İsrail-Azərbaycan əlaqələrində 4 vacib amil - SƏFİR AÇIQLADI

İsrailin Azərbaycan arasında əlaqələr son illərdə tarixi şəkildə dərinləşib.
Bunu İsrailin Azərbaycandakı səfiri Corc Diik “The Jerusalem Post”a müsahibəsində deyib.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycan İsrailin Yaxın Şərqdəki ən etibarlı və strateji tərəfdaşlarından birinə çevrilib.
“Biz bu əlaqələri strateji tərəfdaşlıq kimi dəyərləndiririk. Daxili sorğu aparmışıq və bu sorğu göstərir ki, Azərbaycan ictimaiyyətinin 80 faizindən çoxu İsraili dost ölkə kimi görür. Azərbaycanın bütün ictimaiyyətində İsrail yaxın dost kimi qəbul olunur,” – deyə Dik bildirib.
Səfir 2019-cu ilin noyabrında Bakıya gəlib və artıq beş ildir bu vəzifədə çalışır. “Gəldiyim vaxt mənə deyirdilər ki, bura sabit, mehriban ölkədir. Bu illər ərzində Azərbaycan COVID pandemiyasından, Qarabağ müharibələrindən və regional gərginliklərdən keçdi”, – səfir deyib.
İsrail səfiri qeyd edib ki, bu mürəkkəb dövrdə Azərbaycan regional balansı qoruyaraq həm Rusiya, həm İran, həm də Türkiyə ilə münasibətlərini tənzimləyə bilib. “Azərbaycan təkcə Ermənistanla münasibətləri deyil, həm də şimalda Rusiya, cənubda isə İranla əlaqələrini balanslaşdırmalı olub”, – deyə Dik bildirib.
Corc Dik ikitərəfli münasibətlərin dörd əsas sütuna söykəndiyini qeyd edib:

1. Dostluq və multikulturalizm:

Səfir Azərbaycandakı yəhudi icmasının təhlükəsiz və hörmətli şəraitdə yaşadığını bildirib. “800 ildir burada antisemitizm qeydə alınmayıb. Qarabağ müharibəsində şəhid olmuş yəhudi tank komandiri Albert Aqaronovun Bakıda abidəsi var. Onu "yəhudi şəhid" adlandırırlar”, – Dik vurğulayıb.

2. Enerji əməkdaşlığı:

İsrailə idxal edilən neftin təxminən 30-40 faizi Azərbaycandan gəlir. Bir hissəsi isə Qazaxıstandan Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməri ilə nəql olunur.

3. Müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində tərəfdaşlıq:

İsrailin müdafiə sənayesi şirkətləri uzun illərdir Azərbaycanda fəaliyyət göstərir. Azərbaycanın İsraildən dron və raket sistemləri aldığı bildirilir. Həmçinin terrorizmlə mübarizə sahəsində əməkdaşlıq da vurğulanıb.

4. Sivil əməkdaşlıq və texnologiya transferi:

Su təchizatı (Mekorot), kənd təsərrüfatı, kibertəhlükəsizlik və kosmos texnologiyaları sahəsində əməkdaşlıq genişlənir. İsrailin Technion universiteti Bakıda kibertəhlükəsizlik mərkəzi açıb. Azərbaycanın dövlət neft şirkəti SOCAR isə İsrailin “Tamar” qaz yatağında iri investisiyalar yatırıb.

Səfir Azərbaycanın yerləşdiyi bölgəni “mürəkkəb qonşuluq” adlandırıb. O qeyd edib ki, Azərbaycan eyni vaxtda Rusiya və İranla sərhədi olan yeganə ölkədir və NATO üçün əhəmiyyətli logistik körpüdür. Dikə görə, Bakı regionda körpü rolunu oynayaraq İsrail-Türkiyə münasibətlərində də vasitəçilik edə bilər.
Corc Dikin diplomatik missiyası başa çatmaq üzrədir. Lakin o, iki ölkə arasında münasibətlərin daha da dərinləşəcəyinə inanır. O, Azərbaycanın COP29 sammitinə ev sahibliyi etməsini və UFC turniri kimi beynəlxalq tədbirləri keçirməsini ölkənin artan beynəlxalq nüfuzunun göstəricisi kimi qiymətləndirib.
“Azərbaycan hamı ilə yaxın, amma heç kimdən asılı olmayan siyasət yürüdür. Bu balans onun uğurudur”, – səfir deyib.