Allah, sənə də şəhid atası olmağı nəsib etsin, Kəramət!
(Biləsən ki,şəhidin ata-anası nələr çəkir ürəyində...)

"Çörək də tapılar, ət də, balıq da,
Məhəbbət,sədaqət çəkilib ərşə.
Çoxdu məmləkətdə başı papaqlı,
Kişilik,dəyanət çəkilib ərşə.

İşlər belə getsə, belə getməsin.
Getsə,bu gedişi boğacağam mən.
Bütün Azərbaycan övladlarını,
Öz kişi bətnimdən doğacağam mən..."
(Xəlil Rza Ulutürk)

Azərbaycanın Xalq şairi, "İstiqlal" ordenli Xəlil Rza Ulutürkü oxuculara təqdim etməyə ehtiyac yoxdur.Ömrünü Azərbaycan xalqının azadlığı, müstəqilliyi yolunda şam kimi əridən Xəlil bəy uşaq kimi sadəlövh, xoşxasiyyət idi. Mən, 1989-cu ilin avqust ayında kömək məqsədilə və könüllü olaraq Qarabağa yollananda xeyir-dua verənlərin arasında Xəlil bəy də vardı.O,1988-ci il noyabr ayının 17-də başlanan Milli Azadlıq hərəkatının fəallarından idi.
Xəlil Rzanın tanımaq üçün onun səviyyəsində olmaq gərəkdir.Məsələn tanınmış yazıçı-publisist Firuz Mustafanın dediklərindən:

-Xəlil bəylə uzun illər eyni təsisatda çalışmışıq- Elmlər Akademiyasında. O, Ədəbiyyat İnstitunda işləyib, mən isə Fəlsəfə institunda. Yaxın dost olmasaq belə, xoş ünsiyyətimiz olub. O, Moskvada Lefortovo zindanında olarkən EA-da təşkil olunan iclasda çıxış etmişəm. Yeri gəlmişkən, həmin iclasın təşəbbüskarı Xəlil Rza işləyən şöbənin müdiri, gözəl insan və şair Qasım Qasımzadə olmuşdu.
Xəlil bəy sadədən sadə bir insan idi. Haqsızlığı, ikiüzlüyü, nadanlığı, naqisliyi, satqınlığı kəskin tənqid edirdi. Özündən yaşlılara böyük ehtiram bəsləyir, gənclərə qayğı göstərirdi.
O, rusları pisləmirdi, rus şovinizmini pisləyirdi. O, bütün erməniləri deyil, qatil erməniləri, erməni xalqını yoldan çıxaran millətçi erməniləri ifşa edirdi.
Xəlil Rza çıxışlarında nə qədər kəskin idisə, həyatda o qədər kövrək bir insan idi.
Onun özü və canı qədər sevdiyi övladı Təbriz vətənimizin şəhidləıridir. Mən onuun oğlunun dəfn mərasimində əvvəldən sonacan iştirak etmişəm. O, bu müqəddəs ölüm üçün Azətbaycan xalqına “gözün aydın” deyirdi. Bu mərdlik, bu ürək, bu eşq, bu qəhrəmanlıq hər adama qismət olmur.
Xəlil Rza şeirin qəhrəmanı idi.
Xəlil Rza qəhrəmanlığın və qəhrəmanların şairi.
Xəlil Rzanın şeirləri bizim poeziyamızın inciləridir.
Xəlil Rzanın elə təkcə çoxcildlik gündəliyi mədəni, ədəbi, siyasi həyatımızın yarıməsrlik real ensiklopediyasıdır.
Xəlil Rza təpədən-dırnağacan şair idi.
Diqqətli oxucu yəqin ki, bu yazının sərlövhəsinə fikir verdi: “Xəlil Rzanı da tənqid etmək lazımdır...”
Bu, Xəlil bəyin öz sözləridir. Tribunada od-alov püskürən şair, həyatda çox məsum, utancaq idi. Şeirləri haqda tərifli söz eşidəndə o, uşaq kimi qızarar, tər tökərdi. Tərifi bol edən adamlara adətən :”Məni hərdən tənqid də edin”-deyərdi.
Böyük şairi bu gün də tənqid edənlət var. Bir qorxusu yox. Əgər Nizami, Axundov, Mirzə Cəlil, Sabir, Cavid, Cabbarlı, Vurğun zaman-zaman yada salınıb tənqid olunursa və yaxud əksinə, tənqid olunub yada salınırsa bu, onların xeyrinədir.
Bir sözlə, Xəlil Rza daim gündəmdədir.
Zaman Xəlil Rza Ulutürkün xeyrinə işləyir.
Şair necə də haqlı idi:
Xəlil, sən qayasan, dərdə dözərsən,
Sən Kürsən, Xan Araz, Göygöl, Xəzərsən,
Yenə o yerləri bir gün gəzərsən,
Demə sən bu günə həsrət qalmışam.
Əbədiyyət yolun, ədəbiyyat yolun qutlu olsun, Xəlil bəy.

Vətəndaş Ağabala Qasımov Xocalının Cəmilli Kəndindən olan Davud bəyin səhifəsində Xəlil Rzanın Şeirlərindən misal çəkir:
"Doğransaqda qətrə-qətrə, rizə-rizə,
MÜBARİZƏ!
MÜBARİZƏ!
MÜBARİZƏ!!!"
Allah rəhmət eləsin, mübariz şair idi.

Azərbaycan vətəndaşı Nezaket Memmedova Kəramətin ünvanına yazır: Hec ermənilər öz ədavət qızışdıran yazıçıları Zori Balayanı belə tənqid etmir, bu düşüb şəhid atası rəhmətlik Xəlil Rzanın üstünə. Belə obyektividirsə, getsin Zori Balayandan yazsın. Onun "Ocaq" kitabını oxuyub tənqid etsin və başqa dillərə çevirib yatsın. Əgər hünəri və savadı çatarsa.

Ceyran Əzizova, Xocalı sakini, şəhid ailəsi: Lənətə gələsən böyükçöl yox bataqlıq sənin çöldən xəbərin yoxdur.Nobel mükafatı eşqindəsən aydın görünür.O müdafiə etdiyin erməni sənin nəyindir qarışıgınmı var?Ermənilərin ünvanına deyilən sənə toxunur.Bunu isə Xəlil Rza Ulutürkü təhqir etməklə əsəbini cilovlayırsan.Xəlil Rza tarixə düşmüş qəlbimizdə taxt qurmuş həm şerləriylə həm əməlləriylə yaddaşlara yazılmış bir dövrünün sevilən şairidir.Sən kimsən məhşurlaşmaqçün onu bunu daşlayan biri.

Habil Cavadov Şamil mülliim belə şeylərə fikir verməyin,necə deyərlər,it hürər karvan keçər,və ya xud eşşək nə bilir zəfəran nədir.Bu cür insanlar Xəlil Rzanın yanında böcəkdən başqa bir şey deyil,Hamımız bilirik ki,Xəlil Rza istiqlal şairi,azadlıq aşiqi idi.Onun Xəlil bəyin səviyyəsinə çatması üşün,indən sonra bir əsir yaşasa,yenə də azdır.Açığı mən Kəramət adlı bir yazarın adını birinci dəfədir eşidirəm Şamil müəllim,sizi bilmirəm.

Aygun Sadiq "İki xalqı vuruşduran"? Biqeyrət it

Aydan Babayeva Deyesen keramet beyin oz yazdigi seirlerden xeberi yoxdur ki xelil beyi tehqir edir.onun bir seiri oxumusam.bele baslayir sen ilk defe parta arxasinda oturanda dizlerini ilk defe muellimin gordu... ardin demek bele utancvericidir.indi gelib Xelil beyi tehqir edir.bir adami tenqid etmek ucun gerek en az onun qeder senetin olsun.odaki ancaq tenqid.tehqire haqq qazandirmir.Keramet beyin hec tenqid ucun bele Xelil bey qeder seneti sairlik ustaligi yoxdur

Faxriyya Nebi Bəs Lələtəpədəki şəhidlər kimin qurbanı oldu? Onlara da Xəlil Rza xəndək qazmışdı? Gör üzərindən neçə il ötüb?

Zaur Bagirov yazır: Salam ! Axşamınız xeyir , dəyərli VƏTƏNPƏRVƏR DOSTLAR. Danışıqlarınızı izlədim və həm şad oldum , həm də məyus. Şad oldum ona görə ki , məni lap uşaqlıqdan narahat eləyən və daim hər kəsdə görmək istədiyim bir mövzudan danışan dostlarımın olduğun görürəm. Məyus oluram ona görə ki , əsrlər boyu xalqımızın mərd oğlan və qızları olub ki , meydanda tək qalıblar.
Bu gün bizim həqiqətən də ağır günlərimizdir. Çox uzatmaq istəmirəm - bizə əsil mehribançılıq vacibdir. Xalqın gələcəyi bizim bu günkü birliyimizdən aslıdır. Sinəm illərdir ki , doludur. Amma , yekun sözüm budur ;- GƏLIN GƏLƏCƏYIMIZ NAMINƏ BIRLƏŞƏK !!!

Şair-publisist Qəşəm Nəcəfzadə sakit təbiətli insandır.Bi-birimizə hörmətimiz var. Qəşəm müəllim öz facebook səhifəsində yazır ki, "...30 yaşında olan insana mən nə deyim?" Q.Nəcəfzadənin oğlu Kəramət Böyükçöl unudulmaz Xalq şairimiz, şəhid Milli Qəhrəman atası Xəlil Rza Ulutürkə qarşı haqsızlıq edib. Kəramət bəydən xahiş edirəm, Xəlil Rza haqda dediyi nalayiq söz və fikirləri geri götürsün. K.Böyükçöl oz söylədiyi yanlış fikirlərə görə ictimaiyyətdən üzr istəsin.Əks təqdirdə, biz,onunla məhkəmədə görüşəcəyik.Sonda isə "ATV"Kanalının əməkdaşı, tanınmış jurnalist İlham Tumasın fikrini xatırladıram: "Allah,sənə də şəhid atası olmağı nəsib etsin, Kəramət! Biləsən ki,şəhid atası olmaq nə deməkdir!"

Son söz yerinə: Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzünün, Qarabağ faciəsinin, Xocalı soyqırımının şahidlərindən biri kimi nəinki Kəramət Böyükçölün, hətta kimsənin övladının vaxtsız həlak olmasının əleyhinəyəm.Mən, qan-qadanın əleyhinəyəm, dünyada sülhün, barışın tərəfindəyəm. Ancaq bu gün Nizami Gəncəvi, Məhəmməd Füzuli kimi yazarları, Ziya Bünyadov, Xəlil Rza Ulutürk...kimi dahi alimləri aşağılamaqla gündəmə gələnlər bilməlidir ki, elə bu dünyada da bir ədalət məhkəməsi var.
Kəramət, şəxsən tanımıram səni.Atana,atana görə isə sənin ailə üzvlərinə hörmətim var.Üzr istəmək çətin bir şey deyil. öz facebook səhifəndə üzr istə, bu söhbət bağlansın. Axı, Allah da bağışlayanları sevir...

Hörmətlə,
Şamil Sabiroğlu,
Qarabağ qazisi,jurnalist.
Bakı, 14.01.2018.