Onlar əslən Zəngəzur mahalının Qafan rayonunun Şabadin kəndindəndirlər. Atası Məmmədrza kişi 1918-ci ildə Zəngəzurdan qaçqın düşüb. Birinci Dünya Müharibəsinin sonları Zəngəzurda böyük bir çaxnaşma yaranmışdı. Bir tərəfdən bolşevik rusiyası Azərbaycanı yenidən işğal etmək istəyirdi. Osmanlılar isə Azərbaycanda yeni qurulmuş Müsavat hökumətini (A.X.C) müdafiə etməyə gəlmişdir. Kazım Qarabəkir paşanın komandanlığı ilə Naxçıvanda Araz terk Respublikası yaradılmışdır. Ermənilər isə bu qarışıqlıqdan istifadə edib Azərbaycanlılar yaşayan kəndləri yandırır, xalqa zülm edirdilər.
Oxçu, Şabadin, Atqız, Pirdavdan, Buğacıq kəndləri tamamilə yandırılmışdır. Sağ qalan əhali dağlara, meşələrə üz tutub Naxçıvana, Ordubada qaçırdılar. Payızın sonları olduğuna görə hər yer qar idi. Uşaqlar, qocalar yolda donub qalırdılar. Sağ qalanlar “ Qapıcıqdan” aşıb üz tutmuşdular Ordubada. Yurd-yuvasından didərgin düşmüş qaçqınlar türk əsgərlərinə qoşulub Əylis və başqa kəndləri ermənilərdən azad edirdilər. Qaçqınların bir hissəsi Əylis də qalırlar. Qalanları isə Qoruq ərazi sayılan indiki Qoruqlarda ev-eşik, yurd-yuva qurmağa başlayırlar.
Məmmədrza kişi də bu kənddə məskunlaşır. Şura höküməti hər yerdə öz hakimiyyətini qurmuşdur, kəndləri, şəhərləri öz qanunları ilə idarə edirdilər. Kolxozlar yaratmışdılar. Məmmədrza kişi də kolxozda işləməyə başlayır. Az sonra onu ferma müdiri təyin edirlər. Yavaş-yavaş həyat axarına düşür. Məmmədrza kişi Gülüstan nənə ilə ailə həyatı qurur, övladları dünyaya gəlir. Qızları Həqiqət, Səkinə, Qönçə, Nazlı, oğlanları Həmzə və Surxay.
Yavaş- yavaş yaraları qaysaq tutmağa, həyat öz axarına düşməyə başlayırdı ki, 1941- ci il İkinci Dünya Müharibəsi başlayır. 1942-ci ildə növbə Məmmədrzaya çatır. Onu da əsgər aparırlar. Gülüstan nənənin rahatlığı pozulur, uşaqlarla təkbaşına qalır. Bir neçə aydan sonra cəbhədən ərinin “qara kağız”ını alır. Bütün bu çətinliklərə, həyat yoldaşının qara xəbərinə dözə bilməyən Gülüstan nənə 1944-cü ildə dünyasını dəyişir. Bacılarının əri Həmid dayı onun uşaqlarına qayğı göstərir. Uşaqlar ərsəyə gələndən sonra kolxozda işləməyə başlayırlar, qardaşları Surxay lap erkən yaşlarından fermada çalışır.
1951-ci ildə Həmzə müəllim orta məktəbi bitirib Naxçıvan Pedaqoji Texnikumuna daxil olur, oranı bitirdikdən sonra, İmişli rayonuna müəllim işləməyə göndərilir. 2 il orada işlədikdən sonra Ordubada qayıdır. Əvvəlcə Aza kəndində müəllimlik edir. Elə həmin il də Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Tarix fakultəsinə daxil olur. (Qiyabi). Az müddətdən sonra onu Düylün kəndinə məktəb direktoru təyin edirlər. Həmzə müəllim Qoruqlarla Düylün kəndindəki məsafəni kəsə yolla hər gün gedib-gəlir. Bu məsafə təqribən 5-6 km təşkil edir. Direktor oldğu müddətdə gənc müəllimlərin işlə təmin olunmasına diqqət göstərir. Rayon ərazisində təşkilatçılğı işə fərqlənir. Bunu rayon partiya komitəsində də görürlər. Ona görə də onu rayon partiya komitəsinə 2-ci katib vəzifəsində işləməyə dəvət edirlər. Bu dəvətə, yüksək etimada baxmayaraq o, öz peşəsindən ayrıla bilmir Kənddə qalıb müəllimlik etməyi üstün tutur.
Sonra onu daha yaxın kəndə direkor təyin edirlər. Vəlaver kənd orta məktəbində işləyir. Təqaüdə çıxana qədər bu məktəbdə direktor kimi çalışır. Kənddə hörmət və böyük nüfuza malik idi. Mənim şəxsi həyatımda Həmzə müəllimin həmişə xatırlanacaq xoş xatirələri var. Beləki yetim oğlan idim. Ailə həyatı qurmağımın vaxtı çatmışdı. Qız evinə elçiliyə gedəcək atam olmadığı üçün çox sıxılırdım. O çətin məqamımda Həmzə müəllim sinəsini qabağa verdi. Həm elçiliyə getdi, həm toyun ağsaqqallığını elədi, həm də xeyir duasını verdi. Deyim ki, ayağı da çox düşərli oldu. Mehriban ailə, oğul-uşaq sahibi olduq. Mənim ali təhsil almağımda da onun böyük əməyi var. Tarix fənnindən özü hazırlaşdırırdı məni.
Amma rəhmətlik bir dəfə məni çətinə salıb. Oğlu Etibarın toyunda, heç gözləmədiyim halda, məni tamada təyin elədi. Bir o qədər müəllimlərin, ağsaqqalların, söz ustalarının arasında məni başa çəkdi, urvatlı tutdu. İlk baxışda mənə çətin gəlsə də, daha sözündən çıxmaq olmazdı... İnsafən məclis də pis keçmədi. Özü də razı qaldı. Beləliklə Etibarın toyunda mənə göstərdiyi etimad həyəcan dolu anları ilə xatirəmə əbədi həkk olundu. Bir sözlə Həmzə müəllim bizim məsləhət yerimiz, ağsaqqalımız idi.
Kiçik qardaşı Surxay müəllim də Neft və Kimya İnstitutunu bitirib. Uzun müdət Azər-neftdə geoloq işləmişdir. Təbiətən çox sakit insandır, indi o da təqaüddədir. Həcc ziyarətinə gedib. Hacı Surxaydan soruşdum ki, qardaşın haqqında nə deyərsən? Dedi ki, qonum-qonşular da bilir ki, biz çox mehriban qardaş olmuşuq. Necə deyərlər, aramızdan bir su belə keçməyib. Allah qardaşıma rəhmət eləsin! Bu məqamda Aşıq Şəmkirin 2 bənd şeiri yadıma düşdü:
Qərib ölsəm canı yanan kim olar?
Urvatsız görünər yad ölü qardaş.
Payızda göyərən gülün çiçəyin
Ya şaxta yandırar, ya dolu qardaş.

Şəmşir, günün zərri ayağı bəsdir,
Məni incitdiyin ay yağı bəsdir!
Qardaşın bir quru ayağı bəstir
İstər boş gəlsin, ya dolu qardaş.
Oğlanları Zöhraba, Etibara, Azərə, Elşənə, Elmana və qızı İradə xanıma dərin hüznlə baş sağlığı veririk.
Uşaqların anaları Zərqələm xanım 15 ildir ki dünyasını dəyişib, indi hər ikisi haqq dünyasındadırlar.
Qəbirləri nurla dolsun!
Amin!

Adil Camalov