"Qəlbən birik, birlikdəyik – Türkiyəm!"

Sazaqlı 6 fevral günü. Qardaş Türkiyədə səhər saat 04:17-ni göstərir. Baş verən və ən az on əyalətə təsir edən 7,7 bal gücündə zəlzələ insanların yuxusuna haram qatır, canlar alır, minlərlə insan yaralanır, dağıntı altında qalır. Türkiyənin zəlzələ zonasında yerləşməsi bizə məşhur “coğrafiya kaderdir” cümləsini xatırladır.
Türkiyədə ən dağıdıcı zəlzələ 26-27dekabr 1939-cu ildə Ərzincanda 7,9 bal gücündə baş verib. 52 saniyə davam edən güclü titrəyişdən sonra 32,962 nəfər həyatını itirib, 100 minə yaxın insan yaralanıb. Zəlzələ nəticəsində 116,720 bina dağılıb. Dünyanın ən böyük zəlzələləri arasında sayılan bu zəlzələ Türkiyənin ən ciddi zəlzələ fəlakətlərindən biri kimi tarixə düşdü. Tarix sanki illər sonra təkrarlanır.
Müvəqqəti mövcud olmağımız və ölümü gözdən qaçırmağımız sövq-təbii haldır. Dünyaya gözümüzü açdığımız və özümüzü tanıdığımız vaxtdan bəri öləcəyimizi və ölümə yaxınlaşdığımızı bilirik. Türkiyədə baş verən fəlakət nəticəsində xalq ölümdən qorxur ya da narahatlıq hissi keçirdir? Əgər ölümdən qorxur və narahat oluruqsa, onda daha əvvəl dünyaya niyə gəlmədiyimiz üçün də eyni dərəcədə qorxaq?
Kainatın 13,7 milyard yaşı olduğunu və bizim təqribən 70 il yaşadığımızı nəzərə alsaq, texniki cəhətdən kainatın varlığı tarixində bütün həyatımız bir göz qırpımına bərabərdir. Freydin məşhur deyimi yadıma düşür, ”Mən mövcud olanda ölüm yoxdu, ölüm mövcud olanda mən yoxam”.
Türkiyə də indi tək maddi cəhətdən yox, mənəvi cəhətdən də böyük dəstəyə ehtiyac var. Qardaş ölkəmizdə yer göyə qalxdı. Dünya da ayağa qalxdı. Nəticədə 45 ölkənin Türkiyəyə dəstəyinə şahid olduq. Bundan sonra dünyanın heç bir yerində fəlakətin yaşanmamasını arzu edirik.

Samirə Kərimli

"Tanrı Türkü qorusun"

Hər birimiz saniyələr sonra başımıza hansı hadisənin gələcəyindən xəbərsizik, amma günlər, illər sonranın xəyalını qururuq elə onlar kimi – türkiyəli bacı-qardaşlarımız kimi. Kimisi sabahın, kimisi illər sonranın, kimisi də övladlarının gələcəyinin xəyalını qurmuşdur. Amma bir gündə dağıldı o xəyallar. Açdıqları səhər (açılmayan sabah) dəhşət dolu idi. Qardaş Türkiyədə baş verən zəlzələ nəticəsində minlərlə bina dağıldı, insanlar çarəsiz şəkildə dağıntıların altında qaldılar. Həmin saatdan axtarış-xilasetmə işlərinə başlanıldı. Biz də sevincli, kədərli günümüzdə yanımızda olan Türkiyənin acısına şərik olduq, xilasedicilərimiz zəlzələnin baş verdiyi bölgələrə yollandılar, ehtiyac olan yardımlar göndərildi və bu yardımlar davam edir. Yeraltı təkan nəticəsində yerin üstündə 9 mindən çox insan həlak oldu. Minlərlə insan yaralandı. Dağıntıların miqyası böyük olduğundan ölən və yaralıların sayının artacağı bildirilir.
Zəlzələdən geriyə ürək dağlayan görüntülər qaldı: yerlə yeksan olan şəhərlər, qollarına cansız körpəsini alan valideynlər, baş verənləri anlamayan körpələr, bir-birindən xəbərsiz olan insanlar, duallara sığınıb sevdiklərinin xilas olacağı ümidilə çarəsiz gözləyən insanlar...
Can qardaşımız Türkiyəyə baş sağlığı verib, ölənlərə rəhmət, yaralılara şəfa diləyirik. Dualarımızla, maddi, mənəvi dəstəyimizlə qardaşlarımızın yanındayıq. Müəllimimiz Cahangir Məmmədli demişkən "biz 95 milyonluq xalq bir ürəyik". Tanrı Türkü qorusun.

Asiman Hafizqızı

"Hər zaman yanınızdayıq"

Azərbaycan-Türkiyə birliyi və həmrəyliyi bu gün dünyaya nümunədir. Bu dostluq və qardaşlıq soykökümüzün əbədiyyət rəmzidir. Türkiyə həmişə Azərbaycanla bir olub, bu qardaşlıq daimi olmaqla yanaşı, həm də sarsılmazdır. Tarix boyu imperialist qüvvələrin apardıqları siyasət nəticəsində kökümüzə, milli-mənəvi dəyərlərimizə zərbə vurmağa, aramızda süni divarlar hörülməyə çalışılsa da xalqlarımız sıx bağlılığı unutmamış, ən çətin günlərdə qardaş-qardaşa yardım etmişdir. Vətən müharibəsi zamanı Türkiyədən hər gün gələn dəstək bəyanatları Cənubi Qafqazı öz məkrli planları üçün döyüş meydanına çevirməyə çalışan qüvvələrin planlarını yerlə bir etdi. Azərbaycan və Türkiyə bayraqlarının sadəcə Bakı küçələrində deyil, bütün Azərbaycan ərazisində dalğalanması faktı da göstərdi ki, sadəcə dövlətlərimiz deyil, xalqlarımız, cəmiyyətlərimiz bir-birinə ayrılmaz tellərlə bağlıdır.
Və bu gün bütü bu yaşananları unutmayan, gerçək bir qardaşlıq nümayiş etdirən Azərbaycan çətin günlərdə qardaş Türkiyə dövlətinin yanındadır və yanında olmağa da davam edəcək. Hələ də davam edən təbii fəlakət nəticəsində minlərlə qardaşımız həlak olmuş və yaralanmışdır. Bizlər bütün bunlara görə dərin hüzn hissi keçirməklə yanaşı, maddi və mənəvi dəstəyimizlə hər zaman qardaşlarımızın yanında olduğumuzu, hər bir məqamda bizə güvənə biləcəklərini ürək açıqlığı ilə qeyd edə bilərik. Bayraqlardakı hilalımızın o ucundan, bu ucuna da getməli olsaq daim qardaşlarımızın yanında olacağımıza və hər bir anlarında onları tək qoymayacağımıza söz veririk.
Bir daha faciə ilə bağlı həlak olmuş qardaşlarımızın ailələrinə başsağlığı, yaralılara isə şəfa diləyirik. Hər zaman bir olduq və yenə bir millət kimi bu bəladan da birlikdə qurtulacağıq. Hər zaman yanınızdayıq!

Nurlan Cəbrayılzadə

Sosial şəbəkədə yayımlanmış bu məlumat təəccüb doğurur

Sosial şəbəkədə yayımlanmış bu məlumat təəccüb doğurur: “Son 5 il ərzində İranda 131 min 15-dən az yaşı olan qız uşağı evləndirilib, ötən il (2021) isə daha 7500 azyaşlı qız uşağı məcburi nikaha cəlb edilib...” Budurmu qonşu dövlətdə qızlara və qadınlara verilən dəyər?
“Cənnət ananın ayaqları altındadır” kəlamı ilə qadını ucaldan İslam dininə sitayiş edən İran möminlərinin bu cür düşüncə tərzini “cəhalətin əlaməti” kimi qələmə verənlərlə razıyam. Amma qismən... Çünki azyaşlı qızlara bu cür münasibət nadanlıq və cəhalətdən çox, vəhşiliyin əlamətidir. Məgər 13 yaşın evlilik üçün ən münasib yaş olduğunu iddia edərək erkən nikahın dövlət səviyyəsində təbliğ edilməsi vəhşilik deyil? Allah bəndəsinin ən şirin və qayğısız uşaqlıq çağını Allahın verdiyi ömür payından bilərəkdən və məcburən qoparıb istismar eləmək – cəzası ölçülməz cinayətdir. Hər hansı bir fərdin (deyək ki, şüursuz valideynin) bu cür cinayətə əl atması heç bir halda bağışlana biməz.
Bəs bu cinayət bütöv bir cəmiyyət tərəfindən törədilərsə, nə etməli?
Bəli, cənnət anaların ayaqları altındadır. “Bəs cəhənnəm haradadır?” sualına yəqin ki, bir cavab ola bilər - azyaşlı qız övladlarını erkən nikaha sövq edənlərin xislətində, əqidəsində və əməlində. Qızlarının uşaqlıq çağını oğurlayan övlad sahiblərinə lənət, bu cinayəti təbliğ edən söz sahiblərinə ar olsun!
Ruhiyyə Məmmədova
“Ahıllara və Tənhalara Dəstək” İctimai Birliyinin sədri

Başın sağolsun Türkiyə!

Çox təəssüf ki, Türk Dünyasının bu səhəri acı xəbərlə açıldı. Türkiyənin Qəhrəmanmaraş vilayətində baş verən zəlzələ zamanı dağıntılar nəticəsində 1121 nəfərin ölümü, 7 min 634 nəfərin xəsarət alması hamımızı sarsıtdı. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin həlak olanlarla bağlı Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğana, onların ailələrinə və qardaş Türkiyə xalqına xalqımız adından başsağlığı verməsi, ölkəmizin Türkiyənin bu dərdinə şərik çıxdığını bildirməsi, 420 nəfərdən ibarət xilasedici heyəti qardaş ölkəyə göndərməsi ürəyimizdən xəbər verdi.
Biz də Zəngəzur mahalının Qafan Rayon icması olaraq ürəyimizin Türkiyədəki qardaşlarımızla birgə döyündüyünü diqqətə çatdırırr, dərin hüznlə başsağlığı verir, hər zaman yanlarında olduğumuzu bildiririk.
Sevgi və sayğılarla: Qafan Rayon İcması adından
İcmanın sədri Pofessor Eldar Abasov

KARVAN YOLU

Ulu Yaradanın möcüzələrindən biri də Karvan Yoludu, o yol ki, zəvvarların azmadan, sağ-salamat mənzil başına çatması – müqəddəs yerləri ziyarət etməsi üçün bələdçilik edir. Ulduzlar toplusu olan bu “səmavi yol” insan övladlarının arzularına qovuşmasına xidmət edən yoldu...
Azərbaycan millətinin bu günkü Karvan Yolu Zəngəzura, Göyçəyə, İrəvana gedən yolu – bizim üçün dünyanın ən müqəddəs məkanına, Məkkə-Mədinəyə gedən kimi, dədə-baba yurdlarına gedən yol. Bu yol azadlıq yoludu, haqq yoludu, Qarabağdan, Şuşadan keçən yoldu – odlar ayaqlayandan, necə ağrı-acılar görəndən sonra, necə igid oğullarımızın, şəhiddlərimizin müqəddəs qanı bahasına gedilən yol. Bu, həm də zamanın hər cür haqsızlıqlarına qatlanmış, iblisdən yaman olan düşmənin çirkin, murdar sifətini görmüş, saysız-hesabsız üzüntülər yaşamış didərgin insanların sınaq yoludu – həm Allah qarşısında, həm də müqəddəs baba yurdlarına dönüşün sınaq yolu. Özünə “türkəm”, “azərbaycanlıyam”, “müsəlmanam”, “haqqın tərəfindəyəm”, – deyən hər kəsin sevə-sevə, göynəyə-göynəyə, yana-yana illərlə, ümidlə gözlədiyi yoldu bu yol.
Bu səfərin gerçəkləşməsi üçün tarix bizə gözəl bir şans yaradıb – Karvan Yolumuza parlaq ulduzlar düzüb ki, biz təkcə 1988-1991-ci illərdə yox, iki yüz ilə yaxın bir zaman kəsiyində zaman-zaman baba yurdlarımızdan min bir siyasi hiylə ilə, min bir əzabla qovulan, didərgin salınan, sürgünlərə, məşəqqətlərə, deportasiyalara, soyqırımlara məruz qalan insanların övladları öz halal torpaqlarına qayıtsınlar. Bu gün ən parlaq ulduzlarımız məhz Karvan Yolunda parlamalıdırlar ki, qədim İrəvanımıza, Zəngəzurumuza, Göyçəmizə dönə bilək.
Qərbi Azərbaycanlıların öz yudrlarına dönməsi ilə İrəvan qalasında öz yurdlarını qoruyarkən rus süngüsü ilə qətlə yetirilən, şəhid olan Hüseyqqulu xanların ruhlarını şad etmiş oluruq. Bunun üçün əlimizdən gələni etməli, yüz illərdi Təbrizə, Dərbəndə, İrəvana – dörd-beş yerə parçalanan və öz dədə-baba torpaqları ilə həmsərhəd olan millətin bütövləşməsi üçün tarixi şansdan bəhrələnməliyik. Bu gün Azərbaycan dövləti, dövlət rəhbəri, Azərbaycanı sevən hər ziyalı, hər kəs üçün Qərbi Azərbaycana qayıdış işi, konsepsiyası müqəddəs Karvan Yolunda bir ulduz olmağı bacarmaqdı. Bu məqsəd üçün atılan hər addım bizi tarixi qələbəyə aparır, itirdiklərimizi qaytarmağa aparır, özümüzü özümüzə qaytarmağa, müqəddəs qəbirlərimizi və ziyarətgahlarımızı ziyarətə aparır. Bu müqəddəs səfərə hazırlaşan hər kəs özlüyündə bir zəvvardı, onun büründüyü ehram onun mənəviyyatı, ata-babasına olan məhəbbəti, millətinə, dövlətinə, torpaqlarının bütövlüyünə sədaqətidi...

Əksinə, bu işə mane olanlar üçün isə ən yüngül söz: “Sapı özümüzdən olan baltalar”dı. Zəngəzura, Göyçəyə... – qədim Azərbaycan torpaqlarına qayıdış üçün Qərbi Azərbaycan İcmasının apardığı məqsədyönlü iş üçün dövlətimizin rəhbərinin xeyir duası, tövsiyə, kömək və göstərişi bu gün gündəmdədi və Azərbaycanı sevənlər üçün bir sevinc, qürur dolu tarixi hadisədir. Bu işdə baba yurdlarına dönüş var, mədəni, mənəvi irsimizin, yüz illərdi itirilənlərin bərpası var və hər şeydən qabaq düşmən ayağı altında olan torpaqlarımıza – ata-baba yurdlarımıza qayıdış var . Buna kömək etmək, xeyir-dua vermək əvəzinə bəziləri, özü də özünə “ziyalı” deyən, yüksək vəzifələrdə işləmiş, babasının qəbirləri düşmən ayağı altında olanlar hədyan deyir, irad tuturlar. Gündəmdə qalmaq naminə, “mən də varam” naminə öz mənliyini ayaqlar altına atan, təlxəklik edənlər düşünmürlərmi ki, bu, millətin, dövlətin ümumxalq işidir. Bu, yağı dəyirmanına su tökmək, dünyanın hegemon dövlətlərindən dəstək alan, başımıza min cür müsibətlər gətirən çox hiyləgər və bizə qarşı sonsuz nifrəti olan, son dərəcə haqsız bir düşmənə dəstək olmaqdı. Və çox maraqlıdır ki, elə bir ziyalıya qara yaxmağa çalışırlar ki, özlərinin və gördüyü işlərin çəkisi o ziyalının – Əziz Ələkbərlinin Qərbi Azərbaycanla bağlı tədqiqiatlarının, əsərlərinin bir vərəqinin çəkisi qədər deyil. Onların bu çirkin addımları təkcə Ə.Ələkbərliyə yox, həm də mənə və mənim kimi yüz minlərlə Qərbi Azərbaycanda doğulmuş insanlara qarşıdır. Və həm də dövlət rəhbərinə qarşıdır. Çünki Azərbaycan Respublikasının Prezidenti doğum günündə Qərbi Azərbaycandan olan ziyalılarla görüşündə: – doğum günümü ancaq ailə üzvlərimlə qeyd eləmişəm və hesab edirəm ki, bugünkü gün istisna deyil, yenə də ailə üzvlərimlə birlikdə qeyd edirəm, – deməsi Azərbaycanı sevən və bizə düşmən olanlara çox tutarlı bir mesaj deyilmi?!
Burda Azərbaycanın bütöv olması üçün millətimizin birliyinə, bütün çətinlikləri, problemləri yalınız doğma insanlarla həll etməyin mümkünlüyünə eyham deyilmi?! Bəli, prezidentin Qərbi Azərbaycan İcmasına rəhbərlik etməyi ehtimad etdiyi insana – Ə.Ələkbərliyə qarşı deyilən hər söz Azərbaycanın bütövlüyü üçün çalışan hər kəsə deyilən sözdü. Siz fərqindəsinizmi bu alim hansı əzab əziyyətlə, hansı zəhmətlə Qərbi Azərbaycanla bağlı qırxa yaxın tədqiqat əsərini ərsəyə gətirib?! Siz fərqindəsinizmi ki, bu gün sizin gündəmdə olmaq üçün bir ziyalıya qarşı dediyiniz söz yurdlarımıza dönmək üçün qayıdan karvana mane olmaqdı. Siz düşünə bilərsiniz ki, mən həmin icmanın şöbə müdiri olduğuma görə ona yarınmaq üçün bu sözləri deyə bilərəm...
Mən Əziz müəllimi otuz ilə yaxındır ki, tanıyıram və bəlkə də kitabları işıq üzü görəndə də, dörməmişdən qabaq da ilk oxucularından biri mən olmuşam. Biz bir məfkurənin, bir əqidənin adamları olduğumuzdan, onun millətə, dövlətə və dövlətçiliyimizə xidmət etdiyindən, həm də dədə-baba torpaqlarımızın tarixini yaratdığından mən onun silahdaşı, milli ideya, milli mənlik soydaşıyam. Bizim bir-birimizə hörmət və münasibətimiz də vətənpərvərlikdən qaynaqlanır. Mən onlarla bədii, publisistik əsərlərin, kitabın müəllifi olan yazaram və bədii yazılarımdakı vətən həsrəti, yurd istəyi, başımıza gələn fəciələri də Əziz müəllim özününkü sayır və sayıb. Otuz ildən çoxdur ki, mənim bütün əsərlərimin redakroru da məhz Əziz Ələkbərlidir.
Biz tanış olduğumuz ilk gündən ata-baba yurdlarımıza qayıtmaq amalı üçün çalışmışıq. Mən yazıçı kimi bədii əsərlərimdə, telejurnalist kimi verilişlərimdə, Əziz müəllim də bir alim kimi öz tədqiqatlarında, araşdırmalarında. Belə bir insana qara yaxmaq millətinə, dövlətinə qara yaxmaqdır, düşməni sevindirib, dostu kədərləndirməkdir. Sizdə vətənpərlik, təəssübkeşlik olsa Qərbi Azərbaycandan, ya ölkəmizin başqa guşələrindən olan ziyalılar kimi gəlib deyərdiniz ki, mən nə kömək edə bilərəm. Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin QAİ-nin binasının açılışındakı çıxışına qulaq asandan sonra siz qayıdış konsepsiyası haqqında təklifinizi vermiş olsaydınız öz ziyalılığınızı ortaya qoymuş olardınız.
Amma çox təssüflər... Elə ümummilli təəssübkeşlik var ki, orda nə iqtidar, nə müxalifət, nə də Şəkili-Bakılı sərgilənmir, 44 günlük müharibədə olduğu kimi. Qərbi Azərbaycana qayıdış da o müharibənin davamıdır, amma topsuz-tüfəngsiz – silahsız, sülhlə. Burda ziyalı da, fəhlə də, qulluqçu da mərhum S.Vurğunun dediyi kimi olmalıdır:
Bilsin ana torpaq, eşitsin Vətən
Müsəlləh əsgərəm mən də bu gündən...
Qərbi Azərbaycanlı “ziyalısı”, dediyin sözlərin, atdığın addımın fərqindəsənmi ki, bu gün Şimaldan, Cənubdan, Qərbdən Vətənimizə olan düşmən təpkilərinə dəstək olursan?! Ay ata-baba qəbirləri düşmən ayağı altında olan insan. Görünür sizin kimilər üçün fərqi yoxdu – rəhmətlik Sabir demiş: “millət necə tarac olur-olsun nə işim var, düşmənlərə möhtac olur-olsun nə işim var?!”
Sizin Əziz Ələkbərliyə atdığınız “tolamazdı” balalarınıza, babalarınıza atdığınızdı, əgər özünüzü dərk edirsinizsə. Bəli, bu gün Qərbi Azərbaycan İcmasının yolu Karvan Yoludu – dədə-baba yurdlarımıza gedən yol!
Miraslan BƏKİRLİ
yazıçı-jurnalist

AAK – yaxından və uzaqdan


Elektron poçtuma gələn bildirişləri nəzərdən keçirərkən uzun illərdən bəri imzasına sayğı ilə yanaşdığım bir folklorşünas tanışımın “AzadMedia.az” saytının 03.02.2023-cü il tarixində yayımladığı və manşetə çıxardığı “Ali Attestasiya Komissiyasının sədri Famil Mustafayev elmi adların satışı ilə məşğuldur” adlı yazısını qeydsiz-şərhsiz paylaşdığına təsadüf etdim. Şübhəsiz ki, yazını mənə ünvanlayarkən tanışım dörd ildən çox AAK-ın rəsmi şəxslərindən olduğumu nəzərə alaraq bu mövzuda mövqeyimin açıq sərgilən-məsinin təmənnasındaydı.
Son illər Ali Attestasiya Komissiyasının və onun sədri, professor Famil Mustafayevin ünvanına bəzi mətbuat orqanlarında, saytlarda, sosial şəbəkələrdə yalan, şər dolu çoxsaylı yazılara, böhtan kampaniyasına, qərəzli hücumlara, basqılara təəssüf ki, tez-tez rast gəlinir. Səbəbləri haqqında düşünəndə ilk növbədə sədrin həyata keçirdiyi əsaslı islahatların (Təəssüf ki, AAK əleyhinə çirkab atan şərşünaslar həmişə islahatlar sözünü dırnaq arasında yazırlar-A.R.), mənfi meyillərə qarşı barışmazlığın, dürüstlüyün, şəffaflığın əks platpormasında dayanan zümrələrdə qıcıq doğurması göz önünə gəlir.
Qıcıqdoğuran məqamlardan bəziləri barədə söz açmaq yerinə düşərdi:
1. AAK Rəyasət Heyətinin qərarı ilə 2013-cü ilin yanvar ayından elmlər doktoru elmi dərəcə iddiaçılarından beynəlxalq xülasələndirmə və indeksləmə sistemlərinə daxil olan dövrü elmi nəşrlərdə bir məqalə nəşr etdirmək tələb olunurdu. Doktorant və dissertantlar arasında əvvəllər “Thomsonreuters” adlanan “Web of Science” beynəlxalq sisteminə daxil olan elmi jurnallardan birində məqalə dərc etdirmək hər iddiaçıya nəsib olmurdu. Bakıda fəaliyyət göstərən bəzi mətbəələrdə yüksək vəsait müqabilində “Web of Science”a daxil olan bəzi jurnalların saxta nüsxələrini gizli “nəşr” edirdilər. Belə saxta jurnallar hesabına yəqin ki, 2018-ci ilin sentyabr ayına qədər elmlər doktoru elmi dərəcəsi alanlar da az olmamışdır...
2018-ci ilin sentyabr ayının əvvəllərindən Komissiyaya professor Famil Mustafayev rəhbər təyin edildikdən sonra AAK-ın şöbələri nüfuzlu beynəlxalq bazalara giriş üçün proqramlarla təmin edildi. Saxta jurnalları müəyyən etmək, elmi məqalənin beynəlxalq sistemdə indeksləşdirildiyini görmək asanlaşdı. Komissiya 2018-ci ilin sonlarından başlayaraq “saxta jurnal” mafiyasının fəaliyyətini “zərərsizləşdirməyə” nail olsa da, qarayaxan¬larının həyasız hücumlarından xilas ola bilmədi. Hətta ən yüksək qurumlara AAK-dan şikayətlər edilir, elmlər doktoru iddiaçısının mövzusu üzrə beynəlxalq sistemə daxil olan jurnalda məqalə nəşr etdirməyi əhəmiyyətsiz, gərəksiz tələb adlandırırdılar. Komissiya rəsmilərinin qəbulunda olan iddiaçılar bir nüsxə saxta jurnala 2-3 min manat verdiklərini hiddətlə, bəzən də ürək ağrısı ilə bildirirdilər… “Saxta jurnal” mafiyasını müdafiə edən bəzi yüksək çinli məmurların xahişləri və ya tapşırıqları nəzərə alınmadığı təqdirdə böhtançıların dairəsinin süni surətdə genişləndirilməsi gözlənilən idi.
2. Dövlət qulluğunda çalışanların (elmi-pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olanlar istisna təşkil edir) Prezident Administrasiyası səviyyəsində elmi dərəcə və elmi ad verilməsi məqsədəuyğun hesab edilməsə də prof. F.Mustafayevin təyinatına qədər AAK-da istisnalar olmuşdur. Dövlət qulluğu sistemində elmi dərəcə və elmi ad iddiaçıları kifayət qədər çox olmasa da onlar geniş səlahiyyətlərə malik təzyiq və təsir resursları olan xüsusi şəbəkələrə malik idi. Onların sırasında güc və icra strukturlarının, məhkəmə və prokurorluq orqanlarının nümayəndələri az deyildi. Müxtəlif vaxtlarda dövlət qulluqçuları tərəfindən AAK məhkəmələrə verilsə də yekun qərarlarla razılaşmayan bəziləri narazılıqlarını sosial şəbəkə müstəvisində birbaşa və ya dolayısı ilə davam etdirməkdən çəkinməmişdilər. Sədrin konkret məsələlərdə prinsipial mövqeyi, yaratdığı şəffaf mühit, yuxarıdan və “aşağıdan” xüsusi “xahişlərə” dirəniş göstərməsi elmi ictimaiyyətə açıqlanmayan, eyni zamanda dəyərləndirməyə layiq xüsusiyyətlərin¬dəndir. Bu mövzuda iki epizodu təqdim etmək istərdim:
Birinci epizod: Administrasiya rəhbəri R. Mehdiyevin köməkçisi Universitetlərdən birinin vəsatəti ilə dosentlik sənədlərini AAK-a gətirmişdi. İşlə tanış olduqdan sonra dövlət qulluqçusu olduğu üçün sənədləri qəbul edə bilməyəcəyimi söylədim. Narahat oldu və dedi, bəlkə Ramiz müəllim sizin sədrə zəng etsin, tapşırsın?! “Bu, sizin öz işinizdir” – dedim və Ramiz müəllimin xırda bir iş üçün AAK-a zəng edəcəyinə isə inanmadım. Amma düşündüyümün əksinə oldu, həmin gün Administrasiya rəhbəri sədrə zəng etmişdi… Nəticə isə ondan ibarət oldu ki, köməkçi dövlət qulluğundan azad edildikdən bir müddət sonra onun dosentlik işinə Komissiyada baxılmışdır.
İkinci epizod: Administrasiyanın şöbə müdirinin xanımı (belə təqdimat qüsurlu olsa da…) elmlər doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün müdafiə ərəfəsində idi. AAK-dan iddiaçıya bildirildi ki, dövlət qulluğundan azad edildikdən sonra dissertasiyasını müdafiə edə bilər. Düşünürdük ki, xanım ikincidən imtina edəcək, əksinə oldu. O elmi seçdi. Prezidentin sərəncamı ilə onun dövlət qulluğuna xitam verildi.
… Nümunələrin sayını artırmaq da olar… Həqiqət isə ondan ibarətdir ki, AAK sədrinin prinsipial vətəndaş mövqeyi, qanunvericiliyə sadiqliyi, mənəvi saflığa güvənli işgüzar kollektivə rəhbərlik etməsi kimlərisə çox ciddi narahat edir. Rahatsızlığın bariz əlamətlərindən biri də “AzadMedia.az” saytının 03.02.2023-cü il tarixində yayımladığı “Ali Attestasiya Komissiyasının sədri Famil Mustafayev elmi adların satışı ilə məşğuldur” adlı yazısıdır. Özünü “Araşdırmaçı-jurnalist” adlandıran S.Feyruzovun beş abzaslıq yazısı ilə tanışlıqdan belə qənaətə gəlmək olur ki, müəllif “elmi ad” ilə “elmi dərəcə”nin fərqi barədə adi təcəvvürə malik deyil, amma Komissiyanın fəaliyyətini öz səviyyəsində “dəyər”ləndirməyə cəhd edir. Sitat böyük olsa da onu zədələmədən təqdim etmək məcburiyyətindəyəm:
“Ali Attestasiya Komissiyasının sədri Famil Mustafayev elmi adların satışı ilə məşğuldur. Azadmedia az xəbər verir ki, bu barədə jurnalist Samir Feyruzov yazır. Araşdırmaçı-jurnalist qeyd edir ki, elmi adların satılması prosesində dövlət qəzetlərinin baş redaktorları və müxtəlif alimlər də iştirak edirlər. Bu şəxlsərin özləri də saxta yollarla alimlik dərəcəsi alıblar.
Hazırda elmi dərəcə almaq istəyən gənc alimlərdən 20 min manat rüşvət tələb olunur.
2022-ci ildə 432 nəfərə fəlsəfə doktoru, 84 nəfərə elmlər doktoru dərəcəsi verilib. 246 nəfərə elmi dərəcə verilməsindən imtina edilib.
Məsələ bundadır ki, elmi dərəcə verilməsindən imtina edilən 246 nəfərdən 20-30 min manat rüşvət istəyirlər.
Belə çıxır ki, keçən il elmi ad alan 516 nəfərin içərisində xeyli sayda adam rüşvət müqabilində buna nail olub. Çox yox, bu şəxslərin yarısının rüşvətlə elmi dərəcə aldığını düşünsək, bu o deməkdir ki, 2022-ci ildə elmi adların verilməsinə görə AAK-na 5 milyon 160 min manat rüşvət daxil olub.
F.Mustafayev elmi adların verilməsi satışını Komissiyanın Ekspert Şurasının üzvləri vasitəsilə həyata keçirir.
Sən demə, F.Mustafayev həm də varlı ailələrin, məmurların övladlarının cehizlik məsələlərinin həllində də yaxından işitak edir. Belə ki, qızına cehizlik hədiyyə etmək istəyən şəxslər Ali Attestasiya Komissi¬yasına rüşvət verib alimlik diplomu alırlar.”
Bax belə… Bu yazısı ilə S.Feyruzovun jurnalistlik təhsili alması haqqında da oxucuda əsaslı şübhə yaradır. Əgər o həqiqətən jurnalistlik təhsilinə yiyələnmiş olsaydı qərəzçilik ambisiyasını kənara qoyub həqiqətə xidmət edərdi, qələmə almaq istədiyi mövzu üzərində ciddi araşdırma aparardı. AAK-ın 17.01.2023-cü il tarixli Facebook səhifəsində verilmiş cədvələ “araşdırmaçı-jurnalist” təmkini ilə yanaşması doğru olardı. “Elmi dərəcə verilməsindən imtina edilən 246 nəfərdən” heç olmasa 2-3 nəfəri ilə görüşüb onlardan “20-30 min manat rüşvət istəyirlər”in konkret kim olduğunu, harada işlədiyini müəyyənləşdirərdi və bu gün də böhtandan, iftiradan yoğrulmuş qərəzli yazısına görə acınacaqlı duruma düşməzdi. Prof.F.Mustafayev Respublikamızda təmiz işləyən ləyaqətli, yüksəkçinli məmurlarımızdan biridir. O Komissiyaya rəhbər təyin ediləndən bəri minlərlə insana diplom və attestat vermiş və təqdimat mərasimlərində bildirmişdir: “Komissiyada gördüyünüz isti münasibəti, diqqəti, mənəvi saflığı sizə müraciət edənlərə qaytarın. Cəmiyyətimizdə qoy mənəvi iqlim daha da saflaşsın, çöhrələrdən təbəssüm əskik olmasın.”
AAK-ın Facebook səhifəsində elmi dərəcəyə və elmi ada görə yüzlərlə diplom və attestat alan iddiaçıların sevinc dolu müsahibələri yer alıb. Bu ürəkaçan faktlara necə göz yumub Komissiyaya çirkab yağdırmaq olar?
Ötən ilin on ayı ərzində AAK Kollegiyasının üzvü kimi elmi dərəcə alanlarla yanaşı 246 nəfərin elmi dərəcə verilməsindən imtina edilməsi təklifinə mən də səs vermişəm. Səbəblər sırasında dissertasiya işinin elmi-nəzəri səviyyəsinin əsasnamənin tələblərinə cavab verməməsi, işin digər şəxslər tərəfindən yazılması, plagiatlıqdan istifadə edilməsi, prosedur pozuntusu və s. qanunazidd məsələlər yer almışdır.
S.Feyruzovun obyektivlikdən, dəqiqlikdən uzaq, “elmi adların satılması prosesində dövlət qəzetlərinin baş redaktorları və müxtəlif alimlər də iştirak edirlər”, “qızına cehizlik hədiyyə etmək istəyən şəxslər Ali Attestasiya Komissiyasına rüşvət verib alimlik diplomu alırlar” kimi absurt düşüncələri elm yolunu seçən istedadlı gənc doktorantlarda mənəvi travma, inamsızlıq sindromu yarada bilər və müəllifin bu yazısı ictimai qınağa layiqdir.
P.S. Azərbaycan Mətbuat Şurasına. Ali Attestasiya Komissiyasının işgüzar nüfuzuna xələl gətirdiyinə görə Samir Feyruzovun “jurnalistlik” fəaliyyətinin araşdırılması və dəyərləndirilməsi məsələsini nəzərdən keçirməyinizi Sizdən xahiş edirəm.

Asif Rüstəmli
Filologiya elmləri doktoru, professor.

Əhməd müəllimin xeyir-duası

Kənd toya hazırlaşırdı. 10 gündən sonra Əhməd müəllimin oğlu Pənahın toyu olacaqdı. Əhməd müəllim kənddə elə adam idi ki, dilindən heç kəs bir acı söz eşitməmişdi. Onun oğlunun toyunda iştirak etməyi hər kəs səbrsizliklə gözləyirdi.
Əhməd müəllim səhər evdən çıxıb məktəbə gedəndə poçtalyonun verdiyi kağız onu məyus etdi. Oğlu Pənah hərbi təlimə çağrılmışdı.
Evə qayıtdı. Yoldaşı Sayalı xala Əhməd müəllimin belə tez qayıtmasının səbəbini soruşanda istədi ki, çağırışı gizlətsin, ancaq mümkün deyildi.
-Ay Sayalı Pənahı hərbi təlimə çağırıblar. Allah axırını xeyir eləsin. Ancaq necə edək, biz bu toy ərəfəsində bunu Pənaha necə deyək.
Sayalı xala kədərlənsə də çalışdı ki, büruzə verməsin. Pənah eşitməsin. Ancaq artıq gec idi. Pənah içəri otaqdan hər şeyi eşidirdi.
Otağa keçib anasının üzünə baxdı, dönüb atasına dedi: - Ata, çağırilmışam, gedib iştirak edəcəyəm. Burda nə var ki. Toy təxirə salına bilər, ancaq Vətən üçün çağırış təxirə salına bilməz. Kənddə belə bir ailədən bundan başqa hərəkət gözləmək olmazdı. Əhməd müəllim ailəsi ilə şagirdlərinə bir nümunə idi.
Pənah yaxınları və kənd camaatı ilə görüşüb hərbi təlimə yola düşdü. "N" saylı hərbi hissədə kəşfiyyatçı kimi döyüşlərə başladı. Onun döyüş yolu Füzulidən başlayaraq Zəngilana kimi davam etdi. Zəngilan uğrunda gedən döyüşlər zamanı düşmən gülləsi onun döyüş yoldaşı Tahiri ağır yaraladı. Güllə dolu kimi yaşır, Tahir isə yaralı halda açıq mövqedə qalıb. Pənah bir anda səngərdən çıxıb Tahiri qucağına alıb geri qayıtdı. Ancaq arxadan yağan güllələr onun da kürəyinə dəydi. Tahiri səngərə ata bilsə də özü səngərə çata bilmədi.
Pənahın Şəhidlik zirvəsinə yüksəldiyi vaxtdan iki il keçib. Kənddə bu iki il ərzində heç kəs toy etməyib. Heç kəsin Pənahdan sonra Əhməd müəllimin üzünə çıxıb toy edirəm deməyə üzü gəlmir. Qonşu kənddən Vaqifin oğlu Həzi kənddən Mustafa kişinin qızı Vəsiləni oğluna istəyib. Aralarında aparılan söhbət belə olub ki, toy olmadan qızı evdən sakitcə çıxarıb aparsınlar. Toy mərasimini oğlan evi öz kəndlərində etsin.
Mustafa kişi toy axşamı Əhməd müəllimin evinə gəlir. Əhməd müəllim evdə yoldaşı Sayalı xanım ilə oturub söhbət edirdilər. Mustafa kişinin gəlişini çox xoş qarşıladılar. Mustafa kişi astaca, utancaq səslə, Əhməd müəllim, qadan alım, səndən xeyir-dua alıb qızı sabah yola salmaq istəyirəm. Əhməd müəllim Mustafa kişini yola saldıqdan sonra üzünü Sayalı xanıma tutub deyir:
_Ay Sayalı, kənd camaatı bizim hörmətimizi ki, belə saxlayırlar gəl sabah biz də öz adımıza layiq hərəkət edək. Səhər açılan kimi Əhməd müəllimin gözü yolda idi ki, qonşu kənddən gələnlərdən xəbəri olsun. Və nəhayət toy adamlarının Mustafa kişi gilə getdiyini gördü. Toy maşınlarının belə sakit gəlib keçməsi müəllimi daha da sıxdı.
Sayalı xanımı da götürüb Mustafa kişinin qapısına getdi. Əhməd müəllim o vaxt çatdı ki, gəlin qapıdan çıxmaq üzrədi. Camaatla salamlaşıb keçdi Mustafa kişinin yanına. Dedi Ay Mustafa kişi indi sən icazə ver gəlini mən bir qədər gecikdirim. Hər kəs həyəcanla Əhməd müəllimə baxır ki, indi nə olacaq. Əhməd müəllim Vaqif kişidən xahiş etdi ki, bir maşın getsin və tez toyçuları gətirsin. Maşın getdi və yarım saat keçməmiş toyçular gəldilər. Əhməd müəllim üzünü xalqa tutub dedi:
- Mənim əziz xalqım, bilirsiniz ki, iki il öncə mən oğlum üçün toy etmək istəyirdim. Pənah getdi döyüşə və Şəhidlik zirvəsinə yüksəldi. Pənah bu zirvəyə yüksəldikdən sonra tək mənim yox hamınızın oğlunuz oldu. Bu kəndin hər bir gənci də Pənahın qardaş və bacılarıdır. O Vətən deyib yola düşdü ki, bu bacılarının namusunu qorusun, qardaşları sabahlarını xoş günlərə açsin. O, Şəhid oldu ki elindən, obasından toy səsi əskik olmasın. Çox sağ olun ki, mənim yolumu saxladınız. İndi isə mən sizdən xahiş edirəm ki, Pənahın yurdundan toy səsini əskik etməyin. Və üzünü zurnaçıya tutub uca səslə: çal Qəzənfər, bir el havası çal!
İki ildən sonra ilk dəfə zurna səsinə həsrət qalmış kənd yenidən toy libası geyindi. Əhməd müəllim yoldaşı Sayalı xanımla göz yaşı və kədərini xalqdan gizlədərək onlar üçün nə qədər ağır olsa da birlikdə qol qaldırıb oynadılar ki, Pənahın yurdundan sevinc əskik olmasın.

Polad POLADOV

İRAN ASALA TERRORUNUN EV SAHİBİDİR

27 yanvar 2023-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının İranın paytaxtı Tehran şəhərində fəaliyyət göstərən səfirliyimizə xain hücumu diplomatik korpuslarımızın təhlükəsizliyi fonunda vaxtilə qardaş türk diplomatlarına və digər ölkələrin diplomatlarına qarşı davamlı olaraq terror həyata keçirmiş ASALA və digər bu cür təşkilatların fəaliyyətinin araşdırılması öz aktuallığını qorumaqdadır. Təsadüfi deyil ki, Tehranda səfirliyimizə edilən xain basqın da məhz türk diplomatlarına qarşı həyata keçirilmiş ilk terror hadisəsinin 50 illik yubileyi günü edildi. Bu günkü yazımızda ASALA terror təşkilatının məhz İranda həyata keçirdiyi terror aktları haqqında məlumat verəcəyik.
ASALA 1975-1988-ci illərdə intensiv olaraq terror aktları həyata keçirib. Bu on üç il ərzində 205 terror gerçəkləşdirmişdir. 205 teror aktının 83-də Türkiyə hədəfə alınmışdır. 83 terrorun 14-ü Türkiyədə icra edilmişdir. Türkləri hədəf alan bu terrorun 15-i Fransa da gerçəkləşmişdir. Bu məqsədlə ASALA terrorunun ən çox gerçəkləşdiyi ölkə Fransa olmuşdur.
Erməni terrorizminin nəticəsində qətlə yetirilmiş türk diplomatlarının və ailə üzvlərinin sayı 31 nəfərdir. Türkiyədəki terror nəticəsində 24 mülki əhalinin öldürülməsi nəticəsində bu say 55 yüksləlmişdir.
ASALA-nın terror fəaliyyəti nəticəsində Türkiyə dövlətinin gördüyü tədbirlər 1973-1994 illər arasında Türkiyə səfirliklərinin olduğu ölkələrdə öz mühafizəsini təmin etmək üçün Daxili İşlər Nazirliyindən əməkdaşlar göndərərərk həmin ölkələrdə öz mühafizəslərini təmin etməyə çalışmışlar.
27 yanvar 1973-cü il tarixində ABŞ-ın Los Angeles şəhərində yerləşən Türkiyə Baş Konsulluğuna qarşı edilmiş sui-qəsd Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin bu sahəyə diqqəti artırmasına və gərəkli tədbirləri görməsinə səbəb oldu. 28 yanvar 1973-cü il tarixində Türkiyənin Xarici İşlər naziri Ümit Haluk Bayülken xaricdə fəaliyyət göstərərn diplomatik korpuslara göndərdiyi telefonaqramda deyilirdi:
a. “Xaricdə faəliyyət göstərən təmsilçilərimiz daimi diqqətli və ayıq-sayıq olmağı təkrar diqqətinizə çatdırır və digər təhülkəsizlik tədbirlərinin dərhal görülməsini zəruri hesab edirik.
b. Xaricdə faəliyyət göstərən təmsilçilərimizin qorunması baxımından yerli hökümət qüvvələri ilə müntəzəm əlaqə saxlamağı təhlükəsizlik tədbirlərinin lazımı qaydada həyata keçirilməsinin mümkün olmadığı təqdirdə təhlükəsizlik tədbirlərinin möhkəmləndirilməsi və bu barədə Xarici İşlər Nazirliyinin məlumatlandırılması zərurətini bildiririk. (Şimşir, 2015, s101-105).
TÜRKİYƏ TƏHLÜKƏSİZLİK TƏDBİRLƏRİNİ GÜCLƏNDİRİR

24 oktaybr 1975-ci il tarixində Fransada İsmail Erez və Talip Yenerə qarşı törədilən sui-qəsdən sonra Xarici İşlər Nazirliyindən göndərilən teleqrafda bütün diplomatik korpuslara və nümayəndəliklərə onların qorunması və ailə üzvlərinin kənara çıxmaması ilə bağlı məlumat verilmişdir. Dönəmin Baş Naziri Süleyman Dəmirəl Xarici İşlər Naziri İhsan Sabri Çağlayangilə “Türkiyənin xaricində fəaliyyət göstərən təmsilçilərimizin mühafizəsi ilə bağlı hansı yeni tədbirlər görülmüşdür?” deyə sorğu verilmişdir.
Sorğuya cavab olaraq;
a) Mərkəzdən polis göndərilməkdədir.
b) Mövcud xarici əməkdaşlar tədricən Türk əməkdaşları ilə dəyişdirilməkdədir.
c) Həyəcan siqnalı təsisatı quraşdırılmaqdadır.
d) Silah göndərilməkdədir.
e) Hər növ təhlükə ehtimalına qarşı xarici diplomatik korpusdakı əməkdaşlarımızın necə hərəkət edəcəyi ilə bağlı təlimatlar verilmişdir. (Şimşir, 2015, s.167-168,181)
Təəssüf ki, Türkiyə dövlətinin xarici diplomatik korpuslarda fəaliyyət göstərən diplomatlarını qorumaq cəhdləri bir tərəfli olduğu üçün heç bir nəticə vermədi terror aktları daha da geniş vüsət almağa başladı. Hətta bir çox ölkələr terrora açıq dəstək verdilər.
FRANSA PREZİDENTLƏRİ TERRORA DƏSTƏK VERİR

27 may 1974-cü il tarixdən 21 may 1981-ci il tarixədək Fransanın Prezidenti olmuş milliyətçi Valéry Giscard d'Estaing Fransa da ermənilərin türk diplomatlarına qarşı terrorunun intensivləşdiyi 1975-ci ildə terrora münasibət bildirərkən belə söyləmşdir: “Fransa ermənilərin tarixi haqlarını tələb etmək və onlara qarşı edilmişlərin əvəzini çıxmaq cəhdlərinə qarşı çıxmayacaq”.
Bir ölkənin prezidentinin dilində terrora açıq dəstək vermək analoqsuz hüquqi nihilizmin ən bariz nümunəsidir. 44 günlük zəfər müharibəsində Fransa Prezidenti E.Makronun hərəkətləri məhz tarixi ənənənin davamıdır. Terroru barındıran Fransa sonradan bunun acı nəticələri ilə qarşılaşdı. 1983-cü ilin iyul oktaybr aylarında İrandakı Fransa səfirliyinə erməni terrorçuları tərəfindən 6 dəfə silahlı basqın edildi. Bunun adı isə İLAHİ ƏDALƏT-dən başqa bir şey deyil.
Erməni terroruna dəstək verən Fransanın keçmiş Prezidenti Valéry Giscard d'Estaingın aqibəti də ibrətamiz oldu. Əvvəlcə 2020-ci ilin may ayında Fransız prokurorları tərəfindən eks prezidentə qarşı Alman bir jurnalist xanıma əli ilə təcavüz cəhdləri etməsi iddiaları irəli sürüldü. O, bu iddiaları rədd etdi. 2 dekabr 2020-ci il tarixində Fransanın eks Prezidenti Valery Giscard d'Estaing, Covid-19 diaqnozu ilə 94 yaşında öldü. Pandemiya səbəbindən heç bir rəsmi törən olmadan gömüldü.
Təsadüfi deyil ki, ASALA terroruna ev sahibliyi etmiş ikinci ölkə məhz İrandır. ASALA və digər erməni terror təşkilatları İranda 12 terror aktı həyata keçiriblər.
İRANDA DİPLOMATİK KORPUSLARA QARŞI TERROR AKTLARI
12 mart 1981-ci il. Bir qrup erməni terrorçusu Tehrandakı Türkiyə səfirliyinə hucum edir, nəticədə iki təhlükəsizlik xidməti əməkdaşı öldürülür. Terrorçulardan ikisi İran polisi tərəfindən həbs olunur və edam edilir.
19 iyun 1981-ci il. Tehranda "Svis Eyr" aviaşirkətinin ofisində partlayış baş verir, partlayışa görə məsuliyyəti ASALA-nın "9 iyun təşkilatı" adlı terrorçu dəstəsi öz üzərinə götürür.
15 sentyabr 1981-ci il. Partlayış nəticəsində Tehrandakı İsveçrə səfirliyinin binasına ziyan dəyir. Partlayışa görə məsuliyyəti ASALA-nın terrorçu qrupu olan "9 iyun təşkilatı" öz üzərinə götürür.
22 iyul 1983-ci il. Fransanın Tehrandakı səfirliyində və "Eyr Frans"ın ofisində partlayışlar baş verir. Partlayışlara görə məsuliyyəti "Orli təşkilatı" öz üzərinə götürür.
29 iyul 1983- ci il. Erməni terrorçuları Fransa səfirliyini raketlərlə atəşə tutacaqları barədə məlumat yayır, onların tələbi Fransada həbsdə olan 21 erməni terrorçusunun azadlığa buraxılması idi.
10 avqust 1983-ci il. Tehranda içərisində partlayıcı maddə qoyulmuş avtomobil Fransa səfirliyinin qarşısında partladılır.
17 avqust 1983-cu il İran Tehran "Eyr Fransın" Tehrandakı nümayəndəsi öz maşınında avtomatik silahla atəşə tutulur.
9 sentyabr 1983-cü il. Tehranda Fransa səfirliyinə məxsus iki avtomobil partladılır. Partlayışlar nəticəsinddə səfirliyin iki əməkdaşı yaralanır.
6 oktyabr 1983-cü il Fransa səfirliyinin avtomobili partladılır, iki nəfər fransız diplomatı yaralanır. Partlayışlara görə məsuliyyəti "Orli təşkilatı" öz üzərinə götürür.
28 mart 1983-cü il. Tehranda çalışan bir sıra türk diplomatlarına hucumlar təşkil olunur. Türkiyə səfirinin katibi Həsən Servet Ötgəm evindən çıxarkən terrorçular ona hücum edir, diplomatı yaralayırlar. İki erməni terrorçusu baş çavuş İsmayıl Pamukçuya atəş açıb onu ağır yaralayır. Səfirliyin inzibati məsələlər üzrə ataşesi, polisə onun evinin qarşısında duran iki nəfər şübhəli şəxs barədə məlumat verir. Polis erməni terrorçularını həbs edir. Gündüz saat ikidə polis daha üç erməni terrorçusunu Türkiyə səfirliyinin qarşısında həbs edir. Suren Qriqoryan adlı erməni terrorçu türk diplomatının maşınına quraşdırmaq istədiyi partlayıcı qurğunun vaxtından əvvəl işə düşməsi nəticəsində həlak olur. Səfirliyin müşaviri İşıl Ünel zərər çəkmir.

28 aprel 1984-cü il. Tehranda İşık Öndər tərəfindən idarə olunan avtomobil motosikldə olan iki erməni terrorçu tərəfindən atəşə tutulur. Səfirlikdə çalışan həyat yoldaşı Sədiyyə Öndəri işə aparan İşık Öndər hücum nəticəsində həlak olur.

1984-cü ilin sentaybrı. İranda çalışan bir neçə türk şirkəti ASALA-dan hədələyici məktublar alır, türk tikinti şirkətlərindən birinin ofisinə qumbara atılır, bir nəfər Türkiyə vətəndaşı yaralanır.
ASALA-nın "ORLİ TƏŞKİLATI" VƏ "9 İYUN TƏŞKİLATI"
ASALA-nın həyata keçirdiyi ən irihəcmli terror aktlarından biri məhz 15 iyul 1983-cü il tarixində Türk Hava Yollarının Paris Orly Hava limanındakı mülki vətəndaşların olduğu əraziyə bombalı basqındır. Hadisədə nəticəsində ikisi türk, dördü fransız, biri amerikalı, biri isveçli olmaqla 8 nəfər qətlə yetirilmiş, 28 türk olmaqla 55 nəfər isə yaralanmışdır. Sonradan həyata keçirirlən terror aktlarının bir neçəsini məhz özünü ASALA-nın "ORLİ TƏŞKİLATI" adlandıran qrup öz üzərinə götürmüşdür.
ASALA-nın "9 İYUN TƏŞKİLATI" adlı terrorçu dəstəsi dedikdə hansı qrup nəzərdə tutulur? ASALA-nın Avropanın mərkəzində türk diplomatlarına qarşı silahlı basqınlarının intensiv şəkil aldığı dönəmlərdə həyata keçrilən bir aktın tarixindən götürülüb. 9 iyun 1981-ci il tarixində ASALA tərəfindən Cenevrədə şəhid edilən Türkiyənin başkonsulluğunun əməkdaşı Mehmet Savaş Yergüzü adlı diplomatın qətlini icra edən qrup nəzərdə tutulur. Göründüyü kimi terror təşkilatları üçün sinmovllar, günlər, tarixlər təsadüfi seçilmir.
Səməd Vəkilov

NATO kursunu bitirən ilk qadın hərbçimiz

Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin polkovnik-leytenantı Samirə Kərimzadə NATO-nun İtaliyanın paytaxtı Romadakı Müdafiə Kollecinin yüksəkixtisaslı kursunu bitirən azərbaycanlı ilk qadın hərbi qulluqçudur:
Bu barədə Butov.az-a Azərbaycan Müdafiə Nazirliyindən bildirilib.
Ötən il avqustun 16-dan bu il yanvarın 27-dək davam edən kursda təkcə NATO-ya üzv dövlətlərin deyil, həm də alyansın tərəfdaşı olan ölkələrin hərbi qulluqçuları iştirak ediblər. Zabitlərin hazırlanmasına və təliminə yönələn kurs müddətində ölkələrin silahlı qüvvələrinin, mədəniyyətinin, ənənələrinin və milli mətbəxinin təqdimatları da olub.
Hərbi qulluqçularımızın bu kurslarda iştirakı Azərbaycan-NATO tərəfdaşlığının yüksək səviyyədə olmasının göstəricisidir.
Qeyd edək ki, NATO Müdafiə Kolleci ilə Azərbaycan artıq uzun illərdir əməkdaşlıq edir. Bu kollecdə kurs keçən zabitlərimiz Azərbaycan Silahlı Qüvvələri sıralarında layiqincə hərbi xidmət keçirlər.