“YARADANIN SEVGİSİ İLƏ

HAQQ VƏ HƏQİQƏT

AXTARIŞINDA”-FOTOLAR

İnsan ruhunun təzahürü ədəbiyyatda öz əksini tapır. Şeir, qəzəl isə qəlbin gizli səsidir. Tarix boyu Azərbaycan torpağında Nizami, Fizuli, Nəsimi kimi xalqına, vətəninə, dininə bağlı şəxsiyyətlər yaşayıb yaratmışdır. Bütün bu xüsusiyyətlər onların qəzəllərində təcəssüm olunur. Milli kimlik, Allah sevgisi, haqq, doğruluq axtarışı böyük Azərbaycan şairi, mütəfəkkir İmadəddin Nəsimi yaradıcılığının ana xəttidir. Orta dövr Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi olan İ.Nəsimi anadilli fəlsəfi qəzəlin əsasını qoymuşdur. Dini və dünyəvi elmlərə dərindən yiyələndiyi üçün qəzəl, qəsidə, rübai, tuyuq, müstəzad janrlarında yazdığı şeirləri ilə dövrünün şairlərindən seçilirdi. Dininə sevgi ilə bağlanan Nəsimi “Seyyid” və “Hüseyni” təxəllüsləri ilə də şeirlər yazırdı. Əvvəl sufi idi. Bir müddət sonra hürufilik onu cəlb etdi. Çünki hürufilik ideyaları düşüncələrinə daha çox yaxın idi. Həyata baxışı, dünyagörüşü ilə fərqlənirdi. Nəsimi insanlara humanist yanaşmanın tərəfdarı idi. Allahın insanda təcəssüm olunduğunu düşünürdü. Müəyyən cahil kütlə Nəsiminin ideologiyasını birmənalı qarşılamır, ona düşmən kimi yanaşırdılar. Çünki şeirlərində fəlsəfi düşüncə əsas idi. Bu səbəbdən çoxları anlaya bilmirdi. Buna baxmayaraq, Nəsiminin fikirlərini alqışlayanlar da az deyildi. Yaradanın sevgisi ilə haqq və həqiqət axtarışında olan Nəsimi həbs olunaraq 1417-ci ildə edam olundu. Allahına aşiq şair heç vaxt düşmənlərə baş əymədi.
Nəsiminin qələmə aldığı mövzular, ideyalar çağdaş dövrümüzdə də aktualdır. 2018-ci ildə Heydər Əliyev Fondu və Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə İ.Nəsimi yaradıcılığına həsr olunmuş şeir, sənət və mənəviyyat festivalı təşkil olundu. Festivalda “Söz” ədəbi layihəsinin elan etdiyi şeir müsabiqəsində mən də iştirak etdim. Nəsimi poeziyasını uşaq dünyagörüşü çərçivəsində təqdim etdiyimə görə diplomla təltif olundum.
Yeddi il sonra Nəsimiyə olan eyni sevgi ilə yenidən Nəsimi festivalında oldum. Nəsimi-şeir, mənəviyyat və incəsənət festivalının ilk günündə Hüseyn Cavidin “İblis” əsərinin yeni quruluşda təqdimatı oldu. Əsər simfonik orkestr musiqiçilərinin və Azərbaycan Dövlət Pantomim Teatrının iştirakı ilə səhnələşdirildi. Tamaşa müddətində aktyorlarla bərabər, orkestr musiqiçiləri də iştirakçıya çevrildilər. Yeni təqdimatın əsas özəlliyi də məhz bu idi. Hüseyn Cavidin oxucuya çatdırmaq istədiyi fikir və ideyaları aktyorlar böyük məharətlə tamaşaçılara təqdim etdilər. Tamaşanın baş rejissoru Xalq Artisti Bəxtiyar Xanızadə idi. Baş rolun ifaçısı və dirijor isə Mustafa Mehmandarov idi.
Festivalın 3-cü günündə şair Nigar Həsənzadənin rəhbərliyi ilə “Söz” sənət mərkəzinin təqdimatında “SAVALAN” qrupunun ifası ilə Nəsimi irsinə həsr olunmuş spiritual-irfani musiqili ədəbi-bədii gecə keçirildi. Açıq səma altında Nəsiminin qəzəllərini dinləmək o qədər qəlb oxşayırdı ki, tədbirin yekunlaşmasını istəmirdim. Özümü sanki Nəsiminin yaşadığı illərdə hiss edirdim. Rəqs və musiqinin vəhdəti insanın ruhunu dincəldirdi. Çünki Nəsimi yaradıcılığı düşündürür, həyatı dərk etməyə sövq edir. Ən əsası da insanı Allaha yaxınlaşdırır.
İ.Nəsimi həm dövrünün, həm də bu günümüzün əbədi əyilməz dağ simvoludur. Onun poeziyası bu gün də aktualdır, illər, əsrlər keçsə də yaşayacaq, unudulmayacaq.

Aysel MÜBARİZQIZI,

BDU Jurnalistika fakultəsinin magistrantı