Gənc rəssamın “Zəfər yolu”


İncəsənət zaman-zaman insanların daxili aləmini, onların bədii zövqünü ortaya qoyan və hər zaman unikallığını qoruyub saxlamış vasitə olmuşdur. Bu sənət yolunda adlarını tarixə qızıl hərflərlə yazdırmış şəxlər-sənətkarlar yaşayıb -yaratmışdır. Dünyanın bir çox ölkəsində olduğu kimi Azərbaycanda da yaradıcı şəxslər daim olub, hal hazırda da mövcuddur. Elə bu məqamda sizə gənc heykəltəraş Cavidan Rəhmətovdan danışmaq istərdim. Onun yaradıcılıq yoluna birgə nəzər salaq.
Müsahibimə ünvanladığım ilk sual nə qədər şablon xarakterli olsa da, gənc sənətkarın həyatı bizə bir o qədər maraqlı idi. Çünki yer üzündə olan hər bir insanın özünəməxsus həyatı, dəsti xətti var. Bu şəxslərdən biri də elə Cavidan bəydir. Cavidan Rəhmətov da istedadlı, gənc heykəltəraşımız olaraq istər Qarabağ müharibəsində istərsə də yaratdığı sənət nümünələrində vətənə olan sevgisini laiqincə tərənnüm etdirmişdi.
Cavidan Rəhmətov 16.12.1999 cı ildə Xaçmaz rayonunda doğulmuşdur. Orta təhsilini Xaçmaz rayonunda bitirmişdir. Xaçmaz rayonunda Uşaq İncəsənət məktəbini bitirdikdən sonra, vətənə borcunu ödəmək üçün hərbi xidmətə yollanmışdır. Daha sonra Cavidan müharibənin başlanması ilə əlaqədar könüllü surətdə II Qarabağ müharibəsinə qatılaraq Cəbrayıl, Füzuli, Xocavənd uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak etmiş, medallarla təltif olunmuşdur. Hərbi xidmətdən qayıtdıqdan sonra isə Xaçmazda öz rəssamlıq kursunu açaraq 1il 3 ay müddətində fəalliyyət göstərmişdir. Ancaq getdikcə içindəki sənətə aid bu həvəs və istedad onu bu yolu davam etdirməyə sövq etmiş, nəticə olaraq Cavidan Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasında təhsilini davam etdirməyə qərar vermişdir. O, sənət ocağının heykəltəraşlıq fakültəsinə qəbul olub.
Gördüyümüz kimi Cavidan bəyin həyatı sadəcə var olmaqdan ibarət olmamışdır. Çətin və şərəfli bir həyat sürən Cavidan bəyə növbəti sualım onun incəsənət sahəsinə, eləcə də heykəltəraşlığa həvəsinin haradan başlaması ilə bağlı oldu. “Bu sahəyə həvəsim əlimə qələm tutduğum gündən, uşaqlıqdan başlayıb və bir ömür mənimlə olacaq, sönməyəcək. Belə deyim mən özümü bu sahədə tapmışam, incəsənətdə tapmışam və inkşaft etdirmişəm. “İkinci sualım isə onun hansı düşüncə və emosiyada olduğu haqda idi.
Hər bir şəxsin özünəməxsus düşüncə tərzi, təfəkkür səviyyəsi var. Lakin incəsənət adamlarının öz dünyaları, öz aləmləri olduğu hər kəsə məlumdur. Elə gənc heykəltəraş Cavidan da bu şəxslərdəndir. Baxaq görək o işlərinə hansı düşüncə və emosiyalarla başlayır? “İşini sevən bir insan üçün əslində bunların heç bir mənası yoxdu əsas işə başlamaq lazımdı. Qaldı ki emosiyaya məncə mən işimi daha yaxşı alınmağı üçün ya çox sevincli, xoş bir hadisələr baş verdiyində, yadakı çox kədərli əsəbi olduğum halda alındıra bilərəm. Düşüncələr bir işə başlamamışdan əvvəl də olur bitənə qədər də.“
Onun cavabı məndə belə bir fikir formalaşdırdı - deməli yaradıcı şəxslərin ruh halı onlar üçün əsərlərinin yaradılma mənbəyinə çevrilir.
Həm mənim üçün həmdə müsahibim üçün maraqlı olan suallardan birinə gənc heykəltəraşa ünvanladım. "Cavidan bəy bəs sizə ilham verən, motivasiya qaynağı olan nədir və ya kimdir?

O özünəməxsus şəkildə sualımı cavablandırdı: “Motivasiya ,ilham üçün öz işini sevməlisən zatən bu olduqda motivasiyada olur ilham da”
Rəssamları rənglərsiz kətansız təsəvvür etmək mümkünsüzdür. Eynilə səmanı buludlarsız, ağacı yarpaqsız təsəvvür etmədiyimiz kimi. Vurğuladığım kimi Cavidan heykəltəraş olmamışdan öncə rəssamlıqla da məşğul olub, kurs açaraq fəaliyyət göstərib. Gəlin baxaq rəssamın sevimli rəngi hansı imiş və hər zaman bu rəngi istər geyimində, istərsədə gündəlik həyatında da görməyi çox sevir. “Ən çox sevdiyim tonlar xakidi. Ama divar rəsimlərində ənçox isti tonlara üstünlük verirəm. Rəsmlərə görə dəyişir.”
Söhbətdə irəlilədikcə gənc heykəltəraşın yeni yeni xüsusiyyətləri, məşğuliyyəti ortaya çıxır. Sən demə Cavidan bəy divar rəssamlığında da özünü sınayıb. Və deyərdim ki həqiqətən də çox uğurlu alınıb.
Bunlardan əlavə Cavidan bəyin də sevdiyi janr və incəsənət növləri əlbəttəki mövcuddur. Ən çox portret , mənzərə, müharibə janrına üstünlük verirəm.“
Məncə bir rəssama ünvanlanacaq ən gözəl və özəl suallardan biri də hər kəsə maraqlı olduğu mənə də maraqlı olan bir mövzu ətrafında oldu. Cavidan bəy əsərlərini hədiyyə edirmi? Yoxsa sadəcə satış məqsədilə əsərlər yaradır?
“Ən çox satış məqsədi ilə işlər görürəm. Divar rəsimlərini sifariş əsasında çəkirəm. Amma tabloları elə olurki hədiyyə edirəm.” Və belə görürük ki, gənc rəssamın və heykəltəraşın əsərləri kimi özü də bir o qədər səmimi və gözəldir.
Keçək növbəti suala. Hazırladığınız rəsmlər sizdə hansı hissləri doğurur?. Çünki çox zaman rəssamlara ilham verən elə məhz onların zaman zaman hansısa bir hadisədə və ya vəziyyətdə hiss etdikləri və bu hisslərlə əsərlərini yaratmaları olur. Baxaq görək Cavidan bəy daha çox hansı hisslərlə əsərləri yaratmağa meyillidir ? “Hazırladığım , çəkdiyim divar rəsmləri əgər onları özüm seçib çəksəm o rəsmdən maksimum zövq alıram .
Amma müştəri tərəfdən seçilmiş rəsim işlədikdə tamda çox zövq ala bilmirəm . Hisslər qarışır.”
Onun cavabı mənim üçün həqiqətən gözəl bir cavab idi. Bu cavabdan belə qənaətə gəldim ki , deməli sənətdən zövq almaq üçün əsəri hansı formada çəkəcəyini onun elə bilavasitə özünə buraxmaq lazımdır. Beləliklə həm əsər daha gözoxşayan olacaq həm də rəssam özünü daha yaxşı ifadə edə biləcək .
Ətrafımızda demək olar ki rəssamlıqla və ya digər sənət növləri ilə sadəcə hobbi olaraq məşğul olan insanlar əlbətki vardır. Bəs Cavidan bəy necə rəssamlığı sadəcə hobbi olaraq gördüyü zamanlar olub ? Və ya sadəcə hobbi kimi qalmasını istəyib ? “Əslində divar rəsmləri ilə heykəltəraşlıqdan öncə məşğul olmuşam və çox uğur qazanmışam . İrəliləməkdədə davam edirəm. Öz üzərimdə daha çox çalışıram.
Cavidan bəyin sənət yoluna səyahət etmək bilirəm ki ürəyinizcədir. Məncə elə bu sual da onun da ürəyincə olacaq. Cavidan bəyin gələcək haqqında planları nələrdir? -“Gələcək haqda bir çox planlarım var. Sənətimin hər tərəfli inkşaf etdirmək əsas. Ondan sonra planlarımı həyata keçirmək . (Demək düşmür)”

Elə biz də bir gənc olaraq və gələcəkdə gənc rəssam və heykəltəraşımızı yüksəklərdə görmək arzusundayıq.
Elə bu məqamda bir sual daha ortaya çıxır. Əgər gələcəkdə , bu günün özündə və ya keçmiş günlərdə yenə də incəsənət adamı olmaq seçimini Cavidan bəy seçərdi mi? Maraqlı suala maraqlı cavab da gecikmədi. “Ümumiyyətlə mən başqa sahədə çalışmaq haqda düşünməmişəm . Həmşə bu sahəni seçərdim. Çünki özümü burda tapmışam. Sevgi ilə görə biləcək başqa sahə görmürəm özümdə”
Söhbətimizin sonuna yaxınlaşırıq desəm yeridir məncə. Lakin bir rəssam-heykəltəraşa " sevdiyi əsəri" barədə sual verməmək qəbahət olardı. Hal-hazırda Akademiyanın 2-ci kurs tələbəsi olan Cavidan elə 1 ci kursda oxuyarkən “Zəfər yolu”əsərini ərsəyə gətirir. Bu əsər az sonra sosial şəbəkələrlə yanaşı, bir sıra televiziya programlarında tamaşaçıların nəzərinə çatdırılır və məşhurlaşır. Bununla bağlı olaraq o “Kətan ,Vətən“filmində iştirak etmişdir .Əsərə gəldikdə isə burada biz Cavidanın həm vətən, həm incəsənətə olan sevgisinin sintezinin necə gözəl və peşəkar şəkildə təcəssüm etdiyini görə bilərik. Hər bir vətənini sevən azərbaycanlı bu əsərdə tariximizin əzəldən bəri keşməkeşli yollardan keçərək nəhayət 2.Qarabağ müharibəsində şanlı ordumuzun haqlı zəfərinin bir parçasını ifadəli şəkildə görə bilər. Əsər 2 hissədən ibarət kompozisiyadadır. 1.hissədə 1992 ci ildə soydaşlarımızın başına gətirilən ağrılı acılı tarixin təsviri yer alır.Əsərin bu hissəsində aşağıda daş-kəsək,ayaqyalın insan,məftil izləri qeyd olunmuş , 1992 ci il yazısıda içəridə həkk olunaraq verilmişdir. 2.hissədə isə artıq rəşadətli ordumuzun, onun əsgərlərinin artıq qisas alaraq, qələbə çaldığını əsgər çəkməsinin simvolik təsviri ilə sanki onu geyinən igid və qəhrəman Azərbaycan əsgərinin qisas alaraq məftil izlərini “xaribülbülə”əvəz edərək qələbənin bizə qovuşduğunu əks etdirmişdir. Artıq burda “2020” yazısı daha qabarıq şəkildə əsərdə göstərilmiş , əsgərlərimizin ruhuna dərin ehtiramı izləyicilərə ötürməyi bacarmışdır.“Son olaraq gəlirik maraqlı bir söhbətin sonuna. Düzdür hər gözəl nağılın bir sonu vardır deyiblər. Sonlar yeni başlanğıcdır. Elə bu sonda bizim üçün yeni yeni başlanğıcların təməli olacaqdır, əminəm.

Gəlin sözlərimizə elə bu sualla davam edək . Cavidan bəyin həmkarlarına gələcəkdəki həmkar dostlarımıza , biz tələbələrə verəcəyi məsləhətlər nələrdən ibarətdir ? “Həmkarlara demək istədiyim nə ola bilər. Əgər bu sahədə özlərini tapıblarsa nə xoş olara. Məncə insan öz sevdiyi işlə məşğul olursa hörmətlə yanaşırsa və gördüyü işi pul xatirinə görmürsə mütləqki uğur gəlib onu tapacaq.
İş görərkən yalnız işini gözəl keyfiyyətli görməyi fikirləşmək lazımdı .qazancı 1% düşünə bilərsən. Bütün beyninin gücünü işini görməyə verməlisən. Bütün sevgini işinə qoymalısan. Mən bu yerəcən öz gücümlə gəlmişəm. İşimə sevgi ilə yanaşmışam. Buna görədə uğurlar qazanmışam dəfələrlə çəkilişlərə dəvət almışam və s. Məqsədsiz iş görmək mənasızdı. Pillə pillə qalxmağı üstün tutmuşam.
Hamıya öz sevdiyi işlə məşğul olmağı arzulayıram...”Son olaraq deyərdim ki, müsahibim və mənim üçün də xeyli maarifləndirici, unudulmaz söhbətimizin sonluğunu qoymaq məni təəssüfləndirir. İncə ruhlu sənət adamları ilə sağollaşmaq ən az elə bu qədər çətindir.
Son olaraq demək istərdimki, Cavidan bəy kimi gənclərimiz həqiqətən də ölkəmizin ilk öncə fəxri daha sonra gələcəyidir. Gələcəyimiz əmin əllərdədir. Gələcəyimiz parlaq , gələcəyimiz əbədidir.

Ayla Ələkbərli
Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının tələbəsi