18-02-2022, 10:35
Əli Məhərrəmli
Azərbaycan Dövlət Texniki Universitetinin II kurs tələbəsi, Türkiyə-Azərbaycan Qardaşlıq İctimai Birliyinin Səbail RT-nın Gənclər və idman məsələləri üzrə sədr müavini
Türk Dövlətləri Təşkilatının keçmişi və gələcəyi
Türk Dövlətləri Təşkilatının təməli hələ 1992-ci il 30 oktyabr tarixində qoyulmuşdur. Türkiyənin ev sahibliyi və Turqut Özalın başçılığı ilə Ankarada ilk iclası keçirilmiş və TÜRK KENEŞİ adlandırılmışdır.
12 iyul 1993-cü il tarixində Qazaxıstanın Almatı şəhərində Nursultan Nazarbayevin başçılığı ilə keçirilən iclasda TÜRKSOY qurulmuşdur. TÜRKSOY türk dili ailəsinə aid edilən dilləri danışan ölkələrin mədəniyyət səylərini birləşdirən beynəlxalq təşkilatdır. Təşkilata üzv olan ölkələr arasında elm, təhsil, mədəniyyət, incəsənət sahələrində əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, ortaq türk dəyərlərinin dünyada tanıdılması bu qurumun əsas fəaliyyət istiqamətlərini təşkil edir.
21 noyabr 2008-ci il tarixində Türkiyənin İstanbul şəhərində Abdullah Gülün başçılığı ilə keçirilən iclasda Türkdilli Dövlətlərin Parlament Assambleyası yaradılmışdır. Qərargahı Bakıda yerləşən bu qurumun məqsədi türk dövlətləri parlamentləri arasında əlaqələri və əməkdaşlığı genişləndirməkdən ibarətdir.
3 oktyabr 2009-cu il tarixində Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində keçirilən iclasda Naxçıvan müqaviləsi imzalanmış və Türk Şurası qurulmuşdur. Bu münasibətlə də 3 oktyabr TÜRK DÜNYASI GÜNÜ kimi qəbul edilmişdir. Hazırda hər il oktyabr ayının 3-ü bütün türk xalqları tərəfindən bu əlamətdar gün qeyd olunur.
Türk Dövlətləri Təşkilatı 1992-2010-cu il tarixlərində Türkdilli Dövlətlər Təşkilatı adlandırılmışdır. Bu təşkilatın məqsədi türksoylu dövlətlər və ölkələr arasında hərtərəfli əməkdaşlığa nail olmaqdır. Beynəlxalq hökumətlərarası təşkilat kimi əsas fəaliyyət prinsipləri tərəflər arasında qarşılıqlı etimadın möhkəmləndirilməsi, xarici siyasət məsələlərində ortaq yanaşmaya nail olmaq, beynəlxalq ekstremizm, terrorizm, separatçılıq kimi məsələlərə qarşı birgə mübarizə, ticarət əlaqələri, investisiyalar, elm, təhsil mədəniyyət, KİV, hüquq və digər sahələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi və bir sıra digər əhəmiyyətli məqamlardan ibarətdir. Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının 1-ci zirvə görüşü 20-21 oktyabr 2011-ci il tarixində Qazaxıstanın Almatı şəhərində Nursultan Nazarbayevin başçılığı ilə iqtisadiyyat və ticarət əməkdaşlığı mövzusunda toplanmışdır.
Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının 2-ci zirvə görüşü 22-23 avqust 2012-ci il tarixində Qırğızıstannın Bişkek şəhərində Almazbek Atambayevin başçılığı ilə təhsil, elm və mədəniyyət əməkdaşlığı mövzusunda toplanmışdır. Bu iclasın ilk günündə təşkilatın bayrağı qəbul edilmişdir. Bayrağın dizaynında Azərbaycan bayrağının ulduzu, Qazaxıstan bayrağının rəngi, Qırğızıstan bayrağının günəşi və Türkiyə bayrağının ayparasından istifadə edilmişdir.
Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının 3-cü zirvə görüşü 15-16 avqust 2013-cü il tarixində Azərbaycanın Qəbələ şəhərində İlham Əliyevin başçılığı ilə nəqliyyat əməkdaşlığı mövzusunda keçirilmişdir. Burada türk dövlətlərinin nəqliyyat və bağlantı sahələrində əlaqələrinin genişləndirilməsi məsələləri müzakirə olunmuş, bu istiqamətdə bir sıra razılaşmalar əldə olunmuşdur.
Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının 4-cü zirvə görüşü 4-5 iyun 2014-cü il tarixində Abdullah Gülün başçılığı ilə turizm əməkdaşlığı mövzusunda keçirilmiş, görüş Türkiyənin Bodrum şəhərində baş tutmuşdur.
Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının 5-ci zirvə görüşü 10-11 sentyabr 2015-ci il tarixində Qazaxıstanın Astana şəhərində Nursultan Nazarbayevin başçılığı ilə media və informasiya əməkdaşlığı mövzusunda keçirilmişdir. Burada türk dövlətləri arasında media və informasiya sahələrində əməkdaşlığın daha yüksək səviyyədə qurulması üçün razılıqlar əldə edilmiş, bu istiqamətdə konkret əməkdaşlıq proqramı qəbul olunmuşdur.
Qurumun 6-cı zirvəsi 1-3 sentyabr 2018-ci il tarixində Qırğızıstanın Bişkek şəhərində Sooronbay Jeenbekovin başçılığı ilə gənclik və milli idmanlar mövzusunda keçirilən görüş nəticəsində baş tutmuş, türk idmançılarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi və türk xalqlarının gəncləri arasında idman yarışlarının mütəmadi xarakter alması əsas müddəa kimi qəbul olunmuşdur.
Türkdilli Dövlətlər Əməkdaşlığı Şurasının 7-ci zirvə görüşü 15 oktyabr 2019-cu il tarixində Azərbaycanın Bakı şəhərində İlham Əliyevin başçılığı ilə kiçik və orta sahibkarlığın dəstəklənməsi mövzusunda keçirilmiş, Azərbaycan Respublikasının TDƏŞ-ə sədrlik etməsi barədə razılıq əldə olunmuşdur.
10 aprel 2020-ci il tarixində dünyada başlamış “Covid-19” pandemiyası ilə əlaqədar qurumun fövqəladə toplantısı çağrılmış, pandemiya ilə mübarizədə həmrəylik və əməkdaşlıq barədə Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlığı Şurasının Fövqəladə Zirvə görüşünün Bakı Bəyannaməsi qəbul olunmuşdur.
Qurum Ermənistanın Azərbaycana qarşı törətdiyi cinayət əməlləri ilə bağlı daim ölkəmizin haqq işinə dəstək olmuş, ermənilərin separatçı mövqeyini pisləmişdir. 2020-ci ilin iyul ayında Tovuz hadisələri baş verərkən də, 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı da TDƏŞ ardıcıl bəyənatlar vermiş, ermənilərin Gəncə, Bərdə, Tərtər kimi şəhərlərimizdə dinc sakinlərə qarşı törətdiyi terror əməllərini qətiyyətlə pisləmişdir. Həmin ilin 20 oktyabrında təşkilatın baş katibi Bağdad Amreyevin rəhbərliyi altında nümayəndə heyəti Gəncədə terror törədilən bölgəni ziyarət etmiş, Ağdam və Füzuli rayonlarında olmuş, Türk dünyası adından erməni vəhşiliyini pisləyən və Azərbaycanla həmrəylik mövqeyini əks etdirən bəyanatla çıxış etmişdir.
31 mart 2021-ci il tarixində Qasım-Comərd Tokayevin başçılığı ilə videokonfrans formatında görüşdə Türkistan mənəvi paytaxt elan edilmiş, Türk Şurasının beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq səviyyəsinin yüksəldilməsi məsələləri müzakirə olunmuşdur.
12 noyabr 2021-ci il tarixində Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının 8-ci zirvə görüşü Türkiyənin İstabul şəhərində Rəcəb Tayyib Ərdoğanın başçılığı ilə rəqəmsal çağda yaşıl texnologiyalar və ağıllı şəhərlər mövzusunda keçirilmiş, bu sahədə qarşıda duran problemlərin həlli müzakirə olunmuşdur. Bu görüş zamanı Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlığı Şurasının adı müzakirə olunmuş, dəyişdirilərək Türk Dövlətləri Təşkilatı kimi qəbul olunmuşdur.
Hazırda Türk Dövlətləri Təçkilatının 5 əsas üzvi var:
Azərbaycan, Özbəkistan, Türkiyə, Qazaxıstan, və Qırğızıstan.
Türk Dövlətləri Təşkilatının 2 müşahidəçi üzvi var:
Türkmənistan və Macarıstan. Şimali Kipr Türk Respublikası gələcəkdə təşkilata üzv olmaq istəyindədir. Ukrayna və Əfqanıstan isə gələcəkdə müşahidəçi olmaq arzusunu qeyd etmişlər.
Türk Dövlətləri Təşkilatının 3 baş katibi olmuşdur:
1-ci baş katib 2009-2014-cü illərdə Halil Akıncı;
2-ci baş katib 2014-2018-ci illərdə Ramil Həsənov olmuş;
3-cü və hal-hazırkı baş katibi Bağdad Amreyevdir.
Gələcəkdə Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv olan ölkələr arasında sərhədlərin olmaması, bu ölkələrə səyahət zamanı üzv ölkələrin pul vahidlərinin istifadəsi planlaşdırılır. Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv olan ölkələrin ortaq konstitusiyası olacaq və bu törə bütövlükdə TÜRK TÖRƏSİ adlanacaq.
Türk Dövlətləri Təşkilatına dünyanın bütün bölgələrindən üzvlər qəbul olunacağı istisna deyil. Bu üzvlər arasında, əsasən, Avropa, Afrika və Amerika qitələrindən olan ölkələrin yer alacağı proqnozlaşdırılır.
TÜRK DÖVLƏTLƏRİ TƏŞKİLATI DÜNYAYA SÜLH VƏ BARIŞ GƏTİRƏCƏK!!!
16-02-2022, 13:09
Türkiyə ordusu 13 PKK/YPG terrorçusunu zərərsizləşdirib.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyənin Milli Müdafiə Nazirliyinin Tvitter səhifəsində məlumat paylaşılıb.
“Zeytun budağı” və “Fərat qalxanı” əməliyyat bölgələrinə daxil olmağa cəhd edən 13 PKK/YPG terrorçusu qəhrəman türk əsgərləri tərəfindən məhv edilib”, - məlumatda bildirilir.
15-02-2022, 19:58
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində (BƏƏ) səfərdə olan Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Dubay şəhərində keçirilən “Gulfood 2022” beynəlxalq ərzaq sərgisində Azərbaycan məhsullarının nümayiş olunduğu stendə baş çəkib.
Report xəbər verir ki, R.T.Ərdoğan Azərbaycanla yanaşı, Türkiyə və BƏƏ stendlərini də gəzib.
Sərgidə İqtisadiyyat Nazirliyinin dəstəyi, Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun (AZPROMO) təşkilatçılığı ilə 15 Azərbaycan şirkəti meyvə şirələri, təbii mineral suları, çay, fındıq, meyvə-tərəvəz, konservləşdirilmiş məhsullar, qənnadı məmulatları “Made in Azerbaijan” vahid ölkə stendində nümayiş etdirir.
5 gün davam edəcək sərgi çərçivəsində Azərbaycan sahibkarları xarici ölkələrdən olan həmkarları ilə görüşlər keçirəcək, məhsul ixracına dair müzakirələr aparacaq.
14-02-2022, 12:26
Türkmənistanda prezident seçkisi üçün seçki kampaniyasına start verilib.
Butov.az xəbər verir ki, bu barədə Türkmənistan mediası məlumat yayıb.
Məlumata görə, Türkmənistanın Seçki Məcəlləsinə uyğun olaraq, namizəd irəli sürmək hüququ seçkinin təyin edildiyi günə qədər qeydə alınmış siyasi partiyalara, vətəndaş qruplarına məxsusdur. Siyasi partiyalar öz qurultaylarında prezidentliyə namizədlər irəli sürürlər.
Qeyd edək ki, Türkmənistanda üç siyasi partiya - Türkmənistan Demokratik Partiyası, Türkmənistan Aqrar Partiyası və Türkmənistan Sənayeçilər və Sahibkarlar Partiyası fəaliyyət göstərir.
12-02-2022, 14:49
İlham Əliyev Şuşa Bəyannaməsini təsdiqlədi
Prezident İlham Əliyev “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında” Şuşa Bəyannaməsinin təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Qanununu imzalayıb.
Sənədə əsasən, “Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında” 2021-ci il iyunun 15-də Şuşa şəhərində imzalanmış Şuşa Bəyannaməsi təsdiq edilib.
11-02-2022, 21:00
Ərdoğan Şuşa Bəyannaməsini təsdiqləyib
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Şuşa Bəyannaməsinin rəsmi şəkildə dərc edilərək qüvvəyə minməsi ilə bağlı fərman imzalayıb.
Dövlət başçısı sənədi Türk Dövlətləri Təşkilatı Ağsaqqallar Şurasının nümayəndə heyətini qəbul edərkən təsdiqləyib.
7-02-2022, 11:49
Bir neçə gün əvvəl Türkiyənin Cümhuriyyət Xalq Partiyasını (CHP) təmsil edən millət vəkili Aykut Ərdoğdu öz sosial şəbəkə profilində Azərbaycan - Türkiyə münasibətlərinə kölgə salacaq fikirlər səsləndirib. Deputat Azərbaycan və Türkiyə əlaqələrində guya bir sıra qaranlıq məqamların olduğunu iddia edib. Onun bu sözləri Azərbaycan və Türkiyə ictimaiyyəti tərəfindən etirazla qarşılanıb.
Türkiyənin ehtiyatda olan ordu generalı Ərdoğan Karakuş müxalif Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) millət vəkili Aykut Ərdoğdunun Azərbaycanla bağlı fikirlərinə etiraz edib.
Bu barədə Modern.az-a açıqlama verən Ə.Karakuş qeyd edib ki, CHP millət vəkilinin açıqlaması iki ölkə arasında əlaqələrə təsir edə bilməz.
“Türkiyədə iqtidar və müxalifətdə təmsil olunmasından asılı olmayaraq, heç kim Azərbaycana qarşı fikir səsləndirə bilməz. Türkiyə Cümhuriyyətinin bütün vətəndaşları Azərbaycanın yanındadır. Türkiyədə iqtidar dəyişikliyi olsa belə, bunun Azərbaycanla münasibətlərə təsiri ola bilməz. Azərbaycan ilə əlaqələrimiz buna görə zəifləməz, əksinə daha da güclənər. Əslində bu olay iki qardaş dövlət üçün dərs olmalıdır ki, belə şeylər bir daha yaşanmasın.
Hazırda Türkiyədə olan iqtidar və müxalifət Azərbaycanla əlaqələri gücləndirmək üçün addımlar atır. Biz hər iki tərəfin birləşməsini Qarabağ müharibəsində də görmüşdük. Bundan sonra da belə olacaq. Hər hansısa bir şəxs Azərbaycan və Türkiyə üçün problem yarada bilməz. Bu mövzuda Türkiyə xalqı Azərbaycanın yanındadır”, - deyə türkiyəli general Aykut Ərdoğduya etirazlarını bildirib.
5-02-2022, 20:31
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğana zəng edib.
Butov.az xəbər verir ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev koronavirus üçün götürülən analiz nümunələri müsbət çıxan Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan və xanımı Əminə Ərdoğana tezliklə sağalmalarını diləyib.
Qeyd edək ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan koronavirusa yoluxub. R.T.Ərdoğanda koronavirusun Omikron ştammı aşkarlanıb.
5-02-2022, 15:02
Terrorçuları dəstəkləyən Aykut Ərdoğdu İFŞA OLUNDU
Bir neçə gün əvvəl Türkiyənin Cümhuriyyət Xalq Partiyasını (CHP) təmsil edən millət vəkili Aykut Ərdoğdu öz sosial şəbəkə profilində Azərbaycan - Türkiyə münasibətlərinə kölgə salacaq qərəzli fikirlər səsləndirib.
Deputat Azərbaycanla Türkiyə əlaqələrində guya bir sıra qaranlıq məqamların olduğunu iddia edib. Onun iftira dolu açıqlaması Azərbaycan və Türkiyə ictimaiyyəti tərəfindən etirazla qarşılanıb.
Bununla bağlı Modern.az-a danışan təhlükəsizlik və terorla mübarizə üzrə türkiyəli mütəxəssis İmbat Muğlu Ərdoğdu ilə bağlı sensasion faktı diqqətə çatdırıb.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığını hədəfə almağa çalışan CHP millət vəkili terror təşkilatları ilə birbaşa əlaqədə olan şəxsdir.
İ. Muğlunun fikrincə, aşkar şəkildə terrorçuları dəstəkləyən Aykut Ərdoğdu iki qardaş ölkəyə qarşı qərəzli mövqe sərgiləməklə, hansı məqsədlərə xidmət etdiyini ortaya qoymuş oldu:
“Əlbəttə, hədəf təkcə Azərbaycan deyil, Türkiyə hökumətini çətin vəziyyətdə qoymaq istəyir. Aykut Ərdoğdu PKK terror təşkilatı, PYD və HDP ilə ciddi işbirliyindədir. O terror təşkilatı ilə əlaqədə olan şəxsdir. Onun Azərbaycanla bağlı açıqlaması sözsüz ki, qəbul edilməzdir. Eyni zamanda belə insanların fikirlərini ciddi qəbul etməməliyik. Bu cür addımlar bizim qardaşlığımızı poza bilməz. Sadəcə olaraq vəziyyəti gərginləşdirmək, problem yaratmaq istəyirlər. Biz bunlara önəm verməməliyik. Türkiyə daha öncə Azərbaycanın yanında olduğu kimi, bundan sonra da öz dəstəyini davam etdirəcək. Aykut Ərdoğdu kimi təxribatçılar heç vaxt dəyişməyəcəklər. Onların dedikləri bizi yolumuzdan döndərə bilməz”.
Qeyd edək ki, A.Ərdoğdunun PKK terror təşkilatına dəstək verməsi, yaraqlıların marağından çıxış etməsinə dair müxtəlif məlumatlara rast gəlmək olar. Onun ermənilərə xüsusi rəğbət bəsləməsi də heç kimə sirr deyil. Bəzi xəbərlərdə Ərdoğdunun milliyyətcə erməni olduğu bildirilir.
4-02-2022, 15:57
Hazırda Türkiyədə 3 milyon 739 min 859 suriyalı qeydiyyatdadır.
Bu barədə Türkiyə Daxili İşlər Nazirliyi məlumat yayıb.
Bildirilib ki, onlardan 484 min 400 nəfəri ölkələrinə geri qayıdıb.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!