BİR GÜN…

(esse)

Əvvəl dediyim kimi, doğulub böyüdüyümüz həyətimizdə böyük bir hovuz vardı. Anam günün istisində də, soyuğunda da bizi suyun kənarına buraxmazdı. Çünki üç yaşlı böyük qardaşım həmin hovuzda boğulub halsız vəziyyətdə tapılmış, özünə gəlmədən dünyasını dəyişmiş imiş. O kədərli günlər yada düşəndə anamın gözlərinə yaş gələrdi.
Bir gün dirəyə bağlanmış inəklə buzovunu açıb aparan atamı görüb: “İnəyi hara aparırsan, a kişi?” – deyə soruşub. İnəyi bazara, satmağa apardığını eşidən anam onu dayandırmağa çalışıb. “Bir qaşıq südə möhtac olarıq axı, uşaqların ruzisi əskilməzmi?” – deyəndə atam belə cavab verib:
– Bu inəyin südü bircə mənim ailəmə yarayar. Mənə düşünməyə imkan versən, satıb həyata keçirmək istədiyim iş isə el-obaya xidmət edəcək, – deyib yoluna davam edib.
Mal satılandan sonra kolxoz qarajında yararsız halda qalmış “Pobeda” markalı avtomobili alıb təmir etdirib. Sonra uzaq məsafədən telefon xətti çəkib evə telefon qurdurub. Ev ünvanı, telefon nömrəsi və “Təcili yardım” maşını olması barədə səkkiz küçəyə xəbər göndərib.
Anamın dediyinə görə, o vaxtlar şəhər mərkəzinə getmək üçün bizim evdəki maşından başqa nəqliyyat yox imiş. Yazıq atam gecə birisi çağırsa, “gecikərəm” deyə çəkməsini belə çıxarmadan üst-başını tam soyunmadan yatarmış. On iki il boyu camaata belə saf niyyətlə xidmət edib.
Mən böyüyüb ağlım kəsəndə ona dedim:
– Dədə, sizə nə gərək idi? Gündüz işləyib gəlmisiniz, bir də bütün gecəni xəstə daşıyırsanmış. O zaman kimsə sizə “sağ ol” dedi? İnsanları razı salmaq mümkün idimi?
Atam belə dedi:
– Qızım, mən bu yaxşılıqları insanların razılığı üçün yox, Allah rizası üçün etdim. Təmiz niyyətlə görülən xeyirli işin arxasınca minnət edilməməlidir. İndiki dövrlə o günləri müqayisə eləmək olmaz. Xalq ac idi, çarəsiz idi. Ana və körpə ölümləri çox idi. Qızılca, çiçək, malyariyadan uşağı ölənlərin fəryadı ilə oyanardıq. Bir yaxın qohumumuz doqquz uşaq dünyaya gətirmişdi, amma birini də böyüdə bilməmişdi. Hamısını körpə vaxtında torpağa vermişdi. Yanmış, yarımçıq doğulmuş, yıxılıb qan itirmiş ana-balaların nə qədərinin canı o vaxtlar qurtuldu. Hər bəndə Allahın verdiyi ömür və ruzi ilə yaşayır, amma birinə bir səbəb lazımdır ki, dərdinə çarə tapsın. Məni səbəb edən Allahıma, Rəbbimə şükürlər olsun. Kaş məndən əvvəl də kimsə “Təcili yardım”la xəstəxanaya çatdırıb aparsaydı, muncuq kimi oğlum gözləri açıq halda torpağa tapşırılmazdı… – dedi.

Münəvvəra OSMANOVA
Şairə, “Səadət” qadınlar jurnalının baş redaktoru
Özbəkcədən tərcümə edən: Almaz Ülvi

Tanınmış özbək şairəsi, publisist Münəvvəra Osmanova 1965-ci il iyunun 13-də Əndican vilayətinin Mərhəmət rayonunda anadan olub. Ali təhsillidir. 1988-ci ildə Daşkənd Dövlət Pedaqoji Universitetinin özbək filologiyası fakültəsini bitirib. 2002-ci ildən “Saodat” jurnalında fəaliyyət göstərən Münəvvəra xanım hazırda “Saodat” jurnalının baş redaktoru (2018) vəzifəsində çalışır.

BƏHRUZ NİFTƏLİYEVƏ

SEVGİ DOLU TƏBRİK!

28 noyabr günü Bəhruz Niftəliyrvin Kitab təqdimatına dəvətli idik. Rəsmi bir tədbirə qatılacağımdan ehtiyatlanıb, hər ehtimala ona təbrik məktubu yazdım. Amma göndərmək fürsəti tapa bilmədim. Rəsmi tədbir bitər-bitməz tanınmış televiziya işçisi Fəxriyyə xanım İsayevanın “gəl, birlikdə bir kitab təqdimatına gedək, zatən bu məclis bitir.” Çox sevindim və birlikdə Bakı Kitab Evinə (“BAKU BOOK CENTER) getdik. Məclisin aparıcısı Fəxriyyə xanım İsayeva Proqramdan kənar mənə söz verdi. Axşamdam yazdığım məktubumu xatırladım, çantamdan tez çıxarıb səhnəyə yönəldim. Bəhruzu uşaq vaxtından–hələ 4-5 yaşı olandan tanıdığımı bildirərək, bəzi xatirələrimi bölüşdürəndən sonra sakitcə Məktubumu açıb oxudum:
“Hörmətli dostlar, əziz iştirakçılar, bu gün biz bir gəncin Bəhruz Niftəliyevin–özünü, Tanrını və insanı axtaran bir ruhun səsi ilə eyni aradayıq. Mən hələ kitabı tam oxumağa fürsət tapmamışam, amma müəllifin sosial şəbəkə üzərindən paylaşdığı bir neçə qeydi belə onun yazdıqlarının mahiyyətini çox aydın göstərir. Bu kitab Tanrıya yazılmış məktublardır–amma təkcə Tanrıya deyil, həm də insanın özünə, öz iç dünyasına yazılmış məktublar. Müəllif deyir ki, “Mən Allahdan qorxmayan biriyəm, çünki onu sevirəm.” Bu, cəsarətli bir fikirdir. Qorxu ilə yox, sevgi ilə inanan bir ruhun sözüdür. Bu məktublarda Tanrı təkcə uca və uzaq bir varlıq kimi deyil, həm də dost, sirdaş, bəzən küsdüyümüz, bəzən sığındığımız, bəzən üsyan etdiyimiz, amma hər dəfə yenidən qayıtdığımız bir məkan–bir səmt kimi görünür. Müəllifin sözlərində mən bir həqiqəti gördüm: Tanrıya inanmaq başqa şeydir, onu hiss etmək başqa şey. Bu kitab da elə hiss edənlərin kitabıdır.
O, sevgini təmənnasızlıq kimi anlayır–gözləntisiz bir bağlılıq, insanın özünə qayıtdıqca yenidən Tanrıya yaxınlaşması kimi.
Bu kitabda həm acı, həm etiraf, həm üsyan, həm də təslimiyyət var – yəni insan var. Bu mənada, məncə, “Tanrıya məktub” yalnız dini və ya fəlsəfi mətn deyil, həm də böyük bir daxili yolçuluğun gündəliyidir. Və ən gözəl cümlələrdən biri budur: “Bütün tabuları yıxmaq, bütün bütləri dağıdıb bütöv olmaqdır.”
Bu, həm gəncliyin cəsarətidir, həm də ruhun azadlıq çağırışı. Mən müəllifi bu səmimiyyətinə, hisslərini qorxmadan sözə çevirmək bacarığına görə təbrik edirəm. Hiss edən, axtaran, sual verən insanlar cəmiyyətin ruhunu diri saxlayır.
Arzu edirəm ki, bu kitab Tanrı ilə söhbət etmək istəyən hər oxucuya öz yolunda bir işıq olsun.
Əzizim Bəhruzu bir daha təbrik edir, uğurlar arzulayıram.

Səmimiyyət və sevgilərlə bibin Almaz Ülvi