Bu dərmanları pulsuz alacağıq[/size]

Azərbaycanda bir sıra dərman vasitələrinin icbari tibbi sığortaya daxil edilməsi gözlənilir.
Bu barədə İcbari Tibbi Sığorta Agentliyindən məlumat verilib.
Qurumdan bildirilib ki, ambulator şəraitdə resept əsasında istifadə olunan dərman vasitələrinin mərhələli qaydada icbari tibbi sığorta ilə qarşılanması nəzərdə tutulub. Lakin 2025-ci ilin ikinci yarısından ürək-damar sistemi xəstəlikləri, növbəti illərdə isə həzm və tənəffüs sistemi xəstəlikləri üçün dərman vasitələrinin sığortaya daxil edilməsi planlaşdırılır.
Bununla yanaşı, ürək-damar, neyrocərrahiyyə, ümumi cərrahiyyə, uroloji, oftalmoloji, travmatoloji və laborator xidmətlərlə bağlı Xidmətlər Zərfinin genişləndirilməsi, yeni tibbi xidmətlərin əlavə edilməsi, mövcud xidmətlərin çeşidinin artırılması nəzərdə tutulub.

Azərbaycanda 49 jurnalist əməliyyat olunub

Bu gün Ulu Öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümü ilə bağlı Tibb Universiteti Tədris Cərrahiyyə Klinikasında humanitar aksiya keçirilib.
Klinikanın oftalmologiya şöbəsində jurnalistlər ödənişsiz əməliyyat olunublar.
Tibb Universiteti Tədris Cərrahiyyə Klinikasının Oftalmologiya Şöbəsi və "Modern Media Group"un təşkilatçılığı ilə həyata keçirilən layihədə bu günə qədər 49 jurnalist ödənişsiz göz əməliyyatı olunub.
Layihə çərçivəsində 145 jurnalist müayinə olunub. Dörd jurnalist isə gözün buynuzlu qişasının təkrar xəritəçəkilməsindən 6 ay sonra əməliyyata götürüləcək.
Bütün müayinə və əməliyyatlar ödənişsiz həyata keçirilib.
Klinikanın oftalmologiya şöbəsindən o da bildirilib ki, növbəti mərhələdə uşaq evləri və qocalar evləri ilə əlaqə yaradılacaq. Ehtiyacı olanlar üçün gözdən müayinə və əməliyyatlar ediləcək.
Qeyd edək ki, əməliyyat tanınmış oftalmoloq Qurban İsmayılov tərəfindən həyata keçirilib.

Masallıda faciəvi qəza - 3 nəfər öldü, ikisi uşaqdır

Masallıda baş verən ağır qəzada 2-i azyaşlı olmaqla 3 nəfər ölüb, 3 nəfər xəsarət alıb.
Bu barədə Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsindən bildirilib.
Qeyd edilib ki, bu gun saat 13:05 radələrində yeni Ələt-Astara yolunun Masallı rayon ərazisindən keçən 122-ci kilometrində hərəkətdə olan 10-RV-404 dövlət qeydiyyat nişanlı "Toyota Prado" markalı avtomobilin sürücüsü idarəetməni itirərək yolayrıcı metal səddə dəyərək aşıb.
"Hadisə yerinə polis əməkdaşları cəlb olunub. Hazırda qəzanın baş vermə səbəbləri, ölən və xəsarət alanların sayı və şəxsiyyətinin müəyyən edilməsi istiqamətində zəruri tədbirlər görülür", - məlumatda vurğulanıb.
İlkin məlumata əsasən, avtomobilin sürücüsü – 1982-ci il təvəllüdlü Teymurov İxtiyar Əliyar oğlumüxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb. Avtomobildə olan sərnişinlər – sürücünün övladları, 2023-cü il təvəllüdlü Teymurov Əli və 2016-cı il təvəllüdlü Teymurova Banu, qohumu, 2002-ci il təvəllüdlü Alışov Aydın Təhməsib oğlu hadisə yerində həyatlarını itiriblər.
Faktla bağlı araşdırma aparılır.

Xocalıda heyvandarlıq kompleksinin açılışı oldu - FOTO

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev mayın 9-da “Qoç Ət” Kəndli Fermer Təsərrüfatı MMC-nin Xocalı rayonunun Xanabad kəndi ərazisində yerləşən heyvandarlıq kompleksinin açılış mərasimində iştirak ediblər.
İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov dövlətimizin başçısına kompleksin fəaliyyəti barədə məlumat verdi.
Bildirildi ki, kompleksə damazlıq, ətlik-südlük heyvandarlıq, istehsal və ictimai iaşə xidmətləri daxildir. Damazlıq fermer təsərrüfatının ümumi tutumu 750 baş iribuynuzlu heyvandan ibarətdir. Hazırda təsərrüfatda 355 baş üç növ müxtəlif cins iribuynuzlu damazlıq heyvan var. Türkiyə və Almaniya texnologiyaları tətbiq olunmaqla fəaliyyət göstərən kompleks illik 100 ton ət, 2 min ton süd istehsalı gücünə malikdir. Gələcəkdə süd istehsalının illik 3 min tona çatdırılması nəzərdə tutulur. Kompleksdə istehsal olunan məhsullar daxili bazarla yanaşı, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə və Qətərə ixrac olunacaq.
Müəssisənin işğaldan azad olunmuş ərazilərdəki fəaliyyəti nəticəsində 55 iş yeri yaradılıb. Gələcəkdə süd istehsalı müəssisəsinin də işə salınmasından sonra işğaldan azad edilmiş ərazilərdə şirkət tərəfindən yaradılan iş yerlərinin sayının 100-ə çatdırılması nəzərdə tutulur.
Layihə dəyəri 4,2 milyon manat olan kompleksin ərazisi 7,6 hektardır. 500 hektardan çox ərazidə isə payızlıq arpa və buğda əkilib ki, bu da təsərrüfatda yemə olan ehtiyacı qarşılayacaq.
Qeyd edək ki, işğaldan azad olunmuş torpaqlarımıza Böyük Qayıdış Azərbaycanın iqtisadi potensialının artmasına geniş imkanlar yaradır. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında sahibkarlıq fəaliyyətinin təşviqi biznes cəlbediciliyinin artırılmasında, regionun inkişafında və əhalinin rifahının yaxşılaşdırılmasında mühüm rol oynayır. Bölgədə yeni istehsal müəssisələrinin qurulması, məşğulluğun təmin olunması məqsədilə yerli və xarici investorların cəlbi istiqamətində dəstək tədbirləri həyata keçirilir. Regionda istehsal fəaliyyəti ilə məşğul olan rezidentlər üçün idxal edilən texnika, texnoloji avadanlıq və qurğular, habelə xammal və materiallar ƏDV və gömrük rüsumlarından, həmçinin burada fəaliyyət göstərən sahibkarlıq subyektləri mənfəət, torpaq, əmlak və sadələşdirilmiş vergidən azad olunublar.

Polis əməkdaşları 5 avtomat aşkarladı

Daxili İşlər Nazirliyinin əməkdaşları tərəfindən qanunsuz saxlanılan odlu silah-sursatın aşkar olunaraq götürülməsi istiqamətində əməliyyat və profilaktik tədbirlər davam etdirilir.
Nazirlikdən verilən məlumata görə, mayın 8-də polis əməkdaşları paytaxt və respublikanın ayrı-ayrı rayonlarında 5 avtomat silahı, 1 tapança, 3 tüfəng, 3 patron darağı və 78 ədəd müxtəlif çaplı patron aşkar edərək götürüblər.

Prezident “Xocalı” yarımstansiyasının açılışında - FOTO

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev mayın 9-da “Azərişıq” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin “Xocalı” yarımstansiyasının və Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışında iştirak edib.
“Azərişıq” ASC-nin sədri Vüqar Əhmədov dövlətimizin başçısına görülən işlər barədə məlumat verdi.
Bildirildi ki, 3200 KVA gücündə “Xocalı” yarımstansiyası və Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzi Xocalı rayonu ərazisində inşa edilmiş yeni yaşayış komplekslərinin, kənd təsərrüfatı və turizm obyektlərinin, eləcə də sosial-iqtisadi təyinatlı müxtəlif infrastrukturun dayanıqlı, etibarlı və fasiləsiz elektrik enerjisi təminatını həyata keçirmək məqsədi daşıyır.
Yarımstansiyanın elektrik təchizatı üçün “Xankəndi-1” və “Əsgəran” yarımstansiyalarından müvafiq olaraq elektrik verilişi xətləri çəkilib. Tikintisi aparılan 35 kV-luq elektrik verilişi xətti vasitəsilə bu yarımstansiya “Ağdam-2” yarımstansiyası ilə əlaqələndiriləcək ki, bununla da Ağdam-Əsgəran-Xocalı-Xankəndi şəhərləri arasında dairəvi elektrik təchizatı sxemi yaradılacaq.
Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzi vasitəsilə isə şəbəkələrin cari vəziyyətinə dair bütün məlumatlar mərkəzləşdirilmiş şəkildə toplanılır və emal olunur, avadanlıqlar məsafədən idarə edilir və real vaxtda monitorinqi rəqəmsal sistemlər vasitəsilə həyata keçirilir. Yarımstansiya bu məqsədlə yeni nəsil rəqəmsal texnologiyalar və idarəetmə avadanlıqları ilə təchiz edilib.
Bu Mərkəz şəbəkənin etibarlı istismarını dəstəkləməklə yanaşı, elektrik enerjisinin ötürülməsi zamanı itkilərin və ümumi istismar xərclərinin azaldılmasına da şərait yaradır. Yarımstansiyadan qidalanan istehlakçılara elektrik enerjisi verilişində yaranan fasilələr barədə Mərkəz vasitəsilə real vaxt rejimində əvvəlcədən məlumat ötürülmə imkanı yaradılıb. Bərpaolunan enerji mənbələrinin elektrik şəbəkələrinə inteqrasiyası prosesi Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzi tərəfindən mərkəzləşdirilmiş şəkildə idarə olunduğundan enerji təchizatında fasilələrin yaranma riski minimuma endirilib. Mərkəz alınan və ötürülən elektrik enerjisinin miqdarına görə yarımstansiyanın işinin multifunksional rejimdə qurulmasını, cihaz və avadanlıqların bir-biri ilə koordinasiyasını tam təmin edir.
Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzində 52 kVt gücündə Günəş panelləri də quraşdırılıb və istehsal olunan enerjinin şəbəkəyə ötürülməsi təmin edilib, ərazisində elektromobillər üçün sürətli enerjidoldurma cihazları quraşdırılıb.

Şuşada dördüncü yaşayış kompleksinin təməli qoyuldu - FOTO

Mayın 9-da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Şuşada inşa ediləcək dördüncü yaşayış kompleksinin təməlqoyma mərasimində iştirak ediblər.
Dövlətimizin başçısına və birinci xanıma yeni yaşayış kompleksi barədə məlumat verildi.
Bildirildi ki, Şuşa şəhərində dördüncü yaşayış kompleksinin layihəsi çərçivəsində 16 binanın inşası nəzərdə tutulub. Kompleksin ümumi sahəsi 6,2 hektardır. Ümumilikdə yaşayış kompleksində 274 mənzilin inşası planlaşdırılır. Binalarda bir, iki, üç, dörd və beşotaqlı mənzillər olacaq. Yaşayış kompleksinin ərazisində zəruri sosial infrastruktur yaradılacaq.
Azərbaycanın mədəniyyət beşiyi sayılan Şuşa 2020-ci il noyabrın 8-də işğaldan azad edildikdən sonra burada genişmiqyaslı tikinti-quruculuq prosesinə başlanılıb. Bu gün şəhər tarixi siması və mədəni irsi qorunub saxlanılmaqla bərpa olunur, doğma sakinlərinə yenidən qucaq açır. İndiyədək Şuşaya 376 ailə, ümumilikdə 1409 nəfərdən artıq keçmiş məcburi köçkün qayıdıb.
Qeyd edək ki, indiyədək Şuşada 450 mənzildən ibarət 23 bina sakinlərin istifadəsinə verilib. Növbəti mərhələdə daha üç layihənin icrası nəzərdə tutulur. Dövlət və özəl tərəfdaşlığı çərçivəsində şəhərin mərkəzi küçəsində 10 yaşayış kompleksi inşa edilir. Onların sırasına mehmanxana, ofis binaları və digər obyektlərin tikintisi daxildir.

İlham Əliyevdən 9 May paylaşımı

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev "X" sosial şəbəkəsindəki hesabında 9 May – Faşizm üzərində Qələbə Günü münasibətilə paylaşım edib.
Butov.az paylaşımı təqdim edir:

Sumqayıtda iş yerində ölüm

Sumqayıtda marketdə çalışan qadın iş yerində ölüb.
Hadisə şəhərin Azərbaycan prospektində yerləşən marketlərin birində qeydə alınıb.
1978-ci il təvəllüdlü Vüsalə Məmişovanın iş zamanı qəfildən halı pisləşib. O hadisə yerindəcə keçinib.
Faktla bağlı Sumqayıt şəhər prokurorluğunda araşdırma aparılır.

Mir Cəfər haqqında inanılmaz həqiqətlər...

Mir Cəfər Bağırov haqqında çox eşitmişik. Onun haqqında yaxın dostlarımız rəhmətlik Teyyub Qurban " Bağırnamə" və görkəmli yazıçı, filosof, tarixçi Əlisa Nicat "Sarsılmaz Mir Cəfər " romanı yazmış, "Mələklər və iblislər" romanında ona 18-ci fəsli həsr etmiş, həm də onu "100 böyük azərbaycanlı" kitabında 36-cı yerdə (1999-cu il nəşri), həmin kitabın 2024-cü il nəşrində isə 4-cü yerdə qoymuş və onun haqqında xeyli xoş sözlər söyləmişdir. Mir Cəfər haqında verilən "İttihamnamə"də ("Qanun" jurnalı, 2000, №4, 2001, №4-5, 2002, №5-8. Fəxrəddin Ağazadə) Mir Cəfər Bağırovun xalq düşməni kimi səciyyə edilməsinə baxmayaraq, fikirləşirdik ki, qələm düşmən əlində olub, ona görə də onu çoxlu cinayətkar əməllərdə günahlandırıblar. Bəs həqiqət nədən ibarətdir? Mir Cəfər Bağırov doğurudanmı xalq düşməni olub? Yoxsa bizim dostlarımız hədsiz dərəcədə hisslərə qapılıb Mir Cəfər Bağırovu vəsf edərək, onu qəhrəman kimi xalqımıza tanıtmaq istəyiblər? Bir sözlə, Mir Cəfər Bağırov çox ziddiyyətli şəxs olub. Məsələn, “Vikipediya”da qeyd edilir ki, 1945-ci il noyabr ayının axırlarında M.Bağırova ÜİK(b)P MK katibi G.Malenkovdan DQMV-nin Ermənistana verilməsi barədə məktub daxil olur və məktubla tanışlıqdan sonra o, Malenkova belə bir cavab yazır:
“Eyni zamanda ÜİK(b)P MK-nın nəzərinə çatdırmağı lazım bilirik ki, DQMV-nin Ermənistan SSR-nin tərkibinə qatılması məsələsinə baxarkən, Azərbaycan SSR ilə bitişik və əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarət olan Ermənistan SSR-nin Əzizbəyov, Vedi, Qarabağlar rayonlarının Azərbaycan SSR-yə verilməsi məsələsinə də baxılmalıdır... Eyni zamanda Gürcüstan SSR-nin Borçalı rayonunun Azərbaycan SSR-nin tərkibinə qatılması məsələsinə də baxılmalıdır. Nəhayət, biz xahiş edirik ki, Dağıstan MSSR-nin Dərbənd və Qasımkənd rayonları ərazisinin də Azərbaycan SSR-nin tərkibinə daxil edilməsi məsələsinə də baxılsın. Keçmişdə bu rayonlar Azərbaycanın bir hissəsi olmuş və Bakı quberniyasının tərkibinə daxil olmuşdur. Bu rayonların əhalisinin əksəriyyəti heyvandarlıqla məşğuldur, ilin 9 ayını Azərbaycan ərazisində yaşayırlar” (Arxiv sənədi).
Azərbaycan xalqını sürgündən xilas etmək üçün azərbaycanlılardan ibarət diviziya yaradıb. Rus dilini bilməməsinə görə cəbhədə vuruşan əsgərləri ölümün cəngindən xilas etmək üçün Nikita Sergeyeviç Xruşşovun qardaşını güllələyib. Cənubi Azərbaycanı Şimali Azərbaycana birləşdirməyə çalışıb. Milli Azadlıq Hərəkatının lideri Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin Lahıcda gizlənməsini təşkil edib. Bir Azərbaycanlı qadının məktubuna əsasən Yalamaya gedib sürgünə aparılan 8 vaqon adamı xilas edir və sürgün işinə başçılıq edən erməni mənşəli milis rəisini güllələyir. Yəqin ki, söz sərrafları olan Əlisa Nicat və Teyyub Qurban bu faktlara söykənib Mir Cəfəri qəhrəman kimi təqdim etmişlər. Amma bu yeni faktlar Mir Cəfərin nə qədər ziddiyyətli şəxs olmasını bir daha açıqlayır.
Beləliklə, Qubadan etibarlı mənbənin verdiyi məlumatları və digər arxiv materiallarını oxuculara təqdim edərək , dostlarımızın yanlışlıqlarını (Əslində sadəlövhlüklərini) oxucularımızla bölüşmək istəyirik. İndi əlahəzrət faktlara müraciət edək.
Mir Cəfərin bacısı hesab edilən Seyid Fatimə Mir Abbas qızı Bağırova : “Mir Cəfər mənim doğma qardaşım deyil. Atam Mir Abbas oğlan uşağı istəyirdi, biz isə 2 bacı idik - Məsumə və mən Fatimə. Odur ki, atam Qubanın yetimlər evindən 9-10 yaşlı qarabuğdayı bir oğlan uşağını övladlığa götürdü. Biz seyid nəsli olduğumuz üçün bu oğlanın adını atam sənədləşdirmədə Mir Cəfər yazdırdı. Mir Cəfər bizim ailəyə heç uyğunlaşmırdı, tez-tez harasa gedirdi. Hətta elə vaxtlar olurdu ki, 2-3 gün evə gəlmirdi. Sonra məlum oldu ki, o, vaxtının çox hissəsini kəndimizin kənarında olan erməni kilsəsində erməni keşişinin himayəsindəki 2 nəfər erməni oğlan uşağı ilə keçirir. O, evimizə fasilələrlə gəlməkdə davam edirdi. Evimizə gələndə anam Yaxşı xanım onu yedizdirib-içizdirir, təmiz paltar verərək üst-başını dəyişdirirdi.
Bir müddət sonra mənim kiçik qardaşım dünyaya gəldi. O vaxt anam atama dedi: “Oğul istəyirdin, buda sənə oğul, apar o erməni balasını (“Mir Cəfəri”) götürdüyün yerə qaytar. Bilirsən ki, ermənilər müsəlmanların başına nə müsibətlər gətiriblər (Söhbət 1905-ci ildə ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri vəhşi qətillərdən gedir). Bu uşaqdan bizə övlad olmayacaq!” Atam isə cavabında dedi: “O uşaqdır! Baş verən hadisələrin ona aidiyyəti yoxdur. Biz seyid nəsiliyik. Belə hərəkət etmək bizim üçün günahdır. Böyüyəndə hər şeyi başa düşəcək, özü çıxıb gedəcək!”
Bir müddət keçdikdən sonra Mir Cəfər, ümumiyyətlə, daha bizə gəlmədi. Sonra isə onun inqilabçılara qoşulduğunu eşitdik.
1918-ci ildə erməni silahlılarının Qubada törətdikləri qarət və qətillərdə dəstə başçısı quldur Amazaspın yanında Mir Cəfərin də olduğunu kənd sakinlərindən eşitdik, lakin bu xəbərin şayiə olduğunu güman edib inanmadıq. Lakin ermənilərin qonşu kəndləri viran qoyduqları və kənd sakinlərini qətlə yetirdikləri zaman bizim kəndin yaxınlıqlarına 2 erməni atlısı gəldi və kəndimizə kənardan baxaraq çıxıb getdilər, bizim kənddə heç kim qətlə yetirilmədi (erməni olanda nə olar, duz-çörək qədri bilən imiş, bu “Mir Cəfər”. Seyid ailəsində tərbiyyə aldığından hələ Allahını unutmamışmış. Bu da “Mir Cəfərin” daha bir müsbət xüsusiyyəti. Belə müsbət xüsusiyyətlər nadir olsa da, yenə də onu digər vəhşi ermənilərdən fərqləndirirdi). Bu anda biz Mir Cəfərin həqiqətən ermənilərin yanında olduğunu və hətta Amazasp kimi quldurun yanında belə söz sahibi olduğunu bildik.
Mir Cəfəri sonuncu dəfə 1946-cı ilin sonunda gördüm. O, bizim rayona dövlət planının yerinə yetirilməsinin vəziyyətini öyrənmək üçün gəlmişdi. O, bizim həyətə rayonumuzun rəhbərləri ilə birlikdə gəlmişdi. Mən onu evə dəvət etdim. O, imtina etdi, elə həyətdə dayanaraq ətrafı nəzərdən keçirtdi. Papiros yandıraraq “Necəsiz?” - deyə soruşanda mən qardaşım Seyidağanın işsiz olduğunu, evimizin mətbəx tərəfdən damının çökdüyünü və təmir üçün imkanımızın olmadığını bildirdim. O, üzünü rayonumuzun birinci katibinə tərəf çevirdi və katib əlində tutduğu ikiqat bükülmüş kağız vərəqində nə isə yazdı. Mir Cəfər isə bizimlə elə ayaqüstü vidalaşaraq getdi. Ertəsi günü səhər evimizin damının çökən hissəsini təmir etdilər və qardaşım Seyidağanı kolxozun anbardarı vəzifəsinə təyin etdilər (Bu da Mir Cəfərin ikinci müsbət xüsusiyyəti - ailəcanlı imiş). O gündən sonra biz Mir Cəfəri bir daha görmədik”.
Quba, aprel 1956-cı il
Az.TV, sentyabr 1971-ci il

Sinifi mübarizə adı ilə Qubada dinc əhalini kütləvi surətdə qətlə yetirən quldur daşnak Amazaspın komanda heyyətinin üzvü olmuş “Mir Cəfər Bağırov”.
Bağırov Mir Abbasın doğma övladları:
1. Bağırova Məsumə Mir Abbas qızı (1882-1947)
2. Bağırova Fatimə Mir Abbas qızı (1894 - 1961)
3. Bağırov Seyidağa Mir Abbas oğlu (1906 – vəfat etməsi tarixi barədə heç bir məlumat yoxdur)
Arxiv mənbələrindən üzə çıxarılan digər bir əlahəzrət fakt.
“1938-ci ilin sonunda Moskvada Azərvaycan mədəniyyətinin ongünlüyü keçirilirdi. Ongünlükdə Böyük Teatrda “Arşın mal alan” tamaşası və “Koroğlu” operası nümayiş etdirildi. Hər iki tamaşaya baxmağa şəxsən İ.Stalin və Siyasi Büronun üzvləri də gəlmişdilər. Mədəniyyət ongünlüyü sona çatan günü Azərbaycan nümayəndə heyətinin şərəfinə İ.Stalinin göstərişi ilə təntənəli gecə təşkil olundu. Gecədə Səməd Vurğun böyük şövq ilə İ.Stalinə həsr etdiyi “Böyük rəhbərə salam!” şeiri ilə çıxış edir. Şeirə görə İ.Stalin gülümsəyərək S.Vurğuna minnətdarlığını bildirir. Sonra İ.Stalin əlində şərab dolu iki badə ilə Üzeyir Hacıbəyova yaxınlaşır və badənin birini ona verərək Ü.Hacıbəyovu “Koroğlu” operasına görə tərifləyir və əlində tutduğu badədəki şərabı onun sağlığına içir. Bu məqamı diqqətlə müşahidə edən M.Bağırov Bakıya qayıdan kimi Azərbaycan Daxili işlər komissarı Sumbatyana telefon zəngi edərək Ü.Hacıbəyova qarşı “millətçi” ittihamı ilə tərtib edilməkdə olan cinayət işinin dərhal ləğv edilməsinə göstəriş verir.
1940-cı illərin əvvələrində İ.Stalin beşillik planın Azərbaycanda yerinə yetirilməsinin vəziyyəti ilə maraqlanaraq M.Bağırova telefon zəngi edir. Bir qədər sual-cavabdan sonra İ.Stalin M.Bağırovdan “bizim qara oğlan necədir?” – deyə soruşur. İ.Stalin M.Bağırovun duruxduğunu hiss edib, “Səməd Vurğunu” nəzərdə tutduğunu bildirir. M.Bağırov İ.Stalinə Səməd Vurğuna qarşı “millətçi” ittihamı ilə cinayət işinin açıldığını deyir. İ.Stalin M.Bağırova “Onunla işin olmasın!”- deyərək telefonun dəstəyini asır. Beləliklə, İ.Stalinlə təsadüfi şəxsi tanışlıq Azərbaycanın (bəlkə də bütün dünyanın) dahi bəstəkarı Ü.Hacıbəyovu və görkəmli şairi S.Vurğunu “xalq düşməni” adı ilə M.Bağırovun yerinə yetirdiyi erməni xislətli siyasətinin qurbanına çevrilmələrindən xilas edir.
Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycanın siyasi hakimiyyətinin erməniləşməsi məhz Mir Cəfər Bağırovun Azərbaycan SSR-ə rəhbərlik etdiyi dövrdə (1933-1953) geniş vüsət almışır. M.Bağırovun hakimiyyəti dövründə Azərbaycanın 110 000 (yüz on min)-dən artıq siravi vətəndaşı və din xadimi ateizim təbliğatının qurbanı olaraq Sibirə sürgün edilmiş, 70 000 (yetmiş min) vətəndaşı əksinqilabçı adı ilə, onlardan 29 000 (iyirmi doqquz min) ziyalı, ictimai-siyası xadim (onlardan bəziləri, məsələn Əliheydər Qarayev, Davud Hüseynov, Çingiz İldırım, Dadaş Bünyadzadə və s. həqiqətən də Azərbaycan xalqının düşməni olaraq ermənilərə və ruslara xidmət etmişdir. Onları edam etdirməkdə, fikrimizcə, Mir Cəfər Bağırov haqlı idi), 11 (on bir) general olmuşdur.
Proletar beynəlmiləlçiliyi idealogiyasından yararlanmağa can ataraq öz məişət durumunu yaxşılaşdırmağa çalışan bəzi üzdəniraq “vətənpərvər” şairlər yaranmış siyasi vəziyyətdən sui-istifadə edərək hətta ermənilərin Azərbaycan xalqının qədim milli musiqi aləti olan tarı mənimsəyərək təqdim edilməsini dəstəkləyərək, “oxuma tar, səni istəmir proletar” (Süleyman Rüstəm) şeiri ilə ictimaiyyət arasında təbliğata başlamışlar. Bu zaman milli ruhlu 29 yaşlı gənc şair Mikayıl Müşfiq milli müsiqi alətimiz olan tarı erməni müsiqi aləti kimi təqdim edənlərə etiraz edərək, “oxu tar, səni kim unudar?” dillər əzbərinə çevrilən məhşur şeirini yazır. Sumbatyan tərəfindən bu barədə məlumatlandırılan Mir Cəfər Bağırov qəzəblənərək Mikayıl Müşviqin yanına gətirilməsini tələb edir (Sonralar, deyilənə görə, M.Bağırov buna görə peşman olur və “o gənc oğlanın” günahı yox idi deyir. Amma buna adamın heç cür inanmağı gəlmir, bu da yəqin, növbəti erməni riyakarlığıdır). M.Bağırovun kabinetində Mikayıl Müşfiq bu məsələ ilə bağlı sorğu-suala tutularkən o, Azərbaycan xalqının milli dəyərlərindən, musiqi sənətinin, musiqi alətlərinin və poeziyasının qədimliyindən, özünəməxsusluğundan şövqlə danışır. Bunları eşidən M.Bağırov onun üzünə qəzəblə “Ax, ты тюркский щенок!” (Ah, səni türk küçüyü!)-deyə bağıraraq R.A.Markaryana Mikayıl Müşfiqin dərhal həbs edilməsi üçün göstəriş verir. Qeyd edək ki, Məmməd Səid Ordubadi və Mirzə İbrahimov bu hadisənin canlı şahidləri olsalar da, M.Bağırovu fikrindən döndərə bilməmişlər.
Proletar beynəlminəlçiliyi bayrağı altında ermənilərə himayədarlıq edən M.Bağırovun hakimiyyəti dövründə Azərbyacan Daxili işlər xalq komissarının müavini vəzifəsinədək irəli çəkilmiş general-leytenant Ruben Ambarsumoviç Markaryanın təxminən 1938-1939-cu illərdə anasına yazdığı və erməni dilindən rus dilinə tərcümə edilmiş məktubunu dövlət ittihamçısı SSRİ Baş prokuroru R.Rudenko 1956-cı ilin aprel ayında Moskvada Batursk həbsxanasında M.Bağırovun üzərində keçirilən məhkəmə prosesi zamanı ucadan oxudu. Məktubda yazılmışdı: “Əziz anam! Sən məni burada, Azərbaycanda Azərbaycan türklərinə xidmət etdiyimə görə övladlıqdan çıxaracağınla hədələyirsən?! Ana, onu bil ki, mən 1915-ci ildə Türkiyədə öldürülmüş hər bir erməninin başı əvəzinə 15 Azərbaycan türkünün başını kəsirəm, özü də elə başlar ki, Azərbaycan bundan 150 il sonra da özünə gələ bilməyəcək!”
Bunu eşidən Mir Cəfər Bağırov ermənilərə xas olan riyakarlıq nümayiş etdirərək oturduğu kürsüdən dik atılır, başına ikiəlli qapaz vuraraq ucadan: “Məni güllələmək azdır, məni şaqqalamaq lazımdır!”- dedi (Sanki daşnak Amazaspın dəstəsində özünün də iştirakçısı olduğu 1918-ci ildə ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri qırğınlardan xəbəri yox imiş?!).
P.S. R.Markaryan 1956-cı ilin may ayının 16-da SSRİ Ali Məhkəməsi kollegiyasının qərarına əsasən güllələnmişdir.
P.S.S. Daha bir diqqəti çəkən əlahəzrət fakt.
Mir Cəfər Bağırov necə seyiddir ki, iki dəfə evlənib, hər ikisində də ruslarla - Mariya və Yevgeniya Mixaylovna ilə. İki uşağı olub: birinin adı Vladimir, digərinin adı Cen. Axı seyid (Peyğəmbər nəsli) övladları ən azı ərəb və ya azərbaycanlı adları daşımalıydı. Fikrimizcə, bütün göstərilən faktlar Mir Cəfərin azərbaycanlı (türk) olmadığının, xalqımızın əzəli düşməni erməni əslli olmasının əlamətləridir.
Əziz oxucu! Dostumuz Ə.Nicat yazır ki, Bağırov Azərbaycana rəhbərlik edən yeganə adam idi ki, hələ 30-cu illərdə “Mən əvvəlcə Azərbaycan xalqının oğluyam, yalnız sonra kommunistəm”- demişdir (Əslində bu, sonrakı liderlərimizdən birinin sözləri ilə həmahəngdir. Onun da mənşəyinin şübhəli olması hamıya məlumdur). Bağırovun məhkəmə prosesində dediyi “şaqqalamaq” məsələsinin mənası odur ki, xalqımın bəzi düşmənlərinə, ermənilərə, fanatik kommunistlərə inanıb, bəzi əməllərinin mahiyyətini dərk etməmişəm ( “Hürriyyət” qəzeti, 6 fevral 2015-ci il). Yox, əziz Əlisa müəllim, bu, heç də sizin düşündüyünüz kimi deyil. Bu etiraf əslində onu saxlayan, böyüdən Seyid Mir Abbasın ruhu qarşısında öz günahlarını etiraf etmək demək idi. O, bilirdi ki, güllələnəcək, ona aman verilməyəcək, ona görə də sadəlövh Azərbaycan xalqının yenidən ürəyini fəth etməyə çalışırdı. Həm də, göründüyü kimi , buna nail oldu. Sizin kimi nəhəng bir yazıçının, filosofun ona inanması və bəraət verməsi bunun canlı sübutudur.

Fəxrəddin AĞAZADƏ,
fəlsəfə elmləri doktoru, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru,
Beynəlxalq Aqrar Təhsil Akademiyasının akademiki
Nazim Məmmədov – Sabiq polis işçisi, polkovnik-leytenant