Münasibətlər dəyişərsə nə baş verə bilər?

Rusiya və Gürcüstan arasında münasibətlər gerçəkləşərsə Abxaziya və Cənubi Osetiya məsələsində hansı dəyişikliklər baş verə bilər?
Bu iki bölgə 2008-ci ildəki Rusiya-Gürcüstan müharibəsindən sonra Gürcüstanın nəzarətindən çıxmış və Rusiya tərəfindən müstəqil dövlətlər kimi tanınmışdır. Rusiya və Gürcüstan arasındakı münasibətlərin bərpası və normallaşması, əsasən Abxaziya və Cənubi Osetiya məsələsi ətrafında ciddi dəyişikliklərə yol aça bilər. Bu iki region 1990-cı illərdə baş verən müharibələrdən sonra faktiki olaraq Gürcüstandan ayrılıb və 2008-ci ildəki Rusiya-Gürcüstan müharibəsindən sonra Rusiya bu ərazilərin müstəqilliyini tanıyıb. Gürcüstan isə bu bölgələri öz ərazisinin ayrılmaz hissəsi hesab edir və onların yenidən ölkənin tərkibinə qatılması üçün beynəlxalq dəstək axtarışındadır. Münasibətlərin normallaşması çərçivəsində dəyişikliklər baş verə bilər
Münaqişənin Diplomatik Həlli Üçün Yeni İmkanlar mümkündür. Rusiya və Gürcüstan arasında siyasi dialoqun bərpası, Abxaziya və Cənubi Osetiya münaqişəsinin diplomatik yolla həlli üçün yeni imkanlar yarada bilər. Gürcüstan bu məsələdə Rusiyadan konkret güzəştlər tələb edə bilər, xüsusilə də bu bölgələr üzərində öz suverenliyinin tanınmasını tələb edə bilər. Bunun qarşılığında, Rusiya müəyyən şərtlər daxilində Abxaziya və Cənubi Osetiyanın statusunu yenidən müzakirə edə bilər. Statusla Bağlı Güzəştlər Diplomatik danışıqlar nəticəsində tərəflər arasında müəyyən güzəştlər edilə bilər. Məsələn, Abxaziya və Cənubi Osetiyaya muxtariyyət verilməsi, lakin Gürcüstanın tərkibində qalması kimi variantlar müzakirə oluna bilər. Lakin bu Rusiyanın maraqları ilə toqquşa bilər, çünki Rusiya bu bölgələr üzərində öz təsirini itirmək istəməyəcək.
Hərbi Gərginliyin Azaldılması Münasibətlərin bərpası nəticəsində Rusiya bu iki bölgədəki hərbi mövcudluğunu azaltmağı və ya münaqişəli bölgələrdən hərbi qüvvələrini tədricən çıxarmağı qəbul edə bilər. Bu, Gürcüstan üçün müsbət addım olardı və regionda təhlükəsizlik vəziyyətini sabitləşdirə bilər.
İqtisadi Əməkdaşlıq və Yenidənqurma Münasibətlərin normallaşması Gürcüstan və Rusiya arasında iqtisadi əməkdaşlığın inkişafına səbəb ola bilər. Bu əməkdaşlıq, Abxaziya və Cənubi Osetiyanın da iqtisadi inkişafına və regionun yenidənqurulmasına müsbət təsir göstərə bilər. Daha güclü iqtisadi əlaqələr, münaqişənin həlli üçün daha çox motivasiya yarada bilər.
Beynəlxalq Aktorların Rolu Rusiya və Gürcüstan arasında münasibətlərin bərpası beynəlxalq təşkilatlar və üçüncü ölkələrin vasitəçiliyilə dəstəklənə bilər. ABŞ və ya digər beynəlxalq aktorlar hər iki tərəfə təzyiq edərək münaqişənin sülh yolu ilə həlli üçün vasitəçilik edə bilər. Gürcüstanın NATO və AB ilə əlaqələri bu prosesdə mühüm rol oynaya bilər. Beynəlxalq Təsirlərin Azalması Əgər Rusiya və Gürcüstan arasında münasibətlər yaxşılaşarsa, beynəlxalq aktorların, xüsusən də Qərb dövlətlərinin bu münaqişələrə müdaxiləsi azala bilər. Bu, Gürcüstanın xarici siyasətində daha balanslı mövqe tutmasına səbəb ola bilər, çünki o, həm Qərblə, həm də Rusiya ilə əlaqələrini qorumağa çalışacaq.
Uzunmüddətli Sabitlik Münasibətlərin istiləşməsi və danışıqların başlaması uzunmüddətli perspektivdə Cənubi Qafqaz regionunda sabitlik və təhlükəsizlik təmin edə bilər. Lakin bu prosesin uğurla başa çatması üçün həm Rusiya, həm də Gürcüstanın ciddi siyasi iradə göstərməsi vacibdir.
Rusiya və Gürcüstan arasında münasibətlərin normallaşması Cənubi Qafqaz regionunda sabitlik üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Əhədəmin Heydərli
Azərbaycan Universteti