ABŞ Səfirliyi Şuşadakı partlayışa reaksiya bildirdi

ABŞ-nin Azərbaycandakı səfirliyi bu gün Şuşada baş verən mina partlayışı barədə məlumat yayıb.
Bununla bağlı səfirliyin "X" hesabında paylaşım edilib.
"Bu gün mina partlaması nəticəsində ANAMA əməkdaşının xəsarət alması xəbəri bizi kədərləndirdi. Birləşmiş Ştatlar ölkəni minalardan təmizləmək səylərində Azərbaycana dəstək vermək öhdəliyində qətiyyətlidir. Bütün mina qurbanlarının və onların ailələrinin kədərini bölüşürük", - məlumatda bildirilib.
Qeyd edək ki, aprelin 27-də ANAMA-nın əməkdaşı, 1981-ci il təvəllüdlü Elçin Aydın oğlu Quliyev azad edilmiş Şuşa rayonunun Qaybalı kəndi ərazisində xidməti vəzifəsini yerinə yetirərkən piyada əleyhinə mina partlayışı nəticəsində xəsarət alıb.

Azərbaycan Qırğızıstana neft məhsulları ixrac edəcək

Azərbaycan neft ixrac edən ölkələr sırasında lider mövqeyindədir və Qırğızıstana neft məhsulları ixrac etməyə hazırdır.
Bu barədə Qırğızıstanın energetika naziri Taalaybek İbrayev deyib.
O bildirib ki, yaxın zamanda Qırğızıstanda illik 1 milyon tondan çox yanacaq istehsal etmək gücü olan “Cunda” neft emalı zavodu fəaliyyətə başlayacaq. Bununla əlaqədar SOCAR rəhbərliyi ilə Qırğızıstana neft tədarük edilməsi məsələləri müzakirə olunub. SOCAR Qırğızıstan ilə əməkdaşlıq etməyə hazırdır. Hazırda biz logistika məsələsini həll etməyə çalışırıq”, - deyə nazir bildirib.

Hərbçilərimiz Türkiyədə təlimə başladı

Türkiyə Respublikasının İstanbul və İzmir şəhərlərində 49 ölkədən ümumilikdə 1567 nəfərdən ibarət şəxsi heyətin iştirakı ilə “EFES - 2024” çoxmillətli təlim keçirilir.
Bu barədə Azərbaycan Müdafiə Nazirliyindən bildirilib.
Qeyd edilib ki, kompüter dəstəkli komanda-qərargah və döyüş atışlı mərhələdən ibarət olan təlimə Azərbaycan Ordusunun bir qrup hərbi qulluqçusu cəlb olunub.
“EFES - 2024” çoxmillətli beynəlxalq təlimi mayın 30-dək davam edəcək.

Moskva sülh sazişinin tezliklə imzalanmasının tərəfdarıdır

Moskva Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişinin tezliklə imzalanmasının tərəfdarıdır.
Bu barədə Rusiya Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov jurnalistlərin xahişi ilə Ermənistanda Azərbaycanla sərhədin delimitasiyası əleyhinə etirazları şərh edərkən bildirib.
D.Peskov deyib: “Biz bunu şərh etmək istəməzdik. Biz Bakı ilə İrəvan arasında təmasların davam etdirilməsinin tərəfdarıyıq, çünki onlar gərginliyin ümumi azaldılması və tezliklə sülh sazişinin imzalanmasına nail olmaq məqsədilə gündəlikdə duran bütün mübahisəli məsələlərin qəti şəkildə nizamlanması üçün zəruridir”.

Ermənilər illərdi musiqimizi oğurlayır

Agentlik sədri: Qərbi Azərbaycan ərazisindən xalq mahnıları lentə alınaraq erməni nümunələri kimi təqdim edilib
Qərbi Azərbaycan torpaqlarında Ermənistan Respublikası yaradıldıqdan sonra, artıq 1925-ci ildə İrəvanda Elm və İncəsənət İnstitutunda xüsusi şöbə fəaliyyətə başladı. Onun vəzifəsinə xalq musiqisi və folklor nümunələrini toplamaq və tədqiq etmək daxil edildi. Onların toplanması və arxivləşdirilməsi keçmiş Azərbaycan torpaqlarında aparılırdı və təbii ki, onların mənşəyi türk-azərbaycanlı olmuşdu.
Bunu Əqli Mülkiyyət Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri Kamran İmanov Agentliyin və Qərbi Azərbaycan İcmasının birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən “Qədim mətnlər və klassik mənbələr erməni saxtakarlıqlarını və uydurmalarını ifşa edir və ya Qərbi Azərbaycan torpaqları nədən bəhs edir” mövzusunda konfransda söyləyib. Qeyd edib ki, 1959-cu ildə nəşr edilmiş “Ensiklopedik musiqi lüğəti”nə əsasən, “müasir erməni musiqisinin atası” Komitas tərəfindən ümumilikdə üç mindən çox mahnı lentə alınmışdı. Komitasın Azərbaycan xalq musiqisinin oğurluqlarından ibarət olan bu etnoqrafik toplusu S.Melikyan tərəfindən şərhlərlə nəşr edildi.
“Özününküləşdirilən əsərlər arasında “Es kes tesa” adı altında “Sarı gəlin” mahnısı da olub. Bu mahnının dəfələrlə oğurlanması hallarına bu günə kimi də rast gəlirik. 1970-ci ildə “SSRİ xalqlarının musiqi tarixi” I cildində qeyd olunduğu kimi, bu kompilyasiya K.Zaxaryan tərəfindən erməni mahnısı kimi verilib”, - deyə Kamran İmanov bildirib. Agentlik sədri bildirib ki, XIX əsrin sonlarında nəşr olunan kitablarda “Uzundərə”, “Ceyranı”, “Şalaxo” Azərbaycan folklor rəqsləri erməni nümunələri elan edilib, 1959-cu ildə buraxılmış “Musiqili ensiklopedik lüğət”də isə “həm də Azərbaycanda geniş yayılmış erməni solo rəqsləri” kimi təqdim edilib.
“A.Babacanyanın “Vaqarşapat rəqsi”nin plagiat kökləri dahi Üzeyir Hacıbəylinin “O olmasın, bu olsun” musiqili operettasına gedib çıxır.
Lakin ötən əsrin 80-ci illərində Mərkəzi Radio və Televiziyanın proqramlarından birində Babacanyan həyasızcasına bəyan etdi ki, o, Üzeyir bəyin başqa bir gözəl operettasının köklərini guya Qarabağın hansısa erməni kəndlərində oxunan melodiyalarda tapıb. Bununla o, dolayısı ilə dahi Azərbaycan bəstəkarını plagiatda ittiham etməyə çalışıb”, - Kamran İmanov qeyd edib.

Sən təkcə mənim anam deyildin

Bəzən mənə elə gəlir ki, dünyada baş verən bütün yaxşılıqlar, xeyirxahlıqlar anaların üzü suyuna, onların xeyir-duası ilə baş verir. Hardasa bir pislik, qan-qada varsa, deməli orda anaların xətrinə dəyən, onların ruhunu incidən nəsə var. Hərdən də elə bilirəm ki, qadınların özləri ana olandan sonra, kişilər isə anasız qalanda anaların qədrini bilməyə, qiymətini daha yaxşı anlamağa başlayırlar. Mən bu dəfə öz anamdan söhbət açmaq istəyirəm. O anadan ki, təkcə mənə yox, mənimlə eyni kənddə doğulanlara, mənimlə bir məhəllədə oynayan rəfiqələrimə, mənimlə birgə məktəbə gedən sinif yoldaşlarıma da eyni dərəcədə analıq qayğısı, ana nəvazişi göstərib.
Nədənsə son dövrlər uşaqlıq illərimi tez-tez xatırlayıram. Bəlkə də ona görə ki, uşaqlıq illəri ömrümün tumurcuqlayan, gənclik illərim isə çiçəklənən dövrü olub... Yaş ötdükcə borana-qara düşmüş, tufanlardan keçmiş bir ağaca bənzəyir insan... O da gah yağışda islanan, gah küləkdən üşüyən, bəzən də günəşin istisindən qovrulan yarpaqlar kimi solaraq torpağa qarışır... Həmişə öz özümə sual verirdim. Görəsən nə üçün insan ən çox uşaqlıq illərinin həsrətini çəkir?...
Üç ildir-anamı itirəndən o sualın cavabını tapmışam. Çünki uşaqlıq illəri insanın analı illəridir. O illərdə saçlarında ana əli gəzir, hörüklərində ana barmaqlarının, yanaqlarında ana dodağının hərarəti qalır. Bizlərdən yarım əsr uzaqlaşan o illəri nə geri qaytara bilərsən, nə də nəyəsə dəyişə bilərsən. Sadəcə qayğısız, atalı-analı illərin həsrətini çəkərsən, vəssalam...
Əziz oxucular, anam yaşasaydı sabah 100 yaşı tamam olacaqdı. Bu münasibətlə ürəyimdən keçdi ki, onu sizlərə də tanıdım:
Şəkərəliyeva Saçlı Əli qızı 1924-cü il 27 aprel tarixində Qərbi Azərbaycanın Qafan rayonunun Pürülü kəndində anadan olub. Uşaqlıq, məktəb illəri Pürülü kəndində keçib... 1931-ci ildə Pürülü ibtidai məktəbində 1-ci sinfə gedib. 1935-ci ildə həmin məktəbi bitirərək Gığı kənd orta məktəbinə daxil olub. 1941-ci ildə Gığı məktəbində orta təhsili başa vuraraq həmin ildən eyni məktəbdə müəllimlik fəaliyyətinə başlayıb. 1955-ci ildən 1973-cü ilə qədər müəllimlik fəaliyyətini Pürülü kəndindəki ibtidai məktəbdə ibtidai sinif müəlimi kimi davam etdirib. Hər bir müəllim kimi anam da şagirdlərin təhsil həyatında mayak idi, təhsil verdiyi səxslər günümüzün alimləri, həkimləri, müəllimləridir. Kəndimizdən pərvazlanan, hərəsi öz peşəsində fərqlənən, insanlara müxtəlif sahələrdə xidmət göstərən o kəslərin bir çoxu Saçlı müəllimənin yetirmələridir.
Saçlı xanım görkəmli riyaziyatçı, öz dövründə Qərbi Azərbaycanda sayılıb seçilən, pedaqoji cameədə sayğı göstərılən Həsən Şəkərəliyevlə ailə həyatı qurmuşdu. Şəkərəliyeva Saçlı o zamankı çətin dövrün şərtlərilə zəmanəsinin qayğıkeş müəllimi olmaqla bərabər, həm də gözəl ailə sahibi idi. Dövrün bilikli şagirdlərini yetişdirən Saçlı Şəkərəliyeva eyni zamanda valideyn kimi cəmiyyətə 7 layiqli övlad bəxş etmişdir. Böyük oğlu Abbas Şəkərəliyev ali təhsilli coğrafiya müəllimi, həm də tanınmış musiqiçi idi. Müxtəlif dövrlərdə dünyanın müxtəlif ölkələrində keçirilən musiqi festivallarında mükafatlar almışdı.


Ortancıl oğlu Firudin Şəkərəliyev də atamızla Abbasın yolunu seçmiş alı təhsilli riyaziyyat müəllimidir. Kiçik oğlu Yaqub isə geoloqdur. Böyük bacımız Elena tez ailə qurduğundan orta təhsillə kifayətlənmiş, Gülara Şəkərəliyeva tibb bacısı, Dilarə Şəkərəliyeva alı təhsilli fizika müəllimidir. Ailəmizin kiçik qızı, tibb bacısıyam.(2010-2015 cü illərdə ictimai fəaliyyətlə məşğul olmüşam, Mehdiabad Bələdiyyəsinin üzvü secilmişdim.)
Anam gözəl pedaqoq, fədəkar ana olmaqla bərabər ictimai işlərdə də fəal iştirak edib. Onun nur çöhrəsi üzündən evimiz həmişə qonaq-qaralı olub. Kimsənin qəlbinə toxunmayan Saçlı anam qapımıza diləyə gələnləri də heç vaxt əliboş yola salmazdı. Gözəl və səmimi qonşuluq- qohumluq münasibəti saxlayar, adət ənənələrimizin qorunmasında özünəməxsus sədaqət nümayiş etdirərdi. Allaha yaxın olmaq üçün namaz- niyazından da qalmazdı.
1988 ci ilin keçməkeşli əzablı qaçqınlıq dönəmini yaşamış Saçlı xanım 2021-ci ildə aprel ayının 9-da dünyasını dəyişib. Çaylı kənd qəbirisatnlığında dəfn olunub. Həm bir müəllim, həm də bir şəxsiyyət kimi ən yüksək insani dəyərlərin nümunəsi olan canım Anam, 100 ilik yübileyin cənnətdə mübarək olsun!
Harda olmasından asılı olmayaraq, analar duyar. Bilirəm sənin ruhun da məni duyur. Sağlığında eşitmək istədiklərini indi deyirəm. Çünki bir gün sənsiz qalacağımı heç ağlıma gətirməmişdim.
Əziz anam, sən mənim yaddaşımda nəcib, dürüst, səmimi, ləyaqətli, şəfqətli və mərhəmətli olaraq həmişə yaşayacaqsan. Sənin o qədər təmiz ürəyin vardı ki, nəinki heç kəsin arxasınca danışmazdın, heç kəs barədə pis düşünməyi belə ağlından keçirməzdin.
Sənin kimi bir şəxsdən öyüd aldığım, ana qayğısı gördüyüm, analıq öyrəndiyim üçün çox şanslıyam, qürur mənbəyim, anam! Nigaran olma, səndən aldıqlarımı sevə-sevə bəslədiyin nəvələrinə, nəticələrinə, kötücələrinə elə həm də yadıcalarına ötürməyə çalışacağam. Hər zaman gözünü üstümdə, özünü qəlbimdə hiss edirəm, gözəl, xanım-xatun Anam! Səni anaya ən çox ehtiyacım olan vaxtda itirdim. Bu sınıq könlüm səni hər an anır, gözəl Anam!..
Üç ildən adladı dünyadan köçdüyün.... Sənin yoxluğuna alışmaq çox çətindir. Ana, Anacan bir bilsəydin sənin üçün necə darıxıram! Daha yoxsan, nəfəsin, səsin gəlmir. O nurani çöhrəni hər məclisdə, hər yerdə çox axtarıram. Bilirəm tapmayacağam, çünki səndən birdə olmayacaq, Allah sənə rəhmət eləsin, qayğıkeş, mehriban Anam! Sənin simanda bütün Analara rəhmət diləyirəm...
Ruhun şad olsun!
Ruhuna ehtiramla

Suvarə HƏSƏNQIZI

Borçalıdan başlanan alim ömrü


Uşaqlıq illərindən tandığım, el-obamızın fəxri, görkəmli türkoloq alim, Nyu-York Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor Mədəd Çobanov haqqında keçmiş zamanda söz demək həqiqətən çətindir.
Mədəd Namaz oğlu Çobanov 1937-ci ildə qədim Borçalının Darvaz kəndində dünyaya göz açmış, uşaqlıq və gənclik illərini orada yaşamışdır. O, 1960-cı ildə A.S.Puşkin adına TDPİ-nun tarix-filologiya fakültəsinin Azərbaycan bölməsini bitirərək, rus, gürcü və türk dillərini dəqiq öyrənmiş, bir müddət pedaqoji fəaliyyət göstərmiş, Bolnisi rayon partiya komitəsində müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışmış, eyni zamanda, təhsilini qiyabi olaraq Azərbaycan Elmlər Akademiyasının İ.Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun aspiranturasında davam etdirmiş, 1973-cü ildə namizədlik dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək filologiya elmlər namizədi elmi adı almış və elə həmin ildən başlayaraq, əmək fəaliyyətini vaxtı ilə ali təhsil aldığı ali məktəbdə davam etdirmişdir. O, uzun müddət, daha dəqiq dedək, düz 20 ildən artıq həmin institutda çalışmış, Azərbaycan dili və ədəbiyyatı kafedrasının dosenti, kafedra müdirinin müavini, kafedra müdiri və professor vəzifəsində fəaliyyət göstərmişdir.



Mədəd müəllim uzun illər apardığı elmi araşdırmalarının nəticəsi olaraq yazdığı doktorluq dissertasiyasını 1992-ci ilin fevralında Bakı Dövlət Universitetində müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək filologiya elmləri doktoru elmi adını almış, elə həmin ilin oktyabrında A.S.Puşkin adına Tbilisi Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (sonralar S.Ş.Orbeliani adına Tbilis Dövlət Pedaqoji Universiteti, indi isə İlya Universiteti adlanan ali məktəbin) professoru seçilmişdir.
​Təəssüflər olsun ki, ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Gürcüstan Respublikası Ali Sovetinin sədri və Müstəqil Gürcüstanın 1-ci prezidenti olmuş Zviad Qamsaxurdiyanın mənfur siyasəti nəticəsində Borçalıda yaşayan soydaşlarımıza qarşı yönəlmiş güclü təqib və təzyiqlərdən sonra professor Mədəd Çobanov da minlərlə soydaşımız kimi, öz iş yerindən ayrılmış, Bakı şəhərinə köçməyə məcbur olmuş və ömrünün sonuna qədər Bakıda yaşayıb-yaratmışdır. O, Bakıda yaşasa da, doğma Borçalını heç vaxt unutmur, hər ildə bir neçə dəfə doğma el-obasına baş çəkir, soydaşlarımızın qayğı və problemləri ilə maraqlanırdı.
​Professor Mədəd Çobanov Bakıda yaşadığı illərdə Azərbaycan Futurologiya Universitetində prorektor, Azərbaycan Elitar Universitetində rektor, Azərbaycan Baş Pedaqoji Kadrların İxtisasının Artırılması və Yenidənhazırlanması İnstitutunda dekan və uzun müddət H.Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbdə “Dillər” kafedrasıın müdiri vəzifəsində şərəflə çalışmış, eyni zamanda, elmi tədqiqat işlərini də uğurla davam etdirmiş, müxtəlif illərdə müxtəlif ali məktəblərdə pedaqoji fəaliyyət göstərmiş, o cümlədən, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində və Azərbaycan Texniki Universitetində dərs demiş, elmi mühazirələr oxumuşdur.
Professor Mədəd Çobanov Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya komissiyasının Ekspert Şurasının üzvü, 2000-ci ildə Türk Dil Qurumunun və 2001-ci ildə Nyu-York Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü seçilmişdir.
Yüzlərlə müəllimin, onlarla alimin yetişməsində professor Mədəd Çobanovun böyük əməyi olub. Yetirmələrinin bir neçəsinin elmi rəhbəri, 40-dan artıq namizədlik və doktorluq dissertasiyasının məsləhətçisi, opponenti və ya rəyçisi olmuşdur.
Professor Mədəd Çobanov 1972-ci ildən bəri 8 dəfə Beynəlxalq, 14 dəfə keçmiş Ümumittifaq, 44 dəfə Respublika, 126 dəfə ali məktəblər arası elmi konfrans və simpoziumlarda iştirak etmiş və elmi məruzələrlə çıxış etmişdir.
Mədəd müəllim yaşadığı illərdə çoxsahəli elmi tədqiqat işləri aparmışdır. O, ömrünün sonuna qədər pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmaqla yanaşı, həm də Azərbaycan dialektologiyası, Azərbaycan onomastikası, ümumi türkoloji məsələlər, müasir Azərbaycan ədəbi dili, dilin tədrisi metodikası, mətnlərin dilinin təhlili, dil əlaqələri, ədəbi tənqid, ədəbi əlaqələr və publisistika, hərfi humanitar elmlər, təhsil məsələləri, lüğətçilik məsələləri, bir sözlə, filologiya-dilçilik, ədəbi tənqid və jurnalistika, pedaqogika və dillərin tədrisi metodikası, tarix-hərb tarixi və s. sahələrdə geniş elmi tədqiqat işləri aparmışdır.
Mədəd müəllim yenilikçi alimlərimizdən idi. O, həmişə bir tədqiqatçı kimi filologiyamızdakı boşluqları araşdıraraq, dövrün, zamanın tələblərinə uyğun xeyli əsərlər yazmışdır. Onun əsərləri müntəzəm olaraq Azərbaycan Respublikası “Elmi xəbərlər”ində, AMEA-nın, BDU-nun, ADPU-nun Elmi Əsərlərində və s. elmi nəşrlərdə daim yayınlanmış, həmçinin, Gürcüstanda, Türkiyədə, Özbəkistanda, Qırğızıstanda, Başqırdıstanda və digər yerlərdə, türk, rus, gürcü və başqa dillərdə nəşr olunmuşdur.
Professor Mədəd Çobanov "Azərbaycanşünaslığın əsasları", "Azərbaycan onomastikası", "Azərbaycan antroponimiyasının əsasları", "Borçalı toponimləri", "Borçalı şivələrinin leksikası", "Mətnin linqvistik təhlili", "Pedaqoji məsələlər", "Türk dillərinin ədəbi birliyinə doğru", "Dədə Qorqud - Qəhrəmanlıq dastanı", "Ədəbi düşüncələr", "Dilçilik məsələləri" və s. adda 80-dən çox kitabın, o cümlədən, 15 monoqrafiya, dərslik və dərs vəsaitlərinin müəllifidir. Onun əsərləri - Azərbaycan elminə verdiyi dəyərli töhfələr görkəmli alimlər və məşhur mütəxəssislər tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Dəfələrlə Fəxri fərman, medal və müxtəlif mükafatlarla təltif olunub. Prezident təqaüdünə layiq görülüb.
Mədəd müəllimin əsərləri yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, qardaş Türkiyədə də geniş yayılmış, “Azərbaycan şəxs adları” kitabı, hələ 1992-ci ildə Çingiz Ayılmaz tərəfindən türkcəyə çevrilmiş və Ərzurumda çap olunmuşdur. Daha sonralar professor Mədəd Çobanov bir neçə dəfə Türk Dil Kurumunun və müxtəlif ali məktəblərin təşkil etdiyi beynəlxalq elmi konfrans və simpoziumlarda içtirak və elmi məruzələrlə çıxış etmişdir.
Mədəd müəllim ali və orta məktəblər üçün də xeyli dərslik və dərs vəsaiti hazırlamış, o cümlədən, orta məktəblər üçün 9, 10 və 11-ci siniflər üçün “Azərbaycan-Türk dili”, ali məktəblər üçün "Azərbaycan antroponimiyasının əsasları", “Azərbaycanşünaslığın əsasları”, “Mətnin linqvistik təhlili”, “Altay dilləri ailəsində Azərbaycan türk dilinin mövqeyi”, “Nitq mədəniyyəti”, “Türk dillərinin ədəbi birliyinə doğru”, “Dədə Qorqud – Qəhrəmanlıq dastanı” və s. adlı xüsusi kurslar, proqramlar, dərslik və dərs vəsaitləri hazırlayıb nəşr etdirmişdir.
Övladları indi onun yolunu uğurla davam etdirir, bu bizi sevindirir. Bir sözlə, istedadlı, bacarıqlı və zəhmətkeş alim, çox hörmətli professor Mədəd Çobanov bu gün cismən aramızda olmasa da, onun ruhu və əziz xatirəsi daim bizimlədir. O, görkəmli türkoloq, tanınmış dilçi-alim və xeyirxah insan kimi əbədi olaraq xatirələrdə yaşayacaq!

Vaqif İSRAFİLOV

ADPU-nun Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının dosenti,
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru

“Övladımın qəhrəmanlığı ilə fəxr edirəm”

Aprel ayının son günləridir. Günorta vaxtıdır. Seyrək buludların arasından boylanan aprel günəşi ilıq suları ilə yer üzünü isidir. Hava olduqca xoşdur. Belə günəşli bir gündə torpaqlarımızın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə qəhrəmancasına şəhid olmuş İbrahimli Cavidan Nizami oğlunun əvvəllər yaşadığı ünvanını axtarırdıq. Gəlməzdən əvvəl zəng vurub anası Gülnaz xanımdan qaldıqları ərazini soruşmuşduq. İndi onun nişan vediyi ünvandakı binaların qarşısındakı geniş meydanda dayanmışdıq. Sadəcə olaraq, hansı giriş qapısından içəri girəcəyimizi bilmirdik. Bunu dəqiqləşdirmək üçün yenə də şəhid anası ilə danışdıq. Gülnaz xanım dedi ki, evimizə giriş həyətdəki “Xatirə bulağı”nın yanındandır. Əgər bulağı görürsünüzsə, o səmtə gəlin, indi uşağı qabağınıza göndərirəm. Telefon danışığımızı bitirib ətrafa boylandıq. Bir az irəlidə hündür ağacın altında “Xatirə bulağı”nı gördük. Vaxt itirmədən həmin səmtə addımladıq. Bulağın yanına çatmağa az qalmış binadan bir oğlanın qarşımıza çıxdığını gördük. O yaxınlaşıb salamlaşandan sonra zəng vuranların biz olduğumuzu dəqiqləşdirdi. Tanışlıq verərək şəhidin böyük qardaşı Kənan olduğunu söyləyəndən sonra “xoş gəlmisiniz” – deyib qabağa düşdü.

“Şəhid olmasaydı indi ömrünün 25-ci ilini yaşayacaqdı”

Şəhidin evi birinci mərtəbədə idi. Açıq qapıdan əvvəlcə Kənan, ardınca da biz içəri girdik. Kandarda şəhid anası ilə görüşdük. Gülnaz xanım bizə oturmağa yer göstərdi. Otaqlarda sakitlik idi. Bu sakitliyi həyətdə oynayan uşaqların səsi pozurdu. Oturan kimi diqqətimizi Cavidanın xatirəsinə düzəldilmiş guşə cəlb etdi. Guşəyə Cavidanın müxtəlif illərdə çəkdirdiyi şəkilləri, sənədləri qoyulmuşdu. Yurdumuzun azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə böyük qəhrəmanlıq göstərərək şəhid olmuş oğlunun xatirə guşəsinə baxdığımızı görən Gülnaz xanım sözə başladı. Xatirələrin qanadında ötən illərə qayıdaraq Cavidanlı günlərindən danışdı. Dedi ki, illər yaman tez gəlib keçdi. Sanki bütün bunlar dünən, srağagün olmuşdu. Cavidan bir yaz günündə dünyaya göz açmışdı. O, evimizin sonbeşiyi idi. Onun gəlişi ailəmizin sevincini daha da artırmışdı. Bir-birinə bənzəməyən günlər sanki onu tez böyütdü. Cavidan şən uşaq idi, qaraqabaq deyildi. Kədəri heç vaxt özünə yaxın buraxmazdı. Təbiətcən dəçox sakit uşaq idi. Müəllimləri də həmişə ondan razılıqla danışardı. Sinif yoldaşları ilə də, qonşu uşalarla da çox mehiban davranırdı. Cavidan mehribançılığı ilə hamının sevgisini qazanmışdı. Onun kiminləsə mübahisə etdiyini, dava-dalaş saldığını xatırlamıram. Cavidan həm də xeyirxah uşaq idi. Həmişə özündən balacalara kömək edər, yol göstərərdi. Özündən böyüklərə isə hörmətlə yanaşardı. Əgər döyüşlərdə şəhid olmasaydı, indi ömrünün 25-ci ilini yaşayacaqdı...

“Komandirləri ona “xilaskar mələk” deyirmişlər”

Ananı qəhər boğduğuna görə gözləri yaşardı, danışa bilmədi. Cavidanın otaqdakı guşəsinə boylanıb yaşadığı qısa, lakin şərəfli ömür yolu ilə tanış olduq. Öyrəndik ki, o, 24 mart 2000 ci ildə Bakı şəhəri Badamdar qəsəbəsində anadan olub. 2006-2017-ci illərdə 236 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2018-2019-cu illərdə Azərbaycan Ordusunun sıralarında Vətən qarşısındakı övladlıq borcunu yerinə yetirib. Cəbhə bölgəsində yerləşən "N" saylı hissəsində xidmət edib, həmişə yurdumuzun keşiyində ayıq-sayıq dayanıb. Cavidan İbrahimli ordu sıralarında sanitar-təlimatçı kimi də formalaşıb. Xidmət müddətində silahlarla bərabər, az-çox tibbin də sirlərinə yiyələnib. Erməni işğalçılarının təxribatı nəticəsində 2020-ci il sentyabrın 27 də Vətən müharibəsi başlayanda Cavidan İbrahimli könüllü olaraq döyüşlərə yollanıb. O, Cəbrayılın, Füzulinin, Xocavəndin və Qubadlının azadlığı uğrunda gedən əks-hücum əməliyyatlarında iştirak edib. Döyüşlərdə cəsarətlə vuruşub, böyük hünər göstərib. Cavidan döyüşlər zamanı bir çiynində silah, bir çiynində tibb çantası gəzdirib. Əməliyyatlar zamanı yaralanan zabit və əsgərlərə ilkin tibbi yardım göstərərək həyatlarını xilas edib. Buna görə də komandirləri də, əsgər yoldaşları onu “xilaskar mələk” adlandırırmışlar. C.İbrahimli oktyabrın 21-də Füzuli rayonunun Gecəgözlü kəndi uğrunda gedən əməliyyatlarda üzərinə düşən döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən şəhid olub. Oktyabrın 24-də qoynunda dünyaya göz açdığı Badamdar qəsəbəsindəki Şəhidlər xiyabanında torpağa tapşırılıb. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin müvafiq sərəncamları ilə İbrahimli Cavidan Nizami oğlu döyüşlərdə göstərdiyi igidliyə görə ölümündən sonra III dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə, "Vətən uğrunda", "Xocavəndin azad olmasına görə", “Füzulinin azad olunmasına görə” medalları ilə təltif edilib.

“Övlad itirmək ağır dərddir”

Gülnaz xanım göz yaşlarını silib qəhərini içində boğduqdan sonra yenə də Cavidanlı günlərindən danışdı. Dedi ki, İkinci Qarabağ müharibəsi başlayanda Cavidan könüllü olaraq cəbhəyə yollandı. Hər gün zəng vurub iştirak etdiyi döyüşlərdən danışırdı. Onun səsində böyük sevinc duyulurdu. Sevinə-sevinə deyirdi ki, mama, erməni işğalçıları qarşımızda dayana bilməyib geri çəkilir. Bu gedişlə qısa müddət ərzində sənin doğma yurdun Ağdamı da erməni işğalçılarından azad edəcəyik. Günlərin birində mən sizə Şuşadan zəng vuracam. Ondan bu şad xəbərləri eşidəndə sevincimiz aşıb-daşırdı. Mən Ağdam rayonunun Ətyeməzli kəndində dünyaya göz açmışam. Təəssüflər olsun ki, erməni işğalçıları 1993-cü ilin iyul ayında başqa ərazilərimiz kimi o gözəl yerləri də ələ keçirdilər. Cavidanın söylədiyi xoş xəbərlər ümid verirdi ki, yaxın zamanlarda Azərbaycan Ordusu Ağdamı da işğaldan azad edəcək. Hər gün sabahlarımız şad xəbərlərlə açılırdı. Ordumuz addım-addım kənd və qəsəbələri azad edə-edə üzü Qarabağa doğru irəliləyirdi. Amma oktyabrın 21-dən sonra Cavidandan zəng gəlmədi. Bundan çox nigaran qaldıq. Sonra qapımızı acı xəbər döydü. Komandiri zəng vurub Cavidanın şəhid olduğunu bildirdi. Bu xəbəri eşidəndə dünya başıma fırlandı. Axı onun heç 20 yaşı da tamam olmamışdı. Acı göz yaşları içində Cavidanı Badamdar qəsəbəsindəki Şəhidlər xiyabanında torpağa tapşırdıq. Dəfnində iştirak edən hərbçi yoldaşları onun döyüşlərdə göstərdiyi qəhrəmanlıqdan ürəkdolusu danışırdılar. Övladım haqqında eşitdiyim bu sözlər sanki yarama məlhəm olurdu. Düşünürdüm ki, mən Vətən üçün qəhrəman oğul böyütmüşəm. Övlad itirmək ağır dərddir. Təskinliyi yalnız onda tapıram ki, Cavidan yurdumuzun azadlığı uğrunda şəhid olub. Onun qırxı çıxar-çıxmaz həyat yoldaşım Nizami oğul itkisinə dözə bilməyib dünyasını dəyişdi. Ölümü ilə dərdimizin üstünə dərd gətirdi.

“Övladımın adını daşıyan küçə ilə gedəndə qürur hissləri keçirirəm”

Gülnaz xanım dedi ki, şəhid ailəsi kimi ona dövlət tərəfindən iki otaqlı mənzil verilib. Şəhid anası bu qayğı və diqqətə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə dərin minnətdarlığını bildirdi. Şəhid anasından onu da öyrəndik ki, Cavidanın adı əbədiləşdirilib. Yaşadıqları küçə indi övladının adını daşıyır. Oğlunun dostları onun adına həyətdə “Xatirə bulağı” tikiblər. Hər gün binada yaşayanlar qəhrəmanın adını daşıyan bulaqdan su içib, xatirəsini hörmətlə yad edirlər. Şəhid anası dedi ki, övladımın adını daşıyan küçə ilə addımlayanda qürur hissləri keçirirəm. Övladımın qəhrəmanlığı ilə fəxr edirəm.
Cavidanın qardaşı Kənan ilə də söhbət etdik. Dediklərindən öyrəndik ki, İkinci Qarabağ müharibəsinin davam etdiyi günlərdə onu da ordu sıralarına çağırıblar. “Bizi birbaş hərbi hissəyə gətirdilər. Elə həmin gün hamıya hərbi forma verdilər, silah payladılar. Ertəsi gün təlimlərə başladıq. Bir neçə gündən sonra bizi də müharibəyə aparacaqdılar. Məşğələlər zamanı silahları həvəslə öyrənirdik ki, döyüşlərdə erməni işğalçılarını dəqiq atəş zərbələri ilə məhv edək, düşməndən şəhidləimizin intiqamını alaq. Təəssüf ki, bu arzuma çata bilmədim. Evdən Cavidanın şəhid olduğunu dedilər. Aman Allah, bu nə xəbər idi eşidirdim. Müharibədə dünyalarca sevdiyim qardaşımı itirmişdim. Bu bəd xəbərə hönkür-hönkür ağladım. Qardaşım şəhid olduğuna görə məni ordu sıralarından tərxis etdilər. Kiçik qardaşım Şamxal da, mən də kiçik qardaşımız Cavidanla, onun qəhrəmanlığı ilə fəxr edirik”.
Gülnaz xanım övladı ilə bağlı başqa bir maraqlı məlumatı da verdi. Dedi ki, oğlumun ili ərəfəsində Türkiyədə yaşayan dostu zəng vurub dedi ki, Şəfiqə adlı bir qadın “Tvitter” səhifəsində Cavidanla bağlı paylaşım edib. Cavidan nə vaxtsa beş manatlıq pulun üstünə: “Şəhidləri unutmayın! İbrahimli Cavidan Bakı – Badamdar” sözlərini yazıb. Hansı yollasa pul Şəfiqənin əlinə düşüb. O da pulun şəklini çəkərək paylaşım edib. Sonra həmin beş manatlıq əskinası bizə göndərdilər. Bu məlumatı verəndən sonra Gülnaz xanım həmin pulu da, pulun şəklini də bizə göstərdi. Cavidanın bir vaxtlar üstünə öz xətti ilə yazdığı pul indi evlərində bərəkət rəmzinə çevrilib.
Şəhid anasının övladı ilə bağlı söz-söhbəti qurtarmır. Sözünün əvvəli də Cavidandır, axırı da. Gülnaz xanımın övlad sevgisi bitib-tükənmir. Heç vaxtda tükənməyəcək. Tükənməyən bu sevgi onu deyir ki, Cavidan yaddaşlarda igid bir əsgər, cəsur bir döyüşçü kimi əbədi olaraq qalacaq.

Vahid MƏHƏRRƏMOV

Qəlbin monoloqu", yaxud ömrümüzün nur payı

Sokrat haqlı olaraq deyirdi: “Valideynlərim məni göydən yerə endirdi, müəllimim isə yerdən göyə qaldırdı”. Həqiqətən də bu fikirdə bütün dövrlərin ən nüfuzlu insanı olan müəllimin gücü və mənəvi ucalığını hiss etmək mümkündür. Müəllim, təkcə bilik öyrətmir, bəzən qayğıkeş bir insan, sirlərimizi bölüşəcəyimiz yaxın dostumuza çevrilir, bizə cəhalətin qaranlığında mayak olan, həyatın enişli-yoxuşlu, bəzən fırtınalı yollarında əlimizdən tutan doğmamızdır! O bizim parlaq sabahımızın təməlidir! Hər birimizin mənəvi borcumuz var müqəddəs müəllim varlığı qarşısında.Və hər zaman minnətdar olacağımız bir insan var həyatımızda. O, mənim müəllimimdir.

O, şəhid dostum, vətən sevdalı Altun Əliyevin müəllimi olub. O, hər kəsin müəllimidir. Azərbaycan dili üzrə təlimçi Taibova Aynurə Hüseyn qızı 1989-cu il 6 aprel tarixdə Rusiya Federasiyasının Nijnekamsk şəhərində dünyaya göz açıb. 1996-cı ildə isə Bakı şəhər Xətai rayonu 63 saylı tam orta məktəbə gedib. 2007-2011- ci illərdə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda Filologiya fakültəsi üzrə bakalavr təhsili alıb. 2017-cil ildə MİQ imtahanında uğur qazanaraq Quba rayon Rizvan Cəbrayılov adına Təngəaltı kənd tam orta məktəbində Azərbaycan dili və Ədəbiyyatı müəllimi kimi fəaliyyətə başlayıb.
Rusiyada doğulub, Bakıda təhsil alıb, fəqət işləmək üçün şəhərin rahatlığını Qubanın ucqar dağ kəndinə dəyişən, öz həyatını kənddə qurub, “orda mənə daha çox ehtiyac var”, – deyib bizi sevən və seçən müəllim. Kəndimizdə işlədiyi ilk vaxtlardan təhsilimiz üçün canla-başla və peşəsinə böyük məhəbbətlə, uşaqların təlim-tərbiyəsinə xüsusi həssaslıqla yanaşdığının şahidiyik. Əlbəttə, bütün bunlar bir müəllimdə olması gərəkən ən vacib amillərdəndir. Nəzərə alsaq ki, bir neçə il öncə qız uşaqlarının oxuması valideynlər tərəfindən bir o qədər xoş qarşılanmırdı. O zaman bir müəllimin gəlişindən sonra onlarla fidanlarımızın təhsil yolunu seçməsi müəllim qüdrətinin, müəllim ucalığının eyni zamanda bir müəllim mücadiləsinin göstəricisidir. Əlindən gələni və daha artığını etdi bizim üçün, tək öyrətməklə kifayətlənmədi, həm də dəstək oldu, problemlərimizlə yaxından maraqlandı, elm fədaisi kimi körpələrimizin gələcəyinin qurucusuna çevrildi.
Hazırda regionların ən fəal gənc müəllimləri sırasında Aynurə müəllimənin adını görmək qürurvericidir. Müxtəlif universitetlərdən, o cümlədən rayonumuzda Qubada Pedaqoji Universitetdən məzun olan onlarla gənc müəllimimizin zərrələri, dünənindən bu gününə, bugünündən sabahına körpü olan ümidləridir. Bu həm də İlahinin Aynurə müəlliməyə bəxş etdiyi bir gözəllikdir, qəlblərdə sevgiylə var olmaq, həyatlara sehirli toxunuş etməyi bacarmaq. Platonun da dediyi kimi, “Müəllimlik, hər şeydən əvvəl, bir Tanrı sənətidir”. O isə bu sənətin öhdəsindən layiqincə gəlməklə kifayətlənmir, daim yenilik axtarışında, daim öyrənmək həvəsində və şagirdləri üçün hər şeyin ən yaxşısını etmək arzusundadır. O, xalqsevər, insanpərvər, xeyirxahdır. Qəlbinin hər köşəsi, bütünlüklə varlığı ilə insanlıq üçün ən gözəl nümunədir.
Bəzən onun qəlbindəkiləri bir baxışından anlamaq, kiçicik ürəyində dünya boyda sevgi yaşatdığını hiss etmək mümkündür. Yadımdadır, dostum Altunun şəhid xəbəri gələndə necə sarsılmış, gözləri qan- yaşla dolmuşdu. Günlərlə özünə yer tapa bilmirdi. Axı Altun onun ən sevimlisi idi. Bibisi deyir ki, hətta bir dəfə söhbət əsnasında Aynurə müəllimə müəyyən səbəblərdən kənddən şəhərə köçüb işləmək istədiyini bildirəndə Altun çox kədərlənib və müəlliməsinə “əyər siz bu kənddə qalsanız oxuyacam, getsəniz mənim arzularım elə arzu olaraq qalacaq” - deyə bildirib. Altun hamımız kimi yaxşı bilirdi ki, Aynurə müəllimə bizə sonsuz inanan, təhsil almağımızı hər şeydən çox istəyən tək ümidimiz idi. İndi Aynurə müəllimə hər o məhlədən evlərinin önündən keçib səhər işə gedəndə Altuna verdiyi sözü xatırlayır. Kənddə qalmalı, heç bir çətinliyə baxmayaraq təhsilimiz üçün çalışmalıdır.
Kənddə ilk və tək abituriyent hazırlığı kursunu da müəlliməmiz təşkil etmişdir. O hər birimizi öz doğması kimi sevir, vətənimiz üçün layiqli vətəndaşlar yetişdirmək məsuliyyətini bütün varlığı ilə hiss edir. Bu gün Azərbaycanımız əzəmətlə işıqlı sabahlara doğru irəliləyir. Müzəffər Ali Baş komandanımız İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə atdığımız hər addımda isə həm milli, həm də bəşəri dəyərləri özündə əks etdirən, qəlbi vətənpərvərlik hiss ilə döyünən, torpağımızın hər qarışı uğrunda canlarını fəda edən elmli gənclərimiz var və olacaqlar. Heç şübhəsiz çağdaş gəncliyimizin yüksək mənəvi keyfiyyətlərini formalaşdıran isə ölkəmizdə milli təhsil siyasətimizi uğurla həyata keçirən bir müəllim ordusudur. Məhz Azərbaycan müəllimi sabahın hərtərəfli zəkaya sahib vətəndaşlarını yetişdirir.
Gəlişi ilə həyatımıza tək bir müəllim gəlmədi, o hər birimizin taleyinə bir günəş kimi doğdu, nurundan nur payladı, düşüncəmizdə və həyatımızda illərlə var olan imkansız hər şeyi yox etdi, təhsil almaq bizim ən böyük öncəliyimizə çevrildi beləcə arzu saraylarını birgə inşa etdik. Savadsızlıq və haqsızlığa qarşı barışmaz mövqeyi olan Aynurə müəllimənin xəyalı bəzən bu mühitdən uzaqlaşır ülvi, pak, romantik bir aləmdə qərar tutur. Onun hər kəlməsində Mirzə Ələkbər Sabir satirasının ruhu, Mirzə Cəlilin təhsilli millət üçün mübarizə əzmi bəzən Füzuli və Nizami eşqinin ucalığı müəllim ruhunda aydınca hiss olunur.
Hər axşam qürub edən günəş hər səhər yenidən doğduğu kimi, müəllim də yaşının üstünə yaş gəldikcə ömrünün qürub çağını yaşasa da, şagirdlərinin simasında hər gün yenidən doğur, yenidən nur saçır taleyimizə. Bu gün müəlliməmizin doğum günüdür. Əziz Aynurə müəllimə, sizə sağlıqlı həyat və pedaqoji fəaliyyətinizdə bol uğur arzu edirik. Siz həmişə var olun və çox yaşayın. Ömrü ömürlərə paylanan nurdu, safdır, müqəddəsdir, müəllim ömrü. Ömürlərə saçılan nurunuz əbədi olsun!
Məleykə Qafarova,

BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

Spiker “Partizan döyüşçüsü” abidəsini ziyarət etdi

Milli Məclisin sədri Sahibə Qafarovanın rəhbərlik etdiyi parlament nümayəndə heyətinin Monteneqro Respublikasına rəsmi səfəri davam edir.
Azərbaycan parlamentinin Mətbuat və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən bildirilib ki, nümayəndə heyəti səfər çərçivəsində paytaxt Podqoriça şəhərində “Partizan döyüşçüsü” abidəsini ziyarət edib. Milli Məclisin sədri adından abidənin önünə əklil qoyulub.