15-12-2024, 08:42
“Estetik Təzyiq: Gözəllik Standartlarının Səhnəarxası”
Həmişə ki, kimi dərsdən çıxıb, evə getmək üçün avtobus dayanacağına yollandım, sərnişinlər çox olsa da oturmaq üçün yer tapdım. Yenicə əyləşmişdim ki, qarşımda yanaşı oturan xanımların maraqlı söhbətinə şahid oldum. İstərdim ki, sizlərlə bu eşitdiyim söhbəti müzakirə edim. Doğrudu, deyəcəksiz ki, başqasının söhbətini dinləmək heç də etik davranış deyil. Lakin əhalimiz ictimai nəqliyyatda yüksək səslə söhbətləşməyi “hobbi” halına gətiriblər. Əslində bunun özü də bir mövzudu, amma biz bu haqda gələn səfər danışarıq. Hər nə isə necə deyərlər “məndə xanımların söhbətinə qulaq misafiri oldum”.
Söhbət o qədər “qızğın gedirdi ki”, bir ara bazar qiymətlərindən danışan xanımlar “siyasətçi”oldular. Mən məəttəl qalarkən, onlar müharibəni həll edib, Amerikaya səyahət etdilər. Onlar səyahətdə ikən, mənim diqqətim yanaşı oturan xanımlardan birinin digərini gözucu seyr etdiyinə sataşdı. Artıq bəlli idi ki, növbəti sual hansıdır. Və təxmin etdiyim sual gəldi.
“Sənin üzündə estetik var?”. Digəri gərilmiş üzünü rəfiqəsi tərəfə çevirərək süni təbəssüm edib, dedi: “Hə, hiss olunur ki, bəyəm? ” Söhbətin gedişatında qiymətdən, həkimdən, həkimin bir-birinə oxşar sonsuz saylı “əkizlərindən” danışıldı. Öz-özümə düşündüm, keçmişdən gələcəyə gələn şair indiki gözəlləri görsə idi “Şair olardımı”?
Müasir dövrdə estetik gözəllik standartları həm cəmiyyətdə, həm də sosial mediada böyük təsir yaradır. Qüsursuz görünüş arzusu qadınlar arasında özünütənqid və narazılıq hallarını artırır. Bunun nəticəsi olaraq, bəzən sağlamlıq, mənəvi təsir və hətta həyat tərzini gözəllik uğrunda fəda edirlər.
Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, sosial medianın təsiri ilə cəmiyyət ideal bədən, üz və stil standartları formalaşdırır. Bu standartlara uyğunlaşmaq istəyən bir çox qadın, öz görünüşlərindən narazı qalaraq estetik prosedurlara müraciət edir. Həkimlər bildirirlər ki, estetik prosedur edənlərin əksəriyyəti psixoloji təsirlər altında və tez-tez başqalarının düşüncələri ilə bu qərarı verir. Estetik cərrahiyyə və prosedurlar heç də həmişə uğurlu nəticə ilə bitmir. Silikon implantlar, liposaksiya, burun əməliyyatları və botoks kimi prosedurlar yanlış icra olunduqda ciddi fəsadlara səbəb ola bilər.
“Bəs bu fəsadlar hansılardır?” Gəlin bu haqda danışaq.
Beləki, qanaxmalar, infeksiyalar, allergik reaksiyalar, toxuma zədələnməsi və emosional olaraq depressiya, stress, aqressiya və digər problemlərə yol açır. Təəssüf ki, bəzi klinikalar və ya qeyri-peşəkar mütəxəssislər reklam vasitəsilə qadınlara yanlış məlumat verir və onların gözləntilərini manipulyasiya edirlər. Hətta yeri gəlmişkən bu günlər də, Səhiyyə naziri Teymur Musayev də bu mövzuda xanımlara müraciət edərək, saxtakarların “tələsinə” düşməməsini və ziyanlı prosedurlardan uzaq olmağı məsləhət görür. Yaxşı bəs nələr məsləhət görülür?
Düzgün qidanlanma, idmanla məşğul olmaq xanımların həyat tərzinə çevrilməli, eyni zamanda üz yoqası, psixoloji olaraq özünə inamı artırmaq üçün terapiya və mütəxəssis dəstəyi almaq və digər yolları məsləhət görmək olar.
Gözəllik, yalnız xarici görünüşdə deyil, daxili harmoniya və özünüdərkin gücündə gizlidir. Qadınlar gözəllik standartlarına uyğunlaşmağa çalışarkən sağlamlıqlarını psixoloji təsirlə təhlükə altına qoymamalıdırlar. Hər kəsin özünəməxsus gözəllik hekayəsi var və bu hekayə cəmiyyətin təzyiqi ilə deyil, insanın öz seçimləri və dəyərləri ilə yazılmalıdır.
Fatimə QULİYEVA,
Bakı Slavyan Universitetinin
Sosial elmlər fakültəsinin tələbəsi
11-12-2024, 21:36
Fatimə QULİYEVA yazır:
“Yağış Suları və Şəhərlər: Kollektor Problemi”
Uşaqlıqdan bəri yağışın yağmasını, yağışdan sonra yaranan torpaq qoxusunu sevmişəm. Düşünürdüm ki, göy belə dilə gələrək insanlara müraciət edir. O xoş diləkləri, problemsiz həyatı və gördüklərini su damlaları ilə nəql edir. Böyüdükcə fərqinə vardım ki, yağışın yağması hər kəsin baxdığı pəncərədən fərqli görünür. Kimisi sevir, kimisi dərd çəkir, kimilərisə düşünərək uzaqlara səyahət edir. Amma biz bədii səyahətimizi yarıda qoyaraq, paytaxtda və rayonlarımızda baş verən real hadisələrdən bəhs edək.
Yağışın yağması ilə nə ola bilər ki, deyə düşündükdə qarşıma çıxan xəbərlər məni təəccübləndirdi və hətta necə deyərlər “bişmiş toyuğun belə gülməyi gəldi”. Yeni tikilən tunellərdə yağış sularının yığılması, gölməçələrdə çarəsiz qalan insanların taleləri haqqında uzun-uzadı danışa bilərəm. Fəqət yenə sual yaranır. Niyə tuneldə yağış suyu yığılıb qalsın ki? Gəlin indi cavabı müzakirə edək.
Yağışların intensivliyi artdıqca şəhərlərdə kollektor sistemlərinin əhəmiyyəti daha çox hiss olunur. Bəs kollektor sistemləri nədir?
Kollektor- kanalizasiya sistemləri suyun və tullantıların toplanıb yönləndirilməsi üçün nəzərdə tutulan mühəndis qurğusudur. O əsasən yağış sularını, məişət tullantı sularını və ya sənaye sularını toplamaq və yönləndirmək üçün istifadə olunur. Lakin paytaxt və rayon kəndlərində bir çox kollektor sistemlərinin köhnəlməsi, düzgün işləməməsi ciddi problemlərə səbəb olur. Hansı problemlərdi bunlar: yağış suları yollarda yığılaraq nəqliyyata maneə yaradır, binaların və digər mühəndis qurğularının su altında qalmasına səbəb olur. Həmçinin yolların, körpülərin və digər təsisatların erkən zədələnməsinə gətirib çıxarır.
Təbii ki, problem varsa, deməli həlli yolu da var. Beləki, müasir texnologiyalar və materiallardan istifadə edərək kollektor sistemlərinin yenilənməsi, artan əhali sayına uyğun genişləndirilməsi, su keçirmə qabiliyyətinə malik asfaltlar və yağış bağcaları kimi həllər tətbiq oluna bilər. Bu sistemlərin yenilənməsi və inkişaf etdirilməsi yalnız yerli dövlət orqanları deyil, eləcə də vətəndaşlar üçün önəmli məsələ olmalıdır.
Son olaraq növbəti dəfə yağış yağanda təbiətin bizə bəxş etdiyi bu nemətin gərəkdiyi kimi vacib yerdə istifadə etsək daha yaxşı olar desəm, yanılmaram.
Fatimə QULİYEVA,
Bakı Slavyan Universitetinin
Sosial elmlər fakültəsinin tələbəsi
10-12-2024, 21:50
“Bəzən güclü qızlar da məğlub olur…”
REKVİEM
Həsənli Təhminə Vəkil qızı 26 yaşında, ömrünün gənclik illərində bizimlə vidalaşdı. İxtisasca tərcüməçi olan Təhminə 620 balla qəbul olunduğu Qafqaz Universitetinin bakalavr pilləsini qırmızı diplomla bitirib. Aspiranturada təhsili üçün Moskvaya yollanır, amma gözlənilməz qan xərçəngi onun arzusunu yarımçıq qoyur. Maariflənmək həvəsi yolunu bu dəfə Bakı Slavyan Universitetində magistratura pilləsinə salır.
İlk dəfə 2021-ci ildə, hələ 23 yaşında yaşıdlarından seçilən, şən, savadlı, qayğıkeş Təhminəyə “kəskin leykoz xəstəliyi” diaqnozu qoyulur. Gənc qız bu xəbər qarşısında o qədər güclü dayanır ki, sadəcə özünü yox, bütün sevənlərini sağalacağına inandırır. Müalicələr alır, vəziyyəti nisbətən yaxşılaşanda sevib-seçdiyi ilə 2023-cü ildə ailə həyatı qurur. Həyatının növbəti xoşbəxt illərinin başlanğıcına hazırlaşdığı zamanda 2024-cü ilin may ayı Təhminə üçün yeni çətinliklər gətirir. Xəstəlik yenidən baş qaldırır, ailəsi onun üçün ümid qapısı taparaq Türkiyənin Ankara şəhərinə üz tutur.Təhminə ailənin ilk övladı və yeganə qızıdır. Böyük qardaşı Təbriz, daha sonra kiçik qardaşı Təhmasib sevimli bacıları üçün donor olurlar. Təhminə üçün xeyli mübarizə aparılır, müxtəlif müalicə üsullarına cəhd edilir. Onu həyatda tutmağı özünə borc bilən ailə mübarizədə tək deyildi, hamının sevimlisi olan Təhminənin qohumları, yoldaşları, onu yaxından tanımasa da öz köməyini, qayğısını əsirgəməyən Azərbaycan xalqı həm maddi, həm mənəvi dəstəyini əsirgəməyib. Amma bütün səylərə baxmayaraq, dekabrın altısında Təhminəmizin bədəni ağır müalicəyə tab gətirə bilmir, o bizimlə vidalaşır…
Ailəsi, onu tanıyanların hamısı Təhminəni çox mehriban, pozitiv, səmimi, hamının könlündə özünə əziz yer tapan biri kimi qiymətləndirir. Getdiyi hər yerdə, hər işdə seçilib. Həyat eşqi ilə yaşayan qız uşaq yaşlarından kitab sevgisi ilə tanınıb. O, maariflənməyi hamıya məsləhət görüb, öz bildiklərini, oxuduqlarını ətrafı, tələbələri ilə həvəslə paylaşıb, kitablarını dəfələrlə xeyriyyə cəmiyyətlərinə bağışlayıb, son gününə qədər özünü yaxşı hiss etdiyi hər an yenə yazıb, oxuyub. Bir an belə başının üstündən ayrılmayan valideynlərinə bildirib ki, həkimlərin dediklərinə baxmasınlar, o sağalacaq, yazdığı kitabı tamamlayacaq, qarşıda onu çox gözəl günlər gözləyir. Qalib olacağından tərəddüd etdiyi heç vaxt hiss olunmayıb. Ondan sevgisini əsirgəməyən ailəsinə, qohumlarına, yoldaşlarına həmişə minnətdar olub, çox şanslı olduğunu dilə gətirib. Sağalacağını, bütün xəstələrə motivasiya mənbəyi olacağını xəyal edib.
Qeyd edək ki, vaxtilə Təhminə rəfiqəsi Gülnurəyə eyni xəstəliklə mübarizədə dəstək olub, amansız xəstəlik o gənc qıza da qıyıb. Güclü mübarizəsində məğlub olan Təhminənin gedişi bütün sevənləri üçün sarsıdıcıdır. Gənc qızımız doğmaların, tanıyanların qəlbində həmişə yaşayacaq. Ailəsinə, sevənlərinə səbir diləyirik…
Aysu Həsənli,
BDU Jurnalistika fakültəsinin 2-ci kurs tələbəsi,
Təhminənin doğmalarından biri
10-12-2024, 21:15
Azərbaycanlı tələbələr Romada toplanıblar
Azərbaycan Respublikasının İtaliyadakı Səfirliyi, Azərbaycan Respublikası Gənclər Fondunun dəstəyi, Azərbaycanlı Tələbələr və Məzunlar Platforması (ASAP) və Azərbaycan İtaliya Məzunlar Assosiasiyasının (AZİAA) birgə təşkilatçılığı iləİtaliyanın paytaxtı Roma şəhərində azərbaycanlı tələbə vəməzunlarla ilk görüş keçirilib.
Görüş zamanı Ümummilli Lider Heydər Əliyevin əziz xatirəsi yad olunaraq, həyatı və zəngin dövlətçilik irsi ilə bağlı çıxışlar edilib.
Prezident Administrasiyasının Gənclər siyasəti və idman məsələləri şöbəsinin sektor müdiri Tural Məmmədov Ulu Öndər Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu xaricdə təhsil ənənəsinin Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsi vəbu siyasətin ölkənin qlobal arenadakı mövqeyinin gücləndirilməsindəki müstəsna rolundan danışıb. Vurğulanıb ki, gənclərin sosial, sağlamlıq və təhsillə bağlı problemlərinin həllinə yönəldilən, onların öz qabiliyyətlərinin inkişaf etdirmələrinə kömək edən fərman və sərəncamlar, dövlət proqramları dövlətin gənclərə olan qayğısının təcəssümüdür. Müasir Azərbaycanın varlığı bilavasitə Heydər Əliyevin ideallarının və amalının nəticəsidir.
Azərbaycan Respublikası Gənclər Fondunun icraçı direktoru vəzifəsini icra edən Qədir Xəlilov çıxış edərək bildirib ki, Ulu Öndər Heydər Əliyev cəmiyyətin bütün sahələrində olduğu kimi gənclər siyasətinin uğurla həyata keçirilməsi məqsədi ilə gənclər sahəsinin zəruri qanunvericilik bazasının formalaşdırılmasını təmin etdi. O, həmçinin, Gənclər Fondu tərəfindən gənclər üçün yaradılan şərait, onların innovativ ideyalarının reallaşdırılması, beynəlxalq layihələrdə iştirakının təmin edilməsi və xaricdətəhsil alan gənclərin dəstəklənməsi istiqamətində görülən işlərdən danışıb.
Daha sonra ASAP-ın icraçı direktoru Sevda Mansurova Ulu Öndər Heydər Əliyevin gənclərə göstərdiyi diqqət və qayğıdan danışıb. Eyni zamanda, xaricdə təhsil alan azərbaycanlı gənclərin həmrəyliyinin önəmini vurğulayaraq, ASAP-ın əsas fəaliyyət istiqamətləri, missiyası, məqsədləri, gənclərin beynəlxalq arenada təmsilçiliyi ilə bağlı görülən işlər vəİtaliyada nümayəndəliyin qurulması ilə bağlı təqdimat edib.
Tədbirin şəbəkələşmə hissəsində İtaliyada fəaliyyət göstərən təşkilatlar, universitetlər və qurumlarla əməkdaşlıq, Azərbaycanın İtaliyadakı səfirliyi ilə birgə azərbaycanlı gənclər arasında fəallığın və iştirakın artırılması, İtaliyada yaşayan azərbaycanlı gənclərin maraq və ehtiyaclarına uyğun sahələrin müəyyən edilməsi, gənclərin şəxsi, eləcə də karyera inkişafına yönələn tədbir və layihələr haqqında fikir mübadiləsi aparılaraq, bu istiqamətdə təkliflər dinlənilib.
9-12-2024, 20:50
Fədakar insanlardan biri
Hər bir azərbaycanlı yaşadığı ölkənin tarixdən günümüzə qədər hələ də öz sözləri ilə yaddaşlara həkk olan simaların tanımalıdır. Bu simaları tanıtmaqda çoxları böyük addımlar atıb. Məhz elə o fədakar insanlardan biri Bakı Dövlət Unversitetinin Mətbuat tarixi kafedrasının müəllimi, dosent Aygün Əzimovadır. O, gələcəyin jurnalistlərinə “Görkəmli Azərbaycan Publisistləri” fənnini tədris edir. Doğrusu, tədris etməklə qalmayıb, həm də o ulduz simaları tələbələrə sevdirərək beyinlərinin ən dərin yaddaşlarında həkk edir. Məhz elə o ulduz simalardan biri də “Molla Nəsrəddin” jurnalının baş redaktoru, minlərlə ölməz əsərlərin müəllifi Cəlil Məmmədquluzadədir.
Bu şəxsiyyətin öyrənilməsinin isə bizdə çox gözəl bir xatirəsi oldu.
Yenə universitetdəki həmişəki günlərdən biri idi. Artıq saat 15:30-u göstərirdi. Biz Aygün Əzimovanın tədris etdiyi Görkəmli Azərbaycan Publisistləri dərsinə girməyə hazırlaşırdıq. Zəng vuruldu və hər kəs dərsə daxil oldu. Nəhayət, Aygün xanım da gəldi. Aygün xanım otağa daxil olanda üzündə çox gözəl təbəssüm var idi. Bir qədər ortam sakitləşdikdən sonra o, gələn dərsimizdə məşhur qonağımızın olacağını bildirdi. Hər kəs təəccüblə bu məşhur qonağın kim olacağını fikirləşirdi. Uşaqlar Aygün xanımdan qonağımızın kim olacağını soruşanda Aygün xanım dilləndi: “Uşaqlar, bizim qonağımız Görkəmli Azərbaycan publisisti Cəlil Məmmədquluzadənin həyat və yaradıcılığını dərindən araşdıran, Filologiya üzrə Fəlsəfə doktoru Gülbəniz Babayeva olacaq”. Aygün xanım qonağımız haqqında o qədər gözəl sözlər dedi ki, insanın marağı daha da artırdı. Dərsin sonlarına yaxın mən Aygün xanıma yaxınlaşaraq baş tutacaq görüş haqqında reportaj yazmaq istədiyimi bildirdim və Aygün xanım bu istəyimi qəbul etdi. Nəhayət, həmin gün gəldi. Mən Universitetin dəhlizində Aygün xanımı gördüm və ondan qonağımızın bu günmü gələcəyini soruşdum. O, yenə gözəl təbəssümlə,-“ Bəli, Mayıl gəlib,- dedi və sonra Universitetimizin dekan müavini olan Samir müəllimin qonağımızı qarşılamağa getdiyini əlavə etdi”. Artıq zəng vuruldu biz görüşümüzün baş tutacağı 406 nömrəli auditoriyaya yığışdıq. Doğrusu, auditoriyada səs deyəni qulaq eşitmirdi, lakin bu səsli səhnə Aygün xanım və qonağımız Gülbəniz xanımın otağa daxil olduğu anna qədər davam etdi. Onlar otağa daxil olanda auditoriyanı gözəl bir səssizlik bürüdü. Bir-iki dəqiqə gözlədikdən sonra Aygün xanım danışmağa başladı: “Uşaqlar, Gülbəniz xanım demək olar ki, bütün ömrünü, tədqiqatçı fəaliyyətini Molla Nəsrəddin – Cəlil Məmmədquluzadəyə həsr edib. Sanki Türk dünyasında Molla Nəsrəddinin izi ilə addım-addım irəliləyib və o irsi tamamilə təqdiq edib”. Sonra Aygün xanım sözü Gülbəniz xanıma vermək istədiyini və özünün də uşaqların oturduğu parta arxasında tələbə kimi ona qulaq asmaq istədiyini bildirdi. Aygün xanımın bu ifadəsindən sonra biz Gülbəniz xanımın təvazökarlığını görmüş olduq və o, mülayim səsi ilə,- “Aygün xanım ,əstəğfürullah, niyə tələbə kimi, məhz elə müəllim kimi qulaq asın”-,dedi. Daha sonra Gülbəniz xanım bizimlə salamlaşaraq sözə başladı: “Mən əvvəlcə özüm haqqında uşağlara kiçik bir arayış verim. Uşaqlar, mən uzun müddət Azərbaycan Dillər Unversiteti (ADU) və Bakı Slavyan Unversistetində (BSU) müəllim kimi fəaliyyət göstərmişəm. Tələbə auditoriyasında həddindən artıq çox olmuşam. Bu gün belə bir auditoriyada iştirak etmək mənim üçün də xoşdur. Gənclər, siz bu millətin, bu dövlətin gələcəyisiniz “,-deyib görüşümüzün əsas səbəbkarı olan Görkəmli Azərbaycan publisisti Cəlil Məmmədquluzadədən söz açdı. Gülbəniz xanım Cəlil Məmmədquluzadənin həyat və yaradıcılığından, Molla Nəsrəddin jurnalında olan fəaliyyətindən, Azərbaycan mətbuatına vurduğu töhfəsindən danışdı. Bundan əlavə, baş tutan görüşdə Mətbuatımızın banisi olan Həsən bəy Zərdabidən də söz açdı. O, Həsən bəy Zərdabinin bizə miras qoyduğu mətbuatın önəmini aşıladı. Gülbəniz xanım 20-ci illərin əvvəllərində Azərbaycan ədəbiyyatında və mətbuatında baş verən yeniliyi, intibahı Cəlil Məmmədquluzadənin adı ilə bağlayırdı, çünki o, 1906-cı ilin 7 Aprelində Tiflisdə nəşrinə başlanılan Molla Nəsrəddin jurnalının yaradıcısı idi. Təbii ki, tək bu deyil. Gülbəniz xanım 90 dəqiqəlik bir seminarda Cəlil Məmmədquluzadəni bizə sevdirməyi bacardı. Sözsüz, bu da onun ustadlığından irəli gəlirdi. Birinci 45 dəqiqə tamam oldu, zəng vuruldu və hər kəs 5 dəqiqəlik çölə çıxdı. Yenə sinifdə səs deyəni qulaq eşitmirdi. Nəhayət, fasilə bitdi və seminarımızın ikinci hissəsi başladı. Dərsin ikinci hissəsində isə daha çox uşaqlar sual verməyə başladılar. Uşaqlardan biri Gülbəniz xanıma ömrünün böyük bir hissəsini məhz niyə Cəlil Məmmədquluzadəyə həsr etdiyini sual verdi. Gülbəniz xanımın cavabı isə çox lakonik və aydın oldu. O cavabında bildirdi: “Bu, vətəndaşlıq borcudur. Hər bir Azərbaycan vətəndaşı bunları bilməlidir”. Bu sualdan sonra artıq yavaş-yavaş dərsi yekunlaşdırırdıq. Son dəqiqələrdə Gülbəniz xanımın bizə olan nəsihətləri isə bəlkə də, dünyanın ən bahalı əşyasından belə dəyərli idi. Onun bizə son cümləsi isə bu oldu: “Əziz tələbələr, sizin hər birinizə bu çətin və şərəfli yolda uğurlar arzulayıram. Hər nədən yazırsınız yazın, lakin qələminizi üç qəpiklik mürəkkəbə deyil, ürəyinə batıb onun qanı ilə yazın”. Beləliklə, sonda xatirə şəkli çəkdirib, auditoriyanı tərk etdik. Otaqda qalan yalnız Gülbəniz xanımın son sözlərində olan heyranlıq hissi idi.
Mayıl Soltanov
Bakı Dövlət Unversitetinin Jurnalsitka Fakültəsinin II Kurs tələbəsi
3-12-2024, 10:41
Tərlanə ABDULLAYEVA,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi
Adını nə qoyum?
Bu yazını: cəsarət dolu həyatın, "danışan" sükutların, mübarizənin müdrikliyinə, ağılla qəlbin savaşına, canlı bədənli ölü ruhlara, nifrətlə sevginin qovuşmasına və nəhayət, insan varlığının dərin qatlarında tapdığı adlara ithaf edirəm. “Hardan başlayım?”, “Mən kiməm?” və “Axı niyə?” ilə başlayan suallar günəşli, sərin mehli, hüzurlu havanın bir anda tufan əjdahasına çevrilməsi kimidir. O tufanda bir hissəsi rəngarəng çiçəklərlə, budaqlarında həzin nəğmə oxuyan bülbüllərlə dolu, digər hissəsi çatlamış, son nəfəsini verən, çökməsinə şahidlik edən qarğalar, ruhunu göylərə əmanət edən ağaclar var. Sənin səhnəndə rəqs edən düşüncələr, bir-birini boğan doğrularla yanlışlar, düyünlənmiş hisslərinlə ağacın köklərində birləşib. Başladığın, amma tamamlanmamış, qapı cəftəsindən “bitdi” yazılı asdığın plakat boy ataraq budaqlara çevrilib. "Bitdi" deyib, ruhunu, öz kainatını təmirə bağlayarsan, eyni ilə şəhərdə rastına çıxan “Müvəqqəti narahatlığa görə üzr istəyirik” ifadəsi kimi…
Bir əlində mala, digər əlində palçıq dolu vedrə ilə qəlbinin çatlamış divarlarına baxırsan. - Bacaracam, deyib aramsız nəfəslərlə dəridən-qabıqdan çıxırsan. İnsanların səndə yaratdığı yarım qalan sənət əsərlərini boyalarla deyil, suvaqla tamamlamağa çalışırsan. Çatları tamamlamaq üçün onun üzərinə təkcə suvaq çəkib malalamaq yetməz. Psixologiyada “Zeiqarnik effekti” adlı anlayış yarımqalan, tamamlanmamış mənanı ifadə edir. Buna əmin olmaq üçün sizə kiçik bir test tövsiyə edə bilərəm:
Yeməyinizi yarımçıq qoyub işə, məktəbə, universtetə və ya harasa getsəniz, daxildə tam doymadığınızı, sanki nəyisə evdə unutduğunuzu hiss edəcəksiniz. Adını qoya bilmədiyimiz problemlər, düşüncələr, hisslərin limanı yarımqalanlardır. Nəyi dinləyib, nədən başlamağı bilmədiyimiz üçün yanlış bildiklərimizlə bu həyata dirənərik. Milyard illərdən bu günümüzədək insanoğlu şüurunu dərk edərək daha çox xəyal edib, istiqamətini Aya tutdu, işığın saniyələr içərisində möcüzəsini kəşf etdi, texnologiyaya dayanmadan yeniliklər gətirdi, bir sözlə - ətrafında gördüklərindən dünyalar yaratdı və onlara ad verdi, amma adını özü seçmədi. Görəsən, adımıza uyğun taleyimizə biz qızıl uğurları yazırıq, ya taleyimiz bizi gəmisinə dəvət edib reallığı görmək üçün üstümüzə qılınc çəkər?
İnsanlar özlərinə sərf edən suallar verib, cavablarını istədikləri kimi yontub, cilalayarlar. Ritorik suallara cavabı ancaq cahillər tapar. Sualdan sual törətməyi müdriklər bacarar. Eyni sual ətrafında fırlanmağı qorxaqlar, sualın boğazını ülgüc kimi kəsməyi mərdlər bacarır. Qarışqa addımlarıtək fil addımlarına çatanlar bəşəriyyətdə ad qoydular. Özlərindən sonra mifik olmayan əfsanələr, gün keçsə də, ən yüksək zirvə nöqtəsindən enməyən silinməz yazılar, dünyaya gözünü açan körpələrə cəsarət və adlarının məğrurluğundan verdilər. Qəlbinin dərinliyində gizlədilmiş qutunun açarı, səsinin qüdrətini eşitmək üçün əzmkar dağlar, baxdıqca bütün dünyanı daxilində görən səma oldular. Adlarını qoymadıqlarımız açılmayan sandıq, melodiyasız notlar, səsli sükutlar, deyə bilmədiklərimiz, yaşanmamışlardır. Bəs sən həyatında adını qoya bilmədiyin daxilinin ecazkarlığına, sirrinə, görünməzliyinə və ən nəhayət dolub-daşan əks-sədasına nə ad verəcəksən?
2-11-2024, 06:48
Nuranə İSMAYILOVA,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi
Başlanğıcdan sona doğru: mənim səyahətim
Məzuniyyətə doğru irəlilədikcə, belə həssas anlarda, universitet həyatımı formalaşdıran təcrübələrimə geri dönərək düşünürəm. Universitet illəri, yalnız akademik biliklərin əldə edildiyi bir dövr deyil, eyni zamanda dostluqların qurulduğu, yeni maraqların kəşf olunduğu və şəxsi inkişafın baş verdiyi bir zaman dilimidir. Yaşadığım hər an-istər həyəcan dolu olsun, istər əyləncəli anlar mənim bugünkü kimliyimi formalaşdırıb. Bu yazıda yadımda qalan sevinclərimi, kədərlərimi, öyrəndiyim dərsləri və qurduğum dostluqları sizinlə paylaşacağam. Çalışacağam ki, universitet macəramın canlı mənzərəsini sizin üçün "çəkim".
Təəssüf ki, mən universitet həyatıma pandemiya vaxtı başladım. İlk semestr dərslərimiz hibrid formada keçirilirdi. Bu səbəbdən bəzi müəllimləri çox az tanıdım. Bu müddətdə həm yaxşı, həm də müəyyən mənada qəliz müəllimlərlə qarşılaşdım (yəqin ki, ifadəmə görə inciməzlər). Həqiqətən də dərsləri maraqlı və mənalı edən, mənə motivasiya verən yaxşı müəllimlərim oldu. Univerisitet illərimdə xüsusilə Mübariz Göyüşlü və Qərənfil Dünyaminqızı kimi sevimli müəllimlərimin rəhbərliyi və dəstəyi mənim üçün böyük bir ilham mənbəyinə çevrildi.
Mübariz müəllim sadəcə mənim yox, demək olar, fakültədəki bütün tələbələrin ən sevimli müəllimidir. Deyərdim ki, hər dərsi bir-birindən maraqlı idi. Bu yaxınlarda Beynəlxalq jurnalistika və informasiya siyasəti kafedrasının müəllimi Mübariz Göyüşlünün "II Qarabağ müharibəsinin Türk ölkələrinin mətbuatında əks olunması" mövzusunda elmi seminarı keçiriləcək. Bu səbəbdən müəllimimizə uğurlar diləyirəm. Digər əziz müəllimim Qərənfil Dünyaminqızının mühazirələrindəki təqdimatı və tələbəlik illərindəki jurnalistika fəaliyyəti ilə bağlı xatirələrindən bəhs etməsi məni təhsil aldığım sahəyə çox həvəsləndirdi. Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, ötən həftələrdə Türk dünyası üçün əlamətdar hadisələrdən biri-Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin anadan olmasının 530 illiyinə həsr olunan və Bakı Ekspo Mərkəzində keçirilən X Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi baş tutdu. Bu əlamətdar hadisə içində digər bir tarixi ana fakültəmiz timsalında cəmiyyətimiz, xalqımız şahidlik etdi. Əli bəy Hüseynzadənin 160 illiyinə həsr olunan "Füyuzatçılar" kitabının təqdimetmə mərasimi oldu.
Əlbəttə, müəllif bizim dəyərli müəllimimiz Qərənfil Dünyaminqızı idi. Tədbirə qtıldım və müəllifin kitabını imzalı şəkildə əldə etdim. Qarşıda bizi sonuncu semestr imtahanı gözləyir. Və hər dəfə təqvimdə yanvar ayını gördükdə tanış bir gözləmə və narahatlıq hissi içimi bürüyür. Mənə görə bu ay sadəcə qiymətlərdən ibarət deyil; biliklərimi, vaxtımı düzgün idarə etmək üçün bir dövrdür. Hər il bu dövr gecə-gündüz dərs hazırlığı və məsuliyyətli anlarla dolu olur. İmtahandan "A" aldığımda yaşadığım sevinc, bütün zəhmətimin qarşılığının simvoludur. Universitet illərimdə klassik dünya ədəbiyyatına marağım artdı. Dünya ədəbiyyatını daha çox mütaliə etdikcə müxtəlif mədəniyyətlər ilə tanış oldum. Hər bir klassik mənə yalnız fərqli dövrlər və cəmiyyətləri tanıtmadı, eyni zamanda sevgi, mübarizə və kimlik kimi mövzular üzərində düşündürdü. Bu əsərlərin zamansızlığı, həyatımın növbəti mərhələsinə hazırlıq görərkən mənə ilham verməyə davam edir.
Tələbəlik müddətində qrup yoldaşlarımla çox yaxın olmasam da ilk illərdə bir neçə qrup yoldaşımla dərsdən sonra bəzən kinoya və ya restorana getmək üçün bir araya gəlirdik. Bu qeyri-rəsmi qarşılıqlı əlaqələr, dərindən şəxsi olmasa da, universitet təcrübəmə əyləncə qatdı və dostluqlarımı, necə olursa-olsun, qiymətləndirməyimə kömək etdi. Gələcəkdə bu anları yaddaşımda daşıyacaq, sadə, amma mənim üçün dəyərli anların verdiyi sevinci unutmamağa çalışacağam.
2-11-2024, 05:55
Ləman RƏCƏBOVA,
Bakı Slavyan Universitetinin
Xarici Dili Müəllimliyi fakültəsinin tələbəsi
Qəlbimdə yaşamaq, "yanmaq", yaratmaq eşqi...
Bəzən olur ki, xəyalən keçmişə qayıdırıq. Xatirələri "oyadırıq". Xəyal nuru mənəvi aləmimizin ən dərin qatına işıq salır. Çox keçmir ki, xəyaldan ayrılır, gələcəyi düşünürük. Bu məqam daxilimizdə doğan sual bizi özümüzlə baş-başa qoyur: mənim üçün yaşamaq nədir? Məsələn, ünlü şairimiz Bəxtiyar Vahabzadə "yaşamaq yanmaqdı" yazırdı. Mətbuat tədqiqatçısı Şirməmməd Hüseynov yaşamağı qanmaqda, dərk etməkdə görürdü. Yazıçı Anar kimlik, milli varlıq, özünüdərk prosesi əsasında yaratdığı əsərə-kitaba "Yaşamaq haqqı" ismini vermişdi. Bu mənada fiziki, mənəvi, bioloji var olma, yaşama və böyümə (sözün hər gerçəkliyində) atlasının müəyyənləşdirdiyi mənzərə fonunda qəlb aləminin dəruni dərinliklərindən eşidilən, insanı oraya səsləyən sədalar yüksəlməyə başlayır. Bu mənzərə gözlər önündə gün işığı qədər aydın, yaxud payız yağışına qarışmış dumantək qarışıq da görünər...
Yaşamaq sadəcə gündəlik işlərimizi həll etdikdən sonra başımızı buludabənzər ağ yastığa qoyaraq rahatlıq tapmaq deyil. Gərək ki, düşünəsən, suallarla özün-özünə müraciət edəsən: Həyat, görəsən, bizi lacivərd səmaya — göyün ənginliklərinə qaldıran xəyallardanmı, ya gözümüzü bağlayanda ürəyimizdən keçən istəklərdənmi ibarətdir? Biz həyatdan nə istəyirik: yaşamaq, görmək, anlamaq, kəşf etmək, sevmək, sevilmək? İnsan həyatı dərk etdiyi andan böyüyür, yaşayır (!).. O, anlayır. Anlayır ki, əsla öz dəyərini dəyərdən salmamalıdır. Həyat prizmasına öz pəncərəsindən baxmağı öyrənməlidir. O, tək qalmaqdan, düşünməkdən və beləcə böyüməkdən qorxmamalıdır. İnkaretmə yanğısına düşməməli, özünü tapmalı və onunla üzləşməlidir. Həyatdan nə istədiyinin fərqinə varmalı və yelkənini başqa dənizlərə açmağı öyrənməlidir.
Məncə, hər insan həyatında bir dəfə də olsa öz yaşamından uzaqlara getməli, həsrət yanğısına düşməli, başqa qəlblərin incəliyinə toxunmalıdır. Fərqində olmalıdır ki, qoca dünyaya nə üçün gəlib və nə istəyir?!
Əgər mən nədənsə əziyyət çəkirəmsə, deməli, burada mənim üçün sıxıntı, narahatlıq var. Bəli, mümkündür ki, bir başqası üçün bu adi haldır. Buna görə insan gərək çətinlikdən, ən əsası həyatdan qaçmasın, qorxmasın... Özünü rüzgara buraxsın və dərindən nəfəs alsın. Başını səmaya qaldırsın: nizamlı şəkildə düzülən durna qatarına nəzər salsın. Məncə biz çox yaxşı bilirik ki, rüzgar o qədər də qorxulu bir şey deyil. Əsas odur ki, gəmini dənizə çıxaracaq qədər cəsarətin olsun. Qasırğa isə hər zaman, hər insanın həyatına bir az da olsa müdaxilə edir.
1-11-2024, 18:02
Lalə TURAN yazır:
Düzü əyri, əyrini düz...
Bir qəzetin redaktoru işçilərini yığıb, onlarla var-gəl eləyir ki, qəzetdə nəyi yazmaq olar, nəyi yox. Jurnalistikanın prinsiplərindən, jurnalistin peşə etikasından və kodekslərindən uzun-uzadı danışdı...danışdı... Bir xeyli də yeni-yeni əlinə qələm alan gənc jurnalistlərə tövsiyə və məsləhətlər verdi ki, qəzetdə yazı yazanda obyektiv olmaq, qəzetin məsləkinə uyğun yazmaq, xalq mənafeyini şəxsi mənafeyindən üstün tutmaq, hər bir halda həqiqətpərəst və vicdanlı mövqedə olmaq prinsiplərinə əməl eləmək mütləqdir. Bu vaxt redaktorun oğlu əlində bir parça vərəqlə içəri gəldi ki:
- Ay ata, bir xəbər yazmışam. Deməli, kişinin iti qonşu uşağını qapıb, dişləyib, xəsarət yetirib…
Elə bunu söyləcək redaktor oğlunun sözünü ağzında qoydu ki:
- Bəs sən dəlimi olubsan…? Bu nədir yazmısan?! Sən bilmirsən ki, o kişi mənim qonşum əziz, hörmətli Qurbanəli bəydir?!
Redaktor danışdıqca pörtdü, hiddətləndi, səsi də iclas otağını götürdü. Bığlarını gəmirə-gəmirə səsini başına atdı ki:
- Mən hər gün səhər-axşam qonşumla üz-üzə gəlirəm. Deyirsən, indi bəy oğlunu, vəzifə adamını qəzetimə xəbər eləyim, ay axmaq?!
Yazıq oğlan quruyub qaldı. Bir təhər dili topuq vura-vura dedi:
- Bəs xəbəri necə yazım? Hadisə bu cür üz verib…
Kişi əlinin arxasıyla qapını göstərib:
- Get, ədə, get, təzədən yaz. Yaz ki, qonşu uşağının iti Qurbanəli bəyi dişləyib… Yeri, yeri!
Oğlan mat-məəttəl vərəq əlində yazıya baxa-baxa otaqdan çıxdı. Hamı bir-birinin üzünə baxa-baxa qaldı. Redaktor özünü, qalstukunu düzəldib, boğazını arıtladı:
- Bəli, harada qalmışdıq…
18-10-2024, 16:35
Qəlbimdə, ağlımda: yaşamaq, "yanmaq" və yaratmaq eşqi...
Bəzən olur ki, xəyalən keçmişə qayıdırıq. Xatirələri "oyadırıq". Xəyal nuru mənəvi aləmimizin ən dərin qatına işıq salır. Çox keçmir ki, xəyaldan ayrılır, gələcəyi düşünürük. Bu məqam daxilimizdə doğan sual bizi özümüzlə baş-başa qoyur: mənim üçün yaşamaq nədir?
Məsələn, ünlü şairimiz Bəxtiyar Vahabzadə "yaşamaq yanmaqdı" yazırdı. Mətbuat tədqiqatçısı Şirməmməd Hüseynov yaşamağı qanmaqda, dərk etməkdə görürdü. Yazıçı Anar kimlik, milli varlıq, özünüdərk prosesi əsasında yaratdığı əsərə — kitaba "Yaşamaq haqqı" ismini vermişdi.
Bu mənada fiziki, mənəvi, bioloji var olma, yaşama və böyümə (sözün hər gerçəkliyində) atlasının müəyyənləşdirdiyi mənzərə fonunda qəlb aləminin dəruni dərinliklərindən eşidilən, insanı oraya səsləyən sədalar yüksəlməyə başlayır. Bu mənzərə gözlər önündə gün işığı qədər aydın, yaxud payız yağışına qarışmış dumantək qarışıq da görünər...
Yaşamaq sadəcə gündəlik işlərimizi həll etdikdən sonra başımızı buludabənzər ağ yastığa qoyaraq rahatlıq tapmaq deyil. Gərək ki, düşünəsən, suallarla özün-özünə müraciət edəsən: Həyat, görəsən, bizi lacivərd səmaya — göyün ənginliklərinə qaldıran xəyallardanmı, ya gözümüzü bağlayanda ürəyimizdən keçən istəklərdənmi ibarətdir? Biz həyatdan nə istəyirik: yaşamaq, görmək, anlamaq, kəşf etmək, sevmək, sevilmək? İnsan həyatı dərk etdiyi andan böyüyür, yaşayır (!).. O, anlayır. Anlayır ki, əsla öz dəyərini dəyərdən salmamalıdır. Həyat prizmasına öz pəncərəsindən baxmağı öyrənməlidir. O, tək qalmaqdan, düşünməkdən və beləcə böyüməkdən qorxmamalıdır. İnkaretmə yanğısına düşməməli, özünü tapmalı və onunla üzləşməlidir. Həyatdan nə istədiyinin fərqinə varmalı və yelkənini başqa dənizlərə açmağı öyrənməlidir.
Məncə, hər insan həyatında bir dəfə də olsa öz yaşamından uzaqlara getməli, həsrət yanğısına düşməli, başqa qəlblərin incəliyinə toxunmalıdır. Fərqində olmalıdır ki, qoca dünyaya nə üçün gəlib və nə istəyir?!
Əgər mən nədənsə əziyyət çəkirəmsə, deməli, burada mənim üçün sıxıntı, narahatlıq var. Bəli, mümkündür ki, bir başqası üçün bu adi haldır. Buna görə insan gərək çətinlikdən, ən əsası həyatdan qaçmasın, qorxmasın... Özünü rüzgara buraxsın və dərindən nəfəs alsın. Başını səmaya qaldırsın: nizamlı şəkildə düzülən durna qatarına nəzər salsın. Məncə biz çox yaxşı bilirik ki, rüzgar o qədər də qorxulu bir şey deyil. Əsas odur ki, gəmini dənizə çıxaracaq qədər cəsarətin olsun. Qasırğa isə hər zaman, hər insanın həyatına bir az da olsa müdaxilə edir.
Ləman Rəcəbova
Bakı Slavyan Universitetinin Xarici Dili Müəllimliyi fakültəsinin tələbəsi
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Təqvim
| « Yanvar 2025 » | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Be | Ça | Ç | Ca | C | Ş | B |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!