“AND OLSUN QƏLƏMƏ” VƏ İNSAN ÖMRÜ
(Ayətxan Ziyad İsgəndərov haqqında)
Bu göstərici Ayətxan Ziyadın peşəkar jurnalistikada ilk qələm nümunəsinin mətbuat səhifələrində göründüyü 1969-cu ilin avqust ayı deməkdir. Hansı ki, həmin il orta məktəbi bitirən 18 yaşlı Ayətxan Əlibayramlı “İşıq” qəzetində dərc etdirdiyi iki məqalə ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU-nun) jurnalistika fakültəsinə sənəd vermək hüququ əldə etmiş və həmin fakültənin tələbəsi olmuşdur.
Əslində isə Ayətxan Ziyadı jurnalistikaya istiqamətləndirən yolun yaşı daha əvvəlki illərdən-orta məktəbdən bünövrə götürüb. Əvvəlcə oxuduğu sinfin, sonra isə şagirdi olduğu Hacıqabul 9 saylı dəmir yol orta məktəbin “Ədəbiyyat” divar qəzetinin redaktoru olub.
Ayətxan Ziyadın peşəkar yazıçı-jurnalist, tədqiqatçı ömrünü üç mərhələdə təsnifatlandırmaq olar:
- 1969-2001-ci illər. Bu illərin əhatəsində öncə Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində (indi qapalı səhmdar cəmiyyət), sonra müxtəlif respublika qəzet və jurnallarda çalışmış, yaxud çap olunmuşdur;
- 2001-ci ildən yaradıcılığına kitab nəşri də daxil olmuşdur. “Sənsiz, yaxud Arifsizlikdə ötən ömür” kitabı ilə açılan bu səhifə bu gün də uğurla davam etdirilməkdədir;
- 2015-ci ildən bu ömürə elmi tədqiqatla məşğul olmaq kimi bir missiya da əlavə olunmuşdur. Yola saldığı son 6 ildə 60-dan artıq beynəlxalq və respublika elmi konfransına qatılmış, oxucularına 6-dan artıq monoqrafiya və dərs vəsaiti ərməğan etmişdir.
Bir cəhəti xüsusi qeyd olunmalıdır ki, Azərbaycan ədəbiyyatında və jurnalistikasında “dissident ədəbiyyatı” və “Azərbaycan səlcuqları” mövzuları ilk dəfə A.Ziyad tərəfindən tədqiqata cəlb edilmişdir. “Heydər Əliyev-azad düşüncənin və milli təfəkkürün təəssübkeşi” məqaləsində ümummilli lider Heydər Əliyevin dissident ədəbiyyatı ilə bağlı düşüncələri və mövqeyi önə çıxarılmışdır. Məqalə “Paritet” qəzetinin, “İpək yolu” elmi jurnalının və “Azərbaycan” jurnalının 2008-ci il saylarında dərc olunandan sonra ilk dəfə “Space” TV (daha sonra digər TV-lər də) bu mövzuda verilişlər səsləndirməyə başlamışlar.
Bu məqam üçün gəlin tanış olaq:

Kimdir Ayətxan Ziyad İsgəndərov?
Bu sualı ilk olaraq “Bu mənəm-Ayətxan Ziyad” kitabında yazıçı-jurnalist, tədqiqatçının özü cavablandır¬mışdır. Kitab 5 bölümdən ibarətdir: 1. “Mən kiməm?”; 2. “Ayətxan Ziyad dostların, qələm yoldaşlarının deyimlərində”; 3. a) “Kitabları haqqında yazılmışdır”, b) “Haqqında söz yazdığı kitablar”; 4. “İnsanın doğum tarixinin sirləri” və “Yaddaşları yaşadır fotolar”.
QISA ARAYIŞ
1951-ci il oktyabrın 15-də Hacıqabul şəhərində anadan olmuş, 1969-cu ildə orta təhsilini başa çatdırmışdır. ADU-nun (indiki BDU-nun) jurnalistika fakültəsinin 1975-ci il məzunlarındandır. Tələbəlik illərində Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin (indi QSC) ştatdankənar müxbiri (1970-1976) olaraq yaradıcılıqla məşğul olmuşdur. 1975-1976-cı illərdə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin nəşriyyatında, 1976-1994-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində kiçik redaktor, redaktor, böyük redaktor-şöbə müdiri vəzifələrində çalışmışdır. 1994-cü ilin yayından sonrakı zaman kəsiyində “Ədalət” qəzetində, “Azər¬bay¬can məktəbi” jurnalında, “Respub¬li¬ka”, “Naxçıvan” və “Yeni Naxçıvan”, “Həftə içi”, “Hakimiyyət və Xalq” qəze¬tlərində, 15.09.2004 - 03.04.2006-cı illərdə AMEA-nın İnsan Hüquqları İnstitutunda elmi işçi və paralel olaraq institutun nəşri olan “Dir¬çəliş-XXI əsr” elmi jurnalında (analitik-İnformasiya Mərkə¬zi¬¬nin rəhbəri) çalışmışdır.
A.Ziyad İsgəndərovun 2007-ci ildən sonrakı fəaliyyəti ADPU ilə bağlı olmuşdur. Yanvar 2007 - fevral 2015-ci illərdə “Gənc müəllim” qəzetinin redaktoru olmuşdur. 2015-ci ilin martından ADPU Elmi-Tədqiqat Mərkəzinin elmi işçisidir.

AzTV-də işlədiyi 25 il müddətində Azərbaycan LKGİ MK (VLKSM MK) Komsomol Projek¬toru Qərargahının üzvü, AzTV Azad Həmkarlar Komitəsinin üzvü, AzTV Bağçılıq-bostançılıq təsərrüfatının sədri, AzTV DOSAAF-n sədri, AzTV Xalq Drujinası Qərargahının sədri və s. ictimai işlərdə çalışmışdır;
- 1979-cu ildə Gənc Jurna¬list¬lə¬rin II Ümumit¬ti¬faq Qurul¬tayının nü¬ma-yəndəsi olmuşdur (Moskva şə¬hə¬rində keçirilmişdir), Ümumittifaq Teleradio Veriliş¬ləri Komitəsində (Moskva) yaradıcılıq təcrübəsi keç¬mış, kosmonavtların Bayka¬nur Kosmodromunda (Moskva) olmuşdur;
- Qarabağ Müharibəsinin ilk günlərindən ATƏŞKƏSƏ qədər – 6 il sərasər hər ay 7-10 gün cəbhə bölgələrində olmuş, Azərbaycan ordusunun döyüş yolunu tarixləşdirən efir materialları ilə çıxış etmişdir.
- AzTV-də Hərbi Proqramlar və Salnamə baş redaksiyası yaradılmasının təşəbbüskarıdır.
- 2000-ci il parlament seçkilərində deputat¬lı¬ğa namizəd olmuşdur.
- “XX əsr Azərbaycan yazıçıları” ensiklopediyasında barəsində yazılmışdır.
- Haqqında vikipediya yaradılmışdır.
1980-ci ildən SSRİ Jurnalistlər İtti¬faqının, 2010-cu ildən Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin, 2015-ci ildən Azərbay¬can Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.
İki əsrin mükafatları:

- 1980-ci ildə Azərbaycan LKGİ MK-nın Fəxri Fər¬manını almışdır;
- Azərbaycanlı əsgər Rahib Məmmədova həsr etdiyi “Əfsa¬nə¬yə dönən ömür” adlı radio verilişi pul mükafatı və əmək kitab¬çasına yazılmaqla dəyərləndirilmiş, radio verilişinin məqalə variantı “Ölməzlik” toplusunda nəşr edilmişdir (Bakı-Azərnəşr-1989. Səh: 60-67).
- Hərbi-vətənpərvərlik mövzusun¬da yazan jur¬nalistlərin yaradıcılıq müsabi¬qəsində “Ədalət” qəze¬tinin xüsusi mükafatını almışdır;
- 2012-ci ildə «Əsrin ziyalı¬ları» Xey¬riyyə İcti¬mai Birliyinin «İlin alimi - İlin ziyalı¬sı» diplomuna,
- 2019-cu ildə “Qafqaz-Media” İB-nın təsis etdiyi “İlhamlı Azərbaycan” diplomuna,
- 2021-ci ildə “Ziyadar” Mükafatına la¬yiq görülmüşdür.
Nəşr olunmuş 16 kitabdan 6-sı monoqrafiya, 1-i dərs vəsaitidir. Daha 2 monoqrafiya nəşr üçün hazırdır.
ETM-də uşlədiyi 6 il ərzində 60-dan artıq bey¬nə¬lxalq və respublika elmi konfransında, həmçinin 4 seminarda məruzə ilə çıxış etmiş, müvafiq sertifikatlara layiq görülmüşdür, elmi məqalələri konfrans materiallarında dərc edilmişdir. Seminarlardan biri AMEA-nın Dilşilik İnstitutunda olmuşdur.
İşıq üzü görmüş kitabları:
1. “Sənsiz, yaxud Arifsizlikdə ötən ömür”. Ba¬kı-2001, 400 səh.
2. “Mən¬dən sonra...”. Şeir, hekayə, publisistika.
Bakı-“ULU”-2010, 616 səh.
3. “Qazyanlı Mir¬həbi ağa. ADPU-2010, 132 səh. (araşdirma xarakterlidir).
4. “Qaz¬yan¬lı Mirhəbi ağa” (təkrar nəşr). Bakı-“ULU”-2010, 149 səh. (araşdirma xarakterlidir)
5. “Hər hökmü za¬man verir”. Kiçik povestlər. Bakı-2010, 100 səh.
6. “Şamaxının Kürdə¬mic kəndi. Tarix, publi¬¬si¬s¬tika, rəvayət”.
Bakı-2014, 70x100 1/16, 536 səh. Monoqrafiya.
7. “ADPU-da qalan izim”. Bakı-2014, 400 səh.
8. “Heydər Əliyev - xalqının, dövlətinin qürur ünvanı”. Bakı-2018. 168 səh. Monoqrafiya.
9. “Dədə Qorqud” ün¬va¬¬nında sözüm” (el¬mi məqalələr. Mart 2015-2017-ci il).
Bakı-“ULU”-2018. 268 səh. Monoqrafiya.
10. “Heydər Əliyev və ədəbiyyat məsələləri: Azərbaycan ədəbiyyatının, mədəniyyətinin... –
dövlətinin hamisi”. Bakı-2018. 104 səh. Dərs vəsaiti.
11. “Heydər Əliyev və ədəbiyyat məsələləri: Azərbaycan ədəbiyyatının, mədəniyyətinin... –
dövlətinin hamisi”. Dərs vəsaiti. “LAMBERT Akademic Publishing” nəşriyyatı – 2018, 92
səh.; İSBN-13: 978-613-9-88091-1 və İSBN-10: 613-98800912.
12. “Ömrüm bir yaşıl yarpaq, rəngləri mənimkidi. (heka¬yə,
povest, kino-ssenari, şeir)”. İKSAD yayın evi - 2019, 463 səh.
13. Zaur Ustacın uşaq dünyası. Bakı-2021, 58 səh. Elmi məqalələr.
14. Azərbaycan mətbuatı tarixi. Z.Xəlil, P.Soltanqızı,A.Z.İsgəndərov.
Bakı-“Elm və təhsil”- 2021, 132 səh. Monoqrafiya.
15. Bu mənəm – Ayətxan Ziyad. Bakı-2021. 400 səh.
16. Zahid Xəlilin poetik obrazları ədəbi tənqid müstəvisində. 200 səh. Monoqrafiya.
17. Elmi mübahisələr: mülahizələr, qənaətlər.
Nəşrə hazır daha 9 kitabı vəsait çatışmazlığına görə uzun illərdir işıq üzünə həsrət qalıb.
Ayətxan Ziyad İsgəndərov bu gün də sutkanın 16-18 saatını yorulub-usanmaq bilməyən enerji ilə qələmə sarılıdır. Bu, şablon, söz xatirinə deyilən söz deyil, söylənilənləri fakt olaraq Ayətxan Ziyadı tanıyıb-bilənlərin hamısı görür, bilir.
Bütün bu əzmkarlıq, qələmə fəda edilmiş 53 il qarşılığında imkanlarımız daxilində Ayətxan müəllimin fədakarlığını qiymətləndirməyə çalışmışıq. Beləki, tərəfimizdən elmi araşdırmaçılıq fəaliyyətinə görə “Vintsas”, 53 illik ədəbi-bədii yaradıcılığı nəzərə alınmaqla “Bayram Bayramov” Mükafatlarına layiq görülmüşdür. Yuxarıda yazımın “Qısa arayış” bölümündə qeyd olunduğu kimi Ayətxan müəllimin doğum günü 15 oktyabrda olacaq qarşıda qosqoca iki ay var bu münasibətlə imkanlı şəxsləri nəşrə hazır kitablarının çapına dəstək olmağa, əlaqədar təşkilat və qrumları isə onun qələmə, yazıya xərclədiyi günlərin xoş xatirəsi ola biləcək əlamətdar işlər görməyə çağırıram. Söna qədər həmsöhbət olduğunuza görə təşəkkür edir və söhbətimi artıq çoxdan Haqqın dərgahına varmış digər dəyərli ziyalımız Cabir Novruzun ibrətamiz misraları ilə bitirmək istəyirəm:
Sağlığında qiymət verin insanlara,
Yaxşılara sağ olanda yaxşı deyin,
Sağlığında yaman deyin yamanlara...

30.07.2022. Bakı.
Zaur USTAC
“Yazarlar” jurnalının baş redaktoru,
şair-publisist.

"Nur Ocağı" Qulu İsmayılov Xaləddin oğlunun şeirlərini təqdim edir:
(Qulu Xaləddinoğlu)

VƏTƏN
Ana yurdun torpağının,
Hər qarışı,daşı Vətən.
Dünya qızıl bir üzüksə,
O,üzüyün qaşı Vətən.

Odur əsil sevgili yar,
Onsuz mənə gen dünya dar,
Ürəyimdə nə sevda var,
Hamısının başı Vətən.

Sərt küləklər əssə yandan,
Can ayrılsa əziz candan,
Əgər ayrı düşsəm ondan,
Gözlərimin yaşı Vətən.

KÜSÜB MƏNDƏN
Nə vaxtdır qələmdən gen gəzdiyimdən,
Qələm küsüb məndən,söz küsüb məndən.
Vəsf etmirəm deyə hüsnünə şeir,
Bir aybəniz sima-üz küsüb məndən.

Qayğılar o qədər başımı qatıb,
Çağlayan ilhamım elə bil yatıb,
Yollar da aparmır əlimdən tutub,
Cığır küsüb məndən,iz küsüb məndən.

Şeirlər azalıb,say vermir daha,
Sanki,"ilham pərim" pay vermir daha,
Dağlar da səsimə hay vermir daha,
Dərə küsüb məndən,düz küsüb məndən.

Misralar lal olub,dinmir,danışmır,
Təbim incik düşüb,mənlə barışmır,
Bir vaxt yanan ocaq indi alışmır,
Alov küsüb məndən,köz küsüb məndən.

GƏNCLİYİ
Necə oldu,harda qaldı bilmədim,
Çox axtardım,tapammadım gəncliyi.
O hey oldu atlı,mənsə piyada,
Çapıb getdi,tutammadım gəncliyi.

Gedən gündən dünyam oldu qaranlıq,
Sevinc susdu,qəm eylədi fironluq,
İstəsəm də geri dönə bir anlıq,
Ömrə bir də qatammadım gəncliyi.

Aramızdan aylar,illər ötsə də,
Yarı yolda qoyub məni getsə də,
Gözlərimdən həmişəlik itsə də,
Ürəyimdən atammadım gəncliyi.

TƏLƏSDİM
Bir zaman gəncliyə qovuşmaq üçün,
Böyümək istədim,yaşa tələsdim,
Anlamadım gedən ömürdən gedir,
Yuxarı can atdım,başa tələsdim.

Həyat yollarında durmadan qaçdım,
Xəyalımda aya,ulduza uçdum,
Gəncliyin başına min oyun açdım,
Yazı yolda qoyub,qışa tələsdim.

Xatirəyə dönüb itən günlərə,
Ömürdən xəbərsiz bitən günlərə,
Durna qatarıtək ötən günlərə,
Sevinclə,kədərlə qoşa tələsdim.

Görəndə ömürün çoxu gedibdir,
İllər saçlarımı bəyaz edibdir,
Qocalıq xəlvəti məni güdübdür,
Onda ayıldım ki,boşa tələsdim.

BAŞQADIR
İstərsə sonradan yüzünü sev sən,
İlk eşqin ləzzəti,dadı başqadır.
Qəlbinə,ruhuna hakim kəsilən,
Hisslərin doğması,yadı başqadır.

Xəyalından getməz nurlu ay üzü,
Daim xatırlanar söhbəti,sözü,
Ürəkdə alışan alovu,közü,
İçini yandıran odu başqadır.

Sevda yollarına ilk dəfə çıxan,
Sənə məhəbbətin gözüylə baxan,
Qəlbini əbədi odlara yaxan,
O ülvi sevginin adı başqadır.

YAZDIM
Nə zaman əlimə qələm götürdüm,
Şeiri duyğuma uyğun,tən yazdım.
"Ilham pərim" cuşa gəldiyi anda,
Təb vadar edəndə,gərəkdən yazdım.

Hər zaman oturdum,durdum ər ilə,
Duz-çörək kəsmədim namərd biriylə,
Mərdin süfrəsində alın təriylə,
Halal qazandığı çörəkdən yazdım.

Qələmə verdiyim əhdi pozmadım,
Səmtimi düz tutdum,yolda azmadım,
Yazmaq xatirinə şeir yazmadım,
Nə yazdımsa onu ürəkdən yazdım.
İSTƏDİM
Yaşadığım bu həyatda,
Nə şöhrət,nə şan istədim.
Nə var-dövlət,zəngin həyat,
Nə süni ad-san istədim.

Nur olsun deyə gözümə,
İşıq salsın yol,izimə,
Səhərləri mən üzümə,
Xoş açılan dan istədim.

Arzuladım hey baharı,
Sevmədim heç baran,qarı,
Bir-birinə insanları,
Ola mehriban istədim.

Səsləyərək mələkləri,
Etdim arzu,diləkləri,
Soyuq əsən küləkləri,
Keçə məndən yan istədim.

Özümü dərk edən andan,
İstəmədim çox şey ondan,
Hey duamda Yaradandan,
Əsas sağlam can istədim.

VAXTIDIR
Nə qədər istəsə daha coşammaz,
Artıq, dalğaların senən vaxtıdır.
Hərarəti azdır,qızdırmır yeri,
Günəşin qüruba enən vaxtıdır.

Daha yox əvvəlki,o odlu baxış,
Günlərim ömürə vurmayır naxış,
Dəyəmi isladır yağanda yağış,
Köçümün geriyə dönən vaxtıdır.

Aşıq,bir hava çal xəyala dalım,
Ötən günlərimi bir yada salım,
Mən də şeir deyim ay qadan alım,
Könlümün susmayıb,dinən vaxtıdır
GƏLƏCƏM
Məndən küsüb,üz döndərən,a kəndim!
Bir gün sənlə barışmağa gələcəm.
Mənə əziz,doğma olan kəslərin,
Cərgəsinə qarışmağa gələcəm.

Dərəsindən,təpəsindən keçməyə,
Yer belləyib,dağlarda ot biçməyə,
Bulaqların gözündən su içməyə,
Təbiətlə qovuşmağa gələcəm.

Vəfalı dost,bir mehriban üz olub,
Niyyəti saf,əqidəsi düz olub,
Yurdu sevən ürəklərdə köz olub,
Ocaq kimi alışmağa gələcəm.

O əvvəlki şən-şuxluğum ta yoxdu,
Dərdim var ki,ürəyimə bir oxdu,
Deyiləsi söhbət çoxdu,söz çoxdu,
Dərdlərimi danışmağa gələcəm.

Gələcəyəm üzə gələn bu yazda,
Yolumu gözləsin qoy telli saz da,
Boynumda haqqı var onun bir az da,
Elim üçün çalışmağa gələcəm.

"Nur Ocağı" Nailə Şahverdinin şeirlərini təqdim edir:

ANANIN YUXUSU
Yuxuda görmüşdü ana oğlunu,
Düşmənlə vuruşan igid əsgəri.
Bu döyüş səhnəsi qorxutdu onu,
Dəhşətli yuxuyla açdı səhəri.
Ananın ürəyi sıxıldı yaman,
Başının üstünü aldı qəm - kədər.
Yenə də qəlbində var idi güman,
Oğlundan alacaq yaxşı bir xəbər.
Bu bir həqiqətdir, bir acı gerçək,
Inamı səhv oldu, ümidi soldu.
Oğlunu bayrağa bükülmüş görcək,
Ana fəryad etdi, saçını yoldu.
Ağlama anacan, qoparma fəryad,
Bu dərdi dağ belə daşıya bilməz.
Hər kəsə əzizdir, şirindir övlad,
Göylərdə yaşayar, şəhidlər ölməz.
UCALIR GÖYLƏRDƏ ŞANLI BAYRAĞIN
Gözün aydın olsun, ey ana Vətən,
Geriyə çəkildi o azğın düşmən.
İşğalda deyilsən, nəhayət ki, sən.
Azad nəfəs alır çəmənin, dağın,
Ucalır göylərə şanlı bayrağın.

Sülh əldə elədik, bu da bir gerçək,
Fərəhlən, ağsaqqal, sevin, ağbirçək!
Hər bağın, hər bağçan açsın gül-çiçək,
Nur saçsın hər zaman sənin çırağın.
Ucalır göylərə şanlı bayrağın.

Çoxdan gözləyirdik bu gözəl anı,
Zəfərlə qurtaran bu şad zamanı.
Heç kimə vermədik Azərbaycanı.
Qoy yansın əbədi odun, ocağın,
Ucalır göylərdə şanlı bayrağın.

Mərd, igid oğullar dağıdır, sökür,
Düşmən təslim olur, belini bükür.
Azadıq, xoşbaxtıq Allaha şükür!
Yenə də bizimdir cənnət torpağın,
Ucalır göylərə şanlı bayrağın.
YARPAQLAR
Əsir dayanmadan şiddətlə külək,
Payız – yarpaqları başıma tökür.
Yaşımın üstünə yaş qoyur fələk,
Xəlvətcə ömrümün binasın sökür.
Hər yaşım artdıqca qocalıram mən,
Bir gün görəcəksən məni ağbirçək.
Saçıma dən düşüb, üzülüb bədən,
Amma ki, yaşamaq istəyir ürək.
Alır verdiyini geriyə torpaq,
Torpaqdan yaranan torpağa gedir.
Mənimtək zavallı bir sarı yarpaq,
Həyatdan doymadan onu tərk edir.
QOCALMA, ANA
Yaş üstə yaş gəlir, böyümüşəm mən.
Saçıma dən düşür, qırışır üzüm.
Yenə qulluğumda dayanmısan sən,
Təşəkkür etməyə çatmayır sözüm.

Etdin gəncliyini sən mənə qurban,
Nənnimin başında yuxusuz qaldın.
Mən hər yıxılanda deyərək"ay can",
Bağrına basaraq, könlümü aldın.

Təzədən yaz gəlib, açılır güllər,
Saçır öz ətrini çiçək hər yana.
Həftənin boyundan boy alır illər,
Bircə istəyim var, qocalma, Ana!!!
SƏN ALIN YAZIMSAN
Tez açan çiçəklər çox erkən solur,
Gəncliyin həzzi də lap qısa olur...
Demə sevgilimsən: - həsrətimsən de,
Sən alın yazımsan, qismətimsən de.
Nə qədər yansa da tonqal da sönür,
Atəşə nə düşsə tez külə dönür...
Demə alovumsan: - xiffətimsən de,
Sən alın yazımsan, qismətimsən de.
Zaman ömrümüzdən sıyrılıb gedir,
Cavanlıq anbaan bizi tərk edir...
Əbədi dünyamsan, cənnətimsən de,
Sən alın yazımsan, qismətimsən de.
SEVİRƏM SƏNİ
Sən oldun canımdan əziz, doğma can,
Yarama məlhəmsən, dərdimə dərman,
Səni qismətimə yazıb Yaradan,
Sən nə yaxşı varsan, sevirəm səni.

Ən çətin anımda yanımda qaldın,
Mənimlə bir yerdə saralıb soldun,
Sən qürub vaxtımın şəfəqi oldun,
Sən nə yaxşı varsan, sevirəm səni.

Dilimdə ah-nalə, qəlbimdə həsrət,
Gözümdə gündüz də olmuşdu zülmət.
Sən mənə bəxş etdin sevinc, səadət,
Sən nə yaxşı varsan, sevirəm səni.

Sənsiz bir qəfəsdi bu dünya mənə,
Hər bir kəs möhtacdır onu sevənə,
Allaha min şükür rast gəldim sənə,
Sən nə yaxşı varsan, sevirəm səni.
ALLAH DƏRGAHINDA
Yalvardım Allaha qorusun səni,
Səndən uzaq etsin dərdi, kədəri.
Yəqin ki, Yaradan eşidər məni,
Odur nizamlayan qəmi-qəhəri.
Qəlbinə dolmasın heç zaman təlaş,
Tanrı hər bir işdə köməyin olsun.
Üzündə gül açsın təbəssümün kaş
Sevinclə, fərəhlə ürəyin dolsun.
Sükuta dönməsin sinəndə həsrət,
Ömrünə yar olsun bizi yaradan.
Yurd-yuva salmasın gözündə heyrət,
O, səni qorusun bəladan hər an.

SƏN YARATDIN ŞEİRİMİZİN VƏTƏNİN

Ramiz Qusarçaylının səs-küyə səbəb olan, hadisəyə çevrilən yeni yazdığı “VƏTƏN” poeması kitabı taleyimizin və tariximizin qan yaddaşı və ruhunu əks etdirən vətənçiliyin anatomiyasıdır.Oxucu auditoriyasının böyük marağına səbəb olan bu kitab yüksək tiraj və satış sayına görə son illərin nəşrləri sırasında ən çox oxunan və reklam olunan çap məhsuludur.Nəfis tərtibat və yüksək poliqrafiya üsulu ilə nəşr olunan “Vətən” poemasını geniş anlamda həm də türklüyün İbrət Manifesti adlandırmaq olar! İbrət dərslərindən qazandıqlarımız qədər də gələcək nəsillərə verəcəklərimizin fövqündə yalnız və yalnız bir amil dayanır: Türkün yol xəritəsi!
Üçüncü min ilin fiziki varlığının yuxarı “sam” hissəsində, yəni baş qafasında yerləşən sağlı-sollu, habelə onurğa beyinlərində ən çox çaşdırılmış Saq türklüyü və Ata kultunu xilas eləmək...Çünki hər birimizin üzərində “Tarix” adlanan provokasiyalar həyata keçirirlər. Ən əsası onlardan xilas olmaqdır. Xilas olmağın yollarını isə Ramiz Qusarçaylı öz poemasında Tanrıdan gələn ilahi şeir misralarıyla böyük həvəslə qələmə almışdır. Bu mənada müəllif bizlərə çox ağır və şərəfli missiyanı daşımağı, o cümlədən, üzərimizə düşən yükü sona qədər çəkə biləcəyimizə And içməyimizi tövsiyə edir.
O, qaladığı Türk ocağını öz şeirləriylə sönməyə qoymur.Onu alovlandırır, qızışdırır, şölələndirir. Nə yaxşı ki, bu ocağın közü təkcə özümüzü yox, dünyanın hər tərəfinə səpələnmiş milyonlarla soydaşımızın Vətən sevgisini sönməyə qoymur. Bu gün o sevgini Günəş işığı qədər qəlblərdə şölələndirən Ramiz Qusarçaylı taleyimizin yeni poeziya vətəninin təməlini qoyur. Ürəklə deyə bilərəm ki, dahi söz peyğəmbərimiz Məhəmməd Füzulinin yaratdığı vətən fəlsəfəsinin bir közü də məhz Ramiz Qusarçaylının elə özüdür.
Gəl, gəzək tarixin mənbələrini,
Gəzək Vətən-Vətən türbələrini,
Gəzək kitab-kitab kitabələri,
Gəzək yazı-yazı sərdabələri,
Keçək Midiyadan, Mannadan bir də,
Dolaşaq tarixin ucqar yerini,
Açıb günə sərək arxivlərini...

İdeologiya hər bir xalqın tarix boyu düşüncələrinin yekunu və fəlsəfi tamlığıdır. Bu tamlıq isə bir xalqın poetik düşüncə tərzini və gen yaddaşında bəşəri hissin anatomiyasını formalaşdırır. Azərbaycan xalqının milli ideologiya və vətənçilik ideyasının kökündə poeziyanın rolu mən deyərdim ki, siyasi dünyagörüşün rolu qədərdi. Daha doğrusu, bir az da ondan üstündür.
Absurd həyat həqiqətlərini hər bir xalqın öz dilində təhdəlşüur məna qatlarına o dilin gücü ilə yerləşdirmək şairdən böyük məharət, ustalıq, sərrastlıq və səliqəlilik tələb edir. Əgər Azərbaycan türk dili Xl –ci əsrdən vətənçiliyin əsas qayəsi sayılırsa Ramiz Qusarçaylının bu dilin imkanları çərçivəsində qələmə aldığı “Vətən” poeması dediklərimizi mütləq mənada təsdiq etmiş olur.

Türkün Tanrı dili öz dili idi,
Qopuz dili idi,
saz dili idi,
O boyda cövlanın,
cəngin içində,
O boyda ləngərin,
rəngin içində,
Türkün təlim dili müqəddəs savaş,
Türkün savaş dili dərs dili idi,
Ancaq...
dövlət dili fars dili idi...(?!)

Vətən məsələsini ədəbiyyatda ilk dəfə qabardan Abasqulu ağa Bakıxanov olub. O, “Gülüstani-irəm” əsərində vahid Vətən problemini qoyub və bölünmüş Vətənin faciəsini göstərib.
XlX əsrdə Azərbaycan tarixi ədalətsizlik nəticəsində ikiyə bölünərək Rus və Fars imperiyaları tərəfindən işğal edildi. Vətənçilik Azərbaycan ziyalılarının təfəkküründə bu işğaldan sonra gündəmə gəldi. Əslində vətənimiz ikiyə yox, ona qədər bəlkə də iki yüz yerə parçalanmışdı. Bir ucu Arazdan yuxarı Arran (Kürün şimalındakı Şirvan, cənubundakı Albaniya – Ərsaq) Arazdan aşağıdakı Midiya (Mada-Batı) Arran-İran və Midiyanın qərbindəki qədim Borçalı (indiki Gürcüstan, Ermənistan və Urmiya –Rum mahalı) nəzərdə tutulur. Dərbəddən Börü (pers) körfəzinədək olan bir hissə böyük Cavidin xarakterizə elədiyi kimi “atəşlə suyun öpüşdüyü” müqəddəs məkana qədər hissə-hissə alınaraq 2 milyon 800 mim kv.k. dən 114.000 kv.k. qədər azalmışdı. Söylədiklərimiz əsərdə şeirin diliylə diqqətdən yayınmır.
Arazdan bu tayda,-
Azərbaycanda,
Damarı Dərbənddə,
qanı Şirvanda,
Bir əli dənizdə, bir əli dağda,
Ruhu göy üzündə,
canı torpaqda,
Sığınıb bir halal ocağa, oda,
Tarıxi qədim bir coğrafiyada,
Gözündə qığılcım,
cəngində vüqar,
Tayfalar varıydı,-
Cəsur tayfalar.
“Kəşkül”, “Əkinçi” qəzetlərində, ”Molla Nəsrəddin və “Füyuzat” jurnallarında ilk olaraq Azərbaycançılıq və Türkçülük ideyalarının təbliği vətənçilik epoxasının ilk təməl daşlarıni qoydu. Ramiz Qusarçaylının tarixi ədalətsizliyə münasibəti olduqca maraqlıdır.
Yeni rəng gəlirdi, çalar gəlirdi,
İctimai rəyə, siyasi rəyə,
Gəlirdi “Əkinçi”,
“Molla Nəsrəddin”,
“Müsəlman xeyriyyə cəmiyyətləri”,
Dövlət binaları,
“İsmayilliyyə”...
Dahi Firudin bəy Köçərli 1901-ci ildə özünün rusca ilk ədəbiyyat tarixini yazanda onun adını “Azərbaycan tatarlarının tarixi” adlandırır. O vaxt ruslar Azərbaycanlı sözünü çıxardıb “tatar” yazmışlar. Nəinki Azərbaycan sözünü, hətta XlX əsrin sonunda bu sözü xəritələrdən belə çıxardıb Qafqaz sözü ilə əvəz etmişdilər.
“Vətən” poemasında tariximizin keşməkeşli yollarına yeni baxış və analitik təhlil oxucunu vətənçilik qayəsində bir yerə toplayır. Bu birlik və həmrəylik çağrışı Vətənə səslənən şair harayıdır. Çünki Vətənin tarixi qudsal ruhların və kainatın tarixi qədərdir.
İlahi, zülmümüş Vətəni sevmək,
İlahi, ölümmüş Vətəni sevmək,
Sevən ürəklərə qara çəkiblər,
Vətən deyənlərin dili kəsilib,
Vətən deyənlərin başı kəsilib,
Vətən deyənləri dara çəkiblər,
Vətən deyənləri ağlar qoyublar,
Gözünün içində od qalayıblar,
Vətən deyənləri şaqqalayıblar.
Onu da qeyd etməliyəm ki, Azərbaycançılığı ilk dəfə Azərbaycan qayəsi adı ilə ictimai təfəkkürə Məhəmməd Əmin Rəsulzadə gətirmişdir. Müəllif əsərində bu məqamı da nəzərdən qaçırmamış, saf əxlaqına və təmiz vicdanına sadiq qalaraq tarix qarşısında öz münasibətini bildirmişdir. Gələcəkdə böyük və vahid Azərbaycan Cümhuriyyətinin yaranma nüvəsinin ilk poetik qığılcımı olan “Vətən” poeması əminəm ki, yeniliyin Ana yasası kimi misilsiz dəyərə layiq görüləcəkdir.
Böyük Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin
Vətən harayından,
Vətən səsindən,
Vətənin Türk-islam iradəsindən,
Süzülüb gəlirdi ilk partiyalar,
İlk milli qurumlar,
milli şuralar,
Öndə “Müsəlman Gənclik Təşkilatı”ydı,
İlk milli azadlıq hərəkatıydı.
Tarixin dərin qatlarını vərəqləyən şair türkün söykökünü və yaranış bünövrəsinin rişələrini poetik duyğularla kəlmə-kəlmə, misra-misra qafiyələndirir.
Şumer,-
Altı min il eradan qabaq,
Tarixdə ən qədim sivilizasiya,
Qədim mədəniyyət, qədim od-ocaq,
İkiçayarası,-
Mesopotamiya.
Gəl,
gəzək Akkadi. Babilistanı,
Daş cizgilərində, gilyazılarda,
Yaşanır tarixin Şumer dastanı
Basma qəliblərdə. Mil yazılarda...
Şirin dili və axıcılığı olan bu poema tarixi-fəlsəfi baxımdan Azərbaycan ədəbiyyatının ən samballı poeziya nümunələrindən biri sayıla bilər. Keçmişlə bugünü və gələcəyi eyni istehkamda canlandıran şair yatmış tarıxın alt qatlarının psixoloji subyektlərini cəsarətlə açıb göstərmişdir. Şair alternativləri sevməyən tarixin doğru və düzgün, açıq və gizli sirlərini oxucuların müzakirəsinə verməklə yalanın həqiqət olmadığı qənaətini ortaya qoyaraq özünün sevdiyi Vətən idealına sadıq qalmışdır. Bu sadiqlikdə Ramiz Qusarçaylının tənhalığını və Vətən içində özünü qürbətdəki kimi hiss etməyini də qeyd etməmək insafsızlıq olardı. Əllbəttə, bu əlahəzrət tənhalıq Ramizin sözün həqiqi mənasında Ana Vətən hesab etdiyi müqəddəsliyə qanı və canı qədər rahib olmasından irəli gəlir.
Poeziya tükənəndə İnsan təklənir. İnsan təklənəndə cəmiyyət təklənir. Cəmiyyət təklənəndə isə Vətən təklənir. Ramiz poeziyanı Ruhun ehtiyacından daha çox “Vətən yaşasın”- deyə iliyinə qədər sevdiyi vətəni belə vəsf eləyir. Onun yolunda son nəfəsinədək əlindəki qələmlə vuruşmağa and içir.
Nə xırman bir, nə dən birdi,
Döyən min-min, bədən birdi,
Mən ha deyim Vətən birdi,-
İkidi Araz dilində”.

Əmir PƏHLƏVAN

"Nur Ocağı" Zaur Naqaninin şeirlərini-qəzəllərini təqdim edir:
Yazım.{qəzəl}
Ver mənə paslı qələm, sözlə vurum cila yazım,
Dünyanın gərdişini, gözüm dola-dola yazım.
*
Yazım o halına dəm, bir neçə dastan az olar,
Dərdini gizli çəkən, qəlbi yara qula, yazım.
*
Bu nə əyri , bu nə düz, anlamır heç kəs yerini,
Haqlılar haqq dilənir, haqqı ola-ola, yazım.
*
Var elə çarəsiz İnsan, dolanır hər günü ac,
Başını qatmaq üçün, qaçır sağa, sola, yazım
*
Dünənki yalan dönüb, bu gün doğru mizan qurur,
Söyləsin hap-gopunu, məndə bala-bala yazım.
*
Qamu bimar gəzir Allah, sənədir son ümüdİ,
Bu səbəb elminə aşkar, ver özün bəla, yazım.
*
Mənə yazdıqca gözəl, günləri şükründə qalıb,
Doymaz o zikrinə dil, İlham ala-ala yazım.
*********
Bu dünyanın.
Deyirlər ki, sev dünyanı, gözəldir,
Peşindəyəm, hələki bu güyanın.
Dünya hapdan-gopdan, dünya düzəldir,
De, nəyinə vurulum bu dünyanın?
***
De, nə deyim, nə danışım onunla?
Fərqi yoxdur, əvvəliylə, sonuyla,
Bir üz versəm, oynayacaq onuyla,
De, nəyinə vurulum bu dünyanın.?
***
Haqq çağırır, haqdan uzaq, gen gəzir,
Haqq itirib , "HAK,,dan uzaq , din gəzir,
Qiyamətdən qorxub, bucaq, tin gəzir,
De, nəyinə vurulum bu dünyanın?
***
Nəşələnib, itib başım tap deyır,
Tazı susub, dovşanlara qap deyir,
Yıxılanın kəs başını, xırp deyir,
De, nəyinə vurulum bu dünyanın?
***
Nə tənələr, vurdu mənə dinmədim,
Çox alçaldı, mən təninə enmədim,
Kədər səpdi, bircə - bircə dənlədim,
De, nəyinə vurulum bu dünyanın.?
***
Naqaniyəm, məcburam dolanmağa,
Tələsmirəm, gözlərinə dolmağa,
Yam - yamıara, gəzdirirsə "haftağa,,
De, nəyinə vurulum , bu dünyanın.?
Dünya düzələr.
Özümlə aparan, deyiləm naşı!
Dinləsin sükanın tutan kimsələr.
Keçib əyrilərin əlinə başı,
Düşsə düz əllərə, dünya düzələr.
****
Qaldı dəngil - düngül, gəda əlində,
Çürüdü, çürüyən qida əlində,
Düşdü zalimlərin, oda əlində,
Düşsə düz əllərə, dünya düzələr.
***
Duymadı kimsənin, bir kəlmə sözün,
Rüşvətlə bağladı, nadanlar gözün,
Oyuncaq eylədi, əllərdə özün,
Düşsə duz əllərə, dünya düzələr.
***
İtirib imanı - dini haçannan,
Dost olur, zinadan söhbət açannan,
Bir deyən varmıdır, uzaq qaç onnan?
Düşsə düz əllərə, dünya düzələr
***
Utanmır adının bir hərifindən,
Bilmir yarandığın, kim tərəfindən?
Həzz alır əyrinin "şin,, tərifindən,
Düşsə düz əllərə, dünya düzələr.
***
Aldanır uşaq tək, hər addım başı,
Getmir öz başına, deməsən "çoşı,,
Sürən bisavaddır, özü də naşı,
Düşsə düz əllərə, dünya düzələr.
***
Boyum çox qısadır, çatmır boyuna,
Deyəm qulağına düzün, oyana,
Naqani, bunları qoysaq bir yana,
Düşsə düz əllərə, dünya düzələr.
Dünyaya aşiq.{qəzəl}
Özümü tərki cahan eylədim aşiq, sənə qalsın,
Uğruna bağrımı qan eylədim aşiq, sənə qalsın.
*
Məni dünya bələdi hər acıya, nisbəti dünya,
Ruzidən bəxtimi yan eylədi aşiq, sənə qalsın.
*
Səni öz halinə məftun eləyibdir, günü-gündən,
Bunu eşqinlə əyan eylədin aşiq, sənə qalsın.
*
Sənə girdabı verən kuyi yalannan, mədh edirlər,
Sözümü ziddinə-zənn eylədin aşiq, sənə qalsın.
*
Bilirəm başqa şirin hüsnü cəmalı, dili saysız,
Dadıb onsuzda ziyan eylədim aşiq, sənə qalsın.
*
Mən onu hər zaman öydüm nə səmərdi, gözüm ağlar?
Bu səbəbdirki bəyan eylədim aşiq, sənə qalsın.
*
Dönə min bağı gülüstanə yalandır, talan oldu,
Bu cavan ömrü xəzan eylədim aşiq, sənə qalsın.

A nazlım!

Yada düşən ilk xatirə kimisən,
Dili şəkər, əli nəzir, niyazlım,
Bir məsəl var, aya günə dönmüsən,
Gözlərini, gözüm gəzir a nazlım.
***
Xəyalım yoluna, düşər gecələr,
Yuxum qor götürüb, bişər gecələr,
Fikrin ürəyimi, deşər gecələr,
Ruhum fərağında azar, a nazlım.
***
Könlüm uçar, sən yadıma düşəndə,
Adın ürək adlı, dilbər güşəmdə,
İzin qalıb, sevincimdə, nəşəmdə,
Sənsizliyim, məni üzür, a nazlım.
***
Sən gedəli, dilim balsız, könlüm ac,
Dərd boynuma, dolanıb qulac-qulac,
Hərdən sənə yaman duyur ehtiyac,
Göynəməkdən qəlbim bezir, a nazlım.
***
Naz, qəmzəni at kənara, yaxın gəl,
Yel ol gülüm, saçlarıma toxun, gəl,
Sevgilimsən şən, yaramaz, həm dəcəl,
Şıltaqlığın verir huzur, a nazlım.

"Nur ocağı" Ramilə Əliyevanın şeirlərini təqdim edir:

Yaşayır
İnsanoğlu bu dünyaya gələndən,
Bir qəribə güman ömrü yaşayır.
Yüksəkləri fəth eləmək istəyir,
Zirvələrdə duman ömrü yaşayır.
*
Bitmir sözü, tükənməyir arzusu,
Çiçək açır xoş niyyəti, duyğusu.
Məyus olur, bəzən sözün doğrusu,
Parçalanmış talan ömrü yaşayır.
*
Cəhd eyləyər, yuva qurar həvəslə,
Çalış, vuruş bu yuvanı sən bəslə.
Anlamayan, dinləməyən bir kəslə,
Bəzən küskün, yalan ömrü yaşayır.
*
Xatirələr dilləndirər ruhunu,
Təhlil edər yanlış ilə doğrunu.
Sarsılanda bu illərin yorğunu,
Əzrayıldan aman ömrü yaşayır.
*
Arzu sonsuz, ömür qısa, yol yarı,
İnsan qəlbi hey vəsf edər baharı,
Qarlı qışa düşəndə arzuları,
Şaxta çovğun, boran ömrü yaşayır.
*
Sual edər əvvəlini, sonunu,
Hey axtarar taleyinin yönünü.
Tapmayanda, itirəndə yolunu,
Bəlkələrdə qalan ömrü yaşayır...

Bilinməz

Qəribə dünyanın sakinləriyik,
Gecəsi bilinməz, günü bilinməz.
Düyğular qarışıq, hislər rəngbərəng,
Arzunun, istəyin yönü bilinməz.
*
İsıqlı sabahdan güc alan kəsin,
Yıxılan dikələn, ucalan kəsin,
Hər gün qətrə-qətrə qocalan kəsin,
Ömrünün əvvəli, sonu bilinməz.
*
Var-dövlət sahibi olanlar getdi,
Arzusu gözündə qalanlar getdi,
Bağçası baharda solanlar getdi,
O gedən köçlərin önü bilinməz.
*
Dünyanın min cürə gərdişi varmış,
Hər qəlbin duyğusu,vərdişi varmış,
Xeyirxah əməldə mərd işi varmış,
Sədası duyular, ünü bilinməz.

Düzəlmir

Bir bahar ömrünü yaşayır insan,
Taleyin boranı-qarı düzəlmir.
Qəlbində min arzu daşıyır insan,
Yarı düzəlsə də, yarı düzəlmir.
**
Dil açır qəlblərdə duyğu çələngi,
Dəyişir gözlərdə dünyanın rəngi,
Param-parça olmuş könlün ahəngi,
Yüz dəfə cilala, sarı düzəlmir.
**
Sevinc də, kədər də ömür payıdır,
Yorğun fikirlərim məni uyudur,
Ömrümüz bir karvan, sarvan yoludur,
Bağçamız xəzandır, barı düzəlmir.
**
Ey dünya, gəl durma mənim qəsdimə!
Ağrını-acını tökmə üstümə.
Mən qərib mehmanam, sənin qəsrinə,
Gəlmişəm sevincdən sarı,... düzəlmir.
**
Çalsın könüllərin xoş təranəsi,
Bürüsün ətrafı sevgi nəşəsi,
Qəlbində xoş niyyət daşıyan kəsin,
Deməsinlər heç vaxt halı düzəlmir.

Ucal Azərbaycanım
Ana yurdum, çiçəklənən diyarım,
Sənə bağlı duyğum, xoş arzularım,
Qoy var olsun elim, obam, mahalım,
Sabahından güc al, Azərbaycanım!
Ucaldıqca, ucal, Azərbaycanım!

Sən qəlbimin alovusan, odusan,
Sən eşqimin əzəl-axır adısan,
Sən dilimin bal damlayan dadısan,
Keçmişinlə qocal, Azərbaycanım!
Bu gününlə ucal, Azərbaycanım!

Dağlarının zirvəsində qar gözəl,
Yamaclarda gül toplayan yar gözəl,
Bağ-bağçanda heyva gözəl, nar gözəl,
Gözəllikdən bac al, Azərbaycanım!
Yüksəklərə ucal Azərbaycanım!

Çox yanlışlar durdu sənin qəsdinə,
Doğruları itirməyin qəsdi nə?
Mən qurbanam duruşuna, şəstinə,
Düşmənindən öc al, Azərbaycanım!
Sən tarix yaz, ucal Azərbaycanım!

Ey Vətənim, ey Yenilməz millətim,
Var-dövlətim, şan-şöhrətim, sərvətim,
Sənə bağlı saf duyğum, xoş niyyətim,
Zirvələrdə tac ol, Azərbaycanım!
Güdrətli ol, güc ol, Azərbaycanım!

Qocalıram mən
Qəribə istəkdir, qəribə duyğu,
Hər an varlığından güc alıram mən.
Qara saçlarına bəyazlar düşür,
Sən yaşa dolursan, qocalıram mən.
*
Güllərin ətrini verir nəfəsin,
Sənlə gözəlləşir, duyğum, həvəsim.
Ay məni, hər kəsdən qoruyan kəsim,
Sən varsan göylərə ucalıram mən.
*
Bir ömür həsr etdin mənə dünyada,
Bilmirəm neyləyim sənə dünyada,
Könlüm qərib sahil, kimsəsiz ada,
Bu qəmli taledən öc alıram mən.
*
Baxışın ruhuma qol-qanad verir,
Sən varsan həyat da mənə dad verir,
Hər kəs bu dünyaya bir cür ad verir,
Dünyanın yükündən bac alıram mən.
*
Yaşa ey ömrümün yorğun mələyi,
Qayğın, məhəbbətin ruhum gərəyi,
Dərdlərə dərmandı ana ürəyi,
Məlhəmsən sağalıb güc alıram mən!
Sən yaşa dolursan, qocalıram mən.

Ana
Sən mənim ömrümün yorğun mələyi,
Sən mənim damarda qanımsan, ana.
Sənin yoxluğuna dözməz ürəyim,
Saçımda bəyazım, ağımsan, ana.

İsti nəfəsinlə dünyam isindi,
Sevginlə, qayğınla qəlbim sevind,i
Sənsiz bir dünyada olmaq çətindi,
Həyata bağlanan bağımsan, ana.

Birgə addımladıq bu yollarda biz,
Yoruldu fikrimiz, əməllərimiz.
Axı neyləyərəm dünyada sənsiz?
Həm sevinc, həm kədər çağımsan, ana.

Payızda yuvadan köç edər quşlar,
Bir ömür sonlanar, bir ömür başlar,
Yarpaqlar tökülər, yağar yağışlar,
Artıq xəzan görmüş bağımsan, ana
21.10.2021.
ANA ÜRƏYİ
Sevgidən yaranıb sevinc payımdır,
Şeirimdi,nəğməmdi, duyğularımdı,
Gündüzlər günəşim, gecə ayımdı,
Sirli Kəhkəşandır, ana ürəyi.

Qayğısı tükənməz, istəyi sönməz,
Bağçası ətirli, gülləri solmaz.
Çalışar, vuruşar, yoruldum deməz,
Bir sirli məkandır, ana ürəyi.

Sarsılsan, yorulsan, yanlışa uysan,
Bir anda hər şeyin fərqinə varsan,
Hüzura, sevgiyə ehtiyac duysan,
Ən doğru ünvandır, ana ürəyi.

Varlığı dünyanın özü qədərdir,
Yoxluğu hüzündür, qəmdir, kədərdir,
Sakit bir limandır, coşqun Xəzərdir,
Dalğalı ümmandır, ana ürəyi.

Laylası həzindir, duyğusu dərin,
Baxar, hey yollara qəmli gözlərin,
Nigaran baxışın, müdrik sözlərin,
Dərdlərə dərmandır, ana ürəyi.
Təbibdir, loğmandır, ana ürəyi.

Sevgisini səxavətlə paylayar,
Kədərini ürəyində saxlayar,
Gecə-gündüz ümman kimi çağlayar,
Şeirdi, dastandı, ana ürəyi.
Bütöv bir cahandı, ana ürəyi.

07.03.2022.

Şüvəlan qəsəbə Mədəniyyət evində Xurşidbanu Natəvanın 190 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib.
İyulun 20-də Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsinin Şüvəlan qəsəbə Mədəniyyət evində Qarabağın sonuncu hakimi Mehdiqulu xan Cavanşirin qızı, Qarabağ xanlığının banisi İbrahimxəlil xanın nəvəsi, Azərbaycan bədii fikrinin görkəmli siması Xan qızı Xurşidbanu Natəvanın 190 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib.

Tədbiri açıq elan edən aparıcı Aytən Nağıyeva tədbir iştirakçılarını salamlayıb, sonra Xurşidbanu Natəvan haqqında geniş məruzə ilə çıxış edib. Tədbirdə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, "Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi" İctimai Birliyinin sədri, publisist Güllü Eldar Tomarlı, eyni zamanda şair, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin üzvü, Hacıxanım Səadət Buta iştirak edərək Xan qızı Natəvanın həyat və yaradıcılığı haqqında tədbir iştirakçılarına ətraflı məlumat verərək şairənin ədəbi yaradıcılığı, gördüyü xeyriyyə işləri ilə yadda qaldığını qeyd ediblər. Güllü Eldar Tomarlı və Hacıxanım Səadət Buta Xurşidbanunun ilhamla qələmə aldığı şeirləri səsləndiriblər.

“Səma” rəqs ansamblının qızlardan ibarət “Məşəl” rəqs kollektivinin çıxışı tədbir iştirakçıları tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb.

"Nur Ocağı" Hənifə Şəbnəmin şeirlərini təqdim edir:

Gözlərim
Nə zaman keçmişi seyrə çıxıram,
Qəhərdən kövrəlib dolur gözlərim.
Kirpiklərim şimşək kimi çaxnaşır,
Leysan yağan bulud olur gözlərim.
-----
Yaş yandıran yanağımda iz qalıb,
Baxışımda nə işvə, nə naz qalıb,
Odu sönüb kül altında köz qalıb,
Nuru azaldıqca solur gözlərim.
.........
Dürna qatarına bənzəyir illər,
Şəbnəmi külək tək qovur fəsillər,
Xəzan gəlib yasa batıbdı tellər,
Heyfini özündən alır gözlərim.

Bilmirəm
Deyirsən ki daha gileyli yazma,
Sevginin rəngini tuta bilmirəm.
Sinəmdə yurd salıb həsrət açısı,
Neyləyirəm söküb ata bilmirəm.
.......
Gileylənmək sanma mənə asandı,
Göynərtisi yeddi başlı çibandı,
İçmək olmur sanki açı dərmandı,
Arasına şərbət qata bilmirəm.
........
Yumaq kimi şözələnir yaddaşım,
Dərya olub boğur məni göz yaşım,
Yar vəfasız oldu, ölüb qardaşım,
Yorğanım od alıb yata bilmirəm.
.........
Sən hardan biləsən mən nələr çəkdim?
Əllərim qoynumda boynumu bükdüm.
Neçə məzar üstə göz yaşı tökdüm,
Axıb dərya oldu bata bilmirəm.
......
Kənardan baxana döyüş asandı,
Hökm amansız olub Şəbnəm qurbandı,
Ağlayanda, ağladanda insandı,
Zalımın felindən ötə bilmirəm.

Sənəm Səbayelin xatirəsinə
........
Bir görüşlə ay Sənəm,
Yazıldın yaddaşıma.
O qədər doğmalaşdıq,
Döndün qız qardaşıma.
.......
Toy bayrama bənzədi,
Sizi gördüyüm günüm.
Sığal çəkdi başıma,
Gülümsər təbəsümün.
........
Əcəl zamansız aldı,
Ayrıldın cərgəmizdən.
Şəbnəm sizdən doymamış,
Sən nə tez doydun bizdən.

.........
Yazıram
Bir kövrək qanadlı Pərvanə olub,
Oduna yandığım şamdan yazıram.
Əriyən Şam, mənim bənizim solub,
Ah nalə çəkirəm qəmdən yazıram.
.........
Ömür yaşamamış yaşına dolan,
Arzusu muradı gözündə qalan,
Sevgiyə aldanıb qurbanlıq olan,
Ağlı dərya bəxti kəmdən yazıram
.........
Qəzaya uğradı sultanlıq taxdım
Dərya tək bulanıb lil olub axdım
Ruhumu apardı dalınca baxdım
Mənə qalan dərdi qəmdən yazıram
.........
Qəlbimdəki ağrı boyumu aşır
Yaş yandırıb yanaqlarım alışır
Göz yaşlarım mürəkkəbə qarışır
Qəlbimə süzülən andan yazıram
.........
Dönüb dağda Şəbnəm adlı səyyada
Sevgi gəzib tora düşdüm qayada
Bəxdim atlı özüm oldum piyada
Çatmadığım arzu kamdan yazıram
.......
Getdi

Oduma yanmağa pərvanə olan
Duman tək başıma dolandı getdi
Çal çarpaz dağ çəkib sinəmin üstə
Özü atəşimə qalandı getdi
.......
Öz evini yıxdı yad əlləriylə
Məni ağlatdı bəd əməlləriylə
Sevgimin yıxılan təməlləriylə
Ağlı dərya kimi bulandı getdi
........
Qayıt dedim doğru yola gəlmədi
Çox can dedim dəyərini bilmədi
Nə zaman ki peşkəş verdim almadı
Axırda sevgimi diləndi getdi
.........
Xəyanəti oldu başına töhmət
Əməlindən özü çəkdi xəcalət
O qaldı məndəki sevgiyə həsrət
Mənimsə varlığım talandı getdi
......
Rəvadımı Şəmnəm nələr yaşadı
İllərin yükünü tənha daşıdı
Köksümün altında sevgim üşüdü
Yaş olub gözümdən ələndi getdi

Yuxuda kəndi gördüm

Xatirəm çözələnib al əlvan yumaq kimi,
Məni məndən apardı dəcəl bir uşaq kimi,
Sevincimdən qaynayıb daşanda bulaq kimi,
Xəyalların içində yatıb yuxuya qaldım.
Gözlərimi yumanda hər yan çəməndi gördüm,
Yuxuda kəndi gördüm…
........
Xınalı kəklik kimi daşdan daşa səkirdim,
Xallı kəpənək olub güldən şirə çəkirdim
Ziyarətə bənzədib hər nə görsəm öpürdüm
(Sarı bulağa)endim (Bala təpə)yə cıxdım
(Bayrambulağı)ndakı qurulan bəndi gördüm
Yuxuda kəndi gördüm
..........
Qoca palıd yağışda başıma çətir oldu
Hörüyümə ilişən kollar saçımı ¹yoldu
Səmada çaxan şimşək yerdə vahimə saldıö
Qorxumdan diksinəndə kolluqdan düzə çıxdım
Cilovunu qoparan hürkək səməndi gördüm
Yuxuda kəndi gördüm
.......
Kölların arasında Bənövşələr boylanır
Yağış çəməni yuyub Lalə alışıb yanır
Meh əsib, şeh tökülür çəmənlər qurulanır
Sərçələr civildəşib, arılar şirə çəkir
Təbiyətin qoynunda nə varsa şəndi gördüm
Yuxuda kəndi gördüm
........
Bir yanda (Şindi) dağı əzəmətlə ucalır
Yamac gül çiçək açıb zirvəsində qar qalıra
Yayda (Keçəl təpə)də nənələr binə salır
Əyləşib süfrəsində nənəmə qonaq oldu
Əlvan boğçasındakı noğulu qəndi grdüm
Yuxuda kəndi gördüm
......
.
Gözümdə canlandırıb yenilməz Sultan kimi
Gəlişini gözlədim ağ atlı oğlan kimi
Bir nurani bəxdimi röyamda sənə yazdı
Həyatda can yoldaşı sevgimə bağban kimi
.......
Mürgülü çiçək idim cəh cəhindən ayıldım
Dən tutan sünbül oldum bar verdikcə əyuldum
Dərib səfamı gördün qiymətini bilmədin
Üzərimdən yol saldın ovuldum köşən kimi
.........
Gülümsər təbəssümüm dondu dodaqlarımda
Göz yaşım cığır saldı lalə yanaqlarımda
Şimşək çaxdı gürültu qopdu qulaqlarımdan
Yağış olub buluddan süzüldüm leysan kimi
.......
Ay vəfasız ömrümü sənə vermişdim hədər
Etibar eyləmişdim inanıb özüm qədər
Özüm sevginə əsir ruhum oldu dərbədər
Yaşamadan günlərim ötüşdü zaman kimi
........
Gözlədiyim ağ atlı oğlan döndü kabusa
İki günüm toy bayram üçüncü döndü yasa
Ölmək istədim bəlkə iztirablarım susa.
Məni güclə yaşatdı özünə qurban kimi
.......
Gündə neçə yol düşüb çıxdım qaynar qazandan
Bilmədim ondan küsüm ya bəxdimi yazandan
Nə Şəbnəmə yar oldu nə sevgisinə bağban
Dönüb şaxtalı qışa gəldi qar boran kimi
.....
Yar yolunda canımı çox eyləsəmdə fəda
Doğmalaşa bilmədim hər an bənzədim yada
Axan göz yaşım ümman, oldu mən özüm ada
Qəvvas olub dəryada üzməyidə bacardım
........
Vəfasıza uçmağa həran qol qanad oldum
Yenə qəlbində uzaq gözlərində yad oldum
Verdiyi əzablardan nə qədər bərbad oldum
O qədər tab gətirib dözməyidə bacardım
......
Bu zalım zamaniyə oldum günahsız qurban
İnsan bir dəfə ölər mən yüz yolla verdim can
Yalvarıb mətləbimi arzuladım tanrıdan
Düyün düşən bəxdimi çözməyidə bacardım
......
Keşməkeşli həyatın sınağından dərs aldım
İmtahanda meylimi kağız qələmə saldım
Qabarlı əlllərimin zəhmətiylə ucaldım
Alnım açıq üzüm ağ gəzməyidə bacardım
.......
Mənə çətin dərs verdi həyt adlı bu məktəb
Kipiyim qələm oldu göz yaşlarım mürəkkəb
Sonradan ozan oldum mən Hənifə Şəbnəm tək
Dərdimi ağ kağıza yazmağıda bacardım

"Nur Ocağı" Zəkəriyyə Qurbanovun şeirlərini təqdim edir:

Ümidlər sonuncu ölürlər

Silib əzabları, silib dərd-səri,
Qəlbimdə bir ümid gülü bitirdin.
Unutdum kədərli xatirələri,
Sən mənim ömrümə işıq gətirdin.

İndisə tərk edib gedirsən məni,
Tək qalan cismdir, ayrılansa can.
Unutma, əzizim, unutma, səni
Her yağan yağışla xatırlayacam.

Gedirsən, mən isə tək qalacağam,
Yağışlar könlümə həmdəm olacaq.
Səni gözləyəcəm ümidlə hər an,
Ümidlər sonuncu ölürlər ancaq.

Məktəb

Qayğısızdım bir zamanlar,
İndi bitir həmin anlar,
Həyəcandan qız-oğlanlar,
Girib başqa dona, məktəb.
*
Həyat albom, biz şəkillər,
Dolandı aylar, fəsillər,
Səndə keçirdiyim illər,
Heyif çatır sona, məktəb.
*
Çalan son zəngdirmi yəni,
Demək tərk edirəm səni,
Oğluntək yola sal məni,
Dua elə, ana məktəb.


Heyif

Unutdun sən məni ötən gün kimi,
İçdiyin o anda-amana heyif...
Sənə bəslədiyim təmiz sevgini,
Döndərdin böyük bir yalana heyif...
*
Səni düşünürdüm, bilsəydin, necə?
Nə gündüz bilirdim, nə də ki gecə.
Mənli günlərini döndərdin heçə,
Sənə sərf etdiyim zamana heyif...
*
Nə deyim, ay fələk, daha nə deyim?
Vəfasız yardandır sənə gileyim.
Onsuz yetim qalmış qəmli taleyim,
Düşübdür çiskinə, dumana heyif...
*
Necə gözəl idi, necə o çağlar,
Qəmli könlüm o illəri soraqlar,
Sevgiylə yaranan bağçalar, bağlar,
Nədənsə dönübdür xəzana heyif...

Gələcəyəm mən
Səni düşünürəm, olsam da harda,
Dondurmaz sevgimi boran da, qar da,
Laləli, nərgizli bir ilk baharda
Sənin görüşünə gələcəyəm mən.
*
Ömür parçalanib olsa da yarı,
Ürəyim can atır sevginə sarı,
Keçib dənizləri, kecib çayları,
Sənin görüşünə gələcəyəm mən.
*
Qurut gözlərində qalan nəmini,
Yandır məhəbbətin sönən şəmini,
Unudub dünyanın dərdi-qəmini,
Sənin görüşünə gələcəyəm mən.

Kaş
Silinib gedəydi duman, bulud, çən,
İnsan saçlarına düşməyəydi dən.
Zülümdən, əzabdan, qəmdən, qüssədən,
Gözlər kədərlənib dolmayaydı kaş.
*
Sevgiylə vuraydı bütün ürəklər,
Qol- qanad açaydı arzu - diləklər,
Könüllər oxşayan güllər, çiçəklər,
Təzə- tər qalaydı, solmayaydı kaş.
*
Ömrü uzanaydı səadətlərin,
Zamanı bitəydi şikayətlərin,
Vüsala yol gedən məhəbbətlərin,
Sonunda ayrılıq olmayaydı kaş.

Bağışla məni
Sevgimi dəyişməz duman da, sis də,
Verərəm canımı, təki sən istə.
Hər yağış yağanda, başının üstə
Tutduğun çətrinə bağışla məni!

Hər acı sözünə söyləyərəm can,
Qəlbim səninlədir, səninlə hər an.
Gözəl vücuduna gözəl yaraşan,
Saçının ətrinə bağışla məni!

“Bomba şousu”: Polis Petrosyanın evində axtarış aparıb

Ermənistanın birinci prezidenti Ter-Petrosyanın evinə bomba qoyulduğu barədə məlumat daxil olub.
Bu barədə eks-prezidentin mətbuat katibi Aram Musinyan “Sputnik Ermənistan”a deyib.
Bildirib ki, Petrosyanın malikanəsində polis əməkdaşları axtarış aparıblar, həmçinin əraziyə Patrul Xidmətinin alayı cəlb edilib.
Axtarışların nəticə vermədiyi, məlumatın yalan olduğu qeyd edilir.