Bədən görkəmi və psixoloji sağlamlıq: Artıq çəkinin yaratdığı təzyiqlər

Bu gün müasir dövrün digər problemlərindən biri də cəmiyyətdə artıq çəkinin yaratdığı təzyiqlərdir. İdeal bədən quruluşunu arzulayıbda sahib ola bilməyən şəxslər sosial, emosional və psixoloji təsirlərin əhatəsində sıxılırlar. Bu, sadəcə bir kilo problemi deyil, daha çox özünə inamsızlıq və cəmiyyətin gözləntilərinin təzyiqi altında yaşamaqdır.
Cəmiyyətin gözləntiləri, fiziki görkəm üzərində böyük bir təsirə malikdir. Moda dünyası, sosial media və reklamlar ideal bədən ölçülərini təbliğ edir, bu da insanların özlərini bədənləri ilə müqayisə etməsinə səbəb olur. Sosial təzyiq, xüsusilə gənc yaşlarda, artıq çəki problemi yaşayan insanları daha çox əhatə edir. Bədənə dair mənfi düşüncələr və görünüşə yönəlmiş tənqidlər, psixoloji komplekslərin əsas mənbəyidir.
Bir çox insanlar, artıq çəkili olduqlarını hiss etdikləri zaman cəmiyyətdən kənarda qalma qorxusu yaşayır. Xüsusilə sosial mediada gözəl və ideal bədənli şəxslərin daim paylaşımlar etməsi, bədənlərini bəyənməyən və ya çəki problemi yaşayan şəxslərdə özünə inamsızlıq yaradır. Bu, bəzən sosial izolyasiya və daha dərindən psixoloji problemlər – depressiya, narahatlıq və bədən şəkli ilə bağlı düşüncələrə səbəb olur.
Nəticədə, bu, insanın özünü daha az qiymətləndirməsinə, digər insanlarla münasibətlərində çətinliklər yaşamasına və hətta peşəkar həyatda da uğur əldə etməsində maneələrə səbəb ola bilər. Artıq çəki problemi yaşayan insanlar tez-tez “gözlənilən” bədən ölçülərinə sahib olmamanın gətirdiyi sosial və şəxsi təzyiqlərlə başa çıxmaqda çətinlik çəkirlər.
Artıq çəki, mənəvi təsir etdiyi kimi, psixoloji problemlər də bədənin fiziki vəziyyətinə mənfi təsir göstərir. Çəki artdıqca, hərəkət etmək çətinləşir, fiziki fəaliyyətlərdə sərbəstlik azalır və bu, şəxsi narahatlıq yaradır. Məsələn, davamlı narahatlıq və depressiya halları, aqressiyanın artmasına və bəzi hallarda stressə bağlı yemək vərdişlərinin yaranmasına səbəb ola bilər. Bu vəziyyət öz növbəsində, əlavə kilo alımına gətirib çıxarır və artıq çəkinin yaratdığı psixoloji təsirlər dövrünü davam etdirir.
Bu dövrü qırmaq üçün psixoloji dəstək, bədənə dair müsbət düşüncələrin inkişaf etdirilməsi, sağlam qidalanma və fiziki fəaliyyətə diqqət yetirilməsi vacibdir. İnsanlar, cəmiyyətin gözləntilərindən asılı olmayaraq öz bədənlərini qəbul etməyə və özlərinə güvənməyə başladıqda, həm fiziki, həm də psixoloji sağlamlıqlarını yaxşılaşdırmağa başlaya bilərlər.
Artıq çəkidən qurtulmaq üçün effektiv və sağlam yanaşmalar mövcuddur. Bu yanaşmaların əsas məqsədi yalnız çəkini azaltmaq deyil, həm də bədənin zehni sağlamlığını qorumaqdır. Buna görə müəyyən hədəflər qarşıya qoyulmalı, balanslaşdırılmış pəhriz planı hazırlanmalı, fiziki aktivliyi artırılmalı, yuxu rejiminə diqqət etməli və digər həll yolları sadalamaq olar. Əsas olan iradəli olmağı bacarıb öhdəsindən gəlməkdir. Ətrafın düşüncələrinə deyildə öz istəklərinə və sağlamlığına görə cəhd etməkdir.
“Artıq çəki ilə mübarizə, sadəcə bədənimizin formasıyla deyil, eyni zamanda özümüzlə barışmaqdır. Hər bir kiçik addım, özümüzü daha yaxşı hiss etməyə, öz bədənimizi daha çox sevməyə və həyatın keyfini daha dolğun şəkildə yaşamağa yaxınlaşdırır. Çəki itirmək bir hədəf ola bilər, amma əsl məqsəd bədənimizi və ruhumuzu sağlam, güclü və sevdiyimiz şəkildə yaşamaqdır. Unutmayın ki, bu yol təkcə çəki atmaq deyil, eyni zamanda daxili gücümüzü kəşf etmək, özümüzə inamı bərpa etmək və həyatın hər anını dəyərləndirməkdir. Çünki ən böyük qalibiyyət, özümüzə qarşı qazandığımız mübarizədir.”

Fatimə QULİYEVA,
Bakı Slavyan Universitetinin Sosial Elmlər fakültəsinin tələbəsi