İnsan könlünün duyğuları…Şeirin təsir gücü, onun həyat dilinin ümumbəşəri mahiyyətini üzə çıxarmasındadır. Şerin həyat ruhu, düşüncənin könül ruhuna uymasındadır..
Həyat duyğuları, ilk növbədə öz mənəvi təcəssümünü könül sevgisində tapır…
Həyat sevgisinin ümumbəşəri mahiyyəti, Dünya ilə qurulan həyat bağıının saflığındadır. Könül ruhunun, həyat ruhuna bağllllığı insanln mənəvi dünyasının həyat gerçəkliyini üzə çıxardır. Çağdaş şerimizin zəngin ənənələrinə yaradıcı münasibəti ilə seçilən Şairələrimizdən biri, Elmira Aslanxanlı Turandır.
Şairənin lirikasının həyat semantikası, oxucunu həyatın dərinliyinə götürür.
Elə əyilmişəm, elə sınmışam,
Yüz Loğman yığışa, düzəlmərəm Mən !
Yaxınım- yadım da, yığışıb gələ,
Yenə də, yenə də düzəlmərəm Mən !
Balı yesələr də, zəhər dedilər,
Ömrümə - günümə, hədər dedilər...
Elə, zərbə aldım mən, naxələfdən,
Huri - qılman gələ, düzəlmərəm Mən !Dil, insana Yaradanın bəxş etdiyi bir hikmətdir .
Dil, insanın mənəvi düşüncəsinin həyat açarıdır.
Dil, insanın könül dünyasının həyat gerçəkliyinin ifadəsidir...
Yaradanın insana bəxş etdiyi bir hikmət kimi, insan öz şüuru ilə dilini bəlli edir.
Könül dünyasının həyat ifadəsi kimi, insan dili ilə özünü, sözünü gerçəkliyini üzə çıxardır. Elmira Aslanxanlının lirikası ictimai düşüncənin həyati-psixoloji ruhundan yaranan fikir-düçüncə gözəlliyi ilə seçilir.
Allahıma, yaxın, Sözdü,
Mənə görə, görən Gözdü...
Müqəddəsdi, ulu Səsdi,
Ana dilim, ölən deyil!
Bu dil Oğuz, türkcəsidi ,
Bu dil Qorqud, ləhcəsidi...
Neçə, Şəhidin Səsidi ,
Ana dilim, ölən deyil!
Mili Qəhrəman adı, milliyin zirvəsidir.
Milli Qəhrəman adı, Şəhidlərin Vətən uğrunda apardığı mübarizənin adıdır.
Milli Qəhrəman adı, Vətən uğrunda canını qurban vermiş qəhrəmanların Zəfəridir.
Milliliyin zirvəsi, insanın həyat amalının bəlli zirvəsidir.
Vətənin torpaqlarını mənfur düşmənin tapdağından azad etmək uğrunda aparılan mübarizə əzmi, insanın həyat ideallarının doğuşunu təmin edir.
Vətənin keşiyində durmaq, onun azadlığına qovuşmasına kömək etmək Şəhadət tələb edir.
Vətən torpağının azadlığı Milli dəyərlərin üzərində qurulan Qəhrəmanların canı, ilə qanı ilə bağlıdır.
İkinci Qarabağ Savaşının (2020- ci ilin 27 sentyabr - 2020-ci ilin 8 noyabrı ) xalqın milli mübarizə tarixinə yazılmış 44 Günlük savaşdır.
Bu savaşda Ali Baş Komandan adından Milli Qəhrəman adı alan onlarla Vətən oğullarının adı var.
Bu Vətən oğullarından biri, "Mirələm" kimi tanınan:
- Quliyev Sahib İslam oğludur ..
Cəbrayıl Elinin, geneylisində,
Dəyərli nəslin, bir oğlu oldu!
Doğulan o gündən, Başının üstə,
Laylasını çalan, Mələklər oldu!
(Mələklər oldu)
Könül, insanın arzu və istəklərlə dolu olan ruh evidir.
Könül, insanın mənəvi dünyasının həyat evidir.
Könül, insan fitrətindən yaranan mənəvi duyğuların güc evidir
Arzu və istəklərlə dolu olan ruh evi, nə qədər sağlam olarsa, insan bir o qədər əzmkar olur.
İnsanın mənəvi dünyasının həyat evi nə qədər geniş olarsa, insan bir o qədər dayanıqlı olur.
İnsan fitrətindən dolğunluğu ilə seçilən könül evi nə qədər güclü olarsa insan bir o qədər rəşadətli olur.
Elmira Aslanxanlı Turanın lirikası öz gücünü həyatdan alır daima.
Deyirdin, payızda gələcəyəm Mən,
Payız keçib getdi, Sən gəlməz oldun!
Yarpaq tək saralıb, tökülmüşəm Mən,
Yenə də, yenə də, Sən gəlməz oldun!
Yollarına, baxa - baxa qalmışam,
Həsrət əzabına, düçar olmuşam...
Ağlaya - ağlaya, bimar olmuşam ,
Yenə də, yenə də, Sən gəlməz oldun !(Xəbər alarsan )Həyat sevgisinin atributu, insanın könül dünyasına açılan hikmətlə müəyyənləşir.
Həyat duruşunun əzmi, insanın mənəvi düşüncəsinin həyat psixolojisinin qüvvətli amilidir.
Həyati baxışın formalaşması , hisslərin ali hədəfinin mükəlləfli ülviliyindən asılıdır.
Könül dünyasına açılan hikmət qapısı, insanı ruhi-psixoloji sıxıntıdan qurtarır.
Hisslərin ali hədəfinin sintezi, dərdin unudulmasına yardımçı olur.
İnsan duyğularının həyat psixolojisi, neqativ hissləri ancaq ruhun ülviliyi ilə yox edə bilər.
Elmira Aslanxanlı poeziyasında insanın mənəvi dünyasının əxlaqi-mənəvi saflığının həyat nuru özünü təsdiqləyir daima.
Ağır bir zərbəni, səndən almışam,
Darıxma Sözünə, Mən mat qalmışam...
Sən bilmirsən, dərdlərinlə solmuşam ?
Gəl Ruhunla, hər an yanımda qal Sən !...
Poeziyada, insan könlünün həyat istəklərinin gözəlliyi əks olunur.
Poeziyada, insan həyatının dərin qatlarının təhlili var.
Elmira Aslanxanlı poeziyasında insanın mənəvi dünyasının rəngarəng çalarlarının ictimai tablosu var.
Şairin poeziyasının ruhi spesifikliyi, insan könlünün həyat istəklərini açığa çıxarır. Uğurlar arzulayıram Şairə xanıma.
Hörmətlə:
Filoloq, Nəsib ABİD
24 fevral 2024-cü il