Ölkəmizin bütün regionlarında olduğu kimi, Naxçıvan Muxtar Respublikasında da təhsilin bütün pillələrinə göstərilən diqqət və qayğı dövlətin gənclər siyasətinin ulu öndər Heydər Əliyevin başlatdığı gündən ta bu günə kimi intensiv şəkildə həyata keçirilməsi nəticəsində bu gün intellektli, ölkənin hərtərəfli inkişafı üçün hər bir sahədə xususi potensiala malik fəal və müasir gənc nəslin yetişməsinə nail olunmuşdur. Sağlam düşüncəli, geniş dünya görüşə malik yeni nəslin yetişməsini, onların ölkənin və cəmiyyətin sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi və mədəni həyatında fəal iştirakını təmin etmək üçün dövlət tərəfindən illər öncə səpilən bu toxumlar öz bəhrəsini verməkdədir. Naxçıvan Muxtar Respublikanın digər rayonlarında olduğu kimi, Culfa rayonunda da müxtəlif istiqamətlər üzrə yüksək potensiala, dərin biliyə malik gənclər hər il yetişməkdədir. Biz bu həftə onlardan bir neçəsi ilə həmsöhbət olmaq imkanına malik olduq:

Onlardan biri İlyas Məmmədyarovdur. İlyas yeni ilin ilk təqvim ayında semestr tətili ilə əlaqdar təhsil aldığı Türkiyə Respublikasının Ankara şəhərindən vətəninə-Culfa şəhərinə gələn zaman onunla söhbətləşməyə macal tapdıq. O, 1987-ci ildə Culfa şəhərində anadan olub və 1993-2004-cü illərdə Culfa şəhər 2 nömrəli tam orta məktəbdə ilk təhsililini alıb. Söhbətimiz əsnasında İlyasa “necə həkim olmağa qərar verdin?” –sualını ünvanladıqda o, hələ məktəbə getməmişdən qabaq həkim olmaq arzusunda olduğunu söylir: “mən uşaq olanda, evdə xəstəmiz olan vaxtı atam həkim çağırardı, müayinə edib müalicə yazardı. Evdə həmişə həkimi gülər üzlə qarşılayıb, gülər üzlə yola saldıqlarından atama bir dəfə bunun səbəbi barədə sual etdim. O da bildirdi ki, onların işi bizim sağlamlığımızı, həyatımızı xilas etməklə bağlıdır. Ona görə də, həkimlik uca və müqqədəs bir peşədir. Biz insanlar da istər-istəməz həkimləri görəndə sevinir, onları gülər üzlə, mehribanlıqla qarşılayırıq...”. O gündən atasına həkim olmaq, insanların həyatını xilas etmək istədiyini söyləyən İlyas məktəbi bitirdikdən sonra-2005-ci ildə Naxçıvan Dövlət Üniversitetinin Tibb fakültəsinin Pediatriya ixtisasına daxil olub və 2011-ci ildə həmin ixtisası bitirib. İstər orta məktəb illərində, istərsə də tələbəlik illərində peşakar və geniş bilikli müəllim və həkim auditoriyasına malik olan bir təhsil sitemində oxuyub öyrəndiyini söyləyən İlyas bildirdi ki, bu gün muxtar respublikamızın ən ucqar kəndlərində belə müasir təhsil infrastrukturunun yaradılması, məktəblərdə müasir kompüter texnologiyalarının, sürətli internet şəbəkələrinin quraşdırılması, kitabxanaların yaradılması, gənc, savadlı müəllimlərin ucqar kəndlərə təyinat alması uşaqların yüksək biliyə yiyələnməsi üçün çox böyük imkanlar yaradır. Ölkəmizdə təhsilə çox böyük kapital qoyulduğunu söylən müsahibim, bu imkandan yararlanaraq TUS (Tıpda Uzmanlıq Sınavı) imtahanlarından uğurla keçib və 2015-ci ildən Ankara Universitetində Ürək-Damar Cərrahiyəsi üzrə uzmanlıq təhsili alır. Bu ilin yay ayında məzun olacağını söyləyən həmsöhbətim: “dünya təcrübəsində uzun müddətdir tətbiq olunan icbari tibbi sığortanın mərhələli şəkildə ölkəmizdə və muxtar respublikamızda həyata keçirilməsi əhaliyə göstərilən tibbi xidmətlərin keyfiyətinin daha da yüksəlməsi, onlara ödənişsiz xidmətlərin göstərilməsi, həmçinin tibb personalının əmək haqqlarının artırılaraq onların sosial rifah halının yaxşılaşdırılması böyük bir inqlabi islahatdır”. – dedi. Culfa rayonununda icbari tibbi sığortanın tətbiq edilməsinin çox sevindirici hal olduğunu söyləyən müsahibim bildirdi ki, yay aylarında Naxçıvana qayıdacaq, həmvətənlərinə bütün bilik və bacarıqları ilə xidmət edəcək, onların qəlbinin daha sağlam döyünməsi üçün əlindən gələni əsirgəməyəcək, özünün əldə etdiyi bilik və təcrübəni tibb işçiləri ilə bölüşəcəkdir.

Digər bir müsahibim isə Kənan Məmmədovdur. O, qürbətdə-Bolqarıstan Respublikasında olduğu üçün onunla söhbətimz telefon vasitəsilə baş tutdu. Kənan Məmmədov 1987-ci ildə Culfa şəhərində anadan olub. Orta təhsilini 1993-2004-cü illərdə Culfa şəhər 1 saylı tam orta məktəbdə alıb, bütün fənləri yaxşı öyrənsə də, söylədiyinə görə, yuxarı siniflərdə artıq onda humanitar elmlərə, xüsusilə də tarix elminə böyük maraq yaranmışdır. Tarixə olan marağı nəticəsində, o, 2004-cü ildə Naxçıvan Dövlət Universitetinin tarix – filologiya fakültəsinin tarix ixtisasına qəbul olmuş və həmin fakültəni tarixçi ali peşə istiqaməti üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 2009-2010-cu illərdə 6 saylı Culfa-Babək seçki dairəsinin Dairə Seçki Komissiyasında aparıcı məsləhətçi, 2010-cu ildən 2012-ci ildək Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan şəhər Təşkilatında aparıcı təlimatçı vəzifələrində çalışmışdır. 2009-cu ildən Naxçıvan Dövlət Universitetinin Magistratura fakültəsində “Türk dünyası tarixi” ixtisasına daxil olmuşdur. “Azərbaycan türk xalqlarının çoxtərəfli siyasi əlaqələr sistemində (1991-2010-cu illər)” magistr dissertasiyası mövzusunu müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək fərqlənmə diplomu ilə magistr təhsilini başa vurmuşdur. Universitet illərində müxtəlif olimpiadalarda iştirak edərək Azərbaycan tarixi fənnindən universitet birincisi olmuş, Ali məktəb tələbələrinin XII Respublika fənn olimpiadasında Azərbaycan tarixi üzrə ikinci yeri qazanmışdır.
Mühasibim Ulu Öndərin: “Xalq gərək daim öz kökünü xatırlasın” – sözünün mənasını hər bir vətəndaşın dərindən dərk etməli olduğunu söyləyir və əlavə edir ki, tariximizi mükəmməl bilməyimizin nəticəsidir ki, bu gün mənfur ermənilərin əzəli torpaqlarımız haqqında hər kəsə söylədikləri bəyaz və hiyləgər yalanlar dünyanın gözü qarşısında fiaskoya uğrayır. Azərbaycan xalqına qarşı erməni təcavüzünün başlıca məqsədinin tarixi Azərbaycan torpaqları hesabına yeni erməni dövlətinin yaradılması olduğunu söyləyən həmsöhbətim əlavə edir ki, son iki yüz ildə erməni canilərinin azərbaycanlılara və müsəlmanlara qarşı törətdiyi cinayətlər istər dövlət başçısı səviyyəsində beynəlxalq tribunalardan, siyasi-iqtisadi forumlardan və digər platformalardan, istərsə də diplomatik nümayəndəlik və diaspor təşkilatlarımız səviyyəsində onların fəaliyyətləri çərçivəsində bütün dünyada kompleks şəkildə ifşa olunur.
Naxçıvanın diplomatiya məktəbinin yetirməsi olan həmsöhbətim 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı İdarəsində əmək fəaliyyətini davam etdirmişdir. Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı İdarəsində işlədiyi dövrdə gənc diplomat kimi Pakistan İslam Respublikasının Xarici Xidmət Akademiyasında təşkil olunmuş “Xarici Diplomatlar üçün 23-cü Gənc Diplomatlar Kursu”nda iştirak edərək kursu müvəffəqiyyətlə bitirmişdir. 2016-cı il tarixində ADA Universiteti tərəfindən keçirilmiş “Xarici Siyasət Proqramı”nda və “Azərbaycanda miqrasiya və sərhəd idarəçiliyi üzrə potensialların artırılması” layihəsi çərçivəsində 2018-ci ildə Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatının Azərbaycandakı Nümayəndəliyi tərəfindən təşkil olunmuş konsulluq xidmətləri ilə əlaqədar təlimdə iştirak etmişdir. İşlədiyi dövrdə Kənan Məmmədov vəzifəsinin öhdəsindən müvəffəqiyyətlə gəlmiş, özünü təşəbbüskar, məsuliyyətli və intizamlı diplomatik xidmət əməkdaşı kimi göstərmiş, mütəmadi müxtəlif görüş, konfrans və digər tədbirlərdə iştirak etmişdir. Nümunəvi fəaliyyətinə görə gənc diplomat iki dəfə təşəkkürə layiq görülmüşdür.
Müsahibim qeyd edir ki, Azərbaycan dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən və ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra digər sahələrdə olduğu kimi, diplomatiya sahəsində də mühüm uğurlar əldə olunmuşdur. Ümummilli liderin rəhbərliyi ilə ölkəmizin tarazlaşdırılmış xarici siyasətinin həyata keçirilməsi Azərbaycanı beynəlxalq birliyin nüfuzlu üzvünə çevirmişdir. Ulu öndərin təşəbbüsü və rəhbərliyi altında elmi və milli əsaslara, dərindən düşünülmüş konsepsiyaya söykənən xarici siyasət prinsipləri bərqərar olmuş, bu sahənin inkişafına xidmət edən mühüm qərarlar qəbul edilmişdir. Ümummilli liderimizin əsasını qoyduğu xarici siyasət kursu isə bu gün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Ölkə başçısının rəhbərliyi ilə ötən illər ərzində bütün sahələrdə olduğu kimi, milli diplomatiya sahəsində də ciddi və əhəmiyyətli uğurlara imza atılmışdır. Ardınca həmsöhbətim tarixçi və diplomat kimi formalaşmasını Naxçıvanın elmi-siyasi və təhsil mühitinə borclu olduğunu qeyd edir və bu gün Naxçıvan Muxtar Respublikasında gənclərin hərtərəfli inkişafı, onların potensialını üzə çıxarmaq üçün hər cür şəraitin mövcud olduğunu xatırlayır. Qeyd edir ki, Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı İdarəsinin işinin səmərəli təşkili üçün kadrların seçilməsi və onların peşəkarlıq qabiliyyətlərinin yüksəldilməsinə xüsusi diqqət yetirilir. İdarədə fəaliyyət göstərən diplomatlar mütəmadi olaraq Azərbaycan Diplomatik Akademiyasında və bir çox xarici ölkələrdə təşkil olunmuş diplomatik kurslarda iştirak edir, təcrübə, bilik və bacarıqlarını artırırlar. Sonda gənc diplomat peşəkar kadr kimi yetişmək, ölkəmizin milli və siyasi maraqlarının qorunmasında yorulmadan fəaliyyət göstərmək naminə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun aşağıdakı fikirlərini daim rəhbər tutacağını vurğulanmışdır: “Diplomatiya sıravi peşələrdən deyil. O, xalqın milli və siyasi maraqlarına birbaşa təsir göstərən fəaliyyət sahəsidir. Yaxşı işlənmiş və əsaslandırılmış diplomatiyası olmayan dövlətlər siyasi səhnədən silinməyə məhkumdurlar...”
Qeyd edək ki, Kənan Məmmədov 2016-cı ildən Azərbaycan Respublikasının Bolqarıstandakı Səfirliyinin diplomatı olaraq fəaliyyətini davam etdirir.

Tural Qafarov bədii yaradıcılıq sahəsində öz istedadı ilə seçilən gənclərdən biridir. Onunla Ərəfsə kəndində çay süfrəsi başında söhbətləşdik. O, 1986-cı ildə Culfa rayonunun Ərəfsə kəndində anadan olub. İlk təhsilini Ərəfsə kənd tam orta məktəbində alan gənc yazıçı kəndinin gözəl təbiətindən, səfalı sularından, təmiz havasından ilhamlanaraq orta məktəb illərindən şeirlər yazmağa başlamışdır. Onun şeirləri muxtəlif qəzet və jurnallarda dərc olunmuşdur. İlk şeirlər kitabı “O, mənim Planetim” 2007-ci ildə , ikinci şeirlər kitabı “Ölümlə rəqs” 2008-ci ildə çap olunmuşdur. Ədəbiyyata olan marağı nəticəsində o, 2009-cu ildə Naxçıvan Dövlət Üniversitetinin Tarix filologiya fakültəsinin azərbaycan dili və ədəbiyyatı ixtisasına daxil olmuşdur. 2009-2010-cu illər Naxçıvan Dövət Televiziyasında redaktor olaraq ilk əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 2012-ci ildən Ərəfsə kənd tam orta məktəbində müəllim kimi işləməyə başlayan Tural Qafarov qeyd edir ki, müəllimlik bütün peşələrin fövqündə dayanan müqəddəs bir peşədir. Peşə sahibləri seçdikləri sənətin sirlərini məhz müəllimdən öyrənirlər. O, elm, bilik xəzinəsinin qapısını insanların üzünə açan bir varlıqdır. Bu xəzinəyə inamla daxil olanlar həyatın enişli-yoxuşlu yollarında büdrəmir, öyrənə-öyrənə kamilləşir, öz biliyi və əməlləri ilə cəmiyyətin inkişafına töhfələr verirlər. Müəllim əməyini bağban əməyi ilə müqayisə etsək, bağban min bir zəhmətlə yetişdirdiyi ağacın bəhrəsini görəndə sevinir, müəllim isə öz yetirmələrinin xoş sorağını alanda qəlbi sevincdən dağa dönür. Uşaqlıq illərindən Nizami, Füzuli, C.Məmmədqulzadə, H.Cavid, C.Cabbarlı, M.Araz kimi Azərbaycan klassiklərinin əsərlərini öyrənməsinin onun püxtələşməsində böyük rolu olduğunu söyləyən həmsöhbətim Tural Atəş imzası ilə nasir isdedadını da üzə çıxarmışdır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Yazıçılar Birliyinin üzvü Tural Qafarovun ilk nəsr əsəri-“Əlcəzairdə həbs” kitabı 2016-cı, ikinci nəsr əsəri -“Eva virusu” romanı 2018-ci, üçüncü nəsr kitabı -“Yağmurla gələn” romanı 2019-cu ildə çap olunmuşdur.
Tural Qafarov qeyd edir ki, kənddə yaradılmış müasir kitabxananın zəngin fondunda Azərbaycan ədəbiyyatı ilə yanaşı, Dünya klassiklərinin seçilmiş əsərlərinin də olması bütün istifadəçilərin mütaliəyə olan marağını artırır, onların ehtiyacını tamamilə ödəyir. Kitabxanamızda oxunması zəruri olan kitablar güşəsinin yaradılması uşaqların, gənc nəslin şəxsiyyət kimi vətənpərvər ruhda yetişməsinə, tariximizə, milli kökümüzə bağlı olmasına, o cümlədən dünyagörüşünün formalşmasına xidmət edir. Şagirdlərdə mütaliə vərdişləri yaratmaq, onlarda informasiya mədəniyyətini formalaşdırmaq üçün mütəmadi olaraq kitabxanaya üz tutub kitab müzakirələri aparırıq. Həmçinin belə müasir kitabxanamızın olması dahi şairlərimizin, dramatuqlarımızın, ictima-siyasi xadimlərimizin zəngin irsini şagirdlərə geniş şəkildə təbliğ etmək üçün bizə şərait yaradır.

Həsən MƏMMƏDOV