Addım səsi

Atılan addımlar hər insan üçün fərqlidir. Bu addımlarda insan üçün ən qiymətli olan qəlbin döyüntüsü, saatın saniyəsi vardır. Ümumiyyətlə, irəli-geri atılan addımlar görüləcək işin nüvəsidir. Hər şey burada gizlidir. Bu mənada addımlar böyük və kiçikliyindən asılı olmadan cəsarətlə atılmalıdır.
Bəziləri kimisə geri qaytarmaq, həyatında yeni səhifələr açmaq və ya aylarla qəlbində gizlətdiyi sirrlərin parıldamasını görmək üçün hərəkətə keçir. Fəqət elə addımlarda var ki, onu atsaq da xeyiri yoxdur. Sanki yerimizdə sayırmış kimi addımlayırıq. Buna misal kimi xatirələrdə yaşayan insanlar üçün atılan addımları misal göstərmək olar, məhz bu addımlar yararsız olur.
Bəzən düşünürsən ki, hər ayrılıqda da addım səsi vardır. Bax, bu səs çox vaxt qulaqda ağrılı-acılı zümzüməyə çevrilir. Ancaq üzüntü onların getməsi deyil, doyunca zaman keçirə və içimizdəki sevgini ötürə bilmədiyimizin səsidir. Ancaq ağır da olsa ayrılıq addımları ilə xoş xatirələrdə qalmağı da təsəlli hesab etmək olar. Və onları xatırladıqca qəlb az da olsa rahatlıq tapır. Qəlb hərdən acı da çəkir, görəsən, "nə edir, nə yeyir-içir?", "məni ağlından keçiribmi, nəsə məni ona xatırladıbmı", deyə öz-özünə pıçıldayır... Əlbəttə, ayrılıq addımları qüssəlidir, ölüm ondan da betər. Mahnıda deyildiyi tək:
Bir ayrılıq, bir ölüm,
Heç biri olmayaydı!
İnsan düşünəndə ki, addım ayrılığa, daha betəri əbədiyyətə doğru atılır, o zaman insan içdən göynəyir... Bəzən şirin dünyadan köçən insanlar yada düşür. Məzarının başına gedib saatlarca danışıb, göz yaxşı axıtsan da nə dəyişəcək? Ünvanlanan suallar da bir daha çiçək açmayan ağac kimi quru və cavabsız qalır. Amma onları qəlbdən, ağıldan silmək dəvəni iynə dəliyindən keçirməyə bənzəyir. Zaman keçir, həyat davam edir. İnsanlarda da həyatlarına davam edir. Gülsələr də o təbəssümün fonunda qəmli notlar gizlənir. "Davam etmək" heç də elə-belə, sadə ibarə deyil. Onun qüvvəti, qüdrəti Tanrı qədər müqəddəsdir. Atdığınız addımlarda, dediyiniz sözlərdə çox diqqətli olun. Elə sözlər var ki, onların deyilməsi insanı canlı ölüyə çevirə bilər. Sevgidən qorxmayın, qaçmayın, sevin, sevilin. Ən başlıca özünüzü olduqca çox sevin, özünüzlə çox vaxt keçirin. İçində sevgi olmasa ətrafına sevgi verə bilməzsən. Addımlarınızı sevgi ilə atın və daim cəsarətli olun. Unutmayın kiçik addımlar qayalıqda çiçəyin böyüməsi üçün bir damcı su ola bilər.

Tərlanə Abdullayeva,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

Sözünüzün ömrü uzun olsun!

Elə insanlar var ki, onlar sözü ilə birgə doğular. Yeni fikir tapmaq üçün daim axtarış yollarında olar. Düşüncə, fikir bahadırı kimi sözün əzəmətini, ululuğunu, calallığını qələminə sarılaraq qoruyar. Bu mənada hər misrası, hər kəlməsi hikmət dünyası olan müəllimimin sözünü onun özündən əvvəl sevmişəm. Yaratdığı əsərlərdə tər-təzə filoloji mülahizələr, fikir kamilliyi, məna bütövlüyü, bədii və elmi ruh maqnit kimi məni öz ağuşuna çəkib.
Hər dəfə düşünürəm ki, insanın gördüyü iş, fəaliyyəti, yaradıcılığı bilavasitə onun təbiətilə sıx bağlıdır. Təbiət etibarilə kübar insanların yaradıcılığında oxucu əhvalını müsbətə kökləyən, mənəvi rahatlıq və ucalıq gətirən elementlər zənginliyi vardır. Bu yazılarda xeyirxahlığın mahiyyəti ilə bərabər, həm də müəllifin etibarlığı görünür. Hər qələm məhsulunda ali münasibətlərə təsiri ilə bağlı nurlu fikirlərindən doğan işığın üfüqləri çox-çox uzaqlarda-insanlıq yolunun ən başındaca bərq vurur. Bu yolun sağı və solu insani fəzilət və mənəvi keyfiyyət gülzarı ilə çəkilmişdir, desək, yanılmarıq. Burada "çəkilmək" ifadəsini səbəbsiz işlətmədim. Çünki müəllimimin yazılarını qələmlə çəkilən söz tablosuna bənzədirəm. Hər məqam yerli-yataqlı, ruh və göz oxşayandır.
Səttar Bəhlulzadə Azərbaycan rəssamlığına poetik ruh qazandırmışdı. Bəli, qazandırmışdı, çünki rəssamın özü kimi, həm də yaradıcılığı bizim qazancımızdır. Bu mənada müəllimimin də yaradıcılığı müstəqil Azərbaycan jurnalistikasına fərqli bədii ruh qazandırıb. Səttar Bəhlulzadə fırçasıyla Ustadımın qələmində kamil oxşarlıq vardır. Bu, hər kəsin görmədiyini çəkmək, yazmaq qüdrətidir. Və hər iki – qələm və fırça adamının yaradıcılıq qayəsini səciyyələndirən ən ümdə məsələ məhz milli ruha bağlılıqlarıdır. Səttar Bəhlulzadə "Torpağın arzusu" əsərini yaratmış, cadar-cadar olmuş gil torpaqdan günəşə boy verən lalə qönçəsinin arzusunu, torpağın laləzara dönmək sevdasını duymuşdu. Müəllimim də REAL Tv-də efirə gedən "Azadlığın ad günü"nə həsr etdiyi yazısını oxucunu içdən silkələyən sətirlərlə belə başlayır: "Dilimizin işlək lüğət tərkibində mənim üçün ən duyğulu, ən kövrək və ən ağrılı sözlərdən biri də "qərib" anlayışıdır".
Nəticədə lalənin də, torpaqların da, insanın da, yerin-göyün də qəribsəməyində qəm var, ələm var. Bunu dərindən duymaq, anlamaq tək yaradıcılıq məsələsi deyil, burada həm də ziyalı həssaslığı, canyanğısı olmalıdır. S.Bəhlulzadə doğma xalqın həyatını, Vətən torpağını özünə güc-qüdrət bilir, buradan kənarda rahatlıq tapmadığını deyirdi. Müəllimimin də yaradıcılığı təpədən-dırnağa milli ruha bağlıdır. Əbəs yerə deyildir ki, əməkdar jurnalist Flora xanım Xəlilzadə müəllimimin publisistikasında ən çox özünü göstərən məqamın Vətən sevgisi olduğunu dəfələrlə qeyd edir.
Müəllimim elmi, bədii-publisistik əsərlərinə ziyalı sadəliyi ilə esse deyir. Müəllim adının ucalığı ilə qürur duyur. Bakı Dövlət Universitetini "qutsal yer" adlandırır. Müəllimim kiçik hücrəsində (evinin bir otağında) xoşbəxt günlərindən yadigar qalan bəzi ev əşyalarını qoruyub, saxlayır. İlk dəfə müəllimimgildə qonaq olanda həmin sadə otağı Apollon məbədinə-filosofların sevdiyi məkana bənzətmişdim. Bu ocaqda müdriklərin kitab timsalında "yığışdığını" gördüm. Rəfdə hər bir sahəyə aid kitab səliqə ilə düzülmüşdü. Bir məqamı da sezdim: müəllimim vaxtilə yazdığı qiymətli kitablarını bəzən unutsa da, ancaq yerli və xarici söz, düşüncə adamlarının kitablarını cild-cild xatırlayır.
Bəzən müəllimin nitqindəki təmizliyin, sözlərindəki cilalığın sehrinə düşürsən, bəzən də mütərəqqi fikirlərindən dolayı, yaxud da yenicə eşitdiyim terminləri tam həzm edə bilmədiyimdən və ya yeni kitab, müəllif adlarını indi duyduğumdan müəllimimi tam anlamasam da qulaq asmağa çalışıram. Bu anı hiss edən müəllimim ustufca yerindən qalxır, həmin kitablar, yazılar, terminlərlə məni tanış edir.
Müəllimimin publisistik fikir tariximizdə möhürünü vuran yaradıcılığının əsas qayəsi milli ziyalılığından və kosmopolitliyindən qaynaqlanır. O, dərk olunmuş həqiqətin sevdası ilə yazır, yaradır. Bu yolda sözünüzün ömrü uzun olsun, əziz Ustadım- Cahangir Məmmədli!

Əsgər İİSMAYILOV,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

Yaşayan və yaşadan xatirələr...

Xoş ülfətin, şirin sözün, bir gülüşün, bir də gülün xatirəsi...
Uzun zamandır ki, tariximiz üçün əhəmiyyətli günlərə, aylara, illərə şahidlik edirik. Şəhid qardaşlarımız canı bahasına Vətənin bütövlüyünü təmin edir. Dünən şəhidimin dəfn mərasimində – İkinci Fəxri Xiyabanda idim. Qeyri-ixtiyari şəkildə taxta oturacaqda əyləşdim. Gözlərim önündə Vətən torpaqlarının hər qarışı uğrunda aslan kimi döyüşən ər oğulların şücaəti canlanırdı. Qürur və qəmdən gözlərim dolmuşdu.
Düz qarşıda insan izdihamı yaşanırdı. Tən ortada da Vətən sevgisindən doğan və heç zaman öləziməyən günəş görünürdü. Bu dəfə günəş göydən yerə deyil, yerdən göyə nur ələyirdi...
... Elə bu zaman oturacaq tərpəndi. Balaca oğlanın yanımda əyləşməyi məni düşüncələrdən ayırdı...
Diqqətimi çəkən məqam özümə də qəribə gəldi. Yanımda utana-utana əyləşən oğlan aramızdakı boşluğu əlindəki çiçəklə doldurdu. Çiçəyi oturacağın tən ortasına qoyub gözlərini yerə dikdi. Bu gül ömürdən qopan şirinli-acılı zamanlara məlhəm kimi göründü. Daha dəqiqi məni sabaha bağlayan telə çevrildi. Cəsarətimi toplayıb:
– Gül mənim üçündür? – soruşdum.
– Bəli,- deyə qarşılıq verdi. Sonra da elə məlhəmcə, ürəkdən, içdən – Sən ağlayırsan, ağlamayasan deyə, sənin üçün gətirmişəm, dedi. Daha heç nə deyə bilmədim. Doluxsundum, sanki bütün sözlər qalın ipə çevrilib boğazımda düyünləndi. Adını necə soruşduğumu belə xatırlaya bilmirəm. Camal demişdi. Boyu balaca, qəlbi böyükdü Camalım.
Bir də bura tez-tez gəldiyini və qürurla "Azərbaycan Əsgəri olacam" dediyini xatırlayıram...
Camal! Bu ad unuda bilməyəcəyim xatirə yaşatdı mənə.
Camal, böyü, tez böyü. Bir xanımın göz yaşına dözməyəcək qədər qürura sahib olmağın, qəlbinin saflığı dəyişməsin. Parçalanmış, bölük-bölük Azərbaycanımızın hər yerində gözüyaşlıların sənin kimi oğullara hələ çox ehtiyacı var.

Aytac BABAYEVA,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

Millətçilik anlayışı nədir?

Millətçilik anlayışı müasir günümüzdə tez-tez istifadə olunan anlayışlardan biridir. Bəziləri millətçiliyə müsbət, bəziləri isə mənfi münasibət bəsləyirlər. Millətçilik müasir dünyada baş verən ən mühüm siyasi hadisələrin bəzilərini başa düşməkdə açar rolunu oynayır. Mütəxəssislər, şərhçilər, tədqiqatçılar sosial və siyasi qütbləşmənin yayılması, “qırmızı divar” siyasəti, populizmin yüksəlişi, etnik zorakılıq və kütləvi etirazlar kimi hadisələri təsvir etmək üçün çox vaxt millətçiliyə istinad edirlər. Bəzən millətçilik siyasi qeyri-sabitliyin, parçalanmanın və təcavüzün sinonimi kimi istifadə olunsa da, digər vaxtlarda uğurlu kütləvi səfərbərliyin asanlaşdırdığı demokratikləşdirici qüvvə kimi başa düşülür. Millətçilik bu gün də çox aktual olan mövzulardan biridir. Bu günə qədər hələ də akademiklər, tədqiqatçılar millətçiliklə bağlı sistemli araşdırmalar aparırlar. Bu gün millətçilik anlayışı, millətçilik hissi kimisi tərəfindən yaxşı, kimisi tərəfindən pis qarşılanır. Bu gün inkişaf etmiş dövlətlər, adətən, çoxsaylı etnik, irqi, mədəni və dini qruplardan ibarətdir. Belə olan halda da millətçiliyin mənfi tərəfləri ortaya çıxacaq. Təbii ki millətçiliyin müsbət tərəfləri olduğu kimi, mənfi tərəfləri də vardır. Millətçilik özündə lovğalıq hissini ehtiva edir. Ekstremist millətçilər hesab edirlər ki, onların ölkəsi bütün digər ölkələrdən üstündür və bu üstünlük onlara digər ölkələrin üzərində hakim olmaq hüququnu verir. Onlar hətta milliyyətçilikdən imperializmə, müstəmləkəçiliyə haqq qazandırmaq üçün də istifadə edirlər. Millətçiliyin bu cür qəbul olunması, getdikcə insanlar arasında sadəcə mənfi xüsusiyyətlərin daşıyıcısı olaraq yayılması qloballaşan dünyada son dərəcə təhlükəli ola bilər.
Millətçilik “biz” və “onlar” əhval-ruhiyyəsini qaçınılmaz olaraq yaradır. Bu da parçalanmaya və iğtişaşlara səbəb ola bilir. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, millətçiliyin olması da vacibdir. Millətçilik insanların müəyyən mədəni, ideoloji, dini və ya etnik xüsusiyyətləri bölüşən bir xalqla əlaqə və qürur hissi ilə yanaşmalarını müdafiə edən siyasi ideologiyadır. Millətçilik insanların öz ölkələrinə bağlılığı kimi də müəyyən edilə bilər.
Bəzən vətənpərvərlik və millətçilik anlayışları da eyniləşdirilir. Lakin bu anlayışlar eyni mənanı daşımır.Vətənpərvərlik sözü vətəninə sədaqətli sevgi, dəstək və müdafiə mənasını verir. Millətçilik isə öz millətinin maraqlarını başqa xalqların və ya bütün millətlərin ümumi mənafeyindən üstün hesab edən bir anlayışdır. Bir növ millətçilik aqressiv vətənpərvərlikdir.
Mənim zənnimcə, həm vətənpərvərlik hissi, həm də millətçilik hissi hər bir vətəndaşda olmalıdır. Çünki əgər sən öz millətini digər millətlərdən bir qədər üstün tutmasan, bir qədər çox sevməsən sən heç vaxt özünü o dövlətə aid hiss edə bilməyəcəksən. Millətçilik hissi ortaq xoşbəxt və ya bədbəxt hadisələr olan zaman da meydana çıxır. Çünki bu zaman xalq birləşir və bir bütün olur. Nümunə olaraq öz ölkəmizi göstərə bilərəm. 44 günlük Vətən müharibəsi ərəfəsində hər bir Azərbaycan vətəndaşının qəlbində olan o millət hissi alovlandı və biz yumruq kimi birləşdik, birlik nümayiş etdirdik.
Təbii ki, hər bir şey kimi millətçiliyin də ifrat dərəcədə olması pis haldır. İfrat millətçilik separatizmə, hətta müharibələrə səbəb ola bilir.

Sara Şahsuvarova
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yadında Dövlət İdarəçilik Akademiyası 4-cü kurs, Siyasi idarəetmə fakültəsi.

Azərbaycan gəncliyi ictimai həyatın bütün bölmələrində aktiv fəaliyyəti ilə seçilir

Azərbaycan gəncliyi ictimai həyatın bütün bölmələrində aktiv fəaliyyəti ilə seçilirBu gün Azərbaycan gənci müxtəlif sahələrdə qazandığı uğurları ilə dövlətimizin və xalqımızın əsl qürur və iftixarına çevrilib. Gənclərimizin siyasi, ictimai, mədəni və idman sahələrindəki nailiyyətlərimiz bunları deməyə əsas verir. Azərbaycanda gənclər siyasətinin əsası ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulub. Ölkədə demokratik prosesin sürətlənməsi ərəfəsində gənclərin təşkilatlanması məqsədi ilə ulu öndər tərəfindən 1994-cü il 26 iyul tarixli fərmanı ilə Gənclər və İdman Nazirliyinin yaradılması ilə dövlətin gənclərlə bağlı siyasəti vahid mərkəzdən idarə olunmağa başladı. Ölkəmizdə gənclər siyasətinin formalaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər ardıcıl xarakter alıb.
Gənclər təşkilatlarının təşəbbüslərinin, onların cəmiyyətin inkişafına yönəlmiş layihələrinin, həmçinin beynəlxalq əməkdaşlığının dövlət tərəfindən dəstəklənməsi gəncliyin dünya birliyinə inteqrasiyasında mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu gün gənclər təşkilatlarının fəaliyyəti ən ali səviyyədə qiymətləndirilir.
Azərbaycan gəncliyinin ölkəmizin bu günü və sabahı olduğunu nəzərə alaraq dövlətimiz tərəfindən müasir gənclərin maraqlarını təmin edən, beynəlxalq təcrübəyə əsaslanan dövlət gənclər siyasəti formalaşdırılıb və uğurla həyata keçirilməsi məqsədilə ölkəmizdə gənclər siyasəti sahəsində bir sıra aparıcı qurumlar fəaliyyət göstərir. Onlardan biri də Azərbaycan Respublikasının Gənclər fondudur.
Təhsilalanlar arasında ictimai fəallığın artırılması kifayət qədər vacib amillərdən biridir. Son dövrlərdə gənclərin bir sıra vacib sahələrdə uğurlar əldə etməsi bunun bariz nümunəsidir. Gənclərin bu sahələrdə inkişaf etməsi , özlərini sözün həqiqi mənasında doğrultmaları dövlət qurumları tərəfindən dəstəklənir. Gənclər üçün hər bir alternativ şəraitin yaradılması , onlara maddi və mənəvi dəstəyin verilməsi dövlətimizin prioritet istiqamətlərindən biridir. Hər keçən gün bu dəstəyin artması, bu dəstəkdən yararlanan gənclərin məmnunluğu həqiqətən sevindirici haldır. Hər bir gənc dövlətin onun üçün yaratdığı təhsil yaxud hər hansı şəraitdən səmərəli şəkildə yararlanmalı və öz potensialını dövlətimizin inkişafı naminə səfətbər etməlidir. Gənclərimizin ictimai fəallığı təkcə dövlətimizin hüdudları ilə məhdudlaşmır. Bu gün istedadlı gənclərimiz ölkə hüdudlarından kənarda dövlətimizin maraqlarını layiqli şəkildə qoruyurlar. Bizim ali məqsədimiz bundan sonda da təhsilalanlar arasında ictimai fəallığın artırılması və bu sahədə fəallıqları ilə fərqlənən gəcnlərimizə dəstək verməkdir, biz bu zaman dövlətimiz və cəmiyyətimiz üçün faydalı nəsil yetişdirə bilərik.
Həyata keçirilən uğurlu gənclər siyasəti sahəsində Azərbaycan gəncliyi ictimai həyatın bütün bölmələrində aktiv fəaliyyəti ilə seçilir, siyasi, iqtisadi, humantiar, sosial tədbirlərin həyata keçirilməsində mühüm rol oynayırlar. Gənclər həyatlarının bütün inkişaf mərhələsində və fəaliyyət istiqamətində Fonda müraciət edərək yararlana bilərlər. Yeni fikir və ideyası olan gənclər, təhsil sahəsində dəstəyə ehtiyac duyan, beynəlxalq təcrübə qazanmaq istəyən, sosial-ictimai aktivlik nümayiş etdirmək istəyən, təcrübə qazanaraq karyerada ilk addımlar atmağı planlayan və s istiqamətlər üzrə müraciət edərək dəstək qazana bilərlər.
Gənclərin yüksək səviyyəli təhsil almaları, xalqımızın zəngin ənənələri, milli-mənəvi dəyərləri ruhunda yetişmələri, ölkənin ictimai-siyasi, mədəni həyatına, dövlət idarəçiliyinə cəlb olunmaları, fəal və sağlam həyat tərzi sürmələri, idmanla məşğul olmaları respublikamızda ardıcıllıqla həyata keçirilən məqsədyönlü dövlət gənclər siyasətinin əsas istiqamətlərini təşkil edir. Bu gün kreativ düşüncə tərzi ilə seçilən Azərbaycan gəncləri ölkədə yaradılan əlverişli mühitdən maksimum dərəcədə bəhrələnərək böyük fəallıq nümayiş etdirir və Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin möhkəmlənməsinə, iqtisadi qüdrətinin artmasına, beynəlxalq nüfuzunun daha da yüksəlməsinə öz layiqli töhfələrini verirlər.

Tural Rəhimzadə
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası 4-cü kurs, Siyasi idarəetmə fakültəsi

Yazı “XXI Əsr Təhsil Mərkəzi ” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyinin maliyyə dəstəyi ilə “Təhsilalanlar arasında ictimai fəallığın dəstəklənməsi” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb

ГЕРОЙ ДВУХ ВЕКОВ

В истории национального освобождения и независимости каждого народа всегда присутствуют гении, выступавшие в качестве спасителя. Решительно ведя за собой свои народы, эти гении становились победителями в самые судьбоносные моменты. Общенациональный лидер азербайджанского народа Гейдар Алиев оставил яркий и неизгладимый след в современной мировой истории как выдающаяся личность, обладатель необычайных способностей, врожденного таланта, мудрый государственный деятель. Содержательный жизненный путь Гейдара Алиева, своими исключительными заслугами оставившего вечную память о себе, его богатое и разностороннее наследие является школой неисчерпаемых поучительных примеров. Оглядываясь на прошедшие годы, мы еще раз становимся свидетелями важных исторических достижений, которых добился азербайджанский народ под руководством своего мудрого лидера. Возрождение и пробуждение национального самосознания началось с приходом Гейдара Алиева к власти, и именно благодаря ему независимость нашей страны приобрела вечный и необратимый характер. Дальновидность, мудрость, решительность, железная воля, богатый государственный опыт Великого лидера помогли Азербайджану возвыситься на достойное место в мире.
Отдавая дань неоценимым заслугам Гейдара Алиева перед Родиной, народом, в эти дни в каждом уголке нашей страны и далеко за ее пределами отмечается 100-летний юбилей со дня его рождения с высоким почитанием и глубокой благодарностью каждого азербайджанца.
Большой, содержательный и славный жизненный путь Гейдара Алиева не умещается в понятия времени и места. Сильная привязанность и преданность своему народу в характере и деятельности Общенационального лидера Гейдара Алиева проявилась еще с юношеских лет. Появившийся на свет в простой, трудящейся азербайджанской семье в Нахчыване, этот великий человек уже с молодости занимал высокие должности, неся на своих плечах бремя тяжести большой страны.
Общенациональный лидер Гейдар Алиев всегда уделял пристальное внимание происходящим в стране демократическим преобразованиям и защите прав человека. Проводящий системные изменения во всех областях нашей общественно-политической, культурной жизни, Великий лидер особое место отводил роли молодежи в этих процессах, обеспечивая ее активное участие в различных организациях, государственных учреждениях, на политических и экономических аренах.
В памяти народа навсегда останутся заслуги Великого лидера в должности руководителя Азербайджана в 1969-1982 годах. Приход Гейдара Алиева к власти в Азербайджане, в то время считавшимся одной из отсталых республик бывшего СССР, полностью изменил жизненный ритм АзССР, начались невиданное оживление и подъем, строительно-созидательные работы. В процессе напряженной деятельности Гейдара Алиева были достигнуты большие успехи в экономике, промышленности и сельском хозяйстве, культурной и образовательной областях. Были построены многочисленные промышленные предприятия, очаги культуры и образования, медицинские учреждения, новые жилые массивы, дороги, проведены газовые линии в отдаленные районы.
В республике также были возведены дворцы, имеющие большое значение для политической и культурной жизни, а также множество красивых, видных зданий, придающих особую неповторимую красоту столице и другим городам; были установлены величественные памятники личностям, сыгравшим важную роль в истории нашего народа, деятелям литературы и искусства.
Именно в те годы руководства республикой Гейдаром Алиевым был заложен крепкий фундамент нашей нынешней независимости, начался подъем национального духа, идеологии азербайджанства, предприняты решительные шаги в направлении национализации кадрового корпуса.
Принятие в 1978 году Конституции Азербайджанской ССР и закрепление в ней азербайджанского языка в качестве государственного является заслугой Общенационального лидера Гейдара Алиева. В период главенства тоталитарного советского режима определение правовых основ сохранения и дальнейшего развития духовных ценностей народа, особенно его языка, являлось очень смелым шагом по тем временам. С этой задачей, полностью противоречащей требованиям советской национальной политики, смог справиться именно Гейдар Алиев. "Пусть восторжествует справедливость!" – сказанные Гейдаром Алиевым эти слова, составляющие суть всех его дел, стали лозунгом для всего народа.
Дальнейшее возвышение Гейдара Алиева в политической иерархии такой огромной страны, как СССР, - высокие должности члена Политического Бюро ЦК КПСС и в то же время первого заместителя председателя Совета Министров, - являются предметом особой гордости. Восхождение Гейдара Алиева на пик политической элиты имело особое значение для Азербайджана. Пользуясь своим возросшим авторитетом, он добился направления ряда проектов всесоюзного масштаба в Баку, а также выделения для Азербайджана еще больших средств из союзного бюджета. В результате титанической деятельности гениального Гейдара Алиева Азербайджан стал одной из передовых республик бывшего союза.
В период руководства Нахчываном в 1991-1993 годах Гейдаром Алиевым были предприняты важные шаги на пути к достижению независимости нашей республики: из названия Автономной Республики были убраны слова «советская социалистическая», наш трехцветный национальный флаг был впервые принят в качестве государственного флага в Нахчыване, определен День солидарности азербайджанцев мира, трагедии 20 января была дана политическая оценка, было отказано в проведении референдума о сохранении СССР, приостановлена деятельность важных имперских структур, а также впервые советские воинские части были выведены из Автономной Республики.
Однако нашей стране, только что обретшей независимость в 1991 году, грозила опасность потерять ее. В стране шла война. Руководство страной практически было парализовано. В республике царили хаос и анархия.
Видя единственный путь к спасению в лице Гейдара Алиева, азербайджанский народ настойчиво призывал его вернуться к власти в республике. Наш народ верил, что только Гейдар Алиев может вывести Азербайджан из сложившегося тяжелого положения, социально-экономического и военно-политического кризисов. Здесь вспоминается высказывание известного французского мыслителя Вольтера: «Достаточно одного гения, чтобы спасти государство». Гейдар Алиев был также гением, подаренным Богом для облегчения судьбы азербайджанского народа, гением, посланным в качестве спасителя своего народа в нужное время.
Не случайно Гейдар Алиев навсегда вошел в память азербайджанского народа как государственный деятель - основатель и спаситель, Общенациональный и Великий лидер, завоевавший всенародную любовь.
Гейдар Алиев, подчинившись воле своего народа, вернулся к руководству страной и взял на себя очень трудную и почетную миссию по спасению от развала независимой Азербайджанской Республики, азербайджанского народа, исторических достижений его национально-освободительного движения. В прямом смысле слова это была ни с чем не сравнимая самоотверженность великодушного сына Отечества, который, говоря: «Всю свою оставшуюся жизнь я посвятил моему народу», в буквальном смысле бросился в борьбу за свой народ. Гейдар Алиев еще раз доказал, что не пожалеет своих политических способностей и многолетней управленческой компетентности ради неустанного служения для процветания своего народа и независимости государства.
Неоспорима и роль молодежи в развитии Азербайджана, его экономической, политической и культурной жизни, в становлении демократического государства и общества. Если мы посмотрим на историю Азербайджана, то станем свидетелями того, что наша молодежь играла уникальную роль на каждом ее этапе.
Общенациональный лидер Гейдар Алиев всегда считал вопросы, связанные с молодежью, одной из основных составляющих своей политики. Только за период, когда Гейдар Алиев руководил республикой в 1969-1982 годах, были открыты сотни новых учебных заведений, молодежных центров, военных школ, тысячи молодых азербайджанцев учились в престижных вузах бывшего СССР и получали современные по тем временам специальности.
Осуществление необходимых мероприятий в сфере работы с молодежью в нашей стране также связано с именем Великого лидера. Одним из важных направлений, которому Гейдар Алиев, вернувшийся к власти по требованию народа в 1993 году, уделял больше внимания, была работа с молодежью. Главной целью реализуемой молодежной политики являлось формирование современно мыслящего молодого поколения, опирающегося на национальные ценности, неразрывно связанного с Родиной и народом, и использование потенциала этой молодежи для дальнейшего развития государства. Накануне ускорения демократических процессов в стране, с целью организации молодежи 26 июля 1994 года был подписан указ главы государства о создании Министерства молодежи и спорта. Таким образом, молодежная политика государства стала управляться из единого центра. Многочисленные встречи нашего Великого лидера с молодежью, его ценные рекомендации послужили делу сплочения молодежи вокруг общенациональных и государственных интересов. Логическим следствием этого является то, что 2 февраля 1996 года был проведен Первый Форум молодежи Азербайджана. Говоря о работе, проделанной в области молодежной политики и спорта, Великий лидер Гейдар Алиев подчеркнул, что верит в более успешный завтрашний день для молодежи Азербайджана. В этот период подписание указов, обеспечивающих решение проблем молодежи, принятие соответствующих законов, активное вовлечение молодежи в государственное строительство внесли важный вклад в молодежную политику государства. Таким образом, были созданы все условия для того, чтобы азербайджанская молодежь как полноправный гражданин взяла на себя ответственность за свое будущее и постаралась оправдать оказанное ему доверие. Согласно соответствующему указу, подписанному нашим Общенациональным лидером в 1997 году, день 2 февраля был объявлен «Днем азербайджанской молодежи». И каждый год в этот день Великий лидер встречался с молодежью, интересовался их проблемами и обеспечивал значение роли молодежи в постановке новых целей молодежной политики.
Эти встречи, ставшие традиционными, ныне продолжает достойный последователь великого лидера, Верховный Главнокомандующий, Президент страны господин Ильхам Алиев. Как молодой азербайджанец, я хотел бы с большой гордостью поделиться с вами одним нюансом. Мне довелось принять участие в одной из таких престижных встреч - Бакинском форуме, посвященном 25-летию учреждения Дня молодежи, 2 февраля 2022 года. В ходе встречи господин Президент говорил о важной роли молодежи в судьбе нашей страны и народа, ее незаменимой роли в достижениях нашей страны в сфере внешней и внутренней политики.
Феномен Гейдара Алиева, характеризующийся его управленческим талантом, неиссякаемой энергией, высоким профессионализмом, широко известен в мире и сегодня изучается как один из самых влиятельных политических деятелей мирового масштаба. Ярким воплощением реализации идей Гейдара Алиева является независимая Азербайджанская Республика.
«Для каждого человека национальная принадлежность является источником гордости. Я всегда гордился и сегодня горжусь тем, что я азербайджанец.»
Общенациональный лидер нашего народа – Гейдар Алиев
Как представитель молодого поколения, я понимаю, что высказываться о таких цельных личностях - задача трудная, ответственная и столь же почетная. Мы гордимся великим лидером Гейдаром Алиевым и с неиссякаемым уважением и благоговением чтим его память! Азербайджанский народ никогда не забудет Вас и Ваши неоценимые заслуги!

Тахмасиб Имамалиев
Председатель Студенческой Молодежной Организации Азербайджанского Государственного Педагогического Университета

Heydər Əliyevin dövlət quruculuğu məktəbi

Bir ölkənin gəncləri hər zaman öz dövlətindən güc alır. Məlumdur ki, 1997-ci ildən Prezident Heydər Əliyevin sərəncamı ilə hər il 2 Fevral Gənclər Günü kimi qeyd olunur. Gələcək gənclərin əlində olduğu üçün bu addım onların özünəinamını, məsuliyyətini daha da artırır. Bu, Heydər Əliyevin gənclərə göstərdiyi diqqətin nəticəsi idi.
Gənclik Tanrının insanlara bəxş etdiyi bir nemətdir. Elə bir nemət ki, o yalnız hər insana bir dəfə verilir. Biz insan həyatının gəncliyini bir ağaca bənzədə bilərik. Ağac hələ körpə ikən ona nə qədər yaxşı baxılarsa, sağlam böyüdülərsə, bir o qədər gözəl bar verəcək. Bir o qədər gözəl, çoxlu bar verən sağlam budaqları olacaq. Gənclər də belədir. Bu gün ölkəmizdə keçirilən gəncləşmə siyasətinin, onlara göstərilən qayğı və diqqətin nəticəsidir ki, gənclərimizə mədəniyyətdə, siyasətdə, idmanda xüsusi yer verilir. Onlar da öz növbəsində vətənini sevən, dürüst, xeyirli insan kimi formalaşacaqlar. Buna respublikamızda fəaliyyət göstərən Gənclər və İdman Nazirliyi, Gənclər Fondu, bölgələrimizdə yeni-yeni açılan Gənclər Mərkəzləri misaldır. Fundamentini Heydər Əliyevin qoyduğu bu uğurlu siyasi addım bir işıq kimi, bir nurlu çıraq kimi gənclərdən gələcək nəsillərə ötürüləcək. Bundan başqa Heydər Əliyev Azərbaycanda mədəniyyətin, iqtisadiyyatın və idmanın inkişafına da xüsusi diqqət yetirirdi. Bunun nəticəsində neçə-neçə Azərbaycan gənci dünya və Avropa çempionatında, olimpiadalarda medallar qazanmış və bayrağımızı bir sıra ölkələrdə dalğalandırmışlar.
Ümummilli lider ömür şamını son nəfəsinə qədər Azərbaycan üçün əritdi. Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqına göstərdiyi xidmətlər hamıya məlumdur. Tariximizə nəzər salsaq Heydər Əliyev həm Sovet dövründə (1969-1982), həm də müstəqillik dövründə (1993-2003) Azərbaycan Respublikasına rəhbərlik etmişdir. Bundan başqa o 1982-1987-ci illərdə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının rəhbərlərindən biri olmuşdur. Heydər Əliyev Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasında hakimiyyətə gələn kimi ciddi kadr dəyişiklikləri apardı, ölkədə idarəçilik sistemini möhkəmləndirdi, Sovet hakimiyyəti tarixində ölkənin milli kadr potensialının möhkəmləndirilməsinə diqqəti artırdı, gənclər SSRİ-nin ali təhsil müəssisələrinə göndərildi. Heydər Əliyev Azərbaycanın bir sıra görkəmli incəsənət xadimlərinin dünyaya tanıdılmasında böyük rol oynadı. Sovet Azərbaycanının iqtisadi inkişafı istiqamətində də bir sıra tədbirlər həyata keçirmişdir.
Heydər Əliyev 1993-cü il oktyabrın 3-də müstəqil Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçildi və Azərbaycan dövlətini parçalanmaqdan qoruyaraq sözün əsl mənasında xalqın xilaskarına çevrildi. Ona görə də biz hər il iyun ayının 15-ni Milli Qurtuluş Günü kimi qeyd edirik. Bununla da müstəqil Azərbaycan Respublikasının tarixində bütün sahələrdə növbəti inkişaf dövrü başladı. 1994-cü il sentyabrın 20-də Bakıda Xəzər dənizinin Azərbaycana aid olan hissəsində “Azəri” və “Çıraq” yataqlarının dərinliklərinin birgə işlənməsi və hasil olunan neftin pay şəklində bölüşdürülməsi haqqında dünyanın iri neft şirkətləri ilə “Əsrin Müqaviləsi” imzalandı. Bu müqavilə Azərbaycanın iqtisadi və siyasi həyatında bu gün də böyük rol oynayır. Əsrin müqaviləsinin iqtisadi əhəmiyyəti çoxşaxəlidir. Belə ki, bu müqavilə ilə Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyinin əsası qoyuldu. Xarici investisiyaların cəlb edilməsi üçün yaşıl işıq yandı.
Bütün sahələrdə olduğu kimi aqrar sahədə də sürətli inkişaf gedirdi. 1993-2003-cü illərdə ulu öndər H.Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycan Respublikasında aqrar islahatları və onların mühüm tərkib hissəsi olan torpaq islahatlarının aparılması, kənd təsərrüfatının inkişafı, kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının artırılması, istehsalçıların maddi rifah halının yüksəldilməsi, istehsal şəraitinin yaxşılaşdırılması, uzun əsrlərdən bəri Azərbaycan əkinçisinin torpaq mülkiyyətçisi olması arzusunun nəhayət reallaşması, o cümlədən torpağa münasibətdə tarixi ədalətin bərpa edilməsi, torpaqların pulsuz olaraq kəndliyə verilməsi və yeni torpaq-əkinçi münasibətlərinin formalaşması müasir tariximizin ən önəmli səhifələrindən biridir. İllər sonra azad olunacaq torpaqlarımızda kənd təsərrüfatının inkişafı sanki bu önəmli səhifələrdən güc alırdı. Bunun nəticəsində kəndlilərin əkin-biçinə marağı artdı. Kənd təsərrüfatı müəssisələri sürətlə artmağa başladı. Bu da müstəqilliyimizin ilk illərində kənd təsərrüfatı sahəsinin sağlam təməl üzərində qurulmasına şərait yaratdı. Lakin bütün bunlar ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatının yüksəldilməsi üçün gördüyü işlərin hamısı haqqında tam təsəvvür yaratmır. Çünki bu onun respublikaya ikinci qayıdışı zamanı gördüyü işlərdir. Heydər Əliyevin Azərbaycanın kənd təsərrüfatına göstərdiyi qayğını tam işıqlandırmaq üçün onun 1969-1982-ci illərdə Azərbaycan Respublikasına rəhbərlik etdiyi dövrə də nəzər salmaq lazımdır. Hələ 1969-cu il avqust ayında Kommunist Partiyasının plenumunda H.Əliyev xalq təsərrüfatının başqa sahələrində olduğu kimi kənd təsərrüfatında da yaranmış vəziyyəti dərin təhlil etmiş, onun sürətlə inkişafını təmin edəcək kompleks tədbirlər təklif etmişdir. 1970-ci ilin iyulunda H.Əliyevin təşəbbüsü və gərgin əməyi sayəsində SSRİ Nazirlər Sovetinin qəbul etdiyi "Azərbaycan SSR-də kənd təsərrüfatını inkişaf etdirmək tədbirləri haqqında" qərar Respublikada kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının inkişafında müstəsna rol oynadı. Bu qərar həmçinin Azərbaycanda kənd təsərrüfatının inkişafı ilə yanaşı SSRİ-in iqtisadiyyatının inkişafına da müsbət təsir göstərdi. Belə əsaslı tədbirlərin həyata keçirilməsi nəticəsində Azərbaycanın kənd təsərrüfatında məhsul istehsalı sürətlə artmağa başladı. Həmin illərdə respublikada pambıq istehsalı illik 1 milyon tona, üzüm istehsalı isə illik 1 milyon 600 min tona qədər yüksəldi. Beləliklə Azərbaycan pambıq yığımı üzrə keçmiş Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqında 2-ci, üzüm yığımı üzrə isə 1-ci yerdə gedirdi. Bu cəhəti xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, bu dövrə qədər respublikamızda üzüm istehsalı o qədər də çox deyildi. Onu göstərmək kifayətdir ki, 1966-1970-ci illərin hər birində (orta illik məhsul) respublikada cəmi 232 min ton üzüm istehsal edilmişdir. Üzümlüklərin vəziyyəti əkinçilik mədəniyyətinin tələblərinə cavab vermirdi ki, bunun nəticəsində də məhsuldarlıq xeyli aşağı idi. 1971-1975-ci illərdə həm mövcud üzüm bağlarının vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına, həm də yeni üzüm bağlarının salınmasına diqqət artırıldı, üzümçülüyün intensivləşdirilməsi, elm və qabaqcıl təcrübənin nailiyyətlərinə əsasən əməyin və istehsalın təşkilinin təkmilləşdirilməsi sahəsində konkret tədbirlər həyata keçirildi. Bütün bunlar 1971-1975-ci illərdə orta illik üzüm istehsalını 466 min tona, hər hektardan məhsuldarlığı 48,2 sentnerə çatdırmağa imkan vermişdi. 1975-ci ildə respublikada üzüm istehsalı 1969-cu ildəki səviyyəni 2,6 dəfə ötüb keçmişdi. 1976-1980-ci illər isə üzümçülüyün inkişafında xüsusilə mühüm mərhələ oldu. 1976-1980-ci illər üzümçülüyün istehsalında mühüm mərhələ olmuşdur. Kənd təsərrüfatının bir hissəsi olan üzümçülük ölkənin iqtisadi həyatında da mühüm rol oynayır. Azərbaycanda üzümçülük yüksək inkişaf mərhələsini Heydər Əliyevin rəhbərliyi dövründə keçmişdir.
Heydər Əliyevin qayğısı nəticəsində Naxçıvan şəhərində və muxtar respublikanın rayonlarında iri sənaye, kənd təsərrüfatı, sosial obyektlər tikilərək istifadəyə verilmiş, əhalinin maddi rifah halında, mədəni təhsil səviyyəsinin yüksəldilməsi istiqamətində çox mühüm kəmiyyət və keyfiyyət dəyişiklikləri baş vermişdi. Uğurla həyata keçirilən aqrar islahatlar nəticəsində sovxoz və kolxozların torpaqları və əmlakı kənd əhalisinə paylanmaqla keçən əsrin sonlarında kənd yerlərində müxtəlif təşkilati-hüquqi formalı təsərrüfatlar yaranaraq fəaliyyət göstərməyə başladılar. Lakin ümummilli lider çox yaxşı bilirdi ki, yalnız torpaqları və əmlakı xüsusi mülkiyyətə verməklə ölkədə bazar münasibətlərini formalaşdırmaq və kənd təsərrüfatında lazımi nəticələr əldə etmək mümkün deyil. Bunun üçün aqrar islahatların dərinləşdirilməsinə və kənd yerlərində yeni fəaliyyətə başlayan sahibkarlıq subyektlərinə dövlət himayəsinə böyük ehtiyac var. Odur ki, ulu öndər Heydər Əliyev 22 mart 1999-cu il tarixdə "Aqrar sahədə islahatların sürətləndirilməsinə dair bəzi tədbirlər haqqında" fərman imzaladı. Fərmana uyğun olaraq Nazirlər Kabineti kənd təsərrüfatı məhsulu istehsalçılarına dövlət büdcəsi hesabına güzəştli pərakəndə satış qiyməti ilə neft məhsullarının (benzin, dizel yanacağı və motor yağları) satılması barədə qərar qəbul etdi. Milli Məclis isə həmin fərmana əsasən təqdim edilmiş layihəni müzakirə edərək kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının torpaq vergisi istisna olmaqla digər vergilərdən azad edilməsi barədə qanun qəbul etdi. Qeyd etmək lazımdır ki, Heydər Əliyevin tapşırığı və təşəbbüsü ilə kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına göstərilən bu güzəştlər digər MDB ölkələrində nəinki həmin dövrlərdə, heç hazırda da tətbiq edilmir. Məhz bu da ulu öndər Heydər Əliyevin kənd təsərrüfatına və onun sahələrinə xüsusi diqqətinin nəticəsi idi.
Torpaqlarımız, hava, su, ərazimiz Azərbaycanda kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının sürətlə artırılmasına yönəldilməli, istifadə olunmalıdır. "Dünyada heç bir çətinlik əbədi deyildir. Tarix boyu bütün mübarizələrin sonunda ədalət zəfər çalmışdır. Ona görə də mən üzümüzə gələn 2001-ci ili ümid, inam ili adlandırardım. Çünki inanıram ki, xalqımız həmişə olduğu kimi, 2001-ci ildə də üzərinə düşən vəzifələrin öhdəsindən ləyaqətlə gələcəkdir. Müstəqilliyimiz möhkəmlənəcək, torpaqlarımız azad olunacaq, Azərbaycan Respublikası sülh və firavanlığa qovuşacaqdır."
Heydər Əliyev, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti.
Bakı şəhəri, 29 dekabr 2000-ci il
Heydər Əliyevin gördüyü işlərin davamçısı kimi İlham Əliyevin uğurlu siyasəti, qətiyyəti, müzəffər orduzumun və canlarını vətən uğrunda fəda edən Şəhidlərimizin sayəsində işğal altında olan torpaqlarımız geri qaytarıldı. Azərbaycan gəncləri də kökü sağlam ağaclar kimi Qarabağ torpağında hər bir sahə ilə yanaşı aqrar sahədə də öz fəallıqlarını göstərəcəklər. İşğaldan azad olunan Qarabağ torpaqlarımızda yetişən kənd təsərrüfatı məhsulları isə keyfiyyətinə görə dünyaya səs salacaq.

Aytac MÜBARİZQIZI (BABAYEVA)
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC) Ekologiya ixtisasının IV kurs tələbəsi