Elə insanlar var ki, onlar alturist olsun deyə doğulurlar. Özlərindən belə keçməyə razı olan bu insanlar bunun qarşılığında mənfəət gözləməzlər. Çünki onların yeganə mənfəəti məhz uğruna canını sipər edəcək Vətənidir, millətidir, xalqıdır... Vətəninin azadlığı, millətinin rifahıdır, xalqının sevincidir!

1938 - ci ilin 24 iyununda bu xüsusları özündə daşıyan bir insan dünyaya gəldi: Əbülfəz Qədirqulu oğlu Əliyev.

Arzularına Bütöv Azərbaycanı, Təbrizli, İsfahanlı, Qarabağlı Azərbaycan Türk Cumhuriyyətini sığdıran Elçibəy.

O, həm klassik, həm müasir ərəb dilini, islam dininin əsaslarını, şərq ölkələrinin elm, tarix, fəlsəfə və mədəniyyətin bilən Əbülfəz Elçibəy Azərbaycan tarixşünaslıq və şərqşünaslığında əsaslı elmi araşdırmalar aparıb. Onun 40-dan artıq sanballı elmi əsəri nəşr edilib. Bunların içərisində BDU-nun "Elmi əsərlər"ində, EA-nın "Xəbərlər"ində, "Əlyazmalar xəzinəsində" toplusunda və b. nəşrlərdə çıxan "Əhməd ibn Tulun və Tulunilər dövlətinin yaranması" (1967), "Abbasilər xilafətinin tənəzzülü və parçalanmasına dair" (1968), "9-10-cu əsrlər Ərəb-Misir ədəbiyyatı haqqında" (1971), "Tulunilər dövləti və Qərmətilər" (1971), "Abbasilər xilafətinin parçalanması və feodal dövlətlərinin yaranmasına dair" (1971), "9-cu yüzilliyin 2-ci yarısında Misirdə sənətkarlıq və ticarət" (1972), "Hənəfilik və onun əsas qaydaları" (1986), "Əhməd Tantarani Maraği və onun "Tantaraniyyə" qəsidəsi" (1987) və b. bir çox digər tədqiqatlarını göstərmək olar.

Alimin bütünlüklə yeni düşüncələr toplusu olan kitabları: "Tolunoğulları dövləti (868-905)" (İstanbul, 1997) və "Bütöv Azərbaycan yolunda" (İstanbul, 1998) dünya şərqşünaslıq elminə dəyərli töhfədir.

Əbülfəz Elçibəy hələ tələbəlik illərindən sovet rejiminə qarşı mübarizə aparmış, gizli tələbə dərnəkləri yaratmışdır. Eyni zamanda o, Bütöv Azərbaycan ideyasını həmin illərdən başlayaraq ta ölümünə kimi, 200 - ci ilə kimi davam etdirib. 1975-ci ildə həbs edilməsi də onu yolundan döndərə bilməmişdi. 1988-ci ildə Azərbaycan Xalq Hərəkatı başlayanda məhz Elçibəy onun öndərlərindən biri oldu. O, Hərəkatın təşkilatlanmış forması olan Azərbaycan Xalq Cəbhəsini yaradanlardan (iyul 1989) biri və sona tək onun sədri olub. Məhz AXC-nin gərgin mübarizəsi sayəsində Azərbaycanın müstəqilliyi haqqında tarixi Akt qəbul edildi (18 oktyabr 1991).



Azərbaycan Respublikasında ilk dəfə demokratik yolla prezident seçilən (8 iyun 1992) Əbülfəz Elçibəy, ölkədə demokratiya naminə mühüm işlər görüb: dövlət büdcəsinin kəsiri 5 faizdən artıq olmadı. Həmin bir ildə Azərbaycanın milli valyutası dövriyyəyə buraxıldı; Siyasi partiyalar və ictimai təşkilatlar, kütləvi informasiya vasitələri haqqında qanunlar qəbul edildi. Həmin qanunlar əsasında 30-a qədər siyasi partiya, 200-dən artıq ictimai birlik, 500-dən artıq mətbuat orqanı və informasiya vasitəsi qeydiyyata alındı;

Respublikada məhkəmə hakimiyyətini gerçəkləşdirmək üçün məhkəmələrin statusu haqqında qanun qəbul edildi;
İslah-Əmək sistemi Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyindən çıxarılıb Ədliyyə Nazirliyinin tabeliyinə verildi;

Ali və orta ixtisas təhsili məktəblərinə qəbulun test üsulu ilə keçirilməsi Elçibəy iqtidarının mühüm uğurlarındandır. Azərbaycanın yüzlərcə alim, müəllim və metodisti cəlb edilməklə bircə ilin içində orta məktəbdə keçilən humanitar fənlər üzrə 7 yeni proqram hazırlandı və onların əsasında 60-a yaxın adda tam yeni dərslik yazdırıldı; başqa fənlər də daxil olmaqla 90-a yaxın adda yeni dərslik ortaya qoyuldu ki, orta məktəblərimiz onlarla ilk dəfə tanış olurdu.

Ümumiyyətlə, Elçibəyi daha yaxşı tanımaq istəyənlər onun haqqında yazılan onlarla kitabı oxuya bilər.

Qısaca o, həmişə "Bütövləşmə, Millətləşmə, Dövlətləşmə!" şüarı ilə yaşayıb.

Dünya türklərinin böyük oğlu Əbülfəz Elçibəy 22 avqust 2000-ci ildə – 63 yaşındaykən Türkiyənin Ankara şəhərində əbədiyyətə qovuşdu.

Butov.az