ERKƏN EVLƏNDİRİLƏN QIZLARIN GÖZÜNDƏN...

Məni cismən dünyaya gətirən ailəm ilə işıq saçan ümidlərimin, bahar kimi hər rəngi daxilində saxlayan arzularımı puç edib, həyatda öz mövqeyimi tutmaq istəyimin qarşısına sədd çəkərək cismimdən öncə ruhumu torpağa basdıran ailəmin eyni olması, mən və mənimlə bərabər sonsuz sayda qızlarımızı müstəqil şəxsiyyətdən öncə az yaşlı “gəlin”ə çevirdi. Yaşıdlarım öz parlaq gələcəklərinə addım atarkən mən ailəmin məni “doğru” hesab etdikləri yolda addım atmağa məcbur edildim.
Cismim öz toyunda bəzədilmiş “qadın” kimi qələmə verilsə də, ağlım hələ bitməyən uşaqlığımda, yarım qalmış məktəbimdə, səhifələri hələ bitməyən dərsliklərimdə idi... Toyumda ucalan hər alqış səsi mənim daxilimdə səslənən bütün arzularımın səsini qaydasız döyüşlərdəki kimi acımasız şəkildə, vəhşicəsinə məğlub edirdi. Bu məğlubiyyəti ailəm daxil olmaqla bütün qohumlarım bayram edirdi. Özümü istehsal tarixi bitməsin deyə marketdə satışına can atılan ərzaq kimi hiss edirdim. Birdən tarixim bitər və məni alan olmaz. Ya da özumü sırf ürəkləri istəyir deyə kiməsə hədiyyə edilən əşya kimi hiss edirdim. Həmin əşyanı da yeni alanda çox sevib qoruyub bəsləyirdilər.
Mən də anadan olanda eynən o əşya kimi idim. Sonra da onun kimi biri tərəfindən sahibləndim. Sırf qız olaraq dünyaya gəlmişəm deyə fikrimi soruşmadan məni sahiblənsin deyə biri ilə evləndirilməli idim? Öz ailəmin fikirlərimə hörmətlə yanaşmadığı halda yad biri mənə necə hörmət edəcəkdi? Bunların heç birini məni bədbəxtlik ölkəsinə həbs edən ailəm düşünmədi. Yaşıdlarım kimi təhsil almaq, həyatda öz mövqeyimi müəyyənləşdirmək, ayaqlarım üzərində sərbəst dayanmaq arzularım ürəyimdə qaldı…
Mən ruhən evləndiyim yaşda qaldım. Ömür keçdi, illər fəsillər biri-birini əvəz etdi. Amma mən erkən yaşda evləndiyim gün yaşanmayan uşaqlığımda yarımqalmış təhsilimdə qaldım. Bu okean ortasında yerləşən adada tək qalıb kömək üçün insanları çağırmaq kimi çarəsizliyə bənzəyir. Ən doğma bildiyin ailən səni anlamır, sən isə öz rəngarəng dünyandan ayrılıb yad birinə qurban olacağın günü gözləyirsən. Bu zaman tək sirdaş və şahidin qaranlıq otağının divarları, bir zaman sonra heç istifadəyə ehtiyac olmayacaq küncdə şkaf üstündə olan məktəbli çantan olur...Bütün ümid və arzuların sanki o çantanın içindədir. Gələcək həyatın isə səni anlamayan, “məndən yorulub ailəm? Niyə bu yaşda məni başqa evə göndərir?” fikirlərini ağlına gətizdirən valideynlərinin dodaqları arasından çıxan sözlər də...
Hacı Zeynalabdin Tağıyevın bir maraqlı fikri var: “Bir oğlana təhsil verməklə təhsilli bir insan qazanırsınız, bir qıza təhsil verməklə isə təhsilli bir ailə”. Cəmiyyətimizdə qadın-qızlarımızın təhsili onları daima ucaldan qanadlar, cəmiyyətin cahil düşüncələrinə qarşı onları qoruyan silah və həyatda hər zaman qızlarımıza lazım olan heç bitməyən bir xəzinədir. Erkən evliliklər isə qızlarımızın əlindən bu imkanları alaraq onları daima kimlərdənsə asılı vəziyyətə salır. Müəyyən yaş həddinə çatmış, ali təhsilli, öz müstəqil fikirlərini ifadə edərək özlərini sübut edən qızlarımız ailə həyatı qurarkən yetişdirdikləri övlad da əsl şəxsiyyət kimi formalaşır. Əlbəttə, istisna hallar da var.
Bəzən müəyyən səbəblərdən ali təhsil almayan, amma təhsilə önəm verən yenifikirli insanlara da rast gəlirik. Buna baxmayaraq cəmiyyətdə ən öndə gedən məsələ qızların ali təhsilli olmasıdır. Bu onların ən təbii haqqıdır. Bu haqqı onlardan almağa heç kimin, heç öz valideynlərinin də ixtiyarı yoxdur.
Fikrimcə, ən böyük cinayətlərdən biri qızların təhsildən yayındırılıb evliliyə sövq edilməsidir. Ona görə ki, burada həmin qızın ruhu, xəyalları heç səsi çıxmayan güllə ilə öldürülür. Əziz valideynlər, bu güllənin qızlarınızı öldürməsinə icazə verməyin! Əksinə həmin gülləni çırağa çevirərək qızlarınızın həyatını işıqlandırın. Onlara dəstək olun!

Çinarə MURADOVA