12-05-2024, 21:26
Qalmaqallı qanun bu tarixdə qəbul ediləcək
Gürcüstan parlamenti ölkədə geniş mübahisələrə səbəb olan “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanun layihəsini mayın 14-də qəbul edəcək.
Bu barədə Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidze mayın 12-də keçirdiyi brifinqdə məlumat verib.
Onun sözlərinə görə, qanun layihəsi mayın 14-də parlamentin müvafiq komitəsində yenidən nəzərdən keçiriləcək və üçüncü oxunuşda qəbul olunacaq.
O diqqətə çatdırıb ki, Gürcüstan parlamentində qərarlar siyasi azlığın tələbi ilə deyil, xalqın əksəriyyətinin mənafeyinə uyğun olaraq qəbul edilir.
Baş nazir deyib: “Sosioloji araşdırmalara görə, Gürcüstan əhalisinin 80 faizindən çoxu qeyri-hökumət təşkilatlarının fəaliyyətində şəffaflığı, 60 faizdən çoxu isə "Xarici təsirin şəffaflığı haqqında" qanunu birbaşa dəstəkləyir. Bir neçə gündən sonra parlament gürcü ictimaiyyətinin qeyri-hökumət təşkilatlarının və müvafiq mediaların gəlirlərini təmin etmək, xərcləri ictimailəşdirmək, bununla da ölkədə uzunmüddətli sülhü, əmin-amanlığı və sabitliyi təmin etmək üçün daha güclü təminatlar yaratmaq iradəsini həyata keçirəcək”.
12-05-2024, 20:49
Zurabişvili müxalifətçilərə xəbərdarlıq etdi
Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili ölkə müxalifətinə müraciət edib. O, “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanun layihəsinin əleyhdarlarını, yəni, müxalifəti “son dərəcə diqqətli” olmağa çağırıb.
Bu barədə Prezident mayın 12-də keçirdiyi brifinqdə bəyanatla çıxış edib.
O deyib: "Mitinq iştirakçılarına müraciət etmək istəyirəm ki, diqqətli olsunlar. Bəzilərinin sizi - müxalifəti təxribata çəkmək planları var. Buna görə də istəyirəm ki, siz çox diqqətli olasınız. Bu, qorxu deyil, ehtiyatlı olmaqdır".
12-05-2024, 18:27
“Kultura” – “Mədəniyyət” deməkdirmi?
Bu gün biz beynəlxalq söz kimi işlənən “kultura” sözünü “mədəniyyət” sözü kimi başa düşürük və onun işlənməsini sinonim kimi qəbul edirik. Demək olar ki, kultura sözü ilə mədəniyyət sözü danışıqda yarıbayarı işlənir. Həqiqətənmi “kultura” sözü dilimizə ərəb dilindən keçmiş “mədəniyyət” sözüdürmü?
Bütün dünya dillərində Ulu dilə aid az saylı sözlərdən biri də “kult” sözüdür. Bu söz başlanğıcını tanrıçılıqdan almışdır. Dilçilik tarixinə nəzər salsaq görərik ki, ən ulu dilə aid ilkin söz “ka”dır (Prof.Qəzənfər Kazımov). O, bütün tanrıçılıqda “tanrı” mənasında işlənmişdir. Qədim Oğuzlarda “qor, qut”, qərb mənşəli dillərdə “kor, kr, kur, kir, qot, qod.”, qədim Misirdə “gi – qibti” və s. Əslində latın dilində “cult” sözü “cur, cor” sözündəndir. Yəni tanrı sözündəndir. Sözdə mümkün r-l samitinin fonetik dəyişikliyi baş vermişdir. Cur- cul.
Ən qədim insanlar tanrının təsviri kimi qəbul olunan inanclara, tanrının məkanı hesab etdikləri uca dağlara, ağac kultlarına və s. səcdə edərək inam gətirmiş və onların qarşısında dini ayinlər, bayram təntənələri, məhsul bayramları, təbiət bayramları və s. toplu şəkildə yığıncaqlar keçirmişlər. Qədim Oğuzların Novruz bayramı da bizim qədim mədəniyyətimiz hesab edilir. Eyni zamanda digər xalqların mədəniyyətinə xas milli bayramlar, rəngarəng adət-ənənələr mövcuddur. “Kult” sözü bütün dillərdə bir neçə mənada işlənilir. Kənd təsərrüfatında torpağa qulluq (kultivatsiya), bədənə qulluq (bədən tərbiyəsi-fizkultura), geyim və bəzək əşyalarının istifadəsi, qədim mədəni irsin nümayiş etdirilməsi və s. bu kimi tədbirlər bütövlükdə mədəniyyət-kültür hesab olunur.
Latın dilində olan “cultura” sözünü izah edək. Maraqlı burasıdır ki, “kultura” sözü günümüzə haradan gəlmişdir? Əvvəldə qeyd edildiyi kimi qədim insanlar tanrı inancları, tanrı məkanları hesab etdikləri, tanrının təsvir olunduğu bütlər və s. qarşısında dini ayinlər və dualar edib ona səcdə edirdilər. Sözün 1-ci hecası latın dilində olan “cult” sözü “cur” sözündən olub, ulu dildə “tanrı” deməkdir. 2-ci heca “ur”, bu günkü “or” sözünün əski formasıdır. ”Hor” –“adam” sözündən şəkilçi halına düşən “or” sözü peşə sahibliyini bildirir. Sözün 3-cü hecası “Ra” günəş tanrısının adındandır. Cultura sözündə “r” samitinin biri eliziyaya uğrayaraq düşmüşdür. “Cultura - kultura” sözü bütövlükdə “Günəş tanrısına ibadət edənlər” mənasına gəlir. Sovet dövründə işlənən (Stalin haqqında), bu gün Şimali Koreyada mövcud olan “şəxsiyyətə pərəstiş” sözü də bu mənadan yaranmadır.
Qədim türk dillərində olan “qulluq etmək, qul işi” sözləri də ulu dildən gəlmədir. Rus dilində də “раб, работа” (Ra tanrısının adından), ingilis dilində “work, worker” sözləri Fironun tanrı titulundan gəlmədir. "For" sözünün latın variantıdır. Dilimizdə işlənən “abid” sözü də qərb mənşəlidir. İngilis dilində “abbey” sözü “monastr, kilsə” mənasını bildirir Orada ibadət edənlər isə “abbat” – “rahib” adlanırlar. ”Ra” sözünün özü “tanrı” mənasındadır. Abidlər təkyəçilər (zahidlər) kimi də başa düşülür. Onlar monastr həyatı keçirirlər. Yəni tərkidünyalıq edirlər. Ola bilsin ki, ingilis dilində “Abbat” sözü “abandon” – “tərk etmək, qapılmaq, əl çəkmək, uymaq” sözündən alınmadır. Dilimizdəki ”təkyə, təkyədə oturan, təkyədə sakin olan (təkyənişin)” sözlərinin mənasına gəlir.
P.S. Dilimizdə olan sözlər çox vaxt şablon kimi işlənir. Lakin hər bir sözün nüvəsində sözün mənası vardır. İstər öz sözümüz olsun, istərsə də digər dillərdən keçən sözlər. Dilçilik elmi sözdən başlayırsa, sözün mənşəyi həmin dildə öyrənməlidir və bu mümkündür. Bu səbəbdən də dilçi alim 5-6 dilə bələd olmalı, sözləri sözduyumu, paralelliklə, müqayisəli şəkildə axtarıb, onun yuvasını tapmalıdır.
Dilçilik elmində reformaya böyük ehtiyac duyulur. Qədim sözlərin fonetik qaydada öyrənilməsi praktikası nəzəri cəhətdən elmi surətdə işlənib hazırlanmamışdır. Bu gün bütün elmlər kimi, dilçilik elmi də müasir tələblərə cavab verməlidir.
Həsən Əliyev
12-05-2024, 15:44
25 minə yaxın şagird və abituriyent imtahan verib
Bu gün Azərbaycan dilindən fərqli dillərdə tədris aparılan ümumi təhsil müəssisələrinin 9-cu və 11-ci sinif şagirdləri üçün buraxılış imtahanı çərçivəsində Azərbaycan dili (dövlət dili kimi) imtahanı keçirilib.
Dövlət İmtahan Mərkəzindən verilən məlumata görə, həmçinin ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinə qəbul imtahanını Azərbaycan dilindən fərqli dildə verən əvvəlki illərin məzunları imtahan veriblər.
İmtahan, ümumilikdə 21 şəhər və rayonda, 112 binada təşkil olunub. İmtahanda 30 nəfər sağlamlıq imkanları məhdud (gözdən əlil, serebral iflic, eşitmə əngəlli və digər) şagird (abituriyent) də iştirak edib. Bu şəxslərin rahat şəkildə imtahan verməsi üçün imtahan binalarında xüsusi zallar ayrılıb, orqanizmin funksiyalarının 81-100 faiz pozulmasına görə gözdən əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslərə isə fərdi nəzarətçilər təyin edilib.
İmtahanın idarə olunması üçün 112 ümumi imtahan rəhbəri, 294 imtahan rəhbəri, 2341 nəzarətçi ayrılıb, 346 buraxılış rejimi əməkdaşı (mühafizə), 112 bina nümayəndəsi ayrılıb.
Cari il imtahan iştirakçılarının toplaya biləcəkləri maksimum bal 100 baldır. Bu imtahanın nəticəsi şagirdin yekun attestasiya sənədinə yazılacaq.
Ali və ya orta ixtisas təhsili müəssisələrinə qəbul olmaq üçün isə abituriyentlərin balı 50 və daha yuxarı olduqda “məqbul” qiymət almış hesab olunurlar.
Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinə qəbul imtahanını Azərbaycan dilindən fərqli dildə verən əvvəlki illərin məzunları imtahanda 30 bal toplaya bilərlər. Abituriyentin “məqbul” alması üçün onun topladığı bal 15-dən az olmamalıdır.
Sabahdan etibarən DİM-də imtahan materiallarının emalı aparılacaq. Yazılı cavab tələb edən tapşırıqların yoxlanılması vaxt tələb etdiyi üçün nəticələrin 2 həftə ərzində elan edilməsi nəzərdə tutulur.
Qeyd edək ki, imtahan başa çatdıqdan sonra iştirakçılara sual kitabçalarını özləri ilə aparmağa icazə verilib.
İmtahanda istifadə edilmiş test tapşırıqlarının (qapalı tipli) düzgün cavabları sabah gün ərzində Dövlət İmtahan Mərkəzinin saytına yerləşdiriləcək.
Qeyd edək ki, Azərbaycan dili imtahanının ikinci cəhdi iyunun 30-da keçiriləcək. Bu imtahanda iştirak etmək üçün qeydiyyat 5 - 10 iyun tarixlərində olacaq.
12-05-2024, 15:32
Rusiya sərhədçiləri Zəngəzurda keçid məntəqələrini bağlayır
Rusiya sərhədçiləri Ermənistanın Azərbaycanla sərhəddə yerləşən Zəngəzur vilayətindəki postlarını bağlamağa başlayıblar.
Onlar 44 günlük müharibədən sonra, 2020-ci ilin dekabrında vilayətin Gorusla Qafan rayonları arasında yerləşən Çakaten kəndində məskunlaşıblar.
Bundan əvvəl Ermənistan parlamentinin hakim fraksiyasının rəhbəri Hayk Konjorian Rusiya sərhədçilərinin Qeqarkunik, Sünik, Tavuş, Ararat və Vayots Dzor bölgələrindən çıxarıldığını bəyan edib.
Rusiya Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov bildirib ki, Rusiya sərhədçilərinin Ermənistanın bir sıra rayonlarından çıxarılması iki ölkə liderlərinin Moskvada keçirilən görüşündə razılaşdırılıb.
12-05-2024, 15:20
400-dən çox namizəd dövlət qulluğu imtahanı verib
Dövlət İmtahan Mərkəzi (DİM) tərəfindən bu gün dövlət qulluğunda inzibati vəzifələrin A növünə aid olan AB və AC qruplarına uyğun vəzifələr üzrə dövlət qulluğuna qəbul imtahanı, həmçinin inzibati rəhbər vəzifələrə aid olan AB, AC və inzibati icraçı vəzifələrə aid olan BA, BB vəzifə qruplarına uyğun vəzifələr üzrə dövlət qulluğunda fəaliyyətin davam etdirilməsi imtahanı keçirilib.
Dövlət qulluğuna qəbul imtahanı, həmçinin dövlət qulluğunda fəaliyyətin davam etdirilməsi imtahanı (BB vəzifə qrupları istisna olmaqla) DİM-in yeni istifadəyə verilmiş elektron imtahanlar korpusunda təşkil olunub.
Burada namizədlər kompüter vasitəsilə imtahanı veriblər. Namizədlər imtahanı yekunlaşdırdıqda və ya imtahan üçün ayrılan vaxt başa çatdıqda nəticələrlə tanış olmaq imkanına malik olublar. Nəticələr həmçinin DİM-in saytında iştirakçıların şəxsi kabinetlərinə yerləşdirilib.
Xatırladaq ki, yeni imtahan korpusunda yaradılan bulud əsaslı texnoloji infrastruktur müasir innovativ “private cloud” platformasında qurulub. DİM tərəfindən hazırda keçirilən 45 növ imtahanın hər biri iştirakçı sayı nəzərə alınmaqla bu binada təşkil oluna bilər. İmtahan korpusunda yaradılan innovativ platforma xüsusi proqram təminatı və texnoloji infrastrukturdan ibarət olaraq, binadan kənarda da bütün ölkə üzrə elektron imtahanların keçirilməsi və idarə edilməsinə imkan verir.
Məhz bu texnologiya sayəsində Naxçıvanda keçirilən imtahan da elektron formada təşkil olunub və vahid mərkəzdən idarə olunub.
Yeni imtahan korpusunun fəaliyyətə başlaması biliyin qiymətləndirilməsi kimi kütləvi prosesin rəqəmsallaşdırılması istiqamətində atılan ilk addımdır.
Dövlət qulluğuna qəbul imtahanı
İmtahanda 111 namizəd iştirak edib. İmtahan nəticələrinə əsasən, AB4 altqrupu üzrə 3 nəfər, AC1 altqrupu üzrə 4 nəfər, AC2 altqrupu üzrə 5 nəfər, AC3 altqrupu üzrə 8 nəfər, AC4 altqrupu üzrə 14 nəfər olmaqla, ümumilikdə 34 namizəd tələb olunan şərtləri ödəyərək uğur qazanıb.
Dövlət qulluğunda fəaliyyətin davam etdirilməsi üzrə imtahan
Qeyd olunduğu kimi, AB, AC, BA vəzifə qrupları üzrə imtahan elektron formada Bakı və Naxçıvan şəhərlərində keçirilib. Bu imtahanda 88 namizəd iştirak edib. İmtahan nəticələrinə əsasən, AB1 altqrupu üzrə 1, AB4 altqrupu üzrə 3, AC2 altqrupu üzrə 1, AC3 altqrupu üzrə 6, AC4 altqrupu üzrə 4, BA1 altqrupu üzrə 4, BA2 altqrupu üzrə 13, BA3 altqrupu üzrə 24, BA4 altqrupu üzrə 14 nəfər olmaqla, ümumilikdə 70 namizəd tələb olunan şərtləri ödəyərək uğur qazanıb.
Elektron imtahanlarının nəticələri ilə bağlı Apellyasiya komissiyası 13-15 may tarixlərində saat 14:00-dan 17:00-dək Dövlət İmtahan Mərkəzində fəaliyyət göstərəcək (Ünvan: Bakı şəhəri, Nəsimi rayonu, Akademik Həsən Əliyev küçəsi, 299).
BB vəzifə qrupuna aid olan vəzifələr üzrə kağız daşıyıcılar vasitəsilə keçirilən imtahanın nəticələri 2 gün ərzində elan olunacaq.
12-05-2024, 14:31
Azərbaycanlı qol güləşçisi super ağır çəkidə Avropa çempionu oldu - FOTO
Azərbaycanlı qol güləşçisi, super ağır çəki dərəcəsində yarışan Tərxan Müzəffərov Slovakiyada keçirilən 33-cü Avropa Çempinonatının qızıl medalını qazanıb.
Tərxan Müzəffərov super ağır çəkidə İtaliya, Gürcüstan, Ukrayna, Macarıstan və Bolqarıstandan olan güclü rəqiblərini məğlub edərək 1-ci yerin sahibi olub.
Qeyd edək ki, 2014-cü ildən bəri qol güləşi üzrə super ağır çəki dərəcəsində Azərbaycana heç bir medal gəlmirdi.
Tərxan Müzəffərovun bu çəkidə qızıl medal qazanması ilə son 10 ildə super ağır çəkidə Azərbaycana ilk medal daxil olub.
12-05-2024, 14:19
Qəzza zolağında 2 gündə İsrailin 5 hərbçisi ölüb
Qəzza zolağında HAMAS-a qarşı aparılan hərbi əməliyyatda İsrail Ordusunun daha bir hərbçisi həlak olub.
Bu barədə İsrail Ordusu məlumat yayıb.
Qeyd edilib ki, “Naxal” briqadasının döyüşçüsü 20 yaşlı Ariel Tsimm Qəzza şəhərinin Zeytun rayonunda HAMAS silahlıları ilə atışmada ölüb. O, son iki gündə “Naxal” briqadasının həyatını itirən 5-ci hərbçisidir. Mayın 11-də briqadanın 4 döyüşçüsü bu məkanda baş verən partlayışda həlak olub.
Beləliklə, Qəzza zolağında quru əməliyyatı başlayandan bu günə qədər İsrail Ordusu 272 hərbçisini itirib. Ümumilikdə, keçən ilin payızında Qəzza sektorunda vəziyyətindən gərginləşməsindən sonra ötən dövr ərzində İsrail Ordusu 620 hərbçisini itirib.
12-05-2024, 13:33
Gürcüstanda tələbələr də etiraza başlayır
Gürcüstanda tələbələr tətilə və etiraz aksiyasına başlayacaqlar.
Bu barədə Tbilisi Dövlət Universitetinin tələbələri birgə açıqlama ilə çıxış ediblər.
Onlar bildiriblər ki, hökumətin “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanun layihəsini qəbul etmək niyyətinə cavab olaraq, bazar ertəsindən etibarən auditoriyalara daxil olmaqdan imtina edəcəklər və Gürcüstanda etiraz aksiyası keçirəcəklər.
Tələbələr müəllimlərini və digər universitetlərdən olan həmkarlarını da tətilə qoşulmağa çağırırlar.
Onlara artıq Şota Rustaveli adına Batumi Dövlət Universitetinin tələbələri, Qriqol Robakidze Universiteti (GRU), Qafqaz Universitetinin tələbə hərəkatı, GIPA Universiteti Tələbə Hərəkatı da qoşulub.
Eyni zamanda İliya Universitetinin professor və müəllimləri onlara qoşulacaqlarını bildiriblər.
12-05-2024, 12:40
Sabahın hava proqnozu
Mayın 13-də Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir.
Bu barədə Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib.
Lakin gecə və axşam bəzi yerlərdə yağış yağacağı ehtimalı var. Arabir güclənən şimal-qərb küləyi əsəcək.
Havanın temperaturu gecə 12-15° isti, gündüz 17-19° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 754 mm civə sütunundan 759 mm civə sütununa yüksələcək. Nisbi rütubət 65-75 % olacaq.
Azərbaycanın rayonlarında bəzi yerlərdə arabir yağış yağacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə leysan xarakterli intensiv olacağı, şimşək çaxacağı, dolu düşəcəyi, dağlıq ərazilərdə qara keçəcəyi ehtimalı var. Bəzi yerlərdə arabir duman olacaq. Arabir güclənən qərb küləyi əsəcək.
Havanın temperaturu gecə 12-16° isti, gündüz 17-21° isti, dağlarda gecə 2-6° isti, gündüz 6-10° isti olacaq.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!