28-05-2024, 12:11
Tariximizə doğan Günəş!
28 May - Müstəqillik Günü
1918-ci il mayın 28-də Məmməd Əmin Rəsulzadənin rəhbərliyi altında Şərqdə ilk müsəlman Demokratik Cümhuriyyət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yaranaraq müstəqillik tariximizdə silinməz iz qoydu və hər bir Azərbaycan vətəndaşının qəlbində yaşayır.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yaşadığı müddətdə gördüyü xeyli işlərlə bərabər təhsilimizə də çox böyük tövhəsini verdi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti tərəfindən 1919-cu ildə yaradılan Bakı Dövlət Universiteti və 1930-cu ildə ondan ayrılan Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC) gənclərimizin zəkasına nurlu çıraq oldu. Savadlı gənclərimiz ali təhsil alaraq gələcəyin böyük ziyalılarına çevrildilər. Bununla da gənclər həmin universitetlərdən bəhrələnərək yüksək elmi zirvələri fəth etdilər.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin fəal qurucularının hər biri çox böyük şəxsiyyətlər olub, vətən uğrunda canlarından keçiblər. Bizim generallarımız-Səməd bəy Mehmandarov, Əli Ağa Şıxlinski Rusiyada, Ruminiyada, Fransada böyük nüfuz qazanıblar. 1917-ci ildə Əliağa Şıxlınskini ”Rus artilleriyasının atası” adlandırıblar. Səməd bəy Mehmandarov isə brilyantlarla bəzədilmiş Georgi silahı ilə təltif olunub. Bu gün polad iradəli ordumuz Səməd bəy Mehmandarovun, Əliağa Şıxlınskinin iradəsindən güc alaraq onlardan bizə sərvət qalan bayrağımızı döyüş meydanında şərəflə dalğalandırırlar.
Vətən yolunda azadlıq çırağı
Düşmənə hər zaman olar göz dağı
Yüksəklərdən gələr səsi-sorağı
Müqəddəsdir, Azərbaycan bayrağı!
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tövhələrindən biri də sözləri Əhməd Cavada, musiqisi Üzeyir Hacıbəyova aid olan Azərbaycan himni hər bir Azərbaycan vətəndaşının qəlbində böyük sevgi ilə yaşayır.
Eyni zamanda, yaşadığı bu qısa müddətdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti daxili və xarici siyasətlə bərabər mədəniyyətimizə də öz tövhəsini vermişdir. 1918-ci ilin oktyabrında Dövlət Teatrı təşkil olunaraq “Bakı uğrunda müharibə”, “Azərbaycan” əsərləri tamaşaya qoyuldu.
Türk-müsəlman dünyasında ilk dəfə olaraq kişilərlə qadınların hüquq bərabərliyinin təmin edilməsi, qadınlara seçib-seçilmək hüququ verilməsi Azərbaycan qadınına verilən xüsusi diqqətin təcəssümü idi. Çünki, bir ölkədə qadının söz haqqı varsa, o dövlət daha güclü olar. AXC-nin sosial siyasət proqramına əsasən əsas diqqət müəssisələrdə 8 saatlıq iş gününün tətbiqinə və gecə növbəsinin ləğvinə yönəldildi. Qadınlara sağlamlığa ziyan vuran işlərdə çalışması qadağan edildi. Qadınlar işləyən müəssisələrdə körpələr evinin açılması nəzərdə tutulurdu. Azərbaycanda bu gün mövcud olan gender bərabərliyinin əsasını da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qoymuşdu.
“Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti doğma Vətənizimizin üzərində parlayan müstəqillik günəşidir.” (Hacı Zeynalabdin Tağıyev)
“Şübhəsizdir ki, bir gün həqiqət parıldayacaq. Azadlıq əsasını, Birləşmiş Millətlər prinsipini və insan haqlarını tutan tərəf qalib gələcəkdir!!! Bu qalibiyyət günəşi, qızıl istibdad zülmü altında inləyən əziz vətənimizdə 1918-ci ilin 28 May-ı kimi yenidən doğacaqdır. Buna qətiyyən şübhə etməyin!” (Məmməd Əmin Rəsulzadə)
Ə.Topçubaşov, M.Ə.Rəsulzadə, F.Xoyski, N.Yusifbəyli, H.Ağayev, M.Hacınski, M.Y.Cəfərov, X.Sultanov, Ə.Şıxlınski, S.Mehmandarov, S.Sulkeviç, H.Səlimov kimi qəhrəmanlarımız günəş kimi əbədi parlayacaqlar!
Bu gün 1920-ci ildə yarımçıq qalan Azərbaycan-Türkiyə arzuları reallaşır…
Hər qarış torpağın əzizdir bizə
Ürəkdən könüldən sevirik səni.
Vətən deyiləndə ürək titrəyir,
Yox olur başından dumanı, çəni.
Gün gələcək birləşəcək vətənim.
O taylı, bu taylı Azərbaycanım.
Torpağın da "Vətən" - deyib güləcək
Çiçəklənən mənim doğma diyarım.
Aytac Mübarizqızı (Babayeva)
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC) Qiyabi və Əlavə Təhsil Mərkəzinin Ekologiya ixtisasının tələbəsi
27-04-2024, 16:08
Sən təkcə mənim anam deyildin
Bəzən mənə elə gəlir ki, dünyada baş verən bütün yaxşılıqlar, xeyirxahlıqlar anaların üzü suyuna, onların xeyir-duası ilə baş verir. Hardasa bir pislik, qan-qada varsa, deməli orda anaların xətrinə dəyən, onların ruhunu incidən nəsə var. Hərdən də elə bilirəm ki, qadınların özləri ana olandan sonra, kişilər isə anasız qalanda anaların qədrini bilməyə, qiymətini daha yaxşı anlamağa başlayırlar. Mən bu dəfə öz anamdan söhbət açmaq istəyirəm. O anadan ki, təkcə mənə yox, mənimlə eyni kənddə doğulanlara, mənimlə bir məhəllədə oynayan rəfiqələrimə, mənimlə birgə məktəbə gedən sinif yoldaşlarıma da eyni dərəcədə analıq qayğısı, ana nəvazişi göstərib.
Nədənsə son dövrlər uşaqlıq illərimi tez-tez xatırlayıram. Bəlkə də ona görə ki, uşaqlıq illəri ömrümün tumurcuqlayan, gənclik illərim isə çiçəklənən dövrü olub... Yaş ötdükcə borana-qara düşmüş, tufanlardan keçmiş bir ağaca bənzəyir insan... O da gah yağışda islanan, gah küləkdən üşüyən, bəzən də günəşin istisindən qovrulan yarpaqlar kimi solaraq torpağa qarışır... Həmişə öz özümə sual verirdim. Görəsən nə üçün insan ən çox uşaqlıq illərinin həsrətini çəkir?...
Üç ildir-anamı itirəndən o sualın cavabını tapmışam. Çünki uşaqlıq illəri insanın analı illəridir. O illərdə saçlarında ana əli gəzir, hörüklərində ana barmaqlarının, yanaqlarında ana dodağının hərarəti qalır. Bizlərdən yarım əsr uzaqlaşan o illəri nə geri qaytara bilərsən, nə də nəyəsə dəyişə bilərsən. Sadəcə qayğısız, atalı-analı illərin həsrətini çəkərsən, vəssalam...
Əziz oxucular, anam yaşasaydı sabah 100 yaşı tamam olacaqdı. Bu münasibətlə ürəyimdən keçdi ki, onu sizlərə də tanıdım:
Şəkərəliyeva Saçlı Əli qızı 1924-cü il 27 aprel tarixində Qərbi Azərbaycanın Qafan rayonunun Pürülü kəndində anadan olub. Uşaqlıq, məktəb illəri Pürülü kəndində keçib... 1931-ci ildə Pürülü ibtidai məktəbində 1-ci sinfə gedib. 1935-ci ildə həmin məktəbi bitirərək Gığı kənd orta məktəbinə daxil olub. 1941-ci ildə Gığı məktəbində orta təhsili başa vuraraq həmin ildən eyni məktəbdə müəllimlik fəaliyyətinə başlayıb. 1955-ci ildən 1973-cü ilə qədər müəllimlik fəaliyyətini Pürülü kəndindəki ibtidai məktəbdə ibtidai sinif müəlimi kimi davam etdirib. Hər bir müəllim kimi anam da şagirdlərin təhsil həyatında mayak idi, təhsil verdiyi səxslər günümüzün alimləri, həkimləri, müəllimləridir. Kəndimizdən pərvazlanan, hərəsi öz peşəsində fərqlənən, insanlara müxtəlif sahələrdə xidmət göstərən o kəslərin bir çoxu Saçlı müəllimənin yetirmələridir.
Saçlı xanım görkəmli riyaziyatçı, öz dövründə Qərbi Azərbaycanda sayılıb seçilən, pedaqoji cameədə sayğı göstərılən Həsən Şəkərəliyevlə ailə həyatı qurmuşdu. Şəkərəliyeva Saçlı o zamankı çətin dövrün şərtlərilə zəmanəsinin qayğıkeş müəllimi olmaqla bərabər, həm də gözəl ailə sahibi idi. Dövrün bilikli şagirdlərini yetişdirən Saçlı Şəkərəliyeva eyni zamanda valideyn kimi cəmiyyətə 7 layiqli övlad bəxş etmişdir. Böyük oğlu Abbas Şəkərəliyev ali təhsilli coğrafiya müəllimi, həm də tanınmış musiqiçi idi. Müxtəlif dövrlərdə dünyanın müxtəlif ölkələrində keçirilən musiqi festivallarında mükafatlar almışdı.
Ortancıl oğlu Firudin Şəkərəliyev də atamızla Abbasın yolunu seçmiş alı təhsilli riyaziyyat müəllimidir. Kiçik oğlu Yaqub isə geoloqdur. Böyük bacımız Elena tez ailə qurduğundan orta təhsillə kifayətlənmiş, Gülara Şəkərəliyeva tibb bacısı, Dilarə Şəkərəliyeva alı təhsilli fizika müəllimidir. Ailəmizin kiçik qızı, tibb bacısıyam.(2010-2015 cü illərdə ictimai fəaliyyətlə məşğul olmüşam, Mehdiabad Bələdiyyəsinin üzvü secilmişdim.)
Anam gözəl pedaqoq, fədəkar ana olmaqla bərabər ictimai işlərdə də fəal iştirak edib. Onun nur çöhrəsi üzündən evimiz həmişə qonaq-qaralı olub. Kimsənin qəlbinə toxunmayan Saçlı anam qapımıza diləyə gələnləri də heç vaxt əliboş yola salmazdı. Gözəl və səmimi qonşuluq- qohumluq münasibəti saxlayar, adət ənənələrimizin qorunmasında özünəməxsus sədaqət nümayiş etdirərdi. Allaha yaxın olmaq üçün namaz- niyazından da qalmazdı.
1988 ci ilin keçməkeşli əzablı qaçqınlıq dönəmini yaşamış Saçlı xanım 2021-ci ildə aprel ayının 9-da dünyasını dəyişib. Çaylı kənd qəbirisatnlığında dəfn olunub. Həm bir müəllim, həm də bir şəxsiyyət kimi ən yüksək insani dəyərlərin nümunəsi olan canım Anam, 100 ilik yübileyin cənnətdə mübarək olsun!
Harda olmasından asılı olmayaraq, analar duyar. Bilirəm sənin ruhun da məni duyur. Sağlığında eşitmək istədiklərini indi deyirəm. Çünki bir gün sənsiz qalacağımı heç ağlıma gətirməmişdim.
Əziz anam, sən mənim yaddaşımda nəcib, dürüst, səmimi, ləyaqətli, şəfqətli və mərhəmətli olaraq həmişə yaşayacaqsan. Sənin o qədər təmiz ürəyin vardı ki, nəinki heç kəsin arxasınca danışmazdın, heç kəs barədə pis düşünməyi belə ağlından keçirməzdin.
Sənin kimi bir şəxsdən öyüd aldığım, ana qayğısı gördüyüm, analıq öyrəndiyim üçün çox şanslıyam, qürur mənbəyim, anam! Nigaran olma, səndən aldıqlarımı sevə-sevə bəslədiyin nəvələrinə, nəticələrinə, kötücələrinə elə həm də yadıcalarına ötürməyə çalışacağam. Hər zaman gözünü üstümdə, özünü qəlbimdə hiss edirəm, gözəl, xanım-xatun Anam! Səni anaya ən çox ehtiyacım olan vaxtda itirdim. Bu sınıq könlüm səni hər an anır, gözəl Anam!..
Üç ildən adladı dünyadan köçdüyün.... Sənin yoxluğuna alışmaq çox çətindir. Ana, Anacan bir bilsəydin sənin üçün necə darıxıram! Daha yoxsan, nəfəsin, səsin gəlmir. O nurani çöhrəni hər məclisdə, hər yerdə çox axtarıram. Bilirəm tapmayacağam, çünki səndən birdə olmayacaq, Allah sənə rəhmət eləsin, qayğıkeş, mehriban Anam! Sənin simanda bütün Analara rəhmət diləyirəm...
Ruhun şad olsun!
Ruhuna ehtiramla
Suvarə HƏSƏNQIZI
30-12-2023, 22:25
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
cənab İlham Heydər oğlu Əliyevə
yazıçı-jurnalist Miraslan Məcnun oğlu Bəkirli tərəfindən
A Ç I Q M Ə K T U B
Çox hörmətli cənab prezidentimiz, qalib sərkərdəmiz, Siz mənim və Azərbaycanı sevən hər kəsin arzu və xəyallarını gerçəkləşdirdiyiniz üçün min kərə Sizə “Sağ olun”, – deyirəm. Mən Aztv-də verilişlər hazırlayanda (1992-ci ildən 2018-ci ilə qədər) sonluqda həmişə Şuşaya, Kəlbəcərə, Göyçəyə, İrəvana qayıdacağımızı vurğulayanda bəzən məndən soruşurdular ki, “Sən doğrudan bu qayıdışa inanırsan?” Onda mənim bir cavabım olurdu: – Bu qəhrəman xalqı, milləti düşmən üstünə aparan sərkərdənin olacağına öz varlığım kimi inanıram. Siz təkcə mənim yox, bizim – Bütöv Azərbaycanın, dünya azərbaycanlılarının və bizi sevənlərin sərkərdəsisiniz, prezidentisiniz, rəhbərisiniz. Mən dəfələrlə şəhidlik zirvəsinə tərəf getmişəm, amma o mənə nəsib olmayıb (qaynar nöqtələrdən “Cəbhədən qayıtmışıq”, “Qılınc qolun davamıdır” verilişlərini hazırlamışam, bir neçə dəfə risq edib “ermənistan” adlandırılan ata-baba yurdlarımıza gedib, gördüklərimi lentin yaddaşına köçürüb Aztv-də efirə vermişəm). Qarabağın işğalda olan bölgələri və Qərbi Azərbaycanla bağlı yüzlərlə veriliş eləmişəm... Sizin sərkərdəliyiniz sayəsində torpaqlarımız işğaldan azad olunandan sonra illərlə həsrətində olduğumuz qələbə sevincini yaşadıq və buna görə Sizə minnətdaram ki, milyonlarla mənim kimi Vətən övladının yarasına məlhəm qoydunuz.
Bir il əvvəl – ötən ilin dekabrında bir qrup Qərbi Azərbaycan ziyalıları ilə görüşdə Siz tarixi bir məqama da müdrik imzanızı atdınız və millətlə, xalqla bir yerdə olmağınızı bir daha sübut etdiniz. Ad gününüzdə “ailəmlə bir yerdəyəm”, – deməyinizlə milyonlarla qəlblərdə bir daha özünüzə yer elədiniz və bizim çiynimizə məsuliyyətli bir vətəndaş vəzivəsi qoydunuz. Mən indi Qərbi Azərbaycan İcmasında çalışıram və kollektivin hər üzvü kimi, Sizin etimadınızı doğrultmaq üçün əlimdən gələni edirəm. Qərbi Azərbycan İcmasında hörmətli Ədalət Vəliyevin sizə təqdim etdiyi yüzlərlə saat arxiv materialları olan kaset və diskləri mən 1992-ci ildən yığıb saxlayıram. İndi də, multimediyanın rəhbəri kimi, Qərbi Azərbaycandan məcburən köçürülən, işgəncələrə, haqsızlıqlara məruz qalan sahidləri lentin yaddaşına köçürürəm. Təkcə Azərbaycanda yox, Qazağıstanda, Türkiyədə, Gürcüstanda yaşayan erməni-bolşevik zülmünə məruz qalan soydaşlarımızı – yaşayan tarixi – sürgünlərə, deportasiya və soyqırımlara məruz qalan insanları arxivləşdirməkdəyəm. Heç bir təmənna güdmədən, böyük həvəs və istəklə əlimdən gələni etməyə çalışmışam ki, dədə-baba torpaqlarımız, tariximiz unudulmasın və tarixi haqsızlıqları dünya ictimaiyyətinə catdıra bilək, urvatla, ədalətlə, ləyaqətli şəkildə ata-baba torpaqlarımıza qayıda bilək. Mənim həmişə bircə təmənnam olub: Azərbaycanı bütöv görmək. Gərgin əməyiniz, müdruk siyasətinizlə bu müqəddəs bütövlük amalı üçün məqsədyönlü işinizə görə Sizə dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Kollektivimizlə, Qərbi Azərbaycanlılarla həmişə Sizin yanınızdayıq.
Mən təkcə telejurnalist kimi hazırladığım verilişlər, filmlərlə yox (“Vətən qürbətdə qaldı”, “Ağrı”, “Qafqaz türklərinin soyqırımı”, “Burda bir el vardı”, “Həsrət”, “Kəlbəcər faciəsi” “Durnalar qayıdanda”, “Yurd yeri”, “Şahidlər və şəhidlər”, “Ağdaban faciəsi”, “Xocalı şəhid şəhər”, və s. silsilə verilişlər və filmlər), yazıçı kim də Azərbaycan tarixindəki haqsızlıqları bədii sözün gücü ilə ədəbiyyata gətirən nasirlərdənəm. “Sürgün”, “Mübariz”, “Kəlbəcər ağrısı”, “Bir gecənin gəlini” romanlarda, “Yiyəsizlər”, “Qara Canavar”, “Tanrı yazısı”, “Kərənti səsi” povestlərdə və onlarla hekayə, mənsur şeirlərdə tarixi həqiqətləri bədiiləşdirmişəm. Bu əsərlərin hər biri tam və qısametrajlı filmlər üçün dəyərli mənbədir. Bədii filmlər üçün yazdığım ssenarilərlə Azərbaycan həqiqətlərini əks etdirməklə yaşadığımız tarixi haqsızlığları ekran əsərləri vasitəsiylə dünya xalqlarına çatdıra bilərik və son vaxtlar yaxşı ekran əsərləri gözləyən tamaşaçıları da sevindirə bilərik.
Çox hörmətli Prezidentimiz, Qalib Sərkərdəmiz inanıram ki, dünyada tanınmış siyasətçi –H.Əliyev ailəsində böyüyən(burda, “Ustad oğlundan şəyird olmaz”, – məsələsi yerinə düşərdi), müasir siyasi müstəvidə müdrikliyi, siyasi çevikliyi, təfəkkürü, bir neçə dildə səlis danışığı ilə jurnalistləri və tamaşaçıları heyran qoyan İlham Heydər Oğlu Əliyev bizi daha möhtəşəm qələbələrə aparacaq. Bu yolda Sizə uğurlar arzulayıram. Sizi Dünya Azərbaycanlılarının həmrəyliyi günü münasibəti ilə təbrik edir, Azərbaycanımızın firəvan sabahı naminə Sizə yeni ildə yeni-yeni nəaliyyətlər arzu edirəm.
Dərin hörmət və ehtiramla:
Miraslan Məcnun oğlu Bəkirli
31 dekabr 2023-cü il
13-05-2023, 19:29
Sübhan İsmayılov
Azərbaycanın və azərbaycanlıların ürəyi bu seçkilərdə Ərdoğan üçün döyünür
Sabah qardaş Türkiyədə keçiriləcək prezident seçkiləri Azərbaycanda görünməmiş həyəcanla izləniləcək. Seçki prosesi eyni zamanda Qərbin, xüsusi ilə qardaş ölkədə sözəbaxan prezident, sözəbaxan iqtidar görmək istəyən ABŞ-ın da xüsusi diqqətindədir.
ABŞ və onun dirijorluğu ilə hərəkət edən bəzi Qərb ölkələri bütün resurları ilə Kılıcdaroğlunu dəstəkləyir, onun Türkiyə prezidenti olması üçün açıq və gizli çabalar göstərirlər.
Azərbaycanın və azərbaycanlıların ürəyi isə bu seçkilərdə Ərdoğan üçün döyünür... Şübhəsiz, Türkiyə bizim vətənimiz, bizim dövlətimizdi.Biz bir xalq - iki dövlətik. Türk xalqının seçimini biz öpüb gözümüz üstünə qoyacağıq. Ancaq və lakın... ürəklərdə Rəcəb Tayyib Ərdoğandı - Ər-do-ğan!!!
Azərbaycanın, azərbaycanlıların sayın Cumuhrbaşkanına bir vəfa borcu var. Azərbaycanın ağır günündə sinəsini Ermənistana dəstək verən dünya güclərinin qarşına verib- “Azərbaycan tək deyil ! ”, ”Mən varam,Türkiyə var ! ” - dediyi üçün... . “ Türkiyə bütün imkanları ilə Azərbaycanın yanındır ! ” dediyi üçün... Silahlı qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin “qoy hər kəs kənarda dursun, Ermənistan bizmlə təkbətək qalsın, onda biz gücümüzü hamıya göstərəcəyik” istəyinin reallaşmasına yardımçı olduğü üçün...
...Hamımızın yadındadı, bütün varlığıyla türkçü olan, özünü Atatükün əskəri adalandıran mərhum prezident Əbülfəz Elçibəy mühasirədə qalmış qoca-ahıl kəlbəcərliləri xilas etmək üçün Türkiyədən bir neçə mülki helikopter istəmişdı. O vaxtkı Türkiyə rəhbərləri, ən elementar humanist prinsipləri geri çevirərək “biz müharəbəyə qarışma bilmərik ” bəhanəsiylə bundan imtina etdilər.
Ərdoğan isə 44 günlük müharibə boyu dəfələrlə “Türkiyə silahı ilə, əskəri ilə Azərbaycanın yanındadı” dedi. F-16-larını müharibə zonasına yaxın Gəncədə saxladı və kimsə kənardan müdaxilə edərsə, F-16-lar dərhal havalancaq dedi. Bu mesajı Ali Baş Komandanımız da, barmaq silkələyərək həmin güclərə çatdırdı və hər kəs durduğu yerdəcə qaldı... Və müzəffər Ali Baş Komandanımız cəmi 44 gündən sonra dünyaya qələbə raportu verdi!
Əziz Türkiyəmiz, türk bacı-qardaşlarımız! Biz Cumurbaşkanımıza vəfa borcumuzu yalnız dualar etməklə, ona yenidən Türkiyə prezidenti seçilməsi diləklərimizi çatdırmaqla veririk. Biz Türkiyəmizi güclü, qüdrətli, dunyada söz sahibi - möhtəşəm görmək istəyirik! Türkiyəni bu yerlələrə sahibləndirmiş Rəcəb Tayyib Ərdoğanala davan etməsini istəyirik!
Əminik ki, Türkiyəmizin sabahkı seçimi düşmənləri
məyus, dostları məmnun edəcəkdir!
1-04-2023, 17:08
Yeganə Qəhrəmanova
ADPU-nun dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
Azərbaycan-Türk Xalqları Qardaşlığı ictimai birliyinin həmsədri
31 Mart soyqırımı
1918-ci ilin mart soyqırımları öz amansızlığına və miqyasına görə təkcə Azərbaycan tarixində deyil, bəşər tarixində də ən qanlı faciələrdən biridir. Mart ayının 31-dən aprelin 3-ə qədər ermənilər Bakıda və Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində uşaq, qoca, qadın demədən minlərlə insanı qılıncdan, süngüdən keçirdilər, diri-diri yandırdılar, qocaların, qadınların gözlərini çıxarıb divarlara mıxladılar, qundaqdakı körpələri itlərə atıb parçalatdılar. Milli memarlıq incilərini, məktəbləri, xəstəxanaları, məscid və digər abidələri dağıtdılar. Bakının böyük bir hissəsini xarabalığa çevirdilər. Minlərlə tarixi sənədləri, dəyərli maddi-mənəvi sərvətləri daşıyıb apardılar.
Azərbaycanlıların soyqırımı təkcə Bakıda deyil, Şamaxı, Quba qəzalarında, Qarabağda, Zəngəzurda, Naxçıvanda, Lənkəranda, Gəncədə və digər bölgələrdə də xüsusi qəddarlıqla həyata keçirildi. Bu ərazilərdə dinc əhali kütləvi surətdə qətlə yetirildi, şəhər və kəndlər yandırıldı, milli mədəniyyət abidələri dağıdılıb məhv edildi.
Bakıda bir həftə ərzində əksəriyyətini dinc sakinlər və müsəlmanlar təşkil edən minlərlə əhali vəhşicəsinə qətlə yetirilmişdi. Bolşevik-daşnak dəstələri hətta azərbaycanlılara həlak olmuş yaxınlarını dəfn etməyə icazə vermirdilər. Cəsədlər yanan binalara atılır, quyulara, dənizə tökülürdü. Bakıda Şaumyanın rəhbərlik etdiyi Bakı Sovetinin tam hakimiyyətinin bərqərar olması qurbanların dəqiq sayının hesablanmasına imkan vermədi. Lakin İranın Bakıdakı konsulu Məhəmməd Səid-ol Vesarə Marağeyinin yazdığına görə, təkcə onun yaratdığı xüsusi komissiya tərəfindən Bakının küçə və həyətlərindən 5000-dən çox müsəlmanın meyiti toplanmış və dəfn olunmuşdu. Menşeviklərin “Naş qolos” qəzeti həmin günləri belə təsvir edirdi: “Hər tərəf meyitlərlə doludur – yanıb kül olmuş, doğranmış, eybəcər hala salınmış meyitlər…”.
Araşdırma göstərir ki, 1918-ci il 31 Mart soyqırımı qurbanlaının sayı barədə dəqiq fikir yoxdur. Belə ki, Britaniya briqada generalı R.Qortonun Londona göndərdiyi 1918-ci il 8 dekabr tarixli sənəddə 20 min, Fövqəladə İstintaq Komissiyasının sənədlərində 30 min, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin nəşr etdiyi kitabda isə 50 mindən çox müsəlmanın soyqırıma məruz qaldığı göstərilir. Yəqin ki, bu da son rəqəmlər deyil. Çünki bu gün çoxsaylı arxiv sənədləri, soyqırımı faktını təsdiqləyən çoxsaylı dəlil-sübutlar aşkarlanır, azərbaycanlılara qarşı törədilən qanlı cinayətlərin miqyası ilə bağlı dəhşətli rəqəmlər üzə çıxarılır. Həmin sənədlərdən aydın olur ki, təkcə Bakıda 45 minə yaxın azərbaycanlı xüsusi qəddarlıqla öldürülmüşdü. Şamaxıda mart-aprel aylarında öldürülənlərin sayının bəzi məlumatlarda 7 min, bəzilərində 8-12 min, hətta 40 min olduğu göstərilir. Daşnak-bolşevik qüvvələri 1918-ci ilin mart-aprel aylarında Bakı quberniyasında 229, Gəncə quberniyasında 272, Zəngəzurda 115, Şamaxıda 80, Quba qəzasında 122, İrəvan Quberniyasında 211, Qarabağda 157 kəndi bütün məscidləri, məktəbləri, qədim memarlıq abidləri ilə birlikdə yandırıb külə döndərmiş, əhalisini qırmış və didərgin salmışdılar. Təkcə Qubanın özündə Hamazaspın dəstəsi 105 evi yandırmışdı.
Ermənilər daxildə münaqişə yaratmaq məqsədilə Qubanın yəhudi məhəllələrində evlərə girir, sakinləri öldürür, həmin evlərdən atəş yağdırırdılar ki, guya yəhudilər azərbaycanlıları güllələyirlər.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yarandıqdan sonra Nazirlər Şurası 1918-ci il iyulun 15-də bu faciənin tədqiqi məqsədilə Fövqəladə İstintaq Komissiyasının yaradılması haqqında qərar qəbul etdi. Komissiya ilkin mərhələdə Şamaxıdakı vəhşilikləri, İrəvan quberniyası ərazisində ermənilərin törətdikləri ağır cinayətləri araşdırırdı. Dünya ictimaiyyətinə bu həqiqətləri çatdırmaq üçün Xarici İşlər Nazirliyi nəzdində xüsusi komissiya yaradıldı. Martın 31-i Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən ümummilli matəm günü elan olundu. Bununla da tarixdə ilk dəfə azərbaycanlılara qarşı yürüdülən soyqırıma və XIX əsrdən başlayaraq torpaqlarımızın işğalı proseslərinə siyasi qiymət verilməsinə cəhd göstərildi. Hətta Topçubaşov özü ilə çox əhəmiyyətli tarixi sənədləri Paris konfransına aparmışdı. Lakin Cümhuriyyətin süqutu bu sahədə başlanmış işləri yarımçıq qoydu.
Həmin dəhşətli günlərin şahidi olmuş alman əsilli A.Y.Kluqe qeyd edirdi ki, ermənilər müsəlman (azərbaycanlı) məhəllələrinə soxularaq hər kəsi öldürür, qılıncla parçalayır, süngü ilə dəlmə-deşik edirdilər. Qırğından bir neçə gün sonra bir çuxurdan çıxarılan 87 azərbaycanlı cəsədinin qulaqları, burunları kəsilmiş, qarınları yırtılmış, kəllə sümükləri deşilmiş, cinsiyyət orqanları doğranmışdı. Ermənilər uşaqlara acımadıqları kimi, yaşlılara da rəhm etməmişdilər.
Bütün bu vəhşiliklərə baxmayaraq, bolşeviklərin qurduğu təbliğat və represiya nəticəsində qanlı hadisələr “unudulmağa” başlandı, hətta əksər sənədlər, qəzet yazıları yox edildi.
Alim Z.Əliyev, haqlı olaraq yazır ki, 31 Mart soyqırımına gələn yol hələ XVIII əsrin əvvəllərində I Pyotr zamanında Rusiyanın Qara dənizə və Aralıq dənizinə yiyələnmək üçün hazırladığı planlardan başlamışdı. Kürəkçay, Gülüstan, Türkmənçay müqavilələrindən sonra ermənilərin Qafqaza böyük planlı köçürülmələri gələcəkdə bütün Zaqafqaziyanın qana boyanmasına şərait yaradırdı. Məhz həmin dövrdən ermənilərin sayı Azərbaycanda və Qarabağda kütləvi şəkildə artırılmağa başlanmışdı. Yerli əhali məcbiri şəkildə öz ev-eşiyindən çıxarılır, onların yerində ermənilər məskunlaşdırılırdı.
Bu proses XX əsrin əvvəllərində də davam etdirilirdi. Qafqaz cəbhəsində hərbi əməliyyatlar zonasından çox sayda erməni Cənubi Qafqaza gətirilmiş, onların çoxu azərbaycanlılara məxsus torpaqlara yerləşdirilmişdi. Z.Əliyev göstərir ki, erməni qaçqınlarına yardım üzrə Mərkəzi Komitəsinin fəxri sədri Yepiskop Mesrop Petroqrad şəhər başçısına 100 min Türkiyə ermənisini Qafqaz diyarında yerləşdirmək ümidində olduğunu yazırdı. Ermənilərin yerləşdirilməsi böyük şəhərlərdə münasibətləri kəskinləşdirdiyindən Bakı general-qubernatorunun təqdimatı ilə onların Bakı şəhərinə kütləvi yerləşdirilməsi qadağan edildi.
Alim fikrini davam etdirərək göstərir ki, “Baku” qəzeti “Kavkazskoe slovo” qəzetinə istinadən yazırdı ki, 1915-ci ilin əvvəllərində İranda rusların işğal etdikləri ərazilərdən köçürülən və sayı 100-120 min nəfər olan erməni, əsasən, Naxçıvan, Sürməli, Eçmiədzin, İrəvan, Aleksandropol və Yelizavetpolda yerləşdirilmişdi. 1915-ci ilin martında keçirilən Eçmiədzin kilsə qurultayında Türkiyə və İrandan köçürülərək Cənubi Qafqaza yerləşdirilən ermənilərin sayının 60 min nəfər olduğu vurğulanırdı. Təkcə 1915-ci ilin iyul ayında Qafqaz canişinin sərəncamına əsasən Cavanşir və Şuşa qəzalarına 24 min erməni yerləşdirildi. Bundan sonra ermənilərin Azərbaycan əraizlərində silahlı hücumları daha geniş miqyas almağa başladı.
1905-1907-ci illər hadisələri göstərdi ki, XX əsrin əvvəllərinədək Azərbaycan torpaqlarını “dinc” üsullarla zəbt edən erməni millətçiləri artıq rəsmi dairələrin dəstəyi ilə açıq silahlı təcavüzə keçirlər. Bununla belə, həmin vaxt milli ziyalıların başçılığı, milli burjuaziyanın dəstəyi ilə azərbaycanlılar erməni təcavüzünün qarşısını ala bilmişdilər. 1912-ci ildə Rusiya imperiyası Xarici İşlər Naziri S.D.Sazonov Nazirlər Kabinetindəki məruzəsində “Rusiyanın məqsədi, nəyin bahasına olursa-olsun, türklər, kürdlər və bizim tatarlar arasında səddi - Ermənistanı yaratmaqdır” söyləməklə ermənilərlə bağlı plan və məqsədlərini açıqlamışdı.
Tarixi sənəd və materiallar açıq-aydın göstərir ki, bu qanlı cinayətlərin məqsədi ermənilərin “Böyük Ermənistan” sərsəmləməsi olmuş, baş verənlər vahid mərkəzdən - Rusiyadan idarə olunmuşdu. Azərbaycanlıların 1905, 1906 və 1918-ci il soyqırımlarının ideya müəllifi V.İ.Lenin idi. Məhz Leninin tapşırığı ilə Osmanlı ərazilərində yaşayan beş min erməni silahlısı Bakıya dəvət edilmişdi. Beş min silah, iki zirehli qatar və bir hərbi gəmi ermənilərə Leninin əmri ilə verilmişdi. 1918-ci il mart soyqrımları zamanı ermənilərin etdikləri talanlardan sonra təkcə Stepan Şaumyana 80 milyon manat dəyərində qızıl, pul və digər əşyalar qalmışdı.
Rusiya hökumətinin “türklərin zülmü altında inləyən” ermənilərə “kömək etmək” məqsədi ilə verilmiş 29 dekabr 1917-ci il tarixli-dekreti də bu fikri sübut edir. V.İ.Leninin Şaumyana və onun ətrafında birləşmiş daşnaklar qrupuna belə bir tapşırığı var idi: "Azərbaycanlıları son nəfərinədək qırmaq, yaxud öz doğma yurd-yuvalarından didərgin salmaqla Xəzər dənizinin sahillərindən Türkiyə sərhədlərinədək ölkənin bütün ərazisini boşaltmaq".
Azərbaycan dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra xalqımızın tarixi keçmişinin obyektiv mənzərəsini ortaya qoymaq imkanı yarandı. Artıq uzun illər gizli saxlanılan, üzərinə qadağa qoyulmuş həqiqətlər bir-bir açılır. Heydər Əliyevin “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” 1998-ci il 26 mart tarixli fərmanı ilə soyqırımı aktlarına siyasi-hüquqi qiymət verilməsi bu sahədə aparılan tədqiqatlara, həqiqətin üzə çıxarılması istiqamətində səylərin artırılmasına təkan verdi. Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş bu qanlı tarixi unutmamaq məqsədilə 31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü elan edildi.
Müxtəlif ölkələrin, o cümlədən Rusiya, Ermənistanın Matenadaran kilsəsinin, Gürcüstan, İran, Türkiyə, Amerika, Britaniya kimi ölkələrin, eləcə də AXC-nin Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının arxivində hələ də qalan çoxsaylı sənədlər, şahidlərin yaddaşlarda yaşayan ifadələri azərbaycanlılara qarşı həyata keçirilmiş soyqırımın miqyası, qurbanlarının sayı və s. vacib məsələlər haqqında dəqiq məlumatların üzə çıxarılmasına imkan yaradır. Bu baxımdan hələ də çoxu öyrənilməmiş olan xarici arxiv sənədlərinin üzə çıxarılıb araşdırılması günümüzün ən vacib vəzifələrindəndir.
16-12-2022, 11:29
Təbrizdə xanım fəal Vahidə Xanpur həbs edilib
Butov.az-a Güney Azərbaycandakı mənbələrdən verilən xəbərə görə, dekabrın 15-də Təbrizdə ictimai fəal Vəhidə Xanpur təhlükəsizlik məmurları tərəfindən yaşadığı ata evində saxlanılıb. Xalçaçəlıq üzrə İncəsənət Universitetinin tələbəsi olan Xanpurun nədə ittiham edildiyi və hara aparıldığı barədə məlumat verilməyib. Vəhidə Xanpurun ailəsi bundan əvvəl onun təhlükəsizlik məmurları tərəfindən bir neçə dəfə təhdid edildiyini bildirirlər.
Qeyd edək ki, insan haqları təşkilatlarının verdiyi məlumata görə, son 3 ayda İranda etiraz aksiyalarında həbs edilən 18426 nəfərin 637-i tələbədir.
26-11-2022, 15:04
Butov.az xəbər verir ki, Əliyev Cənubi Azərbaycanla bağlı mesajlar verdi və Tehran rejiminin Azərbaycana qarşı hücumlarından sonra ilk dəfə bu qədər açıq danışaraq, hər şeyi öz adı ilə adlandırdı.
Birincisi, Arazın o tayındakı soydaşlarımızın Azərbaycan xalqının bir hissəsi olduğunu bəyan etdi: bundan öncəki çıxışlarında onlar haqda “40 milyon soydaşımız” deyə bəhs etmişdi, indi “İranda yaşayan azərbaycanlılar” adlandırmaqla daha da konkretləşdirdi;
İkincisi, “İranda yaşayan azərbaycanlıların müdafiəsi üçün əlimizdən gələni edəcəyik” sözləri ilə Azərbaycanın xarici siyasətində Cənubi Azərbaycan istiqamətini elan etdi: Bakı cənubdakı azərbaycanlıların müdafiəsini üzərinə götürür;
Üçüncüsü, soydaşlarımızın müdafiəsi üçün hansı addımların atılacağının da mesajını verdi: Bakı cənubdakı soydaşlarımızın ana dilində təhsil almaq hüququnun təmin edilməsi uğrunda mübarizəyə dəstək verəcək.
Mümkündür ki, bu istiqamətdə iş həm beynəlxalq müstəvidə, həm də Arazın bu tayında davamlı olaraq aparılacaq. Əliyevin bu çıxışı eyni zamanda, cənubdakı soydaşlarımızı ana dili və milli kimlik uğrunda mübarizəni daha güclü şəkildə aparmağa sövq edəcək.
Prezidentin İranla bağlı dediklərindən çıxan ümumi nəticə belədir: məsələ epizodik xarakter daşımır və Tehranla münasibətlərin mümkün normallaşması cənubdakı soydaşlarımızın hüquqlarının müdafiəsini arxa plana keçirməyəcək; əksinə, rəsmi Bakı bundan sonra İranla münasibətlərə soydaşlarımızın ana dilində təhsil alma hüququnu əsas punktlardan biri olaraq daxil edə bilər.
25-11-2022, 07:34
Şeyx Nizamini ziyarət və ya səkkiz gün piyada yol gedən yolçu
Nizami Gəncəvi bəşər mədəniyyətinin dühalarındandır. Onun poeziyası həmişə zamanın fövqündə dayanıb. Yəqin ki, dünya durduqca belə olacaq. Nizami sənətinin genişliyindən cild-cild kitablar yazılıb, insanlar zaman-zaman onun sözünün sehrinə düşüb. Bu genişliyin məğzini, mənasını nələr şərtləndirir? Bu suala hərə bir cür cavab verib. Mən yazıda sübutlar, aksiomlar, postulatlar yürütmək fikrində deyiləm. Nizamiyə hər kəsin öz münasibəti var – alim yanaşması bir başqadır, şair yanaşması tamam başqadır. Bir də Nizami aşiqi olan sadə insanlar var.
Bu günlərdə Buzovna qəsəbəsinin axundu, ilahiyyatçı alim, şair Hacı Soltan Əlizadə mənə bir əhvalat danışdı. Bu vaqeə məni son dərəcə təsirləndirdi. Buzovna qəsəbəsində sadə həyat tərzi sürən, maldarlıqla ailəsini dolandıran bir insan yaşayır. Heybət Hacı Dadaş oğlu. Onun Nizami şəxsiyyətinə və yaradıcılığına vurğunluğunu sözlə ifadə etmək çətindir. Onun Nizamiyə sevgisində hardasa ilahi bağların olduğuna inanıram. Heybət kişi Nizamiyə vurğunluğunu qeyri-adi formada ifadə edib. Necə? Deyim, siz də agah olun.
Hacı Soltan danışır:
Günlərin bir günü yolla gedirdim, Heybət kişigilin qapısından keçəndə gördüm, qapının ağzında kətil qoyub oturub. O, əlində Nizaminin kitabını tutmuşdu və kitabı oxuduqca gözlərindən yaş süzülürdü. Ayaq saxladım, salamlaşdıq. Soruşdum ki, Heybət kişi, nə baş verib, niyə ağlayırsan? Dedi ki, Hacı, bilirsən, Şeyx Nizami ömür boyu Həcc ziyarətinə getməyi arzulayıb, amma bu, ona qismət olmayıb. Gör e, o boyda Nizamiyə bu müqəddəs ziyarət qismət olmayıb! Amma indi baxıram, elə adamlar Həccə gedir ki, deməyə söz tapmıram. Buna görə ağlayıram... Allah Şeyxin məqamını həmişə uca eləsin!
Heybət kişi heç vaxt “Nizami” deməz, ondan söz düşəndə həmişə ehtiramla “Şeyx” deyər. Hacı Soltan danışır ki, Heybət kişinin bu sözləri məni mütəəssir etdi. Uzun müddət onun bu sözləri fikrimdən çıxmadı.
Doğrudan da, heç bir savadı olmayan sadə bir kəndli çoxlarının əhəmiyyət vermədiyi bu incə məqamı tuta bilib və sidq-ürəkdən Nizaminin Məkkəni ziyarət edə bilməməsinə təəssüfünü göz yaşlarıyla ifadə edir. Nizami ona görə böyükdür ki, elmsiz, təhsilsiz insanlar da ondan nəsə götürə, faydalana bilir. Əslində Nizaminin mürəkkəbliyi aydınlığındadır. O, özünün hikmət xəzinəsini hər kəsin üzünə açıb və hər kəs öz düşüncəsinə uyğun o xəzinədən özü üçün nəsə götürə bilib. Nizami sanki əl yeri bilinməyən bir xalça toxuyub, bu xalçada hər şey nə vaxtsa, hardasa olub. Amma hər şey yenidir, təkrarsızdır. Sehrli barmaqlar bu xalçanı ideal səviyyədə yaradıb, gördüyümüz, bildiyimiz gerçəklərdən yaradıb.
Hacı Soltan danışır:
Aradan uzun müddət keçdi. Günlərin bir günü Heybət kişi mənə dedi ki, Hacı, sabah səhər sübh namazından sonra yanına gələ bilərəm? Dedim, əlbəttə, nə məsələdir? Dedi mən əhd eləmişəm, Buzovnadan Şeyx Nizaminin Gəncədəki məqbərəsinə qədər pay-piyada yol gedəcəyəm. Heyrətə gəldim, bu qədər uzaq yolu piyada necə getmək olar? Dedi Hacı, xahiş edirəm, məni Quranın altından keçir, mənə xeyir-dua ver, sağ-salamat gedib gəlim. Amma sən Allah, bu söhbət ikimizin arasında qalsın, heç kəs bilməsin. Baxdım ki, səfər paltarındadır, yeməyə də özüylə azuqə götürmüşdü. Xeyir-dua verdim, sağollaşdıq. Heybət kişi yola düşdü. Bir neçə gün fikrim onun yanında qaldı ki, görəsən necə oldu, necə getdi, sağ-salamat mənzil başına çata bildimi? Zarafat deyil, 400 kilometrlik yolu gecə-gündüz pay-piyada getmək hər adamın işi deyil. Görün, bunun Nizamiyə eşqi, məhəbbəti nə qədər böyük imiş! Gəncədə Nizaminin məqbərəsi tikiləndən bəri belə bir hadisə yəqin ki, heç vaxt yaşanmayıb. Onun salamatlığı üçün dua edirdim.
Heybət kişi sərasər səkkiz gün iyirmi saat yol gedir. Rayonlardan birindən keçəndə qarşısına bir dəstə adam çıxır. Qəribə görkəmi, səfər geyimində olması onların diqqətini cəlb edir. Ondan hara getdiyini soruşurlar. Deyir ki, Şeyx Nizaminin məqbərəsini ziyarətə gedirəm. Soruşurlar ki, o kimdir? Heybət kişi bərk əsəbiləşir, özündən çıxır. Deyir siz Şeyx Nizamini, Azərbaycanın mütəfəkkir şairini tanımırsınız? Ayıb olsun sizə! Adamlar onu anlamırlar, təəccüb içində ötüb keçirlər. Növbəti dəfə qarşısına çıxan adamlar ondan hara getdiyini soruşurlar, Heybət kişi səfərinin məqsədini dilə gətirir. Adamlar yenə onu anlamırlar.
-Yaxşı, bu səfərinin məqsədi nədir? – deyə soruşurlar.
-Şeyx Nizami böyük şairdir, müqəddəs adamdır. Mən əhd eləmişəm ki, piyada onun məzarına qədər yol gedib o türbəni ziyarət edəcəm,- Heybət kişi cavab verir.
Adamlar başlarını bulayıb ötüb keçirlər.
Heybət kişi yorulanda, acanda yolüstü kafelərdən birinə girib nahar edir, həm də bir az dincəlirmiş. Sən demə, imkanlı, vəzifəli şəxslərdən biri onu görüb maraqlanıb ki, bu adam kimdir, hara gedir? Deyiblər Nizaminin məqbərəsini ziyarətə gedir, özü də pay-piyada yola çıxıb. Həmin şəxs sürücüsünə tapşırır ki, nəzarət elə, yol boyu bu adam hansı kafeyə, restorana girsə, ondan pul almasınlar.
Heybət kişi Nizaminin məqbərəsinə çatanda tamam haldan düşmüşdü, ayaqları şişmiş, ayaqqabıları sökülüb bir neçə yerdən çat vermişdi. Danışır ki, özümü məzarın üstünə güclə çatdırdım, elə oradaca düşüb qaldım. Məqbərənin bələdçiləri bu qəribə ziyarətçinin halını görüb təsirlənmişdilər. İlk dəfə idi ki, belə ziyarətçiyə rast gəlirdilər. Heybət kişi nəzir edibmiş ki, Şeyxin məqbərəsinə sağ-salamat çatsa, ordan da İmamzadə pirini ziyarət edəcək. Orda tanımadığı bir adam Heybət kişiyə pul verir ki, bu nəziri də mənim adımdan İmamzadəyə apar.
Hacı Soltan deyir ki, 2021-ci il Nizami ili elan olunmuşdu. Hər kəs öz qabiliyyəti, bacarığı daxilində Nizamiylə bağlı öz töhfəsini verdi: alimlər Nizamişünaslığın toxunulmayan mövzularını araşdırıb tədqiqat əsərləri yazdılar, şairlər, yazıçılar bədii əsərlər yazdılar, rəssamlar Nizaminin əsərlərinin illüstrasiyalarını çəkdilər. Heybət kişi isə özünün təbirincə desək, Şeyx Nizamiyə məhəbbətini bu formada ifadə etdi. Səkkiz gün Nizami eşqiylə yol getdi; piyada, usanmadan, yorulmadan, bu yolun cəfasını sevgiylə çəkdi və ziyarəti qəbul olundu.
Nizami sözünün gerçək mənasının üstündə fövqəladə bir məcazi mənası və onun minbir zənginliyi iç-içədir. Real məna o qədər möhtəşəm təmasdır ki, ən uca, ən uzaq məcaz dünyasını çiynində daşıya bilir. Heybət kişinin Şeyxin ruhu ilə təması ilahi eşqin təcəllasıdır və məcazlar dünyası bu görüş üçün zəmin hazırlamışdı. Heybət kişi Nizaminin kitabını dəfələrlə oxuduqca onun fəlsəfəsinə özü də bilmədən aşina olmuşdu, Şeyxin ilahi həqiqət məqamına yüksəlmişdi və içində möhkəmlənən bu həqiqət onu bu uzun və çətin bir səfərə sövq etmişdi. Allaha can atan insanın sevgisində təmənnasızlıq var. Peyğəmbərlərin, övliyaların, alimlərin yolunda hər cövrü-cəfaya dözə bilmək üçün insanın içində bir iman işığı parlamalıdır. Heybət kişinin mənəvi dünyası iman işığı ilə müzəyyən idi.
O, Nizaminin yetişdirdiyi insan idi.
Kənan Hacı
20-11-2022, 15:37
Şovinistlərin daxilində parçalanma yaranır
İranda etirazların gündən-günə artması və hakimiyyət orqanlarının onun qarşısının alınmasında acizliyi fikir ayrılıqlarının yaranmasına səbəb olub. Güney Azərbaycandakı mənbələrimizdən Butov.az-a bildirilir ki, son günlər İranın yüksək səviyyəli rəsmilərinin iştirakı ilə iki gizli və əhəmiyyətli görüşlər keçirilib.
Bu görüşlər Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi Əli Şamxaninin istefaya getməsi və bu şura tərəfindən bunun təkzibi ilə bağlı şayiələrin yayılmasına səbəb olub.
Şamxaninin istefası ilə bağlı şayiənin kökündə onun Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasında olması ilə bağlı ordu başçıları və ölkə rəsmiləri arasında geniş fikir ayrılıqları dayanır.
Mühafizəkarlar, o cümlədən İran rəhbəri Əli Xameneyiyə yaxın Həmid Rəsayi və Hüseyn Şəriətmədari Əli Şəmxaninin etirazların yatırılmasında zəiflik göstərdiyini iddia edir.
Onlar etirazçılara qarşı daha sərt tədbirlərin görülməsini təklif edirlər.
Təhlilçilərin fikrincə ölkədə nümayişlərin davam etməsi və genişlənməsi İran hakimiyyətinin üst qatları, ordu və SEPAH arasında çatların əmələ gəlməsinə səbəb olub.
27-09-2022, 19:27
Azərbaycan Demokrat Firqəsinin bəyanatı
Azərbaycan Demokrat Firqəsi Mərkəzi Komitəsi İran xalqlarının geniş etirazları münasibətilə bəyanat yayıb. Bəyanatın mətnini oxucularımıza təqdim edirik:
İran İslam Respublikasının qadına düşmənçilik siyasətlərinə qarşı
Əziz həmvətənlər!
Azərbaycanlı qardaş və bacılar!
Ölkəmizin hakim rejiminin polis qüvvələrinin “Gəşti İrşad” tərəfindən Məhsa Əmini dəhşətli şəkildə qətlə yetirməsi ilə İran İslam Respublikasının anti-qadın hesabat dosyasına daha bir qara səhifə əlavə olundu. Bu qətlin üzə çıxmasından və 22 yaşlı qızın günahsız cəsədinin Səqqezdə dəfn edilməsindən sonra Vilayət fəqihin zalım hökumətinə qarşı qəzəb və nifrət dalğası yüksəldi. Gənclər və tələbələr, onlardan öndə qadınlar və qızlar “Qadınlar, həyat, azadlıq” müştərək şüarı ilə keçirilən etiraz toplantılarında bu cinayəti törədənlərin üzə çıxarılmasını və cəzalandırılmasını tələb etdilər. Vətənimizin igid qızları ictimai yerlərdə rejim məmurları qarşısında hicablarını çıxartmaq, yandırmaq və öz saçlarını kəsmək kimi yeni hərəkat, təşəbbüslərlə hakim rejimin ideoloji aparatına meydan oxuyublar.
İndiyədək bu etirazların ölkəmizin şərqindən qərbinə, şimalından cənubuna qədər yüzə yaxın şəhərinə yayılması ilə bağlı çoxlu xəbərlər dərc olunub. Kürdüstan şəhərlərində etirazçılarla həmrəylik əlaməti olaraq mağazalar iki gün bağlanıb. Başlanğıcda hökumətin təhlükəsizlik orqanları və dövlət rəsmiləri bu ağrılı hadisəyə haqq qazandırmağa çalışırdılar. Əvvəlki illərdə olduğu kimi, çox keçmədən etirazçılara qarşı zorakılıq, amansız və qanlı təzyiqlər başladı. İndiyədək müxtəlif şəhərlərdə rejimin repressiv qüvvələri tərəfindən 20-dən çox insanın öldürüldüyü barədə məlumatlar yayılıb. Bu etirazların sürətlə yayılmasından şoka düşən repressiv hakimiyyət 1396-cı (h.ş) və 1398-ci (h.ş) il hadisələrində olduğu kimi internet xətlərini kəsməyə, mobil telefonların əlaqəsini kəsməyə əl atıb və bəlkə də eyni illərdə olduğu kimi, geniş miqyasda etirazçıları qırğın etmək niyyətindədir.
1396 (h.ş) və 1398-ci (h.ş) illərdə olduğu kimi etirazçıların qanlı yatırılmasının genişlənməsi ilə yanaşı, küçələrdə gənclərin, qadınların və qızların şüarları da daha radikal xarakter almışdı. “Diktatora ölüm”, “Xamneyiyə ölüm”, “Zalıma ölüm, padşah ol ya rəhbər fərq etməz” və “Kürdüstandan Təbrizə səbrimiz tükənibdi” kimi şüarları ilə etirazçılar artıq birlikdə hökümətin rəhbərliyini hədəf almşlar.
Ötən illər ərzində İslam Respublikasının zalım rejiminin müxtəlif orqanlarına qarşı ədalətli və humanist bir həyatı təmin etmək üçün fəhlələr, zəhmətkeşlər, müəllimlər və təqaüdçülər kimi müxtəlif təbəqələrdən ibarət etiraz hərəkatları olub. İndi isə qadınlar kişilər ilə bərabər hüquqlar əldə etməklə, hakim rejimin ideoloji və orta əsr buxovlarından qurtulmaq uğrunda əsrlər boyu davam edən hərəkatı yeni mərhələyə qədəm qoyub və qadınların mühüm rolunu göstərir. Bundan əlavə, qadınlar cəmiyyətin və işçi qüvvəsinin bir hissəsi olaraq müəllimlər, işçilər də ölkəmizin kişilərilə birgə olduqlarını göstərirlər.
Fəhlələrin, müəllimlərin, təqüdçülərin, gənclərin geniş hərəkatı indi də Məhsa Əmininin dəhşətli qətli münasibətilə qadınların və qızların ölkənin hər tərəfini bürüyən geniş hərəkatı onu göstərir ki, İslam Respublikasının diktator idarəçiliyinin boğucu maşını ölkəmizin sakinləri tərəfindən ciddi sınaqlarla üzləşib. Bu, həmin müxtəlif hərəkatların əməldə hərəkətlərini birləşdirərək, demokratik hüquq və azadlıqların, sosial ədalətin və ölkə xalqlarının hüquqlarının bərpası uğrunda müştərək və mütəşəkkil mübarizə məsələsini diqqət mərkəzində saxlamaq üçün münasib fürsətdir.
Azərbaycan Demokrat Firqəsi hesab edir ki, bu istəkləri təmin etmək üçün mütərəqqi və azadlıqsevər partiya və təşkilatların fəaliyyətini mübarizə meydanında olan insanlarla birləşdirməklə ölkəmizi idarə edən mürtəce rejimi və onun rəhbərliyini geri çəkərək ölkə sakinlərinin iradəsini təmin edərək ölkəmizdə yeni və mütərəqqi şərait yaratmaq olar.
Azərbaycan Demokrat Firqəsinin Mərkəzi Komitəsi Məhsa Əminin vəfatının ağrılı faciəsi ilə əlaqədar ailəsinə dərin hüznlə başsağlığı verir və bu dəhşətli cinayətin günahkarlarının cəzalandırılması üçün Əmini ailəsinə və ölkəmizin müxtəlif şəhərlərində keçirilən aksiya iştirakçılarına qoşulur. Həmçinin etiraz edən qadın və gənclərin haqlı tələblərini dəstəkləyir.
Azərbaycan Demokrat Firqəsi Mərkəzi Komitəsi
29 Şəhrivər 1401(h.ş)
20 sentyabr 2022-ci il
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!