Zelenski prezident postundan yalnız bu şərtlərlə gedəcək - AÇIQLADI

Vladimir Zelenski Ukraynada müharibə başa çatdıqda və ölkənin təhlükəsizliyi üçün müvafiq təminatlar olduqda prezident postunu tərk etməyə hazır olduğunu bildirib.
Zelenski bunu Almaniyanın ARD telekanalındakı tok-şouda deyib.
“Ukraynada sülh naminə hər şeyə hazıram. Uzun və davamlı sülh üçün. Bir insan kimi, bir vətəndaş kimi, bir ata kimi... Mən heç nədən yapışmıram. Mən Ukraynanın prezidentiyəm, çünki insanların 73 faizi mənə səs verib və bu gün mən Ukrayna prezidentiyəm, çünki ölkəmdəki əksəriyyət məni dəstəkləyir”, – o, "sülh müqaviləsinin imzalanması tələbi “yalnız Zelenski olmadan” olarsa, vəzifəsini tərk etməyə hazırdımı" sualına cavabında deyib.
Prezident qeyd edib ki, o, ölkəni müdafiə edən insanlar kimi Ukraynanın vətənpərvəridir. Və təbii ki, Rusiya ondan xilas olmaq istəyir. Bəlkə də müharibənin əvvəlində cəhd etdikləri kimi fiziki yox, siyasi cəhətdən.
“Və bu olduqca başa düşüləndir. Mən Putin üçün çox əlverişsiz adamam”, - dövlət başçısı bildirib.
O xatırladıb ki, Parisdə Normandiya dördlüyünün sammitində (2019-cu ilin dekabrında) Putinlə çox gənc və təcrübəsiz vaxtında tanış olub.
“Biz uzun müddət danışdıq, razılaşdıq və hətta qışqırdıq. Danışıqlar 6 saat fasiləsiz keçdi. Aydındır ki, bu gün daha çox təcrübəm var və... mənim üçün heç də asan deyil. Ona görə də Rusiya məndən yaxa qurtarmaq istəyir”, - deyə Zelenski bildirib.
Eyni zamanda o qeyd edib: “Sabah Ukrayna Aİ və NATO-ya daxil olarsa, Rusiya qoşunları geri çəkilsə və bizim təhlükəsizlik zəmanətimiz olsa, prezidentlik postu mənə daha lazım olmayacaq. Amma bunlar baş verənə qədər mən ölkəmi müdafiə edəcəm”.
Zelenski avtoritar idarəçilik ittihamlarını rədd edib və deyib ki, o, “müharibə zamanı prezidentin etməli olduğu işi” edir. Dövlət başçısı özünü “ən liberal insanlardan biri” adlandırıb və ölkələrində müharibələr gedən zaman digər liderlərin atdığı addımları xatırladıb.
“Kiminsə xoşuna gəlsə də, gəlməsə də, müharibə həmişə müəyyən azadlıqların məhdudlaşdırılmasını tələb edir”, - o deyib.

Ürəklərdə yaşayan Milli Qəhrəman!

Tahir Həsənov 22 fevral 1970-ci ildə Bakı şəhərində doğulub. 1987-ci ildə orta məktəbi bitirib. 1988-1990-cı illərdə hərbi xidmətdə olub. 1990-cı ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) tarix fakültəsinə daxil olub. Ailənin tək övladı olmasına baxmayaraq, ikinci kursdan könüllü olaraq Vətənin müdafiəsinə yollanıb. Həqiqi hərbi xidmətdə desant bölüyündə xidmət etdiyi üçün kəşfiyyat qrupuna komandir təyin edilib.
Azərbaycan müstəqilliyi və torpaqları müdafiəsi uğrunda canını fəda edən igid Vətən oğulları tariximizdə əbədi iz qoymuşdur. Onlardan biri də Tahir Həsənovdur. Onun 55 illik yubileyi münasibətilə, bu qəhrəman şəxsiyyətin həyat və döyüş yoluna nəzər salmaq, onun fədakarlığını yad etmək hər birimizin vətəndaşlıq borcudur.
Vətənə, torpağa olan sevgisi onu gənc yaşlarından hərbi sahəyə yönəltdi. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda gedən döyüşlərdə o, xüsusi şücaət göstərmiş, bir çox əməliyyatlarda iştirak etmişdir.
Tahir Həsənov adını tarixə yazan əsas məqam Qarabağ uğrunda döyüşlərdə göstərdiyi igidlikər oldu. O, düşmən hücumlarına qarşı mətanətlə dayanaraq silahdaşlarına nümunə oldu. Döyüşlərdə böyük mərdlik göstərərək, son nəfəsinə qədər Vətən torpağını Müdafiə etdi. Onun fədakarlığı sayəsində bir çox yaşayış məntəqələri düşməndən qorunmuş, əsgər yoldaşları ağır vəziyyətdən çıxmışlar.
Tahir Həsənovun qəhrəmanlığı dövlətimiz tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş və o, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. Onun adı məktəblərə, küçələrə verilmiş, xatirəsi xalqımız tərəfindən daim yaşadılır.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 oktyabr 1992-ci il tarixli 273 saylı fərmanı ilə Həsənov Tahir Tofiq oğlu Azərbaycan Respublikasının suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün qorunmasında, dinc əhalinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsində göstərdiyi şəxsi igidliyə və şücaətə görə ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülüb. 1993-cü ildə Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə Bakı şəhəri 23 nömrəli tam orta məktəbə Milli Qəhrəman Tahir Həsənovun adı verilib. 1994-cü il 4 sentyabr tarixində ümummilli lider Heydər Əliyev həmin məktəbdə Milli Qəhrəman Tahir Həsənovun şərəfinə qoyulmuş xatirə lövhəsinin açılışında iştirak edib. Təhsil müəssisəsi 1934-cü ildən fəaliyyət göstərir.
Bu gün anadan olmasının 55-ci ildönümündə biz Tahir Həsənovun keçdiyi şərəfli yolu bir daha xatırlayır, onun kimi qəhrəmanların fədakarlığını gələcək nəsillərə çatdırmağın vacibliyini vurğulayırıq. O, yalnız bir ailənin deyil, bütün Azərbaycan xalqının oğlu, fəxridir.
Onun ruhu qarşısında baş əyir, əbədiyaşar xatirəsini ehtiramla yad edirik!
Yaşasın Azərbaycanın qəhrəman övladları!
Əziz Qalibə ana, Siz təkcə bir igid oğul deyil, bütün Azərbaycan xalqına qəhrəman bəxş etdiniz. Bilirik ki, bir ana üçün övlad itkisi ən ağır dərddir. Amma Siz elə bir oğul yetişdirmisiniz ki, onun adı zaman keçdikcə daha da ucalacaq, gələcək nəsillər onu bir qəhrəman kimi tanıyacaq və anacaq. Onun ruhu daim bizimlədir. O, xalqın yaddaşında əbədi yaşayacaq.
Aybəniz Quliyeva
23 nömrəli tan orta məktəbin
Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi

Vidadi Mustafayev yazır:

Millətçi dini rejim

REJİM OYAQDIR, FARS DİLİNƏ DAYAQDIR

16 fevral 2025-ci il tarixində İ.İ.R Prezidenti M.Pezeşkiyanın Tehranda “Təbriz mədəniyyət həftəsi”nin bağlanış mərasimində çıxışından bir parçanın videosu yayılıb. Həmin videonun əvvəlində Prezident farsca deyir ki, onun çıxış etmək fikri yox idi, dedilər ki, siz də durun bir neçə kəlmə deyin, burada vəzir vəkil də var, türkcə danışmaq olmaz. Sonra deyir ki, Şəhriyarın şeirindən bir neçə beyti deyəcəm. İki bənd şeir oxuduqdan sonra bir nəfər ona yaxınlaşaraq nəsə deyir və M.Pezeşkiyan istehza ilə gülərək farsca deyir ki, türkcə şeir oxumaq heç bir problem yaratmaz.
M.Pezeşkiyanın istehzalı, gülüşlə verdiyi reaksiyadan görünür ki, ona rəsmi şəxsin-prezidentin, rəsmi mərasimdə türkcə şeir oxuması Əsas qanunun ölkədə rəsmi dil və yazının farsca olması haqqında 15-ci maddəsinin pozulması demək olmasını xatırladılıb.
Həmin irad bildirən şəxsin statusu məlum olmasa da, onun Prezidentə irad bildirmək səlahiyyəti yoxdur. Bunun qanuni yolu Prezidentin qanunu pozması ilə bağlı parlamentə və əgər həmin pozuntu ölkənin həyati mənafeləri üçün ciddi təhlükə hesab edilərsə, Məhkəmə hakimiyyətinə şikayət etmək idi. Amma görünür, rejimin nümayəndəsi məsələni həmin həddə çatdırmamaq məqsədi ilə Prezidentə daha aşağı səviyyədə və “dostcasına” xəbərdarlıq etməyə üstünlük verib. Bütün hallarda həmin şəxs bütün subordinasiya qaydaları və mövcud qanunvericiliyi pozmuş olur.
Prezidentin türkcə şeir oxuması, həqiqətən, qeyd edilən Konstitusiya qanununun pozulması deməkdir. Xəbərdarlıq edən qanunu pozsa da, qanunun pozulması faktı baş verib və ona qarşı istənilən tədbir qanuni sayılmalıdır. Bu baxımdan İran rejimini tərifləmək olar, çünki konkret faktla bağlı, necə deyərlər, qanunun aliliyi prinsipi həyata keçmiş olur. Amma qarşı tərəfdə, yəni Prezidentin mənsub olduğu xalqın və bütün etnik azlıqların, siyasi və sosial qüvvələrin qanunun aliliyi prinsipinə əməl edilməməsi ilə bağlı çox saylı və haqlı sualları meydana çıxır. Beləki, həmin 15-ci maddədə orta məktəbdə yerli və etnik dillərdə ədəbiyyatın tədrisi nəzərdə tutulsa da, artıq 46 ildir ki, milli azlıqların tələb və istəklərinə baxmayaraq, icra olunmur. Yəni fars dili ilə bağlı həmin qanunun tələbi dərhal icra olunur, lakin digər dillərlə bağlı hissə 46 ildir ki, icra olunmur. Bu da Əsas qanuna ikili standartlarla yanaşıldığını aydın şəkildə göstərir.
Digər misal, Əsas qanunun 27 ci-Maddəsində dinc toplantı və nümayiş azadlığı elan olunsa da, 46 ildir ki, həmin qanunun icrasına ikili standartla yanaşılır. Hökumət lazımi tədbirlərdə xalqı küçələrə tökərək həmin qanuna əməl etdiyini göstərir, yaxud hakimyyətyönlü qüvvələrin toplanmasına guya göz yumur, amma etiraz xarakterli toplantılar ya başlamamış qarşısı alınır, ya da repressiyalarla qarşılanır. Yəni hətta Əsas qanunun müvafiq maddəsinə münasibətdə qanunun aliliyi prinsipi həyata keçirilmir.
Qanunun aliliyi prinsipi dedik, yada düşdü ki, həmin prinsip islahatçı prezident adlandırılan S.M.Xatəmi ( 1997-2005) tərəfindən gündəmə çıxarılmışdı. Lakin həmin ideyanı həyata keçirmək mümkün olmadı və az sonra ona sübut etdilər ki, qanunun “aliliyi” necə işləyir. Beləki, 2009-cu ildə prezident seçkilərində seçkilərin nəticələrinin saxtalaşdırıldığına etiraz edən qüvvələrə qarşı geniş və sərt repressiyalar həyata keçirilmiş, prezidentliyə islahatçı namizədlər həmin vaxt həbs edilmiş, sonra ev dustaqlığına göndərilmiş və onları dəstəkləyən S.M.Xatəmiyə isə informasiyadan istifadə etmək və informasiya vasitələrində görünmək qadağan edilmişdir. Bu tədbirlərin heç biri qanun çərçivəsində yerinə yetirilməyib, yəni məhkəməsiz və onun qərar olmadan həyta keçirilib. Həmin qanunsuzluq müxtəlif islahatçı qüvvələrin, dini xadimlərin məhkəmə keçirib qəti qərar tələbinə baxamayaraq bu günə kimi davam edir.
İranda qanunun aliliyi prinsipi sahəsində vəziyyət belədir. Biz hələ siyasi, ictimai, mədəni, sosial həyatın bütün sahələrində qanunsuzluğun baş alıb getdiyini demirik. Amma söhbət fars dilindən gedəndə həmin prinsip dərhal aktuallaşır və icrası təmin edilir.
İslam hakimiyyətinin fars dili ilə bağlı millətçi siyasətindən danışmazdan əvvəl, fars dili ilə bağlı iki məsələyə ötəri diqqət yetirmək olar.
Birincisi, İran ictimai fikrində, elmi araşdırmalarda azərbaycanlıları dil baxımından farslaşmış xalq kimi təqdim edirlər. Onların etnik xüsusiyyətlərindən danışarkən ilk növbədə fars dilində danışdıqları və bu cəhətdən farslardan fərqlənmədikləri vurğulanır. Əgər belədirsə, bir nəfərin, hətta Prezidentin türkcə danımasının farslar üçün hansı təhlükəsi ola bilər? Bunu rejimin milli siyasətini hazırlayan və həyata keçirən dini-millətçi dairələrdən soruşmalı.
İkincisi, müasir İran ərazisindən kənarda-indiki Tacikistan və Əfqanıstanda formalaşan yeni fars dili əvvəlcə tacik Samanilər( 875-999) sonra türk Qəznəvilər (963- 1186) sülalələri tərəfindən İranın indiki ərazisinin şərq regionunda kargüzarlıq dili kimi, daha sonra Səlcuqlular dövləti(1038-1157) tərəfindən indiki İranın qərb regionlarına və ondan qərbə kargüzarlıq və ədəbi dil kimi yayılmağa başamış və sonrakı türk və Azərbaycan dövlətləri tərəfindən himayə edilərək indiki İranın indiki farsların yığcam yaşadıqları ərazidə yayılmağa başlamışdır. Onu da əlavə etmək lazımdır ki, Ərəb xilafətinin hakimiyyətinin bərqərar olmasından(651) sonra indiki farslar siyasi subyekt statusundan məhrum olduqlarından, qeyd edilən 1500 il ərzində(651- 1925) fars dilinə heç bir siyasi dəstək göstərə bilməmşlər. Bunu nəzərə alan fars ziyalıları fars dilini himayə edən hakim sülalələrin rolunu kiçiltmək üçün fars dilinin işlənmə sahəsinin genişlənməsi və statusunun yüksəlməsini onun linqvistik xüsusiyyətləri və imkanları ilə izah edərək fars dilini fars etnosunun həmin dövrdə varlığı və davamının qoruyucusu və SƏNGƏRİ kimi qələmə verirlər.
Maraqladır ki, belə gücü və yadelli təsirə müqaviməti olan fars dili bu gün, dövlətin son 100 ildə hərtərəfli dəstəyinə baxmayaraq, niyə yenə də zəif durumda qərar tutur, türk dilində bir cümlə və bir-iki beyt qarşısında acizliyini göstərir. Buna görə hakimiyyət dərhal onun dadına çatmağa tələsir. Min beş yüz il fars etnosunu qoruyan fars dili indi nədənsə hakimiyyətin hərtərəfli dəstəyi ilə yenə də özünü kimsəsiz hiss edir. Həm də fars dili ən çox türk dilindən qorxur. Digər dillərdə qanun pozuntularına o qədər də həssaslıq göstərilmir.
Dünyanın çox qəribə işləri olur. Min beş yüz il fars dilini himayə edən türklərin dili indi bu dil üçün təhlükə hesab edilir. Ona görə hakimiyyət-istər şahlıq, istərsə də molla rejimi, onun keşiyində ayıq-sayıq dayanıb. Daha dəqiq desək, bütün vasitələrlə qeyri-farsları assimilyasiya siyasətini həyata keçirməyə çalışır. Həmin məqsədə çatmaq yolunda ən böyük əngəl Cənubi azərbaycanlılar olduğundan onlara və türk dilinə qarşı daha sərt siyasət yeritməyə çalışır. Güman edir ki, Azərbaycan-türk dilini elm, təhsil, idarə və digər sferalardan, özü də ilk növbədə azərbaycanlıların öz vətənlərində-Cənubi Azərbaycanda amiranə qaydada kənarlaşdırmaqla istədiyinə nail ola bilər. Lakin həmin siyasətə məruz qalan digər xalqların tarixi təcrübəsi və İranda etnomilli münasibətlərin real vəziyyəti, azərbaycanlıların öz dili, mədəniyyəti, milli kimliynə bağlılığının səviyyəsi və onun daim güclənməsi həmin siyasətin uğursuzluğunu nümayiş etdirir.
Millətçi farslar( hərçənd onların arasında həmin məsələdə sağlam düşüncə sahibinə rast gəlmək çox çətindir) bir şeyi başa düşmürlər ki, azərbaycanlıların dilini qadağan etmək, ona hər cür təzyiq göstərməklə son nəticədə fars dilinin rəsmi dil kimi işlənmə sahəsinin farslarla məhdudlaşmasına şərait yaradacaqlar.
Əgər fars dili belə inkişaf etmiş, qüdrətli dildirsə, hakimiyyətin hərtərfli dəstəyini öz arxasında hiss etdiyi halda belə, niyə türk dili ilə rəqabətdən oddan qorxan kimi qorxur. Suallar çoxdur. Cavabları isə tarix verəcək.
18 fevral 2025.

Yaradanın dilsiz mələkləri...

Bəzi insanlar küçədəki heyvanlarla çox pis rəftar edirlər. Bu yaxınlarda qarşıma xəbər çıxdı: İcra hakimiyyəti əmr verib ki, küçə itləri güllələnsin. Və güllələtdiriblər də. Bu insanlığa sığan hərəkətdirmi? Bir Azərbaycan vətəndaşına belə addım yaraşarmı? Düzdür, bəzi itlər təhlükəlidir, insanlara hücum edirlər. Lakin ağıllı, şüurlu insan bunun qarşısın almaq üçün addımlar atar. Müəyyən bir orqana müraciət edə bilər ki, dövlət bu problemin qarşısını almaq üçün müəyyən tədbirlər görsün. Heyvanlara qarşı amansız davranış tək Bakıda deyil, digər bölgələrimizdə də müşahidə olunur. Biz bu hadisələrə bəzən televiziya, bəzən də saytlar vasitəsilə, yaxud fərdi şəxslərin video qeydləri nəticəsində şahid oluruq. Təəssüf və acı doğuracaq haldır. Axı Azərbaycan 2007-ci ildə Ev Heyvanlarının Mühafizəsi üzrə Konvensiyasına qoşulub. Bu konvensiyaya görə, dövlət sahibsiz heyvanları əzaba, ağrıya məruz qoymadan sayını azaltmaq üçün lazımi tədbirlər gerçəkləşdirir, sığınacaqlarda yerləşdirir. Lakin bəzən bunları nəzərə almayanlar da tapılır. Buna görə bu gün ölkəmizdə yüzlərlə, minlərlə, heyvan öldürülür. Ancaq heyvanların qısırlaşdırılması, tibbi müainəsi icra hakimiyyətlərin və bələdiyyənin vəzifəsidir. Gərək ki, bu işdə məsul olanlar dövlətin qayda-qanunlarına səti yanaşmasınlar. Ancaq o gün gördüyüm xəbər həm məni, həm də mənim kimi heyvansevər insanları məyus etdi. Axı necə günahsız heyvanların güllələnməsi barədə göstəriş vermək olar? Heyvanlara qarşı rəhmsiz davranmaq, şiddət göstərmək olmaz. Yadda saxlayaq ki, heyvansevən insandan insana xətər dəyməz. Bizim birinci növbədə Tanrının dilsiz yaratdığı heyvana məhəbbətimiz olmalıdır ki, ətrafımızdakı
insanları saf, təmiz sevgi ilə sevək. Əgər kimsə bir heyvan götürüb bəsləsə, onun qayğısına qalsa, insanda heyvana qarşı məhəbbət hissi oyanar. Eyni zamanda heyvanda da insana qarşı sevgi hissi yaranar. Axı, heyvanların hiss etmə qabiliyyəti güclüdür. Mən sosial şəbəkələrdə qardaş ölkəmiz Türkiyə ilə Azərbaycanı müqayisə etdikdə görürəm ki, Türkiyə sahibsiz heyvanlara qarşı daha mərhəmətlidir. Sosial şəbəkədə izlədiyim video məni təsirləndirdi. Türkiyədə qarın içərsində bir pişik donub qalmışdı. Türk vətəndaşı da həmin pişiyi qarın içərisindən götürüb paltosunun içərisində isitməyə çalışırdı. Bu hərəkət həmin insanın mərhəmətindən, insanlığından, sağlam düşüncəsindən irəli gəlir. Küçədə sahibsiz heyvan gördükdə əgər əlimizdə yemək, çörək varsa, həmin heyvana verə bilərik. İnanın, bunu Allah dəyərləndirir. Çünki bütün canlıları Allah yaradıb. Heyvanlardan qorxmaq lazım deyil, heyvanlara qarşı sərt davranan insanlardan qorxmaq lazımdır. Əgər sahibsiz itlərdən əziyyət çəkirsizsə, onlara şiddət göstərmədən bu məsələni həll etmək olar. Sual yaranır: Necə? Cavab isə sadədir: “Toplan” qayğı mərkəzinə müraciət etmək olar. Qayğı mərkəzində həmin itlərə quduzluğa qarşı peyvəndə vurulur, birka taxılır. İtə birka taxılıbsa, demək, təhlükəsizdir. Belə itlər sonra təbiətə yenidən buraxılır. Bu zaman sahibsiz itlərin sayı azalacaq. İnsanlar heyvanlardan qorxmayacaq. İnsanlarda heyvanlara qarşı sevgi, məhəbbət hissi yaranacaq. Heyvanlara qarşı rəhmli davranmaq hər insanın işi deyil. Bu iş böyük
ürəkli insanlara xasdır. Gəlin, geniş düşünək, heyvan və insan arasında çox ciddi fərqlərin olduğunu hamımız çox yaxşı bilirik. İnsanın
dili, şüuru var. İnsan ağrını, acını, dərdi dilə gətirə bilir, lakin heyvan bunu edə bilmir. Bu yerdə Mövlanə Cəmaləddin Ruminin bir kəlamı yadıma düşdü: “Heyvanlar mənim səssiz qullarımdır. Onlar indi zülmə susurlar, amma hesab günü danışacaqlar!”. Bəli, bəzi insanlar heyvanlara zülm edirlər, heyvanlarsa, susurlar. Heç nə edə bilmirlər. Amma onlar hesab günü danışacaqlar! Bəzən sosial şəbəkələrdə heyvanlarla bağlı videolar qarşıma çıxır. Yoldan hər hansısa bir heyvan keçir, həmin anda da maşın şütüyür. Maşın həmin heyvanı vurur. Sürücü maşını kənara çəkib, heyvanla maraqlanmır. Görməzlikdən gəlir. Bu, düzgün hərəkət deyil. Ümumiyyətlə, bu davranış insana yaraşan xüsusiyyət deyil. Bu, eyni zamanda onu göstərir ki, həmin insan bir canlının həyatına son qoydu, həmin adam — sürücü insanın da həyatına son qoya bilər, deyə düşünürəm. Nəticədə, bir canlını həyatdan edir. Məni ən çox düşündürən məsələ, qış aylarında sahibsiz heyvanların soyuqda qalmasıdır. Daha doğrusu, donaraq qalması, nə yeyir, nə içir deyə çox düşünürəm. Biz insanlar üşüyürüksə, deməli, heyvanlar da üşüyür. Axı onlar da canlıdırlar. Gəlin, bir olaq, mübarizə aparaq, sahibsiz, günahsız heyvanların öldürülməsinin, onlara əziyyət verilməsinin qarşısını alaq. Heyvanları
qoruyaq, onları incitməyək!

Əsgəran qalasından ən son görüntülər

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva fevralın 18-də Əsgəran qala-kompleksinin konsepsiya layihəsi ilə tanış olublar.
Əsgəran qala-kompleksinin dizayn layihəsi “Mədəni və təbii irs”, “İnfrastruktur və xidmətlər”, “Əyləncə və istirahət”, “Marketinq və təşviqat” olmaqla, 4 istiqaməti əhatə edən konsept üzrə hazırlanıb. Layihəyə əsasən, qalanın konservasiyası, möhkəmləndirilməsi, arxeoloji qazıntıların aparılması və açıq səma altında tarixi parkın yaradılması nəzərdə tutulur.
Qala ərazisində müxtəlif rekreasiya xidmətlərinin də təklif olunduğu yaşayış kompleksinin inşası, daxili yol şəbəkəsinin (piyada və nəqliyyat) hazırlanması planlaşdırılır.
Kompleks ərazisində ilin dörd fəslində festival və mədəni tədbirlərin keçirilməsi, idman, istirahət və əyləncə, ticarət, ictimai iaşə və digər sahələr üzrə müvafiq infrastrukturun yaradılması nəzərdə tutulur.
Xatırladaq ki, Qarabağın hakimi Pənahəli xanın göstərişi ilə inşa olunan XVIII əsrə aid Əsgəran qalası Azərbaycan memarlığının nadir nümunələrindəndir.
Qala-kompleksindən ən son fotoları təqdim edirik:

Polad Həşimovun necə şəhid olduğu açıqlandı

Bakıda ermənilərin növbəti məhkəməsində Azərbaycana qarşı aparılmış təcavüzkar müharibənin gedişində törədilmiş bir sıra konkret cinayət faktları sadalanıb.
Faktlar arasında general-mayor Polad Həşimov və silahdaşlarının şəhid olduğu fakt da yer alıb.
Qeyd olunub ki, 2020-ci il iyulun 14-də Ermənistanın Tavuş vilayəti Berd rayonu Movses kəndi ərazisində yerləşən mövqelərdən və ələ keçirilmiş “Ara postu” adlanan döyüş mövqeyindən iriçaplı artilleriyadan Müdafiə Nazirliyinin Tovuz rayonunun Ağdam kəndində yerləşən “N” saylı hərbi hissəsinin müvafiq döyüş postunun yaxınlığında qurulmuş sığınacaq istiqamətində atəşlər açılıb, atılmış mərminin sığınacağa düşərək partlaması nəticəsində general-mayor Həşimov Polad İsrayıl oğlu, polkovnik Mirzəyev İlqar Anzor oğlu, mayor Əhmədov Namiq Hajan oğlu, mayor Novruzov Anar Gülverdi oğlu və gizir Babayev Yaşar Vasif oğlu qəsdən öldürülüb.
Polad Həşimov 2016-cı ildə aprel döyüşlərində iştirak edib və xəsarət alıb. Bundan sonra ona vaxtından əvvəl general rütbəsi verilib.
General-mayor Polad Həşimov iyulun 13-dən 14-ə keçən gecə Tovuz rayonu istiqamətində döyüş zamanı qəhrəmancasına şəhid olub.
İyulun 14-də general-mayor Polad Həşimovun nəşi əvvəlcə doğulduğu Qəbələ rayonunun Vəndam qəsəbəsinə, sonra yaşadığı Sumqayıt şəhərinə gətirilib. Şəhid general iyulun 15-də II Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.
9 dekabr 2020-ci il tarixində Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə ona Milli Qəhrəman adı verilib.

Sexdə 3 nəfər dəm qazından zəhərləndi

Gədəbəydə çörəkbişirmə sexində 3 nəfər dəm qazından zəhərlənib.
Gədəbəy şəhər ərazisində yerləşən çörəkbişirmə sexində çalışan 1976-cı il təvəllüdlü X.Həsənova, 1971-ci il təvəllüdlü P.Sadıqova və 1986-cı il təvəllüdlü S.Hüseynova dəm qazından zəhərləniblər.
Zərərçəkənlər xəstəxanaya çatdırılıb, vəziyyətləri kafi qiymətləndirilir.
Faktla bağlı araşdırma aparılır.

Bakıdakı ermənilərin növbəti məhkəməsi: YENİ FAKTLAR

Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində sülh və insanlıq əleyhinə cinayətlər, müharibə cinayətləri, o cümlədən təcavüzkar müharibənin hazırlanması və aparılması, soyqırımı, müharibə qanunlarını və adətlərini pozma, habelə terrorçuluq, terrorçuluğu maliyyələşdirmə, hakimiyyəti zorla ələ keçirmə, onu zorla saxlama və digər çoxsaylı cinayətlər törətməkdə təqsirləndirilən Ermənistan Respublikasının vətəndaşları Arayik Harutyunyan, Arkadi Qukasyan, Bako Sahakyan, Davit İşxanyan, Davit Babayan, Lyova Mnatsakanyan və digərlərinin barəsində olan cinayəti işləri üzrə məhkəmə prosesinin baxış iclası fevralın 18-də davam etdirilib.
Bakı Hərbi Məhkəməsində hakimlər Zeynal Ağayevin sədrliyi ilə, Camal Ramazanovdan və Anar Rzayevdən ibarət tərkibdə (ehtiyat hakim Günel Səmədova) keçirilən məhkəmə iclasında təqsirləndirilən şəxslərin hər biri bildikləri dildə tərcüməçi, habelə müdafiələri üçün vəkillərlə təmin olunub.
Məhkəmənin baxış iclasında zərərçəkmiş şəxslərin bir qismi, onların hüquqi varisləri və nümayəndələri, dövlət ittihamını müdafiə edən prokurorlar, habelə Azərbaycan dövləti adından zərərçəkmiş qismində Nazirlər Kabineti Aparatının rəhbəri Rüfət Məmmədov iştirak ediblər.
Budəfəki məhkəmə iclasında ittiham aktının Ermənistan dövlətinin, onun dövlət qurumlarının vəzifəli şəxslərinin, hərbi qüvvələrinin və qanunsuz silahlı birləşmələrin bilavasitə rəhbərliyi və iştirakı, şifahi-yazılı qaydada verdiyi tapşırıq, göstəriş və təlimatları, maddi, texniki, şəxsi heyətlə verdiyi dəstəyi, mərkəzi qaydada idarəçiliyi əsasında, eləcə də ciddi nəzarəti altında Azərbaycan ərazisində daxili və beynəlxalq hüquq normalarına zidd şəkildə, Azərbaycana hərbi təcavüz etmək məqsədilə yaradılmış, həmçinin Köçəryan Robert Sedraki, Sarkisyan Serj Azati, Manukyan Vazgen Mikaeli, Sarkisyan Vazgen Zaveni, Babayan Samvel Andraniki, Balasanyan Vitali Mikaeli, Balayan Zori Hayki, Ohanyan Seyran Muşeqi, Qaramyan Arşavir Surenoviç, Melkonyan Monte Çarlz və digərlərinin rəhbərliyi, bilavasitə və dolayı iştirakları ilə Ermənistan dövləti, o cümlədən sözügedən cinayətkar birlik tərəfindən aparılan təcavüzkar müharibənin gedişində törədilmiş ayrı-ayrı cinayət faktlarına dair epizodlar, habelə Azərbaycan Respublikasının hərbi arsenalına və mülki infrastrukturuna vurulmuş maddi ziyanın məbləği elan edilib.
Dövlət ittihamçıları Fuad Musayev və Vüsal Abdullayev təcavüzkar müharibənin gedişində törədilmiş ayrı-ayrı cinayət faktları və iş üzrə təqsirləndirilən şəxslərin həmin cinayətlərdə iştirakına dair ittiham akının hissəsini elan ediblər.
Bildirilib ki, 1988-2024-cü illər ərzində 3493 nəfəri mülki, 15 min 357 nəfəri hərbi qulluqçu olmaqla, ümumilikdə 18 min 850 şəxs qəsdən öldürülüb, 4435 nəfəri mülki, 51 min 803 nəfəri hərbi qulluqçu olmaqla, ümumilikdə 56 min 268 şəxsə müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri yetirilməklə qəsdən öldürülmələrinə cəhd edilib.
Sonra dövlət ittihamçısı Təranə Məmmədova təcavüzkar müharibənin gedişində törədilmiş bir sıra konkret cinayət faktlarını sadalayıb.
Qeyd edilib ki, 1988-ci ilin fevralından başlayaraq Xankəndi şəhərində yerləşən Xankəndi Pedaqoji İnstitutunda müəllim işləyən azı 17 pedaqoji işçi, habelə ali təhsil alan azı 17 azərbaycanəsilli tələbə məhz azərbaycanlı olduqları üçün məcburi qaydada kütləvi şəkildə həmin institutdan qovulub.
1988-ci il fevralın 20-də - Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Azərbaycan SSR-in tərkibindən Ermənistan SSR-ə verilməsi haqqında qərarın çıxarılaraq SSRİ Ali Sovetinə göndərilməsindən cəmi bir gün sonra, yəni, 1988-ci il fevralın 21-də Əsgəran rayonu ərazisində odlu silahlarla aramsız atəşlər açılması nəticədə Xankəndi şəhərinin dinc mülki sakini Əhmədov Əhməd Bəhmən oğluna güllə yarası xəsarəti yetirilib.
1988-ci il iyulun 9-da milis orqanlarına daxil olmuş məlumat əsasında həmin ilin mart-aprel aylarında Xankəndi şəhərində yerləşən Kondensator zavodunda müxtəlif qurğular vasitəsilə kustar üsulla hazırlanmış silahlar və partlayıcı qurğular, habelə əl qumbaraları aşkar edilərək götürülüb.
1988-ci il sentyabrın 20-də Xocavənd rayonunun Günəşli kəndinə odlu silahlardan və tüfənglərdən istifadə olunmaqla edilmiş hücum nəticəsində həmin kəndin dinc sakini Balakişiyev Məhəmmədəli Qəhrəman oğlu qəsdən öldürülüb.
Qarabağ İpək kombinatının təmir-tikinti sahəsinin rəisi Ayrapetyan Slavik Calaloviç, kombinatın partiya komitəsinin katibi Köçəryan Robert Sedraki, baş mühəndis Simonyan Vladimir Semenoviç, həmkarlar təşkilatının sədri Mesropyan Bella Surenovna və qeyriləri 1988-ci ilin sentyabr ayı ərzində iş yerinə buraxmamaqla və hədə-qorxu gəlməklə Qarabağ İpək kombinatında işləyən azərbaycanəsilli şəxsləri kütləvi şəkildə iş yerindən qovaraq əmək hüquqlarından zorla məhrum ediblər.
Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin törətdiyi çoxsaylı cinayətləri videolentə alaraq dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq məqsədilə 1992-ci il iyunun 15-də Xocalı rayonunun Naxçıvanlı kəndinə ezam olunmuş Azərbaycan Dövlət Televiziyasının “215 KL” studiyasının rəhbəri, jurnalist Mustafayev Çingiz Fuad oğlu həmin gün saat 11:00 radələrində çəkiliş apararkən yaxınlığına düşüb partlamış minaatan mərmisinin qəlpələrinin bədəninin müxtəlif nahiyələrinə dəyməsi nəticəsində qəsdən öldürülüb.
2017-ci il iyulun 4-də Füzuli rayonunun Alxanlı kəndi istiqamətində müdafiə olunmayan ərazilərə, yaşayış məntəqələrinə və mülki əhaliyə zirehli texnikalardan atəş açılıb, “OQ-9M” markalı 73 millimetr çaplı, qəlpəli qumbaranın Alxanlı kəndinin ərazisinə düşərək partlaması nəticəsində kəndin dinc sakinləri Allahverdiyeva Sahibə İdris qızı və 2016-cı il təvəllüdlü azyaşlı Quliyeva Zəhra Elnur qızı müxtəlif bədən xəsarətləri alaraq qəsdən öldürülüb.
2020-ci il iyulun 14-də Ermənistan Respublikasının Tavuş vilayəti Berd rayonu Movses kəndi ərazisində yerləşən mövqelərdən və ələ keçirilmiş “Ara postu” adlanan döyüş mövqeyindən iriçaplı artilleriyadan Müdafiə Nazirliyinin Tovuz rayonunun Ağdam kəndində yerləşən “N” saylı hərbi hissəsinin müvafiq döyüş postunun yaxınlığında qurulmuş sığınacaq istiqamətində atəşlər açılıb, atılmış mərminin sığınacağa düşərək partlaması nəticəsində general-mayor Həşimov Polad İsrayıl oğlu, polkovnik Mirzəyev İlqar Anzor oğlu, mayor Əhmədov Namiq Hajan oğlu, mayor Novruzov Anar Gülverdi oğlu və gizir Babayev Yaşar Vasif oğlu qəsdən öldürülüb.
2020-ci il oktyabrın 2-də işğal altında saxlanılan Ağdərə, Ağdam rayonları və digər ərazilərdəki mövqelərdən “Qrad” (“BM-21”) reaktiv yaylım atəş sistemlərindən, iriçaplı digər silahlardan Tərtər rayonunun hərbi əməliyyatların aparılmadığı, hərbi obyektlərin yerləşmədiyi, dinc əhalinin sıx yaşadığı yerlərinə açılmış çoxsaylı atəşlərin mərmilərindən birinin Tərtər rayon prokurorluğunun inzibati binasının qarşısında avtomobil yolunun üzərinə düşüb partlaması nəticəsində Ermənistan silahlı qüvvələrinin törətdiyi cinayət faktlarına görə başlanmış cinayət işləri üzrə yaradılmış istintaq qruplarının üzvü, Sumqayıt şəhər prokurorluğunun Tərtər rayon prokurorluğuna ezam olunmuş böyük müstəntiqi Həsənov Ozal Mübariz oğluna sağlamlığa ağır zərər vurmaya aid xəsarətlər yetirilib.
Daha sonra çıxış edən Baş prokurorun böyük köməkçisi Vüsal Əliyev elan edib ki, 1990-cı illərin əvvəllərindən 2023-cü il sentyabrın 20-dək olan müddət ərzində müxtəlif iri və kiçik çaplı silahlar, sursatlar, artilleriya qurğuları, raketlərdən atəşlər açılmaqla edilmiş silahlı hücumlar nəticəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin müdafiə arsenalına aid, 908 milyon manatdan artıq dəyərdə hərbi əmlaklar məhv edilib, yararsız hala salınıb və ya ələ keçirilib.
2001-ci ilin əvvəllərindən 2021-ci il mayın sonlarınadək olan müddət ərzində “İsgəndər-M” əməliyyat-taktiki təyinatlı ballistik raketi, “Toçka-U” taktiki raket kompleksi, “9K33 OSA” özü yeriyən zenit raket kompleksi, “S-8” idarə olunmaz təyyarə raketi, “Smerç”, “TOS-1A Solntsepek” sistemləri, “İqla-S” zenit-raket kompleksləri, tank əleyhinə idarə olunan “Konkurs” və “Kornet” raketləri, “RPQ-26” qumbaraatanları və digər iriçaplı odlu silah, onun komplekt hissələri, döyüş sursatı, partlayıcı maddələr və qurğular qanunsuz əldə edilərək Rusiya Federasiyasından gizli üsullarla Ermənistan Respublikasına, oradan isə Ermənistan Respublikasının hərbi təcavüzü nəticəsində əvvəllər işğal altında olmuş Azərbaycan Respublikasının ərazisində qanunsuz olaraq qurulmuş mühəndis-istehkam mövqelərinə yerləşdirməklə Azərbaycana qarşı təcavüzkar müharibədə istifadə edilib.
Eyni zamanda, təcavüzkar müharibə nəticəsində mülki infrastruktura Birinci Qarabağ müharibəsi və sonrakı dövrlərdə, habelə İkinci Qarabağ müharibəsi dövründə ümumilikdə 5,2 milyard manatdan artıq məbləğdə maddi ziyan vurulub.
Təcavüzkar müharibə nəticəsində Azərbaycan Respublikasının mülki infrastrukturuna, iqtisadiyyatına, ekologiyasına, müdafiə arsenalına və digər sahələr üzrə Azərbaycan Respublikasına ümumilikdə 100 milyard manatdan artıq maddi ziyan vurulub.
Yekunda Baş prokurorun xüsusi tapşırıqlar üzrə köməkçisi Tuqay Rəhimli təqsirləndirilən şəxslər Qukasyan Arkadi Arşaviri, Sahakyan Bako Sahaki, Harutyunyan Arayik Vladimiri, İşxanyan Davit Rubeni, Babayan Davit Klimi, Mnatsakanyan Lyova Henrixi, Manukyan Davit Azati, Babayan Madat Arakeli, Paşayan Melikset Vladimiri, Martirosyan Qarik Qriqori, Balayan Levon Romiki, Stepanyan Qurqen Homerosi, Beqlaryan Vasili İvani, Qazaryan Erik Roberti və Allahverdiyan Davit Nelsoninin ittiham olunduqları Cinayət Məcəlləsinin müvafiq maddələrini elan edib.
Bununla da iş üzrə ittiham aktının nəticəvi hissəsinin elanı başa çatıb.
Daha sonra məhkəmə iclasına sədrlik edən hakim Zeynal Ağayev təqsirləndirilən şəxslər Arayik Harutyunyana və Arkadi Qukasyana qarşı irəli sürülmüş hər bir ittihamın mahiyyətini, onlara istinad edilən əməllərin hüquqi tövsifini, həmin əməllərə görə cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulan cəzanı və təqsirləndirilən şəxslərin malik olduğu hüquqları izah edib, habelə özlərini təqsirli bilib-bilməmələrinə dair suallar ünvanlayıb.
Arayik Harutyunyan və Arkadi Qukasyan məhkəməyə müraciət edərək müdafiəçiləri ilə konfidensial görüş keçirmək istədiklərini, bundan sonra suallara cavab verəcəklərini bildiriblər.
Məhkəmənin növbəti iclası fevralın 20-nə təyin olunub.
Növbəti məhkəmə iclası təqsirləndirilən şəxslərin hər birinə onlara qarşı irəli sürülmüş hər bir ittihamın mahiyyəti, onlara istinad edilən əməllərin hüquqi tövsifi və həmin əməllərə görə cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulan cəzaların izah olunması, irəli sürülmüş ittihamlar üzrə özlərini təqsirli bilib-bilməmələrinə dair sualların aydınlaşdırılması ilə davam etdiriləcək.
Xatırladaq ki, sözügedən cinayət işi üzrə 15 nəfər - Harutyunyan Arayik Vladimiri, Qukasyan Arkadi Arşaviri, Sahakyan Bako Sahaki, İşxanyan Davit Rubeni, Manukyan David Azatini, Babayan Davit Klimi, Mnatsakanyan Levon Henrikoviç, Beglaryan Vasili İvani, Qazaryan Erik Roberti, Allahverdiyan Davit Nelsoni, Stepanyan Qurgen Homeri, Balayan Levon Romiki, Babayan Madat Arakeloviç, Martirosyan Qarik Qriqori, Paşayan Melikset Vladimiriyə qarşı Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 100 (təcavüzkar müharibəni planlaşdırma, hazırlama, başlama və aparma), 102 (beynəlxalq müdafiədən istifadə edən şəxslərə və ya təşkilatlara hücum etmə), 103 (soyqırımı), 105 (əhalini məhvetmə), 106 (köləlik), 107 (əhalini deportasiya etmə və ya məcburi köçürmə), 109 (təqib), 110 (insanları zorakılıqla yoxa çıxarma), 112 (beynəlxalq hüquq normalarına zidd azadlıqdan məhrumetmə), 113 (işgəncə), 114 (muzdluluq), 115 (müharibə qanunlarını və adətlərini pozma), 116 (silahlı münaqişə zamanı beynəlxalq humanitar hüquq normalarını pozma), 118 (hərbi soyğunçuluq), 120 (qəsdən adam öldürmə), 192 (qanunsuz sahibkarlıq), 214 (terrorçuluq), 214-1 (terrorçuluğu maliyyələşdirmə), 218 (cinayətkar birlik (təşkilat) yaratma), 228 (qanunsuz olaraq silah, onun komplekt hissələrini, döyüş sursatı, partlayıcı maddələr və qurğular əldə etmə, başqasına vermə, satma, saxlama, daşıma və gəzdirmə), 270-1 (aviasiya təhlükəsizliyinə təhdid yaradan əməllər), 277 (dövlət xadiminin və ya ictimai xadimin həyatına sui-qəsd etmə), 278 (hakimiyyəti zorla ələ keçirmə və onu zorla saxlama, dövlətin konstitusiya quruluşunu zorla dəyişdirmə), 279-cu (qanunvericiliklə nəzərdə tutulmayan silahlı birləşmələri və qrupları yaratma) və digər maddələri ilə ittiham olunurlar.

Türkiyə Ukrayna-Rusiya danışıqları üçün ideal məkandır

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski ilə danışıqlar aparıb.
Danışıqlardan sonra keçirilən mətbuat konfransında Ərdoğan bildirib ki, Vaşinqtonun danışıqlara başlamaq təşəbbüsü Ankaranın siyasəti ilə üst-üstə düşür.
Ərdoğan əlavə edib ki, döyüşlər “indi dayandırılmalıdır”.
“Ölkəmiz qarşıdakı dövrdə Rusiya, Ukrayna və ABŞ arasında baş tuta biləcək danışıqlar üçün ideal məkan olacaq... (Zelenski ilə görüşdə) vurğuladım ki, danışıqlar nəticəsində davamlı sülhün əldə olunması üçün hər cür dəstəyi verəcəyik”, – Rəcəb Tayyib Ərdoğan deyib.
Türkiyə prezidentinin sözlərinə görə, 2022-ci ildə Rusiya və Ukrayna arasında İstanbul danışıqları “mühüm başlanğıc nöqtəsi” oldu. Onun sözlərinə görə, münaqişə tərəfləri orada ən böyük razılığa gəliblər.
Ərdoğan həmçinin bildirib ki, Türkiyə Qara dənizdə təhlükəsiz ticarət daşımalarına dair tənzimləmə üzərində işləməyə davam edəcək. O, sənədin “danışıqlara aparan prosesdə etimadı artıran tədbir” kimi xidmət edəcəyinə inanır.

Həmin görüş Ukrayna üçün sürpriz olub

“Ukraynada müharibənin bitməsi ilə bağlı danışıqlar Kiyevin iştirakı olmadan qeyri-realdır”.
Bunu Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Ankarada türkiyəli həmkarı Rəcəb Tayyib Ərdoğanla keçirilən birgə brifinqdə deyib.
Zelenski bununla yanaşı bu gün Ər-Riyadda keçirilən Rusiya-ABŞ görüşü ilə bağlı fikirlərini belə ifadə edib:
“Ər-Riyaddakı görüş bizim üçün sürpriz oldu. Biz bunu mediadan öyrəndik. Düşünürəm ki, bu, təkcə bizim üçün yox, bir çox insana sürpriz idi”.