“Əsgər nəfəsi”ndən – “Salam, ruhumuzun şəhəri Şuşam!”a gedən yol

Əməkdar jurnalist Rəşid Faxralı söz adamıdır. Daha doğrusu sözün adamıdır. Söz onun üçün dünyanın ən əziz və müqəddəs sərvətidir. Rəşid Faxralı tanınmış şairdir. Elə şairlər var ki, şeir yazanda uzun zaman fikirlərinə, düşüncələrinə əziyyət verməli olurlar. Bəzən isə heç istəklərinə çata da bilmirlər. Amma tam məsuliyytlə deyə bilərəm ki, Rəşid Faxralının söz, fikir sarıdan heç bir çətinliyi yoxdu. Mövzu qısa zamanda onun təfəkküründə genişlənir, adi sözlər dərin düşüncələrə, dəyərli fikirlərə, poetik misralara çevrilir. Şairin dilindən süzülən misralar oxucuları sehirləyir, onların qəlbinə sığal-tumar çəkir.
Rəşid Faxralının adı yəqin ki, oxuculara da yaxşı tanışdır. Çünki onun imzasına mətbuat səhifələrində tez-tez rast gəlinir. Həmişə sözə, qələmə sadiq qalan Rəşid Faxralı günümüzdə üz-üzə gəldiyimiz, narahatçılığımıza səbəb olan müxtəlif mövzulara üz tutur. Söz heç vaxt onun qələminin həndəvərindən uzağa getmir. Rəşid Faxralı yazdığı yazıların, şeirlərin mövzsuna uyğun formanı da tapmağı bacarır. Onun yaradıcılığında forma və məzmun bir-birini rahatca tamamlayır. Buna görə də onun yazıları da, şeirləri də qəlbləri fəth edir.
Elə qələm adamları var ki, əsərlərini oxumağa başlayan kimi təhkiyəsindən, mövzuya yanaşmasından müəllifini asanlıqla tanıyırsan. Hərbi jurnalist Rəşid Faxralı da belə xoşbəxt yaradıcı insanlardandır. Hansısa bir publisistik məqaləsini, şeirini oxuyanda dilinin şirinliyindən, sözlərinin ifadə tərzindən imzasına baxmadan da bilirsən ki, bunu Rəşid Faxralı yazıb. Hər misrasına, hər cümləsinə təfəkkürünün möhürünü vurub. Yəqin ki, bu, çoxlarının bacarmadığı bir sənətkarlıqdı, əli çatmadığı uca zirvədi.
Bu günə qədər hərbi jurnalist Rəşid Faxralının neçə-neçə şeir və publisistik kitabı işıq üzü görüb. 2021-2022-ci illər Rəşid Faxralı üçün çox uğurlu olub desək, yəqin ki, yanılmarıq. Çünki həmin illərdə müəllifin bir-birinin ardınca kitabları nəşr olunub. Şair 2021-ci ildə “Əsgər nəfəsi”, 2022-ci ildə isə “Salam, ruhumuzun şəhəri Şuşam!” kitablarını yazıb. Hər iki kitab müharibə mövzusuna, qələbə ovqatına köklənib. Kitablarda Birinci və İkinci Qarabağ müharibəsində ordumuzun qazandığı uğurlar, qələbələr vəsf olunub.
Əvvəlcə “Əsgər nəfəsi” kitabı haqqında fikirlərimi, oxucularla bölüşmək istəyirəm. Demək olar ki, Rəşid Faxralının bu kitab gözlərim önündə yazılıb, yaranıb. Cəbhəyə, səngərlərə, zabit və əsgərlərlə görüşə bir yerdə getmişik. Yurdumuzu qoruyan hərbçilərlə görüşlərimiz, söhbətlərimiz bir yerdə olub. Bu söhbət və görüşlərdən aldığımız xoş duyğuları, sevinci bir yerdə bölüşmüşük. Vaxt, zaman keçdikcə Rəşid Faxralı bu görüşləri, bu görüşlərdən doğan təəssüratları ağ vərəqlərə köçürüb, poetik fikrə çevirib sonra da kitabların səhifələrinə hopdurub. Yəni bu kitabdakı hər söz, hər hadisə mənim üçün də olduqca doğma və əzizdir.
Adından da göründüyü kimi Rəşid Faxralının kitabının hər sətrindən, hər cümləsindən, hər misrasından hamımıza doğma olan əsgər nəfəsi gəlir, əsgər nəfəsi duyulur. Müəllif hərbçilərimizi daim düşmən üzərində qələbəyə kökləyən “Əsgər nəfəsi” kitabındakı yazıları tarixi ardıcıllığa uyğun olaraq üç hissəyə ayırıb. “Vətən müharibəsindən əvvəl”, “Vətən müharibəsində” və “Vətən müharibəsindən sonra”. Bu çox düzgün bölgüdü, çox dəqiq yanaşmadı.
Vətən müharibəsindən əvvəl yazılmış publisistik məqalələrinin başlıqları əsgərləri qələbəyə səsləyir. Gəlin onların bir neçəsinə diqqət yetirək. “Cıdır düzünün çiçəklərinin də təravətini özünə qaytaracağıq”, “Böyük qələbə ərəfəsindəyik”, “Qələbə, qələbə, yalnız qələbə!”, “Vətən sənin vətənindir, Azərbaycan əsgəri!”, “Böyük qələbəyə az qalıb, Vətən!”, “Bu həsrətin son nəfəsi – Qələbə!” Bu və ya digər yazıların hamısında qələbəyə böyük bir ümid var. Başlıqlardan da göründüyü kimi, yazıların hamısı düşmən üzərinə qələbəyə, torpaqları işğaldan və işğalçılardan azad etməyə odlu, alovlu çağırışdı. Əminliklə demək olar ki, bu çağırışlar, bu yazılar, bu poetik fikirlər qələbənin qazanılmasına xeyli təkan verdi. Əsgərlərimiz bu yazılardan ruhlana-ruhlana qələbə ovqatına kökləndilər.

Vətən müharibəsinin getdiyi günlərdə yazılmış yazılarda da qələbə ruhu, qələbə ovqatı var. Torpaqlarımızın azadlığı uğrunda döyüş gedən günlərdə müəllif hərbçilərimizi qələbələrə ruhlandıraraq, “Qələbənin tarixini siz yazırsınız!”, “Döyüşünüz işğaldan qurtuluş döyüşüdü!” “Qalibiyyət bayrağısan, Azərbaycan əsgəri!”, “Sərhədləri səngərlərə köçürdün, Azərbaycan əsgəri!” və başqa başlıqlı publisistik məqalələr yazır. Yazır ki, Vətən uğrunda döyüşən zabit, əsgər düşmənə qalib gəlsin. Yazır ki, Azərbaycan Ordusu erməni qəsbkarlarını iyirmi səkkiz ildən bəri işğalda saxladığı torpaqlardan qovsun! Yazır ki, Azərbaycan əsgəri qələbəsi ilə xalqı sevindirsin. Həmin günlərdə Rəşid Faxralının yazdığı publisistik məqalələr də, şeirlər də düşmən üzərində qələbənin qazanılmasına xidmət edirdi. Vətən üçün narahat olan həmin günlərdə sanki şair də qələmi ilə səngər qazırdı, sözü ilə döyüşürdü.
“Vətən müharibəsindən sonra” adlandırdığı hissədə müəllif şeirləri ilə, publisistik yazıları Azərbaycan zabitinin, Azərbaycan əsgərinin İkinci Qarabağ müharibəsindəki qəhrəmanlığı vəsf edir. Hərbçilərimizin 44 gün ərzində keçdikləri qəhrəmanlığını yolundan yazır. Artıq şairin qələmi rahat nəfəs alır, dil açıb qələbəyə, zəfərə alqış deyir.
Bir-birindən maraqlı olan publisistik məqalələri ilə yanaşı Rəşid Faxralı “Əsgər nəfəsi” kitabında “Torpağım bəsdi mənə!”, “Salam, ruhumuzun şəhəri Şuşam!”, “Qələbəyə salam olsun!” poemalarını da geniş yer ayırıb. İnanıram ki, kitabı oxuyanlar həmişə Qələbə ovqatında olacaq.
Yaradıcı insanlar daim irəliyə – onu qarşıda gözləyən sabahlara doğru baxır, gələcəyi düşünür. Rəşid Faxralı da sabahlara boylana-boylana “Əsgər nəfəsi” kitabından “Salam, ruhumuzun şəhəri Şuşam!”a doğru uğurlu addımlar atıb. Yaradıcılığının yeni mərhələsində bu kitaba ömür verib. Bənzərsiz sözlərdən elə bənzərsiz də bir kitab ortaya qoyub, sanki sözü ilməyə çevirib ölməz bir sənət əsəri toxuyub.
Yaradıcılıq su kimidir. Bir yerdə göllənib qalmır, daim ruha qida verib yeni məhsullar yetişdirir. Bir yerdə dayanmayan yaradıcılıq ideyaları müəyyən zaman keçəndən sonra yeni əsərlərə çevrilir. Rəşid Faxralı da yaradıcılığına ara vermədən 2022-ci illə “Salam, ruhumuzun şəhəri Şuşam!” kitabı ilə sağollaşdı. Oxuduqca hiss edirsən ki, şairin yeni kitabı “Əsgər nəfəsi”nin davamıdı. O mənada davamıdı ki, “Əsgər nəfəsi”ndəki arzular, “Salam, ruhumuzun şəhəri Şuşam!”da çiçək açıb, istəklər bu kitabda reallığa çevrilib. İkinci Qarabağ müharibəsində erməni qəsbkarları məhv edildi, başqa yaşayış məntəqələrimiz kimi Şuşa da işğaldan azad olundu. Arzular reallığa qovuşandan sonra Rəşid Faxralının da ayağı Şuşa torpağına dəydi. Şuşanı azad gördü, düşmənsiz gördü. Sevincinə sevinc qatdı, həyatının xoş anlarını yaşadı. “Salam, ruhumuzun şəhəri Şuşam!”da bu sevincdən, bu xoş təəssüratdan doğuldu.
Kitab oxucularını “Əsgər andı” şeiri ilə salamlayır. Şair yazır:
“Azərbaycan – Ana Vətən!”- deyənlərin,
Bir ömrü bu ada tən deyənlərin
Yerə-göyə sığışmayan
Məhəbbəti - əsgər andı...
Beləcə, kitab bu gözəl şeirlə oxucusunun əlindən tutub onu səhifə-səhifə sona doğru aparır. “Salam, ruhumuzun şəhəri Şuşam”ı vərəqləyib irəli gedən oxucuları qarşıda daha da mənalı şeirlər, publisistik məqalələr gözləyir.
Müəllif kitabının ilk səhifələrində şeirlərə geniş yer ayırıb. Şeirlərdən sonra isə poemalar gəlir. Bu poemalarda yurdumuz, onun gözəlliyi, işğaldan yenicə qirtulmuş ərazilərimiz, həmçinin, bu yerləri düşməndən azad edən zabit və əsgərlərimizin qəhrəmanlığı nəzmə çəkilir. Nəzmə çəkilən bu əsərlərdən oxucunun ürəyinə qəhrəmanlıq və vətənpərvərlik süzülür. Adlarından da göründüyü kimi poemalar ağrı-acılarını yaşadığımız Qarabağ müharibəsinə həsr olunub. “Lələtəpə”, “Bayraqtəpə”, “Qələbəyə salam olsun!”, “Vətən boyda sədaqətin əsgəriyik!”, “Bəşəriyyət bayrağıdır bayrağımız” və başqa poemaların xəmiri vətənpərvərlik duyğularından yoğrulub.
Yaradıcılığı ilə daha da yaxından tanışlıq bizə əsas verir deyək ki, Rəşid Faxralı başdan-ayağa vətənpərvər şairdir. Əgər belə olmasaydı, şairin yaradıcılığında vətənpərvərlik mövzusu ilə bu qədər aydın, bu qədər parlaq nəzərə çarpmazdı. Əməkdar jurnalist Rəşid Faxralının kitablarını oxuyanlar vaxtlarının necə də səmərəli keçdiyini hər misrada, hər sətirdə açıq-aydın hiss edəcəklər.

Vahid MƏHƏRRƏMOV
"Bütöv Azərbaycan" qəzeti
14 aprel 2023-cü il