19-09-2025, 07:36
Rəqəmsal dövrdə statistikanın əhəmiyyəti və gələcək rolu
Ümumdünya Statistika Günü hər 5 ildən bir, oktyabrın 20-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının təşəbbüsü ilə qeyd olunur. Bu günün əsas məqsədi statistikanın cəmiyyət və dövlət həyatındakı rolunu göstərmək, statistik savadlılığı artırmaq və düzgün məlumatların əhəmiyyətini vurğulamaqdır. "Keyfiyyətli Məlumat – Keyfiyyətli Qərarlar" şüarı da bu günün əsas mesajını ifadə edir.
Statistika qədim zamanlardan dövlətlərin idarə olunmasında, əhali siyahıyaalınmasında və iqtisadi göstəricilərin təhlilində istifadə olunub. Keçmişdə əsasən kənd təsərrüfatı məhsuldarlığı, əhali sayı və resurs bölgüsü kimi sahələrdə statistik məlumatlar önəmli idi. Bu məlumatların köməyi ilə dövlətlər qərar qəbul edir, iqtisadi və sosial planlamalar aparırdılar. Azərbaycanda da XIX əsrdən etibarən statistik fəaliyyətlər inkişaf etməyə başlamış, sonrakı dövrlərdə isə Dövlət Statistika Komitəsi rəsmi məlumatların toplanmasında və yayılmasında mühüm rol oynamışdır.
Rəqəmsal dövrdə isə statistikanın rolu daha da böyüyüb. İndi hər bir insan gündəlik fəaliyyətində çoxlu məlumat yaradır.
İnternet, sosial şəbəkələr, mobil tətbiqlər və müxtəlif elektron xidmətlər böyük həcmdə informasiya toplayır. Bu məlumatlar “Big Data” adlanır və süni intellekt vasitəsilə təhlil edilir. Müasir dövrdə hökumətlər, şirkətlər və elm sahələri bu məlumatlardan istifadə edərək daha dəqiq qərarlar qəbul edirlər. Məsələn, iri beynəlxalq şirkətlər müştərilərin davranışlarını izləyərək bazar araşdırması aparır və yeni məhsullarını bu nəticələrə əsaslanaraq istehsal edirlər.
Statistikanın əhəmiyyəti təkcə iqtisadi sahə ilə məhdudlaşmır. Pandemiya dövründə biz gördük ki, xəstəliyin yayılma sürətini izləmək, yoluxma hallarını hesablamaq və təhlükəsizlik tədbirlərini planlaşdırmaq üçün statistik göstəricilər çox vacibdir. İqlim dəyişikliyi ilə mübarizə də statistik məlumatlar olmadan mümkün deyil. Temperatur artımı, təbii
fəlakətlərin tezliyi, dəniz səviyyəsinin qalxması və digər göstəricilər planetin gələcəyini proqnozlaşdırmaq üçün əsas rol oynayır. Elm adamları iqlim modellərini məhz statistik təhlillərə əsaslanaraq qururlar. Bununla yanaşı, statistika sosial məsələlərin həllində də önəmlidir. Gender bərabərliyi, təhsil imkanları, işsizlik və yoxsulluq kimi problemlərin araşdırılması statistik məlumatlarla həyata keçirilir. Bu göstəricilər dövlətlərin sosial siyasətini düzgün planlaşdırmasına imkan verir. Məsələn, əhalinin yaş strukturu təhlil edilərək pensiya sisteminin gələcəkdə necə dəyişdirilməli olduğu müəyyən edilə bilər. Lakin rəqəmsal dövrdə statistika ilə bağlı problemlər də mövcuddur. İlk növbədə, məlumatların məxfiliyinin qorunması çox
önəmlidir. İnsanların şəxsi məlumatlarının icazəsiz istifadəsi etibarsızlıq yaradır. Bundan başqa, saxta və ya yanlış statistik məlumatların yayılması ictimaiyyətə mənfi təsir göstərə bilər. Sosial şəbəkələrdə və mediada bəzən yanlış statistik rəqəmlər paylaşılır ki, bu da ictimai rəyin çaşdırılmasına səbəb olur. Ona görə də statistikanın etibarlılığı, dəqiqliyi və şəffaflığı həmişə ön planda olmalıdır.
Gələcəyə baxdıqda, statistikanın süni intellekt və avtomatlaşdırılmış sistemlərlə birləşərək daha geniş imkanlar açacağı aydındır. Smart şəhərlər, rəqəmsal hökumət idarəçiliyi və yeni iqtisadi modellər statistik analizlərə əsaslanacaq.
Azərbaycanda da “Rəqəmsal Hökumət” layihələri və “Açıq Məlumat Portalları” bu istiqamətdə mühüm addımlardır. Gələcəkdə həm elm, həm biznes, həm də dövlət idarəçiliyi statistikanın verdiyi imkanlardan daha geniş istifadə edəcək.
Nəticə olaraq, rəqəmsal dövrdə statistikanın rolu misilsizdir. Bu gün biz yalnız düzgün statistik məlumatlara əsaslanaraq daha təhlükəsiz, davamlı və inkişaf etmiş bir gələcək qura bilərik. Statistika həm dövlət, həm cəmiyyət, həm də fərdlər üçün mühüm bələdçidir. Unutmayaq ki, "Keyfiyyətli Məlumat – Keyfiyyətli Qərarlar" prinsipi gələcəyimizin açarıdır.
Sahib SÜLEYMANOV,
Cəbrayıl Rayon Statistika İdarəsinin rəisi
18-09-2025, 20:07
Təbrik edirik!
Bu gün Azərbaycanda Milli Musiqi günüdür. Üzeyir bəyin adı və doğum günü ilə qeyd olunan musiqi bayramında hər birmizin ya töhfəsi, ya da musiqidən zövq almaq kimi umacağımız var. Azərbaycan musiqisini öz səsi və ya nəzəri bilikləri, musiqi alətlərində ifası ilə zənginləşdirən xeyli cəfakeş musiqilərimiz var. Onlardan biri də Ruslan Barat oğlu Hüseynovdur.
Ruslan Hüseynov 30 oktyabr 1973-cü ildə anadan olub. Uşaq vaxtından musiqiyə olan həvəsi onu Rafiq Babayev adına musiqi məktəbinə gətirib. Sonra Asəf Zeynallı adına Musiqi Texnikumunu bitirib. Orta ixtisas təhsilini başa vurduqdan sonra Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında ali musiqi təhsili alıb. "Rast" qrupunda fəaliyyətə başlayan Ruslanı yüksək qabiliyyətinə görə bütün aparıcı musiqiçilər istər festivallarda, istərsə də klub proqramlarında iştirak etməyə böyük məmnuniyyətlə dəvət ediblər.
Vaxtının məhdudiyyətinə baxmayaraq Ruslan həmişə öz üzərində çalışır, sevdiyi sahənin, əsasən cazın yeniliklərini öyrənir. O, Azərbaycanda ilk dəfə bass gitara üçün “Dəqiqələrdə” adlanan kompozisiya bəstələyib.
Hazırda “Cəngi” ansamblında fəaliyyətini davam etdirən Ruslan Hüseynov dünyanın müxtəlif ölkələrində- ABŞ və Avropa ölkələrində qastrollarda olub. Fəxri fərmanlarla, digər mükafatlarla təltif olunub.
Ruslan Barat oğlu Hüseynov Prezident İlham Əliyevin 15 sentyabr 2011-ci il tarixli sərəncamı ilə “Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə” Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti adına layiq görülüb.
Bu gün də xarici ölkədə səfərdə olan Ruslan Azərbaycanımızı həmişə və hər yerdə ləyaqətlə təmsil edib. Odur ki, Milli Musiqi günü münasibətilə Ruslanı musiqisevərlər adından təbrik edir, ona yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayırıq!
18-09-2025, 18:50
İran-Azərbaycanla sərhədi açılır? - Səfirdən önəmli AÇIQLAMA
Sentyabrın 18-də Ərdəbilə səfər edən İranın Azərbaycandakı səfiri Müctəba Dəmirçilu iki ölkə arasında sərhədlərin açılması və əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində aparılan danışıqlarla bağlı açıqlama verib.
Bu barədə "Azad İran" kanalı məlumat yayıb.
Səfir bildirib ki, Ərdəbil əyalətinin rəsmiləri ilə keçirilən görüşlərdə iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi, o cümlədən dəmiryolu, sərhəd bazarları və müştərək iqtisadi zonaların yaradılması kimi layihələr müzakirə olunub. Kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracı, tranziti və daşınması da diqqət mərkəzində olub.
"Ümid edirik ki, prezidentlər səviyyəsində razılaşdırılmış əməkdaşlıq davam etdiriləcək və Ərdəbil iki ölkə arasında dostluğun inkişafında daha aktiv rol oynayacaq", - deyə Dəmirçilu vurğulayıb.
Danışıqlarda ən mühüm mövzulardan biri də iki ölkə arasında sərhəd-buraxılış məntəqələrinin fəaliyyətinin bərpası və iki ölkə arasında nəqliyyat axınının bərpasıdır. Səfir bu məsələnin hər iki xalq üçün böyük əhəmiyyət daşıdığını qeyd edib.
"Sərhəd daşımaları və sərhədi keçmək üçün əlverişli şərait hər iki ölkənin vətəndaşlarının rifahı üçün vacibdir. Sərhədlərin açılması və hərəkətin sadələşdirilməsi İran və Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşmasına və daha da möhkəmlənməsinə səbəb olacaq", - deyə Müctəba Dəmirçilu qeyd edib.
18-09-2025, 18:26
Azərbaycanda 78 yaşlı şəxs peşə məktəbinə qəbul olub
İyulun 22-dən sentyabrın 13-dək 2025/2026-cı tədris ili üzrə peşə təhsil müəssisələrinə 27 min 21 nəfərin tələbə qəbul olub.
Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyindən bildirilib ki, qəbul olunan tələbələrin 84 faizi dövlət sifarişi əsasında, 16 faizi isə ödənişli əsaslarla təhsil almağa başlayıb.
2025/2026-cı tədris ili üzrə tələbə qəbulu 78 peşə təhsili müəssisəsində 152 ixtisas üzrə aparılıb. Bu il peşə təhsili müəssisələrinə qəbul olunanların 39 faizini qadınlar təşkil edir. Müraciət edənlərin orta yaşı 21, ən aşağı yaş 13, ən yüksək yaş isə 78 olub. Dual peşə təhsili proqramı üzrə 1777 nəfər, yüksək texniki peşə təhsili səviyyəsi üzrə isə 2590 nəfər qəbul olunub. Həmçinin 65 nəfər ali təhsilli, 298 nəfər orta ixtisas təhsilli şəxs, 84 nəfər xarici vətəndaş peşə təhsili müəssisələrinə qəbul olunub.
18-09-2025, 18:08
Ərdoğan Mahmud Abbasla görüşdü
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Fələstin Prezidenti Mahmud Abbasla görüşüb.
Görüş Ankarada təşkil edilib.
Mətbuata qapalı keçirilən danışıqlarda Türkiyənin XİN rəhbəri Hakan Fidan da iştirak edir.
18-09-2025, 17:53
“2025-ci il Əliyev siyasi strategiyasının zirvəsidir”
“2025-ci ilin Konstitusiya və Suverenlik İli elan olunması Prezident İlham Əliyevin dövlətçilik tariximizə verdiyi strateji töhfənin göstəricisidir. Bu qərar təkcə bir siyasi jest deyil – Azərbaycanın milli müstəqilliyinin, ərazi bütövlüyünün və hüquqi sisteminin bərqərar olmasında yeni bir mərhələnin başlanğıcıdır".
Bunu Milli Məclisin Təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitəsinin sədri Sadiq Qurbanov bildirib.
Deputat qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyevin 7–8 avqust tarixlərində ABŞ-yə etdiyi rəsmi səfəri Azərbaycanın beynəlxalq hüquq çərçivəsində suverenliyinin təsdiqi baxımından dönüş nöqtəsi oldu: “Vaşinqtonda əldə edilən razılaşmalar – 907-ci düzəlişin ləğvi, Ermənistanla sülh sazişinə aparan yolun açılması və Trump Route for International Peace and Prosperity dəhlizinin yaradılması Azərbaycanın yalnız regionda deyil, dünyada da suveren aktor kimi qəbul edilməsinin təzahürüdür".
Sadiq Qurbanov çıxışında Qarabağda gedən bərpa proseslərinə də toxunub:“Cənab Prezidentin davamlı olaraq Qarabağa etdiyi səfərlər formal yox, sistemli və məqsədyönlü idarəetmənin nümunəsidir. Şuşada məscidlər bərpa olunur, Xankəndi və Ağdamda məktəblər, sənaye müəssisələri tikilir. Bu, həm tarixə, həm gələcəyə hörmətin nümunəsidir".
Deputat bildirib ki, 16 sentyabrda Şuşada keçirilən görüş – BƏƏ Prezidenti ilə imzalanmış strateji tərəfdaşlıq sənədləri Azərbaycanın diplomatik müstəvidə yeni güc mərhələsinə keçdiyini sübut edir: “Bu artıq regional deyil, qlobal düşünən Azərbaycanın modelidir. Bu strategiyanın arxasında isə Heydər Əliyev ideyalarının İlham Əliyev tərəfindən zamana uyğun şəkildə həyata keçirilməsi dayanır".
Sonda isə Sadiq Qurbanov 2025-ci ili belə yekunlaşdırıb: “Vaşinqtondan Şuşaya, Şuşadan Körfəz regionuna uzanan diplomatik və strateji xətt – Prezident İlham Əliyevin dahiyanə siyasi gedişlərinin və müstəqil dövlətçilik fəlsəfəsinin real təcəssümüdür. Bu yolun adı: Azərbaycanın suverenliyi və konstitusiyasıdır".
18-09-2025, 17:38
MEDİA-nın Müşahidə Şurasının növbəti iclası keçirildi
Medianın İnkişafı Agentliyinin Müşahidə Şurasının növbəti iclası baş tutub.
Bu barədə MEDİA-dan məlumat verilib.
Müşahidə Şurasının sədri Dağbəyi İsmayılovun rəhbərliyi ilə keçirilən görüşdə Müşahidə Şurasının üzvləri və Agentliyin İcraçı direktoru iştirak edib.
Görüşdə Agentliyin son dövrdə həyata keçirdiyi fəaliyyətlər, qlobal əməkdaşlıq istiqamətində atılan addımlar və təşkil edilən beynəlxalq tədbirlərin əhəmiyyəti müzakirə olunub. Eyni zamanda, yaxın müddətdə reallaşdırılması nəzərdə tutulan mühüm beynəlxalq layihələrin təşkilinə dair fikir mübadiləsi aparılıb.
Müzakirələr zamanı rəqəmsal transformasiya dövründə medianın yeni reallıqları, informasiya mühitində yaranan çağırışlar və bu şəraitdə davamlı inkişafın təmin olunması yolları diqqət mərkəzində olub. Şura üzvləri media sektorunda müasir yanaşmaların tətbiqi, innovativ imkanların dəyərləndirilməsi və beynəlxalq təcrübədən faydalanmağın vacibliyini vurğulayıb.
İclasda həmçinin Agentliyin gələcək fəaliyyət istiqamətləri, tərəfdaşlıq əlaqələrinin genişləndirilməsi və qlobal informasiya mühitində Azərbaycanın mövqeyinin möhkəmləndirilməsinə dair fikir mübadiləsi aparılıb.
18-09-2025, 17:30
Məhkəmə "Oleq Bakinski" ilə bağlı qərar verdi
Azərbaycanda xuliqanlıqda ittiham olunaraq həbs edilən ukraynalı milyonçu, kriminal aləmdə “Oleq Bakinski” ləqəbi ilə tanınan Oleq Krapivin və Konstantin Kuçerlə bağlı hökmdən verilən apellyasiya şikayəti və protesti üzrə məhkəmə prosesi yekunlaşıb.
Bu gün Bakı Apellyasiya Məhkəməsində hakimi Murad Məmmədovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə zərərçəkmiş şəxsin nümayəndəsi çıxış edib.
Vəkil Samir İsayev Konstantin Kuçerə verilmiş cəzanın ağırlaşdırılmasını xahiş edib. Həmçinin məhkəmədən dəymiş mənəvi ziyanın ödənilməsini xahiş edib.
Daha sonra dövlət ittihamçısı çıxış edib.
Prokuror Konstantin Kuçerə 178.4-cü maddə üzrə bəraət verilməsi barədə qərarın ləğv edilməsini, təqsirləndirilən şəxsin həmin maddə ilə təqsirli bilinməsini, ona təyin edilmiş cəzanın 178.4-cü və 221.3-cü maddəyə münasibətdə ağırlaşdırılmasını istəyib.
Qeyd olunub ki, ona aşağı instansiya məhkəməsində dövlət ittihamçısının təklif etdiyi cəza verilməlidir.
Məhkəmə qərar qəbul etmək üçün müşavirəyə gedib.
Qərara əsasən, təqsirləndirilən şəxslərin müdafiəçilərinin, zərərçəkmişin apellyasiya şikayəti, dövlət ittihamçısının protesti təmin edilməyib. Birinci instansiya məhkəməsinin hökmü qüvvədə saxlanılıb.
Xatırladaq ki, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hökmünə əsasən, Oleq Krapivinə 2 il 6 ay müddətinə azadlıqdan məhrum etmə cəzası təyin edilib. Onunla bağlı Cinayət Məcəlləsinin 70-ci maddəsi tətbiq edilib, 6 ay sınaq müddəti seçilməklə cəzası şərti hesab olunub. Konstantin Kuçerə isə ittiham olunduğu 178.4-cü maddə üzrə bəraət verilib. İttiham olunduğu 221.3-cü maddə üzrə isə qəti olaraq 2 il 6 ay müddətinə həbs cəzası təyin edilib.
Dövlət ittihamçısı isə çıxışında Konstantin Kuçerin 14 il, Oleq Krapivinin isə 3 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilməsini istəmişdi.
Qeyd edək ki, “Oleq Bakinski” ötən il Bakıda Rusiya vətəndaşına qarşı xuliqanlıq etməkdə ittiham olunaraq polis tərəfindən saxlanılıb. Ona qarşı Cinayət Məcəlləsinin 127.2.3 (Qəsdən sağlamlığa az ağır zərər vurma, ümumi təhlükəli üsulla və ya xuliqanlıq niyyəti ilə törədildikdə) və 221.3-cü (Xuliqanlıq, silahdan və ya silah qismində istifadə olunan əşyalardan istifadə edilməklə törədilməsi zərər çəkmiş şəxsə zor tətbiq olunması ilə, yaxud özgənin əmlakının məhv edilməsi və ya zədələnməsi ilə müşayiət olunduqda) maddələri ilə yekun ittiham irəli sürülüb. Barəsində ibtidai istintaqda seçilmiş həbs qətimkan tədbiri məhkəmənin gedişində ev dustaqlığı qətimkan tədbiri ilə əvəz olunub.
Cinayət işi üzrə “Oleq Bakinski” ilə yanaşı, 2010-2011-ci illər ərzində Ukraynanın müdafiə sənayesi nazirinin aviasiya məsələləri üzrə müavini vəzifəsində çalışmış Konstantin Antonoviç Kuçer də təqsirli bilinir. Ona Cinayət Məcəlləsinin 178.4-cü (dələduzluq-xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) və 221.3-cü (Xuliqanlıq, silahdan və ya silah qismində istifadə olunan əşyalardan istifadə edilməklə törədilməsi zərər çəkmiş şəxsə zor tətbiq olunması ilə, yaxud özgənin əmlakının məhv edilməsi və ya zədələnməsi ilə müşayiət olunduqda) maddələri ilə ittiham verilib.
Zərərçəkən qismində "Aviazapchast" ASC, "Promyshlennye Postavki Kazakhstan" MMC və Zaxarenkov Valeriy Nikolayeviç tanınıb.
18-09-2025, 17:25
Ağdam şəhəri sakinlərini gözləyir - Köçün tarixi AÇIQLANDI
"Ağdam və Füzuli rayonlarında “Böyük qayıdış” 1-ci dövlət proqramında nəzərdə tutulmuş layihələrin icrası qrafikə uyğun olaraq davam etdirilir. Ağdam şəhərinə bu ilin payız aylarında ilk köçün reallaşacağını gözləyirik".
Bunu Ağdam, Füzuli və Xocavənd rayonlarında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Emin Hüseynov deyib.
Qeyd olunub ki, Ağdamda ikinci yaşayış kompleksinin tikintisi yekunlaşmaq üzrədir: “Bilirsiniz ki, dördüncü və beşinci yaşayış komplekslərinin tikintisi davam edir. Eyni zamanda sentyabr-oktyabr aylarında üçüncü yaşayış kompleksinin tikintisinə başlayacağıq və ilin sonuna doğru birinci yaşayış kompleksinin tikintisinə start veriləcək”.
18-09-2025, 17:04
Astarada 71 yaşlı qadın qətlə yetirildi
Astarada intihar edildiyi deyilən qadının qətlə yetirildiyi məlum olub.
Sentyabrın 7-də Astara rayonunun Miki kənd sakini 1954-cü il təvəllüdlü Şahimə Zeynulla qızı Salayevanın meyiti yaşadığı ünvanda tapılıb.
İlkin məlumata görə, Ş.Salayevanın meyiti döşəmədə oturmuş halda, baş örpəyi boğazında çarpayıya bağlanan vəziyyətdə aşkarlanıb. Həmin vaxt qadının intihar etdiyi bildirilib. Meyit müayinə olunması üçün Məhkəmə Tibbi Ekspertiza və Patoloji Anatomiya Birliyinin Lənkəran rayonlararası zona mərkəzinə təhvil verilib. Ekspertizanın verdiyi rəydən sonra Ş.Salayevanın qətlə yetirildiyi məlum olub.
Araşdırma zamanı o da məlum olub ki, qadına məxsus sandıq evdən oğurlanıb. Axtarışlardan sonra sandıq meşəlik ərazisindən tapılıb. Qətli törətməkdə şübhəli bilinən Ş.Salayevanın qonşusu (qadın) saxlanılıb.
Faktla bağlı rayon prokurorluğunda araşdırma aparılır.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!