Məni də xatırla, məndən də danış...

Fikrət Sadığı xatırladıq həmin gün!

İllərdən bəridir elə hey düşüncələrimdə yaşayan, hər düşüncəyə daldığımda, “məni də xatırla, məndən də danış” deyə, gözlərim qarşısında sanki yenidən canlanan insanlar var ki, onlar barəsində ürək sözlərimi, xatirələrimi paylaşandan sonra, həqiqətən bir mənəvi rahatlıq tapıram içimdə. Çünki xatırlanmalı üzləri, yada salınmalı sözləri, özlərindən sonra qalan mübarək izləri ilə bu həqiqəti haqq ediblər.
Fikrət müəllimi ən gözəl duyğularla xatırlamışam həmişə. Fikrət Sadığı deyirəm. Salğarlı yerişi, ağır-ağayana duruşu, nurlu çöhrəsinin ətrafdakılara sirayət edən işığı, ləngərli danışığı, şeiri-şeiriyyəti sevməyi və sevdirməyi... heç getmir gözüm önündən. Yazıçılar Birliyinə hər ayaq basdığımda ilk qapısını açıb içəri girdiyim bir o idi, bir də rəhmətlik Arif müəllim – Arif Əmrahoğlu. Nədən? Tək səbəbi bu idi ki, hər ikisinin doğmadan-doğma münasibəti ilə qarşılaşan biz gənclər bu söz-sənət məbədinə hər gələndə onları ziyarət etməyə içimizdə bir mənəvi aclıq duyur, təsəllimizi də, ustad məsləhətini də, örnəyi də bu müqəddəslərdən alırdıq.
2009-cu ilin əvvəlləri idi. “Elimiz.Günümüz” adlı ədəbi-publisistik qəzet təsis etməyə qərar verdiyimi, Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyatdan keçirərək, ilk saylarını dərc etdirdiyimi deyəndə Fikrət müəllimin çöhrəsi elə işıqlandı ki... Cəmil Əlibəyovdan xeyir-dua aldığımı biləndə, sanki qanadlandı. “Çox düz edibsən, Cəmil müəllim bu sahənin ustasıdır. Bir işi görəndə usta ilə məsləhətləşmək o işi artıq görüb qurtarmısan, deməkdir”. Bir neçə nəfər dəyərli ziyalımızın, qələm adamının adını çəkən, onların da yazılarından istifadə etməyi tapşıran Fikrət müəllim, qəzetimə xeyir-dua verib, özünün də yazılar, şeirlər verəcəyini bildirdi. Və... heç gecikdirmədən elə oradaca stolunun üstündəki qovluqdan əl ilə yazılmış üç-dörd vərəq götürüb mənə uzatdı: “Bax, gör nə yazmışam, çap etmək istəsən, edərsən”. Utanıb-qızardım. “Nə demək, Fikrət müəllim, əlbəttə verəcəm”. “Get, qızım, sənə uğur olsun! Qəzet çıxan kimi mənim payımı gətirməyi unutma, ha, yenə yazı verəcəm”. Sağollaşıb ayrıldım. Sanki dünyanı bağışlamışdılar mənə. Səhər-səhər Cəmil müəllimin uğurlaması, indi də Fikrət müəllimdən aldığım xeyir-dua! Daha nə lazım idi ki mənə!...
Yolboyu həmin təəssüratları beynimdə çək-çevir edir, hər birinin ünvanına səslə belə: “Çox sağ olun, əziz insanlar, nə yaxşı varımsınız!” – deməkdən özümü saxlaya bilməmişdim. Onda ayılmışdım ki, qarşımdakı insanlar, yan-yörəmdən ötənlər dönüb baxır, bəlkə də “bu adamın başına hava gəlib” deyə fikirləşirdilər. Doğrudan da, havalanmışdım həmin gün. Ən gözəl havalar gəlirdi başıma. Elə gözəl xəyallar, elə munis duyğular sarmışdı ki beynimi...
Təkrar-təkrar oxuyurdum Fikrət müəlimin əlyazma şəklində olan həmin şeirini...
ŞEİR YAZIR

Mən sayım, sən sadala,
Gör kimlər şeir yazır?!
Mühəndislər, polislər,
Həkimlər şeir yazır.

Bunu bildim, tanıdım,
Ta kimlər şeir yazır?!
Deputatlar, vəkillər,
Hakimlər şeir yazır.

Uşaq bağçasından, ta
Ali məktəbə qədər –
Şeir yazır uşaqlar,
Şagirdlər, tələbələr.

Elmdən yorulanda
Alim də şeir yazır.
Qanı qara olanda
Müəllim də şeir yazır.

Şeir yazır hacılar,
Məşədilər, mollalar.
Evin tikilsin, millət,
Bu qədər şair olar?!

Addayıb bəmdən-zilə,
Şeir yazır naz ilə,
Yalançı bəstəçilər,
Yalançı müğənnilər.

Nazir də şeir yazır,
Hətta lap qapıçı da.
Naşir də şeir yazır,
Mürəttib də, çapçı da.

Tacirlər, satıcılar,
Şorsatanlar, südçülər.
Cavan qızlar, gəlinlər,
Qoca təqaüdçülər.

Savadsız jurnalistlər,
Səbatsız qəzetçilər.
Sonra da...daha kimlər,
Sonra...daha nəçilər.

Kimisinə əyləncə,
Kimisinə şan-şöhrət.
Bunların hamısını
Çaş-baş salıbdı sənət.

Dərdi başından aşan
Köçkün də şeir yazır.
Fatmanisə qarı da
Üç gündür şeir yazır.

Özəl kitablar çıxır,
“Gözəl” kitablar çıxır.
Sarı-sarı, sapsarı
Xəzəl kitablar çıxır.

Kitabın üzünə yox,
Varaqla, içinə bax!
İçi hədyanla dolu,
Ədasına fikir ver,
Yalana bax, sən Allah!
Özü-özüyçün deyir:
“Görkəmli”, “dahi”, “ulu”!

Bəlkə də dərd yarıydı,
O yalançı şeirlər
Şeirə oxşasaydılar,
Heç olmasa tük qədər.

Kim necə gəldi yazır,
Əruz, heca bilmədən.
Rüsvay edir özünü
Lap birinci kəlmədən.

Zol-zol olub varaq da,
Zara gəlib qələm də -
Bu nadanlar əlində,
Bu naşılar əlində.

Kitab oxuyan yoxdu,
Kitab yazandı hamı.
Pulnan satın alırlar
İndi şeiri, ilhamı.

Əsl şairlər susur,
Şeirə qiymət azalıb.
Elin dili – şairə
Layiq hörmət azalıb.

Zavod yox, iş yeri yox,
Fəhlə də şeir yazır.
Kənddə torpaqsız qalıb,
Kəndli də şeir yazır.

Əli də şeir yazır,
Vəli də şeir yazır.
Nəşriyyat çox olanda
Dəli də şeir yazır.

Bir zaman deyərdilər:
Əli də qəlyan çəkir,
Vəli də qəlyan çəkir.
Tənbəki çox olanda
Ölü də qəlyan çəkir.

Bu hay-küyə, hap-gopa
Görəsən səbəb nədir?
Bu ağılla, bu başla
Bu millət hara gedir?

Xəbər olsun yadlara,
Xəbər olsun dostlara:
Şeir yazır Lənkəran,
Səlyan, Lerik, Astara.

Şeir yazır Ordubad,
Culfa, Şahbuz, Naxçıvan.
Şəki, Gəncə, Mil-Muğan,
Bakı, Şamaxı, Şirvan.

Şeir yazır Qarabağ,
Tovuz, Yevlax, Qazax, Qax.
Dəvəçi, Xaçmaz, Quba.
Şeir yazır şıdırğı
Bütün kəndlər, şəhərlər,
Başdan-başa el-oba.

Bir kəlmə söz, müxtəsər,
Can, ay can, bir də ay can!
Şeir yazır sərasər
Bu boyda Azərbaycan!

***
Bu günlərdə adında, soy adında – təxəllüsündə belə fikir, düşüncə, məram və məqsəd aydınlığı, vətənə, millətə, insana, insanlığa sevgi, dürüstlük, halallıq, şeiriyyətə sadiqlik, dosta sədaqət, vəfalılıq, doğruluq, düzgünlük idealları daşıyan bir ünlü şairin – mərhum Fikrət Sadığın anım günü tədbirinə yığışmışdıq. Ortam elə də böyük deyildi. “Book Zone” adlı bu kitab məbədi şairə isti qucağını elə geniş, elə məhrəm açmışdı ki, şeir-sənət, Fikrət Sadıq sevdalıları həmin gün, həmin işıqlı xatirələr, nurlu misralar sərgisinin təəssüratlarını uzun müddət yaddaşlardan-yaddaşlara daşıyacaqlar yəqin ki. Biz Fikrət müəllimin o ləngərli səsini yenidən eşitdik, hikmətli kəlamlar kimi könülləri fəth edən nəsihətamiz misraları ilə yenidən duyğulandıq, təkrar-təkrar kövrəldik, ovunduq, iç dünyamız işıqlandı...
Şairin ciyərparası, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, yazıçı, tədqiqatçı, şair Aysel Fikrətin atası haqqındakı səmimi çıxışı ilə başlayan görüşdə ən gözəl, ən ilginc xatirələr dilə gəldi. Tanınmış şair-tərcüməçi Giya Paçxataşvilinin tərcüməsində yenicə işıq üzü görmüş “Çyornıye-belıye stixi” şeirlər kitabı dostumuz Giya müəllimin şairin anım gününə ən gözəl hədiyyəsi oldu. İstedadlı rəssam, şair Sehran Allahverdinin yaratdığı əsər – Fikrət Sadığın portreti də bu məhrəm məclisə xoş ovqat bəxş etdi. Sevilən şair Əlisəmid Kür, f.ü.f.d., şair Qiymət Məhərrəmli, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin elmi metodik nəşri olan “Məktəbəqədər və ibtidai təhsil” jurnalının baş redaktori Böyükağa Mikayıllı, Fikrət Sadığın tədqiqatçısı, f.ü.f.d. Yeganə Xanlarova, Sumqayıt Dövlət Universitetinin müəllimi, yazıçı-şərqşünas Əli Rzazadə, AzərTAC-ın müxbiri Sahilə Əliyeva, tarixçi-pedaqoq Elçin Əliyev, şair Elməddin Həbiboğlu, gənc şairlər, tələbələr – fikrətsevərlər öz çıxışlarında Fikrət Sadıqla bağlı xatirələrini dilə gətirdilər. Şairin yaradıcılığından nümunələr səsləndirildi, yaradıcılıq yoluna işıq salındı. Qeyd olundu ki,
İndi kitab oxumamaq
Olub təzə xəstəlik.
Kitabı ver oxuyana,
Birini də üstəlik.
deyən, hər zaman müqəddəs sözün, söz yaradıcılığının keşiyində duran, bir-birindən hikmətli, nəsihətamiz, lakonik, oxunaqlı tərzdə yazılmış gözəl əsərləri ilə daim yaddaşlarda yaşayacaq Fikrət Sadıq. Həm böyüklər, həm də çox sevdiyi uşaqlar, körpələr üçün sevgi ilə qələmə aldığı şeirlər onun – “Mən ot basmış bir cığıram” deyən şairin poeziyamızdakı yolunu ot basmağa qoymayacaq. Çünki Fikrət Sadıq adlı bənzərsiz şairin, işıqlı şəxsiyyətin ömür və yaradıcılıq yolunu Orxan Fikrətoğlu və Aysel Fikrət kimi ləyaqətli, vicdanlı, istedadlı övladlar öz varlıqları və mükəmməl yaradıcılıqları ilə davam etdirməkdədirlər.

Qiymət MƏHƏRRƏMLİ,
AMEA Folklor İnstitutunun aparıcı elmi işçisi,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, şair-publisist.