Obasından uzaqlaşammayan adam...

“Üzünə üz, başına baş qoyduğum, Yurdum! Canımda gəzdirdiyim ən qudsal doğmalıqsan. Dörd fəslin ürəyimin başında çiçəkləyir, qara-tufana boyanır. Yaz ağzı buzların əriyir həsrət-həsrət duyğulu könlümdən. Payız yellərin əsir canımda sərt ruzigarlar kimi. Avqust günəşinin istisi içimdəki həsrəti, ayrılığı tüstü kimi başımdan çıxardır. Bütün dəyişən fəsillərinlə, düşən axşamınla, açılan gül üzlü səhərlərinlə, dağınla, düzünlə, göz işlədikcə uzanan genişliyinlə həsrət-həsrət canımdan, ruhumnan axırsan. Qoynundan çox uzağa getmədim, Ulu Yurdum. Hava məsafəsiylə beş-on kilometr uzaqlıqda məsgən saldım. Doğma qoynunda bəxtəvər-bəxtəvər yaşayanda “aranın aranı” bildiyimiz Quzanlıda özümə ev-eşik qurdum. Yurd-yuva şenəltdim. Qonşuluğundan uzağa getməyə ayağım yerimədi, dumana, tüstüyə bürünən hüsnünə uzaqdan baxmağa ürəyim gəlmədi. Dedim vəfasızlıqda qınayarsan məni.
Ancaq sənə bir sirr açım. Sinəni əzən düşmən əsgərlərinin kobud çəkmələri kənara atılsa da, görüşünə gəlməmişəm hələ. Ürəyim gəlməyib səni dağınıq görkəmdə görməyə. Öz əlimlə qurduğum iki mərtəbəli imarətimi dağınıq halda seyr eləsəm bağrımın başı şan-şan olar, Ana yurdum, Ata ocağım. Elə bilirəm ki, dağın-daşın, yol-yol, ev-ev, yamac-yamac üstümə gələr. Abrından utanan ayaqlarım torpağın təkinə batar. Göy gurlayar, buludlar oynaşar...Yurd sevgim muncuq dənələri kimi sökülüb dağılar. Daş-divar ayağım altından qaçar. Dünyanın bütün ağırlığı üstümə çökər. Dözmərəm ağırlığına Ulu Yurdum. Bu elə sənlə özüm arasında xəyali bir söhbətdi. Elədim ki, bir qədər yüngülləşim. Danışdım ki, səninlə görüşə niyə gələ bilmədiyimi söyləyib üzrxahlıq eləyim. Neyləyim özümlə bacarmıram. Məni də belə yaradıb, fidəsi olduğum.
İnşallah, ağrın-acın azalar, sinəndəki dağıntılar əzəlki görkəminə qayıdar. Mən də dəfə- daraqla gələrəm hüzuruna...
Yurdla bağlı duaları hər səhər üzü doğmalığa çevrilib dodaqaltı pıçıldayır Sahib Qasımov. On altı mart min doqquz yüz əlli səkkizinci ildə Pirizatlı kəndinin Bağmanlar sovetliyində anadan olub. Bu oba Avdal Gulablıyla, Novruzluyla, böyük alim Xudu Məmmədovun doğulduğu Mərzili obasıyla iç-içə, kürək-kürəyədir. Bir-birindən öyməli yurdlar, obalardır ki, dağ-ətəyi yaylada durna qatarı kimi sıralanır. Gözəl təbiəti, meyvə bağları, sonsuza qədər uzanan yamyaşıl yaylalar hər bir yurd oğluna dirilik, təpər, cəsarət,zəhmətsevərlik pıçıldayıb beşiyi başında. Torpağı, yurdu,zəhməti, hallalığı sevən olub Sahib Qasımovun Şəcərəsi.
Səkkiz övlad olublar, dörd oğul,dörd qız. Eldə obada Qasım törəmələri kimi tanınır. Sahib ailədə kiçik övlad olsa da, evin, elin- obanın ən çox küsəndiyi oğullardan olub. Hələ cavan yaşlarından zəhmətdən qorxmayıb. Özünün sözü olmasın Bağbanlarda iki mərtəbəli “imarət” tikib başa gətirmişdi. Ağzıbağlı, içi dolu qaldı kafirlərə. Odur ki,dağıdılan evlə, talan olan yurdla görüşə getməyə imkan olduğu halda, özü bir az sonraya saxlayır. Gözləyir ki, qoy bir az ağrısı, acısı ovazıısın, köhnəlsin. Zaman ən yaxşı məlhəmdir-deyib babalar. Fikirləşir ki, qoy yaranın qaysağı bir az bitişsin. Ürəyin yanğısı bir az ovazısın. Bu bir insan psixologiyasıdır.
Özü də insafən deyim ki, abırlı xasiyyətdir. Tez-tələsik özünü irəli atmır ,addımını atanda qabağı, sonranı fikirləşir. Az görünüb, çox iş görməyi sevir. Elin, obanın məğlubiyyəti ilə tez barışıb öldüm, yandım-deyə özünü qanı axan bulağın üstünə salmır. Qayğıda, ehtiyacda olan yurddaşlara ən çox köməklik göstərən mərhəmətli kişilərdən biridir, bəlkə də birincisidir. Fəqət, yurdla görüşə birincilər sırasında can atmadığı kimi, elədiklərini də hamıya car çəkməyi sevmir. Sağ əl verdiyini, sol əl bilməməlidir-deyir. Beləcə kadr arxasında qalmağa öyrəşib Sahib kişi. Ancaq elədiklərini saysan qəzetin bir səhifəsini tutar bəlkə də. Özü xahiş elədi ki, mənim elədiklərimi yox dövlətimizin düşmən tapdağından azad olunan yurdlarımızda gördüyü abadlıq, quruculuq işlərini daha çox qabardın. Çünki ərazilərimizi azğın düşməndən Ali Baş komandanın rəhbərliyiylə şir biləkli oğullarımız azad elədi. Hazırda o ərazilərdə əhalinin yaşaması üçün böyük işlər görülür. O cümlədən Ağdamda da. İndi-indi torpağın rəngi-ruhu özünə qayıdır. Dağlar, dərələr, geniş düzənlər, boz biçənəklər halallıq libasına bürünür. Torpaq cana gəldikcə mən də öz içimdə rahatlıq tapıram deyir-Sahib Qasımov.
Hazırda məskunlaşdığım Quzanlı kəndiylə doğulduğum yurdun arası elə də uzaq deyil. Təxminən torpağın rəngi, bərəkəti eynidir. Bizim obalar dağ ətəyidir. Amma aranın aranıdır. Burda bomboz quraqlıq olanda, o ərazilər yamyaşıl rəngdə göz-könül oxşayır. Oranın havası, suyu hələm-hələm ələ düşməz. Təbiətin, gözəl mənzərənin insana təsiri danılmazdır. Sən özün bilmədən ruhuna, varlığına ulu təbiət öz xəttini yazır. Bizim obalardan çıxan böyük alim və sənətkarların hamısını yetirən məhz oraların havasıdır, suyudur. Xudu Məmmədov kimi dünya şöhrətli alim, Azərbaycanın ünlü sənətkarları Sara Qədimova, Səxavət Məmmədov və onlarca alim və şairlər o torpağın qoynunda yetişib. Səmimi etiraf eləyim; mənim də xasiyyətimdəki, davranışımdakı müsbət meyillərə görə öz genimə və o yurda borcluyam. Kişi elədiyini söyləməz...
-İnsanlara yaxşılıq eləyəndə, əlindən tutanda, işinə yarayanda özümdən razı qalıram, özümü dünyanın xoşbəxti hesab eləyirəm...
P.S. Danışdıqca baxıram ki, qəhrəmanımın sifəti işıqlanır, üzünə, gözünə məsum körpə təbəssümü qonur. Ömrün ahıllıq çağını yaşayan, altmış altını doqqazdan o tərəfə ötürən Sahib Qasımov yaşına, başına görə xeyli cavan və gümrah görünür. Onun elədikləriylə, onun qurduğu şəraitlə özümünkünü ürəyimdə müqayisə eləyib əlimin arxasını yerə qoyuram. Mən özümü zorla saxlayıram, bir kəsə də kömək eləməyə imkanım yoxdu, ancaq Sahib Qasımov öz alın təriylə qazandığı gəlirlə həm ailəsinə, doğmalarına həm də neçə-neçə imkansıza arxa, dayaqdır. Var ol söyləyirəm, Sahib Qasımov, bar verən ağacın qurumasın, axar suların bulanmasın...
Tikdirdiyin yeni binanı da özün demişkən,uşaq baxçası elə ki, böyük Nazim Hikmət demişkən “Dünyanı verək uşaqlara...”
Dərin sayğılarla:
Avdı QOŞQAR