26-07-2025, 15:33
Milli Mətbuat - 150
Milli mətbuatımızın banisi
Milli köklərə bağlılığımız bizi daim uca pillələrə qaldırıb. Tarixdə bu kimi hallar minlərlədir. Düşünən beyinlərimiz sayəsində xalqımız həmişə işıqlı səmtlərə çıxıb. Ölkəmizin işıqlı səmtlərindən biri də sözsüz ki, milli mətbuatdır. Mətbuatı əbəs yerə dördüncü hakimiyyət adlandırmırlar. 150 il bundan əvvəl – 22 iyul 1875-ci ildə Azərbaycan mətbuatı öz simasını dahi Həsən bəy Zərdabi tərəfindən xalqa bəyan etdi və öz işığını hər tərəfə yaydı... Həmin vaxtdan Azərbaycan mətbuatı çətin, lakin çox şərəfli yol keçib, bu gün də öz funksiyasını şərəflə qoruyur...
Azərbaycanın görkəmli ziyalısı Həsən bəy Zərdabi 28 iyun 1837-ci ildə Göyçay qəzasının Zərdab kəndində anadan olub. İlk təhsilini Zərdab kəndindəki mədrəsədə alıb. Burada ərəbcə və farsca öyrənən Zərdabi 1852-ci ildə Şamaxı şəhərində açılan rusca dünyəvi təhsil verən məktəbə yazılıb. Orta təhsilini Şamaxı şəhərində başlayaraq Tiflisdə tamamlayıb. 1861-ci ildə Moskva Universitetinə daxil olub, dörd il sonra həmin universitetin təbiət-riyaziyyat fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib.
Ali təhsil ocağında oxuduğu müddətdə tələbələr arasında xüsusi olaraq seçildiyinə görə onun universitetdə saxlanılması qərarı qəbul edilib, lakin vətəninə olan sonsuz məhəbbəti, xalqına, millətinə xidmət etmək arzusu onu Azərbaycana çəkib gətirib.
Zərdabi universiteti bitirdikdən sonra Tiflisdə Torpaq İdarəsində (Mejovoy Plata) işləməyə başlayıb. Bu vəzifədən ayrıldıqdan sonra 28 fevral 1868-ci ildə Qubada məhkəmə katibi işləyib. 4 oktyabr 1868-ci il tarixində işinə son verildikdən sonra bir müddət müstəqil məhkəmə vəkilliyi edib. 18 noyabr 1869-cu ildə Bakıdakı məktəblərin birində təbiət elmləri üzrə müəllim kimi işə düzəlib.
Soldan sağa İsmayıl Qaspıralı, Həsən bəy Zərdabi, Əlimərdan bəy Topçubaşov.
O ərəfələrdə Azərbaycanın mərkəzi şəhəri olan Bakının sürətli inkişafı milli mətbuatın yaranması zərurətini doğurmuşdur. Ana dilində qəzetə böyük ehtiyac olduğunu dərk edən Həsən bəy Zərdabi qəzet çap etmək üçün hökumətə müraciət etmişdir, lakin buna nail ola bilməmişdir. Sonda Bakı valisi Staroselskinni senzura məsələsini öz öhdəsinə götürməsindən sonra qəzet çıxarmaq üçün icazə ala bilmişdir. Xeyli əzab-əziyyətdən sonra 1875-ci ilin 22 iyulunda Bakıda qubernator mətbəəsində Azərbaycan dilində "Əkinçi" qəzetinin nəşrinə müvəffəq olmuşdur. Bu qəzetlə Azərbaycan milli mətbuatının əsası qoyulmuşdur.
"Əkinçi" qəzeti 1877-ci ilin 29 sentyabrına qədər çapını davam etdirmiş, ayda iki dəfə 300–400 tirajla nəşr olunmuşdur. Bu illər ərzində qəzetin 56 nömrəsi işıq üzü görmüşdür. Bu da bir həqiqətdir ki, "Əkinçi" qəzeti fəaliyyət göstərdiyi 2 ildə özünün müqəddəs amalına - xalqın maariflənməsinə ləyaqətlə xidmət etmişdir.
Sərt təqiblər üzündən Zərdabi 16 illik sürgün həyatı yaşamışdır. 1896-cı ildə uşaqlarının təhsilləri ilə bağlı Bakıya köçmüş və "Kaspi" qəzetində işləməyə başlamışdır. Bir müddətdən sonra Bakı Şəhər Dumasına deputat seçilmişdir, maarif komissiyasının üzvü olmuşdur. Ən əsası, Həsən bəy Zərdabi həmişə əzilən və istismar olunan kütlələrin tərəfində olmuşdur.
1880-1890-cı illərdə Həsən bəy Zərdabinin Bakıda və Tiflisdə çıxan "Ziya", "Kəşkül", "Kaspi", "Novoye obozreniye" və digər qəzetlərdə Azərbaycan və rus dillərində çoxlu elmi-kütləvi məqalələri nəşr olunmuşdur. Ömrünün sonlarına yaxın Bakı Şəhər Dumasının maarif şöbəsində işləmişdir.
22 iyul 2025-ci ildə Azərbaycanda milli mətbuatın yaranmasının 150 ili tamam olur. 1875-ci ilin bu günündə dövrün mütərəqqi fikirli ziyalısı Həsən bəy Zərdabi böyük çətinliklər hesabına “Əkinçi” qəzetini çap etdirmişdir.
22 iyul uzun illərdir Azərbaycan mətbuatının yaranma günü kimi qeyd olunur. Azərbaycanın maarifçilik tarixinin ən parlaq çağları bu dövrdən başlanır. Yəni 150 il əvvəl – 1875-ci il iyulun 22-də görkəmli ziyalı, təbiətşünas alim və maarifçi-publisist Həsən bəy Zərdabinin Azərbaycan dilində nəşr etdirdiyi “Əkinçi” qəzeti milli mətbuatımızın ilk nümunəsi və ölkəmizin həyatında mühüm hadisə kimi tarixə düşmüşdür.
Həsən bəy Zərdabi zəngin ədəbi irsi və fəaliyyəti ilə Azərbaycan mədəniyyəti tarixinə yaddaşlardan silinməyən izlər qoymuş böyük tarixi və ədəbi şəxsiyyətdir. Onun xalqı qarşısındakı xidmətləri unudulmazdır.
Və nə qədər Azərbaycan mətbuatı var, Həsən bəy Zərdabi də xatırlanacaq!
Hüseyn İSAOĞLU,
AYB-nin və AJB-nin üzvü, yazıçı- publicist
26-07-2025, 14:37
Arif Babayevin vəziyyəti AÇIQLANDI
"Xalq artisti Arif Babayevin vəziyyəti ağır stabil olaraq qalır".
Bu barədə Mərkəzi Klinikanın Baş həkimi Prof. Dr. Kamran Musayev məlumat verib.
"Müalicəsi Reanimasiya və intensiv terapiya şöbəsində davam etdirilir, - o bildirib.
Qeyd edək ki, 23.07.2025-ci il tarixində saat 17:30 radələrində Xalq artisti Arif Babayev kəskin tənəffüz çatışmazlığı diaqnozu ilə Qax Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına hospitalizasiya olunub. Bildirilib ki, pasiyent dərhal intubasiya olunaraq süni tənəffüs dəstəyilə təmin olunub. O, dünən axşam saatlarında təcili tibbi yardım maşını ilə Qax Rayon Mərkəzi Xəstəxanasından Bakıya - Mərkəzi Klinik Xəstəxanaya təxliyə olunub.
24-07-2025, 20:00
Arif Babayev Bakıya yola salındı
Səhhəti ağırlaşdığına görə Qax Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına yerləşdirilən Xalq artisti Arif Babayev Bakıya yola salınıb.
"Qax Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında bir gün qalıb. Lazımi müalicələrə baxmayaraq vəziyyətində irəliləyiş olmayıb. Hazırda səhhəti ağır stabil olaraq qalır. Huşu aydın deyil. Mərkəzi Gömrük Hospitalına aparılır", - A.Babayevin yaxınları söyləyib.
Xatırladaq ki, may ayında da sənətkarın səhhəti ağırlaşmış və Mərkəzi Klinik Xəstəxanasına yerləşdirilmişdi.
Qeyd edək ki, Arif Babayev 1938-ci il fevralın 20-də Ağdamın Sarıhacılı kəndində anadan olub.
24-07-2025, 14:18
Arif Babayevin vəziyyəti ağırlaşdı - Xəstəxanaya yerləşdirildi
Xalq artisti, professor Arif Babayevin vəziyyəti ağırlaşıb.
Bu barədə onun oğlu Yaşar Babayev məlumat verib.
Oğlunun sözlərinə görə, Arif Babayev Qax Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının reanimasiya şöbəsinə yerləşdirilib.
O bildirib ki, Xalq artistinin Təcili Tibbi Yardım maşını ilə Bakıdakı xəstəxanalardan birinə gətirilməsi üçün hazırlıq işləri görülür.
19-07-2025, 13:36
Tanınmış şair vəfat etdi
Tanınmış şair Soltan İsrafil oğlu Abbasov 92 yaşında vəfat edib.
Şair bu gün yaşadığı evdə dünyasını dəyişib.
Qeyd edək ki, o, 1951- 1953-cü illərdə əmək fəaliyyətinə kənd kitabxanasının müdiri kimi başlayıb və 1953-1955-ci illərdə Boyat kənd İnzibati Ərazi üzrə nümayəndə və Xıllı rayonu mədəniyyət şöbəsinin inspektoru işləyib.
1957-1960-cı illərdə Neftçala rayon Xıllı qəsəbə orta məktəbində, 1960-1973-cü illərdə isə Neftçala rayon Boyat kənd 8 illik məktəbində müəllimlik edib, 1973-1974-cü illərdə "Qələbə" Salyan rayon qəzeti redaksiyasında kənd təsərrüfatı şöbəsinin müdiri, 1991-2006-cı illərdə Boyat kənd İnzibati Ərazi dairəsi üzrə Nümayəndəsi vəzifələrində çalışıb.
Soltan Abbas 1960-cı illərdən yaradıcılığa başlayıb. "Damcı", "Mənə çox öyrəşmə", "Tut ağacı", "Yollar- ömür yolum", "Həqiqətin ağzı daş saxlamaz", "Rübailər", "Qəzəllər" və digər əsərlərin müəllifidir.
Şair Soltan Abbas 1980-ci ildə "Azərbaycan SSR Xalq Maarifi əlaçısı" nişanına, 1958-ci ildə Azərbaycan Komsomolu, 1985-ci ildə SSRİ Maarif Nazirliyinin, Fəxri Fərmanlarına, 1987-ci ildə Ali Məktəb Həmkarlar Mərkəzi Şurasının tərifnaməsinə, 1994-cü ildə isə "Məmməd Araz" ali ədəbi mükafatına layiq görülüb.
18-07-2025, 16:29
Ayağı amputasiya olunmuş aktyor vəfat etdi
Aktyor Əlvan Fərmanoğlunun ölüm xəbəri yayılıb.
Yaxınlarının sosial şəbəkədəki paylaşımına görə, mərhum bu gün dünyasını dəyişib.
Əlvan Fərmanoğlunun sağ ayağı ötən il amputasiya olunmuşdu. O, damar tıxanıqlığından əziyyət çəkirdi. Yaxınları onun ayağının amputasiya olunmasını həkim səhlənkarlığı ilə əlaqələndirmişdilər.
Allah rəhmət eləsin.
17-07-2025, 16:25
Telman Hacıyev vəfat etdi
Əməkdar incəsənət xadimi, fleytaçı Telman Hacıyev 88 yaşında vəfat edib.
Bu barədə Bakı Musiqi Akademiyasından məlumat verilib.
O, bu gün Yasamal qəbirstanlığında dəfn edilib.
14-07-2025, 21:20
Heydər Əliyev Fondu Zaur Rzayevin müalicə xərclərini üzərinə götürdü
Heydər Əliyev Fondu Xalq artisti Zaur Rzayevin müalicə xərclərini üzərinə götürüb.
Bu barədə deputat, ürək-damar cərrahı Rəşad Mahmudov sosial şəbəkədə yazıb.
“Azərbaycan mədəniyyətinin əvəzsiz simalarından biri, tanınmış sənətkar Zaur Rzayev hazırda xəstəxanamızda müalicə alır. Onun sağlamlığının bərpası üçün bütün imkanların səfərbər olunması dövlətimizin, xüsusilə də Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondunun diqqət və qayğısı ilə əhatələnib. Müalicə prosesi ilə bağlı Prezidentin köməkçisi Anar Ələkbərovun, Dövlət Gömrük Komitəsinin Tibbi Xidmət İdarəsinin (DGKTXİ) rəisi Ceyhun Məmmədovun, baş həkim Bəxtiyar Musayevin və bütün xəstəxana personalının vaxtaşırı diqqəti və qayğısı sənətə və sənətkara verilən dəyərin bariz nümunəsidir”, - o qeyd edib.
14-07-2025, 21:20
Heydər Əliyev Fondu Zaur Rzayevin müalicə xərclərini üzərinə götürdü
Heydər Əliyev Fondu Xalq artisti Zaur Rzayevin müalicə xərclərini üzərinə götürüb.
Bu barədə deputat, ürək-damar cərrahı Rəşad Mahmudov sosial şəbəkədə yazıb.
“Azərbaycan mədəniyyətinin əvəzsiz simalarından biri, tanınmış sənətkar Zaur Rzayev hazırda xəstəxanamızda müalicə alır. Onun sağlamlığının bərpası üçün bütün imkanların səfərbər olunması dövlətimizin, xüsusilə də Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondunun diqqət və qayğısı ilə əhatələnib. Müalicə prosesi ilə bağlı Prezidentin köməkçisi Anar Ələkbərovun, Dövlət Gömrük Komitəsinin Tibbi Xidmət İdarəsinin (DGKTXİ) rəisi Ceyhun Məmmədovun, baş həkim Bəxtiyar Musayevin və bütün xəstəxana personalının vaxtaşırı diqqəti və qayğısı sənətə və sənətkara verilən dəyərin bariz nümunəsidir”, - o qeyd edib.
9-07-2025, 19:30
Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı başlayır
Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü və təşkilatçılığı, Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi, Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası və “Gilan”nın dəstəyi ilə iyulun 24-də XIV Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı başlayır.
Bu barədə Heydər Əliyev Fondu məlumat yayıb.
Bildirilib ki, iyulun 29-dək Qəbələ müxtəlif ölkələrdən gələn tanınmış ifaçıların, gənc istedadların, musiqi kollektivlərinin bir araya toplandığı musiqi səhnəsinə çevriləcək.
Konsert proqramlarına giriş sərbəstdir.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!