Vətən müharibəsi və mən

Ölüm, insanın hər an qarşılaşa biləcəyi, ancaq zaman-zaman unutduğu bir gerçəklikdir. Mən ölümün bu qədər yaxın, ani ola biləcəyini məhz müharibə dövründə anladım. Onda mən Malıbəyli məktəbinin 10-cu sinfində oxuyurdum.
27 Sentyabr, həmin gün bacımın Şuşa rayon üzrə ən yüksək, 664 balla “ADA” Universitetinin hüquq fakültəsinə qəbul olmasını bütün yaxın qohumlarımızla, üzərimizdə əməyi olan insanlarla birlikdə babamgildə qeyd edirdik, hamı çox sevincli görünürdü, bütün ailə birlikdəydik. Həmin gün internet kəsilmişdi. Birdən televizorda verilən xəbərlə ani bir sükut oldu və xəbərə diqqətlə qulaq asmağa başladım, aparıcı deyirdi ki, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ermənistanın ərazilərimizə olan hücümunun qarşısını almış və əks-hücüm əməliyyatına başlamışdı, ordumuz irəliləmiş və bir neçə yaşayış məntəqəsini azad etmişdi. Bu xəbərə atam da qulaq asırdı, atam ehtiyyatda olan zabit olduğundan müharibənin nə olduğunu, bizi nələrin gözlədiyini hamımızdan daha yaxşı anlayırdı, atama sual verməyə çəkindim, çünki artıq qismən səfərbərlik elan olunmuşdu və onun da müharibəyə çağırılacağı hissi ürəyimə dammışdı. Axı atam Rəşad 1993-cü ildən 2004-cü ilədək 1-ci Qarabağ müharibəsində əsgər kimi Vətənin müdafiəsinə qalxmış, baş zabit-mayor rütbəsində ehtiyyata göndərilmişdi. O, kəşfiyyatçı idi. Tərtərin, Ağcakəndin müdafiəsində iştirak etmiş, dəfələrlə düşmən arxasına digər kəşfiyyatçılarla birgə keçərək ermənilərin niyyətlərini öyrənmiş, bacarıqlı kəşfiyyatçı olduğuna görə hərbi rütbəsi yüksəldilmişdi. Ehtiyyata göndəriləndə N saylı hərbi birləşmənin kəşfiyyat rəisinin müavini idi.
Xəbər aparıcısı müharibəni xalqa ən aydın şəkildə çatdırmağa çalışırdı, orada Azərbaycan Ordusunun Ermənistana aid olan döyüş texnikasının məhv etdiyi kadrlar da göstərilirdi, bunları görmək mənim üçün çox fəxrli anlardan biri idi, çünki 30 ilə yaxın düşmən tapdağı altında qalmış, öz balalarını görmək üçün yanıb tutuşan torpaqlarımızı bu işğaldan azad etmək hər birimiz üçün çox müqəddəs bir iş idi. Atam müharibəyə çağırılmasını arzu edirdi, çünki o da hər bir azərbaycanlı kimi doğma torpağını azad etmək üçün can atırdı.
6 Oktyabr, atamın telefonuna zəng gəldi, müharibə başlayandan tikan üstündəydim, çünki əvvəl-axır atamı çağıracaqlarını bilirdim, gələn zəng hərbi komisarlıqdan idi, atama “siz müharibəyə göndəriləcəksiniz, sənədlərinizi gətirib təqdim edin” deyildi, həmin an özümü itirdim, gözüm qaraldı, ancaq heç kimə bildirməmək üçün divanda oturub başımı əllərimin arasına aldım, həmin an gözümdən düşən yaşları saxlaya bilmədim. Atam, anam, bacım mənə baxırdılar, bacımın mənim ağlamağıma dayana bilməyib ağladığını, anamın isə doluxsunduğunu gördüm, özümü toparlamağa çalışırdım, ancaq alınmırdı.
7 Oktyabr, səhər tezdən komissarlığın qarşısına getdik, atam, anam, bacım, əmilərim, atamın əmisi və dayım da gəlmişdi. Atamı necə qucaqladımsa ürək döyüntülərini hiss etməyə başladım, mənə baxıb “narahat olma, hər şey yaxşı olacaq” dedi, ancaq qəhərini hiss etməmək mümkün deyildi, komissarlığın maşını atamla bərabər 3 nəfəri də aparmaq üçün gəlmişdi, atam maşına minənə qədər özümü saxladım, ancaq maşına minib uzaqlaşanda dayana bilmədim, ürəyimdəki qəhər tez çıxsın deyə dayanmadan ağlamağa başladım. Müharibənin qızğın vaxtında elə olurdu ki, atama zəng çatmırdı, belə hallarda ağlıma pis fikir gətirməmək üçün əlimdən gələni edirdim, ancaq nə olursa olsun səsini eşitmədən yatmırdım, atamın qoxusu mənim üçün ən əziz şey olduğundan onun yastığından ayrılmırdım, hər gün şəklinin qarşısında oturub ona dualar oxuyurdum.
Atamın qəzaya düşməsi xəbəri gəldi: həmin gün səhər bacım qabırğasının dəhşətli şəkildə ağrıdığını və içində pis bir hiss olduğunu demişdi. Bir neçə saat sonra atamla əlaqə saxlayıb onları döyüş bölgəsinə aparan maşında qəzaya düşdüyünü, möhkəm əzildiyini və yeriməkdə çətinlik çəkdiyini öyrəndim. Dəhşətli ağrıları olmasına baxmayaraq, atam daha ağır vəziyyətdə olan müharibə iştirakçılarının olduğunu deyərək hərbi hospitala yerləşdirilməkdən imtina etmişdi. Bunu eşidəndə ona olan məhəbbətim, rəğbətim və hörmətim daha da artdı. Hər gecə atamın da içində olduğu yuxular görürdüm, buna görə də oyanmaq istəmirdim, çünki o indi yanımda deyil, böyük, bizim üçün mqəddəs və dəhşətli bir müharibənin tam ortasında idi. Müharibə dövründə hər gün yaxınlarımız gəlirdi, bizimlə söhbət edirdilər, ancaq, əlbəttə, heç kim atamın yerini doldura bilməzdi.
Atam üçün çox darıxmışdım, artıq şəkilləri, yastığı bəs etmirdi, atamı görmək istəyirdim, qəzada ağır yaralandığı üçün çox narahat idim. Anam zəng vurub mənim çox darıxdığımı, mümkündürsə, yanına gətirmək istədiyini dedi, atam bunun mümkün olduğunu deyəndə qanadlanıb uçacaqdım. Həmin gün səhəri necə etdim bilmədim, tez durdum, hazırlaşdım, dayım, bacım, anam və babamla birlikdə atamı görməyə getdik.
Atamı görəndə göz yaşlarımı tuta bilmədim, çünki çox arıqlamış və gücdən düşmüşdü, ancaq bunu ona bildirməmək üçün qucaqlaşanda özümü sıxdım. Anam müharibə zamanı hazırlanması çətin olan yeməklər götürmüşdü. Yemək boyunca mən əlimi stola uzatmadım, atamın yemək yeməyinə baxırdım, həmin anda ağlımdan bir çox fikirlər keçirdi, “ona bir şey olsa nə edərdim?” tez bu sualı beynimdən sildim, amma gözümü atamdan ayırmırdım, orda olduğumuz müddətdə ağır artilleriyanın səsi aydın eşidilirdi, atam dedi ki, bu bizim ordumuzun silahlarının səsidir, narahat olmayın. Ordan gələnə qədər bir an belə atamın yanından ayrılmadım, atam qolundan saatını açaraq mənə verib: “Məndən sənə yadigar qalsın”,- dedi. Həmin saatı hələ də ayrıca bir yerdə saxlayıram.
7 Noyabr, bütün gün atama zəng çatmırdı, gecə saat 2-də atamın telefonuna zəng çatdı, atam telefonunu açıdı, silah səsləri hər tərəfi bürümüşdü, mən təlaş içində idim. Atam dedi ki, indi yüksəkliyə qalxmışıq, ona görə şəbəkə tutur. Mən təşvişlə atamdan harada olduğunu soruşanda dedi “darıxma sabah sən gözəl bir xəbər eşidəcəksən”.
8 Noyabr, doğma yurdum, Şuşa işğaldan azad edildiyi, televizorda prezident, Silahlı Qüvvəllərin Ali Baş Komandanı İlham Əliyev tərəfindən elan olunduqda mən anamın üzünə baxırdım, o donub qalmışdı, olanlar ona bir yuxu kimi gəlirdi, anamı qucaqladıqda gözlərindən düşən yanaqlarından süzülüb çiynimdə hiss etdiyim yaşlar onun 30 illik həsrətə verdiyi reaksiya idi. Mən anamı ilk dəfə bu qədər qarışıq duyğular içində görürdüm, həmin gün bütün Azərbaycan xalqı bayram edirdi, küçələrdə mahnı çalıb oynayan insanları, onların hərbiçilərimizə olan dəstəyini görmək həm də bizim həmrəyliyimizdən xəbər verirdi.
9 Noyabr, müharibənin bitməsi xəbərini eşidəndə gecə saat 2 idi, yerimdən necə durdum, necə anamın yanına qaçdım bilmirəm, tək yadımda qalan hadisə atama zəng vurub bu xəbəri onunla bölüşməyimiz idi, mən də həmin vaxt atamın yanında olub onu qucaqlamaq üçün hər şeyimi verərdim.
Prezident və Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin fərmanı ilə müharibə iştirakçıları medallarla təltif edilirdi, mən də siyahılarda atamın adını axtarmağa başladım və atama “Füzulinin azad olunmasına görə”, “İgidliyə görə”, “Xocavəndin azad olunmasına görə”, “Şuşanın azad olunmasına görə”, müdafiə nazirinin “Şücaətə görə” medallarına layiq görüldüyünü öyrəndim. Bu məni çox sevindirdi və bütün layiq görüldüyü medalları zəng edərək atama çatdırdım, o da mənə artıq polkovnik-leytenant rütbəsinə yüksəldiyini bildirdi.
31 dekabr, atama zəng etdim, danışığından maşında olduğunu başa düşdüm, hara getdiyini soruşanda əvvəl cavab vermədi, sonra narahat olduğumu başa düşüb “sənə sürpriz edəcəkdim, evimizə gəlirəm” dedi, mən tez xəbəri qaçıb babamgilə dedim, səhərə qədər yatmadıq, müharibə dövründə yanımızda olan bütün hər kəsi zəng edib çağırdıq. Atama qurban kəsdik, dünyanın ən xoşbəxt insanı idim.

Vətən müharibəsi polkovnik-leytenantı Rəşad İbrahimovun oğlu,
BDU Jurnalistika fakültəsinin 3-cü kurs tələbəsi İbrahimli Əlisahibin gözü ilə.