“Mehdinin mövqeyi” filminin üstünlüyü başqa bir şeydədir!
Müharibənin mühüm bir hissəsini “türklər” idarə edirdi.

11.02.2022. “ANAJ” saytının qeydlərindən.
“Mehdinin mövqeyi” filmi ilə bağlı daha bir yaxşı hal odur ki, türklərin və Azərbaycan övladlarının müharibədə nə qədər təsirli olduğu aydın olur. “Aşura” Sepahının əhəmiyyətini görmək olar. Hər yer türklərlə doludur!

Kino tənqidçisi Əli Əlibəyli yazır: “Bu film Hicazifərin rejissor kimi ilk işidir. O, “Atabay” filminin ssenaristidir. Həmin filmin rejissoru Niki Kərimidir. Türkcə (azərbaycanca – V.M.K.) çəkilmiş bu film İranda ən baxımlı, ən çox gəlir gətirən filmlərdən biridir. “Mehdinin mövqeyi” filminin ssenarisi o qədər də güclü deyil. Rejissurası da ortababdır. Bir-iki yaxşı plandan başqa, onun göz oxşayan mənzərə və kadrları yoxdur, kinofilmdən daha çox telefilm təsiri bağışlayır. Lakin onun tamaşaçını maraqlandıran və məmnun edən müəyyən xüsusiyyətləri var. “Mehdinin mövqeyi” filminin üstünlüyü başqa bir şeydədir!
Biz ölkəmizdə müqəddəs müdafiə ilə bağlı çəkilmiş yüzlərlə filmə baxmışıq, amma adətən onların doxsan faizi ya şüar, ya da intelektual olur. Adətən, bu filmlərdə buldozer kimi iraqlı öldürən qəhrəman görürük! Yaxud dialoqlar vasitəsilə dindən, inancdan dəm vururlar. Bu filmdə belə şeylər yoxdur. Film Mehdi Bakeri kimi az danışır.
Son illərdə müharibə əleyhinə və bütün müharibəni qaralayan intellektual filmlərə də rast gəlirik. Amma həmin film müharibə əleyhinə deyil, nə də müharibəyə qara yaxmır. Film cəsarətlidir. Bir çox məsələləri deməyə cürət edib. M.Bakeriyə dəyər verməməyə çalışması göstərilir. O, beş dəfə Təbriz sepahına gedib, qayıdıb! Amma buna dəyər verməyiblər. Yaxud məsələn, Mehdi Bakeri iclasda öz qüvvələrinin tezliklə meydanı tərk edib geri qayıtdığına işarə edir. Yəni İran ordusunda fərarilikdən şikayət edir! Bakeri və digər cəsur türk igidləri müharibə zamanı özlərini tənha hiss edirdilər.
Bu tənhalıq həm Həmid Bakerinin, həm də onun qardaşı Mehdi Bakerinin şəhadətində özünü göstərir. Hər ikisi tək qalır. Filmin bir yerində Mehdi Bakeri deyir: “Həmid indi sağ olsaydı, mən tək qalmazdım!”
“Mehdinin mövqeyi” filmi ilə bağlı daha bir yaxşı hal odur ki, türklərin və Azərbaycan övladlarının müharibədə nə qədər təsirli olduğu aydın olur. “Aşura” Sepahının (azərbaycanlılardan təşkil olunmuş Sepah hərbi hissəsi) əhəmiyyətini görmək olar.
Hər yer türklərlə doludur! Ərdəbilli, Təbrizli, Əhərli və Urmiyalı!
Biz adətən müharibə filmlərində türkləri görməmişik! Əgər görmüşüksə də ya kompot və ya konserv paylayan ya da ayaqqabı mazlayan, heç bir rütbəsi olmayan (sıravi) türk əsgərini görmüşük. Amma indi aydın olur ki, türklər müharibənin ən mühüm hissəsində təsirli və vacib rol oynayıblar. Müharibənin mühüm bir hissəsini türklər idarə ediblər. Bu, son 30 ildə filmlərdə, seriallarda görmədiyimiz acı həqiqətdir. Bu ölkə öz varlığına görə türkdillilərə borcludur. Bunu müharibə kinosunda demək lazımdır.
Bundan başqa, filmdə Azərbaycandan olan elementlər də var. Türklərin həddindən artıq çay içməyi adi haldır. Biz filmdə də görürük ki, müharibənin ağır şəraitində çay içmək prioritetdir! Və ya filmdə Xosrovun “Traktor” futbol klubunun oyunu haqqında reportajı yerinə düşən epizoddur. Filmdə Mehdi və Həmidin şəhadəti zamanı türkcə dialoqlar və türkcə laylalar (ağılar), həmçinin iki yerdə verilən türkcə mərsiyələr çox təsirlidir.
Filmə baxmağı unutmayın. Orada 1980- ci illərin ab-havasını da görə bilərsiniz.
Mənbə: http://www.anaj.ir/?p=27795\11.02.2022\22

Farscadan sərbəst və ixtisarla tərcümə: V.Mustafa Kamal