Təbrizdə "Azərbaycanım" oxudular

İranda prezidentliyə namizəd Məsud Pezeşkianın seçicilərlə sonuncu görüşlərindən biri Təbriz şəhərində baş tutub.
Görüşdə Rəşid Behbudovun məşhur "Azərbaycanım" mahnısı səsləndirilib.
Görüş iştirakçıları mahnını müşayiət edib.
Qeyd edək ki, sabah İranda növbədənkənar prezident seçkiləri keçiriləcək. Namizədlər artıq seçki kampaniyasını başa vurublar.

BİR DAHA FARS FAŞİZMİNİN SAXTAKARLIĞI HAQQINDA

Bu günlərdə elektron KİV-lərdə Tehranın şovinist fars faşizmi rejiminin Ali Dini Rəhbəri Ayətullah Seyid Əli Xameneinin nəvəsinin ABŞ-ın Nyu-York şəhərində hicabda deyil, dünyəvi qadınlara məxsus paltarda, video-görüntüləri yayımlandı. Video-görüntüdən bəlli olur ki, Xameneinin rəhbərlik etdiyi faşist molla rejiminin fars şovinizminin başqa millətləri din pərdəsi altında ideoloji əsarətə alaraq, başqa millətlər üzərində hökmüranlıq etmək məqsədilə yaratdıqları islamın şiəlik cərəyanına əsaslanan şəriət qanunlarına uyğun qurduqları rejimin şəriət qanunları ilə deyil, dünyəvi dövlətdə, bəşərin inkişafının bu günkü səviyyəsinə cavab verən azad və demokratik quruluşda yaşamağa israrlı olan hissəsinin ölkədən didərgin salınaraq müxtəlif ölkələrdə, o cümlədən ABŞ-da yaşamağa məcbur olanlar Xameneinin dünyəvi libas geyinmiş nəvəsini, – “İranda saçlarını һicabla örtmədiklərinə görə bizim qızlarımızı öldürürlər, baxın görün Xameneinin nəvəsi utanmadan nə geyinib”, – sözləri ilə qarşılayaraq, molla rejiminə öz etirazlarını bildiriblər. Əslində müasir, ciddi qadınlar kimi çox abırlı paltar geyinmiş Xameneinin nəvəsinin libasına hətta kiçik bir irad tutmağa cəhd etmək belə haqsızlıq olardı. Obyektiv olduqda, onun nə libasına nə də video-görüntüdəki davranışına heç bir irad tutmaq mümkün deyil. Əslində isə onun abırlı, həm də insanların bu günkü inkişaf, şüur və həyat tərzinə bütün parametrləri ilə uyğun olan bir libasda, Qərbin insan haqqları, insan azadlığı şüarı altında insanların təbii fiziki durumunu, funksiyalarını obyektiv normal təbii prosseslərin ziddinə dəyişdirilməsinə qanunla ifrat azadlığa yol verilməsilə insanların normal mənəvi, əxlaqi dəyərlərini süni yaradılıb, heç bir təbii əsası, gələcəyi olmayan cəmiyyətin hökmüran təbəqəsinin məqsəd və mənafeinə uyğun olaraq istədikləri vaxt dəyişdirə biləcəkləri yeni ehkamlar vasitəsilə asanlıqla idarə olunan zombilərə çevirməyi hədəfləyən, həm də buna xeyli səviyyədə nail olan Qərb dünyasının lokomotivi olan ABŞ-ın meqapolisi Nyu-Yorkda görünməsi bir neçə cəhətdən təqdirəlayiq olduğu kimi, həm də onun qəhrəmanlığıdır.
Əslində hicab islamın müəllifi olub, altıncı əsrdə yaşamış Məhəmmədin həmin dövrdə küçəyə tək çıxan qadını zorla həyətinə salaraq özünün ovu sayan vəhşi ərəblərin şüur səviyyəsinə uyğun insanların mənəviyyatını, əxlaqının, psixologiyasını ideoloji cəhəddən qandallayaraq əsarət altında saxlamaq üçün müəyyən etdiyi dinin və onun özünün qəbrinin qoruyucusu olub, oraya ziyarətə gələnlərdən ildə 30 milliard ABŞ dolları həcmində xalis gəlir göturən Səudiyyə Ərəbistanının kralının vəliəhdi, Qərbin ən elit universitetlərində dünyəvi təhsil almış Salman XXI əsrdə, bu gün, – “Qadınlar da bəzi hallarda insandır”, – deyərək hələdə qadını bütövlükdə insan hesab etmir. Bütün dinlər, xüsusilə də islam insanları qul, qadınları isə bütövlükdə canlı əşya olaraq dəyərləndirir. Məhz buna görə də dini əsasla qurulan dövlətlərdə insanların əsas bəşəri hüquqlarını ifrat dar çərçivədə qandallayıb, onları qul olaraq fiziki-mənəvi istismara məruz qoymaqla insanlığa qarşı ən böyük və genişmiqyaslı, ağır və vəhşi cinayət törədərək, həm də bəşərin inkişafını ləngidir. Son 44 il ərzində şovinist fars molla-faşist rejimi din şuarı altında ölkənin aborigen milləti və ərazisinin sahibi olan 60 milyondan çox türkü, ümumilikdə 10 milyondan çox olan kürd, ərəb, bəluc, lor və sairə millətləri iqtisadi, inzibati, ideoloji, ekoloji, fiziki, mədəni, mənəvi, əxlaqi terrora mərus qoyaraq vəhşicəsinə talayır və assimilyasiyaya məruz qoyur.
Birincisi, Xameneinin nəvəsinin bu addımı istər-istəməz dünyanın ən müdhiş və qatı dini əsaslarla idarə edilən dövlət rəhbərinin öz ailə üzvlərinin dinlərin, xüsusilə islam dininin müasir insan hüquqlarının ziddinə olaraq, qadınları hicab adlı fərdi zindanda saxlayanlara, ilk növbədə Tehranın şovinist fars molla faşizminə qarşı üsyandır. Həm də bu üsyanı əhalinin aşağı təbəqəsindən olub, molla rejiminin iqtisadi-ictimai eybəcərliklərindən əziyyət çəkib, bezən zümrənin deyil, ölkəni və ölkə əhalisini quldurcasına talayıb, öz ailə üzvlərinin istifadəsinə vermiş dövlət başçısının nəvəsinin etməsi birbaşa və birmənalı olaraq rejimin ideoloji əsasına qarşı edildiyini sübut edir.
İkincisi, onun bu üsyanı islam dinində qadın üçün fərdi zindan olaraq icad edilib, qadını son dərəcə məhdud şüur və dünyagörüşünə malik, müti qul, seks materialı olaraq istifadə edilməsinə qarşı olan etirazla bərabər Şərq qadınının 1400 ildən bəri salındığı bu zindanın onun azadlıq uğrunda mübarizə əzmini və iradəsini qıra bilməyəcəyinin təzahürü, nümayiş etdirilməsidir. Bu halda istər-istəməz ortaya belə bir sual çıxır ki, “Xameyinin Nyu-Yorkda dünyəvi libasla cəmiyyət arasına çıxan nəvəsinə etiraz edən etrazçılar haqlıdırlarmı?” Məhz bu sualla birlikdə bu məsələnin ikili xarakteri, yəni, etirazçıların səsləndirdikləri şüarın məzmunundakı antoqonist ziddiyyət ortaya çıxır. Belə ki, onların bu xanıma “utanmır” deyərək, əslində onun hicabda olmalı olması iddiasını irəli sürmələrinin özü, etirazçıların ondan, dünyəvi libasda cəmiyyət arasına çıxdığına, mahiyyət etibarı ilə, onun babasının idarə etdiyi molla faşizmi rejiminin nəzəri əsasını təşkil edən ideoloji sisteminə qarşı təkbaşına həyata keçirdiyi üsyana görə utanmalı olması tələbidir. Əgər bu xanım Nyu-Yorkda şəhərə Tehran rejiminin tələbinə uyğun olaraq hicabda çıxmış olsaydı, onda, onun hərəkəti molla faşizminin Qacar yurdunda minlərlə sağlam düşüncəli qadını hicab etmədiyinə görə zindanlarda işgəcəyə məruz qoyması, edam edilməsi, əxlaqsız “əxlaq polisinin” küçələrdə hicabsız qadınlara qarşı zorakı hərəkətlərinə həmrəylik anlamına gəlmiş olardı. Bu baxımdan etirazçıların “utanmır” şüarı ilə ondan utanmaq tələbi tamamilə haqsızdır. Etirazçıların ondan utanmaq tələbinin özü mahiyyət etibarilə özləri də anlamadan Tehranın müdhiş rejiminin “hicab” siyasəti ilə həmrəylik nümayişi anlamına gəlir.
Etirazçıların şüarının digər hissəsi olan, – “İranda saçlarını hicabla örtmədiklərinə görə bizim qızlarımızı öldürürlər”, deyərək molla rejiminin ideoloji əsasına etirazlarında tamamilə haqlıdır. Çünki, bəşər cəmiyyətinin inkişafının bu günkü səviyyəsi dövründə həytın bütün elmi, praktiki sahələrində kişilərlə çiyin-çiyinə çalışaraq, böyük nailiyyətlər əldə edib, bəşərin kişilərlə tam bərabər hüquqlu övladı olduğunu sübut etdiyi halda dünyanın molla rejimlərinin qadınları hicabda, qul, seks materialı statusunda saxlaması, təkcə bəşəriyyətin inkişafının qarşısını almaq cəhdi ilə bitməyib, qadınlara qarşı edilən ağır və vəhşi cinayətdir.
Məsələnin bu hissəsində etirazçıların molla rejiminə etirazı tamamilə haqlıdır. Məsələnin məhz bu ikili xarakterinə görə, yəni, Xameneinin nəvəsinin nəinki babasının vəhşi ideologiyası və rejiminin tləblərini qəbul etməməsi, hətta ona qarşı etdiyi üsyana görə etirazçılar babasının cinayətlərində heç bir günahı olmayıb, rejimin müdhiş vəhşiliklərə məruz qoyduğu qadınlara edilən cinayət və haqsızlıqlara qarşı etdiyi bu üsyana görə əslində onu Nyu-Yorkda gül-çiçək dəstələri və alqışlarla qarşılayaraq, “rejimə və rejim sahiblərinə ölüm!”, şüarı ilə qarşılamalı idilər. Bu zaman Xameneinin nəvəsinin hərəkəti və molla rejiminə etirazçıların münasibəti obyektiv dəyərləndirilmiş olardı.
Bu insidentin molla faşiminin mahiyyətindən irəli gələn bəzi cəhətləri də mövcuddur. Elektron KİV-lərdə tez-tez Tehranın molla rejiminin rəhbər heyətində olmuş və bu gün də olan islam ideologiyasının ən yüksək dini rütbəli “alimləri” hesab edilən Ayətullahların uşaqlarının, nəvələrinin ölkənin və vətəndaşların sərvətlərinin talanması hesabına xarici dünyəvi ölkələrdə zəngin dünyəvi həyat sürməsini sübut edən video görüntülər sərgilənir. Bu görüntülərin bir hissəsi vətəndaşları 6-cı əsr həyat tərzi yaşamağa zorla məcbur edən rejimin əsarətindən, elə molla rejiminin rəhbərliyində yüksək mövqe tutan babaları, atalarının təkidi, razılığı ilə xarici dünyəvi dövlətə köçüb, orada yaşayanlara, bir hissəsi də vaxtaşırı xarici öklələrə səyahət və istirahətə gedib, sonra qayıdan, ölkədə daimi yaşayan vətəndaşlardır. Bu da qanunla deyil, hansı ideoloji əsasla qurulmasından asılı olmayaraq, quldurluq üsulları ilə idarə olunan quldarlıq, feodalizm mahiyyətli bütün mütləqiyyət üsul – idarəli quruluşlarda vətəndaşlara qanunun tələbinə uyğun deyil, onların ictimai mənşəinə uyğun olaraq ikili münasibət sərgilənməsinin təzahürüdür.
Ölkədə hicabı bir qədər tələb olunduğundan fərqli bağlayan sadə, adi vətəndaşları edam edən, zindanlarda işgəncələrə məruz qoyan, küçələrdə “əxlaq polisi” vasitəsilə təhqir edən molla rejimi, Ayətullaların qadınlarının, qızlarının xaricdə dünyəvi davranış və geyimləri haqqında video materiallara sahib olduqda, belə yəni,molla rejiminin qanunları baxımından cinayət sayılan əməllərinə görə, rejimin yüksək rütbəli məmurlarının yaxınlarına cəzasızlıq hüququ tanıyır. Yəni, Xameneinin xanım nəvəsinin Nyu-Yorkdakı dünyəvi səyahətinin molla rejiminin bu ikili məzmununu özündə ehtiva edən belə bir xüsusiyyəti də mövcuddur. Dini və ya dünyəvi əsaslarda qurulan, mütləqiyyət quruluşuna malik olan dövlət piramidasında qərarlaşan məmurların özlərinə və yaxınlarına cəzasızlıq statusu tanınması, sadə vətəndaşların isə istənilən şər və böhtan vasitəsilə istənilən cəzaya məhkum edilməsi mühiti mütləqiyyət üsul-idarəsinin mahiyyətindən doğan qaçılmaz nəticədir. Məsələn, dünyəvi dövlət olan Azərbaycanda qanunla dini mənsubluq azad olduğundan dini mənsubluğuna görə vətəndaşlar təqib edilmir. Lakin dövlət piramidasındakı məmurlar hakimiyyət ierarxiyasına uyğun olaraq vətəndaşlara, ümumilikdə cəmiyyətə qarşı törətdikləri nəinki xırda, hətta iri miqyaslı, insan zəkasına sığmayan dəhşətli cinayətlərinə görə belə, cəzalandırılmadan, məsuliyyətdən kənar saxlanılır. Dövlət büdcəsindən milyardları talayanlar, minlərlə günahsız insanlara ən vəhşi üsul və vasitələrlə işgəncə verənlər məsuliyyətdən kənar saxlanılaraq, nisbətən kiçik çaplı cinayət icraçıları azadlıqdan məhrum edilərək, qısa müdət ərzində əvf edilir və ya şərti cəzaya məhkum edilirlər. Ehtiyaca, aclığa, səfalətə düşünülmüş şəkildə məhkum edilmiş sadə vətəndaşlar öz mövcudluğunu təmin etmək üçün xırda, əhəmiyyətsiz cinayətlərə əl atdıqda, və yaxud cəmiyyətdəki ədalətsizliyə qarşı açıq etiraz etdikdə isə onları böyük müddətlərə azadlıqdan məhrum etməklə cəzasını tam çəkməyə məcbur edirlər. Bütün ölkələrdə, o cümlədən bu gün Qərbdə mütləq demokratiya və azadlıq kimi elan edilərək bütün dünyaya etalon qismində sırınan dövlətlərdə belə, ədalətsizliyin səviyyə və miqyası nisbətən bir qədər fərqli olsa da, hələ ki mövcuddur. Həmin ölkələrdə ara-sıra baş verən etirazlar bu ədalətsizliyin mövcudluğunun sübutu və carçısıdır. F.Engels Anti-Dürinq əsərində yazır ki, – “Köləlik üzərində qurulan hər bir istehsal və onun üzərində qurulan hər bir cəmiyyət həmin ziddiyyət üzündən məhv olur”.
Tehran rejimindəki ziddiyyətlər ümumilikdə üç yerə bölünür. Birinci qrup ziddiyytlər molla rejiminin iqtisadi sistemində və onun iqtisadi siyasətindədir. İkinci qrup ziddiyyətlər onun ictimai, o cümlədən hüquq sistemində olan ziddiyyətləridir ki, bu sistemdəki ziddiyyətlərin məzmununda ifrat antoqonizmin yaranmasını ilk növbədə mövcud rejimin iqtisadi-ictimai məzmun və mahiyyətinin fars şovinizminin ideoloji silahı olan şiəlik doğmaları əsasında müəyyən edilərək, idarə edilməsi labüd edir. Üçüncü səbəb isə, dünyanın, o cümlədən, bəşəriyyətin bu günkü inkişaf səviyyəsi ilə daban-dabana zidd olub, cəmiyyət üzvlərinin mütləq əksəriyyətinin şəxsi və ictimai mənafelərinə, ictimai şüur səviyyəsinə uyğun olmayan, ölkədəki iqtisadi-ictimai prosseslərin təbii inkişafını kobud zor vasitəsilə məhdudlaşdıraraq onu fars şovinizminin başqa millətləri əsarətdə saxlayaraq assimilyasiya etmək, yaratdıqları süni ideologiya olan şiəlik şüarı ilə başqa ölkələrdə silahlı qruplaşmalar yaradıb, onların vasitəsilə dünya gücünə çevrilmək iddiasında olmasıdır. Məhz bu ziddiyyətlər yaxın gələcəkdə Tehraın təkcə şovinist fars molla faşizmi rejiminin deyil, ümumiyyətlə, fars dövlətçiliyinin mövcudluğuna son qoymuş olacaq.
Hələlik Tehran rejiminin özünün məqsədlərinə çatmaq, ilk növbədə nüvə silahı əldə edərək bütün dünyanı təhdid etmək imkanı üçün vaxt qazanmaq hədəfilə böyük güclərə müəyyən taktiki məsələlərdə güzəştə getmək, onların mənafeinə uyğun olan müqavilələr imzalamaq, kəsə sözlə, siyasi fahişəlik üsulları ilə özünün mövcudluğunu qorumağa çalışır. Lakin, Rusiya ermənilərin bu xislətini 200 ildən sonra duyduğu kimi, fars faşizmini Qacar yurdunda hakimiyyətə gətirənlər də siyasi fahişəliyin, ayrılmaz fars milli xüsusiyyəti olduğunu artıq dərk etmişlər.
Tehran rejiminin məhv olmaqdan yaxa qurtarması imkansızdır. Çünki, onun mövcudluğunu labüd və ya zəruri edə biləcək heç bir amil, səbəb mövcud deyil.

Şapur Qasimi
19.05.2024
+99455 522-36-15

FARS SÖZÜ VƏ BU SÖZDƏN YARANAN SÖZ BİRLƏŞMƏSİ FARSLARIN MİLLİ KİMLİYİNİN QORUYUCUSUDUR

Aprel ayının 30-u (İranda rəsmi təqvim ili olan hicri şəmsi ilə 10 ordibeheşt 1403) İranda Fars körfəzi günüdür. İran saytları biri az, biri çox həmin günlə bağlı yazılar veriblər. Həmin yazıların əksəriyyətində bu “Milli gün”ün mahiyyəti və əhəmiyyətindən qətiyyən söz açılmır, söz arası tarixçəsi və hansı münasibətlə belə bir günün elan olunduğuna toxunulur. Əsas diqqət “Fars körfəzi” adında “fars” sözünün olmasına, onun qədimliyinə, həmin sözün farsların kimliyini yaşatmasına, bundan sonra da həmin missiyanı daşıyacağına, ərəblərə qarşı dağ kimi durduğuna və bir sözlə, farsların millətçiliyini qızışdırmağa yönəlibdir.
Əslində isə həmin gün tarixdə nə baş veribdir?
1623-cü ildə Şah Abbas Səfəvi dövlətinin cənub sərhədlərini, dəniz ticarətini genişləndirmək və təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə Hürmüz adasını ələ keçirib Fars körfəzi rayonunda 100 ildən çox ağalıq edən Portuqaliya müstəmləkəçilərini həmin bölgədən qovmağa nail olmuşdur. Həmin hərbi-siyasi addım sonrakı İranın taleyində və tarixində mühüm rol oynamışdır.
Nədənsə saytlarda gedən yazılarda həmin tarixi hadisəyə, onun əhəmiyyəti və nəticələrinə deyil, qeyd edildiyi kimi, “Fars körfəzi” ifadəsində “fars” sözünün yaşaması və onun millətçilk mənalarına, yükünə, xüsusən də panərəbizmə qarşı durmaq qabiliyyətinə əhəmiyyət verilir. Tarixə belə yanaşma cox güman ki, farsların da ermənilər kimi uydurduqları fobiyalarla bağlıdır. Onlar bu gün Cənubi azərbaycanlıları İranın ərazi bütövlüyü üçün təhlükə kimi qələmə verirlər. Ona görə Fars körfəzi və Hürmüz adasını portuqalların işğalından xilas etmiş Şah Abbasın adını türk olduğuna görə çəkmirlər. Tarixi yaxşı bilən farslar şovinizm xəstəliyinə düçar olduqları üçün onlara hazır-halva ölkə təhvil verməklə kifayətlənməyib üstəlik onları hakimiyyətə gətirənləri alçaqcasına dövlətin düşməni elan edirlər.
Cənubi azərbaycanlıların gələcək İran dövlətinin formalaşmasında rolunu unutdurmaq üçün farslar onların bütün xidmətlərini danmaq bir yana, hələ bir dövlət üçün təhlükə olduqlarını utanmadan dilə gətirirlər. Belə düşüncə sahibləri təbii ki, Fars körfəzinin azadlığından və kimin tərəfindən azad edilməsindən, bu günkü milli günü onlara bəxş edənlərdən deyil, “Fars körfəzi” söz birləşməsinin milli kimlik sahəsində ona aid olmayan rolundan danışırlar. Farsların özlərinin isə bu işdə heç bir rolu olmayıb.
Farslar bircə onu deyə bilmirlər ki, bu körfəz niyə 7000 il, hətta 10000 il yaşı olan İran adı ilə yox, cəmi 2500 yaşı olan Fars dövlətinin adı ilə adlandırılıb. Farslar nə qədər çabalasalar da, “fars” sözü ilə İran sözü arasında əlaqə tapa bilmirlər. Onların bir qisminə “İran”, digər qisminə isə “fars” sözü daha əzizdir . İranı özləri üçün əziz bilənlər milli kimliyini danaraq, fars olmadıqlarını iddia edirlər. Fars sevərlər isə İran adının beynəlxalq müstəvidə bərpa edilməsini milli xəyanət hesab edirlər. Ona görə hətta bir siyasi-ideya cərəyanı “fars” termininin işlənmə dairəsini genişləndirərək “İran” sözünü əvəz etməsi istiqamətində çalışır. “Fars körfəzi” ifadəsindəki “fars” sözünə tarixi, milli kimlik və s. cəhətdən baxaraq, onda milli bir xilas yolu axtarırlar.

Vidadi Mustafayev,
Bakı, 1 may 2024

Şiri İbrahim təltif olunub- Təbriklər!

“İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin qərargahında “Novruz” şənliyi keçirildiyi və həmin tədbirdə “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti”nin işində fəal və sədaqətlə çalışanların bir qisminin təltif olunduğu barədə məlumat vermişdik. Həmin təltif olunanlar arasında Şiri İbrahim də vardı. “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri Firidun İbrahimi Diplomu təqdim edərək bildirdi ki, Şiri İbrahim bu diploma 1945-ci ildə yaranan Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə nəşr olunan “Şəfəq” jurnalının bərpasında göstərdiyi fəaliyyətinə görə, təltif edilir.
Əziz oxucular, biz də İbrahim müəllimi təbrik edərək, onun ictimai-siyasi fəaliyyəti haqqında məlumatı diqqətinizə çatdırırıq.

Şiri İbrahim Məhəmməd oğlu 1951-ci ildə İndi İran adlanan Qərbi Azərbaycan Vilayətinin Tikantəpə (qədim Şiz) şəhərində anadan olub. Gənclik illərindən ictimai-siyasi fəaliyyətə başlayıb. 1984-cü ildə siyasi fəaliyyətinə görə ölkəni tərk edərək Şimali Azərbaycana (Azərbaycan Respublikasına) mühacirət etməyə məcbur olub.
Ali təhsilli, yazıçı, publisist, tərcüməçi, şair, 1300-dən artıq məqalə və 16 kitab müəllifidir. İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyiinin, Azərbaycan Yazıçılar birliyinin, IMC Ədəbi Birliyinin və “Şəfəq” jurnalının redaksiya heyətinin üzvüdür.

Əhərli dostumuzu təbrik edirik!

“İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin qərargahında “Novruz” şənliyi keçirildiyi və həmin tədbirdə “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti”nin işində fəal və sədaqətlə çalışanların bir qisminin təltif olunduğu barədə məlumat vermişdik. Həmin təltif olunanlar arasında Bütöv Azərbaycan sevdalısı Tariyel Ümid də vardı.

“İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri Firidun İbrahimi Diplomu təqdim edərək bildirdi ki, Tariyel Ümid bu diplomu 1945-ci ildə yaranan Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə nəşr olunan “Şəfəq” jurnalının bərpasında göstərdiyi fəaliyyətinə görə, təltif edilir. Əziz oxucular, biz də “Bütöv Azərbaycan” qəzetinin kollektivi adından, qəzetimizlə daimi əməkdaşlıq edən, mətbu orqanımızın təəssübünü çəkən Tariyel müəllimi təbrik edərək, onun haqqında təqdimatı diqqətinizə çatdırırıq:

Tariyel Ümid 1945-ci ildə Cənubi Azərbaycanda, Əhərin Dürmüşganlı kəndində anadan olub. 1946-cı ildə ailəsi ilə birlikdə Ağdam şəhərinə köçüb. Ağdamda Orta texniki təhsil alıb. Politexnik inistitutunu 1972-ci ildə müvəffəqiyyətlə bitirib. Yaradıcılıq həvəsi onu Jurnalist Sənətkarlığı məktəbinə də aparıb. Jurnalist Sənətkarlığı məktəbini 1988-ci ildə bitirsə də, yaradıcılığa çox-çox əvvəllər başlayıb. Onun Azərbaycan Ədəbiyyatına gəlişini 70-ci illərdə Xalq şairi Söhrab Tahir “Ulduz” jurnalında “Uğur olsun”la qeyd edib. Tariyel Ümidin özünə ustad hesab elədiyi Xalq şairi Balaş Azəroğlu isə 1973-cü ildə “Ədəbiyyat və İncəsənət” qəzetində şəyirdinə uğur diləyib.

Tariyel Ümid 1968-ci ildən Cənubi Azərbaycan Yazıçılar Cəmiyyətinin üzvü, 1988-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür, Hazırda İranlı Mühacirlər Cəmiyyətinin Ədəbi Birliyinin sədri və onun orqanı olan “Şəfəq” jurnalının redaksiya heyətinin üzvüdür.

Tehranlı soydaşımız mükafatlandırıldı

“İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin qərargahında “Novruz” şənliyi keçirildiyi və həmin tədbirdə “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti”nin işində fəal və sədaqətlə çalışanların bir qisminin təltif olunduğu barədə məlumat vermişdik. Həmin təltif olunanlar arasında Həsən Babai də vardı. “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri Firidun İbrahimi Diplomu təqdim edərək bildirdi ki, Həsən Babai bu diplomu 1945-ci ildə yaranan Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə nəşr olunan “Şəfəq” jurnalının bərpasında göstərdiyi fəaliyyətinə görə, təltif edilir.
Əziz oxucular, biz də Həsən müəllimi təbrik edərək, onun haqqında kiçik təqdimatı diqqətinizə çatdırırıq:

Babai Həsən Əli oğlu 1953-il iyulun 1-də Tehran şəhərində anadan olub. Orta və ali təhsilini Tehranda alıb. 1979-cü ildən İran Tudə Partiyasının üzvü olmuş soydaşımız 1984-cü ildə Sovet Azərbaycanına mühacirət etməyə məcbur qalıb. Həmin tarixdən "İranlı Mühacirlər Cəmiyyət”ində ictimai-siyasi işlərlə məşğul olur. Hazırda cəmiyyətin sədr müavini vəzifəsindədir. “Şəfəq” jurnalının redaksiya heyətinin üzvüdür

Ərdəbilli qardaşımızı təbrik edirik!

“İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin qərargahında “Novruz” şənliyi keçirildiyi və həmin tədbirdə “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti”nin işində fəal və sədaqətlə çalışanların bir qisminin təltif olunduğu barədə məlumat vermişdik. Həmin təltif olunanlar arasında Yədulla Kənani də vardı. “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri Firidun İbrahimi Diplomu təqdim edərək bildirdi ki, Yədulla Kənani bu diplomu 1945-ci ildə yaranan Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə nəşr olunan “Şəfəq” jurnalının bərpasında göstərdiyi fəaliyyətinə görə, təltif edilir.
Əziz oxucular, biz də Yədulla müəllimi təbrik edərək, onun haqqında təqdimatı diqqətinizə çatdırırıq:

Kənani Yədulla Yusif oğlu 28 avqust 1955-ci ildə Ərdəbil vilayətinin Nəmin şəhərinin Albulağı kəndində anadan olmuş, İbtidai və orta məktəbi Ərdəbil şəhərində bitirmiş, Sonra təhsilini davam etdirmək üçün İsfahan uneversitetinin riyaziyyat fakültəsinə daxil olub, riyaziyyat ixtisası üzrə ali təsilini bitirmiş, 1971-ci ildən təhsillə paralel siyasi fəaliyyətlə də məşğul olub. 1979-cü ildə İslam inqilabı qələbə çaldıqda Azərbaycan Demokrat Firqəsinin üzvülüyünə qəbul olunub. 1980-ci ilin sentiyabından başlayaraq, 3 ilə yaxın, orta məktəbdə müəllimlik edib. 1983-cü ildə Azərbaycan Sovet Respublikasına mühacirət etməyə məcbur olan soydaşımız Azərbaycan Demokrat Firqəsinin üzvü olaraq təşkilatın ictimai işlərində fəal iştirak edir. Hazırda “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyi sədrinin köməkçisidir. 2000-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. Yədulla Kənani bir çox elmi- publisistik məqalənin müəllifidir. O, həm də S.C.Pişəvərinin “Nadirə” romanını tərcümə edib. Hazırda S.C. Pişəvərinin xatirəsini çapa hazırlayır. O, 1945-ci ildə nəşr olan “Şəfəq” jurnalının bərpasında və işıq üzü görməsində “İranlı Mühacirlər Cəmiyyəti” Ədəbi Birliyinin üzvü olaraq fəal iştirak edir.

Urmiyada etiraz aksiyası

Qərbi Azərbaycan əyalətinin mərkəzi Urmiya şəhərində Rabitə Nazirliyinin təqaüdə çıxmış işçiləri nazirliyin yerli bölməsinin binası qarşısında etiraz aksiyası keçiriblər. Bu barədə Azad İşçilər Birliyi məlumat yayıb.
Onlar pensiyalarının artırılmamasına, vaxtında ödənilməməsinə və qanunla nəzərdə tutulmuş başqa haqlarının pozulmasına etirazlarını bildiriblər.
Etirazçlar inflyasiya ilə gəlirlərinin uyğun olmadığını, çoxsaylı məişət problemləri ilə üzləşdiklərini və hakimiyyətin laqeyd münasibətini tənqid ediblər.

NİYƏ BİZ ÖZÜMÜZÜ ALDADIRIQ?

«Hürriyyət» qəzetinin 23.01.2024-cü il tarixli sayında «Molla rejimi soydaşlarımızın sayını niyə azaltmağa çalışır», başlıqlı Vazeh Bəhram oğlunun, həmişə savadlı və obyektiv təhlilə əsaslanan yazıları ilə mətbuatda çıxış edən politoloq Xaqani Cəfərlinin fikirlərinə əsaslanan yazısında diqqətimi bir neçə məsələ cəlb etdi.
Məqalənin əvvəlində deyilir, – «İranın mövcud düzənini qoruyub saxlaya bilməyəcəyi ilə bağlı əminlik artdıqca, İranın əhalisinin etnik tərkibi ilə bağlı məlumatlar daha çox maraq kəsb etməyə başlayıb. İsrail mənbələri istisna olmaqla, böyük əksəriyyət araşdırmaçılar soydaşlarımızın sayını azaltmağa çalışırlar. Belə ki, əksər araşdırmaçılar azərbaycanlıların sayının 20-25 milyon arasında olduğunu və İran əhalisinin 25 faizini təşkil etdiyini qeyd edirlər.
«Hürriyyətin məlumatına görə bunu politoloq Xaqani Cəfərli bildirib.
Politoloq iddia edir ki, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi kimi qərəzliyi aşkar görünən mənbələr İran əhalisinin 15-20 faizini azərbaycanlıların təşkil etdiyini göstərirlər».
Birinci bundan başlayaq ki, bu gün İran adlandırılan Qacar yurdunda bir nəfər Azərbaycanlı adlı etnikin (millətin) nümayəndəsi belə yoxdur. Əgər söhbət Güney Azərbaycan ərazisində yaşayan və aborigen millət olub, bu ərazidə yaşayan əhalinin mütləq çoxluğunu təşkil edən millətdən gedirsə, bu millət Güney Azərbaycan TÜRKLƏRİDİR. Yəni, türk milləti, türk etniyidir.
1936-cı ildə Quzey Azərbaycan türklərinə İ.Stalinin məqsədyönlü olaraq verdiyi saxta, «azərbaycanlı» adı bu gün, Quzey Azərbaycanda bir sıra məsələlərlə əlaqədar olaraq öz Konstitusiyasında bu saxta adı pozub, millətin əsil adını yazmadığından, çoxları bu gün təkcə Quzeydə yaşayan türkləri deyil, hətta Güneydəki türkləri də «azərbaycanlı» adlandıraraq düşmənlərimizin dəyirmanına su tökürlər. Necəsini izah edəcəyəm.
İkincisi, Rusiya dövlətinin bütün səviyyədə olan dövlət orqanları və məmurları Güney Azərbaycanda 15-20 mln. türkün (onların təbirincə «azərbaycanlının») yaşadığını daim təkrar etməsi Xaqani Cəfərlinin iddiası olmayıb, hətta Rusiya Prezienti V.Putinin Moskvanın telestudiyaları vasitəsilə verdiyi müsahibələrində bütövlükdə «İranda» 15-20 milyon «azərbaycanlının» yaşadığını söyləməsi bu gün də telearxivlərdə mühafizə edilən, sənədlərlə təsdiq edilən real faktdır.
Üçüncüsü, Tehranın molla-faşist rejimi bu ölkədə, ilk növbədə Güney Azərbaycanda türk millətinə mənsub vətəndaşların sayını rəsmi məlumatlarda bir neçə üsul ilə əhəmiyyətli dərəcədə azaldaraq beynəlxalq müstəvidə bu dövlətdə farsların çoxluq təşkil etməsi təsəvvürü yaratmağa çalışır.
Bu dövlətdə xüsusilə molla rejimi dövründə Güney Azərbaycanın ərazilərinin şəhərlərini Güney Azərbaycan inzibati ərazilərinə daxil olmayan ostanlara qatmaqla Güney Azərbaycanı ərazi etibarilə kiçiltməklə bərabər, Güney Azərbaycan türklərinin sayını həmin ərazidə yaşayan türklərin sayı qədər azaltmış olurlar. Məsələn, Astara şəhəri, ətraf kəndləri də daxil olmaqla «Türkmənçay» müqaviləsinə əsasən yarı bölünərək o vaxtdan bəri bir hissəsi Güney, bir hissəsi də Quzey Azərbaycanın tərkibində qalmışdır. Tehran rejimi Güney Astara şəhərini ətraf kəndləri ilə birlikdə Gilan ostanının (vilayətinin) tərkibinə qatmaqla Güney Azərbaycanın inzibati əraziləri ilə birlikdə, o ərazidə yaşayan türklərin də sayı qədər azaltmışdır. Həm də molla rejimi bu üsulla Güney Azərbaycan ərazisi və əhalisinin sayını otuz faizdən çox azaltmışdır. Güney Azərbaycan türklərinin sayının rəsmi məlumatlarda az göstərmək məqsədilə əhalinin siyahya alınmasının keçirilməməsi, əhaliyə öz uşaqlarına türk adlarının qoyulması, təhsil, mətbuat, sənədləşmə, ədəbiyyatın türk dilində mövcudluğunun sərt qadağan edilməsi və s. Tehran rejiminin bu sahədə süni surətdə qeyri-müəyyənlik yaradaraq milli məsələlərə dair məlumatları kütləvi olaraq saxtalaşdırmağa şərait yaradır.
Məqalə müəllifi bir məsələdə çox haqlıdır ki, Güney Azərbaycanda yaşayan türklərin sayının 45 milyon olduğunu deyən İsrail mənbələrinin məlumatı dəqiqdir. Çünki,İsrail mənbələri Tehranın Güney Azərbaycanın kürd, fars, ərəb və s. millətlərin say etibarilə çox sayılan ərazilərinə birləşdirdiyi ərazilərlə birlikdə, Güney Azərbaycanın bütöv ərazilərində yaşayan azərbaycan türklərinin sayını açıqlayır. Tehran rejiminin saxta məlumatlarında Güney Azərbaycan ərazisindən kənarda, Qacar yurdunda yaşayan türklərin isə hamısı fars olaraq göstərilir. Hansı ki, təkcə Tehranın öz əhalisinin 8 milyondan çoxunu türklər təşkil edir. Hələ R.Xomeyni sağ ikən Tehranda türk əhalinin sayı farslardan iki milyona yaxın çox olduğundan Əfqanıstandan və s. yerlərdən iki milyona qədər farsdilli əhalini gətirib Tehranda yerləşdirməklə orada türk-fars milli balansını tarazlaşdırdılar.
Şimali Azərbaycan mətbuatında Güney türkləri haqqında fikir söyləyənlərin ən böyük xətası budur ki, biz ictimaiyyətin nəzərini ancaq Güney Azərbaycan türklərinin sayına yönəltməklə Qacar yurdunun digər bölgələrində öz milli ərazilərində yaşayan digər türkləri görməzdən gəlməklə şovinist fars faşizminin milli mənafeinə xidmət etmiş oluruq. Hansı ki, bu gün fars körfəzi adlandırılan Kəngər körfəzindən bu tərəfə kəngərlər, Şiraz, İsfahan, Simnanda qaşqaylar, Xorasanda, Türkmənistan Respublikası ilə həmsərhəd ərazilərdə Qonbəde-Kavus, Sarı şəhərində türkmənlər, şahsevənlər, əfşarlar, türkmənsəhra türkləri və s. ümumilikdə sayı 17 milyondan çox olan türk toplumları bu gün Güney Azərbaycan sayılan ərazilərdən kənarda yaşayır.
Qacar yurdunda yaşayan başqa millətlərin sayına gəldikdə isə beş milyona yaxın kürd, iki milyona yaxın ərəb, üç milyona yaxın bəluc, 12-14 milyon civarında fars, 1-1,5 milyona yaxın digər xırda xalqlar yaşayır. Biz Qacar yurdunda yaşayan türk toplumları və onların milli hüquqlarını bir kənara qoyub ancaq Güney Azərbaycan türkləri haqqında danışdığımız halda özümüz öz millətimizi kiçildir, 45 milyon Azərbaycan türkündən əlavə on yeddi milyondan çox türk toplumunun milli haqlarının fars şovinizmi tərəfindən tapdalanması, onların assimilyasiya məruz qoyulması üçün daha münbit şəarit yaradırıq.
Adı çəkilən məqalədə türk milli məsələləri, o cümlədən türklərin sayı barədə bir sıra dövlətlərin və beynəlxalq təşkilatların istifadə etdiyi rəsmi məlumatlara əsaslanaraq təhlil edilərək, onların tirajladığı rəqəmlərin saxta olduğu sübut edilir. Lakin buna baxmayaraq bir çoxları bu rəqəmləri elə real rəqəmlər kimi qəbul edir. Çünki, biz özümüz rəsmi olmayan, lakin real mənzərəni əks etdirən rəqəmləri daim açıqlamadığımıza görə Tehran rejiminin saxta, çox vaxtda şifahi bildirdikləri rəqəmlərinə əsaslanaraq bu məlumatları düşmən dövlətlərin yüksək statuslu məmurları, dövlət orqanları, eləcə də beynəlxalq təşkilatlarda yuvalanmış türk düşmənlərinin millətimizə qarşı bu saxtakarlıq vasitəsilə həqiqətə uyğun olmayan rəy yaratmasına kömək etmiş oluruq.
Buna görə də hansı türk dövlətinin vətəndaşı olmasından asılı olmayaraq türk dili, türk mədəniyyəti, türk tarixi, türk mənliyinə aid olan hər bir məsələ haqqında danışarkən azərbaycanlı, özbəkistanlı, türkiyəli və s. baxımından deyil, məhz TÜRK MİLLƏTİ olaraq məsələyə yanaşılmalıdır. Çox təəssüf ki, biz hələ də rus imperiyasının, o cümlədən bolşevizmin bizim beynimizə yeritdiyi saxta anlayışlardan, zehnimizə möhür kimi vurduqları yanlış düşüncələrdən əl çəkib, reallıqlara olduğu kimi yanaşmaqdansa, bir hissəmiz min ildən çox öncə vəhşi ərəblərin və hiyləgər farsların başımıza noxta keçirib, belimizə palan kimi qoyduqları sünnü, şiə yükünü, yüz ildən bəri rusların bolşevizmini bizi sağlam düşüncədən, inkişafdan sapındıran ağır yük kimi onların xeyrinə müftə daşıyırıq.
Bu gün də ziyalı, alim, azadlıq mübarizi kimi meydan sulayanlar da ərəbin, rusun başımıza zorla, farsın hiylə ilə keçirdiyi noxtanın, elə fars hiyləsi ilə, Qərbin azadlıq, azad seçkilər kimi şüarlar altında öz əlimizlə başımıza noxta əvəzinə yüyən keçirib cilovladıqdan sonra incə üsullarla, lakin elə əvvəlkilərdən geri qalmayan vəhşiliklə milli və şəxsi istismara məruz qoyulacağımızın fərqində olmayaraq «qərb demokratiyasına» bəy tərifi söyləməklə məşğuldurlar.
Biz türklərin isə bu gün həm millət, həm fərd olaraq tarixin bu anında qarşımızda taleyüklü bir məsələ durur. Biz hər bir türk dövləti, tarixən qısa bir zaman ərzində ümumtürk ədəbi dili yaradıb, tədris, təbliğ və tətbiq edərək türk milli mənliyini monolitləşdirmək, eləcə də bütün iqtisadi, inzibati, hərbi, elmi, texniki və s. sahələr üzrə bütün türk toplumlarını qane edə biləcək iqtisadi-ictimai sistemini ehtiva edən TURAN dövlətini qurmalıyıq. Bunu etmək istəməsək və ya edə bilməsək elə də uzaq gələcək olmayan dövrdə türk milləti və dövlətləri olaraq tarixin arxivində mənzilləşəcəyimiz qaçılmazdır. Çox təəssüf ki, bu günə mövcud olan felən müstəqil türk dövlətlərinin başçıları milləti iqtisadi, hüquqi, inzibati məngənəyə salıb, bu istiqamətdə heç bir ciddi addım atmırlar.
Azərbaycan TÜRK BİRLİYİNİN ən strateji həlqəsi olduğunu nəzərə alsaq, dünya türklüyünün taleyinin Azərbaycanda daxili çəkişməni, ilk növbədə isə hakimiyyətin xalqı məmur-vətəndaş kateqoriyası olaraq bölüb, üz-üzə qoymaqla idarəetmənin son nəticəsinin mütləq ölkənin məhv edilərək, ən yaxşı halda isə əsarətə düşəcəyini nəzərə alaraq, ölkədə bu mənhus quruluşu cilddən-cildə, formadan-formaya salsa da, məzmun və mahiyyətini dəyişməyən saxta islahatları kənara qoyub, öz təhlükəsizliyi və əsas tələbləri ilə birlikdə milləti və dövləti də real azadlığa, inkişafa çıxaracaq islahatlar aparılsa nə vaxtsa dünya bütövlükdə türkün olmasa da, TÜRK dünyanın əsas güclərindən birinə çevriləcək. Əsas məsələ bu tarixi məqamı itirməməkdir. Belə bir islahat modelinə gəldikdə isə hakimiyyətin konkret tələblərini bildiyim halda belə bir islahat modelini hazırlamağa mənə 7-10 gün vaxt yetərlidir.

Şapur QASİMİ
27.01.2024
+99455 522-36-15

Ərdəbildə ekoloji problem

Ərdəbil şəhərindən keçən Qarasu çayı çirkab suları və sənaye tullantıları ilə çirkləndirilir. Bu barədə məlumat yayan yerli ekofəallar çayın çirklənməsi nəticəsində şəhər və ətraf bölgələrdə müxtəlif xəstəliklərin yayıldığını bildiriblər. Bununla yanaşı, ətraf bölgələrdəki 100 kəndin əkin sahələrinin suvarılmasında istifadə olunan suyun kənd təsərrüfatına ziyan vurduğu qeyd edilib.
Ərdəbil şəhərinin 14 kilometrliyində yerləşən Nücədə kəndinin sakinləri bildirirlər ki, bundan öncə əlaqədar qurumlara dəfələrlə məktub yazıb, sənaye şəhərciyinin rəhbərliyinə müraciət etsələr də, heç bir müsbət nəticə ala bilməyiblır.
“Sənaye şəhərciyinin çirkli və kanalizasiya sularının Qarasu çayına axıdılması çayda olan balıqların və digər canlıların məhv olmasına, bölgənin ekosisteminin dəyişməsinə və ətrafdakı əkin sahələrinin yararsız hala düşməsinə səbəb olub”,- kəndlilər sosial mediadakı paylaşımlarda yazıblar.
Qeyd edək ki, Savalan ətəklərindən qaynaqlanan və Ərdəbil şəhərinin içindən keçərək 210 kilometr uzunluğundakı Qarasu çayı ilə birləşən Balıqlıçay Ərdəbilin təbii simvollarından biri sayılır.