(ön söz)

Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin təşəbbüsü və dəstəyi ilə çap olunan növbəti kitabda söz adamlarının ulu Türk xanımlarının yaraşığına yaraşıq verən yeni yazılmış ədəbiyyat nümünələri ilə paralel, qorxmazlığı, cəsarəti tarixlərə səs salan, imperiyalar yaradan qəhrəmanlıq səhifələri yazan Türk kişisinin milli baş geyimi papağı tərənnüm edən şeirlər milli mənəvi dəyərlərimizin yaşadığını və yaşayacağının təsdiqidir.

Ta qədim zamanlardan Türk kişisinin başında papağın, xanımının başında kəlağay, şal, ləçək və digər milli baş geyimlərin olması əsas şərt olub. Bunlar insanın şərəf nişanəsi kimi dəyərləndirilib. Papağa və qadın baş örtülərinə hörmətsizlik müqəddəslərə, namusa, qeyrətə hörmətsizlik sayılıb. Ona görə də kişinin papağı başında Azərbaycan şifahi ədəbiyyatıının ayrı-ayrı janrlarında atalar sözlərində, zərb məsələlərində, bayatılarda, xalq mahnılarınfada, alqışlarda, qarğışlarda papağın xalqımızın həyatında, milli mənəvi dünyasında rolu ta qədim zamanlardan müdriklərimizin tərbiyə metodu kimi nəsillərdən nəsillərə keçib bu günümüzə çatıb. “Başdan papaq aparan küləkdən kol- kosa heç nə olmaz, amma sərv sınar”, “Əgər təksən, papağınla məsləhətləş”, “Papaq altında igidlər yaşar”, “Papağı tülkü dərisindən, xəbəri yox gerisindən”, “Papaq elə, işimizi bilək”, “Papaq götür deyirlər, baş götürür” və digər atalar sözlərində dərin açıq və şüuraltı məna insanları düşünüb daşınmağa, özündəki çatışmazlıqları aradan qaldırmağa, təmizliyə, ərənliyə səsləyir. Müdriklərimizə görə, baş baş olsa, papaq tapılar.
Papağa görə kişinin sosial mövqeyini, maddi vəziyyətini bilmək olardı. Papağın motal papaq, şələ papaq növlərini kasıblar başına qoyardı. Qələmi papaq, Buxara papaq, qoçu papağı nüfuzlu şəxslərin, bəy zümrəsinin, varlıların baş geyimi idi.
Papaq mövzusunda ədə¬biy¬yat nümunələri içərisində görkəmli dramaturq, yazıçı, şaiir, teatr xadimi Cəfər Cabbarlının “Papaq” hekayəsi daha çox diqqətimi özünə yönəltdi. Hekayənin qəhrəmanı 20-ci yüzilliyin əvvəllərindəki vur-tutlu, qoçulu, milli dəyərlərin prioritet olduğu köhnə Bakıda gecənin bir aləmində Böyük Səlyan küçəsində hətta oğruya “vətəndaş oğru” kimi qorxa-qorxa müraciət edildiyi dönəmdə canını qorumaqdan çox, papağını qorumaq uğrunda mücadilə edir.
İşıqsız, yağışlı, palçıqlı, qorxulu, qoxulu dar dalanın ağzındakı zibil kisəsindən qorxub canını qurtarmağa çalışan insanlara qoşulub təkcə ayaqqabılarını yox, həm də başını itirən qəhrəmanın yadına nəhayət papağı düşür:
“Doğrusu, bu işlərin hamısı mənə bir növ təsir etdi. Ciddi düşünmək lazım idi. Əlimi atdım pencəyimin cibinə ki, papağımı çıxarıb yenidən qoyum qabağıma və əməlli-başlı düşünüm. Birdən əlim süsləndi və gücsüz yanıma düşdü. Baxdım...
Papaq düşmüşdü...”
Papağını itirən “qəhrəman”ın halına acıdım...
Artıq milli kişi baş geyimi papağı vəsf edən şeirlər də işıq üzü görməkdədir. Qarşınızdakı kitabın çapdan çıxma ərəfəsində növbəti ilkə imza atdıq. Xətai Sənət Mərkə¬zində Xətai Rayon İcra Hakimiyyətinin və Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə “Milli üslubda baş geyimləri və örtükləri” adlı yeni layihəyə start verildi. Tədbirə gələn çoxsaylı iştirakçıların papağa və kəlağayıya diqqəti, ehtiramı, marağı və sevgisi bizi ruhlandırdı.
2024-ci ildə də Azərbaycan Respublikası Prezident Administrasiyasının, Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyinin, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə Bakının, bölgələrimizin mədəniy¬yət ocaqlarında, ali təhsil müəssisələrində kəlağayıya aid festivallar, sərgilər, tədbirlər keçirilib. Azərbaycan Res¬pub¬¬li¬kasının Qeyri Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin elan etdiyi qrant müsabiqəsində Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi “Azərbaycan kəlağayıla¬rının təbliği” layihəsi qalib oldu. Layihə çərçivəsində kəla¬ğa¬yımızı geniş təbliğ, təqdim etdik. “Sazlı, Sözlü Kəlağayı Günləri” layihəsi çərçivəsində Xətai, Suraxanı, Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətlərinin dəstəyi ilə Kəlağayı Fes¬ti¬val¬ları, Xətai Sənət Mərkəzində keçirilən “Papaq qeyrəti¬miz¬dir, kəlağayı ismətimiz” layihəmiz milli dəyərlərimizə diqqət və sayğı ilə yanaşanların böyük marağına səbəb oldu.
Artıq dörd ildir ki, milli baş geyimlərimizi təqdim və təblig edən layihələrimizlə Azərbaycanı qarış-qarış gəzib milli baş geyimlərimizi tanıdırıq. Həmçinin Rusiya Federasiyasında, Gürcüstan Republikasında yaddaqalan möhtəşəm tədbirlər keçirdik. 2025-ci ildə də İctimai Birliyimizin təqdim etdiyi “Milli üslubda baş örtükləri və geyimləri” layihəmiz Azərbaycan Respublikası Qeyri Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin kiçik qrant müsabiqəsinin qalibi elan olundu. Fəaliyyət dairəmizi genişləndirərək biz ipək kəlağayımızla yanaşı, başqa baş örtüklərimiz və geyimlərimizi - çalmanı, naz-nazını, ləçəyi, eləcə də qeyrət və namus rəmzi buxara, motal, çoban və digər papaq növlərini, həmçinin araqçını, təsəyi və başqa baş geyimlərinin mənəvi tərəflərini xalqımıza tanıtmaq üçün müxtəlif mədəni tədbirlər keçirəcəyik. Yeni kitabımızda toplanmış bədii nümunələr bu işimizin başlanğıcıdır.
2025-ci il başlanandan İctimai Birliyimiz müxtəlif tədbirlərə start verib. Rəssam Gülnarə Məmmədovanın İmişlinin Differensial Təhsil və Tədris Mərkəzində 6 gün dalbadal nümayiş etdirilən “Zəfərimiz Gülnarənin rənglər dünyasında” sərgisi Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin mənəvi dəstəyi ilə keçirildi.
Beynəlxalq Kitab Bağışlanma Günü münasibəti ilə Xəzər Universitetində keçirilən tədbirdə birliyimizin nəzdində işıq üzü görən müxtəlif 100 kitabı tələbələrə hədiyyə etdik və 100 kitab da İmişliyə Diferensial Təhsil və Tədris Mərkəzinə göndərdik.
2025-cı ildə Bilgəhdə Ahıl şəxslər üçün sosial xidmət müəssəsində, Əlilliyi olan şəxslərin Peşə-Əmək Reabilita¬siya Mərkəzində, İmişlidə Diferensial Təhsil və Tədris Mərkəzində Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin təşəb¬büsü ilə “Zəfər ətirli Novruzum” adlı konsertlərimiz və Kəlağayı Muzeyinin yaşı əsrlərə söykənən müasir və qədimi kəlağayıları, mərkəzin sakinlərinin və bu yazının müəllifinin əl işlərindən ibarət sərgi oldu. Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, 300-dən çox əl işlərim, 200-dən çox kəlağayı və digər eksponatlar geniş, işıqlı yerini, tamaşaçı bolluğunu gözləyir.
2025-ci ildə ilboyu yeni kitabımızla “Milli üslubda baş geyimləri və örtükləri” layihəsi çərçivəsində milli dəyərlərimiz ismət və qeyrət rəmzimiz kəlağayı və papaq təbliğ olunacaq.
Ədəbiyyat tarixini araşdıranda məlum olur ki, son bir neçə ildəki qədər papağa həsr olunan şeirlər yazılmayıb. 2025-ci ildə Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyi yeniliklərə imza atmağı qarşısına məqsəd qoyub. 2024-cü ildə təkcə Azərbaycanda deyil, qonşu Gürcüstanda, Rusiya Federasiyasında da “Sazlı, Sözlü Kəlağayı Günləri” layihəsi çərçivəsində möhtəşəm tədbirlər keçirildi. 2025-ci ildə İctimai Birlik və şəxsi “Kəlağayı Muzeyi” belə tədbirlərin auditoriyasını, sərhədlərini və mövzusunu genişləndirmək məqsədi ilə “Milli üslubda baş geyimləri və örtükləri” adlı yeni layihəsini gerçəkləşdirməyi, milli qeyrət, ərənlik, şücaət rəmzi papaqların təbliği üçün sərgilər təşkil etməyi və yeni kitablar çap etdirməyi, görüşlər keçirməyi planlaşdırılır.
Xanım-xatın ağbirçək nə¬nə¬lər, ismətli qızlar, gəlinlər, nazlıqəmzəli el gözəlləri deyəndə gözlərimin önünə abırlı, həyalı, əhdinə, sevgisinə sadıq, ismətli, düşməninin qarşısına mərdi- mərdanə çıxan Azərbaycanın qızı gəlir. Onların gül çöhrəsini daha da cazibədar, başını uca edən, gözəlliyinə gözəllik, zərifliyinə zəriflik, duruşuna, yerişinə incəlik qatan kəlağayıda milli ruh, milli mənlik, milli qürur, ismət, namus, ləyaqət, bir çox xalqların xarakterində tapılmayan ali milli mənəvi dəyərlər yaşayır. Bir cümlədə “milli” sözünü bilərəkdən bir neçə dəfə təkrarladım. Millilik xalqın özüdür. “Öz” isə millətin əbədiliyidir, kimliyidir, başqalarından fərqliliyidir.
Kəlağayı Azərbaycan qadınının milliliyinin nişanəsidir. İnanmıram ki, hansısa bir xalqda baş örtüyü bu qədər müsbət emosiya, mənəvi kriteriyalar daşısın. Bunlar dövlət quruculuğu, sözü, sənəti eramızdan çox-çox əvvəllərə gedib çıxan böyük Türklərin dünyagörüşüdür, əxlaqıdır, şərəfli ömür yolunun timsalıdır.
Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezide¬ti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın misilsiz xidmətləri sayəsində Azərbaycanın 24 qeyri-maddi mədəni irs nümunəsi ilə yanaşı Azərbaycan kəlağayısı da UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilmişdir. 24-28 noyabr 2014-cü il tarixində Parisdə keçirilən Qeyri-maddi Mədəni İrsin qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitənin 9-cu sessiyasında çıxışı zamanı Mehriban xanım fəxrlə vurğulamışdır:
“Biz azərbaycanlılar öz qədim, zəngin tariximizlə, mədəniyyətimizlə fəxr edirik, dünyada Azərbaycanı əsrlər boyu mədəniyyətlərin, sivilizasiyaların qovuşduğu sülhsevər, qədim və bərəkətli bir torpaq kimi tanıtmaq istəyirik”.
Həmin sessiyada noyabrın 26-da Azərbaycan xalqına aid daha bir əlamətdar element - “Ənənəvi kəlağayı sənəti və simvolizmi, qadın baş örtüklərinin hazırlanması və istifadəsi” UNESCO-nun Qeyri-maddi Mədəni Irs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edildiyindən hər il 26 noyabr “Azərbaycan Kəlağayısı Günü” kimi qeyd edilir.
“Hava kimi yüngül, buz kimi şəffaf” ipəkdən hazırlanan kəlağayılar Azərbaycan xalqının milli pasportudur, özünütəsdiq üçün mükəmməl sübutdur, qan və gen yaddaşımızdır. Azərbaycan qadınını bütün ömrü boyu olumundan ölümünə qədər müşayiət edən milli geyim, kvadrat formalı qadın baş örtüyü kəlağayıdır. Çadradan fərqli olaraq kəlağayının dinlə heç bir əlaqəsi yoxdur.
Son illərə qədər kəlağayını tərənnüm edən mahnılar da yazılmamışdı. İlk dəfə bu sətirlərin müəllifinin “Kəlağayı” şeirinə aşıq havacatı üstündə aşıq Gözəl Kəlbəcərli şaqraq səslə gözəl mahnı oxudu. Bundan sonra bir neçə kəlağayıya həsr olunmuş yeni mahnılar yarandı.
2019-cu ildə ilk dəfə yenə bəndənizin təşəbbüsü ilə Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında “Kəlağayı Günü” bayram tədbiri səviyyəsində qeyd edildi.
Kəlağayı sülh, barış rəmzidir. Sehirli incəliyi ilə üzü¬yün ortasından keçən kəlağayı millətin varlığının keşikçisidir, qadınların təkcə başlarını yox, həm də bütün varlığını, əxlaq dünyasını qoruyur.
Milli dəyərlərinə laqeyd yanaşan, sahib çıxmayan xalqların düşmənləri daha çox olar. Hiyləgər tülkü, yaxud tamahkar kaftar sürüsü xislətli əzəli düşmənlərimiz daim pusquda dayanıb ki, istehsal edə, tapa bilmədikləri, həsrətində olduqları maddi və mənəvi milli dəyərlərimizi ələ keçirsinlər, özününkü etməyə çalışsınlar. Son 30-35 ilin hadisələri bunu təsdiqlədi.
Milli dəyərlərimizin qədrini bilək, sahibi olaq, ona uzanan məkrli əlləri dibindən kəsək. Türk xalqını sevməyənləri anladaq ki, Türkün gücü onun mənəvi dünyasındadır min illərin o tayından müdrik babalarımızın, üzü nurlu ağbirçək nənələrimizin bizə miras qoyduğu dəyərlər də...

Güllü Eldar TOMARLI
Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi
İctimai Birliyinin sədri, şəxsi Kəlağayı
Muzeyinin direktoru, şair, publisist

Növbəti hədəfimiz Qərbi Azərbaycana qayıdışdır

Qırx dörd günlük Vətən müharibəsindəki tarixi Qələbə, Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin 2022-ci il dekabrın 24-də Qərbi Azərbaycan İcmasının inzibati binasında Qərbi Azərbaycandan olan bir qrup ziyalı ilə görüşündəki çıxışı soyadaşlarımızın öz doğma torpaqlarına qayıdış ümidinə bir daha işıq saçdı. Qərbi azərbaycanlılar tam əmindirlər ki, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə tarixi torpaqlarımıza qayıdacaq, ata-baba yurdlarında əbədi yaşayacaqlar.
Bu gün ölkəmizin başçısının məqsədyönlü siyasəti, strategiyası sayəsində Qərbi Azərbaycana qayıdışla bağlı mühüm işlər görülür.
Müsahibimiz Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (ADPU) Beynəlxalq əlaqələr uzrə prorektorluğu nəzdində Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Leyla Calalovadır.
- Leyla xanım, oxucularımıza Mərkəzin yaranması, əsas məqsədi, fəaliyyəti haqqında məlumat verə bilərsiniz?
- Məmnuniyyətlə. Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetinin Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektorluğunun nəzdində fəaliyyət göstərən Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin fəaliyyətinin əsas məqsədi Qərbi Azərbaycanın tarixi etnoqrafiyası, ədəbiyyatı, mədəniyyəti ilə bağlı tədqiqatların aparılmasını təmin etmək, bu sahədə aparılan tədqiqatlara yeni töhfələr vermək, onun elmi-nəzəri səviyyəsinin yüksəldilməsinə və praktik tətbiqinə nail olmaqdır. Rəsmi açılış mərasimi 2024-cü il martın 1-də keçirilən Mərkəz Qərbi Azərbaycan məsələsi ilə məşğul olan bütün dövlət və qeyri-dövlət strukturları ilə əlaqələr yaradır və koordinasiya edilmiş şəkildə fəaliyyət göstərir.
- Bəs, Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin əsas fəaliyyət istiqamətləri hansılardır?
- İlk növbədə bu sahədə elmi tədqiqat və maarifləndirmə işlərinin təşkil edilməsi, Qərbi Azərbaycan tarixinin ayrı-ayrı mərhələlərinin arşadırılması ilə bağlı elmi tədqiqatların aparılması və bu sahədə elmi-metodiki dəstəyin verilməsi əsas qayəmizdir. Həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən öz yurdlarından kütləvi surətdə zorla köçürülməsi ilə bağlı aşağıdakı tarixi mərhələlərin dərindən, hərtərəfli öyrənilməsi də əsas prioritetlərdəndir:

1) İrəvan xanlığının işğal edilməsi dövrü.
2) 1905-1906-cı illər qırğınlarının nəticələri.
3) 1918-1920-ci illər soyqırımı.
4) 1948-1953-cü illər deportasiyası.
5) 1988-1991-ci illər deportasiyası.
Bundan başqa, Qərbi Azərbaycan tarixi hüquq kontekstində-şəxsi sənədlər, doğum şəhadətnamələri, əmək kitabçası, hərbi bilet, pasport, attestat, diplom, nikah şəhadətnaməsi, ölüm şəhadətnaməsi, mənzilin mülkiyyət hüquqlarına dair sənədlərin (mülkiyyət, yaxud istifadə hüququ) və s. toplanması, toponimlərin, xalq sənətkarlığını və məişətini əks etdirən əşyaların, sənətkarlıq, yazılı və şifahi ədəbiyyat nümunələrinin, folklorun öyrənilməsi, sosial şəbəkələrdə Mərkəzin səhifələrinin fəaliyyət göstərməsi, eləcə də elmi seminarların, konfransların, simpozumların, televiziya verilişlərinin və digər tədbirlərin təşkili əsas prioritetlərdəndir.
- Leyla xanım, istərdik Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin ötən il gördüyü işlər haqqında məlimat verəsiniz.
-Əvvəlcə qeyd edim ki, 2024-cü ilin mart ayında ADPU-da Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin açılış mərasimi, “Qərbi Azərbaycan -yurd yerimiz” mövzusunda konfrans keçirilib. Daha sonra Mərkəzin, Keşişkənd və Paşalı icmalarının birgə təşkilatçılığı və maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmış, plagiata məruz qalmış “Qərbi Azərbaycan yallıları”, “Qərbi Azərbaycana qayıdış tarixi torpaqlarda maddi - mədəni irsimiz”, Tərtər rayonunda Vaqif İsaoğlunun “95 illik tarixi yaşadan kəndimiz” (İrəvanlı kəndi) adlı kitabların təqdimatı olub.
Bundan başqa, Naxçıvan Dövlət Universitetində filologiya elmləri doktoru, professor Mahirə Nağıqızı Hüseynovanın “XX əsrdə Dərələyəzdə Urbisid və Etnosid aktları” adlı kitabının, eləcə də “Təhsil” Nəşriyyatı və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti Qərbi Azərbaycan Ardaşdırmalar Mərkəzinin birgə layihəsi əsasında nəşr olunan “Ulduz” jurnalının Qərbi Azərbaycana həsr olunmuş növbəri nömrəsinin təqdimatı, eləcə də “İrəvan Azərbaycanlı Pedaqoji Məktəbinin 100 illiyi” yubiley tədbiri keçirilib.
Həmçinin Qeyri - Hökümət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “İnformasiya və sosial təşəbbüslərə dəstək” layihəsi əsasında və Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Danışır tarix” filmi çəkilib. “Danışır tarix” filmi “Səlim karvansarası”, “Təpəbaşı məscidi” və “Əmir Səəd məqbərəsi” kimi tarixi abidələrdən bəhs edir. Filmdə, həmçinin Ermənistan ərazisində Azərbaycan abidələrinin ermənilər tərəfindən məhv edilməsindən, azərbaycanlıların milli kimliyinin və mədəni irsinin izlərini silmək cəhdindən bəhs edilir.
- Gənclərimizin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunması günümüzün vacib məsələlərindəndir. Rəhbərlik etdiyiniz Mərkəz bu sahədə hansı işləri görür?
- ADPU-nun Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektoru professor Mahirə Hüsenyovanın təşəbbüsü ilə yaradılmış Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzi gənclərimizin vətənpərvərlik, milli-mənəvi dəyərlərə sadiqlik ruhunda tərbiyə olunması ilə əlaqədar fəaliyyət planı hazırlayıb. Bu istiqamətdə yeni layihələrin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulub. Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasında gənclərin rolu əvəzolunmazdır. Həyata keçirilən tədbirlər və lahiyələrdə gənclərimizin iştirakı əhəmiyyətlidir. Ona görə də görülən işlərlə , eləcə də qarşıda duran vəzifələrlə bağlı gənclərlə tez-tez görüşlər keçirir, müzakirələr aparırıq. Bu mənada Qərbi Azərbaycan Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Leyla Calalovanın, Mərkəzin mütəxəssissi Möhübbət Məmmədovun, Qafqaz regionu üzrə ekspert Həsən Əhmədovun, ADU-nun Beynəlxalq münasibətlər fakültəsinin tələbəsi Nilgün Nağıyevanın və “MEH” Ədəbi Dərnəyinin rəhbəri Aytac Muradlının iştirakı ilə keçirilən tədbiri qeyd etmək yerinə düşərdi.
- Leyla xanım, qısa zamanda geniş oxucu auditoriyası qazanmış “Yurdun səsi” qəzeti haqqında nə deyə bilərsiniz?
-Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektor, professor Mahirə Hüseynovanın təsis etdiyi və baş redaktoru olduğu “Yurdun səsi” qəzetinin ilk nömrəsi 2024-cü ilin oktyabrında işıq üzü görüb. “Yurdun səsi” qəzetinin missiyası Qərbi Azərbaycana qayıdışın ruporuna çevrilmək, bu məqsədə xidmət etməkdir. Eyni zamanda, Qərbi Azərbaycanın mədəniyyətini, tarixini, flora və faunasını, mətbəxini, maddi və qeyri -maddi- mədəni irsini öyrənmək, təbliğ etmək, oxuculara çatdırmaq qəzetimizin əsas hədəfləridir.
- Belə demək mümkündürmü ki, “Yurdun səsi” sözün əsl mənasında, qəriblikdə həsrətlə yolumuzu gözləyən Qərbi Azərbaycanın səsi olacaq.
- Bəli, şübhəsiz, “Yurdun səsi” Qərbi Azərbaycanın səsi olacaq. Qəzetin ilk nömrəsində baş redaktor, professor Mahirə Hüseynovanın oxuculara müraciətində qeyd olunur ki, Qarabağ işğaldan azad olunduqdan sonra Azərbaycan xalqı qarşısında yeni hədəf müəyyənləşdirib: “Qərbi Azərbaycana qayıdış! Bu yolda bizim informasiya ruporlarına, sosial şəbəkə seqmentlərinə, jurnallara, saytlara və qəzetlərə ehtiyacımız var. “Yurdun səsi” də bu zərurətdən yaranıb. Zəngin tarixə, əsrarəngiz gözəlliyə malik Qərbi Azərbaycanın gənc nəslə tanıdılması və sevdirilməsi qarşımıza qoyduğumuz hədəflərdən biridir. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin dediyi kimi, biz topla, tüfənglə deyil, öz elmimiz, zəkamız və yurdsevərliyimizlə Qərbi Azərbaycana qayıdacağıq. Biz buna inanırıq! “Yurdun səsi”-bu ad təsadüfən seçilməyib. Bu səs qəriblikdə qalan yurdumuz Qərbi Azərbaycanın səsidir, Öz doğma yurdumuzun səsidir”.

Zahid Rza

Ermənistan barışığa xidmət edən addımlarımıza qarşı çıxır - BƏYANAT

“Bu günlərdə Erməni Apostol Kiləsi və əsas hədəfi guya mədəni irsin qorunması olan “Monumentwatch” adlı qurum Varşavada keçirilən “Mədəni yaddaşımızda Qərbi Azərbaycan” adlı sərgi ilə bağlı iftira və təhdid dolu bəyanatlar yayıblar”.
Bu, Qərbi Azərbaycan İcmasının bəyanatında yer alıb.
Qeyd edilib ki, Ermənistan tərəfi bu cür tədbirlərdən və təqdim edilmiş məlumatlardan düzgün nəticə çıxarmaq, törətdiyi hüquq pozuntuları və ədalətsizliyə görə öz məsuliyyətini etiraf etmək və Qərbi azərbaycanlıların qayıdışına şərait yaratmaq əvəzinə həqiqətin ortaya çıxarılmasına və barışığa xidmət edən addımlara qarşı çıxır:
“Ermənistan hakimiyyət orqanlarının təşkilatçılığı ilə atılması şübhə doğurmayan bu addımlar Ermənistan hökumətinin sülh və barışıq istəmədiyini, bu ölkədə dərin kök salmış irqçilik və dözümsüzlüyü nümayiş etdirir. Çox maraqlıdır, Erməni Apostol Kilsəsi və mədəni abidələrlə bağlı Azərbaycana olmazın iftiralar atan “Monumentwatch” təşkilatı indiki Ermənistan ərazisində cəmi bir əsr əvvəl rəsmi dövlət qeydiyyatında olmuş 269 məsciddən 268-nin məhv edilməsinə və 500-dən artıq azərbaycanlı məzarlığının dağıdılmasına necə haqq qazandırır.
Qərbi Azərbaycan İcması Erməni Apostol Kiləsi və “Monumentwatch” adlı ekstremist qurumun təhdid və iftira yolu ilə həqiqətlərin ört-basdır edilməsinə xidmət edən, dözümsüzlük yayan və barışığa mane olan bu addımlarını sərt şəkildə qınayır və beynəlxalq ictimaiyyəti cc və qorunması üçün bu dövlətə təzyiq etməyə çağırır”.

Azərbaycanla Çin arasındakı sazişlərin DETALLARI

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına dövlət səfəri çərçivəsində aprelin 23-də hər iki ölkənin dövlət başçılarının iştirakı ilə Azərbaycan-Çin sənədlərinin imzalanması mərasimi olub.
İqtisadiyyat Nazirliyi ilə Çinin Sənaye və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi arasında sənaye sahəsində əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanıb. Sənəddə nəzərdə tutulan tədbirlərin icrası sənaye sahəsində, o cümlədən neft-qaz, bərpa olunan enerji, kimya, metallurgiya, mədənçıxarma, tekstil, avtomobil, tikinti materiallarının, əczaçılıq və qida məhsullarının istehsalı sahələrində əməkdaşlığın inkişafına imkan yaradacaq. Anlaşma Memorandumu həmçinin sənaye sahələrinin inkişafı nəticəsində iqlim dəyişikliyinə təsirlərin azaldılması, tullantıların idarəolunması (və ya emalı), sənaye sahəsinin rəqəmsallaşdırılması və dördüncü sənaye inqilabı texnologiyalarının tətbiqi istiqamətlərində əməkdaşlığın gücləndirilməsini nəzərdə tutur.
İqtisadiyyat Nazirliyi ilə Çinin Kommersiya Nazirliyi arasında maneəsiz ticarət üzrə ikitərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinə dair Anlaşma Memorandumunda iki ölkənin sənaye təşkilatları arasında mübadilə və koordinasiyanın gücləndirilməsi, əməkdaşlıq mexanizmlərinin qurulması, təchizatçılar və alıcılar üçün uyğunlaşma tədbirlərinin, ticarət yarmarkalarının, sərgilər və digər ticarət təşviqlərinin həyata keçirilməsi və s. əksini tapıb.
İqtisadiyyat Nazirliyi ilə Çinin Kommersiya Nazirliyi arasında rəqəmsal iqtisadiyyatda investisiya əməkdaşlığının gücləndirilməsi haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanıb. Sənəd rəqəmsal iqtisadiyyatda əməkdaşlıq prioritetlərinin müəyyən olunması, yeni biznes formatları və modellərinin inkişafı, rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafının birgə təşviqi, texnoloji innovasiyaların dəstəklənməsi və hər iki ölkədə rəqəmsal investisiyalar üçün əlverişli ekosistemin yaradılmasını əhatə edir.
İqtisadiyyat Nazirliyi ilə Çinin Milli Məlumat Administrasiyası arasında rəqəmsal iqtisadiyyat üzrə əməkdaşlığın gücləndirilməsinə dair Anlaşma Memorandumu isə informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sahəsində fəaliyyət göstərən qurumlar və elmi-tədqiqat institutları arasında əməkdaşlığın dəstəklənməsi, Azərbaycan tərəfinin Çində keçirilən beynəlxalq sərgilərdə iştirakı və digər tərəfdaşlıq məsələlərini nəzərdə tutur.
Qeyd edək ki, iki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin inkişafı, o cümlədən investisiya əməkdaşlığı istiqamətində daha bir neçə sənəd aprel ayının 18-də Pekində İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Agentliyi, Azərbaycanın Çindəki ticarət nümayəndəsi Aparatı və Çinin Milli İnkişaf və İslahat Komissiyasının (NDRC) birgə təşkilatçılığı, Pekin şəhər İnkişaf və İslahat Komissiyasının dəstəyi ilə Çin-Azərbaycan Sənaye və İnvestisiya Əməkdaşlığının Təşviqi Konfransı çərçivəsində imzalanıb. İmzalanmış investisiya layihələrinin ümumi həcmi təxminən 335 milyon ABŞ dolları təşkil edir.
Konfrans çərçivəsində KOBİA ilə Çinin Milli İnkişaf və İslahatlar Komissiyasının Beynəlxalq Əməkdaşlıq Mərkəzi, Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiya Mərkəzi (4SİM) ilə Çinın İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları Akademiyası (CAICT), 4SİM ilə Dünya Əşyaların İnterneti Konvensiyası Təşkilatı (WIOTC), AZPROMO ilə Çinin İnkişaf və İslahatlar Komissiyasının Beynəlxalq Əməkdaşlıq Mərkəzi arasında Anlaşma Memorandumları imzalanıb.
Eyni zamanda, AZPROMO Çinin Shenzhou Hasee şirkəti ilə notbuk istehsalı, Zhongjing United (Beijing) Trading Co., Ltd. şirkəti ilə boru istehsalı, Shandong Huafang Co., Ltd. şirkəti ilə tekstil istehsalı, "Changzhou Dongfeng Agricultural Machinery" şirkəti ilə traktor istehsalı, "Vencou Vanhong" şirkəti ilə karton istehsalı, "Sino-Foreign" şirkəti ilə investisiya layihələrinin həyata keçirilməsi üzrə anlaşma memorandumları imzalayıb.
İqtisadi Zonaların İnkişafı Agentliyi (İZİA) ilə "Vencou Vanhong" şirkəti arasında Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının ərazisində karton istehsalı layihəsinin həyata keçirilməsi üzrə niyyət sazişi bağlanıb. Layihə hazırda maliyyə və texniki əsaslandırma mərhələsindədir. "İmprotex" və "Changzhou Dongfeng Agricultural Machinery" şirkətləri arasında traktor istehsalı layihəsinin həyata keçirilməsi üzrə Anlaşma Memorandumu, “Azəralüminium” MMC ilə "China Machinery Engineering Corporation" (CMEC) arasında investisiya layihələrinin həyata keçirilməsi və Çin maliyyə institutları tərəfindən maliyyə dəstəyi göstərilməsi üzrə əməkdaşlıq sazişi bağlanıb. İki ölkə arasında iqtisadi-ticarət əlaqələrinin inkişafına dair imzalanmış sənədlərin icrası Azərbaycan-Çin Hökumətlərarası Ticarət-İqtisadi Əməkdaşlıq Komissiyası çərçivəsində iqtisadi tərəfdaşlığın daha da genişləndirilməsinə töhfə verəcək. Qeyd edək ki, Komissiyanın sonuncu iclası aprelin 16-da Bakıda keçirilib.

Azərbaycanla Çin arasındakı sazişlərin DETALLARI

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına dövlət səfəri çərçivəsində aprelin 23-də hər iki ölkənin dövlət başçılarının iştirakı ilə Azərbaycan-Çin sənədlərinin imzalanması mərasimi olub.
İqtisadiyyat Nazirliyi ilə Çinin Sənaye və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi arasında sənaye sahəsində əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanıb. Sənəddə nəzərdə tutulan tədbirlərin icrası sənaye sahəsində, o cümlədən neft-qaz, bərpa olunan enerji, kimya, metallurgiya, mədənçıxarma, tekstil, avtomobil, tikinti materiallarının, əczaçılıq və qida məhsullarının istehsalı sahələrində əməkdaşlığın inkişafına imkan yaradacaq. Anlaşma Memorandumu həmçinin sənaye sahələrinin inkişafı nəticəsində iqlim dəyişikliyinə təsirlərin azaldılması, tullantıların idarəolunması (və ya emalı), sənaye sahəsinin rəqəmsallaşdırılması və dördüncü sənaye inqilabı texnologiyalarının tətbiqi istiqamətlərində əməkdaşlığın gücləndirilməsini nəzərdə tutur.
İqtisadiyyat Nazirliyi ilə Çinin Kommersiya Nazirliyi arasında maneəsiz ticarət üzrə ikitərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinə dair Anlaşma Memorandumunda iki ölkənin sənaye təşkilatları arasında mübadilə və koordinasiyanın gücləndirilməsi, əməkdaşlıq mexanizmlərinin qurulması, təchizatçılar və alıcılar üçün uyğunlaşma tədbirlərinin, ticarət yarmarkalarının, sərgilər və digər ticarət təşviqlərinin həyata keçirilməsi və s. əksini tapıb.
İqtisadiyyat Nazirliyi ilə Çinin Kommersiya Nazirliyi arasında rəqəmsal iqtisadiyyatda investisiya əməkdaşlığının gücləndirilməsi haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanıb. Sənəd rəqəmsal iqtisadiyyatda əməkdaşlıq prioritetlərinin müəyyən olunması, yeni biznes formatları və modellərinin inkişafı, rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafının birgə təşviqi, texnoloji innovasiyaların dəstəklənməsi və hər iki ölkədə rəqəmsal investisiyalar üçün əlverişli ekosistemin yaradılmasını əhatə edir.
İqtisadiyyat Nazirliyi ilə Çinin Milli Məlumat Administrasiyası arasında rəqəmsal iqtisadiyyat üzrə əməkdaşlığın gücləndirilməsinə dair Anlaşma Memorandumu isə informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sahəsində fəaliyyət göstərən qurumlar və elmi-tədqiqat institutları arasında əməkdaşlığın dəstəklənməsi, Azərbaycan tərəfinin Çində keçirilən beynəlxalq sərgilərdə iştirakı və digər tərəfdaşlıq məsələlərini nəzərdə tutur.
Qeyd edək ki, iki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin inkişafı, o cümlədən investisiya əməkdaşlığı istiqamətində daha bir neçə sənəd aprel ayının 18-də Pekində İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Agentliyi, Azərbaycanın Çindəki ticarət nümayəndəsi Aparatı və Çinin Milli İnkişaf və İslahat Komissiyasının (NDRC) birgə təşkilatçılığı, Pekin şəhər İnkişaf və İslahat Komissiyasının dəstəyi ilə Çin-Azərbaycan Sənaye və İnvestisiya Əməkdaşlığının Təşviqi Konfransı çərçivəsində imzalanıb. İmzalanmış investisiya layihələrinin ümumi həcmi təxminən 335 milyon ABŞ dolları təşkil edir.
Konfrans çərçivəsində KOBİA ilə Çinin Milli İnkişaf və İslahatlar Komissiyasının Beynəlxalq Əməkdaşlıq Mərkəzi, Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiya Mərkəzi (4SİM) ilə Çinın İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları Akademiyası (CAICT), 4SİM ilə Dünya Əşyaların İnterneti Konvensiyası Təşkilatı (WIOTC), AZPROMO ilə Çinin İnkişaf və İslahatlar Komissiyasının Beynəlxalq Əməkdaşlıq Mərkəzi arasında Anlaşma Memorandumları imzalanıb.
Eyni zamanda, AZPROMO Çinin Shenzhou Hasee şirkəti ilə notbuk istehsalı, Zhongjing United (Beijing) Trading Co., Ltd. şirkəti ilə boru istehsalı, Shandong Huafang Co., Ltd. şirkəti ilə tekstil istehsalı, "Changzhou Dongfeng Agricultural Machinery" şirkəti ilə traktor istehsalı, "Vencou Vanhong" şirkəti ilə karton istehsalı, "Sino-Foreign" şirkəti ilə investisiya layihələrinin həyata keçirilməsi üzrə anlaşma memorandumları imzalayıb.
İqtisadi Zonaların İnkişafı Agentliyi (İZİA) ilə "Vencou Vanhong" şirkəti arasında Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının ərazisində karton istehsalı layihəsinin həyata keçirilməsi üzrə niyyət sazişi bağlanıb. Layihə hazırda maliyyə və texniki əsaslandırma mərhələsindədir. "İmprotex" və "Changzhou Dongfeng Agricultural Machinery" şirkətləri arasında traktor istehsalı layihəsinin həyata keçirilməsi üzrə Anlaşma Memorandumu, “Azəralüminium” MMC ilə "China Machinery Engineering Corporation" (CMEC) arasında investisiya layihələrinin həyata keçirilməsi və Çin maliyyə institutları tərəfindən maliyyə dəstəyi göstərilməsi üzrə əməkdaşlıq sazişi bağlanıb. İki ölkə arasında iqtisadi-ticarət əlaqələrinin inkişafına dair imzalanmış sənədlərin icrası Azərbaycan-Çin Hökumətlərarası Ticarət-İqtisadi Əməkdaşlıq Komissiyası çərçivəsində iqtisadi tərəfdaşlığın daha da genişləndirilməsinə töhfə verəcək. Qeyd edək ki, Komissiyanın sonuncu iclası aprelin 16-da Bakıda keçirilib.

İstanbulda məktəb və universitetlər üçün 2 günlük tətil elan edildi

İstanbulda baş verən güclü zəlzlənin ardından məktəblərdə 2 gün tətil elan edilib.
Bu barədə Türkiyənin təhsil naziri Yusuf Tekin bildirib.
YÖK sədri Erol Özvar da "vəqf və dövlət universitetlərində təhsil sabah və cümə günü təxirə salınıb" deyə açıqlama verib.
Xatırladaq ki, bu gün İstanbulda 6,2 bal gücündə zəlzələ baş verib. Zəlzələ insanlarda panika və təşviş yaradıb.

Ermənistana məlumat ötürməkdə təqsirləndirilənə hökm oxundu

Azərbaycanda konstitusiya quruluşunun əleyhinə olan cinayətlər törətməkdə ittiham olunan Emin Qasımzadənin cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi yekunlaşıb.
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Telman Hüseynovun sədrliyi ilə keçirilən iclasda hökm oxunub.
Hökmə əsasən, o, 15 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.
İttihama görə, Emin Qasımzadə Azərbaycanın suverenliyi, ərazi toxunulmazlığı və dövlət təhlükəsizliyinin zərərinə olaraq Ermənistan tərəfə məlumatlar ötürüb.
İttihamda qeyd olunub ki, o, feysbuk sosial şəbəkəsi hesabında dövlət əleyhinə açıq çağırışlar edib, Azərbaycan ərazisində milli nifrət və düşmənçilik yaratmağa yönələn hərəkətlər törədib.
E.Qasımzadə sosial şəbəkə vasitəsilə əlaqə qurduğu həmin şəxslərin tələblərini yerinə yetirməkdə, onlara Şuşa şəhəri və digər ərazilərdən istədikləri yerlərin fotolarını və digər məlumatları göndərməkdə ittiham olunub.
Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti tərəfindən cinayət məsuliyyətinə cəlb edilən Emin Qasımzadə Cinayət Məcəlləsinin 274 (dövlətə Xəyanət), 281.2-ci (dövlət əleyhinə yönələn açıq çağırışlar) və 283.1-ci (milli nifrət və düşmənçiliyin salınmasına yönələn hərəkətlər) maddələri ilə təqsirləndirilib.

Türkiyəli spiker dağıdıcı zəlzələyə hazır olmağa çağırıb

Türkiyə Böyük Millət Məclisinin sədri Numan Kurtulmuş dağıdıcı zəlzələyə hazır olmağa çağırıb.
N.Kurtulmuş yaxın gələcəkdə güclü təbii fəlakət baş verə biləcəyini qeyd edib.
"İstanbulda gözlənilən zəlzələ az qala yaxındadır. Qurumlarımız, millətimiz, hamımız mümkün zəlzələni ən az itki ilə sovuşdurmağa hazır olmalıyıq", - "Habertürk" onun sözlərindən sitat gətirib.
Türkiyəli siyasətçinin sözləri bu gün İstanbulda 6,2 bal gücündə baş verən yeraltı təkanlar fonunda səslənib.

Xoşqədəm Hidayətqızına fəxri doktor adı verildi

Beynəlxalq Elm və Texnologiya Universiteti ("International Science & Technology University") tərəfindən Əməkdar jurnalist və televiziya aparıcısı Xoşqədəm Baxşəliyevaya fəxri doktor adı verilib.
Diplom rəsmi mərasim zamanı universitetin rektoru prof. dok. Erdal Dursun və rektor müşaviri prof. dok. Bəxtiyar Nəcəfov tərəfindən təqdim olunub.
Beynəlxalq Elm və Texnologiya Universiteti dünyanın fiziki məhdudiyyətli şəxslər üçün yaradılmış ilk ali təhsil müəssisəsi olmaqla yanaşı, 10 beynəlxalq akkreditasiyaya malikdir. Universitet təhsil, elmi araşdırma və inklüziv cəmiyyətin qurulması sahəsində mühüm istiqamətləri üzrə fəaliyyət göstərir.

İstanbul zəlzələsində binalardan tullanan 151 nəfər yaralanıb

İstanbulda baş verən 6,2 bal gücündə zəlzələdən sonra Valilik 151 nəfərin hündür yerlərdən atıldığını açıqlayıb.
Panika səbəbilə hündürlükdən tullanaraq yaralanan 151 vətəndaşın xəstəxanalarda müalicəsi davam edir və onların həyati təhlükəsi yoxdur.
Zəlzələ zamanı enerji təchizatı və infrastruktur, təbii qaz təchizatı, içməli su və kanalizasiya infrastrukturunda ümumi həyata təsir edəcək hər hansı bir mənfilik yaşanmayıb.
"Zəlzələdə can itkisi olmayıb. 151 vətəndaşın yüksəklikdən tullanması səbəbinən xəsarət alması müəyyənləşdirlib. Onların müalicəsi davam edir", - məlumatda deyilir.
Xatırladaq ki, İstanbulda son bir saat ərzində 8 zəlzələ baş verib. Türkiyənin Fövqəladə Halların İdarə Olunması Agentliyinin (AFAD) rəsmi saytında yer alan məlumatlara görə, yerli vaxtla saat 12:19-da baş vermiş 3,9 bal gücündə ilk zəlzələdən sonra şəhərdə daha 7 yeraltı təkan qeydə alınıb.
Zəlzələlərin ən kiçiyi İstanbulun Böyükçekmece rayonunun sahillərində 3,4 bal, ən şiddətlisi isə Mərmərə dənizinin İstanbulun Silivri rayonu suları ərazisində 6,2 bal gücündə olub.
Qeyd edək ki, şəhərdə saat 12:19-da baş verən 3,9 bal gücündəki ilk zəlzələdən sonra 6.2, 4.4, 5.9, 4.8, 4.5, 4.9 və 3.4 gücündə yeraltı təkanlar qeydə alınıb.