Əsl musiqi və insan şüuru

Klassik musiqi bəşər övladının çatmış olduğu Böyük Həqiqətin bədii ifadəsidir.

Hər insan bir nəğmədir, əlbəttə. Kədərlisi var, sevinc dolu olanı var, qəlbi bəşəri ritmlərlə döyünəni, sakit-sakit, həzin bir nəfəsə bürünüb içindəcə ağlayanı, güləni var. İndi düşünək ki, ritm, musiqimi ilk öncə yaranıb, ya canlı aləmmi? Bu məqamda həmən hansısa eposdan tanış bir SƏS qulağımıza pıçıldayır: "İlk öncə SƏS..." Bəli, ALLAH HÖKMÜnün, TƏBİƏTin, YARANIŞın, HƏYATın səsi... Bu üzdən də tonundan, qammasından aslı olmayaraq, bu möcüzəvi Yaranışın bir an belə yoxluğunu təsəvvür etməyimiz elə öz yoxluğumuza bərabər bir duyğudur, şübhəsiz. Səsin hava-su qədər əhəmiyyətliliyini az qala həyatın özü qədər fərq edən bəşər övladı Onu vəsf etdikcə-etdi, haqqında məsəllər yaratdı, və... təbii olaraq ruhunu ona bağışlayaraq sayəsində cilalandırıb melodiyalaşdırdı, bununla da həyəcanını, eşqini, qəzəbini, möhtəşəm, mübhəm hisslərini pərvazlandırıb könüllərin ruhuna qovuşdurdu, onların həzin dəqiqələrində, ağrılı anlarında, söykənəcəyə ehtiyacları, dillənməyə heyləri, susmağa səbrləri, həsrətləri belə hicrana düşdüyü anlarında... Yaşam gəzdikləri nəfəs dərimlərində bu möcüzəni onların məhz ehtiyac bərəsinə döndürdü. Demək ki, bununla O, musiqi ilə birgə həm də ikinci bir MƏNi yaratmış oldu. Musiqinin əsrarəngiz qəribəlikləri bitməzdir. Onlardan biri, təbiətən (bəli) coğrafiya, məkan tanımayan, bütün zamanların fövqündə durmağı özünə məhz "aid bilən" musiqinin həm də onu yaradan xalqın, fərdin özünə bənzəməsidir. Və fərdin qlobal düşüncəliliyi səbəbindən zəkası kainata nə qədər açıqdırsa, onun "ruhi məhsulu" da bir o qədər könüllərin doğma, əvəzsiz döyüntüsünə, hətta dünya içərisində bir dünyasına çevrilir. Bu baxımdan, klassik musiqinin təməl naxışı danılmazdır.
Çünki O, beynin ən incə, yatmış belə neyronlarından süzülüb gələn ağrı şirəsi, həqiqəti ifadə etmək təşnəsidir... bu eşq səbəbindən həyatla, onun hər bir damlası ilə mücadilə etmək ehtiyacı, onu dilləndirməklə isə əslində Tanrının Öz nur selindən ona ötürmüş olduğu zərrənin doğurduğu bir vəcdlə cəmi Yaranmışın məsum, məzlum olan ruhunu kiritmək... sevdalandırmaq... yaşatmaq.... əbədiyyətə çatdırmaq ehtiyacıdır. "Gülmək istəyirəm, ürəyimdəki hönkürtü səsini batırmaq üçün..." timsalı, ən həzin hayqırtını eşitdirməyin yolu təkcə məzarıstandan keçmir axı...

Hörmətlərimlə: Gülgəz NUR