8-08-2023, 10:49
Rasim Balayevin 75 yaşı tamam oldu
Onun çoxsaylı milli kinolarımızda ustalıqla xarakter səviyyəsinə qaldırdığı obrazları dərin psixoloji yozumu ilə səciyyələnib. Fərdi ifadə üslubu və kino mədəniyyətimizin klassik ənənələrinə sadiqlik bu sənətkarın yaradıcılığında bədii-estetik prinsiplərə uyğun, novatorcasına davam etdirilib. O, kinoda yaratdığı obrazlarla tamaşaçını hər zaman düşündürməyi bacarıb.
Müasir Azərbaycan mədəniyyətində özünəməxsus yer tutan görkəmli aktyor Rasim Balayev zəngin yaradıcılıq axtarışları ilə milli kino sənətinin inkişafına dəyərli töhfələr bəxş edib. Sənətkar bütün yaradıcılığı boyu tükənməz tamaşaçı sevgisi qazanıb, ən yüksək fəxri adlara layiq görülüb.
Bu gün Xalq artisti, Dövlət mükafatı laureatı, “Şöhrət” , “Şərəf” və “İstiqlal” ordenli aktyor Rasim Balayevin 75 yaşı tamam olur.
1948-ci il avqustun 8-də Ağsu rayonunda anadan olan sənətkar 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunu bitirib. O, ilk dəfə Bakı kinostudiyasında “Ulduzlar sönmür” əsərində kiçik bir rolda çəkilib. Oynadığı “Nəsimi”, “Babək” və “Dədə Qorqud” filmlərindəki rollarda əsl tamaşaçı sevgisini qazanıb. “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının nəzdində fəaliyyət göstərən kinoaktyor teatr studiyasında da çalışıb. Böyük və çətin rollardan əlavə Rasim Balayev kiçik rollarda da oynayıb. “Bu şirin söz, azadlıq”, “Sənin birinci saatın”, “Xoşbəxtlik səhnəsi”, “Mən hələ qayıdacağam”, “Birisigün gecəyarısı” kimi filmlərdə o, epizodik rollarda çəkilib. Xalq artisti "Özbəkfilm", "Mosfilm" və digər kinostudiyalarda filmlərə çəkilib.
1990-cı ildən 2013-cü ilə qədər Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının katibi, 2022-ci il mayın 31-dən Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının sədri kimi fəaliyyətə başlayıb.
Rasim Balayevin kino sənətinə həsr etdiyi mənalı yaradıcılıq yolu neçə-neçə gənc aktyor nəsli üçün də əsl sənət məktəbidir. “Ən yaxşı kişi rolu”na görə nominasiyanın qalibi olaraq, ömür boyu bir aktyorun ala biləcəklərini Rasim Balayev yalnız Nəsimi roluna görə alıb. Həmin ərəfədə onun 25-26 yaşı vardı. Aktyor 31 yaşında isə Babək rolunu oynayıb.
Görkəmli sənətkar ardıcıl olaraq Almaniyada, Türkiyədə, İranda, Tacikistanda, Osetiyada, çeçenlərin ilk kinosunda, Özbəkistanda, Moskvada, Gürcüstanda ekranlaşdırılan 70 filmdə sanballı rolları ifa edib. O, yalnız müsbət qəhrəman kimi sevilməyib, həm də cəmiyyətdəki mənfi tipləri tamaşaçının gözü qarşısında bütün çılpaqlığı ilə canlandırıb.
Rasim Balayev 34 yaşında artıq Azərbaycanın Xalq artisti idi. Çünki Nəsiminin dərisi soyulanda o əzabı simasında verə bilsin deyə ovcunun içində saxladığı mismarı var gücü ilə sıxıb ətinə pərçimləyəcək qədər sənətini sevirdi. Mismar onun ovcunu parçaladıqca Nəsimi dərisi soyularkən yaşadığı cismani əzabı yaşayır və bu, onda təbii alınır. Yaxud “Qatır Məmməd” filmində Göyüş onu vurarkən çəmənliyə yıxılır və çabalamaq istəyir ki, bu vaxta qədərki filmlərdə güllə dəyən kimi yıxılıb ölmək olmasın. Axı insan yerə yıxılır, çabalayır və canını tapşırır. Rasim özünü çəmənliyə çırpanda bilməyib ki, otların arasındakı çapıq daş onu necə yaralayacaqsa çabalamağa taqəti qalmayacaq ağrıdan.
Ömür boyu qəhrəmanları oynayıb, amma bu o demək deyil ki, biz ondan qəhrəmanlıq gözləyək, umaq. Bu barədə özü də deyib: “Mən qəhrəman deyiləm, yalnız qəhrəmanları oynamışam”.
Rasim Balayev onlarla əcnəbi filmin dublyajında da müxtəlif xarakterli obrazları səsləndirib. Aktyor həmin ekran əsərlərində səsin psixoloji çalarlarını xarakter səviyyəsində səsləndirməkdə çox səriştəlidir. Bunun üçün “Həmişə təmizlikdə” filmində Andrey Myakkovun heyrətamiz sənətkarlıqla ifa etdiyi Jenya obrazını Azərbaycanca səsləndirməsini xatırlamaq kifayətdir.
Onun kino mədəniyyətimizin inkişafında göstərdiyi xidmətlər və bu yöndə qazandığı uğurlar onu deməyə əsas verir ki, o, 75 illik ömrünün əsas hissəsini sənətə həsr edib.
Rasim Balayevin əməyi dövlət tərəfindən daim yüksək qiymətləndirilib, ali dövlət orden və mükafatları ilə təltif olunub. Rasim Balayev 1998-ci il avqustun 7-də “Şöhrət”, 2018-ci il avqustun 1-də “Şərəf”, 2023-cü il avqustun 7-də isə “İstiqlal” ordenləri ilə təltif edilib.
2-08-2023, 20:44
Azərbaycan kinosunun 125 illiyi qeyd olundu
Avqustun 2-də Nizami Kino Mərkəzində Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycan kinosunun 125, “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının 100 illiyi münasibətilə Milli Kino Gününə həsr olunmuş “Kinokonsert” adlı multimedia şousu təşkil olunub.
Tədbir Ümummilli Lider Heydər Əliyev və Azərbaycan kinematoqrafiyası mövzusunda videoçarxın nümayişi ilə başlanıb.
Tədbirdə çıxış edən mədəniyyət naziri Adil Kərimli Azərbaycan kinematoqrafiyasının keçdiyi uğurlu yoldan danışıb. Nazir bildirib ki, 125 il ərzində Azərbaycan kinematoqrafiyası bir sıra ölkələr üçün nümunə olacaq sənət nümayiş etdirib: “Biz sevinirik ki, bu gün kinematoqrafiya sahəsində gözəl sənətkarlarımız, ustadlarımız var. Bu sahədə yetərincə istedadlı və öz sözünü deməyi bacaran gənclərimizi də xüsusən qeyd etmək istərdim. Azərbaycan kinematoqrafiyasının hamisi kimi tanınan Ümummilli Lider Heydər Əliyev milli kinonun inkişafına xüsusi önəm verirdi. Prezident İlham Əliyev tərəfindən Azərbaycan Kinematoqrafiyasının inkişaf etdirilməsi istiqamətində mühüm addımlar atılıb. 2008-2018-ci illərdə Dövlət Proqramının qəbul edilməsi, eyni zamanda, Azərbaycan filmlərinin çəkilişində dövlət investisiyalarının artırılması, həmçinin milli kinematoqraf məhsullarının nüfuzlu festivallara çıxması üçün şəraitin yaradılması, Azərbaycan Kino Agentliyinin təsis edilməsi məhz bu sahəyə olan qayğının və diqqətin göstəricisidir. Bu gün də Mədəniyyət Nazirliyi olaraq təşkil edilən Kino Forumundan başlayaraq bütün fəaliyyətimiz komanda şəklində bu sahədə olan problemlərin aradan qaldırılması üçün birgə çıxış yolu tapmaqdır. Kinomuzun tarixi uğurları timsalında düşünürəm ki, zamanla bizim kinematoqrafiya öz layiqli inkişaf yolunu tapacaq. Mən, eyni zamanda, bu günlərdə iki ittifaqın könüllü olaraq birləşməsini xüsusi qeyd etmək istərdim. Bu istiqamətdə bizim dəyərli sənətkarlarımız olan Rasim Balayev və Şəfiqə Məmmədova çox böyük bir addım atmış oldular. Düşünürəm ki, bu, Azərbaycan kinematoqrafiyası üçün böyük bir çağırış oldu. Bu sahəni inkişaf yoluna çıxara bilmək üçün bu cür birləşmək ən gözəl addımdır”.
Xalq artistləri Rasim Balayev və Şəfiqə Məmmədova kinematoqrafiyanın inkişafı istiqamətində görülməkdə olan mövcud işlərin təşkilindən məmnunluqlarını bildirərək, kino xadimlərinə uğurlar arzulayıblar.
Sonra bir qrup kino xadimləri və gənc kino işçiləri bir neçə gün əvvəl birləşmələri barədə bəyanat verən Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqı və Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının təsis etdiyi xüsusi fəxri fərmanlarla təltif olunublar. Mükafatları Xalq artistləri Şəfiqə Məmmədova və Rasim Balayev təqdim ediblər.
Tədbirin davamında “Avanqard” kamera orkestrinin təqdimatında “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının 100, Azərbaycan kinosunun 125 illiyinə həsr olunmuş konsert proqramı təqdim edilib.
26-07-2023, 16:16
Milli Kitabxana növbəti virtual sərgini istifadəçilərin ixtiyarına verib
İyulun 21-i təcrübəli pedaqoq, tarixçi-müəllim, tədqiqatçı, şair-jurnalist Təranə Cəbiyevanın doğum günüdür.
Təranə Kommuna qızı Cəbiyeva 1968-ci il iyulun 21-də Bakı şəhərində anadan olub. 1988-1994-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq və informasiya fakültəsində, 1999-2000-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Pedaqoji Kadrların İxtisasının Artırılması və Yenidən Hazırlanması Baş İnstitutunda tarix fənni üzrə təhsil alıb.
Tələbəlik illərindən başlayaraq pedaqoji əmək fəaliyyətinə başlayıb. 2001-ci ildən eyni zamanda “Şərqin səsi” qəzetinin redaksiyası ilə əməkdaşlıq etməyə başlayıb. Elə o vaxtdan da elmi, bədii və publisistik yaradıcılığı daha da çiçəklənib. “Şərqin səsi” qəzetinin şöbə müdiri, “Elm və Təhsil” qəzetinin redaktor müavini vəzifəsinə irəli çəkilib.
Bir-birinin ardınca “Abdulla Şaiq”, “Həsən bəy Zərdabi”, “Qızıl Qələm”, “Vicdanlı Qələm” və bir sıra başqa mükafatlara layiq görülüb. Azərbaycan Respublikası “Təhsil” Mərkəzi tərəfindən “XXI Əsrin Ziyalısı” Fəxri mükafatı ilə təltif olunub. Dövri mətbuatda müntəzəm olaraq jurnalist, publisist, tarixçi kimi çıxış edib, Azərbaycanın maddi-mədəniyyət abidələri, Bakı kəndlərinin qədim tarixi, milli təhsilimizin problemləri, qabaqcıl pedaqoqlar, incəsənət, mədəniyyət xadimləri haqqında 1000-ə qədər məqaləsi çap olunub. 2016-cı ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə üzvdür.
AZƏRTAC xəbər verir ki, yubiley münasibətilə Azərbaycan Milli Kitabxanasının əməkdaşları tərəfindən “Təranə Cəbiyeva” adlı virtual sərgi hazırlanıb. Virtual sərgidə fotolar, Təranə Cəbiyevanın müəllifi olduğu kitab və məqalələr nümayiş olunur.
16-07-2023, 19:25
SƏBR VƏ VƏFA NÜMUNƏSİ HZ.ZEYNƏBİN İBRƏTAMIZ HEKAYƏSİ
Bu yazını anam Zeynəb xanımın xatirəsinə həsr edirəm!
Peyğəmbər əfəndimiz və onun ailə fərdləri insanlıq üçün ən gözəl nümunədir. Peyğəmbərin böyük qızı Zeynəbin həyat hekayəsi isə mənim üçün başqa bir anlam daşıyır ona görə ki, mötədil və mömin bir ailənin qızı olan anam Zeynəb xanımın adı məhz həmin şəxsdən götürülmüşdür.
Hz.Zeynəb Hz. Məhəmməd (s.a.v) Hz.Xədicənin evliliyindən doğulan ilk qızıdır. Onun doğuluşu və həyatı islami dəyərlərlə ehtiva edilmiş bir şəxsiyyətdir. Hz.Zeynəb doğulduğu zamanlarda Məkkədə kimin qız övladı doğulurdusa ona bu xəbəri çatdırdıqda o kədərlənirdi. Hz.Zeynəbin doğulması ilə bu pis ənənə pozuldu. Peyğəmbər əfəndimiz qızı Zeynəbin anadan olmasını sevinclə qarşıladı. Onun bu davranışı Məkkə əhlində təəccüb doğurdu. Zeynəbin doğuluşu ilə İslamda qadına münasibətin ilkin olaraq müsbət təzahürləri meydana çıxıdı. Hz.Zeynəb xalası Hale binti Huveylidin oğlu Əbül-Asla evləndi. Əbül-As İbn Rebi Rəsulullahın (s) ilk kürəkəni idi. İslamdan əvvəl qızı Hz.Zeynəblə evlənən Əbül-As namuslu və etibarlı insan olmaqla bərabər həm də Məkkənin ən varlı tacirlərindən idi. O, ömrü boyu yalan danışmayan, xalqın inam və etimadını qazanan xoş xasiyyətli, sədaqətli bir insan idi. Onların bu evlilikdən Əli və Ümame adlı iki uşağı dünyaya gəlmişdi. Onlar evlilik həyatında əqidələrinə görə müəyyən problemlər yaşamalı oldular. Lakin Hz.Zeynəbin səbr və vəfası nəticəsində Allah onları mükafatlandırdı.
HZ.ZEYNƏB MÜSƏLMAN OLUR
Əbül-As bir gün səfərdən qayıdanda həyat yoldaşı Hz. Zeynəb ona atası Hz.Məhəmmədə (s) Allah tərəfindən peyğəmbərlik verildiyini onun da bu dini qəbul etdiyini söylədi. Hz. Zeynəb həyat yoldaşı Əbul-Asa da islamı qəbul etməyi təklif etdi. O, arvadının müsəlman olmaq təklifini qəbul etməsə də, onun dini inancına hörmətlə yanaşdı. Əbül-As həyat yoldaşına bildirdi ki, o Hz. Məhəmmədin nə qədər doğru danışan biri olduğunu bilir. O, zarafatla olsa belə yalan danışmaz. Əslində Əbül-As qəlbindən iman gətirsə də bunu dilində izhar etməyə cürət etmədi. O, fikirləşdi ki, Məkkəlilər onu qınayarlar ki, ata-babalarının dinini qoyub qaynatasının dinini qəbul edib.
İslam elan edildikdən sonra Məkkə müşriklər başda Peyğəmbərin əmisi Əbu-Ləhəb olmaqla Əbül-Asa Zeynəbi boşamasını təklif etdilər. Ona söylədilər ki, Zeynəbi boşadığı təqdirdə onu Məkkənin istənilən qızı ilə evləndirəcəklər. Əbül-As bu təklifi rədd etdi arvadını boşaya bilməyəcəyini bildirdi. Allah Rəsulu digər övladları ilə birlikdə Mədinəyə hicrət edəndə isə Əbül-As Zeynəbin onlarla getməsinə icazə vermədi. Hz.Zeynəb ailə üzvləri ilə birlikdə Mədinəyə getmək istəsə də ərinə itaət yolu tutaraq Məkkədə qaldı. İslamın ilkin dövrləri olduğu üçün hələlik Allah Təala tərəfindən ər-arvad münasibətləri ilə bağlı ayələr hələ tam nazil olmamışdı. Odur ki, Hz.Zeynəbin əri müşrik olsa belə o, ərinə itaət yolu tutdu.
HZ.XƏDİCƏNİN BOYUNBAĞISI PEYĞƏMBƏRİ DUYĞULANDIRDI
Əbül-As müşriklərin tərəfində Bədr döyüşündə iştirak edərək müsəlmanların üstünə getdi və döyüşdə əsir düşdü. Müşriklər əsirlərinin azad edilməsi üçün fidyə göndərdikdə, Zeynəb də bir az mal və anasının evləndiyi zaman ona hədiyyə etdiyi boyunbağı göndərdi. Hz. Peyğəmbər Əbül-Asın azad olunması üçün müsəlmanlara verilən fidiyənin içərisində Zeynəb evlənən zaman anası Hz.Xədicə tərəfindən toy hədiyyəsi kimi verdiyi boyunbağı görəndə çox duyğulandı və səhabələrindən qızının boyunbağı ilə birlikdə göndərdiyi malları geri qaytarmalarını və Əbül-Asın azad edilməsini istədi. Allah Rəsulu Əbül-Ası Məkkəyə qaçdıqdan sonra Hz.Zeynəbi Mədinəyə göndərmək şərti ilə azad etdi.
Əbül-As azad edilərək Məkkəyə qayıtdıqdan sonra Zeynəbə Mədinəyə hicrət etməyə icazə verdi. Əbül-As Zeynəbi qardaşı Kinanə ilə Mədinəyə yola saldı. Qureyşlilərdən bəziləri onların yolda olduqlarını biləndə onların ardınca getdilər. Hebbar, Esved və Nəfi Abdukays Zutuvada onlara yetişdi. Hebbar Zeynəbin dəvəsini nizə ilə qorxutduqda Zeynəb daşın üstünə yıxıldı qabırğası qırıldı o ölənə qədər bu ağrını hiss etdi. Bu səfərdə Hz.Zeynəbin əri Əbül-Asın qardaşı Kinanə ilə Mədinəyə gedə bilməsi mümkün olmadı. Sonra isə Kinanə Hz.Zeynəbi gecə Mədinəyə aparmaq zorunda qaldı. Gecə Hz.Zeynəbi atası Hz.Məhəmmədin(s) adamlarına təhvil verdi. Zeynəb Mədinədə, əri isə Məkkədə hicrətin altıncı ilinin sonuna qədər yaşadı, çünki ərinin müsəlman olmaması onların bir araya gəlməsinə mane olurdu. Əbül-As bu dövrdə müsəlmanlara qarşı Uhud döyüşünə qatıldığı söylənilir (Abdürrezzâk es-San'ani, VII, 171). Əbül-As hicrətin 6-cı ilində Qüreyşin ona çatdırdığı ticarət malları ilə Suriyadan qayıdarkən, Zeyd b. Harisenin komandanlığı altında onu və yoldaşlarını əsir götürdü və mallarını müsadirə etdi.
ƏBÜL-AS ZEYNƏBİN EVİNƏ SIĞINIR.
Lakin Əbül-As onların əlindən qaçaraq gecə Mədinəyə getdi. O, Zeynəbi tapdı və onun evinə sığınaraq aman dilədi (özünün təhlükəsizliyini) və Qüreyşin ticarət mallarının qaytarılmasını xahiş etdi. Zeynəb onun təhlükəsizliyinə təminat verdiyini bildirdi və atasından xahişini yerinə yetirməsini istədi. Allah Rəsulu hər bir müsəlmanın aman vermək səlahiyyətinə malik olduğunu bildirərək Zeynəbin xahişini qəbul etdi, lakin onların ər-arvad kimi bir evdə yaşamasının mümkün olmadığını bildirdi. Çünki artıq Qurani Kərimdə müsəlman bir qadının müşrik bir kişi ilə nigaha girməsi qadağan edilirdi. Əbül-As Məkkəyə qayıdandan sonra ticarət mallarını sahiblərinə təhvil verdi. Sonra isə Məkkədə İslamı qəbul etdi.
ƏBÜL-AS HZ.ZEYNƏBLƏ YENİDƏN EVLƏNİR.
Əbül-As Hicrətin 7-ci ilin Məhərrəm ayında (629) Mədinəyə hicrət etdi. Allah Rəsulu onun artıq müsəlman olduğunu nəzərə alaraq qızı Hz.Zeynəb ilə əvvəlki evliliklərinin davam etməsinə icazə verdi. Hz.Zeynəb cəmi otuz bir yaşında ikən Mədinədə vəfat etdi. Ölümünün səbəbi hicrət zamanı yaşadığı kədərli hadisə olduğu üçün şəhid sayılırdı.
Səbr və vəfa nümunəsi olan Hz.Zeynəbin ibrət dolu həyat hekayəsi hər birimiz üçün ən gözəl nümunədir.
Xəyalə Vəkilova
13-07-2023, 14:56
Qərbi Azərbaycanda dağıdılmış abidələrimizə aid film çəkiləcək
Qərbi Azərbaycanda dağıdılmış abidələrimizə həsr olunan film çəkiləcək. Bu barədə "Müasir Yaradıcılığa Dəstək" İctimai Birliyindən (İB) bildirilib.
Belə ki, İB Qərbi Azərbaycanda dağıdılmış abidələrimizə həsr olunan sənədli film layihəsinin icrasına başlayıb.
Tarixi Azərbaycan torpağı olan indiki Ermənistan ərazisində - Qərbi Azərbaycanda çoxlu sayda tarixi-memarlıq abidələri, karvansaralar, imarətlər, məscidlər, kəhrizlər, qəbiristanlıqlar, məqbərələr və qəbirüstü abidələrimiz mövcuddur. 1918-ci ildə tarixi Azərbaycan torpaqlarında ilk erməni dövləti qurulduqdan sonra azərbaycanlılara məxsus maddi-mədəni irsin yer üzündən silinməsinə başlanılıb. Erməni vandalları azərbaycanlıların tarixi-etnik torpaqlarındakı izlərini silməklə yanaşı, onlara məxsus toponimlərə qarşı da soyqırımı həyata keçiriblər.
Layihənin də məqsədi bu faktları əsas tutaraq sənədli film ərsəyə gətirməkdir. “Müasir Yaradıcılığa Dəstək" İctimai Birliyinin sədri Nurlana Hacıyevanın sözlərinə görə, filmin yaradıcı qrupu peşəkar mütəxəssislər, sahəvi ekspertlərin rəyləri və həmin abidələrin vaxtilə şahidi olan Qərbi azərbaycanlıların xatirələrini lentə alacaq. Geniş araşdırmadan sonra 2 dildə hazırlanacaq sənədli film yerli və xarici auditoriyaya təqdim olunacaq. Filmdə müsahibələrlə yanaşı, tarixi və unikal sayıla biləcək köhnə fotoşəkillərə, videokadrlara da geniş yer veriləcək.
Filmin çəkilişləri Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilir.
4-07-2023, 15:22
Elza Seyidcahan Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzv oldu
Müğənni-bəstəkar Elza Seyidcahan Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) üzvlüyünə qəbul edilib. Bu barədə Xalq yazıçısı, AYB-nin sədr müavini Çingiz Abdullayev məlumat verib. Onun sözlərinə görə, AYB-yə dəvət olunan E.Seyidcahana üzvlük bileti təqdim edilib. “Bu gün Elza Seyidcahan üzvlük vəsiqəsi alıb” - deyə Xalq yazıçısı yazıb.
29-06-2023, 12:37
TÜRKİYƏ-AZƏRBAYCAN MƏDƏNİ ƏLAQƏLƏRİNİN SİMGƏSİ “TAR”
Bu məqaləmizə seçdiyim başlığı kecən ilin 31 dekabr və bu ilin yanvarın 2-də Türkiyənin məşhur “Anadolu Ajan”,“ahaber” kanallarına verdiyim müsahibədə yekun cümlə olaraq fikrimi tamamladığımı yaxşı xatırlayıram.
Prof. Dr. İlqar Cəmiloğlunun ilk qabırğalı tar haqda “a haber” kanalına verdiyi müsahibə
Çünki bu fikrimin bir əsası var idi. Türkiyədə Azərbaycan xalq musiqisinin şah musiqi aləti olan, Mirzə Sadıq Əsədoğlundan bizlərə yadigar qalan ecazkar səsli, klassik muğamlarımızı, xalq rəqslərimizi, dəramədlərimizi, min bir rənglərimizi, xalq mahnılarımızı çala bilən, geniş imkanlara malik tar alətimizin nə zamansa Türkiyədə istehsal olunması mənim arzularımdan biri idi. Şükürlər olsun ki, 23 illik arzumu Mustafa Akkayanın xoşməramlı münasibəti, istedadı, zəngin təcrübəyə əsaslanan biliyi və bacarığı ilə gerçəkləşdirməyin bugünkü sevincini yaşamaqdayam.
Mustafa Akkayanın əl işi, ilk qabırğalı tar 28.01- 2023
Qaziantepin məşhur bağlama ustası-sazbənd Mustafa Akkayanın araya-ərsəyə gətirdiyi ikinci şahanə görkəmli qabırğalı tarı bu gün, yəni 24 iyunda emalatxanasına etdiyim ziyarət zamanı ilk gördüyümdə, həyəcanla alıb çaldığımda qeyri iradi olaraq heyrətimi gizlədə bilmədim, dəyərli oxucularım. Səkkiz il ərzində tar alətinin bütün sirlərini, incəliklərini bu istedadlı sənət adamına: Mustafa bəyə anlatdığım zaman bir gün işvəli, nazlı-qəmzəli görünümlü, möcüzəli səsli tarı vurğunluqla, sevinc qarışıq heyrətamizliklə çaldığım zaman əlimdən yerə qoya bilmədiyimi səmimiyyətimlə etiraf edirəm. Hey çalmaq istəyirdim. Sanki bir sehirli qüvvə köksümü tarın çanağına yapışdırmışdı. Heç ayrıla bilimirdim ki? Özüm də heç ayrılmaq istəmirdim. Çünki canı-könüldən aşiq olmuşdum. Vurulmuşdum Məcnun kimi bu ağacdan cana gəlmiş tar isimli Leylimə...
Həyatda çox sevinclər yaşasam da bu sevincimin tayı-bərabəri yox idi. Səbəbi bu idi ki, uzun illər arzuladığım xoş mərama bu gün nail olmuşdum. Anidən tar qarışıq qucaqlayıb alnından öpməklə sevincimi qeyri iradi olaraq bu şəkildə ifadə etməklə təskinlik tapa bildim. Və xeyir duamı verərək gözəl görünümlü cilvəli ahəngli qəmli, kövrək, zərif səsli, incə nəfəsli, bəzən də nərə səsli hayqırtılı sədalı, tar adlı əsərin müəllifinə təşəkkürümü bildirdim. 7-8 saat necə tez gəldi-keçdi heç özüm də bilmədim. Çünki bu saatlar ömrümə həkk olan ən gözəl bəxtəvərlik hissilərini qəlbimdə yaşatdığım ən gözəl anım idi. Kaş bu günkü kimi hər günüm bəxtəfərliklə dolu, iftixar etdiyim gün olaraq bax beləcə olaydı...
Ulu babalarımız necə də gözəl demişlər: “İl var bir günə dəyməz, gün var min aya dəyər”. Məhz bu gün oldu min aya dəyən 24 iyun tarixi.
23 ildir ki, Türkiyədə tar alətinin çatışmazlığının problemini yaşamaqdadır Türk musiqiçiləri. Tar çalmaq istəsələr də tar alətini tapmaq çox çətin məsələ idi. Azərbaycandan tar aləti gətirmək də çox müşkül məsələ idi. Yolda sına, qırıla bilərdi. Bəzən də bunu risqə alaraq gətirdən musiqiçilər də oldu. Fəqət Ərzurum Atatürk Universitetində çalışdığım 2000-2006 illər arasında və 2007-ci ildən günümüzə kimi Qaziantep Universiteti Türk Musiqisi Dövlət Konservatoriyasında, tarın tədrisində bu alətə olan artan tələb qarşısında çarəsiz idim. Özümün çaldığım tarımın səsini dinləyən tələbələrin marağı artsa da bu aləti haradan alacaqlarının maddım-maddım baxışları qarşısında naəlac qaldıqlarını dəfələrlə müşahidə etmiş olub özüm də məyusluq hissləri keçirirdim. Uzun illər bu barədə çözüm yollarını axtarırdım. Fəqət bir xoş gündə, 2015-ci ildə yolum Mustafa Akkaya adlı həlim təbiətli, gözü-könlü tox səmimi bir qardaşımızı, sazbəndi özüm üçün kəşf etdiyimdə, mənən hiss etdim ki, Qaziantepdə türk təbiri ilə desək “tar alətinin bütün incəliklərinə kimi yapsa Mustafa Bəy yapar”. Bu inamımdan heç vaz keçmirdim. Hər dəfə görüşdüyüm zaman tar barədə gizli sirrləri, şəkilləri video görüntüləri açıb tökürdüm ki, ilgisini, marağını çəkə biləm. Şükürlər olsun ki, cəhdim hədər getmədi və söz verdi ki, imkan daxilində vaxt tapan kimi bu alətin istehsalına başlayacağam. Və 7 il ərzində nəhayət ki, arzum gerçəkləşdi və yeni qabırğalı tarın işıq üzü görməsinə şahid oldum.
Ürəyimdə şükr edirdim ki, məramım həyata keçmək, arzularım göyərmək üzrədir. İlk tarın yapılması ilə əlaqədar 2022-ci 7 avqust tarixində “525-ci qəzet”də “Tar da birdir, saz da birdir” adlı məqalə də yayınlatdım ki, xalqımız bilsin ki, ilk dəfə qabırğalı tar Gaziantep şəhərində yaşayan məşhur sənətkar Mustafa Akkaya adlı ustanın xeyir-duası ilə hasil olub.
Bugünkü tarı çala-çala mənən xəyalım böyük tar ustası, Azərbaycanın Xalq Artisti Bəhram Nəsibovdan “Şəhra-şüb” muğamını1981-ci ildə sənətkarın ocağında öyrənərkən tarın bütün simlərinə bir mizrabla coşğulu vurduğu arpeciosayağı ahəngdar sədanı, o tərzdə vurduğum zaman sanki ustadın tarını çalmış kimi qeyri iradi olaraq özümü hiss etdim bir neçə dəfə. İlk ikinci tar da birinci alət kimi səs-səda, haray-həşir salırdı. Çala-çala özüm də sanki kənardan bu sədaları aşıb-daşan çoşğulu çayın sel səsi kimi çağlarlığına dinşək kəsilərək məftun olmuşdum. Türk təbiri ilə“Ay Mustafa bəy əlinə sağlıq, nə gözəl bir tar musiqi mədəniyyətimizə, Anadolu musiqi cameəsinə bəxş etmisən. Allah səni qorusun” deməklə kifayətləndim. Özü də bu xoş sözlərimin təsiri ilə həyəcanlanmaqla, həm də məmnun qalmışdı. Beləcə tarla, çal-çağırla, muğamlarımızdan bəzi örnəklərlə səslənmə müşayiətində bir mübarək gün yaşadıq, əslində isə mənim üçün bir ömür yaşadım deyərdim.
Prof.Dr. İlqar Cəmiloğlu, Qaziantepli məşhur usta Mustafa Akkayanın əl işi, ikinci qabırğalı tar ilə / 24.06-2023
Uğurlar olsun Mustafa bəy! Bugünkü görüşümüzdə daha bir söz verdin ki, Azərbaycan aşıq sazını da qısa zamanda yapmağa dair razılaşma əldə etdiyimin mutluluğunu da yaşamış oldum. Bilirəm ki, söz verməkdə çətinlik çəkirsən. Lakin sözü verdinsə demək nə olursa olsun o işi gerçəkləşdirəcəksən. Çünki, mən sənin səmimiyyətinə inanmaqla, doğru-dürüstlüyünü, sözü bütöv əsl insan olduğunu dəfələrlə müşahidə etmişəm. Yeri gəlmişkən qeyd etməliyəm ki, son illərdə Azərbaycan sazına da maraq Anadoluda atrmaqdadır. Hələki iki keçmiş tələbəm Arzu Qurbani və Yusuf Altunun“TRT İnt” və “TRT Müzik” kanalında Azərbaycan aşıq sazını çaldıqlarını xalqımız üçün xatırlatmaq istərdim.
Prof.Dr. İlqar Cəmiloğlu və keçmiş tələbələrim Arzu Qurbani və Yusuf Altun
Heç şübhəsiz sənin istedadın sayəsində, mübarək əllərinlə icad olunacaq durnagörünümlü Dədə Qurqud yadigarımız, az bir vaxtda öz həllini tapacaq və qabırğalı aşıq sazımızın Qaziantep-Azərbaycan musiqi kültürü sahəsində daha bir mənəvi körpü kimi, “Bir millət iki dövlət” adlı qardaşlarımızın, sənətçilərimizin bir-birinə yaxınlaşmasına vəsilə olacaq. Uğurlar olsun Mustafa bəy!!!
İlqar CƏMİLOĞLU İMAMVERDİYEV
Sənətşünaslıqelmləri doktoru, professor,
QaziantepUniversiteti Türk MusiqisiDövlətKonservatoriyasınınmüəllimi.
Türk Xalqmusiqisinəxidmət mükafatçısı
24.06 -2024 /Qazianep
29-06-2023, 11:26
Məşhur müğənni xəstəxanalıq oldu
Məşhur amerikalı müğənni Madonna xəstəxanaya yerləşdirilib. Bu barədə BBC onun menecerinə istinadən məlumat yayıb. Məlumata görə, müğənni reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilib, ona bakterial infeksiya diaqnozu qoyulub. Meneceri bildirib ki, 64 yaşlı ulduzun səhhəti yaxşılaşır, lakin o, hələ də həkim nəzarətindədir. Bu baxımdan sənətçinin dünya turu təxirə salınmalı olub.
24-06-2023, 14:34
“Muğam Marafonu” İçərişəhərdə başladı
Muğam Marafonu iyunun 24-də İçərişəhərdə Şirvanşahlar Sarayında başlayıb. Sabah, yəni iyunun 25-i saat 12-yədək davam edəcək. 24 saat ərzində keçirilən layihənin hər saatında eyni məkanda 24 xanəndə bir-birini əvəz edərək onları müşayiət edən heyətlə birgə muğam ifa edəcək. Muğam Marafonunda xanəndələrlə yanaşı bir-birini əvəz edən 25 elektron musiqiçi də çıxış edir. “Muğam aləmi” 6-cı Beynəlxalq Musiqi Festivalı çərçivəsində təşkil olunan “Muğam Marafonu” dinləyicilər üçün bir gün ərzində dayanmadan muğamın ecazkar dünyasına bir səyahətdir.
20-06-2023, 22:40
Azərbaycan filmi beynəlxalq müsabiqədə qalib olub
Qazaxıstanın Türkistan şəhərində “Altın Saka” III Beynəlxalq Animasiya filmləri festivalı keçirilib. Türkdilli ölkələrin animasiya filmlərinin iştirak etdiyi festivalın müsabiqə proqramına 41 film seçilib. Münsiflər heyətinin dəyərləndirməsindən sonra qaliblər müəyyən olunub. Festivalın qalibləri arasında “OB FILM” studiyasının istehsalı olan “Tarix” animasiya filmi də var. Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə çəkilmiş “Tarix” filminin rejissoru Ceyhun Türksoy, bəstəkarı Şəmsi Tağıyev, ssenari müəllifi və prodüseri Orxan Behbiddir. “Tarix” filmi “Altın Saka” Festivalında üçüncü yerə layiq görülüb.
“Altın Saka” festivalının münsiflər heyətində Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Türkiyə və Azərbaycandan olan kino mütəxəssisləri iştirak ediblər. Azərbaycanı münsiflər heyətində “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının əməkdaşı, ADMİU-nun müəllimi, ssenarist Ramil Ələkbərov təmsil edib. Film məktəb gündəliyində qeyd olunan rayonlarımızın işğal tarixlərini heç cür əzbərləyə bilməyən oğlan haqqındadır. O, oyuncaqları ilə oynadıqdan sonra yuxuya gedir. Yuxuda qəhrəmanımızın oyuncaqları real hərbi texnikalara çevrilərək düşmənin üzərində zəfər çalır. Uşaq oyanır, gündəliyi açır və işğal tarixlərinin üzərindən qırmızı xətt çəkildiyini qürurla seyr edir.
Qeyd edək ki, "Tarix" filmi bundan əvvəl Bakıda keçirilən 5-ci “ANIMAFILM International Animation Festival”ında, Hindistanda 19-cu “Aakruti-My Creation International Film Festival”ında (Quarter-Finalist), Filippində “Batangas Balisong Film Festival”ında (Finalist) və Xorvatiyada 14-cü “VAFI & RAFI - International Children and Youth Animation Film Festival”ında iştirak edib.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!