Niaqara şəlaləsi bayrağımızın rənglərinə büründü

Azərbaycan Respublikasının Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı Səfirliyinin təşəbbüsü ilə ABŞ və Kanada arasında yerləşən və dünyanın ən böyük şəlalələrindən olan Niaqara şəlaləsi 9 noyabr – Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı Günü münasibətilə mavi, qırmızı və yaşıl rənglər ilə işıqlandırılıb. Bu barədə Azərbaycanın ABŞ-dakı Səfirliyi məlumat yayıb. Qeyd edilib ki, 8 noyabr tarixinin ölkəmizdə Zəfər Gününə təsadüf etməsi, eləcə də, ABŞ və Azərbaycan arasında vaxt fərqini nəzərə alaraq, şəlalənin məhz bu tarixdə işıqlandırılması üçün Azərbaycanın ABŞ-dakı Səfirliyi tərəfindən Niaqara Şəlaləsi Dövlət Parkının rəhbərliyinə müvafiq müraciət ünvanlanıb və Park rəhbərliyi tərəfindən sözügedən müraciət ilə bağlı müsbət qərar qəbul edilib.

Rusiyada yük qatarı relsdən çıxdı

Rusiyanın Başqırdıstan Respublikasında çınqıl daşıyan qatar qəzaya uğrayıb. Butov.az-ın məlumatına görə, bu gün səhər saatlarında baş verən qəza nəticəsində qatarın dörd vaqonu relsdən çıxıb. Hadisə zamanı xəsarət alanların olmadığı deyilir. Qəzanın səbəbləri ilə bağlı araşdırma aparılır.

Füzulidə partlayış olub - Xəsarət alanlar var

Füzuli rayonunun Arayatlı kəndində evdə partlayış olub. Bu barədə Fövqəladə Hallar Nazirliyindən məlumat verilib. Qeyd olunub ki, ümumi sahəsi 208 m² olan ikimərtəbəli 8 otaqlı evin 1-ci mərtəbəsində yanğınla nəticələnən partlayış baş verib. Partlayış dalğasının təsirindən otaqların pəncərə çərçivələri dağılıb. Yanğın nəticəsində evin yanar konstruksiyaları və bitişik ümumi sahəsi 53 m² olan talvar yanıb. Hadisə zamanı 2 nəfər yanıq xəsarəti alıb. Yaxınlıqdakı tikililər yanğından mühafizə olunub. Yanğın yanğından mühafizə bölmələri tərəfindən söndürülüb. Hadisə ilə əlaqədar müvafiq qurumlar tərəfindən təhqiqat aparılır.

Ermənilərdən növbəti təxribat - Sülhməramlılar yenə göz yumdu

Ermənilərin Azərbaycan Ordusuna qarşı təxribatları davam edir. Müdafiə Nazirliyindən verilən məlumata görə, Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazisindəki qeyri-qanuni erməni silahlı dəstəsinin üzvləri tərəfindən Azərbaycan Ordusunun Xocavənd rayonu istiqamətində yerləşən mövqeləri atəşə tutulub. Azərbaycan Ordusunun bu istiqamətlərdə yerləşən bölmələri tərəfindən adekvat cavab tədbirləri görülüb.

Türkiyədə dəhşətli hadisə - 9 nəfər yanaraq öldü

Türkiyənin Bursa vilayətində dəhşətli yanğın olub. Hadisə nəticəsində azı doqquz nəfər ölüb. Butov.az xəbər verir ki, yanğın şəhərin Yıldırım rayonunda yerləşən üçmərtəbəli yaşayış binasında qeydə alınıb. Hadisə ilə bağlı Bursa valisi Yakup Canbolat açıqlama verib. Bildirilib ki, yanğın binanın orta mərtəbəsində suriyalı ailənin yaşadığı mənzildə baş verib. İlkin məlumata əsasən, yanğında doqquz nəfər ölüb. Bir ailənin üzvü olduqları ehtimal edilən bu şəxslərdən səkkizi azyaşlı, biri isə qadındır. Qadının uşaqların anası olduğu ehtimal edilir. Yanğının səbəbi hələlik məlum deyil. Araşdırma aparılır.

Ermənilər Kəlbəcər və Tovuzu atəşə tutdular

Noyabrın 8-i saat 18:40-dan noyabrın 9-u saat 02:20-dək fasilələrlə Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri Basarkeçər rayonunun Yuxarı Şorca, Əzizli, Yuxarı Zağalı və Tovuzqala rayonunun Çinarlı yaşayış məntəqələri istiqamətlərində yerləşən mövqelərindən Ordumuzun Kəlbəcər rayonunun Mollabayramlı, Yellicə, Zəylik, Zağalı və Tovuz rayonunun Ağdam yaşayış məntəqələri istiqamətlərində yerləşən mövqelərini müxtəlif çaplı atıcı silahlardan atəşə tutub. Müdafiə Nazirliyindən verilən məlumata görə, bundan başqa, Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazisindəki qeyri-qanuni erməni silahlı dəstəsinin üzvləri tərəfindən Azərbaycan Ordusunun Xocavənd rayonu istiqamətində yerləşən mövqeləri də atəşə tutulub. Azərbaycan Ordusunun bu istiqamətlərdə yerləşən bölmələri tərəfindən adekvat cavab tədbirləri görülüb.

Tanınmış meyxanaçı qonşusunu qətlə yetirdi

Tanınmış meyxanaçı Rəşad Dağlı (Rəşad Əmirov) qonşusunu qətlə yetirib. Butov.az xəbər verir ki, hadisə Qaradağ rayonunda baş verib. Məlumata görə, Lökbatan dairəsində Rəşad Əmirovla qonşusu İsgəndər Mehdiyev arasında mübahisə zəminində dava düşüb. R.Əmirov bıçaqla qonşusunun ürəyinə zərbə endirərək onu qətlə yetirib. Hadisəni törədən 1984-cü il təvəllüdlü Əmirov Rəşad Vaqif oğlu saxlanılıb. Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat Xidmətindən fakt təsdiqlənib. Faktla bağlı araşdırma aparılır.

Rusiya İrandan PUA-ları necə alıb? - Sensasion iddia

Rusiya Ukraynaya hücum etmək üçün istifadə etdiyi pilotsuz uçuş aparatlarına (PUA) görə İrana 140 milyon avro nağd pul ödəyib. Bu barədə Britaniyanın "Sky news" telekanalı öz mənbələrinə istinadən məlumat yayıb. Bildirilir ki, İrana yalnız pul vəsaiti verilməyib. Moskva PUA-ların müqabilində müharibədə ələ keçirdiyi bir sıra Qərb silahlarını Tehrana təhvil verib. Bunlara əsasən Britaniya və Amerika silahları daxildir. Britaniya telekanalı 20 avqust 2022-ci ildə Tehranda iki İl-76 təyyarəsinin hərəkətini əks etdirən görüntülər əldə edib. Ukraynada ələ keçirilən silah nümunələrinin məhz bu təyyarələrdə daşındığı iddia edilir. Məlumata görə, Rusiya İrana Britaniyanın NLAW tank əleyhinə raketini, Amerikanın “Javelin” tank əleyhinə raketini və “Stinger” zenit raketini verib. Telekanalın mənbəsinin məlumatına əsasən, son günlər İran və Rusiya arasında 200 milyon avro dəyərində PUA-ların gələcək tədarükü haqqında razılıq əldə olunub.

Azərbaycanda Dövlət Bayrağı Günüdür

Bu gün Azərbaycanda Dövlət Bayrağı Günüdür. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 17 noyabr 2009-cu il tarixli sərəncamına əsasən, hər il noyabrın 9-u ölkədə Dövlət Bayrağı Günü qeyd olunur. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı 1918-ci il noyabrın 9-da Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin iclasında qəbul edilib və 1920-ci ilin aprel ayınadək dövlət statusuna malik olub. Həmin bayraq 1990-cı il noyabrın 17-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə keçirilən sessiyada Naxçıvan Muxtar Respublikasının Dövlət Bayrağı olaraq təsdiq edilib. 1991-ci il fevralın 5-də Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti “Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında” qanun qəbul edərək onu Dövlət bayrağı elan edib. 1991-ci il oktyabrın 18-də “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında” Konstitusiya Aktı ilə Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin varisi kimi onun dövlət rəmzlərini, o cümlədən Dövlət Bayrağını bərpa edib. 2004-cü il iyunun 8-də “Azərbaycan Respublikası Dövlət Bayrağının istifadəsi qaydaları haqqında” qanun ilə bu sahədə qanunvericilik bazası təkmilləşdirilib. Sərəncama əsasən, Dövlət Bayrağı Azərbaycan Respublikasının dövlət qurumlarının və diplomatik nümayəndəliklərinin binaları üzərində ucalır, mühüm beynəlxalq tədbirlər, mötəbər mərasimlər və məclislərlə yanaşı, irimiqyaslı ictimai-siyasi toplantılarda, mədəni tədbirlərdə və idman yarışlarında qaldırılaraq milli birliyi təcəssüm etdirir. 2009-cu ilin noyabr ayında Dövlət Bayrağı Günü ilə bağlı Əmək Məcəlləsinə edilmiş əlavəyə əsasən, 9 noyabr - Dövlət Bayrağı Günü ölkədə qeyri-iş günü olan bayramların siyahısına daxil edilib. Bu il artıq ikinci dəfədir ki, Dövlət Bayrağı Günü işğaldan azad edilən Azərbaycan torpaqlarında da qeyd olunur.

İstibdad qaranlığından istiqlal aydınlığına...

Bədii əsərlərdə əksər hallarda qəhrəmanlar hadisənin gedişinə, zavyazkanın açılışına xidmət edir. Qələm adamı qəhrəmanı ön plana çəkir. Çox vaxt yazıçı emosionallığı artıraraq bədii sualdan istifadə edir. Bədii sonluğu da qələminin gücü ilə tamamlayır. Bu, bədii ədəbiyyatda ən mühüm şərtlərdən hesab edilir. Elmi əsərlərdə, yazılarda bu məsələ tamam fərqlidir. Vacib və əsas şərt zaman və faktdır. Qəhrəmanları da qələm adamı deyil, tarix özü yaradır. Bəzən araşdırmaçı öz oxucusunu tarixi gerçəklikdən doğan suallarla baş-başa qoyur. Çox vaxt araşdırmanın sonluğu insanı heyrətə gətirir. İllərlə qaranlıq qalan tarixi reallıqlar, üzəri qara yalanla örtülən ağ gerçəkliklər substansiya qarmağında üzə çıxır. Bu, elmi araşdırmanın subsitansional əlamətidir. Bütün bu əlamətləri özündə əks etdirən kitabın adı belədir: "TARİX HEÇ NƏYİ UNUTMUR" .
Elmi-publisistik məqalələr toplusundan ibarət olan kitabın müəllifi Qərənfil Dünyaminqızı (Quliyeva) Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin ikinci qadın elmlər doktorudur. Kitabın redaktor və məsləhətçisi, Filologiya elmləri doktoru Abid Tahirli, Ön söz müəllifi Milli Mətbuat Tarixi kafedrasının müdiri,
filologiya elmləri doktoru, professor Cahangir Məmmədlidir.
Obyektivlik xüsusiyyətləri, peşəsinə sarsılmaz bağlılıqları ilə seçilən hər üç müəllimdən auditoriyada dərs almaq böyük xoşbəxtlikdir. Özümü daha xoşbəxt hiss etməyimin bir səbəbi də odur ki, müəllimlərimin yaradıcılığını müntəzəm olaraq mətbuat vasitəsilə izləyirəm. Beləliklə, tələbə və oxucu olaraq öyrənmək missiyası davam edir.
Kitab haqqında tələbə fikirlərini kağıza köçürmək daxilimdə iftixar, məsuliyyət və əhəmiyyət dərəcəliyilə fərqli hisslər doğurur. Amma narahat da deyiləm. Burada iki məqam var. Birincisi, kitabda yer alan bir çox esseləri, elmi araşdırmaları zaman-zaman oxumuşam. Sənət adamlarından biri deyirdi: "Tarix qalın bir kitabdır; vərəqlənir zaman-zaman". Bu mənada tariximizə sadiq olmaq, laqeyd münasibətdən çəkinmək gərək ki, tarix xeyirimizə vərəqlənsin...
İkinci məqamın özü də iki yerə bölünür: birincisi, kitab haqqında yazı yazmaq istəyimə Qərənfil Dünyaminqızının: "Oğul, tənqid də edə bilərsən" cümləsi, ikincisi, auditoriyada tələbələrinə "oğlum", "qızım" deyəcək qədər sadə və səmimi müəllim, dərs müddətində ayaqüstə milli mətbuat tarixini yorulmadan tədris edən görkəmli və həssas alim, tələbənin tənəffüs zamanını bir an belə "kəsməyən" vicdanlı insan olmasıdır.
Kitabın içliyində olan esseləri oxuduqca milli mətbuat fədailərinin, Azərbaycan aşiqlərinin əzabını duyan, dərdini anlayan, mahiyyəti yazılarla oxucuya ötürən müəllifin müəllimimiz olduğundan qürurlanırsan. Və tam əmin olursan ki, güclü istək, ağır zəhmət, yuxusuz gecələr, davamlı səy və sadalanacaq bir çox nüanslar var ki bunlar insanla birlikdə məqsədə çatmaq yolunda qoşa addımlayır. Sözsüz ki, bütün bunlar zamanla həll olur. Bəzən ayrılan zaman qarşıya qoyulan məqsədə dəyərdən, sevgidən, halallıqdan doğur. Belə olan təqdirdə peşəyə olan sevgi ən çətin sınaqlar qarşısında məğlubedilməz və müqəddəs olur.
Bir mübarəkliyi də görkəmli alim Qərənfil Dünyaminqızının "Üzeyir dünyası, Üzeyir dühası" başlıqlı essesində görmüş oluruq. Məqaləni oxuduqca müəllifin Üzeyir bəyin ömür yoluna, yaradıcılığına, bütövlükdə şəxsiyyətinə olan sonsuz ehtiramı bütün detalları ilə gözə çarpır. Dühanın millətinə bağlılığı, sənətinə sadiqliyi və istedadının tükənməz və zənginliyini görməmək mümkün deyil. Müəllifin Üzeyir bəyin şəcərəsinə, ilk bəy nəslindən olmasını təsdiqləyən sənəddən tutmuş, ömrünün sonuna qədər geniş və çoxşaxəli yaradıcılığının essedə toplanmasında dərin zəhmət çəkib, tədqiq edərək gözəl bir nümunə yaratmışdır. Bu, geniş ictimaiyyətimiz, habelə oxucu üçün, eyni zamanda dərs vəsaiti nümunəsi olaraq olduqca müstəsna araşdırmadır. Ancaq Üzeyir bəyin milli ayrı-seçkilik, Çar Rusiyasının Qafqazda apardığı siyasət, erməni xislətini açan faktların essedə daha geniş yer tutmasını məqsədə müvafiq olduğunu düşünürəm.
Üzeyir bəy həm də dövlət xadimi – Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucularından idi. O, bəzən məqalələri, yeri gəldikdə musiqiləri ilə düşmənə qarşı mübarizə aparırdı. Belə bir fenomen şəxsiyyət hər xalqın qismətinə düşmür. Mərhum Şirməmməd Hüseynov deyirdi ki, Üzeyir Hacıbəylinin "Koroğlu" operasının libbrettosu həm də onun özünə aiddir.
Görünən odur ki, zaman keçməsinə baxmayaraq erməni xisləti dəyişilməyib. Bu mənada Üzeyir bəy qədər erməni-müsəlman davasına, bütövlükdə xalqımızın başına gətirilən müsibətlərə öz səxavətini, şəxsi keyfiyyətləri ilə açıb göstərən çox az adam olmuşdur. Bunlar hamısı dünyanın xilası, bəşərin yaşamağı üçün ən böyük xidmətlərdir. Bu məqamda Üzeyir bəyin əməli ilə üst-üstə düşən fikirlərini xatırlayaq:
"Dünyada ən alçaq sifətlərdən birisi cürətsizlikdir. Cürətsiz adam heç bir təşəbbüsə müvəffəq olmaz". Üzeyir bəyin bu kəlamı təsadüfdən xatırlanmadı. Despotizmin, qırmızı terrorun tüğyan etdiyi bir zamanda, repressiyanın hökm sürdüyü bir vaxtda Hüseyn Cavidə, Tofiq Bakıxanova və digərlərinə arxa durdu, ömür və sənət yolunda onların yaşaması, fəaliyyəti üçün böyük cürət göstərərək sözün əsl mənasında onları qorudu.
Qərənfil Dünyaminqızı "Üzeyir dünyası, Üzeyir dühası" adlı araşdırmanı maraqlı sonluqla bitirir: "Allah Sizə qəni-qəni rəhmət eləsin Şirin ana. Siz təkcə bir ailəyə yox, böyük bir millətə Üzeyir bəxş etdiniz!"
Bu sonluq səbəbsiz deyil. Bəşər kültüründə qadına ən yüksək ehtiram Türk soyunda göstərilib. Üzeyir bəyin "Sənsiz", "Sevgili canan" romanslarının özü də təkcə musiqi şedevri deyil, həm də Qızlıq, Xanımlıq, Xatınlıq, Analıq adını uca tutan nur haləli Türk qadınına olan sayğının aliliyinə dəlalətdir.
Zaman ötür. Azərbaycan qadını öz ali keyfiyyətlərini qoruyub saxlayır. Təbəddülatlı, təlatümlü dünyada bunlar nə qədər çətin olsa da sürgündə namusunu qoruyan Şükriyyə xanım, 44 günlük Haqq savaşında əri və qardaşı şəhid olan və qürurla ərinin hərbi geyimində tabutunu zərif çiyinləri üstə alan Narıngül xanımlar dünyanı heyrətə gətirir.
"Bir Polad əvəzi mini gələcək" adlı esseni oxuduqca gözlər önündə general anası – analar anası canlanır. Ağ saçlı, qara örpəkli, nur çöhrəli – Səmayə Haşımova. Bu məqamda "Oxşar taleli rəfiqələr" adlı essenin son sözlərini xatırlamaq tam yerinə düşür:
“Sofiya xanım, Həmidə xanım kimi anaların həyatı, ömür yolu, ailələrinin, övladlarının xoşbəxtliyi uğrunda çəkdikləri cəfalar örnəkdir bugünkü gənc analarımıza".
Digər bir örnək Mirzə Cəlilə ömür-gün, amal, əməl yoldaşı olan, Münəvvəri Mina qədər sevən, "Mən görmədiklərimi yaza bilmərəm" – deyərək Mir Cəfər Bağırovun göstərişinə qeyzlənən, bununla da qulduru qəhrəmana çevirməyən Həmidə xanım Cavanşirdir. "Talesiz bacılar" başlıqlı araşdırmada Azərbaycan qadınının üzərinə düşən missiyanın nə qədər çətin, yaşadığı həyatın hər anının məşəqqətli olduğu görünür.
Aydın görünən bir məqam da odur ki, şər qüvvəyə, düşmənə qarşı mübarizədə Azərbaycan xalqının kişisi də, qadını da hər zaman birlikdə mübarizə aparmışdır. Müqaisə üçün "Erməni terrorunun xaç atası" adlı araşdırmaya nəzər salaq. Qafqaz canişininə bəxşiş verilən erməni Jannalar, vəzifə adamlarına "arvad" olan Lizalar, qadın düşkünü Vorontsov-Daşkovlar timsalı artıq həqiqəti çılpaqlığı ilə göz önünə gətirir.
Müəllifin apardığı tədqiqat, araşdırma öz mükəmməlliyi ilə ona görə seçilir ki, ötən əsrlərdə Çarizmin, SSRİ-nin ermənilərə olan sədaqətinin paralelliyini aparır, bir xalqın başına gələn bütün müsibətlərə faktlar əsasında güzgü tutur.
Qərənfil Dünyaminqızının təkzibedilməz, danılmaz dəlillərlə zəngin kitabını vərəqlədikcə aydın olur ki, tarix unutqanlığı sevmir. Və bu ərəfələrdə – Noyabrın 1-də Əlcəzair şəhərində Ərəb Dövlətləri Liqasının 31-ci Zirvə toplantısında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin əlamətdar və yaddaqalan çıxışı baş tutur.
Prezident İlham Əliyev imperiya və müstəmləkə əsarətinə, zaman-zaman kütləvi qətliamlara, soyqırıma toxunur. Fransanın insanlıq əleyhinə törətdiyi müharibə cinayətlərini dünya ictimaiyyətinin, həmçinin tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırır. Prezident İlham Əliyevin nitqi soyqırım qurbanı olan xalqlar və millətlərin tarixi taleyinə, dünya ictimaiyyətinin biganə qalmamasına dair insanlıq və müharibə cinayətlərinə qarşı kəskin etiraz və millətlərin bəlaya bir daha düçar olmamasından dərs çıxarmasına yönəlmiş tarixi çıxış idi. Ermənistanın ölkəmizə qarşı müharibə cinayətini, işğal zamanı törətdiyi qətliam və soyqırımı bütün dünyaya bəyan edir.
Bütün təsadüflərin zərurətdən doğduğunu nəzərə alsaq həqiqətpərvər alim Qərənfil Dünyaminqızının "Tarix heç nəyi unutmur" kitabı haqqında tələbə düşüncələrimi qələmə aldığım bir zamanda Prezident İlham Əliyevin Zirvə toplantısındakı tarixi çıxışının üst-üstə düşməsi də tarixin həqiqətən anına nişanədir...
Qərənfil Dünyaminqızının "Qəlbimizdə milli iftixara yer varmı” başlıqlı məqaləsi, fikrimcə, ən azı iki əsri əhatə edən bir zamanda millətimizə qarşı İmperiyanın planlı şəkildə məkrlə, hiylə və zorla illər uzunu ayrı-ayrı xalqlar və millətlərə, xüsusən də arealı hüdudsuz olan, ərazisi geniş, coğrafiyası Altaya, Çinə, habelə Balkan ölkələrinə, Pribaltikadakı Karainlərin, Kazan və Krım türklərinin, Qaqauzların, Şimali Qafqazın Məhsəti və axalkələk türklərinin, Bolqarların, Qaraçərkəzlərin, 410 min kv.km ərazisi olan, 33 dəfə bölünən, kəsilən Azərbaycanın, bütövlükdə Türk millətinin zora, işğala, deportasiyaya, ayrı-seçkiliyə, soyqırımlara məruz qaldığını, tarixi keçmişdən bugünədək hələ də davam etməsinə üsyan qoparan Millət Fədailərinin qardaşı, soydaşı, qandaşı naminə dönməz mübarizələrinə tarixin dərslərindən lazımınca ibrət götürə bilməməyimizə sönməz məşəl tutan Türk Dünyasının milli taleyini dərindən düşünən və millətinin təəsübünü çəkən Vətəndaş Alim sualıdır!!!


Əsgər İsmayılov,
BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi