Rusiya, Türkiyə və Qətər yeni taxiş sazişini hazırlayır

Rusiya, Türkiyə və Qətər yeni taxıl sazişi üzərində işləyir.
Bu barədə Almaniyanın "Bild" qəzeti məlumat yayıb.
Bildirilir ki, Budapeştdə yeni taxıl müqaviləsi gələn həftə sonu bağlana bilər. Rusiya tərəfini isə Tatarıstan rəhbəri Rüstəm Minnixanov təmsil edəcək.
"Bild" yeni saziş barədə Rusiya və Türkiyənin Xarici İşlər Nazirlikləri ilə iyulun 21-dən avqustun 8-dək daxil olduğu rəsmi yazışmalardan öyrənib. Yeni müqaviləyə əsasən, Rusiya taxılı yoxsul ölkələrə, əsasən Afrika ölkələrinə gedəcək. Ankara taxılın Ukraynadan tədarük edilməsini istəyir, bununla bağlı Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Hakan Fidan Rusiyadan əvvəlki razılaşmaya qayıtmağı xahiş edib.
Hazırlanan sövdələşməyə əsasən, Türkiyə Rusiya taxılının Afrikaya tədarükünün təşkilatçısı, Qətər isə onların sponsoru qismində çıxış edəcək. Ankara yeni sazişin BMT-nin himayəsi altında həyata keçirilməsini də təklif edir. Minnixanov danışıqlarsa iştirak etmək üçün artıq Budapeştə uçub.
Türkiyə tərəfini prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan təmsil edəcək.
Xatırladaq ki, 22 iyul 2022-ci il tarixində Rusiya və Ukrayna BMT və Türkiyənin vasitəçiliyi ilə Qara Dəniz Taxıl Təşəbbüsü barədə razılıq əldə edib. Taxıl sazişi yük gəmilərinin Qara dənizdən 310 dəniz mili uzunluğunda və üç dəniz mili enində dəhliz boyunca Odessa, Çernomorsk və Pivdennyi limanlarına təhlükəsiz keçməsinə imkan verib. Razılığa əsasən, 2022-ci ilin avqust ayının əvvəlindən taxılın daşınmasına başlanılıb.
Sazişə uyğun olaraq gəmilər yük yerlərinin boş olduğundan əmin olmaq üçün İstanbul yaxınlığında yoxlamadan keçib, daha sonra yüklənmək üçün dəniz humanitar dəhlizindən yan alaraq Ukrayna limanlarına yola düşüb. Dəhliz İstanbuldakı Koordinasiya Mərkəzi tərəfindən idarə olunub və gəmilərin təhlükəsiz keçidini təmin etmək üçün 24/7 rejimində nəzarət tədbirləri görülüb. Dönüş yolunda olan gəmilər İstanbul yaxınlığında yenidən yoxlanılıb.
BMT-nin məlumatına görə, taxıl sazişi çərçivəsində bu vaxtadək Ukraynadan 32,9 milyon ton taxıl və digər məhsullar ixrac edilib. Saziş dünyada ərzaq böhranının qismən aradan qaldırılmasında mühüm rol oynayıb. BMT-dən bildirilib ki, taxıl sazişi bütün dünyada insanlara fayda verib, çünki sazişə uyğun olaraq qlobal bazara daha çox ərzaq məhsulu çıxarılıb və buna görə də qiymətlər aşağı düşüb.
Lakin Rusiya iyulun 17-də Qara dəniz vasitəsilə Ukraynadan taxıl ixrac etməyə imkan verən sazişdə iştirakını dayandırıb. Kreml sazişin Rusiya ilə bağlı hissəsinin yerinə yetirilmədiyini iddia edib. Rəsmi Moskva bildirib ki, Rusiyanın kənd təsərrüfatı məhsulları və gübrələrinin ixracına qoyulan məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması haqqında saziş icra edilməyib.