Dünən, 23:29
Trampdan Türkiyəyə sürpriz
ABŞ Prezidenti Donald Tramp türkiyəli həmkarı Rəcəb Tayyib Ərdoğanla danışıqlardan sonra Türkiyəyə qarşı sanksiyaları ləğv etməyi və F-35 təyyarələrinin satışını bərpa etməyi düşünür.
Bu barədə FOX kanalı mənbələrə istinadən məlumat yayıb.
Bildirilir ki, Tramp Türkiyəyə F-16 qırıcılarının satışının tamamlanmasına kömək etmək niyyətindədir.
"Hər iki tərəf Rusiyanın S-400 sisteminin yararsız olması barədə razılığa gələ bilsə, Tramp Türkiyəyə F-35 qırıcılarını satmaq fikrinə açıqdır. Trampın komandası Türkiyəni "Amerikanın düşmənlərinə sanksiyalar yoluyla mübarizə Akt"ını pozan ölkələr siyahısından çıxarmağın yollarını axtarır".
Dünən, 23:17
Ukraynaya hansı ölkələr qoşun göndərəcək? - SİYAHI
Qərb Ukrayna sərhədlərinə iki sülhməramlı kontingent göndərməyi planlaşdırır.
İlk kontingentin Hindistan, İndoneziya, Braziliya və Səudiyyə Ərəbistanından olan hərbçilərdən ibarət olacağı və Rusiya ilə Ukrayna sərhədində yerləşdirilməsi planlaşdırılır.
İtalyan nəşri yazır ki, ikinci kontingentə “istəkli dövlətlər koalisiyasının” hərbçiləri daxil olacaq və bu planlara uyğun olaraq Ukraynanın Polşa, Bolqarıstan, Slovakiya və ola bilsin ki, Macarıstanla qərb sərhədi boyunca yerləşdiriləcək.
Qəzet yazır ki, Böyük Britaniya, Fransa, Almaniya, Kanada və İtaliya Ukraynanın qərb sərhədlərinə nəzarət etməyi planlaşdırır. Nəşrin məlumatına görə, ABŞ sülhməramlıların göndəriləcəyi təqdirdə dəstək və maddi-texniki təmin etməyə hazır olacaq. “La Repubblica” yazır ki, Moskva ilə Kiyev arasında atəşkəs əldə olunarsa, “zəmanət planı” həyata keçiriləcək.
Almaniyanın "Welt" nəşri isə diplomatik mənbələrə istinadən yazır ki, Pekindən olan diplomatlar Ukraynada sülhməramlı missiyada mümkün iştirak xahişi ilə Aİ-yə müraciət ediblər.
Qeyd olunur, Rusiya və Ukrayna sərhədinə Asiya və Cənubi Amerikadan sülhməramlılar göndərmək niyyəti Rusiyanın NATO qoşunlarının Ukraynada olmasını qəbul etməyəcəyinə əsaslanır. Bunu martın 12-də xarici işlər naziri Sergey Lavrov deyib və Şimali Atlantika Alyansı nümayəndələrinin iştirakını Rusiya üçün təhlükə adlandırıb. Lakin sonradan Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi bəyan edib ki, üçüncü ölkələrin silahlı qüvvələrinin Ukraynada istənilən bayraq altında yerləşdirilməsi bu ölkələrin Rusiya ilə münaqişədə birbaşa iştirakı kimi qiymətləndiriləcək.
Dünən, 23:11
Elektron gündəliklər yaradılır - Təfərrüatlar açıqlandı
"Rəqəmsallaşma prosesi çərçivəsində sadəcə kağız jurnalların deyil, şagirdlərin şəxsi işləri ilə bağlı digər kağız materialların, müəllimlərin perspektiv, tematik və dərs planlarının, şagirdlərin gündəliklərinin elektron versiyaya keçidi nəzərdə tutulub".
Bunu Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin Keyfiyyətə nəzarət və monitorinq sektorunun müdiri Fidan Nəcəfova “Azərbaycan müəllimi”nə müsahibəsində bildirib. O qeyd edib ki, prosesin elektronlaşdırılması ilə müəllimin iş yükü azalacaq, qənaət edilmiş vaxtdan daha səmərəli istifadə ediləcək:
"Hazırda bu istiqamətdə müvafiq qanunvericilik aktları araşdırılır. Kağız jurnalların şagirdlərin summativ qiymətləndirilməsi ilə bağlı olan hissəsinin 5 il və daha artıq müddətdə dövlət sənədi kimi saxlanması mütləqdir. Elektron versiyada da həmin məlumatlar eyni zaman aralığında saxlanılacaq", – deyə o əlavə edib.
Dünən, 22:46
CHP boğaza qədər çirkaba batıb - Ərdoğan
"CHP seçicilərinin tələblərini parlamentə daşıyan partiya deyil, gözü puldan doymayan bir qrup bələdiyyə soyğunçusunu müdafiə edən bir qrupa çevrilib".
Bunu Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan hakim partiyanın iftar məclisindəki çıxışında bildirib.
O qeyd edib ki, CHP boğaza qədər çirkaba batıb və marginal solçuların sığınacağına çevrilib
Ərdoğanın sözlərinə görə, CHP iddialara cavab vermək əvəzində küçə terroru ilə məşğuldur: "Müxalifət nə edirsə, etsin. Təmkinliyimizi pozmayacağıq. Bizim bələdiyyələrimiz rüşvət, korrupsiya tərəfdarı olmayacaq, xalqa xidmət edəcəklər. Xalqımız CHP-nin Suriyadakı atəşi ölkəmizə daşımasına imkan vermədi. Təxribatçılar 4 gündür ki, millətimizin rahatlığını pozmaqla məşğuldur. Polislərə, müstəntiqlərə hücum edirlər. Küçə terroru ilə milli iradəyə təzyiq göstərirlər. Buradan CHP başqanına səslənirəm; nədən qorxursunuz? Niyə cavab vermirsiniz? Bir ovuc oğrunun əlində alətə çevrilən CHP-nin durumu Atatürkün partiyasının tərəfdarlarını üzür".
Dünən, 21:39
Ramazanın 23-cü gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
Martın 23-ü Ramazan ayının 23-cü günüdür.
Sabah imsak vaxtı saat 05:13, iftar isə 19:10-dadır.
İmsak duası:
“Allahumməğsilni fihi minəz-zunub. Və təhhirni fihi minəl-uyub. Vəmtəhin qəlbi fihi bitəqval-qulub. Ya muqilə əsəratil-muznibin!”
Tərcüməsi: “İlahi, bu gün mənim günahlarımı yuyub, məni eyblərdən təmizlə! Bu gün qəlbimi təqva ilə xalis et! Ey günahkarların xətasına göz yuman Allah!”
İftar duası:
“Allahummə ləkə sumtu və əla rizqikə əftərtu və əleykə təvəkkəltu. Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim. Ya vasiəl-məğfirəti iğfirli!”
Tərcüməsi:
“İlahi, səndən ötrü oruc tutdum, sənin verdiyin ruzi ilə iftar açdım və sənə təvəkkül etdim. Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə. Ey hüdudsuz bağışlama sahibi, mənim günahlarımı bağışla!”
Allah orucunuzu qəbul etsin!
Dünən, 21:39
Ramazanın 23-cü gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
Martın 23-ü Ramazan ayının 23-cü günüdür.
Sabah imsak vaxtı saat 05:13, iftar isə 19:10-dadır.
İmsak duası:
“Allahumməğsilni fihi minəz-zunub. Və təhhirni fihi minəl-uyub. Vəmtəhin qəlbi fihi bitəqval-qulub. Ya muqilə əsəratil-muznibin!”
Tərcüməsi: “İlahi, bu gün mənim günahlarımı yuyub, məni eyblərdən təmizlə! Bu gün qəlbimi təqva ilə xalis et! Ey günahkarların xətasına göz yuman Allah!”
İftar duası:
“Allahummə ləkə sumtu və əla rizqikə əftərtu və əleykə təvəkkəltu. Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim. Ya vasiəl-məğfirəti iğfirli!”
Tərcüməsi:
“İlahi, səndən ötrü oruc tutdum, sənin verdiyin ruzi ilə iftar açdım və sənə təvəkkül etdim. Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə. Ey hüdudsuz bağışlama sahibi, mənim günahlarımı bağışla!”
Allah orucunuzu qəbul etsin!
Dünən, 21:39
Ramazanın 23-cü gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
Martın 23-ü Ramazan ayının 23-cü günüdür.
Sabah imsak vaxtı saat 05:13, iftar isə 19:10-dadır.
İmsak duası:
“Allahumməğsilni fihi minəz-zunub. Və təhhirni fihi minəl-uyub. Vəmtəhin qəlbi fihi bitəqval-qulub. Ya muqilə əsəratil-muznibin!”
Tərcüməsi: “İlahi, bu gün mənim günahlarımı yuyub, məni eyblərdən təmizlə! Bu gün qəlbimi təqva ilə xalis et! Ey günahkarların xətasına göz yuman Allah!”
İftar duası:
“Allahummə ləkə sumtu və əla rizqikə əftərtu və əleykə təvəkkəltu. Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim. Ya vasiəl-məğfirəti iğfirli!”
Tərcüməsi:
“İlahi, səndən ötrü oruc tutdum, sənin verdiyin ruzi ilə iftar açdım və sənə təvəkkül etdim. Bağışlayan və mehriban Allahın adı ilə. Ey hüdudsuz bağışlama sahibi, mənim günahlarımı bağışla!”
Allah orucunuzu qəbul etsin!
Dünən, 20:26
İmamoğlu Ədliyyə Sarayına gətirildi
İstanbul şəhər bələdiyyəsinin sədri Ekrem İmamoğlu Çağlayandakı Ədliyyə Sarayına gətirilib.
İmamoğlu ilə yanaşı 91 şübhəli də dindiriləcək.
Prosedura uyğun olaraq, həmin şəxslər prokurora ifadə verməlidirlər. O, öz növbəsində iş materiallarının məhkəməyə göndərilməsi ilə bağlı qərar verəcək.
Qeyd edək ki, İmamoğlu PKK terror təşkilatı ilə əməkdaşlıq, korrupsiya və rüşvət maddələri ilə ittiham edilir.
Dünən, 19:54
Pünhan Şükür,
jurnalist-tədqiqatçı
jurnalist-tədqiqatçı
POEZİYANIN TƏSDİQLƏDİYİ ŞƏXSİYYƏT
Giya Paçxataşvilinin “Doğum şəhadətnaməsi” adlı şeirlər kitabı çap olunub.
Gül istərdi ki, bülbül onun solması fəlsəfəsindən uzaqlaşıb fidanı sevsin. Amma heç də hər gülə, yəqin ki, məsələn, küsəyən mimozaya aid etmək olmaz bu sözü.
Rəhmətlik Lamara da istərdi ki, tərk edib getdiyi Givisini etibarlı birinə əmanət etsin. Bir müddət yalnız Lamara ilə bağlı xatirələri ilə yaşadı Givi. Özü demişkən, bir gəzərgi baş daşı kimi yaşadı. Ta ki, Xatirəyə rast gələnə kimi.
Dostların məsləhəti ilə evlənmişlər. Bəlkə də ilk əvvəl ikisinə də elə gəlirdi ki, onların izdivacı gerçək sevgiyə çevrilməyəcək, evlilikləri də sadəcə taleyin hökmü ilə dul qalmış iki bədbəxtin bir damın altında yaşamasından ibarət olacaq. Amma ziyalılıqları ilə dərk etdilər ki, sevginin başlanğıcı da, dayağı da qarşılıqlı hörmətdir. O hörməti qorudular, artırdılar, sözün həqiqi mənasında məhəbbətə çevirdilər və qəlblərindəki deşiyi yamadılar.
Sənin getdiyin beş ildi -
Ürəyin başı deşildi...
İndi Xatirədir
Mələyi ev-eşiyin,
O, saf sevgi ilə yamayır
Ürəyimdəki deşiyi...
Yeni ailə qurandan üç il sonra bu şeiri yazan Giya və Xatirə indi mərhum həyat yoldaşlarının məzarlarını ziyarətə qoşa gedirlər. Əminəm, rəhmətliklərin hər ikisinin ruhu şad olmalıdır. Bəli, Giyanın evinin divarından Lamaranın şəklini götürmədi, əksinə, birini də özü çəkdi rəssamlığı bacaran Xatirə xanım. Beləliklə, Xatirə xanımın sayəsində Giya gəzərgi baş daşından yeriyən şeirə çevrildi. Qonşusu və yeni işıq üzü görmüş kitabının redaktoru, şair – tərcüməçi Nurafiz Hüseynov Giyaya həsr etdiyi, kitabda “Son söz” əvəzi təqdim olunan şeirində yazır:
Bizim məhləmizdə bir nağıl kişi
Yaşayır, - yeriyən şeir kimidi.
Ürəyi ağzında ocaq çatıbdı,
Salam verməyi də xeyir kimidi.
Bizim məhləmizdə bir nağıl kişi,
Bir gözlə mat qoyar təkgözlü Divi.
Givinin bir gözü – Xatirə xanım,
Bizim məhləmizin gözüdü Givi.
Giya Paçxataşvilinin (Givi) son illərdə qələmə aldığı şeirlərdən ibarət yeni kitabı “Doğum şəhadətnaməsi” adlanır. Kitab Regional Hüquqi və İqtisadi Maarifləndirmə” İctimai Birliyinin dəstəyi ilə “CN Poliqraf” MMC-də çap olunub.
Azərbaycanın gürcü oğlu G.Paçxataşvilinin şeirlərinin ön cərgəsində Vətənə və onun vətənpərvər övladlarına həsr olunanlar gedir: “Azərbaycan bayrağı”, “Vətən”, “Mübariz İbrahimova”, “28 may”, “44 günlük müharibə”, “Şəhid bulaqları”, “20 yanvar”, “Bakı – Qroznı uçağı”, “Qara qutu” və s.
Amma nə özünə yar-yoldaş tapmağı, nə də Vətən müharibəsində qələbə Givinin qəbindəki bütün xalları əritmədi. Çünki o xallar bir deyil, iki deyil... İki il əvvəl qardaş Türkiyədə baş verən, on minlərlə insanın həyatına son qoyan dəhşətli zəlzələdən təsirlənən şair bu mövzuda qələmə aldığı şeirləri kitabda ayrıca fəsil kimi “Türkiyə dəftəri” sərlövhəsi altında təqdim edib:
“Quraraq xoş gələcək,
Türkiyə dirçələcək,
Körpələr böyüyəcək,
Qovaraq nəhs illəri
“Zəlzələ Şəhidləri”.
Givi şərik kədərə,
Şeir yazmaz hədərə.
Dua edib min kərə
Xatırlayır Sizləri,
“Zəlzələ Şəhidləri”.
Koronavirus pandemiyası Givinin də qohumları və dostları sırasından xeyli can aldı. Pandemiya şəhidlərinin müqəddəs ruhlarına həsr etdiyi şeirdə yazır:
Həyat –
Ağzında oksigen balonu olan
xəstənin yaşamaq arzusu.
Və...
tibb bacısının verdiyi
bir udum ilıq su...
Öz dini etiqadı xristianlıq olsa da, müsəlman təəssübkeşliyi var şairin. Ərəb ölkələrindən Avropaya miqrasiya edərkən dənizdə boğulan insanlara görə günahı pullu ərəb şeyxlərində görür:
...Məkkədə qoyunlar kəsilir,
Gəmilərdə miqrant tünlüyündən
Dənizin yaşamaq eşqi əzilir.
Şeytana tuşlanan daşlar
Təkrar-təkrar zəvvarlara satılır...
Avropaya üz tutan müsəlmanlar
Allahın ümidinə atılır.
G.Paçxataşvili şeirlərində cəmiyyətin eybəcərliklərini, məsələn, sosial həyatın mənfi təzahürü olan aborta əl atanları qınayır, narkomaniyanın, alkoqolizmin fəsadlarını xatırladır, artıq pul qazanmaq üçün Şimala üz tutandan sonra vətəni, ailəni unudan kişiləri lənətləyir. Şair eyni zamanda cavanlara sağlam həyat tərzini, oxumağı, idmanla məşğul olmağı tövsiyə edir, cüdo üzrə olumpiya çempionu Hidayət Heydərovun nailiyyətini tərənnüm edir.
Kitabda əlahiddə bölüm təşkil edən “Təbiət şeirləri” oxucuya günəşli səmanın, təmiz havanın, şairin öz sözləri ilə desək, “sərinlik bəxş edən mehin, otlara güc verən şehin”, “soyunaraq payızı qarğışlayan, barını səxavətlə xalqa bağışlayan” ağacların, zəng saatı ilə müqayisə etdiyi xoruz banının ecazkar təsirini ötürür. “Şəki, sabahın xeyir!”, “Bakıya yağan yağış”, “Payız”, “Layısqıda payız gecəsi”, “Şəkidə Novruz yağışı” adlı şeirlər ümumiyyətlə, poeziyada təbiət mövzusunda yazılmış gözəl nümunələrdəndir.
Müəllif “Doğum şəhadətnaməsi” kitabında uşaq ədəbiyyatına da yaxşı töhfələr verib. Onun uşaq şeirlərinin ümumiləşdirdiyi qəhrəmanı – Xatirənin qardaşı oğlu Vüsaldır. “Vüsalın var çantası”, “Yeni ilin Vüsalı”, "Vüsalın sualları”, “Qısqanc Vüsal”, “Vüsal günəşə baxır” və başqa bu kimi şeirlər oxucunu məsum uşaq dünyasına səyahətə aparır.
Olduqca dostcanlı adamdır Givi. Kitabında ailəvi dostluq etdiyi mərhumə millət vəkili Qənirə xanım Paşayevaya, şair, alim Qiymət Məhərrəmliyə, xalq artisti, bədii qiraətçi Eldost Bayrama, bəstəkar İqbal Ağayevə, rəssamlar Rais Rəsulzadəyə, Sehran Allahverdiyə, yazıçı Meyxoş Abdullaya, şairlər Vaqif Aslana, Famil Hacısoya, jurnalistlər İlham Abbasova, Əflatun Amaşova, Şəmsiyyə Kərimovaya, İlhamə Qəsəbovaya, göz həkimi Eloğlu Məmmədova, kardioloqlar Eldəniz və Arzu Əliyevlərə ithaf etdiyi şeirlərlə adları çəkilən ziyalıların timsalında İnsanlığın gözəl xüsusiyyətlərinin altını cızır, örnək göstərir. Sadiq dost kimi, analarını itirən Ləman Ələşrəfqızına, İqbal Ağayevə, Pünhan Şükürə təsəlli verir, səbr diləyir.
Nə olur-olsun, kitabda diqqətdən heç cür kənarda qalmayacaq əsas cəhət yenə də Givinin həyat yoldaşı Xatirə xanıma həsr etdiyi şeirlərin sayca xüsusi çəki təşkil etməsidir: “Sən gələli”, “O-Sənsən”, “Yarıma”, “Xatirənin ürəyi”, “Şirinim”, “Şəkilim” və s.
Məncə, belə də olmalıdır. Təsadüfdən bu sətirləri qələmə aldığım bu günkü təqvim - 2 mart 2025-ci il Xatirə Mikayıl qızı Paçxataşvilinin ad günüdür. Elə ona görə də bu yazını Giyanın ömür-gün yoldaşına hədiyyə etdiyi “Mübarək” şeiri ilə yekunlaşdırır, bütün ailə quran cütlüklərə birinci bəxtdən bu cür sevgi arzulayıram:
Günü qamaşdıran, aya naz satan,
Təlx olmuş ovqatın başını qatan,
Dərdi bürmələyib heçliyə atan
Xatışım, doğulan günün mübarək!
Tənhalıq əlindən məni qoparan,
Sevgi dünyasına şəstlə aparan...
Qışda bahar olan, baharda boran
Xatışım, doğulan günün mübarək!
Bakıda bərq vuran Şəki ulduzu,
Evimə yağıştək ələnən ruzu,
Ay böyük ürəkli balaca quzum –
Xatışım, doğulan günün mübarək!
Mərdanə sevgili, sadiq həbibim,
Aşpazım, xəttatım, könül təbibim,
Şeir müəllifi, ömür sahibim,
Xatışım, doğulan günün mübarək!
Xatirənin ad günü, sənin də “Doğum şəhadətnamən” mübarək, Givi! O gün olsun, “Şəxsiyyət vəsiqəsi”ni də yazasan! Hərçənd, sənin kimi şəxsiyyətə, səninki kimi cizgiləri daşıyan adama şəxsiyyətini təsdiq edən heç bir sənəd lazım deyil.
Dünən, 19:46
Parkda anasına 8 bıçaq zərbəsi endirdi - Həbs edilmədi
Göygöldə anasını bıçaqlayan 17 yaşlı oğlan barədə qərar açıqlanıb.
Hadisə ötən ilin iyul ayında Göygöl şəhərində yerləşən parkda baş verib.
Gənc oğlan anasının illər əvvəl atasını tərk edib başqa şəxslə ailə qurmasını heç vaxt qəbul edə bilməyib. O, anası ilə sosial şəbəkə vasitəsilə əlaqə saxlayıb və Göygöl şəhərində görüşüb.
Görüş zamanı mübahisə yaranıb və o, üzərində gətirdiyi bıçaqla anasına səkkiz bıçaq zərbəsi endirib. Qadın sağ qalıb və xəstəxanaya yerləşdirilib.
Gənc məhkəmədə özünü təqsirli bilsə də, verdiyi ifadədə qisas niyyəti ilə hərəkət etdiyini deyib. O, anasının başqa bir şəxslə ailə qurmasını qəbul edə bilmədiyini və bu səbəbdən onu bıçaqladığını bildirib. Hadisəni planlaşdırmadığını, əsəbi anında belə bir addım atdığını qeyd edib.
"Anam bizi atıb başqa adamla ailə qurduqdan sonra ona nifrət etməyə başladım. Heç vaxt onunla danışmaq istəmədim. Son vaxtlar qisas almaq fikri məni rahat buraxmırdı. Ona yazıb görüş təyin etdim. Parkda onu görən kimi həyəcanlandım, cibimdəki bıçağı çıxarıb vurdum. İlk zərbəni vuranda qışqırdı, amma dayana bilmədim. Sonra qaçıb evə getdim və polisin gələcəyini gözlədim", - o, məhkəmədə deyib.
Zərərçəkmiş qadın isə məhkəməyə ifadəsində oğlunun illərlə atasının və digər qohumların təsiri altında olduğunu bildirib. Onun sözlərinə görə, oğlunun bu addımı atmasında başqalarının da təsiri olub.
Şahid ifadələrinə görə, hadisə parkın sakinlər olmayan bir yerində baş verib. Hadisədən dərhal sonra polis əməkdaşları qadına kömək edib və şübhəli şəxsin axtarışına başlayıb. Oğlan hadisədən sonra qaçaraq yaşadığı kəndə gedib və polisə könüllü təslim olub.
Məhkəmə bütün sübutları araşdıraraq təqsirləndirilən şəxsin Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 126.1-ci maddəsi (qəsdən sağlamlığa ağır zərər vurma) ilə təqsirli bilinməsinə qərar verib. Ona 3 il azadlıqdan məhrumetmə cəzası təyin olunub, lakin məhkəmə onun yetkinlik yaşına çatmamasını və zərərçəkmişin şikayətçi olmamasını nəzərə alaraq cəzanı şərti tətbiq edib.
Gənc 3 il müddətinə sınaq dövründə olacaq və məhkəmənin təyin etdiyi qaydalara riayət etməlidir.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!