Afaq MÜBARİZQIZI Yazır:

Necə deyim ki, 70 yaşın mübarək, Ata?

Səni neçə vəsf edim ki, qəlbimdəki sənsizliyi ovuda bilim? Necə sarılım sənə, necə qoxunu içimə çəkim, o ağ saçlarına necə sığal çəkim, necə öpüm o zəhmətkeş əllərindən? Sən axı mənim söykəndiyim ən böyük dağ idin, indi səni neçə vəsf edim ki, dağlar məndən inciməsin?! Sənin ətrin dünyanın ən ən gözəl güllərindən belə qiymətli idi. İndi onu necə izah edim ki, güllər məndən inciməsin?! Kölgən başımın üstündə bir çinar kimi idi. İndi hər addımımda o kölgəni axtarıram, Ata! Sənə o qədər ehtiyacım var ki, kaşki mənə həmdəm ola biləsən. Darixmağin izahı olsaydı, qəlbimdən süzülüb gələn sözlərin qarşısında qələmim aciz qalardı…
Tanınmış bir qiraətçinin dediyi sözlər eyni ilə sənin dediklərini xatırladır: elə otur dur ki, elə danış, elə addım at ki hər yerdə səni görürlər. Mən bütün insanların hamısını bir kənara qoyuram. Harda olsam elə bilirəm ki, məni sən görürsən. Ona görə də həmişə çalışıram ki, sənə layiq olum. Bir ömür sənin qızın olmanın qüruru ilə yaşayacam.
Dünya bir pəncərədir, hər gələn baxar gedər deyirlər. Əsas odur ki, bu dünyada elə yaşayasan ki, özündən sonra bir iz qoyub, xoş xatirələrlə anılasan. Həyatda attığın addımlar, dünyaya baxışın, insanlara verdiyin dəyər, qazandığın hörmət hər zaman qürur hissi ilə anılır. Sən sağlığında qazandığın hörməti, gedişinlə əbədiləşdirdin. Səndən sonra xatirələrə sığındıq, Ata! Ömür kitabımızın səhifələrini vərəqlədikcə xatirələrimiz daha da şirinləşir, həm də dilimizdən heç düşmür. Sənin bizə ərməğan etdiyin həyat yolunun cığırı ilə addımlamaq bizə elə qürur verir ki, sən bizim bu yoldakı ən böyük qəhrəmanımız oldun...
Atam Qasımov Mübariz 1 iyul 1955-ci ildə Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalının Qabaxlı kəndində doğulub, boya- başa çatmışdı. Yurd-yuvasının ermənilər tərəfindən işğal olunması atamı dərindən sarsmışdı. İllər keçsə də o qəlbindəki Vətən sızıltısını hər zaman hiss edirdi. Vətən həsrəti Atamın qəlbindəkiləri qələmə almaqla az da olsa həsrətini dindirirdi. O, sanki bununla təsəlli tapırdı. Ən böyük arzusu da bütün bu yazdıqlarını kitab halında nəşr etdirmək idi. Artıq buna yenicə baslamışdıq ki, zalım fələk onu əbədi olaraq bizdən aldı. Amma biz, yəni hayat yoldaşı və övladları olaraq onun bu arzusunu həyata keçirməyi özümüzə borc bildik. Qürur hissi ilə də o kitabı nəşr etdirdik.
Atamla olan söhbətlərimizi xatırlayıb bəzən gülümsəyirəm, bəzən də kövrəlirəm. Belə söhbətlərimizdən biri də atamın gördüyü yuxu idi. Atam yuxunu mənə danışa danışa, bu sözləri də qeyd etdi ki, yuxumu qələmə alıb dəftərimə də yazmışam, sən də oxu, düzəlişlər et, geniş şəkildə yaz hekayə formasına gətir, kitabımda onu da nəşr etdirək. Mən də böyük məmnuniyyətlə onun istəyini yerinə yetirdim.
Vətən həsrəti ilə başa vurduğu günlərdən biri idi. Yerinə uzanıb adəti üzrə kitab oxuyurdu. Kitabda təsvir olunan təbiət atamı bir anlıq xəyallara daldırdı və elə o xəyalların ağuşunda da yuxuya gedən atam yenə doğma kəndini, Qabaxlını görür. Atam danışırdı:
Vətənimdə idim. Doğma kəndim Qabaxlı necə də gözəl idi. Arpa çayının sol sahilində yerləşən kəndimi yuxumda görmək sanki mənə Cənnət qədər əziz idi. Bir xeyli gəzib dolaşdım doğma yurdumu. Kəndimiz füsunkar gözəlliklərlə əhatə olunmuşdu. Bütün kəndi öz ağuşuna almış qeyri adi gözəllik insanın ruhuna sakitlik verirdi. Sanki bu gözəlliyi rəssam işləmişdi. Bütün rəngləri bir araya gətirmək, belə bir ahəng yaratmaq doğrudan da valehedici idi. Necə ola bilərdi ki, bütün rənglərin əks olunduğu bu mənzərə bu qədər incəliklə işlənsin, rənglər bir-birinə inanılmaz dərəcədə uyğunlaşsın. Qəhvəyi dağların başındakı qara uzaqdan baxanda qeyri-adi bir görünüş əks etdirirdi. Yaxşı yadımdadır, bəzən dumanın, çənin içində heç bir dağ görünməzdi. Dəfələrlə gəldiyimiz yerlərdə anidən gözümüzə dəyən dağlar bizdə təəccüb doğururdu. Axı necə ola bilərdi ki, bir neçə dəfə bura gəldiyimiz halda biz o dağı görməmişik?! İki gün sonra isə həmin yerdə görünən çən, duman bütün suallarımıza cavab verirdi.
Kəndimizdə olmaq, yenidən o gözəllikləri görmək mənə mənəvi güc verirdi. Uzaqdan görünən başı qarlı dağlar, digər tərəfdə yenicə çiçək açmış ağaclar, dörd bir tərəfində tapdalamağa belə qıymadığım şeh düşmüş otlar, otların arasında göz oxşayan rəngli çiçəklər, ara sıra gözə dəyən yaz göbələkləri, qışdan sonra təbiətin oyanması ilə aşıb-daşan şəlalələr, bumbuz bulaqlar insana hər şeyi unutdururdu. Bütün bu gözəlliklərin arasında quşların cikkiltisi sanki təbiətin nəğməsi idi.
Geriyə döndüyümdə gördüyüm mənzərəyə heyran qalmamaq mümkün deyildi. Otların arasında bitən sayı -hesabı bilinməyən lalələr insanın gözünü oxşayırdı. Yaşıllıqlar içərisindəki alqırmızılar həqiqətən bir möcüzə idi. Yaşılla qırmızı bir arada bu qədərmi heyranedici ola bilərdi? İndi bu mənzərə qarşısında insan necə geri dönmək istəsin?
Yeni oyanan bu təbiətin o qədər incəlikləri vardı ki... Gül-çiçəklərin ətrafında pərvanə kimi dolaşan kəpənəklər təbiətə bir başqa gözəllik verirdi. Bütün bunlarla təbiət bir daha sübut edirdi ki, insan ruhu gözəlliklər görüncə, yaşamaq eşqi daha da artır...
Amma içimdə bir hüzün vardı. Vətəndə olsam da, bunun keçici olduğunu sanki hiss edirdim. Hər an düşmənlə qarşılaşa bilərəm deyə çox təlaşlanardım. Gözümü yumub bu təmiz havanı ciyərlərimə çəkdim. Heç vaxt heç yerdə görə bilməyəcəyim bir gözəlliklə qarşı qarşıya dayanmışdım. Artıq geri dönmək vaxtı idi. Ayaqlarim getsə də, ürəyim getmək istəmirdi. Çünki o balaca ürək bu yerlərdə öz iradə və böyüklüyünü tapmışdı. Çaylardan, dərələrdən keçə-keçə, bulaqların sərin suyundan içə-içə, ağacların kölgəsində dincələ -dincələ yoluma davam etdim. Bu çətin yollardan keçərkən sanki özümə vaxt qazandirirdim, bir az daha buralarda qalmaq üçün. Elə bu düşüncələrlə addımlayırdım ki, birdən kiminsə məni çağırdığını eşitdim. Sevinərək geri döndüm, lakin heç kimi görə bilmədim. Çox ümidlənmisdim məni tanıyan biri olar deyə. Təəssüf hissi keçirərək yoluma davam etdim. Yenə həmin səsi eşitdim. Mübariz, Mübariz. Geri döndüm, heç kimi görmədim. Bir neçə addım geri qayıtdım, ətrafıma nəzər saldım. Diqqətlə baxdığımda qayaların arasında bitən bir gözəl çiçək gördüm. Üstünə şeh düşmüş bu gül kimdənsə küsmüş kimi başını aşağı salmışdı. İstədim dərim, amma əlim çatmadı. Yoluma davam etmək istəyirdim ki, yenə həmin o səs. Dörd bir tərəfimə boylanıb heç kimi görmədiyimdə artıq heç şübhəm qalmadı ki, məni səsləyən o gül imiş. Sən demə qayaların arasındakı o zərif, kövrək, qərib gül məni səsləyirmiş. Hara gedirsən el oğlu, məni də özünlə apar deyirdi.
Mən çox kövrəldim. Ancaq getməli idim. O isə dayanmadan məni çağırır və yalvarırdı ki, məni yad əllərdə qoyub getmə, ay insafsız. Yanağımda hiss etdiyim istiliklə artıq göz yaşlarımın axtığını anladım. Bu an qəlbimdən bir sızıltı keçdi. Geri dönməyəcəyimi anlayan gül "mən sizi gözləyəcəyəm, siz gələnə qədər də solan deyiləm, qayıdın!" Gözümün yaşını silib, son dəfə həsrətlə baxdım kəndimizə. Qoynunda böyüdüyüm, dincəldiyim hər qarışısını əzbərlədiyim Vətənim indi yad əllərdə idi.
Gül dedi bülbül gülə, gül gülmədi getdi,
Gül bülbülə, bülbül gülə yar olmadı getdi.
Var gücümlə qışqırıb, ey təbiət gözəli gözlər oxşayan, qəlbləri titrədən gözəl gül. Biz mütləq geri dönəcəyik…
Sevinc və təlaş içində yuxudan oyandım. Bir xeyli gözlərimi tavana dikib baxdım. Və anladım ki, gördüklərim bir yuxu imiş. Elə o vaxt da bu sətirləri yazdım:
Çatdırın o gülə -gülzara məni,
İtirsən o yerdə gəz, ara məni.
Qürbətdə qoymayın məzara məni,
Vətən gündüzünə həsrət qalmışam.
Kaski bunlar bir yuxu olmazdı. Amma yaxşı ki, yuxu da olsa bu hissləri yaşayırdım. Vətən həsrəti ilə alışıb yanan atamın tez-tez yuxularında Vətənə getməsi az da olsa ona bir təsəlli idi.
Atamın dilindən: Çox istəyərdim ki, belə yuxularımın birində də atamı ziyarətə gedim. Vaxtsız itirdiyim atamı. Atam dünyadan köçəndə mənim cəmi 30, Atamın isə 54 yaşı vardı. Həyat necə də amansız idi. Atama ehtiyacım olduğu ən həssas vaxtlarımda, nəsihətlərinə, məsləhətlərinə gərək duyduğum bir vaxtda atasız qoydu məni. Bəzən düşünürəm ki, görəsən atam sağ olsaydı, bu Vətən ayrılığına necə dözərdi? O, da mənim kimi yuxularındanmı təsəlli tapardı? Amma deyəsən bircə atam vəfalı çıxdı. Ömürlük qaldı Vətəndə...
Oğul qayğısına vaxtı çatmadı,
Anam qocalanda əldən tutmadı.
Hamı köçdü, o Vətəni atmadı,
Vətənə keşikçi, qalıbdı Atam...