Azərbaycan aşıq sənətindən söz düşəndə ilk öncə ustad aşıqlarımız yada düşür. Onların çalıb oxuması, səhnə mədəniyyəti, etdikləri ritmik hərəkətlər göz önündə canlanır.

Artıq onların çoxu haqq dünyasına qovuşub. Qalanlar isə bir neçə nəfərdi. Onlar isə ahıl çağlarındadı. Bu gün söz açacağım ustadlar da Gədəbəy aşıqlarının ən sevimlilərindən üçü haqqındadı. Söz açacağımız bu aşıqlar hal-hazırda 70-80 yaş arasındadı. Vaxtı ilə bu ustadlar həm respublikamızda, həm də xarici dövlətlərdə tanınmışlardı.



Aşıq İsfəndiyar Rüstəmov, aşıq Sayyad Pənahov və aşıq Sədaqət Rəsulov. Bu üç ustaddan söz düşəndə onların səsləri, oxuduqları "Koroğlu" havaları göz önündə canlanır. Bu üç dahi sənətkarı bir-birindən ayırmaq olmur. Onların dövlət tədbirlərində, konsertlərdə, el şənliklərində etdikləri çıxışlar, çalıb-oxumaları hamını heyran edirdi. Hər üç ustad aşıqlarımız bir-birilərini çox gözəl tamamlayır və onların səsindəki məlahət, vurduqları zəngulələr olduqca gözəl heyrətamiz olub. El arasında bu üçlüyə "Qızıl üçlük" deyərdilər.

Aşıq İsfəndiyar Rüstəmov 1958-ci ildə Moskvada keçirilən Festivalda etdiyi gözəl çıxışa görə döş nişanına layiq görülmüşdü. Aşıq İsfəndiyar bu uğurundan sonra daha da həvəslənib 9 nəfərdən ibarət ansambl yaradır. 1972-ci ildə həmin 9 nəfərlik ansamblla Moskvada və İrəvanda (Göyçə mahalında) Dədə Ələsgərin 150 illik yubileyində yüksək səviyyədə çıxış etmişdilər. Onların bu çıxışı "Aşıq Ələsgər" medalına layiq görülmüşdü.

1975-1977-ci illərdə 9 nəfərlik ansamblın bütün üzvləri Ümumittifaq Festivalında "Qızıl medal"la yanaşı birinci dərəcəli diplomla və Azərbaycan Ali Sovetinin Fəxri fərmanı ilə təltif olunmuşdular. Həmin 9 nəfərlik ansamblın tərkibində aşıq Sayyad Pənahov və aşıq Sədaqət Rəsulov da var idi.

Aşıq Sayyad Pənahov və aşıq Sədaqət Rəsulov elə aşıq İsfəndiyar Rüstəmovun öz yetişdirmələridi. Hər iki aşıq hər bir zaman ustad-şəyird münasibətlərini qorumuşlar və bu günün özündə də yaşları 70-dən çox olmasına baxmayaraq ustad-şəyird adət-ənənəsini qoruyub saxlayırlar.

Bu yaxınlarda Müslüm Maqomayev adına Respublika Filarmoniyasında ustad aşıq Hüseyn Saraclının 100-illik yubiley gecəsində ustad aşıq İsfəndiyar Rüstəmovla vaxt tapıb, qısaca yaradıcılıq söhbəti etdik. Aşıq İsfəndiyardan soruşdum ki, necə oldu sizin ansambla "Xalq aşığı ansamblı" adı verildi. Aşıq İsfəndiyar dedi ki, 1981-ci ildə indiki Heydər Əliyev Sarayında dövlət tədbirində etdiyimiz çıxış Ulu Öndərin xoşuna gəldi və bizim 9 nəfərdən ibarət aşıqlarımıza "Xalq aşığı ansamblı" adı verdi. Bu 9 nəfərlik ansamblın tərkibində aşıq İslam Əkbərov, aşıq Sayyad Pənahov, aşıq Sədaqət Rəsulov və başqaları çıxış edirdi. Ustad onu da qeyd etdi ki, nə qədər uğurlarımız olub, hamısını bu yoldaşlarla birlikdə qazanmışıq. Artıq biz qocalmışıq, ancaq bu günə qədər ansamblda 150-dən çox orta və gənc nəsilin nümayəndələri var. Bu gənc aşıqlara dövlət qayğısı var.

Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti Mehriban xanım Əliyevaya Allah can sağlığı versin, onun səyi nəticəsində aşıq sənəti, muğamımız YUNESKO-nun mənəvi irs siyahısına daxil edilib.

2009-cu ildə Prezident İlham Əliyev Gədəbəyə səfəri zamanı 200 yerlik aşıq məktəbinin təməli qoyuldu və 2013-cü ildə tikintisi başa çatan aşıqlar məktəbinin açılışı oldu.

Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri, Mədəniyyət və incəsənət xadimi, professor Məhərrəm Qasımlı hər iki ustada 2017-ci ilin mart ayında 70-illik yubiley gecəsi keçirdi. Məhərrəm Qasımlı hər üç ustada ən xoş arzularını bildirdi və gənc aşıqlara hər zaman ustad nəsihəti verməyi tövsiyə etdi.

Mən də aşıqsevərlər adından Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyindən xahiş edirəm, iki dahi ustad aşığımız olan aşıq Sayyad Pənahov və aşıq Sədaqət Rəsulovun anadan olmasının 70-illik yubileyləri Dövlət səviyyəsində keçirilsin.

Allah hər üç aşığa uzun ömür, can sağlığı versin.

Hüseyn Məmmədov,

müəllim