Dövlətlər tək apardıqları siyasətə və tutduqları mövqeyə görə fərqlənmirlər. Həm də onların varlığını göstərən rəmzlərlə seçilirlər. Millətləri bir-birindən ayıran ən əsas simvollardan biri də bayraqdır. Hər bir xalq yaşadığı coğrafiyaya, adət-ənənələrinə və mədəniyyətinə uyğun olaraq özünə bayraq yaradır. Azərbaycan xalqı da çox əsrlilik mədəniyyətindən bəhrələnərək üçrəngli, ay, ulduzlu bayrağını tərtib edib. Bir xalq olaraq biz bayrağına ən çox önəm verən cəmiyyətlərdən birində yaşayırıq. Türkçülük, İslamçılıq və Müasirlik idealarını özündə ehtiva edən bayrağımız şəhidlərimizin qanı bahasına bu gün ən uca zirvələrdə dalğalanır.
Azərbaycan bayrağı necə yarandı?
1918-ci il 28 mayda Şərq İslam aləmində və türk xalqları içərisində ilk dəfə Azərbaycan türkləri demokratik respublika yaratdılar. Dövlət yaradıldıqdan sonra onun sərhəddi və gələcək siyasəti ilə yanaşı bayrağı və himni də elan olundu. AXC-nin ilk bayrağı 1918-ci il iyunun 21- də qəbul edildi. Qırmızı rəngli parça üzərində aypara və səkkizguşəli ulduz təsvir edilmiş bayraq dövlət simvolu kimi tanındı. Lakin az sonra yeni yaranmış dövlət xarici qüvvələrin təsiri ilə bu bayraqdan imtina etməli oldu. Səbəb isə Osmanlı türklərinin bayrağına bənzəməsi göstərilirdi. Yeni qəbul ediləcək bayrağın verdiyi məna isə daha anlamlı idi.
Azərbaycan ictimai fikir tarixində danılmaz izlər qoyan Əli bəy Hüseynzadənin mənalandırdığı
rənglərin birləşməsindən yaranan və bu gün də başımızın üzərində dalğalanmasından fəxr etdiyimiz üçrəngli bayrağımız yarandı. Bayrağımızın bildirdiyi məna:
Mavi rəng – Türkçülük
Qırmızı rəng – Müasirlik və Demokrtaiya
Yaşıl rəng – İslamçılıq
Səkkizguşəli ulduz və ayparaya isə türk, müsəlman bayraqları üzərində rast gəlinən simvollardandır.
1920-ci il bolşeviklərin aprel işğalından sonra müvəqqəti də olsa, bayrağımız endirildi. 70 il üç
rəngli, müqəddəs bayrağımızı gizlətdilər. Nəhayət, ötən əsrin 80-ci illərinin sonlarında başlanan xalq azdlıq hərəkatı vaxtı hazırkı Azadlıq meydanında üç rəngli, ay, ulduzlu bayraq görünməyə başladı. O vaxt çoxları bu bayrağın nə olduğunu və haradan peydə olduğunu anlamamışdır. Ancaq sonradan bu bayrağın varlığı hərkəsə bəlli oldu. Azərbaycan bayrağı ilk dəfə rəsmi olaraq Heydər Əliyev tərəfindən Naxçıvan Ali Sovetində dalğalandırılmışdır. Həmin vaxt bu hərəkət çox riskli idi. Lakin Ulu Öndər qəhrəmanlıq göstərərk Sovet dövləti tam olaraq dağılmamış müstəqil Azərbaycanın bayrağını rəsmi dövlət binasında dalğalandırmışdır.
AXC-nin mirası olan üç rəngli bayraq 1991-ci ilin 5 fevralında Azərbaycanın bayrağı kimi qəbul
edilmişdir.
AXC-nin varisi müstəqil Azərbaycan babalarımızdan qalan bütün yadigarlar kimi bayrağına da sahib çıxır və onu ən uca zirvələrdə dalğalandırır. Dahi şəxsiyyət AXC-nin qurucusu Məmməd Əmin Rəsulzadənin dediyi kimi: “Bir daha yüksələn bayraq, bir daha enməz”. Rəsulzadənin ən böyük arzusu Azərbaycan bayrağını yüksəklərdə görmək idi. Lakin o vaxtkı tarixi şərait buna imkan vermədi. Rəsulzadənin sona qədər gerçəkləşdirə bilmədiyi arzunu Heydər Əliyev reallaşdırdı. Bu gün Azərbaycan bayrağı hər yerdə ən uca zirvələrə sancılır.
102 il əvvəl elan olunmuş Azərbaycan bayarağı 30 il həsrət qaldığı torpaqlarda dalğalanır. 102
il əvvəl çətin tarixi şəraitdə torpaq itkilərinə rəğmən AXC yarandı. 29 il əvvəl yenə də torpaqlar itirdik fəqət yolumuzdan dönmədik və Azərbaycnın itirilmiş müstəqilliyini bərpa etdik. Bu il, 2020-ci ildə isə biz bir xalq olaraq torpaqlarla birlikdə itirdiyimiz qələbə və yenilməzlik ruhumuzu özümüzə qaytarırıq. SSRi dağılanda ölkəmizin düşdüyü çətin vəziyyətdən istifadə edən erməni alçaqların işğal etdiyi torpaqlara geri dönürük. Bir əlimizdə şanlı bayrağımız, bir əlimizdə silahla qayıdırıq o, torpaqlara. 30 il əvvəl məcbur edilərək tərk elədiyimiz o, dağlara qayıdırıq. Bayraqlarımızı sanca-sanca qayıdırıq. Bütün azərbaycanlılar bu dəqiqə bir arzu ilə yaşayır. Müstəqil Azərbaycanın Ali baş komandanı Şuşa qalasına Azərbaycan bayrağını sancaraq xalqımız bayraq günü münasibəti ilə təbrik eləsin. Bu təbrik tarix boyunca unudulmaz an olaraq yaddaşlara həkk olunardı. Biz artıq bunu arzulamırıq reallaşması üçün çalışırıq. İşğaldan azad edilmiş bir çox rayonlarda bayrağımız dalğalanır. Hər dəfə Cənab prezident İlham Əliyev azad olunmuş rayonun adını açıqlayandan sonra azad olunmuş yerdən video yayımlanır. Bunu sadəcə video adlandırmaq da olmur. Bu, neçə illərdir çəkdiyimiz həsrətdir reallaşdırırıq və kənardan durub seyr edirik. Uca zirvədə dalğalanan Azərbaycan bayrağı onun kölgəsində durub azad olunmuş torpaqlar haqqında Ali baş komandana məruzə edən Azərbaycan əsgəri. Bu mənzərəni neçə illərdir arzu edirdik. Bəzən bezirdik də. Ancaq zaman göstərdi ki, biz yalnız arzulamamışıq həm də, reallaşması üçün işlər görmüşük.
Cəbhədə qazandığımız uğurlar hər kəsi sevindirir. Elə buna görə də inasanlar yaşadıqları binalardan, iş ofislərindən və avtomobillərindən Azərbaycan bayrağı ilə yanaşı hər kəs haqlı davamızda bizi dəstəkləyən dövlətlərin, o cümlədən Türkiyə, Pakistan və İsrailin dövlət bayraqlarını dalğalandırırlar. Bu bizim bayrağa nə qədər önəm verməmizin göstəricisidir. Bayrağı bizə sevdirən onun rəngləri və görünüşü deyil. Onun uğrunda canını fəda edən oğullarımızın ruhlarıdır. Bayrağa adi gözlə baxasaq onun bizim üçün heç bir mənası olmaz. Biz bayrağa şəhidlərimizin ruhu kimi baxmalıyıq. O zaman onun müqəddəsliyini dərk edə bilərik. Harada bir Azərbaycan bayrağı dalğalanırsa dünya azərbaycanlıları oraya toplaşıb öz milli kimliklərini dünyaya bəyan etməlidirlər. Bəli, bayraq bizim milli kimliyimizdir. Xarici ölkələrdə bizi Azərbaycan bayarağı ilə görən əcnəbilər o dəqiqə bilirlər ki, biz Odlar yurdunun təmsilçiləriyik. Bilirlər ki, biz türkük, müsəlamanıq və müasirlik yolu ilə irəliləyən xalqın nümayəndələriyik. Bayrağımız enərsə, bir xalq olaraq sonumuz çatar. Bayrağımız nə qədər yüksəklərdə dalğalanarsa, başımız da bir o qədər uca olar. Şair necə də gözəl deyib: “Bayraq mənliyimdir, bayraq kimliyim bayraq öz yurduma öz hakimliyim”.

Qasım Məmmədli,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi