"Nur ocağı" ədəbi məclisi Xasay Yusifovun şeirlərini təqdim edir

Dedilər
Sevda yollarının yolçusu oldum,
Halımı sormadan Məcnun dedilər.
Baxıb görkəmimə ağlı kəsənlər,
Sevda yolçusudur, yorğun dedilər.
Düşdüm qarasınca bir bəstəboyun,
Ürəkdən sevmişdim, qamətin, boyun.
Çəkirdim yolunda min cürə oyun,
Gördülər, gözələ vurğun dedilər.
Xasay Yusif heç dönərmi sevgidən,
Ağla könül, nə gəlir ki, əlindən?!
Mən necə küsməyim yatan bəxtimdən,
Oyanmaz bəxtimə yorğun, dedilər.
Amanatı
Qoy bir də yalvarım, ay ana torpaq,
Sənə tapşırdığım yar amanatı.
Solub çəmənzarı, sökülüb bağı.
Vədəsiz sökülən bar amanatı.
Şamama tayında vaxtsız saraldı,
Bağı viran qaldı, meyvə saraldı,
Şaxta vurdu, yarpaqları saraldı,
Heyva amanatı, nar amanatı.
Xasayın ağlamaq olar peşəsi,
Yandırar sinəsin dərdin təşnəsi,
Sənə tapşırdığım eşqin pərisi,
Bir daha qayıtmaz, yar amanatı.
Ata
Əzəl məsləhətdir qəbul edənə,
Hər evin dayağı atadır, ata.
Harda olsa əzəməti bilinər,
Dünyanın ən uca dağıdır ata.
Ya varı- dövləti başından ayşsın,
Ya da şam etməyə çörək tapmasın,
Ya da əyyaş olsun, övlad saymasın,
Kimlikdə yazılan atadır, ata.
Kim saydı, saymadı, nə mənası var?
Atanın atatək öz dünyası var.
Xasayam, həm abrı, həm həyası var,
Cəmi sultanların tayıdır, ata.
Qocaldım
Yalçın qayalarda seyr edən könlüm,
Endi zirvələrdən, yaman qocaldım.
Taleyin şilləsi dəydi üzümə,
Qızardı yanağım, güman qocaldım.
Ömrüm sürükləndi xəzana doğru,
Qar yağdı başımdan saqqala doğru,
Apardı gəncliyim görünməz oğru,
Düşdüm arxasınca pünhan qocaldım.
Tarixin təkəri dayanmaz yəqin,
Yatmış qara bəxtim, oyanmaz yəqin ,
Ay Xasay, cavanlıq görünməz yəqin,
Getdi cavanlığım, yaman qocaldım.
SAMUX
Azərbaycan ölkəsində,
Uçalmısan şöhrətinlə.
Bir can olaq sən də, mən də,
Bizim Samux, ana Samux,
Can qurbandır sana Samux.
Mingəçevir göldə çimək,
Meşələrdə cilvələnək.
Ceyrançöldə çiçək dǝrǝk,
Bizim Samux, ana Samux.
Can qurbandır sana Samux.
Xasay candan qurban sənə.
Anan qədər oldun mənə,
Nəğmə deyim qoy şəninə.
Bizim Samux, ana Samux,
Can qurbandır sana, Samux.
Saçım ağarır
Küsüb bu dünyanın etibarından,
Ağarır, ay ellər, saçım ağarır.
Zaman gərdişindən, nadan sözündən
Ağarır, ay ellər, saçım ağarır.
Nadan at oynadıb "mənəm, mən " deyir,
Gədalar dartınıb kişiyəm deyir,
Fələyin payından könlüm qəm yeyir,
Ağarır, ay ellər, saçım ağarır.
Ay Xasay, bu dünya de kimə qaldı,
Fələk nə vermişsə hamsını aldı.
Pozuldu bağlarım viranə qaldı,
Ağarır, ay ellər, saçım ağarır.
Yurd yeri
Ata-babalardan miras qalıbdır,
Gələcəyin gərəyidir yurd yeri.
Ana, bacı, namus, qeyrət məkanı ,
İnsanlığın and yeridir, yurd yeri
Yaxşı saxla, qoyma gözdən yad alar,
Yurdun yoxsa sevgi səndən yad olar.
Yurd yolunda can qoyubdur babalar,
Baş tacıdır, ləyaqətdir, yurd yeri
Xasay deyər, sən arzumsan, diləyim,
Düşmənə səngərsən, dosta gərəyim,
Ev-eşiyim, son beşiyim, yurd yerim,
Yaxşı saxla, əmanətdir, yurd yeri.

Olma
Ölməyə nə var ki, ömrün sonunda,
Ğözü qapılarda qalandan olma.
İllərlə yığdığın varı, dövləti
Bir quru nəfəsə satandan olma.
Ömrün xəzanında əsərsə külək,
Kişinin qəsdinə girməyə fələk.
İllərlə nazını çəkdiyin mələk,
Özgə umuduna qalandan olma.
Kişi ad qazanar ağıl-səriynən,
Eldə keşt eyləyər öz əməlindən,
Xəstə şəfa umar hər gördüyündən,
Göz görəndən şəfa umandan olma.
Elə yaşa, səndən sonra iz qala,
Gələcək nəsillər yadına sala.
Ay Xasay, qismətin yaxşılıq ola,
Arxasınca lənət yağandan olma.
Ay Dədə Şəmkir
Kəlbəcəri yağmaladı yağılar,
Dağları haraylı, ay Dədə Şəmşir.
Qız-gəlinin qara örpək bağladı.
Sinəsi yaralı, ay Dədə Şəmşir.
Yoxa çıxıb o yaylağın yay, yazı,
O dağların əvəliyi, yarpızı
Dəstələmir bənövşəsin dağ qızı,
Nəğməsi havalı, ay Dədə Şəmşir.
Murovdağın aparıbdır saçları,
Dəlidağın çatılıbdır qaşları,
Qırxbulağın selə dönüb yaşları,
Gölləri sonalı, ay Dədə Şəmşir.
Ağdaban yaylağı, o gözəl diyar,
Düşmən tapdağında gözü qan ağlar.
Xasayam, könlümdə bir qübarım var,
Məzarı haraylı, ay Dədə Şəmşir.
SİZ OLAN YERDƏ!
Əvvəl salam olsun bir dostlar sizə,
Daha qocalmaram, siz olan yerdə.
Bir günlük ayrılıq, bir illik həsrət,
Bir daha sınmaram, siz olan yerdə.
İstəmirəm bu dünyanın malını,
Göydən yağsa zinətini, varını.
Siz varsınız, belə xəznə azdımı,
Bir daha yanmaram, siz olan yerdə.
Ayrılıq qəm qoru, istidir oddan,
Ya dostdan ayrıldın, ya da ki, yardan.
Əlbir olaq, ayrılmayın Xasaydan,
Ölümdən qorxmaram, siz olan yerdə.

"Nur ocağı" ədəbi məclisi Ramilə Əliyevanın şeirlərini təqdim edir:

Vətən
Yenə kədərlidir, yenə qəmlidir,
Ruhumu titrədən bu anın, Vətən.
Həsrət qorxuludur, gözü nəmlidir,
Yüksək zirvələrdə dumanın,Vətən.
Şəhid xəbəriylə açıldı səhər,
Yenəmi göz yaşı, yenəmi qəhər?
Yenə ölməzliyin kitabın yazdı,
Vətən sevdalısı olan Şəhidlər.
Bir Vətən sevgisi ürəyimizdə,
Sanki bir məşəlli yoldu bu sevgi.
İsti otaqlardan, rahat yataqdan,
Soyuq səngərlərə doldu bu sevgi.
Oğullar Vətənçün qurban getdilər,
Deməyin heç zaman öldü Şəhidlər.
Uca bir millətin, yenilməz xalqın,
Zəfər salnaməsi oldu Şəhidlər.
Vətən, açılacaq nurlu sabahlar,
Kədər yox olacaq, bitəcək həsrət,
Müqəddəs ruhların məskən saldığı,
Torpaq gülüstana dönəcək, əlbət.
Şəhid
Yenə payız fəsli gəldi yurduma,
Yenə xəzan oldu, töküldü yarpaq.
Əzəli-əbədi yurd yerimizdir
Şəhid qanı ilə yoğrulan torpaq.
İndi qəm nidası düşüb köksümə,
Səmadan bir həsrət qoxusu gəlir,
Vətən ana kimi basıb köksünə,
Gör neçə Şəhidin yuxusu gəlir.
Şəhidin məqamı ucadan uca
Nə desək bəlkə də azdı, Şəhidlər
Öz Vətən eşqiylə, Yurd sevgisiylə
Şərəfli bir tarix yazdı Şəhidlər!
Həsrətimin duyğusu
Mən bir qəmli həsrətin
Nakam qalmış arzusu,
Mən bir coşğun dənizin
Aşıb-daşan duyğusu,
Mən bir qumlu Sahilin
Tənha qalmış iziyəm.
Mən bir ömür yaşadım,
Duyğuları rəngbərəng.
Mən bir bağı becərdim,
Hər tərəfi gül-çiçək.
Qayğılar hücum çəkdi ,
Məni hədəf seçərək
Yordu bu zaman oxu,
Taleyimdən keçərək.
Çox həsrətin duyğusu
Yuva salıb gözümdə,
Çox mahnının bəstəsi
Yarım qalıb sözümdə,
Bəzən ağrıya dönür
Yanlışım da, düzüm də,
Mən kədərdən yarandım,
Kədər mənim özümdə.
Öz kədərli dünyamın
Sahilində itmişəm,
Bəlkə də yorulmuşam,
tükənmişəm, bitmişəm.
Şəhid balam
Canım balam, gözlərimin işığı,
Ürəyimdə qübar qoyub getmisən.
Tellərinə daha çatmır sığalım,
Sevincimi nübar qoyub getmisən.
****
Arzularım yarım qalıb gözümdə,
Taqətim yox, güc qalmayıb dizimdə,
Sənlə olan hər kəlməmdə,sözümdə,
Acı, şirin nə var qoyub getmisən.
****
Elmir balam, könlüm səni soraqlar,
Vaxtsız gəldi yaz ömrünə son bahar,
İndi mənim Şəhid adlı dünyam var,
Məni sənsiz naçar qoyub getmisən.
****
Sən dilimin şirin-şəkər sözüydün,
Sən qəlbimin atəşiydin, közüydün.
Hər işində dəqiq idin, düzüydün,
Bir əzəmət,vüqar qoyub getmisən.
****
Vətən üçün əsgər oldun, ər oldun,
Şəhid oldun, torpağa sipər oldun.
Gözümdə yaş, könlümdə qəhər oldun,
Mən ananı bimar qoyub getmisən.
****
Şəhid balam, cənnət olsun məkanın,
Ali olsun, uca olsun, məqamın.
Aygün anan həsrətində hər anın,
Vaxtsız solan bahar qoyub getmisən,
Bir əzəmət,vüqar qoyub getmisən.
Ömrümüz
Bir nəğmə səslənir sakit, astaca,
Bir həzin mahnıya dönür ömrümüz,
Bizmi günahkarıq yoxsa zəmanə,
Niyə ulduz kimi sönür ömrümüz?
Əlimi uzatsam yetmir əlinə,
Səslənsəm sözlərim çatmır yerinə,
Qoşulub qəlblərin duyğu seline,
Ümmantək çağlayır, daşır ömrümüz.
Həsrətin quyusu dərindən- dərin,
Yorulub yollarda ayaq izlərim,
Büdrəmə ayağım,əsmə dizlərim,
Tükənib taqətdən düşür ömrümüz.
Həyat dalğalar tək coşur, çağlayır
Qəlbimdə duyğular qaysaq bağlayır
Ümidlə sabahı hey soraqlayır
Dolanbac yollarda çaşır ömrümüz.
Bu ömrü bizlərə verib Yaradan
Yaşanar bir tale ağdan- qaradan
Tanrı hifz eləsin min bir bəladan
Çətin dolayları aşır ömrümüz.
Vətən
Dünya sirli bir nağıla bənzəyir-
Acısı da, şirini də bizimdir.
Vətən eşqi ruhumuzu bəzəyir,
Vətən çoşqun harayımdır, səsimdir!
Vətən mənim ruhumdur, nəfəsimdir!
Anaların laylasıyla böyüdük,
Qəlbdə Vətən sevgisiylə öyündük.
Vahid idik- parçalandıq, bölündük,
Hünərin var bu həsrətə döz indi,
Vətən mənim ruhumdur, nəfəsimdir!
Düşündükcə vətənimi, yurdumu,
Vəsf elədim ocağımı, odumu.
Xatirələr dilləndirdi duyğumu,
Vətən mənim yaşamaq həvəsimdir!
Vətən mənim ruhumdur, nəfəsimdir!
Biz dünyada nələr görüb gəlmişik,
Bir həsrətin soyuğunda dinmişik.
Zərrələrə, qətrələrə dönmüşük,
Cığırında itib-batan izimdir,
Vətən mənim ruhumdur, nəfəsimdir!
Ana yurdum, çiçəklənən diyarım,
Sənsən fikrim, xəyalım, duyğularım!
Xoşbəxt olsun elim, obam, mahalım,
Ağrı, acı kifayətdir, bəsimdir!
Vətən mənim ruhumdur, nəfəsimdir!
Bacarmıram mən
Ruhum bir körpənin laylası mənim,
Göz yaşım bir yağış damlası mənim,
Hislərim qəlbimin aynası mənim
Başqa cür olmağı bacarmıram, mən
Dünya bir saraydır şahı,əyanı
Hanı mətləb bilib söz anlayanı?
İnsan itirəndə abrı-həyanı
Onu anlamağı bacarmıram,mən
Bir nağıl ömrünü yaşayırıq biz,
Yorulur fikrimiz, əməllərimiz
Hər kəsə laqeyd, səssiz- səmirsiz
Ürək daşımağı bacarmıram, mən
Kimsəni incidib qəlbinə dəymək
Könlünü sındırıb, qəddini əymək
Doğruya göz yumub yanlışı öymək
Bunu heç bir zaman bacarmaram, mən
Ədalət insanın içində gərək
Mərhəmət don deyil,biçilsin geyək
Vicdanının yoxdursa rəzilsən demək
Belə bir həyatdan güc almıram mən
Yəqin yaşamağı bacarmıram,mən...
Şəhid balası
Bapbalaca oğlandır
Kövrək, həssas, şipşirin
Onun körpə dünyası
Nələr çəkir bir bilin.
Ata həsrəti çəkir,
Onun kövrək ürəyi.
Ata onun qüruru,
Ata onun gərəyi.
Göz yaşları içində
O, hıçqırır, ağlayır.
Ata, bir de, hardasan?
Atasın soraqlayır.
Baxışlarda lal sual,
Düşüncələr qarışıq.
Biz hələ, çox sualın
Cavabın tapmamışıq.
O, bir Şəhid övladı,
O, bir Şəhid balası.
Şəhidliyə yüksəlib
Onun məğrur atası.
Atasıyla fəxr edir,
Qürur duyur balaca.
Amma gözündə yaş var,
O,ağlayır astaca.
Ata onun varlığı,
Atasız dünya heçdi.
"Atam bizi sevirdi
Amma Vətəni seçdi".
Ağlama, oğul bala,
Gözün yaşla dolmasın.
Atan Şəhid olub ki,
Gül bənizin solmasın.
Atan şərəfli əsgər
Mübarizdi, mətindi.
Xatirəsi qəlbinin,
Ruhuysa cənnətindi.

Qaldı
Könlümün ağrısı,qəlbim niskili
İlişib bəmbəyaz telində qaldı
Səninçün darıxır qəmli ürəyim
Sənsizlik bir həsrət selində qaldı.
Baxır hey yollara qəmli gözlərim
Kədərdən yol biçir nəmli gözlərim
Daha susqunlaşıb sənli sözlərim
Şirin kəlmələrim dilində qaldı.
Titrəyir ruhumun sarı simləri
Məndən uzaq gəzir sevinc dəmləri
Sənlə keçib gedən o xoş günlərin
Duyğusu bir bahar yelində qaldı.
Doğuldun baharda ömrün qış oldu
Zamanın dövranı tərs gərdiş oldu ,
Ağrılar-acılar mənə tuş oldu
Sacımın tumarı əlində qaldı.
Sən mənim ömrümün əfsanəsiydin,
Sən mənim ruhumun həzin səsiydin,
Şeirdin, nəğməydin, sən nəfəsiydin,
Hissim o nəğmənin zilində qaldı.
ATA
Sənə əl uzatdım,çatmadı əlim,
Səslənmək istədim,dönmədi dilim,
Sənsiz keçir artıq hər ayım,ilim
Nəm olub gözümə dolmusan,ata.
Kövrək xatirəmdə qalmısan,ata.
***
Hər il torpaq yazlibasın taxacaq
Çox sevdiyin bənövşələr çıxacaq
Bu sənsizlik məni daim sıxacaq
Könlümə həsrətdən yolmusan,ata?
Kövrək xatirəmdə qalmısan,ata.
***
Şirin-acı xatirələr hallanır,
Qəmli gözlər keçmişlərə boylanır
Fikrim sənli günlərimə yollanır
Qəlbimə bir niskil salmısan,ata.
Kövrək xatirəmdə qalmısan,ata.
***
Kədər kölgələnib yetim gözündə,
Artıq itib yanlış-doğru sözümdə
Səndə gördüm iradə də,dözüm də
Yenə fikirlərə dalmısan,ata.
Kövrək xatirəmdə qalmısan,ata.
***
Qəmli xatirələr ruhumu didir
Sənsizlik duygusu məni incidir
Agriya-acıya dözmək çətindir
İndi soyuq məzar olmusan,ata.
Kövrək xatirəmdə qalmısan ata.
Bahar duyğusu
Təbiət canlanır, arzular kimi
Hər yerdə Baharın ətri duyulur.
Bir həzin nəğmənin qanadlarında
Bir kövrək şeirin sətri duyulur.
Təbiət səsləyir fəsli Baharı,
Soyuğu, şaxtası gedir sazağı.
Yaşıla bürünür Vətən torpağı
Bir həzin meh belə, əsdi duyulur.
Əssin ömrümüzdə bahar yelləri
Titrətsin qəlblərdə sarı simləri
Kədəri aparsın bahar selləri
Gözlərdə bir sevinc hissi duyulur.
Gecikmə, tezcə gəl , nazlı Baharım
Qoy sənə nəğmələr qoşsun Diyarım
Qərib bir yolçuyam,saf duyğularım
Şeirdi, nəğmədi,səsdi duyulur.
Duyğum
Ülvi bir sevgidən yaranmışıq biz
Safdır hislərimiz,əməllərimiz
Hər şeydə gözəllık duyan qəlbimiz
Şirin bir sevdanın havasındadır.
Arzumuz şirindir, sevgimiz dərin,
Bəzən titrək olar duyğun, sözlərin,
Yollara dikilmiş qəmli gözlərin,
Bir həsrət dərdinin dəvasındadır.
Qoy bahar ətrini versin təbiət
Gözəllik ruhunu oxşasın əlbət
Səni incitməsin yersiz söz-söhbət
Deməsinlər bu qəm yuvasındadır.
Bir ananın iki şəhid balası
Bir ananın iki şəhid balası,
Bir ürəyin iki həsrət laylası,
Vaqif, Mehman yenilməzlik qalası
Əzəmətdi, fəxarətdi, yurduma

Uca Allah, güc-qüvvət ver orduma.
***
Bu dünyaya mərd oğullar gətirdin
Gül bağçanda tər çiçəklər bitirdin
Vətən eşqin qəlblərinə ötürdün
İki şəhid oğul verdin xalqıma
Qadir Allah, güc-qüvvət ver orduma.
***
Zeynəb ana Mehmanını arzular
Vaqif üçün gör nə qədər arzu var
Bu ananın əzəməti xan çinar
Kök salıbdır vətənimə,yurduma
Uca Allah, güc-qüvvət ver,orduma.
***
Zeynəb anam, gözün yaşla dolmasın,
Gül bağçanı daha xəzan almasın
Vətən, daha qoy şəhidin olmasın
Gözəl günlər nəsib olsun xalqıma
Qadir Allah güc-qüvvət ver, orduma.
Gözəlliklər ruhunuzu oxşasın

İnsan qəlbi arzularla doludu,
Həyat qısa, ömür karvan yoludu,
Bir təbəssüm bir ürəyin nurudu.
Gözdə gülüş, qəlbdə sevinc solmasın,
Gözəlliklər ruhunuzu oxşasın.
***
Ümidlərlə qoy döyünsün ürəklər,
Çiçək açsın xoş arzular, diləklər,
Sarsılmasın,bükülməsin biləklər.
Mərd namərdin ümidinə qalmasın,
Gözəlliklər ruhunuzu oxşasın.
***
Dalğalansın üçrəngli bayrağımız,
Azad olsun müqəddəs torpağımız ,
Alovlansın odumuz,ocağımız,
Qərib, köçkün çadırları olmasın,
Gözəlliklər ruhunuzu oxşasın.
***
Vətən eşqi xoş arzudur,diləkdi,
Duyğularım təzə-tərdi, kövrəkdi,
Görən gözdü, duyan qəlbdi, ürəkdi.
Ümidimiz vaxtsız xəzan olmasın,
Gözəlliklər ruhunuzu oxşasın.
***
Azərbaycan, Ana yurdum var olsun,
Düşmən məyus, pis niyyətlər xar olsun,
Tanrı bizə kömək olsun,yar olsun
Qəlb niskillə, gözlər yaşla dolmasın,
Gözəlliklər ruhunuzu oxşasın.
Bağışla
Bir ömür istədim səssiz səmirsiz
Bir ömür bəxş etdin qarla, yağışla.
Taleyin nisgilli yamaclarında
Gəzərkən, ey ömrüm,məni bağışla.
Bir ömür istədim sevinclə dolu,
Bir ömür bəxş etdin kədərdi yolu,
Varmı bu həsrətin bir sağı, solu
Gözlərimdə qalan nəmi, bağışla.
Düşünmə, ey könül, bu hələ sondu,
Bir çox xəyallarım şaxtaydı dondu.
Bu ömür bir sirli nağıla döndü,
Saçlarıma düşən dəni, bağışla.
Dağlara baxıram dumandı,çəndi
Bir sükut ağrı tək qəlbimə endi
Bəlkə də anlamaq ,duymaq çətindir
Könlümə saplanmış qəmi, bağışla.

Oktyabrın 10-da şair-dramaturq, publisist Şəkər Aslanın və pedaqoji elmlər doktoru, professor Əjdər Ağayevin doğum günüdür. İndi haqq dünyasında olan bu unudulmaz simaların 85 yaşları tamam olur.Şəkər Aslanın 80 illiyi ərəfəsində Əjdər müəllimdən xatirələrini yazmasını xahiş etmişdim.Əjdər müəllim xatirələrini məktub şəklndə yazıb mənə ünvanladı.İndi həmin xatirələri saytın izləyicilərinə təqdim edirəm.
Ruhları şad olsun.
"Söz" Jurnalının baş redaktoru Sevda Əlibəyli

“SÖZ” JURNALININ BAŞ REDAKTORUNA
AÇIQ MƏKTUB

Ömrün yollarında dumanlar, çənlər
Min yol xatirəsi gələcək dilə.
Nə qədər yaşayır onu sevənlər,
O qədər yaşayır özü də hələ...
Şəkər Aslan
Çox hörmətli Sevda xanım!
Sizin hazırda baş redaktor olduğunuz “Söz” jurnalının hər sayını maraqla qarşılayıram. Dərc etdiyiniz biri-birindən maraqlı, oxunaqlı məqalələri, hekayələri, şeirləri, xatirələri, təbrikləri... digər oxucular kimi, mən də böyük həvəslə oxuyuram, xeyli məlumatlanıram. Jurnalın dizaynı, illustrasya bəzəyi onun məzmununu əyaniləşdirir, daha da zənginləşdirir.
Hər yeni nəşr olunmuş “Söz”ü açarkən ilk səhifədə keçmiş tələbə yoldaşım, uzun müddət dostluq etdiyim, görkəmli şair və jurnalist Şəkər Aslanın portret-şəkli ilə rastlaşıram. Hər dəfə sanki onu təzəcə görürmüşəm kimi seyr edirəm, ötən günlərdəki onunla bağlı xatirələrimi yada salıram, şeirlərindən bildiyim misraları dodaqaltı pıçıldayıram. Şəklin altında yazılmış sözləri hər dəfə fərəhlə oxuyuram: “Jurnalın naşiri və ilk baş redaktoru Şəkər Aslan olmuşdur.”.
Təkcə bu faktın özü göstərir ki Siz nə qədər böyük ürəyə, sənət və dostluq sədaqətinə maliksiniz.
Çox hörmətli Sevda xanım!
Neçə gün öncə mənə telefon açıb bildirəndə ki, Şəkər Aslanın 80 illik yubileyinin keçirilməsi təşəbbüsü irəli sürülüb, çox sevindim. Deyəndə ki, bir xatirə yazısı ilə “Söz”də çıxış edim, qürurlandım. Çünki Şəkər Aslan bir dost, yoldaş, həmkar olaraq mənim xatirimdə daimi yaşayan bir insan, ədəbiyyatımızda özünə məxsus yüksək poetik mövqeyi olan sənətkardır. Belə bir şəxsiyyət haqqında xatirə yazmaq kədərli olduğu kimi,həm də qürurludur.

Şəkər Aslanla ilk tanışlığım 1955-ci ilin sentyabr ayına təsadüf edir. O zaman hər ikimiz Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnistitununa qəbul olunmuşduq, filalogiya fakültəsində təhsil alırdıq. O lənkəranlı gənclə tezliklə dostlaşdıq, həmfikrə çevrildik. Tələbə yoldaşlarımızdan Azərbaycan radiosunun diktoru Sabutay Quliyevlə, Astaradan gəlmiş gənc Əhədulla Qəmbərovla(sonralar o Əhəd Muxtar imzası ilə ədəbi yaradıcılıq fəaliyyəti göstərirdi), dərbəndli gənc Nəriman Ağasıyevlə (o da şair idi) birlikdə müzakirələr aparır, nitq qaydaları, şeir, hekayə yazmağın xüsusiyətləri haqqında, o zamankı məşhur əsərlərdəki obrazlar barəsində söhbətlər edir, yazdığımız şeirləri biri-birimizə oxuyurduq. Çox sevdiyimiz müəllim və ədib İsmayıl Şıxlının apardığı tələbələrin ədəbi-yaradıcılq dərnəyində iştirak edirdik. Böyük həvəslə ədəbi prosesləri öyrənməyə çalışırdıq.
Birinci kursu başa vurduq, yay tətilinə çıxdıq. İntizarla sentyabr ayının gəlməsini, yenə birlikdə olacağımızı gözləyirdik. Düşünürdüm ki, Sabutay Quliyev bizi yenə futbol yarışlarına aparacaq, diktorluq sənətinin möcüzələrindən danışacaq. Amma mən düşünən kimi olmadı. Sentyabr gəldi. Tələbə yoldaşlarımız auditoryalarda dərslərə başladı, böyük alim və müəllimlərimiz Mikayıl Rəfilinin, İsmayıl Şıxlının, Şıxəli Qurbanovun, Həmid Əliyevin, Zeynal Tağızadənin, Paşa Əfəndiyevin, Şükür Sadıqovun və digər bizə dərs deyənlərin muhazirələrini dinlədikcə dinləmək istəyirdik. Bir həftə keçdi, ikinci həftə keçdi, nə Şəkər Aslan gəldi, nə də Sabutay Quliyev. Öyrəndik ki, Şəkər Lənkəran rayon qəzetində işə başlayıb, Sabutay isə Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinə keçib.

Şəkər Aslan çox istiqanlı, mehriban, səmimi bir gənc idi. Sentyabrn sonunda ondan məktub aldım. O, şeirlər yazmasından, Moskvaya- M. Qorki adına Ədəbiyyat İnstituna oxumağa gedəcəyindən yazırdı. İndi unutduğum, o zaman isə Şəkərə həvəslə oxuduğum bir şeirimdən bir beyiti də bəyəndiyini bildirib, mənə yazmışdı. Beləcə biz məktublaşmalarla fəaliyyətimizi biri-birimizə izhar edirdik...
İllər keçdi, ali təhsili başa vurduq,hərə öz işi ilə məşğul idi. Şəkərlə əlaqələrimiz yenə də davam edirdi. Şəkəri Lənkəran rayon qəzetinin redaktoru vəzifəsinə təyin etmişdilər. Tez-tez mətbuatda dərc olunmuş şeirlərini oxuyurdum. Ara- bir şeir kitabları çap olunur, kütləvi tirajla yayılırdı, oxucuların böyük marağına səbəb olurdu.
1970-ci illərin ortalarında Lənkəranda ezamiyyətdə olarkən, Şəkərlə görüşdüm, xeyli söhbətləşdim. Rəhbəri olduğu qəzetin redaksiyasına getdik. Qəzetin yaradıcı heyəti ilə, eyni zamanda, rayon mətbəəsinin imkanları ilə məni tanış etdi. Jurnalist və naşir peşəkarlığı sohbətindən sonra Boladi kəndinə - Şəkərin ata yurduna gedəsi olduq. Burada sohbətimiz yenə də ədəbiyyatdan, poeziyadan oldu, o mənə bir silsilə yeni şeirlərini oxudu. Qeyd etmək istərdim ki, Şəkər Aslanın poeziysı, həm sənətkarlıq baxımından, həm də səmimiliyi, təbii xalq ruhuna uyarlığı ilə seçilirdi. Onun ruhuna, ilhamına, sənət duyğularına “Cənub mirvarisi” Lənkəran-Astara ovalığının, füsünkar Hirkan meşələrinin, yaşıllığa bürünmüş Talış dağlarının gözəllikləri bələnmişdi. O gözəlliklər insanı valeh edəcək dərəcədə Şəkər Aslan poeziysında açıq-aydın verilirdi. Şəkər Aslanın insanlıq aləmi, şəxsiyyət tutumu da bu gözəlliklərdən zinətlənmişdi.
Lənkəran Şəhər Partiya Komitəsinin birinci katibi Dilruba Camalova da 1955-ci ildə bizim kimi APİ-yə qəbul olunanlardan idi. Ancaq o, riyaziyyat fakültəsində təhsil alırdı. Tələbə yoldaşlarımızdan olan Dilruba xanım bir müddət riyaziyyat müəllimi işlədikdən sonra partiya işinə irəli çəkildi, raykomun birinci katibi vəzifəsinə qədər yüksəlmişdi. Biz Şəkərlə Dilruba xanımın iş yerinə getdik, orada onunla görüşdük. Dilruba xanım Şəkərin həm redaktorluq fəaliyyətindən, həm də yaradıcılığından böyük razılıqla söhbət açdı. Onu Lənkəranın mənəvi sərvəti kimi dəyərləndirdi...

Sonralar Şəkərlə həm Lənkəranda, həm də Bakıda görüşlərimiz olurdu. O, Bakıda olarkən ali təhsilə başladığı APİ-yə də baş çəkir, oradakı əbəbi-bədii tədbirlərdə iştirak edirdi. Səhv etmirəmsə, 1980-ci illərin sonlarında APİ-dəki görüşümüz zamanı o mənə Moskvada nəşr olunmuş “Живу у моря” kitabını hədiyyə etdi. Digər kitablarını da mənə göndərmişdi.
Biz bəzən ürək sohbətləri edirdik. Onun mənəvi dünyası, poeziya aləmi çox zəngin idi. Amma müəyyən problemlərlə qarşılaşır, maddi çətinliklərlə üzləşirdi. Söz yox ki, iradəli idi, zəhmətkeş idi, qazancı gündəlik dolanışığına çatırdı, amma bazar iqtisadiyyatının tələbləri ilə uyğunlaşa bilmirdi...
Şəkər insanlarda xeyirxahlıq, qayğıkeşlik, sədaqətlilik, sözübütövlük dəyərlərini çox sevirdi. Həmişə yaxşılara rast gəlmək, yaxşıların nümunəsini yaymaq cəhdində idi. Onun şair qəlbi sözü ilə əməli bir olmayan insanlardan tez incik düşürdü. Təsadüfi deyildir ki, bu acını dilə gətirərək yazmışdı:
Həyatda yol getdim xeyirlə-şərlə,
Dedim ayırd edim yaxşını pisdən.
Üz-üzə gəldikcə nakişilərlə,
Sevdim kişi ruhlu qadınları mən.

Çox hörmətli Sevda xanım!
Siz həmin kişi ruhlu qadınlardansınız. Şəkər Aslan poeziyasına, Şəkər Aslanın başladığı quruculuq əməllərinə sədaqətlə yanaşaraq onu təbliğ edir, “Söz”ün hər sayında Şəkər Aslanı yad edirsiniz.
Şairin bugünlərdə keçiriləcək 80 illik yubileyinə hazırlıq təşəbbüsləriniz, Şəkər Aslan poeziyasının səsləndirilməsinə çalışmağınız, həm onun əbədi yaşarlığına bir nişanə, həm də sədaqətinizə bir örnəkdir.
Allah Sizə yar olsun!
Böyük şairimiz Şəkər Aslanın ruhu şad olsun!

Əjdər AĞAYEV
pedaqoji elmlər doktoru, professor
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü

VAQİF RÜSTƏMOV

CƏBRAYILSIZ YURD HƏSRƏTİM...
(elegiya)

Müharibə! Müharibə bəşər cəmiyyətinin fəlakətinə çevrilmiş qorxunc kabusdur! İnsanın insan tərəfindən məhvi! Vəhşət doğuran milyonlarla insanın qətliamı! Elindən, obasından didərgin düşmüş, aclıq və səfalətlə üzləşən məhrumiyyətli insanlar. Bütün bunlar insanın insan üzərində tətbiq etdiyi ölüm aktlarıdır!
Bəşər cəmiyyətinin yaranışından dövrümüzə qədər baş verən müharibələr haqqında dəqiq məlumatlar yoxdur. Ancaq onu bilirəm ki, ötən əsrin 30-cu illərində Avropada Hitler faşizminin dünyanı lərzəyə salan vəhşətli ideyası ikinci dünya müharibəsi adı altında 60 milyon insanın ölümünə səbəb olmuşdur. Və bir o qədər də insan yurdsuz, didərgin qalmışdır.
Fəlakətli dünya müharibəsi xalqlar dostluğunu stimul seçən SSRİ dövlətini də öz caynağına almışdır!
Sovet dönəmində tarixdə Böyük Vətən Müharibəsi adı altında xalqların övladlarını zorən bu müharibənin ön və arxa cəbhəsinə sürükləyib səfərbər edilənlər içərisində Azərbaycan məmləkətinin də 650000 nəfər dinc sakini vardı. Amansız müharibədə döyüşən həmyerlilərimizin əksəri həlak olmuş və digərləri şikəst vəziyyətdə tərxis olunub evlərinə qayıtmışlar. Və böyük bir isminin isə namə-lum adı altında tarixdən silindiyini heç vaxt unutmaq olmaz!..
Müharibə sovet ittifaqının varlığına son qoymaq iddiası ilə başlanılmışdır. Ölüm saçan döyüşlərə cəlb edilmiş Azərbaycan güclü dövlət, cəsur xalq kimi tarixdə öz imzasını atmış, qəhramanlıq səlnaməsi yazmışdır. Yeraltı, yerüstü resrusları və uşaqdan-böyüyə hamılıqla cəbhəni təmin edən bu qədim diyarın əhalisinin müharibənin taleyində xidmətləri danılmazdır. Əfsuslar olsun ki, Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhəri bu günədək hələ də qəhraman şəhər statusunu almamışdır.
Dünya tarixşünaslığında müharibədə qələbə əzminin meyarı sayılan Azərbaycan dövlətinin ön və arxa cəbhədə iştirakı xüsusi qeyd edilir. Müharibənin ik illərində döyüşə göndərilən həmyerlilərimiz başdan-başa silahlanmış güclü faşist ordusu ilə üzləşməli olmuşlar. Faşist hərbi strategiyasının güclü qüvvələrinin qurbanına çevrilmiş yüz minlərlə sovet əsgəri ilk aylarda da təslim edilərək alman əsir düşərgələrinə göndə- rilirdi.
Əsirlər içərisində sovet məkanından olan müxtəlif xalqların nümayəndələri yaxşı bilirdilər ki, geriyə yol, qayıdış yoxdur! Geriyə qayıdanlar ya Sibir meşələrinin katorqalarında əzablı işgəncələrə məruz qalıb məv ediləcək, ya da vətən xaini damğası vurulub amansızlıqla güllələnəcəklər.
Əsir düşərgələrində milyonlardan biri kimi əzablı işgəncələrlə üzləşən gənc zabit, əslən Cəbrayıl rayonunun Daşkəsən kəndindən olan İsmayılov Səxavət Abı oğlu da belə bir fəlakətin gözləntisini yaxşı bilirdi...!
Unutmayaq! Unudulmayaq!
Acı taleyi ilə hər zaman barışan Səxavət bəy, məhrumiyyətli anlarda da dözüm, səbir, təmkin nümayiş etdirib əsirlikdən tezliklə xilas olmaq haqqında düşünürdü. Hər an ötən günlərin acılı-ağrılı xatirələrini yada salan qəhramanımız doğma
yurdunda, Daşkəsən kəndində bolşevizmin tüğyan etdiyi repressiv qaydaları, qondarma kolxoz quruculuğunun acı fəsadlarını və heç bir günahı olmadan həbs edilən neçə-neçə repressiya qurbanlarının taleyini yada salır qəlbən acıyırdı.
Uşaqlıq illərindən müəllim olmaq arzusu ilə Daşkəsən kəndində 7 illik təhsil alan, sonra Cəbrayıl rayonunda Maksim Qorki adına orta məktəbdə davam etdirib əla qiymətlərlə qurtaran Səxavət Azərbaycan Dövlət Universitetində tarix fakültəsinin məzunu olur. O, ali təhsil aldıqdan sonra təyinatla Cəbrayıl rayonuna göndərilir və oxuduğu məktəbdə öz ixtisası üzrə müəllim işləyir. Çox keçmir ki, müəllim kollektivinin göstərdiyi etimadını doğruldaraq işlədiyi məktəbin direktoru kimi fəaliyyətini davam etdirir.
İkinci dünya müharibəsi illərində alman - faşist ordusunun SSRİ məkanına hücumu ilə yerlərdə cəbhəyə kütləvi səfər- bərlik başlanır. Ağır günlərdə Azərbaycanın bütün bölgələrində, eləcə də Cəbrayıl rayonunda, o cümlədən Maksim Qorki adına orta məktəbdə də kişi müəllimləri cəbhəyə çağrılır. Səxavət müəllim səfərbərlikdən müvəqqəti azad olsa da (bronlu mütəxəsis kimi), müəllim yoldaşlarının elliklə cəbhəyə göndərilmə-sindən narahat hisslər keçirir. Və hərbi komissarlığa gedib ön cəbhəyə, döyüşə göndərilməsini tələb edir. Nəhayət onun tələbləri qəbul edilir, könüllü surətdə cəbhə-yə yollanır.
Cəbhə yollarında...
Gürcüstanda yüksək çinli zabit heyətində hərbi təlim keçib Rusiyada, Ukrayinada sovet qoşun bölməsində döyüşən Səxavət İsmayılovun xidmət etdiyi hərbi hissə alman ordusu tərəfindən mühasirəyə alınır, bütün heyət əsir düşür. Əsir düşərgələrində işgəncə, ağır fiziki işlər, aclıqla üzləşən Səxavət müəllim zabit kimi əsir yoldaşları ilə birlikdə qurtulmaq üçün yollar arayır, planlı şəkildə əməliyyat hazırlayaraq gizli təşkilatlanmada fəaliyyət göstərir. Böyük bir dəstə ilə, xüsusən də azərbaycanlılardan ibarət əsirlərlə birlikdə düşərgədən qaçmağa nail olur. Avropanın bir çox dövlətlərində - Rumıniya, Çexoslova- kiya, İsveç, Norveç və başqa ölkələrdə ağır, fiziki işlərlə məşqul olur.
Səxavətin ən böyük istəyi qardaş Türkiyə dövlətinə keçmək idi. O yaxşı bilirdi
ki, geriyə, vətənə yolu bağlıdır. Geri qayıdarsa, xalq düşməni kimi dərhal güllələnəcək, ya da həbs edilib Sibir meşələrində sürgünə göndərilib məhv ediləcəkdir. Sözsüz ki, Avropa ölkələrindən fərqli olaraq sovetlər ölkəsi əsir düşənləri qəbul etmirdi. Və bir gün Səxavətin Türkiyəyə keçmək istəyi həqiqətə çevrilir. O, əsir yoldaşları ilə Türkiyəyə gəlir, iş adamı kimi qısa zaman kəsiyində fəaliyyət göstərir. Səxavət bəy o dövrün tələblərinə uyğun olaraq ismini dəyişib Hasan İsmayıllı adı ilə tanınır. Eyni zamanda yoldaşlarının inamı və etibarı sayəsində Türkiyədə Dostluq və Kultur Mərkəzini təsis edib fəaliyyətə başlayır...

Azərbaycanın elm, incəsənət xadimlərinin Türkiyə səfərləri
Azərbaycan SSR-dən Türkiyəyə ezam olunan elm, incəsənət, ictimai xadimləri ilə Dostluq və Kultur Mərkəzində görüş təşkil edilir. Nümayəndələr Hasan bəy İsmayıllı (Səxavət İsmayılov) və mərkəzin üzvləri tərəfindən rəğbətlə qarşılanır, lazımı xidmət- lər göstərilir...
Müharibədən bir gün öncə ailəsi ilə Türkiyəyə köçmüş azərbaycanlı qadın Həmidə xanım bir neçə günlüyə vətənə qonaq gedəcəyini Səxavət bəyə bildirir. Həmidə xanım əslən Şəkidən (Nuxa) idi. Azərbaycanın Xalq Artisti Məmməd Rza Şeyxzamanovun bacısıydı. Həmidə xanım- dan eşitdiyi bu sözdən qəhərlənən Səxavət bəy gözləri yol çəkirmiş kimi susur, sevincini gizlətmədən yaxşı yol arzu edir. Həmidə xanım Bakı səfərində Səxavət bəyin yaxınlarını arayıb tapır. Onun Hasan bəy kimi sağ olduğunu, yaşadığını deyir və telefon nömrəsini yaxınlarına verir.
Bakıdan gələn üçüncü gecənin zəngi...
Gecədən xeyli keçmiş aramsız çalınan telefon zənginə hövlnak yuxudan oyanan Səxavət bəy dəstəyi götürür. Xəttə qadının amiranə səsini eşidib çaşqınlıq içərisində susur. Qadının: - “Bakıya cavab verin” - xəbərini eşidən Səxavət bəy həyacanlı halda susur və qorxudan səsini çıxarmır. Bu zəng ikinci gün yenidən gecə yarısı təkrar olunur. Telefonda kövrək və hayqırtılı bir qadının səsi kəsilmək bilmirdi. Səsi tanıyan Səxavət bəy yerində donub qalır, səsini çıxara bilmir, boğazı sanki tıxaclanır. Cavab verməyə taqəti qalmır. Çıxılmaz vəziyyətə düşən Səxavət bir anlıq güman edir ki, bəlkə də bu ona qarşı düşünülmüş tələ ola bilər. Və nəhayət üçüncü gecə də telefonun aramsız zəngi hamını yuxudan oyadır. Telefon dəstəyini dərhal götürən Səxavət bəy özündə güc toplayıb hıçqırtı ilə “alo” deyə bilir. Gözlərindən axan göz yaşlarını saxlaya bilməyib qəhərdən boğulan Səxavət bəy, - dəstəyi oğlum Şamilə verin, - deyir. Bir qədər özünü ələ alan Səxavət bəy uzun ayrılıqdan sonra həsrətində olduğu el-obası, ömür gün yoldaşı, qohumlarının ətrini alırmış kimi hönkürtü ilə ağlayır. Xəttin hər iki tərəfində sevincdən tökülən həsrətli göz yaşlarının müjdəli parıltısı aydın sezilirdi. Bir azdan qısa söhbəti sona çatdıran Səxavət bəy tam əminliklə, - tezliklə görüşərik! - deyib dəstəyi qapadı...
Həsrətin sonu varmış!
Dostluq və Kultur Mərkəzinin üzvləri Azərbaycandan gələn məşhur cərrah, professor İbrahim Topçubaşovu qarşılamağa hazırlaşırdı. Elmi simpoziumlarda, xəstəxa-nalarda görüş keçirən professoru Səxavət bəy müşayiət edirdi. Bir gün minnətdarlığını bildirən professor razılıqla Səxavət bəydən arzu və istəyini soruşdu. Səxavət bəy, - professor, çox istəyirəm ki, Bakıya, vətənə gedib kəndimi, ailəmi, yaxınlarımı, qohumlarımı görüb ziyarət edim, - söylədi. Professor, - Səxavət bəy, bu elə də çətin məsələ deyil. Narahat olmayın. Bu məsələ ilə bağlı mən özüm məşğul olacam. Yaxşı olar ki, siz vətənə, yola çıxmağa hazırlaşın, - deyə əminliklə Səxavət bəyə eşitdirdi...
Vətənə sarı...
Maşın karvanı uzun səfərdən sonra Bakıya yetişdi. Öncə professor İbrahim Topçubaşov və Flora xanım Kərimova müsafiri - Səxavət bəyi ciddi nəzarət altında qonaq evndə yerləşdirdilər.
Professor arxayınlıqla, - heç nədən çəkinmədən özünüzü tam sərbəst hiss ediın və tezliklə istəkləriniz həyata keçəcəkdir, - deyəndə Səxavət bəyin sevinci yerə-göyə sığmırdı...
Qısa zaman kəsiyində doğmaları və övladları ilə görüşüb rahat olan Səxavət bəyin ətrafında böyük qələbəlik yaranmışdı. Sevimli dayısı Murad müəllim, Savalan kişi, tanınmış alim Oruc Qüdrətov və onlarla əzizləri Səxavət bəyin ziyarətinə gəlib göz aydınlığı veriridilər. Respublikanın tanınmış, məşhur ictimai xadimlərinin ardı-arası kəsilmədən Səxavət bəyin görüşünə gəlməsi fərəhli hal kimi hamını sevndirirdi. Daim onu müşayyət edən professor İbrahim Topçubaşov, Xalq şairi Süleyman Rüstəm, bəstəkarlar Qara Qarayev, Niyazi, Fikrət Əmirov, Xalq artisti Zeynəb Xanlarova, Flora Kərimova, İslam Rzayev, Zaur Rzayev və tanınmış məşhurların ziyafətlərində, tədbirlərində iştirak edən Səxavət bəydə xoş təəsürat yaranmışdı...

“Əsli və Kərəm” tamaşası
Növbəti tədbirlərin birində Mayestro Niyazi və xanımı Həcər xanım öz evlərində Səxavət bəyin şərəfinə verilən ziyafət zamanı, Mayestro Niyazi, - Səxavət bəy ziyafətdən sonra hamılıqla opera teatrında “Əsli və Kərəm” operasının tamaşasına baxmağa gedəcəyik. Hazırlaşın. Əsli rolunu Zeynəb Xanlarova ifa edəcəkdir, - deyə eşitdirdi.
Ziyafətdə iştirak edənlər hamılıqla teatrda xüsusi ayrılmış lojada tamaşanı maraqla izlədilər. Fasilədə Zeynəb xanım lojaya qalxıb bir daha hədsiz rəğbət bəslədiyi
Səxavət bəyi bərk-bərk qucaqlayaraq onunla mehribancasına görüşüb söhbət edərək evinə qonaq dəvət etdi...

Həsrət dolu nisgilin sonu.
Uzun ayrılıqdan sonra vətənə qısa müddətə təşrif buyuran Səxavət bəyi Türkiyəyə yola salmağa gələn insan selinin ardı-arası kəsilmirdi. Üzlərində təbəssüm, gözlərində sevincdən doğan göz yaşları görünən insanlarla bir-bir görüşən Səxavət bəy, - sağ olun. Zəhmətinizi halal edin, - deyə kövrəkliklə onlara cavab verirdi. Həyatında ən çox hörmət bəslədiyi, iki əsrin nümayəndəsi, iri cüssəli Savalan baba Səxavət bəyi qucaqlayıb, - görürsən də, bütün el-oba səninin ziyarətinə gəlib, - deyəndə Səxavət bəy kövrəlmişdi. Səxavət bəyə yaxınlaşan professor İbrahim Topçubaşov onu bağrına basıb bərk-bərk qucaqlayaraq, - qardaşım, vətənimizdən - vətətənimizə salamlar aparın, - dedi.
Bir azdan avtobus yola düşdü... Yola salmağa gələnlərin göz yaşlarının parıltısı sevinc dolu çöhrələri islatmışdı. Həsrət dolu ayrılıq illəri arxada qalsa da, “sağ-salamat get, yaxşı yol” arzulayanlar intizarla irəliyə şütüyən avtobusa əl edirdilər...

Görünməyən qəhrəmanla görüş

Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə vəsaiti ilə “Hərbi Mövzular üzrə İxtisaslaşmış Jurnalistlər” İctimai Birliyinin 2022-ci il kiçik qrant müsabiqəsi çərçivəsində həyata keçirdiyi “Vətən sənə canım fəda” layihəsi uğurla davam etdirilir. Layihənin fəaliyyət planına uyğun olaraq növbəti tədbir Oktyabrın 4-də Sumqayıt şəhərindəki Tarix muzeyində yerləşən “Didərgin muzey”də keçirilib.

Sumqayıt Şəhərindəki 39 nömrəli orta məktəbin yuxarı sinif şagirdlərinin muzeyə gəlişilə başlanan tədbirdə əvvəlcə Azərbaycanın müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü, suverenliyi uğrunda şəhid olanların xatirəsi sükutla anılıb. Sonra Sumqayıt Tarix Muzeyinin direktoru Aygün Zülfüqarlı tədbir iştirakçılarına muzeyin yaranma tarixi, bölmələri və eksponatları barədə məlumat verib. Bildirib ki, Sumqayıt Şəhərinin Tarixi Muzeyi 9 ekspozisiya zalından ibarətdir. Muzeyin ümumi sahəsi 2680 m2-dir. XVI əsrdən başlayaraq bu günümüzə qədərin xronoloji ardıcıllığı muzey ekspozisiyasının mövzusunu təşkil edir. Əsas fondda 15000 eksponat mühafizə olunur. Muzeyin ekspozisiyası iki zalda tərtib olunub.
Birinci mərtəbənin ekspozisiya zalında yaradılmış Heydər Əliyev guşəsində Ulu öndərin büstü, qəzet və jurnallar toplusu, onun Sumqayıt səfərləri ilə bağlı sənədlər, fotoşəkillər əks olunub. İkinci mərtəbənin böyük ekspozisiya zalında inşaat, ilk müəssisələr, quruculuq işləri, əmək qabaqcılları və s. haqqında məlumatlar, əşyalar yerləşdirilib. Kiçik ekspozisiya zalında sumqayıtlı Milli Qəhrəmanlar haqqında guşə, şəhidlərə həsr edilmiş “Ulduz axını” abidəsi və Sumqayıt şəhidləri əsərləri əks olunub.

Layihə rəhbəri, “Hərbi Mövzular üzrə İxtisaslaşmış Jurnalistlər” İctimai Birliyinin sədri Tamxil Ziyəddinoğlu əvvəlcə layihəyə maliyyə dəstəyi verən Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin, təşkilati dəstəyə görə isə Abşeron -Xızı Regional Təhsil İdarəsinin və Sumqayıt Regional Mədəniyyət idarəsinə tabeli Sumqayıtın Tarixi Muzeyinin rəhbərliyinə minnətdarlığını bildirib. Sonra XX əsrdə xalqımızın kütləvi terror və qanlı soyqırımlarına məruz qalması, kənd və yer adlarımızı dəyişən erməni vandallarının əcdadlarımızın yaratdığı tarixi abidələri, məscidləri, qalaları dağıdaraq izini itirmələri barədə gənc nəsli məlumatlandırıb. 1988-ci ildə indi Ermənistan adlanan Qərbi Azərbaycandan soydaşlarımızın silah gücünə, qanlı qırğınlarla deportasiya olunmasından, son nəfərinədək ata yurdundan qovulmasından, o qanlı hadisələr zamanı öz həyatını təhlükəyə ataraq qeyri-adi fədakarlıq göstərən tarix müəllimi Bəxşeyiş Ələmşahovun qəhrəmanlığından söz açıb. Qeyd edib ki, Bəxşeyiş müəllim o vaxtlar Zəngəzuru qarış-qarış gəzərək xalqımızın ulu keçmişindən soraq verən nə tapıbsa toplayıb. Gərgin zəhməti nəticəsində 1985-ci ildə Qafan rayonunun Müsəlləm kəndində-işlədiyi orta məktəbdə Tarix-diyarşünaslıq muzeyi yaradıb. Təəssüf ki, 3 il sonra erməni faşistləri gənc tarixçinin şagirdlərini məktəbindən, ailəsini od-ocağından didərgin salıb. Onun gənclərimizə həqiqi tariximizi öyrətmək arzusunu gözündə qoyub.

O qanlı hadisələrdən, 32 il ərzində millətimizin başına gətirilən faciələrdən danışan natiq 44 günlük Vətən Müharibəsində erməni faşizminin məğlubiyyəti nəticəsində yaranmış hərbi-siyasi vəziyyəti də təhlil edib.
Vətən müharibəsində zəfər çalmaq üçün Prezident, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin apardığı uğurlu hərbi-taktiki manevrlərdən, beynəlxalq ictimaiyyəti Azərbaycanın haqq davasında yanımıza çəkmək üçün diplomatik gedişlərindən, dünyanın aparıcı kütləvi informasiya vasitələrini Azərbaycanın haqq səsini yaymağa necə səfərbər etməsindən danışıb.
Qeyd olunub ki, 44 günlük Vətən Müharibəsindəki zəfər insanlarımızın 1988-ci il deportasiyasından, Xocalı soyqırımından sonra itirilmiş inamını özünə qaytardı. Ali Baş Komandana, rəşadətli Azərbaycan ordusuna güvəni qat-qat artırdı. Azərbaycan cəmiyyətini, respublikada fəaliyyət göstərən siyasi partiyaları və diaspor təşkilatlarını Prezidentin ətrafında sıx birləşdirdi. Odlar yurdunda doğulan hər kəs, milliyətindən asılı olmayaraq Vətən dardadı,- deyib ayağa qalxdı. Hərbi səfərbərlik elan olunmadan minlərlə Azərbaycan gənci könüllü olaraq erməni işğalçılarına qarşı döyüşmək üçün cəbhəyə getdi. Bu həmrəylik, bu tarixi birlik, 30 ildə haqqında mif yaradılmış ordusunun darmadağın edilməsi erməni cəmiyyətini şoka saldı. On min erməni əsgəri fərarilik edib ordudan qaçdı. “Dəmir Yumruq” düşmənin başını əzə-əzə qartallı qayalardan Şuşa Qalasına “Zəfər Yolu” açdı. Zəfər sayəsində şəhidlərimizin intiqamı alındı, girovlarımız azad olundu, toplu məzarlarımız aşkarlandı. Qaçqınlarımızın yurd həsrətinə son qoyuldu. Nəhayət Böyük qayıdışa start verildi. Qarabağın yeni növrağı başlandı.
Dəmir Yumruğun əzmi zaman-zaman doğma ocağından didərgin salınmış Qərbi azərbaycanlı soydaşlarımızın bir Zəfər dastanının da o yerlərdə yazılacağına inamını gücləndirdi.

1988-ci ilin görünməyən qəhrəmanı, Sumqayıtdakı 39 saylı məktəbin direktoru Bəxşeyiş Ələmşahov Zəngəzurdakı şagirdləri, Müsəlləm 8 illik məktəbində yaratdığı Tarix-diyarşünaslıq muzeyi və 1988-ci ilin qara günləri barədə xatirələrini indiki şagirləri ilə bölüşüb. O vaxt min cür əziyyətlə yığdığı eksponatları, alın tərilə yaratdığı muzeyi düşmən əlindən xilas etməyin yaşatdığı ağrı-acılardan danışıb.

Sonra Azərbaycan Ordusunun 27 sentyabr 2020-ci il tarixində başlanan cəbhəboyu təxribatlara əkshücumla göstərdiyi həmlələrdən söz açıb. Qeyd edib ki, ordumuz qısa müddətdə bir çox şəhər və kəndlərimizi döyüşə-döyüşə azad etdi. Eyforiyaya qapılmış ermənistan ordusunun beli isə Şuşa uğrunda gedən əlbəyaxa döyüşdə qırıldı. Məğlub ordusunu xilas etmək üçün Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan kapitulyasiya aktına imza atdı. Nəticədə Kəlbəcər, Laçın və Ağdam rayonlarının işğal altında olan hissələrini döyüşsüz geri aldıq.

Döyüş meydanında düşmənin məhv edilən canlı qüvvəsilə bərabər 125 artilleriya topu, 366 tankı, 7 “S-300” zenit-raket kompleksi, 50-dən çox digər zenit-raket kompleksləri, 522 yük avtomaşını, digər texnikaları məhv edilib və qənimət kimi götürülüb.

Tədbirin rəsmi hissəsindən sonra məktəbli gənclərə”Vətən sənə canım fəda” layihəsi çərçivəsində hazırlanmış “Zəfərdən- zəfərə” adlı buklet və Tamxil Ziyəddinoğlunun “Güllə səsinə açılan qapı” kitabı paylanıb. Daha sonra Zəngəzurda doğulmuş müəlliflərin kitabları muzeyə və 39 saylı məktəbin kitabxanasına hədiyyə edilib.
Məktəblilər muzeyin bütün guşəsini gəzdikdən, ayrı-ayrı bölmələr barədə ətraflı məlumat aldıqdan sonra muzeyin əməkdaşları və layihə iştirakçıları ilə xatirə şəkli çəkdiriblər.

Onu da qeyd edək ki, “Ordum.az” informasiya portalının redaktoru Siyavuş Əmirli öz internet səhifəsində tədbiri canlı yayımlayıb.

“Hərbi Mövzular üzrə İxtisaslaşmış Jurnalistlər” İctimai Birliyinin mətbuat xidməti

ALLAH SƏNİ VƏTƏN ÜÇÜN QORUDU
və yaxud Sözün dünyəvi hakimiyyəti
(Məmməd İsmayıl yaradıcılığı barədə ədəbi-fəlsəfi düşüncələr)

Dünyanı şair gözləriylə görən və dərk edən Məmməd İsmayıl poeziyasının yeri yeni eranın yeni əsrində bir əlçim alov kimi görünür. O alov Saqların Altay ocağından bütün Turan dünyasını şölələndirir. Bu əsil poeziya şölənidir. Bu Midiya mənşəli bir türkün həyat fəlsəfəsi və yaşadığı ömür payıdır.
Məmməd Ismayıl beyinlərdə düşüncə Əlifbası yaradan şairdir. Onun yaratdığı Əlifba hər kəsin xəyalında bir cür canlanır, bir cür oxunur. Sözün rəngi, gücü, çaları, miqdarı və ölçüsü kimi. O, yaratdığı əlifbanı şüurlarda və şüuraltında elə yerləşdirib, elə səliqəli sıralayıb ki, dünyanın poetik nizamına zərrə qədər xələl gəlməyib. Bir həriflə, bir işarə ilə elə sərrast xallar vurub ki, hətta poeziyanın özünü ”naşı əllərdən “ və plagiatlardan xilas eləyə bilib.
O, sözlə elə incə rəftar eləyib ki, Söz dönüb ənbər olub.Onun ətri hamını bihuş edib.Hamı o, ənbərdən dadmaq xoşbəxtliyinə nail olmaq istəyib. Təəssüf ki, çoxlarına nəsib olmayıb bu xoşbəxtlik.
Şairin qabaqcadan siqnallı işarə və Sos həyacana yaranan şeir nümunələri poeziyanın reklam şəbəkəsinin daha geniş yayılmasına əsas şərait yaradıb.
Məmməd İsmayılın yaratdığı düşüncə Əlifbası və Söz hakimiyyətinin əsas mənası və məğzi də elə bundan ibarətdir.

Yağdı qar, göylərdə axtardıq Günü,
Səma da, Torpaq da Gümüşü oldu,
Yox, biz görüşmədik o, görüş günü.
Yerlərlə Göylərin görüşü oldu!

Sözlərin mifik subyektivliyi və təsəvvürlərin çarəsizliyi şair təxəyyülünün minacata ehtiyac olduğunu zəruriləşdirib.Çünki, oxucu obrazlı hədəfi, sözlə obyekti və reallıqları daha mükəmməl fərqləndirə bilir.Məqsəd hərəkət və canlılığın, necə deyərlər, misra bağlılığını, fikir bütövlülüyünü və Söz hakimiyyətinin sirlərinin oxucuya bəxş etdiyi ən böyük mükafatdır.

Nә edәk, bir elin günahı varsa,
Ya bizi yox elә, ya bizә gün ver.
Allah, o günahı qurban yuyarsa,
Qurbanın mәn olum, mәnә ölüm ver.
Yaxud:
Qısmәtim ilahi nurdan demәdi,
Nәfsim qayğıların tәlәb meydanı.
El mәni özünә qurban demәdi,
Yolumu gözlәmәz Hәlәb meydanı,-
Mәn şair deyilәm, atam-qardaşım.

M. İsmayıl sözün obyekt kimi təsəvvür edilməsinə uyğun ikinci porodoksu isə belə mənalandırır.Onun şəcərə mifinə və gen mənşəyinə tələb olunan təhlilə yeni çalarlar verir.Beləliklə, ustad sair istifadə olunan söz birləşmələri və misraları yaddaşlarda
həmişəlik qalan özünəməxsus obraza çevirir.

Qarışıb bir ana bətnində genlər,
Qardaş qardaşı sevməz,
Dəyirman daşıdı deyib keçənlər
Alt daş üst daşı sevməz.

Ədəbiyyat dili ilə desek: M. İsmayıl bu məqamda qifılbənd açılan kimi açılır.

…Hamı bir-birinə düşmən,
Kimin kimnən var arası?
Bir Tanrı əyriliyi var,
Xəzri-gilavar arası…

İlk növbədə folklordan bəhrələndiyini, Xəqani cəsarətindən yararlandığını, Fələki dözümlülüyünü, Füzuli bulağından su içdiyini, Nizaminin sələfi olduğunu ortaya qoyur.

Şeytan әmәli var sәndә, ya mәndә,
Qәdim sahibiyik hansı günahın.
Bizә yurd verәndә, yuva seçәndә,
Qalıb arxasınca gözü Allahın.

Şairin yaratdığı digər alternativ - realist obraz isə milli əlamətləri əks etdirməklə yanaşı həm də fərdi həqiqətləri üzə çıxarmaqdır.
İlham mənbəyini Allahlardan almış seçmə şəxslərlə ruh yaxınlığı ideyası ədəbiyyat yaranandan bəllidir və ədəbiyyat nəzəriyyəsinin ana xəttini təşkil edir.Bu konsepsiya dini ədəbiyyatşünaslıqdan gəlsə belə ədəbi istedadın ilahi mənşəyini göz önünə çəkir.
Bu mənada M. İsmayılın qeyri adi ilahi istedadı və Allah sevgisi dediklərimizi mütləq mənada sübuta yetirir.

Məkkədən, qiblədən sənə sığındıq,
Ruh-ruh, bədən-bədən sənə sığındıq.
Lap elə heç nədən sənə sığındıq.
Niyyət edənləri, etməyənləri,
Camiyə, kilsəyə getməyənləri,
Əli ətəyinə yetməyənləri
Beləmi sınağa çəkirsən, ey haqq?!

Poetikada informasiya portalının əsasını qoyan Məmməd İsmayıl əbəs yerə oxucu ilə intellekt və təfəkkür savaşını boşuna aparmır.Onu müasir texnoelektron eranın sakini hesab etsə də düşüncə çahadına çıxmağa səsləyir.Bu yolda poeziyanın bütün imkanlarından istifadə edir.
M. İsmayıl poeziyasının qeyr-adiliyi, dünyəviliyi və dühalığının bir möhtəşəmliyi də məhz bundan ibarətdir.

Bu yatmaq nə vaxtın yatmağıdır ki,
Zamanın günorta çağı gəlibdir.
Oyan, elin-günün göz dağıdır ki,
Öz yuxun özünə yağı gəlibdir?!

Fyodor Dostoyevski deyirdi ki, bu qədər gözəl səma altında bu qədər pis insan necə yaşayırdı?!
Xəyanətkarın öz xəyanətlərinin qurbanı olduğunu - sonda fəryadlar və qan içərisində boğulduğunu təhkiyə yoluyla deyən Məmməd İsmayıl Allahına səbr nümayişini poeziyanın qisası adlandırır.

Bu necә dumandı, göz gözü seçmir?
Bu necә zamandı, düz sözü keçmir?
Yoxsa, seçdiyini xalq özü seçmir,-
Sәn kimi seçirsәn, sәn kimi, xalqım?!
Yaxud;
Örtülü qəbirlər ölüm səddimi,
Bu torpaq həyatın son sərhəddimi?!
İnsan boş əliylə köçsə dünyadan,
Qalıb əməliylə yaşayar yəqin.
Görmədin, geriyə qayıtdı Cavid, –
Ölümdən o yana həyat var yəqin.

Bütün bütpərəst xalqlara kinayə edən şair deyir:

Öz-özünü bulmayanlar,
Özgələrlə üz-göz olur.
Sevgidən doğulmayanlar
Doğunca, Təpəgöz olur.

Məmməd İsmayıl poeziyasında Söz və Güc hakimiymətlərinin eyni paralellikdə interperetasiyası fərqli –fərqli mövqelər sərgiləyir.
Hələ qədimlərdən Söz hakimiyyətinin davamlı və sabit olması prinsipindən çıxış edən şair poeziyada qalib olduğunu ərklə elan eləyir. O, zəbt və işğal olunmağı Söz hakimiyyətinin ayağına yazanlara üsyan edir.Kəşf etdiyi Əlifbanın bir hərfiylə deyilənlərin Güc hakimiyyəti ilə bağlılığını işarə verir.Budur möcüzə, budur dahilik!

Hərdən üz çevirib taleyə, baxta,
Çıxdığı səfərdən qorxub qaçan var.
Bir adam yol gedir bizdən qabaqda,
Yaxşı ki, dünyaya cığır açan var.
Yaxud:
Demə varlığını millət əyibdi
Qəsdlə öcə düşüb millət əyibdi
Xalqımın, xalqımın köksünə güllə dəyibdi
Qan axır şerimin misralarından

Mif ədəbiyyatın rüşeyimi sayılsa belə şair mifdən çox həqiqətə inanır. O, İnsanı həqiqətin sublimasiyası hesab edir, onun mestik varlığına inanmaya bilmir.Janrın bütün tələblərinə tabe olsa belə sevdiyi və ilham aldıgı təbiəti köməyə çağırır. Belədə xilaskar Təbiət şairlə qol-boyun olub şeirləşir; könlünü alır, onu nəs gətirənlərdən və qartımış əbləhlərdən qoruyur.

Meşә çığırları dönüb bir çaya,
Torpaq yağışlardan bәhrәlәnibdir,
Necә gözәl olub tәbiәt, Allah-
Quru kötüklәr dә pöhrәlәnibdir!
Gәzmәk istәyirәm dünyanı yazda
Hardasa, hardasa mәni duyan var,
Hәlә yaşamağa dәyәr bir az da.

Mövlananın sözlərini xatırlayıram: “güvəndiyiniz dağlara qar yağarsa, ən gözəl çarə dağ ilə qarı təklikdə buraxmaqdır. Gün gəlib dağlar əridiyində, dağ sizin yolunuzu gözlədiyində, ən gözəl cavab başqa bir dağdan salam yollamaqdır.

Min ildi Batı da cavab peşində…
Budurmu qardaşın qardaşa ərki
O gözdən bu gözə kin, sitəm baxar.
Adında gizlənən şərdimi Şərq ki,
Əzəldən Qərb ona belə kəm baxar?!

M.İsmayıl poeziyasının ən böyük tərbiyəvi əhəmiyyəti insanlarda Vətən, millət və ana dilinə olan sevginin təbliğidir.İnanıram ki, Qarabağ savaşından ( hələ bizim Təbriz, Dərbənd dərdimiz var.) qalib çıxıb əzəli və əbədi torpaqlarımıza sahib duran xalqımızın ədəbi obrazı şair yaradıcılığında yeni bir mərhələnin başlanğcı olacaqdır.
Çünki, bu gün bütün ədəbiyyatsevərlərə və ümüniyyətlə, çoxmilyonlu oxuculara Məmməd İsmayıl sözü, Məmməd İsmayıl nəfəsi hava, su kimi gərəkdir.

Mənim bir gecikmiş məhəbbətim var,
Dönüb nağıllaşan həqiqətim var.
Səni səsləyirəm, ay ev yiyəsi,
Səsimə səs versin o tayda kim var.
Dodaqlarda donan bir busə kimi
Harda görünür ki, sönə arzular.
Qıvrıla-qıvrıla bir gürzə kimi
Əsrin ovsununa yatıb Araz da
Dünyanın işini nə bilmək olar,
Hələ yaşamağa dəyər bir az da.

Əgər Nəsiminin bədii yaradıcılığının rüşeymi Azərbaycan xalqının folkloru ilə sıx surətdə bağlıdırsa, Məmməd İsmayıl ədəbi dili zaman və məkan qatlarının yeni-yeni dürləri formatında özünü təqdim edə bilmişdir. Şair bu dilin semantik xüsusiyyətlərini qoruyaraq lətif və cazibədar şirinliklə poeziyanı bir az da zənginləşdirmişdir. Çağdaş poeziyamızın dil hüququ və estetik səviyyəsini qoruyub saxlaya bilmişdir.
Məmməd İsmayıl poeziyasının dili yuxarıda qeyd etdiyim düşüncə əlifbasının fonetik və morfoloji bölmələriylə başlayıb böyük türk dilinin hüdudları çərçivəsində dahi rus tənqidçisi Belinskinin dediyi kimi “şairin qəlbindən süzülüb təfəkküründə bülurlaşır.”

Əmir Pəhləvan

"Nur ocağı" Süleyman Sultansəncərin şeirlərini təqdim edir:

Şəhidim
Vətən qorumağa cəbhəyə getdin,
Bu Vətən,bu torpaq mənimdi dedin,
Atilan gúlləyə, sinəni verdin.
Qızı qan içində yatan Şəhidim!

Yağı gûlləsindən dônmədin gerì,
Əlində qumbara getdin irəli,
Bir an seyr etdin sonsuz gôyləri.
Qızıl qan ıçındə yatan Şəhidim!

Sipər etdin hər gûlləyə sinəni,
Ana bildin doğma olan Vətəni,
Sən qorudun lazım olan cəbhəni,
Qızıl qan içində yatan Şəhidim!

Sultansəncər qəm, gədərlə ağlayır
Ah-naləsi sinələri dağlayır,
Gecə-gúndû sizlərə yas saxlayır.
Qızıl qan içində yatan Şəhidim!

Türk xalqını birləşdirək!
Üz sürtərək daşımıza,
Məqsəd qoyaq qarşımıza,
Çarə qılaq başımıza
Turk xalqını birləşdirək!

Biz qoruyaq mûsəlmani,
Qoy tôkûlsûn dûşmən qanı,
Təmizləyək bu cahanı.
Túrk xalqını birləşdirək!

Bayrağimiz dalğalansın,
Yurdumda tonqal qalansın ,
Yağı dûşmən noxtalansın.
Tûrk xalqını birləşdirək!

ALLAH sevən ordumuz var,
Həccə gedən yolumuz var,
Qılınc vuran qolumuz var.
Tûrk xalqını birləşdirək!

Səngər edək bu dağları,
Parçalayaq yağıları,
Yerə sərək dığaları.
Tûrk xalqını birləşdirək!

Tûrk Dûnyası qoy ayılsın,
Yer ûzûnə səs yayılsın,
Bayrağımız dalğalanşın.
Tûrk xalqını, birləşdirək!

Düz demişdi Kamal Paşa,
Həm dostlara, həm qardaşa,
Dünyanı gəz, azad yaşa.
Türk xalqını birləşdirək!

Ümüdümüz Türkiyədir,
Türklər üçün şəbəkədir
Haqqı deyən bir ölkədir.
Türk xalqını birləşdirək!

Bütün dünya azad olsun,
Ürəklərdə fərəh dolsun,
Süleyman, düşmənin ölsün,
Tûrk xalqını birləşdirək!

Ana ahı
Yandırdı qəlbimi bir ana ahı,
Pənah bildi göydə uca ALLAHI,
Dedi, - bu balamın nəydi gûnahı?
Çiçəyi burnunda haqqa qovuşdu.

Yaman dəyişibdir, Allah, halımız,
Şəhid qarşılayır,hər an Xalqımız,
Oda düşüb yanır yaman canımız.
Bizim başımıza gələn nə işdi?

Yatmadıq, gecələr nazını cəkdik,
Məşəqqətə düşdük, zülmlər əkdik,
Yenicə "Allaha şükürlər" - dedik.
Qara xəbər gəldi, bağrımız bişdi.

Nə vaxt qurtaracq bu qanlı dava,
Haçan kəsiləcək barıtlı hava,
İlahi, şadlansın bu el, bu oba,
Vallah, ah-nalələr qəlbimi deşdi.

Bilibdir
Oxu, şikəstəni,oxu, a qardaş,
Dağlarda gül açsın hər qaya, hər daş,
Ìsa bulağında , quranda bardaş.
Deyərik Vətənim geri dönübdür.

İçək, Laçınımın buz bulağından,
Yeyək Əriməzin bal-qaymağından,
Baxaq Qaragôlû, Ìşıqlı dağdan.
Sanarıq göylərdən şəfəq enibdir.

Zövq alaq,Qarabağ, Mildən, Muğandan,
Pəri çınqılından, Lülpər dağından,
Bizim aşıb-daşan, Arpa çayindan,
Çalxanan ləpələr üzə gülübdür.

Mərd oğullar aldı, səni yağıdan,
Vətən, sinən dolub yağan ağıdan,
Sultansəncər, ölsün yurdum dağıdan,
Çəkdiyim həsrəti Allah görübdür.
Gedək
Biz hardan biləydik, qardı yolumuz,
Sınıb ayağımız, donub qolumuz,
Soyuqdan,şaxtadan solub gülümüz,
Şaxtalı dağlara biz necə gedək?

Yarali qar altda qalıb, inləyir,
Güclə ana deyir,ana səsləyir,
Ölüm göz ağardıb"səsin kəs"-deyir,
Ölümsüz çağlara biz necə gedək?

Süleymanin töküb yara sinəsi,
Məzarlardan başqa,yoxdu kimsəsi
Düşmənlərdə qalıb, cənnət guşəsi,
Səfalı bağlara biz necə gedək?

Şìrin õz yolu
Aslanlar qocalsın, şir qocalmasın,
Aslanın õöz yeri,şirin öz yeri,
Meşələr heç zaman şirsiz olmasın.
Aslanın öz yeri, şìrin öz yeri.

Şìrdi meşələrə ağalıq edən,
Bôyûk təhlûkənin üstûnə gedən,
Düşməni ovlayıb ətini didən,
Aslanın oz yeri,şırin õz yeri.

Meşədə gələrsə Aslan nəhrəsi,
Batır heyvanların o saat səsi,
Bu Aləm məst edir bil ki, hər kəsi,
Asıanın õz yeri,şirin õz yeri.

Sûleyman, gör burda nələr görürsən,
Təbiət qoynunda dövran sürürsən,
Qardaş, yaşadıqca sən də bilirsən,
Aslanın õz yeri, şirin õz yeri.

Yuxu
Kəhər atı minib yaylağa qalxdım,
Yerlə yeksan olmuş kəndlərə baxdım,
Əriməz dağında qala ucaltdım.
Sən demə bir şirin yuxu görürmüşəm.

Qaragöldə düşüb,atı suladım,
Daşın öpdüm,torpağını yaladım,
Ìşıqlı dağında tonqal qaladım,
Sən demə bir şirin yuxu görürmüşəm.

Findiqlidan Gõöy bulağa hərləndim,
Baxıb yurd yerinə yaman kövrəldim,
At otladı,qəm kədərlə əyləndim.
Sən demə bir şirin yuxu görürmüşəm.

Həkəri çayından qaçaraq keçdim,
Sərin bulaqların suyundan içdim,
Dəryazı götürüb,otundan biçdim,
Sən demə bir şirin yuxu görürmüşəm.

Kənardan Laçının havasın aldım,
Oturub daş üstə xəyala daldım,
Dağıldı dağ, dərə od tutdum yandım.
Sən demə bir şirin yuxu görürmüşəm.

Laçına bənzəyən bir şəhər gördüm,
Kəhəri çevirib, arxaya döndüm,
Tapmadım Laçını mən şamtək söndüm.
Sən demə bir şirin yuxu görürmüşəm.

Süleyman olaydı çin bu yuxun kaş,
Gələydi yanına yad qohum, qardaş.
Oturub Lülpərdə quraydın bardaş.
Sən demə bir şirin yuxu görmüşəm
Nə yatıb nə yuxu mən görəydim kaş.

LAÇIN HƏSRƏTI
Zirvəsində daş olaydım,
Səmasında quş olaydım,
Yaylasında kaş olaydım,
Laçınımin dağlarında!

Gôy bulaqdan su ìçəydim,
Fındıqlıda ot biçəydim,
Qara gõldə yer seçəydim
Laçınımın dağlarında!

Gava enib qoz çırpaydım,
Qalacığa,siçiriyaydım,
Əriməzə yol açaydım.
Laçınımın dağlarında!

Qara gôldən su çəkəydim,
Zəmilərə çiliyəydim,
Qırx bulaqda dincələydim.
Laçınımın dağlarında!

Sultansəncər mərd olacaq,
Erməniyə od qoyacaq,
Yəhərləyib at çapacaq.
Laçınımın dağlarında!

Dünya
Kim bilir başına nələr gələcək,
Bəxtin ağlayacaq,yoxsa gûləcək,
Tanrı fərmanıdı hamı őləcək.
Çox karvanlar yola salacaq, dünya!

Ölüm qəfil gələn ömrə qonaxdı,
Görünmür zamanı bilinmir vaxtı,
Şahların altından alacaq taxdı,
Qurdla qiyamətə qalacaq, dünya.

Çıxan qan damarda durmaz bil onu,
Geydirib hərəyə bir fəndlə donu,
Süleyman, gələcək günlərin sonu,
Səndən də heyfini alacaq, dünya.

ƏMİMOĞLU
Dəmir bilək qurd ürəkli cəngavər
Rüstəm Zal misallı xan , əmimoğu.
Sinəsini sipər edən qoşuna,
Ay canımdan gedən can, əmimoğlu.

Nə deyim fələyə çərxi-zamana,
Yeyib içdiyimiz of döndü qana,
Yandı qohum-qardaş kül oldu ana,
Axdı gözlərimdən qan, əmimoğlu.

Sənsən Süleymanın özü, a Mehman,
Söndürmə ocaqda közü, a Mehman,
Gəl yalqız buraxma bizi, a Mehman,
Bax mənim halıma yan əmimoğlu
Eylə zülmətimi dan, əmimöğlu.

Salamlar olsun
Ordumuz önündə lal olub susur,
Titrəyir erməni irin -qan qusur,
Qısıb quyruğunu,tülkü tək pusur,
Şanlı Ordumuza salamlar olsun.

İlham dəmir yumruq çaxdı başına,
Ağır zərbə dəydi təməl daşına,
Acı zəhər qatdı yağlı aşına,
Şanlı Ordumuza salamlar olsun!

İgidlər yağını dirədi dağa,
Yerini göstərdi, qanmaz, axmağa,
Əbədi dərs verdi siz tək alçağa,
Şanlı Ordumuza salamlar olsun!

Süleyman, Laçındı Vətənin sənin,
Ürəkdən silinsin, qalmasın qəmin,
Xoş gəlsin dövranın, şad olsun dəmin,
Şanlı Ordumuza salamlar olsun!
Ulu Azərbaycan bəxtiyar olsun!

“Nur ocağı” Arzu Tahirqızının şeirlərini təqdim edir:

SABAHINIZ XEYİR OLSUN.
Ey yurdumun insanları,
Sabahınız xeyir olsun.
Bu dünyanın mehmanları,
Sabahınız xeyir olsun.

Qoy cahana yayılsın səs,
Olmasın bu dünya qəfəs,
Ürəklərdə çoşsun həvəs,
Sabahınız xeyir olsun.

Baxışlardan silək qəmi,
Xoşbəxt olsun,gülsün hamı
Haqqdan alaq biz ilhamı,
Sabahınız xeyir olsun.
Dörd yanınız çəmən, çiçək,
Güllər açsın ləçək-ləçək,
Hər bir arzu olsun gerçək,
Sabahınız xeyir olsun.

Sağlam olsun qoy canımız,
Ağrımasın bir yanımız,
Gülsün Azərbaycanımız,
Sabahınız xeyir olsun.
MƏNİM ORDUM
Azərbaycan-- ANA yurdum çox tufana sinə gərdi,
Köksü üstdə sağalmayan neçə dərdi...
Vardı birdə, güclü ordum,
Hər bir əsgər igid, ərdi.
Dayanıb bu millətinin,
Azərbaycan adlı məğrur,
yenilməyən, əyilməyən, amma qəlbi yaralanmış, öz "yarı"ndan atalanmış,
əsrlərlə parçalanıb düşmənlərə yem olunmuş dövlətinin keşiyində.
Bu sevgini Anaları aşılayıb, doğulandan beşiyində...
Dur ey düşmən, bir dayan,
Nədir axı niyyətin?
Deyəsən, darıxmısan,
içmək üçün ölümün o "ləzzətli şərbət"in"?
Belə tez unutmusan Ordumun şücaətin?
Çalışdığın məqsədin yalnızca bir röyadır,
Hətta boş bir xülyadır.....
Çox nahaq can atırsan, göz dikirsən elimə,
Başdan-başa bir cənnət qoxuyan hər gülümə.
Sən ordumun önündə tab gətirə bilməzsən,
Bir də ayağa dursa,
Bir də tətiyi çəksə,
Sən bir daha bir ömür heç özünə gəlməzsən.
Mənim ordum qüvvətli,
Dağ vüqarlı, qeyrətli,
Şərəfi-şöhrətiylə,
yenilməz qüdrətiylə rəşadətli ordudur.
Yurdu "Odlar Yurdu"dur!
O qoymaz yağı düşmən parçalasın yurdunu,
Dağıdıb yelə versin ocağını, odunu.
Ayıq-sayıq dayanır ,o düşmənin önündə,
Canını qurban eylər Vətənin dar günündə.
Mətindir,qəhrəmandır, ayıqdır gündüz -gecə,
Sən ona xəyanəti necə düşündün, necə?
Onun əli tətikdə, gözü torpağındadır,
Xalqı üçün azadlıq, sülhün sorağındadır.
Tanıyır düşmənini,
bilir onun o mənfur, o xain niyyətini,
Hər gün, hər an hiss edir onun xəyanətini.
Aman verməz yağıya, gözlərini oyar o,
Torpağına göz dikən, murdar, yağı düşməni gözü yaşlı qoyar o.
Anasın ağlar qoyar,
Sinəsin dağlar qoyar...
O, daima sayıqdır -- yuxu, rahatlıq bilməz,
Vətən gözü yaşlısa, onun da qəlbi gülməz.
Qurban gedib Vətənə, ucalsa şəhadətə,
Bunu səadət bilər qovuşaraq Cənnətə.
Bir qarış belə verməz, torpağını, elini,
Düşməninə qoxlatmaz,
otuz il həsrət qalan "Xarıbülbül" gülünu.
Qarış-qarış alaraq,
tarixin zaman-zaman payladığı torpağın,
Kəsər mənfur düşmənin o bir daha qulağın.
Mənim ordum Şanlıdır...
İgiddir, müzəffərdir.
Tək amalı zəfərdir...
Onu tanıyır dünya,
Onun Vətən sevgisi, bir ümmandır, bir dərya...
O, yazdı tarixlərə igidlik salnaməsi,.
Bu vəhdəti,dözümü, birliyi, iradəsi,
Dolandı diyar-diyar dastanı, əfsanəsi...
Ordum sənə əmanət...
Onu qoru ,Allahım...
Nizamı pozularsa, heç açılmaz sabahım.
Qoru Şanlı Ordumu.. minlərlə Şəhidiylə yaralanmış yurdumu...
Qoru sən millətimi -- xalqımı, dövlətimi,
Bu AZƏRBAYCAN adlı dəyərli sərvətimi.
Sən qoru ki, ordum da güc toplasın özündə,
"Azərbaycan" nidası hər kəlmə, hər sözündə.
Vətən sevgisi qəlbdə, "Azadlıq" , "sülh" dilində,
Qorusun, bəxş etdiyin "Vətən" əmanətini...

Bayatılar
Açılan dandı, Allah,
Torpağım qandı, Allah,
Yurdum hey Şəhid verir,
Ürəyim yandı, Allah.

Qadadı, qandı ağrım,
Kül oldu , yandı bağrım,
Hər bir Şəhidim üçün,
Min kərə yandı bağrım.

Yurdum qana bələndi,
Başıma köz ələndi,
Yenə də payız gəldi,
Tarixim təzələndi.

Səbuhim, yetim balam,
Bülbültək ötüm, balam,
Bir qərənfilə dönüm,
Qəbrində bitim, balam.

Əzizim o tay, bu tay,
Vətən olub neçə pay,
Cəmi Şəhidlərimə,
Deyirəm elə laylay.

Həsrət ürək dağlayır,
Ürək qübar bağlayır.
Bu nakam balalara,
Ürəyim qan ağlayır.

Vətən göyü qaralı,
Ürək yardan aralı,
Coşqun, Vətəni seçdin,
Yarın qaldı yaralı.

ŞƏHİD XƏBƏRİ
Yenə qəlbim qan ağlayır,
Gələn Şəhid xəbərinə.
Bir də "Əhsən" söyləyirəm,
Əsgərimin zəfərinə.

Qürurlanıb sevinməyi,
Yasaq etdim mən özümə,
Həbs eylədim öyünməyi,
Leysan tökən bu gözümə.
Mən şadlanım, gülüm necə,
Vətənimin Şəhidi var.
Boyanıb al qana gecə,
Dünya olub başıma dar.

Neçə-neçə anaların,
Ürəyinə dağ çəkilib.
O vüqarlı ataların,
Beli vaxtslz, tez bükülüb.

Saçlarını yolur Ana,
Bacı nalə, ah qoparır,
Necə dözsün bu hicrana,
Canlarından can aparır.

Hələ qardaş, boynun büküb,
Qol-qanadı qırılıbdır.
Gözlərinə qüssə çöküb,
Bu həyatdan yorulubdur.

Tutulmamış neçə xonça,
Yol gözləyən yar qalıbdır.
Gözü yaşlı məsum körpə,
Dünyaları qaralıbdır.

Uzaq, yaxın, elim, obam,
Şəhidinə yas saxlayar,
Sönübdü gur yanan sobam,
Ürəyimi qəm dağlayar.

Ey Allahım, yetiş dada,
Qoru igid əsgərimi.
Torpağımı vermir yada,
Müzəffər et, ləşkərimi.

Kəlağayım
Allı-güllü, rəngarəngdi,
Gül butalı kəlağayım.
Naxış-naxış bir ipəkdi
Gül butalı kəlağayım.

Min rəng qatır işvə, naza,
Bənzəyir bir güllü yaza,
Yaraşır gəlinə, qıza,
Gül butalı kəlağayım.

Xalqımızın qismətidir,
Namusudur, ismətidir,
Haqdan gələn nemətidir,
Gül butalı kəlağayım.

Tariximi araşdırır,
Gözlərini qamaşdırır,
Dünya bizə yaraşdırır,
Gül butalı kəlağayım.

Arzu, götür sal başına,
Nur çiləsin göz qaşına,
Ucalıqdır bu yaşına,
Gül butalı kəlağayım.

ÜSTÜNƏ
Hər kəlməsi bir dürr, inci, cəvahir,
Söz deyilməz sözlərinin üstünə.
Yaradan öz sevgisiylə yaradıb,
Sürmə çəkib gözlərinin üstünə.
Səndən ayrı buz bağlayıb bənizim,
Çoşmur çayım, dalğalanmır dənizim,
Çox aradım yollarında ,əzizim,
Düşmür izim, izlərinin üstünə.

Ayrı düşüb ürək, könül sirdaşım,
Həsrətindən selə dönüb göz yaşım,
İnsafa gəl, ağrıyanda bu başım,
Al körpətək dizlərinin üstünə.

Həmdəmimsən, uca tutdum xətrini,
Verdiyin gül itirməyib ətrini,
Təkrar oxu hər şe(i)rimin sətrini,
Su çiləsin közlərinin üstünə.

Uçurma gəl sevgi adlı qalanı,
Tapılmaz heç nə döngəsi, dalanı,
Arzu duysa saxtalığı, yalanı,
Xətti çəkər düzlərinin üstünə.

" MƏN BELƏ DÜNYANIN NƏYİNDƏN YAZIM"
Bu həyat üzümə çox az-az gülüb,
Bilmirəm düzündən, əyridən yazım.
"İnsanlar yaşayır, insanlıq ölüb"
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım".

Namərdə qul edir o bəzən mərdi,
Çəkdirir yetimə əzabı, dərdi,
Yazdırır kasıbçün qanunu, şərti,
Mən belə dünyanın nəyindən yazım.

Başlar dumanlıdı, ürəklər yara,
Haqqdan danışanlar çəkilir dara,
Günüm də qaradır, bəxtim də qara,
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım?"

Qəlbim qan ağlayır, gözlərim dolur,
Açmır ümidlərim, saralır, solur,
Gündüzüm gecəmtək qaranlıq olur,
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım?"

Etibar, həm inam, düz ilqar itib,
Ədalət ləkində nadanlıq bitib.
"Qardaşıma dəysin, ox məndən ötüb",
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım?"
Çoxdur oğru görüb qolun bükməyən,
Vicdan tarlasında haqqı əkməyən,
Yetimin başına sığal çəkməyən,
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım?"

Varsa Yaradana asi düşənlər,
Özgə gözündəki çöpü eşənlər,
İncidib, qəlb qırıb, yara deşənlər,
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım?"

Vicdan kölgəsində çoxdur yatanlar,
Namusu, isməti, arı satanlar,
Sərvəti, kürsünü yüksək tutanlar,
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım?"
Məhəl qoyan yoxdir artıq mizana,
Ümidlər bağlanır bürclər yozana,
Pozulur qanunlar, düşmür nizama,
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım?"

Çoxalıb doğrunu, haqqı görməyən,
Xalqın dərdlərinə qulaq verməyən,
Bircə gün Vətənçün , ömür sürməyən,
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım?"

Arzu təngə gəlib bu halətindən,
Qurtara bilməyir əsarətindən,
Bir zərrə tapmırsa , ədalətindən,
"Mən belə dünyanın nəyindən yazım?"

YUXUMA GƏL
Yuxuma gəl görüm səni,
Saçlarımı oxşa, gülüm.
İntizarın üzür məni,
Gəl, ürəkdən qəmi silim.
Yuxularda qarşıma çıx,
Gözümə bax, gülsün gözüm,
Titrəyərək əlimi sıx,
Dodağımda donsun sözüm.

Yığım yoldan baxışları,
Səni kimdən xəbər alım?
Yuxularda yağışlarıı,
Tez-tez yağdır,qurban olum.

Düşüb sevgi yağışına,
Damlasında rəqs eləyək.
Məftun olub naxışına,
Sevgimizə nur çiləyək.

Yetişməyib hələ əcəl,
Qoyma bulud kimi dolum.
Heç olmasa yuxuma gəl,
Yuxularda xoşbəxt olum.

SƏNİ SƏNSİZ SEVƏCƏYƏM.
Gözlərimdə həyat eşqi,
Görüşünə gələcəyəm.
Sən sevsən də,sevməsən də,
Səni sənsiz sevəcəyəm.

İnləyəcək könül sazım,
Açılacaq güllü yazım,
Sənsən eşqim, xoş avazım,
Səni sənsiz sevəcəyəm.

Sən dilimin təranəsi,
Gülüşümün pərvanəsi,
Saf duyğumun nişanəsi,
Səni sənsiz sevəcəyəm.

Sən günəşim, parlaq ayım,
Allah yazan sevgi payım,
Son ümidim, son harayım,
Səni sənsiz sevəcəyəm.

Ümidlərim pərən-pərən,
Yoxdu gedən, yoxdu gələn,
Sən ey gözlərindən gülən,
Səni sənsiz sevəcəyəm.

Sənsiz solar bağda gülüm,
Sənsən günüm, ayım, ilim,
Söyləyirəm, eşit, gülüm,
Səni sənsiz sevəcəyəm.
Dost kimdir
Dostluğun tərifin istəsən əgər,
Onu dost qədrini biləndən soruş.
Dostunun dərdini öz dərdi bilib,
Onunla ağlayıb, güləndən soruş.

Kəsdiyi çörəyi müqəddəs tutan,
Ən ağır günündə hayına çatan,
Yanıb acısına dərd-qəmə batan,
Gözündən yaşları siləndən soruş.

Həyat girdabında sınaqdan keçən,
Dostluq şərbətini sevgiylə içən,
Qeyrətlə, ismətlə qəlbinə köçən,
Hər hissi səninlə böləndən soruş.

Arzu, sən dostluğu ucuz sanmadın,
Mənasız odlara düşüb yanmadın,
Özün də dostluqda az sınanmadın,
Dostluğu yaşadıb öləndən soruş..

Nəyi var ki, bu dünyanın.
Qamaşdırıb gözümüzü,
Camalı fani dünyanın,
Yaşamağa dəymir düzü,
Nəyi var ki, bu dünyanın?

Günü əzab, gecəsi dərd,
İnsanların çoxu namərd,
Silləsi də dəyir çox sərt,
Nəyi var ki, bu dünyanın?

Başları edir dumanlı,
Ürəklər ümid, gümanlı,
Çoxları saxta imanlı,
Nəyi var ki, bu dünyanın?

Yox ədalət, yoxdu vəfa,
Çoxdü zülüm, zillət, cəfa,
Sürmədik heç zövqü səfa,
Nəyi var ki, bu dünyanın?

Qurbanam.
Vətən, burdan Göyçəyədək sancılan,
Dalğalanan bayrağına qurbanam,
Addım-addım caynaqlardan sıyrılan,
Qan qoxulu torpağına qurbanam,

Köksüm üstə sanki xəncər saplanıb,
Qəlbdə nifrət, düşmənə kin toplanıb,
Mərd oğullar xilasına yollanıb,
Cənnət olan qucağına qurbanam.

Yer tapmıram ürəyimi ovudum,
Yağış olum bu yanğını soyudum,
Şəhid, bu ağrını necə unudum,
Vətən qoynu - yatağına qurbanam.

Tor toxuyur zaman-zaman qəm mənə,
Şəhid adlı dağ çəkilir sinəmə,
"Ana, dik dur, qəddin əymə, göynəmə"
Son yazdığın varağına qurbanam.

Yadın, doğman həsrətinə dözməyir,
Gəlişini göz yaşıyla izləyir,
Nazlı yarın vüsalını gözləyir,
Bəzəkli bəy otağına qurbanam.

Vətən dərdi ürəyində göynəyən,
Düşmənini nifrətilə çeynəyən,
"Vətən, sənə canım fəda" söyləyən,
Bayraq öpən dodağına qurbanam.

Yağıların istehkamın sökmüsən,
Belin qırıb, qollarını bükmüsən,
Göyçəyədək zəfər yolu çəkmisən,
Dastan yazan sorağına qurbanam.

Anam
Dilimin ən şirin sözü, nəğməsi,
Ömrümün sönməyən çırağı Anam.
Ağarıb saçları, gülmür çöhrəsi,
Mən oldum ömrünün sınağı Anam.

Baxıb qovruluram gendən, uzaqdan,
Yorulub baxışlar, çökübdür , niyə?
Həyatın ən çətin sınaqlarından,
Mərdliklə keçmisən, Anasan deyə.

Görünür əlinin qabarlarında,
Sayı bilinməyən zəhmət, kədər var.
Üzündə göyərən damarlarında,
Köksünə yük olan qüssə, qəhər var.

Alnında iz açan dərin qırışlar,
Keşməkeşli ömrün xatirəsidir.
Gözümdə toqquşan kövrək baxışlar,
Ağır günlərinin nişanəsidir.

Gülüşü gizlənib küncdə, bucaqda,
Arayıb axtarsan görünmür izi.
Beş arzu boy atıb isti qucaqda,
Şirin layla olub, dilinin sözü.

Ana, istəmirəm üzündə kədər,
Unut acıları, dərd-qəmi unut.
Qoy qalan ömrün də keçməsin hədər,
Xoşbəxt gülüşünlə qəlbimi ovut.

Arzu heç düşünmür sənsiz bir həyat,
Bu ömrü səninlə istəyir qoşa.
O dərdli könlündə quraq toy-büsat,
Gələcək illəri kədərsiz yaşa.


AZƏRBAYCAN
Azərbaycan- qarış-qarış ürəyimə yığdığım,
Yağış olub damla-damla sinəsinə yağdığım,
"Oxxayyy", deyib, havasını ciyərimə aldığım,
Bir Vətəndir- parçalanmaz, bölünməz.

Hər daşını, qayasını doğma VƏTƏN saydığım,
Torpağına, millətinə sonsuz sevgi duyduğum,
Yaralanmış sinəsinə, sığınıb baş qoyduğum,
Bir Vətəndir- parçalanmaz, bölünməz.

Tarixinə boylanaraq, od-alovsuz yandığım,
Ağrısını-acısını ürəyimdə sandığım.
Bir yaralı bülbül olub köksü üstə qonduğum,
Bir Vətəndir- parçalanmaz, bölünməz.

Caynaqlarda param- parça qızıl qana bürünən,
Ərdəbildən Göyçəyədək yaraları görünən,
O tay, bu tay insanları "ANAM" deyib, öyünən,
Bir Vətəndir- parçalanmaz, bölünməz.

Azərbaycan! Qurban olum "Odlar yurdu" adına,
Ta Təbrizdən Dərbəndəcən tüstüləyən oduna,
Gələr bir gün-- millətimiz çatar sənin dadına,
Bir Vətənsən- parçalanmaz, bölünməz.
GENERALIM
Polad kimi iradəylə düşmənlərin bağrın yaran,
Milyonların ürəyində sevgisinə bir taxt quran,
Millətinə, ordusuna, əsgərinə arxa duran,
Amalıyla el yolunda mətin duran generalım!

Sən oyatdın içimizdə buxovlanmış qeyrəti, sən,
Dünya agah oldu xalqın, yenilməyən qüdrətindən!
Şəhidlərin, igidlərin qoruduğu dövlətindən,
Yaşı cavan, qəlbi talan, ömrü viran generalım.

Sevdin doğma vətəninin hər dağını, dərəsini,
Tutdun müqəddəs yolunu, qurdun səngərdə yerini.
Kabinetə sığınmadın, tək qoymadın əsgərini,
Cürətilə düşmənlərin əzmin qıran generalım!

Sən xalqının vüqarını oz adında daşıyırsan!
Ucalsan da zirvələrə ürəklərdə yaşayırsan,
Bu zəfəri, qələbəni sən də bizlə yaşayırsan!
Parçalanmış Vətənimi bütöv quran generalım!

Arzun idi azad olsun, bütövləşsin Azərbaycan,
Zəfər yolu, qalibiyyət yolun seçsin Azərbaycan!
Şəhid olan hər igidin yerinə doğular min can!
Qanıyla yeni tarixin möhrün vuran generalım!


XOCALI
O gecə Xocalı yuxu yatmadı,
O gün cərxi-fələk tərsinə döndü.
Onun köməyinə kimsə çatmadı,
Xocalıda həyat o gecə söndü.
Qocaya,cavana,qıza, qadına,
Xəstəyə qıydılar,qətl elədilər.
Baxmayıb günahsız insan ahına,
Zəmi kimi biçib, məhv elədilər
Fəryadlar, nalələr ucaldı göyə,
Günahsız körpələr qana boyandı,
Gəlməzdi kimsənin heç gümanına,
Xocalı o gecə ,vaxtsız oyandı.
Yerlə yeksan oldu gör neçə ailə,
Fəlakət toxumu səpildi yerə,
Bu necə dəhşətdi, necə faciə,
Şər qalib gəlmişdi o gecə xeyrə.
Ana, bacıları aldılar əsir.
Qaçanlar yollarda güllələndilər.
Bu dəhşət insanın nəfəsin kəsir,
Xocalı məhv oldu, "dillənmədilər".
Bu qanlı faciə, bu fəryad, ölüm,
Titrətdi yer-göyü, qopdu qiyamət,
Bu necə qırğındı, bu necə zülüm,
Qurdu qaniçənlər qanlı cinayət.
Tariximiz boyu bu faciələr,
Millətimin əzmin qırıb, əymədi,
İnsanlığa doğru yağan güllələr,
Dünyanın bağrına nədən dəymədi?
Xalqın qan yaddaşı--bir tarix daha,
Unutmaq olarmı yaşananları?
Əmanət eyləyək uca Allaha,
Bu dərdi qəlbində daşıyanları.
Dualar ucalsın ərşin yanına,
Məhv olsun dünyada sülhü sevməyən.
Haqq versin cəzasın, batsın qanına,
Sülhə səs verməyib, boyun əyməyən.

VƏTƏN EŞQİM
İncitməyin, toxunmayın qəlbimə,
Qollarıma, qanadıma qıymayın.
Ürəyimdə "Vətən" eşqi kök salıb,
Məni mənsiz, qibləgahsız qoymayın.

Vətən mənim mənliyimdir, adımdır,
Bu məhəbbət dünya boyda bir dəniz,
Vətən məni isidəcək odumdur,
Hər qarışı həm müqəddəs, həm əziz.

Məmləkətim bölünübdü:-- dərdləri,
Qəlbimdə bir yara açıb, göynəyir.
Aradakı məftilləri, bəndləri,
Nifrətim də ,həsrətim də çeynəyir.

Qan ağlayır, köksüm altda ürəyim,
Gecə- gündüz qəlb evimi didir qəm.
Doğru yolda Allah olsun köməyim,
Hicranımı, həsrətimi atım mən.

O tay, bu tay bir bayrağa sığınaq,
Bütöv olsun Azərbaycan elimiz.
Bir ocağın istisinə yığılaq,
Ayrılmasın bir-birindən əlimiz.


AĞLAMA
Xoşbəxt sandığımız o günlər bitdi,
Arxamca ağlama...ağlama gülüm.
Həsrət kölgə saldı üstünə, getdi,
Arxamca ağlama...ağlama gülüm.

Məhəbbət dediyin adi bir yalan,
Ummuram mən səndən təsəlli, filan.
Etmisən onsuzda ömrümü talan,
Arxamca ağlama...ağlama gülüm.

Qoşa gəzdiyimiz yerləri unut,
Bir təsəlli axtar, qəlbini ovut,
Gözündən sellənən yaşları qurut,
Arxamca ağlama...ağlama gülüm.

Yollara, izlərə baxıb ağlama,
Duyğuya sarılıb könül dağlama,
Ümidini artıq mənə bağlama,
Arxamca ağlama...ağlama gülüm.

Arzunu incitdin sən bilə-bilə,
Adımı bir daha gətirmə dilə,
Səndən ayrılıram mən gülə-gülə,
Arxamca ağlama...ağlama gülüm.

Şair Sakit Məmmədovun gözəl şerinə yazdığım nəzirə.
Bir sevgi ağlayır
Bir səhər ömrünə həsrət yol alır,
O odlu məhəbbət qəlbində qalır,
Ürəyi qırılır, gözləri dolur,
Qalmayır bir əsər dözüm,təpərdən,
"Bir sevgi ağlayır qonşu çəpərdən".

Vağzalı çalınır....qəlbi göynəyir..
El-oba yığışıb şadlıq eyləyir,
Hamı tərif deyir, sağlıq söyləyir,
Onun qəlbi isə yanır kədərdən,
"Bir sevgi ağlayır qonşu çəpərdən".

Ömrünü əridər bu həsrət, kədər,
Keçəcək bu ömür birtəhər, hədər,
Varmı bu acıdan daha da betər,
Boğazı göynəyir tez-tez qəhərdən,
"Bir sevgi ağlayır qonşu çəpərdən".

Nə gözəl təsadüf...qonşu olublar,
Bəzən seviniblər, bəzən dolublar,
Çöbanyastığını birgə yolublar,
Bir nübar ediblər bağda bəhərdən,
"Bir sevgi ağlayır qonşu çəpərdən".

Toy-düyün olanda qəlbi döyünmüş,
"Bir gün bizə qismət", deyə söyünmüş
Dostlar arasında hətta öyünmüş,
Ağ atıyla gəlir tutmuş yəhərdən,
"Bir sevgi ağlayır qonşu çəpərdən".

Bu necə qismətdi, bu necə dərddi,
Ayrılıq nə yaman ağırdı, sərtdi,
Həyatmı, yoxsa ki, insan namərddi?
Yeməyi olacaq ağu-zəhərdən,
"Bir sevgi ağlayır qonşu çəpərdən".

Hər gün dikiləcək gözləri yola,
Gözlərdə bir həsrət, yaş dola-dola,
Elə xəyalında girib qol-qola,
Kəndə gələcəklər birgə şəhərdən,
"Bir sevgi ağlayır qonşu çəpərdən".

Daha tükənəcək dilində sözlər,
Yaddaşından getməz o qara gözlər,
Yandırar ayağın getdiyi izlər,
Bir ümid gözləyər gələn səhərdən,
"Bir sevgi ağlayır qonşu çəpərdən"..

Şəhidlərimin sözü
Gör nə qədər yurduma, elimə şəhid gəlib,
Neçə ana naləsi göyə, ərşə yüksəlib,
Ürəklər sızıldayıb,, fəryad qəlbimi dəlib, ,
Kül olub ümidləri, yanmır ocağı, közü,
Dillərdə dastan olub Şəhidlərimin sözü.

Mən də yandım, alışdım, ahım ucaldı göyə,
Mənimdir bütün Şəhid, mənimdir bu faciyə,
Xalqı xoşbəxt yaşasın, yurd azad olsun deyə,
Könüllü yollandılar, düşünüb oğul-qızı,
Dillərdə dastan olub Şəhidlərimin sözü.

Ehtiramla yad edib, hər gün sizi anırıq,
Doğma balamız kimi yandırırsız, yanırıq,
Sizi qiblə yerimiz, and yerimiz sanırıq,
Ürəkdən gülməz daha biz Anaların üzü,
Dillərdə dastan olub Şəhidlərimin sözü.

Siz ən böyük ürəyə, qeyrətə sahibsiniz,
Dünyanın nəzərində, ən böyük qalibsiniz,
Siz sorğusuz, sualsız cənnətə layiqsiniz,
Silinməz cığırlardan ayaqlarının İzi,
Dillərdə dastan olub Şəhidlərimin sözü.

Bu torpağın ən böyük xilaskarı sizsiniz,
Azadlıq tarixində çox müqəddəs izsiniz,
Siz bu xalqın bu günü, ən yeni tarixsiniz,
Vüqarla demək gərək, yalnız doğrunu, düzü,
Dillərdə dastan olub Şəhidlərimin sözü.

Arzu hər gün yaş tökür, baş əyir ruhunuza,
Param-parça bölünən, əliniz-qolunuza,
Özünü qurban deyib, gəlsəniz, yolunuza,
Qalıbdır bu yollarda qanlı yaş axan gözü,
Dillərdə dastan olub Şəhidlərimin sözü.

QADIN
Solğun baxışında kədər kölgəsi,
Dərdi gözlərindən oxunan qadın.
Halını soruşsan, titrəyər səsi,
Sualın qəlbinə toxunan qadın.

Yazılmış bəxtinə qayğılı günlər,
Ömrünün baharı payıza dönmüş.
Səni xoşbəxtliyə aparan yerdə,
Həyat yollarının işığı sönmüş.

Bütün qəm - kədəri bir yerə yığıb,
Sən şələ tutmusan incə çiyninə.
O kiçik köksünə de necə sığıb,
Geydin libasın tək yoxsa əyninə?

Boğubsan ürəkdə həsrət çənini,
Amma gözlərinə gücün çatmayıb
Sussan da içinə atıb qəmini,
Gözlərin öz kədər yükün atmayıb.

Sevinci çox qısa, gülüşü qırıq,
Taleyi uzaqdan oxunan qadın.
Qəlbi param-parça,hey sarıq-sarıq,
Baxışlar ruhuna toxunan qadın.

HƏR ÖMÜRDƏN BİR XATİRƏ

Dünya bir pəncərədir, hər gələn baxıb gedər...Dodağının altında pıçıltıyla zümzümə edən Sabir Qəmlini dinlədikcə sanki insan qərinələr yaşamış bir ruh adamının keçmişinə səyahət edir, onun bu illər ərzində yaşadıqlarına şahidlik etmək, gördüklərini görmək istəyir. Bu səksən yaşlı ağsaqqalın yazdığı şeirlər oxuyanın ruhunu oxşayır. Sabir Qəmlinin İlham pərisi kükrəyib daşan yaz selinə, hərdən də həzin-həzin çağlağayan bulağa bənzər. Həyatının əzablı, çətin olmasına baxmayaraq hər zaman bütün çətinliklərə mərd-mərdanə sinə gərən, məğrurluğunu həmişə, hər yerdə qoruyan Sabir Quluyev haqqında çox söz demək olar.
Onun Vətən sevgisiylə döyünən ürəyi, torpaq acısıyla vuran qəlbi də zəfər çalıb. Çünki qırx dörd günlük ikinci Qarabağ döyüşlərində müzəffər,yenilməz ordumuz bu dəfə Sabir Qəmliyə sevinc bəxş etmişdi. şair şükür edirdi ki Şəhidlərimizin qanı yerdə qalmadı. Sabir Qəmli də bir şəhid atası idi. Allah şəhidlərimizə rəhmət eləsin.
Onun ömür yoluna, taleyinə, övlad acısına nəzər salsaq, yuxarıda qeyd etdiyim kimi, bir dastan yazmaq olar. Sadəcə onun yaxşi əməlləri, ehtiyacı olanlara arxa, dayaq çıxması böyük ürək sahibi olmasından, insanevərliyindən xəbər verir. Yaşadığı rayonda el ağsaqqalı kimi tanınan Sabir Qəmli hər zaman sayılıb, seçilib.
Xeyirxah əməllər sahibi olan şairin bir şeirini də oxucularımızın diqqətinə çatdırırıq. Qoy ixtiyar şair Sabir Qəmli oxucuları ilə bir daha görüşsün!
LEYLA İSMAYILOVA

MƏN BU ELİN BEŞ-ON GÜNLÜK QONAĞI

Məğrurluqdu damarım da axan qan,
Döyünən ürəyimdi Azərbaycan.
Gərəyim deyildir, nə şöhrət, nə şan,
Mən sevirəm eli, yurdu torpağı!

Çəksə başım qüssə kədər dərd bəla,
Düşməmişəm heç zaman haldan hala,
İrəli yox, ta gedirəm mən dala,
Çox görmüşəm bu dünyada sınağı…

Bu Qəmlinin tükənməzdir diləyi,
Səbr edirəm sıxmayıram ürəyi,
Gələcəkdir bir gün ölüm mələyi,
Mən bu elin beş-on günlük qonağı.!

"Nur ocağı" Elşən Mikayıloğlunun şeirlərini təqdim edir

BELƏ YAŞAYIRAM
Bilmək istəsəniz,mən kiməm deyə,
Onda nəzər salın sətirlərimə,
Nə dosta yenildim,nədə düşmənə,
Qürur-mürvətimlə yaşayıram mən.

Əyilmədim elin qohum yadına,
Arxa çevirmədim,mən yaltağına,
Atam Mikayılın şərəf adına,
Layiq,qeyrətimlə yaşayıram mən.

Doğruya,doğruyam yalan dünyada,
İtirməm haqqımı düz ola-ola,
Nəzət yetirmədim,dünya malına,
Halal zəhmətimlə,yaşayıram mən.

Ən zəngin sərvətim,sevən qəlbimdir,
Süfrəmdə çörəyim,alın tərimdi,
Mənim olmayana,deməm mənimdir,
Dərin hikmətimlə,yaşayıram mən.

Mən Elşənəm,vətənimdən dağlıyam,
Samuxlu balası,Eldar oğluyam,
Canımla,qanımla elə bağlıyam,
Yurda hörmətimlə,yaşayıram mən.

MƏNİM
Yenə duyğularım ilhama gəldi,
Ruhumu dindirdi,məhəbbət mənim.
Daha istəmirəm nə qəm,nə kədər,
Qəlbimdə qonaqdır,səadət mənim.
Mənim bu həyatda vardır amalım,
Namusdur,qeyrətdir dövlətim,varım,
Ən yüksək vüqarım,dağlarda qarım,
Atama duyduğum, fəxarət mənim.
Qocaya,cavana eylərəm hörmət,
Yaxşiya,yamana verərəm qiymət,
Öyüd,nəsihəti dinlərəm əlbət,
Qəlbimdə yurd salıb səxavət mənim.
Hər kəsin dərdini,öz dərdim sandım,
Yersiz danışmadım,həddimi qandım,
Xeyir-şər önündə məğrur dayandım,
Vardır ürəyimdə mərhəmət mənim.
Haqqın yolu ilə getmişəm hər an,
Dinim İSLAM olub,kitabım QURAN,
Elşənə saf sevgi verib yaradan,
Allaha sevgimdir,ibadət mənim.

ODLAR YURDUM
Səs saldın dünyaya, cəsarətinlə,
Əyilməz,vüqarlı dəyanətinlə,
Azadlıq yolunda ləyaqətinlə,
Yazıldın tarixə, qürurlu anım,
Mənim odlar yurdum, Azərbaycanım.

Müzəffər ordumun Vətən qeyrəti,
Düşmənin gözündə qoydu niyyəti,
Bitdi qəlbimizdə torpaq həsrəti,
Azaddır Qarabağ, nə xoşdur halım,
Mənim odlar yurdum, Azərbaycanım.

Qurbanam hər qarış torpağına mən,
Dağına,düzünə,yaylağına mən,
Əbədi enməyən bayrağına mən,
Elşənəm yolunda alışım yanım,
Mənim odlar yurdum Azərbaycanım,
Mənim odlar yurdum,Azərbaycanım.

ELDARIM
Qoynunda doğulub,mən boy atmışam,
Aldığım nəfəsim,canım Eldarım,
Suyunla,havanla qidalanmışam,
Damarımda axan,qanım Eldarım.

Ceyrançöl aranın ceyran oylağın,
Kəkliklə,turacla boldu yaylağın,
"Ellər Oyuğu"dur ucalan dağın,
Sən mənim qürurum,arım Eldarım.

Yurduma vurğunam canım,qanımla,
Uşaqlıq illərim,hər xoş anımla,
Ellərə səs salan Eldar şamınla,
Bitməyən sərvətim,varım Eldarım.
Nəğməkar şairəm,aranlıyam mən,
Qüdrətli elimin bir oğluyam mən,
Eldarlı balası Samuxluyam mən,
Elşənəm şöhrətim,şanım Eldarım.

SƏBƏBİ SƏNSƏN
Yaman yorulmuşam,toxunma mənə,
Yorğun varlığımın səbəbi sənsən.
Gəlib təsəllimi verirsən mənə?
Sönən həyatımın səbəbi sənsən.

Sənsiz gündüzlərim gecəyə döndü,
Hər axşam gecəmin ulduzu söndü,
Ürəyim aylarla sənsiz döyündü,
Özün ki,bilirsən səbəbi sənsən.

Mən nələr çəkmişəm,bilməzsən ey yar,
Məni mənim qədər sevənlər anlar,
Ürəyim sıxılır tutmayır qərar,
Xəstə ürəyimin səbəbi sənsən.

Sən məni boş ver də,özündən danış,
İndi öz közündə alovlan,alış,
Mən daha barışdım,get sən də barış,
Bitən eşqimizin səbəbi sənsən.

DÜNYA
Doğulandan kədərini,qəmini,
Yorulmuşam çəkə-çəkə, a dünya.
Yaşamağın tapammadım səmtini,
Acılarım yekə-yekə, a dünya.

Qocalmışam əsa tutmur əlim də,
Dinənmirəm söz də yoxdu dilimdə,
Tükənmişəm,nisgil dolu sinəmdə,
Qəm toxumu əkə-əkə, a dünya.

Yaradıbdır belə məni Yaradan,
Nə sökən olmuşam,nə də yaradan,
Elşənə vurduğun saysız yaradan,
Bağrım olub ləkə-ləkə, a dünya.

ÖMÜR DEYİL Kİ
Kim bilir, həyatda mən nə çəkirəm,
Mənim yaşadığım ömür deyil ki.
Qəm bitən sinəmdə,kədər əkirəm,
Mənim yaşadığım ömür deyil ki.

Quruca canımdı,daşıyıram mən,
Cansız bir bədənə,oxşayıram mən,
Hər kəs elə bilir,yaşıyıram mən,
Mənim yaşadığım ömür deyil ki.

Uzaq məmləkətdə,qərib diyarda,
Nə vaxtdır həsrətəm qohuma,yada,
Bu nə yaşamaqdır,qoca dünyada,
Mənim yaşadığım ömür deyil ki.

Tükənib taqətim,səbrim,dözüm də,
Qalmayıb nuru da,görmür gözüm də,
Şaxtalı,boranlı Sibir düzündə,
Mənim yaşadığım ömür deyil ki.

Həyata maraq da qalmayıb daha,
Ümüdüm qırılıb,gələn sabaha,
Allahım yazmasın bunu günaha,
Mənim yaşadığım ömür deyil ki.

Elşənəm baxmayın cavan yaşıma,
Nələr gəlməyibdir mənim başıma,
Bir gün yazarsınız məzar daşıma,
Mənim yaşadığım ömür deyil ki.
Elşən Mikayıloğlu