3-11-2022, 17:18
Buraxılış və qəbul imtahanlarının proqramları dəyişdi
Dövlət İmtahan Mərkəzində fəaliyyət göstərən fənlər üzrə işçi qruplarında 2023-cü ildə keçiriləcək ümumi orta (9 illik) və tam orta (11 illik) təhsil səviyyələri üzrə buraxılış və ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanları üçün proqramların müzakirəsi başa çatıb. DİM-dən verilən xəbərə görə, proqramlar respublikanın ümumtəhsil məktəblərində müvafiq fənlər üzrə qüvvədə olan dərsliklər və fənn kurikulumlarının məzmun standartlarının tələbləri və təlim nəticələri əsasında hazırlanıb, təkmilləşdirilib. Müzakirələr zamanı 9 və 11-ci siniflərdə təhsil alanların aşağı siniflərdə keçdikləri dərsliklərlə hazırda həmin siniflərdə qüvvədə olan dərsliklər müqayisə edilib. Onlarda olan yeniliklər və fərqlər müəyyənləşdirilib. Proqramlara yalnız hər iki dərslikdə eyni olan mövzular və faktlar daxil edilib, dəqiqləşdirmələr aparılıb. Məktəb kursundan çıxarılmış mövzular proqramlardan da çıxarılıb.
Azərbaycan dili fənni üzrə
Tam orta (11 illik) təhsil səviyyəsi üzrə buraxılış və ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanı proqramlarına “Vurğu” daxil edilib.
Ədəbiyyat (Azərbaycan bölməsi) fənni üzrə
Dərsliklərdən çıxarıldığı üçün Mehdi Hüseynin “Odlu qılınc” əsəri və Bəxtiyar Vahabzadənin ”Vətəndaş” şeiri proqramdan çıxarılıb.
Riyaziyyat fənni üzrə
Dərsliklərdən çıxarıldığı üçün “Triqonometrik bərabərsizliklər” mövzusu tam orta (11 illik) təhsil səviyyəsi üzrə buraxılış və ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanı proqramlarından çıxarılıb. Həmçinin tədrisinin bir hissəsi mart ayından sonraya düşdüyünə görə “Törəmə və onun tətbiqləri” və “Funksiyanın limiti” mövzuları tam orta (11 illik) təhsil səviyyəsi üzrə buraxılış imtahanı proqramından çıxarılıb. Həmin mövzular ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanı proqramında saxlanılıb.
Kimya fənni üzrə
“Məhlulların qarışdırılma düsturları” mövzusu, həmçinin disaxaridlərdən laktoza həm I, həm də IV ixtisas qrupları üzrə qəbul proqramlarından çıxarılıb. Bununla yanaşı, I ixtisas qrupu üzrə qəbul proqramından “Qeyri-üzvi birləşmələr arasında genetik əlaqə” çıxarılıb. IV ixtisas qrupu üzrə isə “Zaytsev qaydası” və “Qarışqa turşusunun xüsusi xassələri” mövzuları qəbul proqramından çıxarılıb.
Fizika fənni üzrə
Dərsliklərdən çıxarıldığına görə “Çevrə üzrə bərabərsürətli hərəkət”, “Termodinamikanın birinci qanununun izoproseslərə tətbiqi”, “Adiabat proses”, “Biratomlu ideal qazın xüsusi istilik tutumu “, “Proyeksiya aparatı” mövzuları qəbul proqramından çıxarılıb. Dərsliklərdə olan və hazırkı abituriyentlərin keçdikləri: “Dəyişən elektrik cərəyanı” bölməsi və “Radius-vektorun dönmə bucağı”, “İnfrasəs”, “Radiolokasiya”, “Elementar zərrəciklər” mövzuları qəbul proqramına daxil edilib.
Ədəbiyyat (rus bölməsi) fənni üzrə
Dərsliklərdən çıxarıldığına görə aşağıda adları göstərilən əsərlər proqramdan çıxarılmışdır.
Azərbaycan ədəbiyyatı
Дастан “Кёроглу” (глава “Приход Демирчиоглы в Ченлибель”).
Мухаммед Физули. Газель “Бессилен друг, коварно время... ”.
Молла Панах Вагиф. Газель “Кто заболеет любовью... ”, гошма “Байрам”.
Сеид Азим Ширвани. Стихотворение “К мусульманам Кавказа”.
Мирза Фатали Ахундзаде. Комедия “Везирь Лянкяранского ханства”.
Самед Вургун. Стихотворение “Горы”.
Мир Джалал Пашаев. Рассказ “Сирота”.
Расул Рза. Стихотворение “Карабах”.
Бахтияр Вагабзаде. Стихотворение “Карабахский конь”.
Гусейн Аббасзаде. Отрывок из цикла “Той победной весной” (в объёме учебника).
Rus ədəbiyyatı
ЛИТЕРАТУРА XVIII ВЕКА
Николай Михайлович Карамзин. Повесть “Бедная Лиза”.
ЛИТЕРАТУРА ХIХ ВЕКА
Александр Сергеевич Пушкин. Стихотворение “И.И.Пущину” (“Мой первый друг, мой друг бесценный…”). Поэма “Кавказский пленник”. Трагедия “Скупой рыцарь”.
Иван Сергеевич Тургенев. Рассказ “Бежин луг”.
Фёдор Михайлович Достоевский. Роман “Бедные люди”.
Лев Николаевич Толстой. Рассказ “Люцерн”. Драма “Живой труп”.
Антон Павлович Чехов. Рассказ “Смерть чиновника”. Комедия “Чайка”.
ЛИТЕРАТУРА ХХ ВЕКА
Владимир Владимирович Маяковский. Стихотворение “Необычайное приключение...”.
Иван Третьяков. Рассказ “Бывают минуты...”.
Dünya ədəbiyyatı
Жан Батист Мольер. Комедия “Тартюф”.
О. Генри. Новелла “Последний лист”.
Ədəbiyyat nəzəriyyəsi
Понятие о стихосложении. Трёхсложные размеры: дактиль, амфибрахий, анапест.
Bununla yanaşı, proqrama
ЛИТЕРАТУРА ХIХ ВЕКА
Антон Павлович Чехов. “Маленькая трилогия” (общая характеристика); “О любви” daxil edilmişdir. Bir sıra proqramlarda müvafiq dərsliklərə uyğun yalnız redaktə xarakterli düzəlişlər edilib. Məlumat üçün bildirilir ki, ümumi orta (9 illik) və tam orta (11 illik) təhsil səviyyələri üzrə buraxılış imtahanları proqramlarının tam mətni “Abituriyent” jurnalının xüsusi buraxılışlarında, ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanları proqramlarının tam mətni isə “Abituriyent” jurnalının birinci sayında dərc ediləcək.
3-11-2022, 17:11
Çin ABŞ-ı iqtisadi blokadanı dayandırmağa çağırdı
Çin Xalq Respublikası ABŞ-ı Kubaya qarşı iqtisadi, ticarət və maliyyə blokadalarını aradan qaldırmağa çağırıb. Bu barədə Çin Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) rəsmi nümayəndəsi Çjuan Litszyan bu gün keçirdiyi brifinq zamanı danışıb. “Çin tərəfi BMT nizamnaməsinin əsas prinsiplərinə, habelə beynəlxalq münasibətlərdə ölkələrarası əlaqələrin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı başlıca normalara uyğun olaraq ABŞ-ı Kubaya qarşı blokadanı dərhal və tamamilə dayandırmağa çağırır”, - deyə diplomat bəyan edib. Onun sözlərinə görə, bu, regionda sülh və sabitliyin təmin olunması baxımından ABŞ və Kuba xalqlarının maraqlarına tam uyğundur. Qeyd edək ki, XX əsrin 60-cı illərindən ABŞ və Kuba arasında diplomatik münasibətlər gərgindir. 1992-ci ildən bəri Kuba hər il BMT-yə ABŞ embarqosunun aradan qaldırılması ilə bağlı qətnamə layihələri təqdim edir.
3-11-2022, 17:09
AFFA bu klubları cərimələdi
AFFA İntizam Komitəsinin növbəti iclası keçirilib. Butov.az xəbər verir ki, toplantıda aşağıdakı qərarlar qəbul olunub.
29.10.2022-ci il tarixində Misli Premyer Liqasının XII turunun “Kəpəz” – “Səbail” oyununda “Səbail” klubunun 55 nömrəli futbolçusu Nihad Qurbanlı oyunun 40-cı dəqiqəsində rəqibi aşkar qol vurmaqdan məhrum etdiyinə görə birbaşa qırımızı vərəqə ilə meydandan kənarlaşdırıldığı üçün 1 oyun cəzalansın, klub 200 manat cərimə olunsun. (maddə 47.2).
29.10.2022-ci il tarixində Misli Premyer Liqasının XII turunun “Zirə” – “Neftçi” oyununda jurnalistlər zona 1-də PFL-in verdiyi akkreditasiyaları üzərlərində görünən şəkildə asmadıqları üçün “Zirə” kluba xəbərdalıq edilsin. (PFL-nin Əsasnaməsinin 14.7-ci bəndinin tələblərinin pozulması, maddə 35, maddə 11).
30.10.2022-ci il tarixində Misli Premyer Liqasının XII turunun “Şamaxı” – “Qarabağ” oyununda “Qarabağ” klubunun azarkeşləri tərəfindən Şamaxı stadionunda 12 ədəd plastik oturacağın sıradan çıxarılmasına görə stadiona ziyan vurulduğu üçün dəymiş ziyan “Qarabağ” klubu tərəfindən tam ödənilsin. (maddə 49.4).
30.10.2022-ci il tarixində Misli Premyer Liqasının XII turunun “Sabah” – “Qəbələ” oyununda “Sabah” klubunun 4 futbolçusu sarı vərəqə ilə cəzalandırıldığı üçün “Sabah” klubu 800 manat cərimə olunsun. (maddə 39).
30.10.2022-ci il tarixində Misli Premyer Liqasının XII turunun “Sabah” – “Qəbələ” oyununda “Sabah” və “Qəbələ” klublarının azarkeşləri arasında kütləvi şəkildə intizamsızlıq baş verərək iğtişaş törədildiyinə görə “Sabah” və “Qəbələ” klubları ayrı – ayrılıqda 4000 manat cərimə olunsun. (maddə 49.1, maddə 49.3).
30.10.2022-ci il tarixində Misli Premyer Liqasının XII turunun “Sabah” – “Qəbələ” oyununda “Qəbələ” klubunun azarkeşləri tərəfindən qaçış zolağına kənar əşyaların atılmasına görə “Qəbələ” klubu 1600 manat cərimə olunsun (maddə 51.1).
30.10.2022-ci il tarixində Misli Premyer Liqasının XII turunun “Sabah” – “Qəbələ” oyununda “Qəbələ” klubunun azarkeşləri tərəfindən stadiona ziyan dəydiyi üçün (73 ədəd plastik oturacağın sıradan çıxması faktı) dəymiş ziyan “Qəbələ” klubu tərəfindən tam ödənilsin. (maddə 49.4).
30.10.2022-ci il tarixində Misli Premyer Liqasının XII turunun “Sabah” –“Qəbələ” oyununda, “Qəbələ” klubunun azarkeşlərinin törətdikləri ictimai təhlükəli əməllərə (iğtişaş törədilməsi, meydana kənar əşyaların atılması və stadiona zərər vuraraq oturacaqların sındırılması faktı) görə, “Qəbələ” klubunun azarkeşlərinin stadiona girişinə 1 oyunluq məhdudiyyət qoyulur. 05.11.2022-ci il tarixində Misli Premyer Liqasının XIII turunda keçiriləcək “Qəbələ” – “Zirə” oyununda “Qəbələ” komandasının azarkeşlərinin stadiona girişi qadağan edilsin. (maddə 49.3).
3-11-2022, 17:07
İranın 8 vilayəti sel sularının altında qaldı
İranda son 48 saatda daşqın və bundan zərər çəkmiş 206 nəfərə yardım göstərilib. Bu barədə Qızıl Aypara Yardım və Xilasetmə Təşkilatının əməliyyatlar üzrə vitse-prezidenti Morteza Moradipur məlumat verib. Məlumata görə, sül və daşqınlar İranın 8 vilayətini əhatə edib. Bundan əlavə, 32 nəfərə təcili yaşayış yeri verilib. Ölkədə daşqınlardan zərər çəkmiş ərazilərdə xilasetmə işləri hələ də davam edir.
3-11-2022, 17:05
Ukraynada öldürülən rus hərbçilərin sayı 74 mini ötüb
Ukrayna Silahlı Qüvvələri ötən sutka ərzində 730 rus hərbçisini zərərsizləşdirib. Bununla da Ukrayna Silahlı Qüvvələri tərəfindən zərərsizləşdirilən rusiyalı hərbçilərin sayı 74 min nəfərə çatıb. Bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı “Facebook” səhifəsində məlumat yayıb. Rusların digər itkiləri aşağıdakı kimidir:
2734 (+20) tank;
5552 (+27) zirehli döyüş maşını;
1755 (+22) artilleriya sistemi;
390 (+3) MLRS; 198 (+0);
xüsusi avadanlıq - 155 (+1).
3-11-2022, 17:03
İlham Əliyev yolların təmirinə 4,4 milyon ayırdı
Prezident İlham Əliyev Bakı şəhərinin Xəzər rayonu ərazisində avtomobil yollarının yenidən qurulması işlərinin davam etdirilməsi ilə bağlı bəzi tədbirlər haqqında Sərəncam imzalayıb. Butov.az xəbər verir ki, Sərəncama əsasən, Bakı şəhəri Xəzər rayonunun Binə, Buzovna, Qala, Mərdəkan və Zirə qəsəbələri ərazisində avtomobil yollarının yenidən qurulması işlərinin davam etdirilməsi məqsədilə “Azərbaycan Respublikasının 2022-ci il dövlət büdcəsində dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu (investisiya xərcləri) üçün nəzərdə tutulan vəsaitin bölgüsü”nün 1.26.18-ci yarımbəndində göstərilmiş məbləğin 4,4 milyon (dörd milyon dörd yüz min) manatı Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinə ayrılıb. Maliyyə Nazirliyinə bu Sərəncamın 1-ci hissəsində göstərilən məbləğdə maliyyələşməni təmin etmək tapşırılıb. Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etməlidir.
3-11-2022, 17:01
Cümə gününün havası
Noyabrın 4-də Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən verilən məlumata görə, gecə və səhər bəzi yerlərdə duman olacağı, çiskinli yağış yağacağı ehtimalı var. Mülayim cənub-şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 9-12° isti, gündüz 15-18° isti, Bakıda gecə 9-11° isti, gündüz 16-18° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi 763 mm civə sütunu olacaq. Nisbi rütubət 60-70 % olacaq. Azərbaycanın rayonlarında bəzi yerlərdə arabir yağış yağacağı gözlənilir. Yüksək dağlıq ərazilərdə qar yağacağı ehtimalı var. Gecə və səhər saatlarında duman olacaq. Mülayim qərb küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 4-9° isti, gündüz 15-20° isti, dağlarda gecə 1° şaxtadan 3°-dək isti, gündüz 4-8° isti olacaq.
3-11-2022, 16:59
Ağdamda tələ-minası aşkarlandı
Ermənistanın quraşdırdığı mina sahələrinin miqyası, kütləviliyi, eləcə də yüksək və ölümcül partlayışın baş verməsi məqsədilə basdırdığı tələ-minaları mülki əhaliyə qarşı yönələn terrorun təzahürüdür. Bu barədə ANAMA-nın məlumatında qeyd olunub. Məlumatda bildirilib ki, 2022-ci 2 noyabr tarixində Cəbrayıl rayonunun Mehdili kəndində baş verən hadisə zamanı 1972-ci il təvəllüdlü Əhmədov İlqar Heybət oğlu növbəti mina partlayışının qurbanı olub. Azərbaycan Respublikasının Minatəmizləmə Agentliyi (ANAMA) tərəfindən aparılan təmizləmə əməliyyatları zamanı mütəmadi olaraq tələ minaları, ölüm ehtimalını artıran mina-sürprizlərə rast gəlinir. Belə ki, Ağdam rayonunun Orta Qərvənd kəndi ərazisində aparılan təmizləmə əməliyyatları zamanı mülki təyinatlı ərazilərin ətrafında 1 ədəd tank əleyhinə TM-62P3 minasının üzərinə 1 ədəd piyada əleyhinə PMN-2 minasının, eləcə də 3 ədəd üst-üstə yerləşdirilən tank əleyhinə TM-62P3 minasının üzərinə 1 ədəd piyada əleyhinə PMN-2 minasının yerləşdirilməsi faktları aşkar edilib. Qeyd edək ki, tərkibində 7 kq partlayıcı maddə olan tank əleyhinə mina texnikanın sıradan çıxarılması üçün nəzərdə tutulub. Aşkar olunan tank və piyada əleyhinə minalardan ibarət üst-üstə qoyulan tələ-minalarının partlayışı nəticəsində nəinki insanın sağ qalma ethimalı, hətta texnikanın hər hansı bir hissəsinin yararlı halda qalması sıfıra bərabərdir.
3-11-2022, 13:56
DSX-nin əsgərimözünü güllələləyib
Dövlət Sərhəd Xidmətinin (DSX) əsgəri özünü güllələyib. Bu barədə Baş Prokurorluğun Mətbuat Xidmətindən bildirilib. Qeyd edilib ki, DSX-nin Sərhəd Qoşunlarının N saylı hissəsinin əsgəri Baxşəliyev Onur Nazim oğlunun istifadəsində olan silahla özünə atəş açması nəticəsində xəsarət yetirməsi faktı ilə bağlı hazırda Lənkəran Hərbi Prokurorluğunda Cinayət Məcəlləsinin 125-ci maddəsi ilə cinayət işi başlanılıb. Hazırda qeyd olunan iş üzrə istintaq davam edir.
3-11-2022, 13:53
Şəhid ailələri vergidən azad olunur
Gələn il şəhid ailələri və şəhid valideynlərinin gəlirlərinin 800 manata qədər olan hissəsi vergilərdən azad olunacaq. Bu barədə Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin sədri Tahir Mirkişili bildirib. Qeyd edək ki, Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin payız sessiyasında növbəti iclası keçirilir. İclasın gündəliyinə “Azərbaycan Respublikasının 2023-ci il dövlət büdcəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun layihəsi (birinci oxunuş) daxil edilib.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!