Ramiz - qəhrəmanlıq, igidlik rəmzi ...

Nədir qəhrəmanlıq?..
Türk şairi Hüseyn Nihal Adsız deyir:
Qəhrəmanlıq
nə yalnız
bir yüksəliş deməkdir,
Nə də ulduzlar kimi
parlayıb sönməməkdir.
Qəhrəmanlıq ...
içərək
acı ölüm tasından,
İrəliyə atılmaq
və sonra dönməməkdir.

Dahi Azərbaycan filosofu Asif Əfəndiyev (Asif Ata) yozumu və qənaəti,- açımı,
anlamı tam fərqlidir. Filosofa görə, qəhrəmanlığın mayasında dörd mühüm əlamət cəmləşib; Yalnız Bütöv qəhrəmanlıq, yalnız Kamil qəhrəmanlıq , yalnız Mütləq qəhrəmanlıq, yalnız Sonsuz qəhrəmanlıq – Qəhrəmanlıqdır.
Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin polkovnik – leytenantı, USTA dərəcəli pilot, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Ramiz Vaqif oğlu Qasımovun şərəfli döyüş yoluna nəzər salanda “Qəhrəmanlıq nədir?” sualının cavabını hər kəs çox aydın şəkildə dərk etmiş olur. Çünki onun rəşadəti Azərbaycanın hərb tarixinə qızıl hərflərlə yazıldı. Çünki o, 2020-ci il sentyabrın 27-də başalyan II Qarabağ müharibəsi zamanı savaşın ilk saatlarından başlayaraq “SPAYK” uzunmənzilli raketlər ilə silahlanan “Mİ - 17” hücum helikopteriylə səmaya qanadlanan, cəbhənin Tərtər – Suqovuşan – Ağdərə istiqamətində erməni hərbi birləşmələrinin strateji əhəmiyyətli hədəflərinə sarsıdıcı zərbələr endirən ilk pilotdur.
Polkovnik – leytenant Ramiz Qasımov 1975-ci fevralın 17- də Jdanov (indiki Beyləqan) şəhərində anadan olub. 1981-ci ildə şəhər 4 saylı tam orta məktəbin birinci sinfinə daxil olmuş, 1992-ci ildə orta təhsilini başa vurmuşdur. Elə həmin il Azərbaycan Ali Hərbi Təyyarəçilik məktəbinə qəbul olunan R. Qasımov 1997-ci ildə həmin məktəbi yüksək təhsil göstəriciləriylə bitirmişdir.
Ramiz Qasımov 1992-ci ildən etibarən Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin Xəzər rayonu ərazisində yerləşən Qala hərbi aviabazasında xidmətə başlamışdır. O, xidmət etdiyi müddətdə Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin arsenalında olan bütün tip helikopterlərdə uçuşlar həyata keçirmişdir...

15 il öncə.
14 fevral 2008-ci il idi. Axşamdan güclü qar yağmışdı Bakıya. Hava şaxtalı, yollar buz bağlamışdı. Ancaq... Qala kəndindəki “N” saylı hərbi hissədə keçiriləcək rəsmi tədbirdə iştirak etmək üçün biz,- Milli Qəhrəman Cavanşir Rəhimovun anası Lalə xanım, Milli Qəhrəman Tahir Bağırovun həyat yoldaşı Leyla xanım və övladları Ariflə Tahir hər şeyə rəğmən yol üstəydik. Çünki tədbirə qatılmağımız vacib idi.
Tədbirdən sonra nahar süfrəsində yanımda əyləşən gənc pilotla təmasda oldum. Söhbətləşdik. O, əvvəlcə tədbirdəki çıxışımla, oxuduğu “Səma şahini” kitabımla bağlı bəzi suallar verdi. Soruşdum:
- Hansı rayondansan?
Dedi:
- Beyləqandan. Adım Ramizdir. 33 yaşım, Gülanə adlı bir qızım var.
Nahar bitdi. Mən MQ C.Rəhimovun yatağını ziyarət etdim, ona aid olan və tumbuçkasında toxunulmadan saxlanan əşyalara baxdım. Bu müddətdə qonur gözlü həmin gənc də bizimlə bərabər oldu. Ayrılarkən mən onun,- xoş rəftarlı, yapışıqlı, enerjili, alovlu baxışlarıyla diqqəti cəlb edən Ramizin gözlərinə baxdım. O gözlər sanki deyirdi, “Qəhrəman səma şahinlərimiz haqqında yazmaq, onları təbliğ etmək çox vacibdir. Əlləriniz yorulmasın ”.
Taleyin qismətinə bax ey !.. Bu gənc ədəb-ərkanlı Ramiz Qasımov idi ...

2020-ci il iyulun 12-də günorta saatlarından başlayaraq erməni hərbi birləşmələri Tovuz rayonu ərazisinin sərhəd zonasında Azərbaycan Sərhəd Xidmətinin mövqelərini iriçaplı artilleriya qurğularından atəşə tutdular. Dərhal əks həmlə ilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri cavab atəşi açdılar və düşmən təxribatının, növbəti hücum cəhdinin qarşısı alındı. Sərhəddə ayıq-sayıq dayanan döyüşçülərimizin sərrast atəşi nəticəsində qarşı tərəfin cəmləşdiyi nöqtələr müəyyən edilərək həmin istiqamətə sarsıdıcı zərbələr endirildi. Beləliklə, intensiv keçən ilk döyüş günündə erməni hərbi birləşmələrinin atəşi səngiməyə başladı. Döyüşün ilk saatlarında Azərbaycan Ordusunun hərbi qulluqçularından 3-ü şəhid oldu, 4 nəfər isə yaralandı.
İyulun 12-dən 13-nə keçən gecə də Dövlət sərhədinin Tovuz rayonu sahəsində gərgin döyüşlər davam etdirildi. Ordu Korpusunun və Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin qatıldığı hərbi toqquşma zamanı artilleriya və minaatanların, həmçinin döyüş helikopterlərinin tətbiqi ilə gedən gecə döyüşlərində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin bölmələrinin atəşi nəticəsində əks tərəfin artilleriya qurğuları və çox sayda canlı qüvvələri məhv edildi. Düşmənin dayaq məntəqələrinə və canlı qüvvəsinə havadan endirilən zərbələr, məhz Ramiz Qasımovun idarə etdiyi “Mİ-17” döyüş helikopterindən endirilmişdir.
İyulun 13-də günorta saatlarında Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri tərəfindən cəza tədbirləri davam etdi. Nəticədə erməni hərbi birləşmələrinin atəş mövqeləri, 20 nəfərdən çox şəxsi heyət, tabor qərargahı və digər hərbi hədəflər Azərbaycan Ordusunun dəqiq atəşi ilə darmadağın edildi.
Bu döyüşlər zamanı Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin arsenalında olan və “SPAYK” uzunmənzilli raketlərlə silahlandırılan “Mİ - 17” hücum helikopteri məhz polkovnik – leytenant Ramiz Qasımov tərəfindən idarə edilmişdir.
2020-ci il sentyabrın 27-də səhər saat 6 radələrində Azərbaycan Ordusunun mövqeləri və yaşayış məntəqələri iriçaplı silahlar, artilleriya qurğularından intensiv atəşə tutuldu. Ölənlər, yaralananlar və dağıdılan mülki obyektlər oldu. Ona görə, düşmənin döyüş fəaliyyətinin qarşısını almaq məqsədiylə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Komandanlığı tərəfindən bütün cəbhəboyu zonada əks-hücum əməliyyatlarının başlaması barədə ƏMR verildi.
Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin polkovnik-leytenantı Ramiz Qasımov otuz ilə yaxın işğal altında olan Qarabağın və ətraf rayonların azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan Vətən müharibəsi zamanı “SPAYK” uzunmənzilli raketlərlə silahlanan “Mİ - 17” helikopterinin heyətində Suqovuşan və Talış kəndləri istiqamətində düşmənin hərbi hədəflərini məhv etmək üçün havaya qalxdı. O, “Dağlıq Qarabağ” separatçı rejiminin müdafiə ordusu tərkibindəki Hava Hücumundan Müdafiə (HHM) Qoşunlarının arsenalında olan üç ədəd (hər biri 10.300.000 ABŞ dolları dəyərində) “9K33 OSA” ZRK (ümumilikdə 30.900.000 ABŞ dolları dəyərində) və bir ədəd Repellent “P-19” Radiolokasiya stansiyasını dəqiq atəş zərbələriylə məhv etdi. Məhv edilən dördüncü qurğu isə Rusiya istehsalı olan Repellent “P-19” radiolokasiya stansiyasıdır ki, həmin qurğu da uzaq məsafədən Pilotsuz Uçuş Aparatlarının (PUA) idarəetməsini ələ almaq gücünə malikdir və iş rejimini pozaraq məhv edə bilir. II Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycan Ordusunun arsenalında olan Pilotsuz Uçuş Aparatlarından (PUA) geniş istifadə olunduğunu nəzərə alsaq həmin qurğuların məhv edilməsi önəmli hədəflərdən biri idi.
Beləliklə, həmin qurğuların polkovnik-leytenant Ramiz Qasımovun idarə etdiyi “Mİ - 17” hücum helikopteri tərəfindən məhv edilməsi Azərbaycan Ordusunun Tərtər- Suqovuşan – Ağdərə istiqamətində artilleriya üstünlüyünə sahib olması üçün mühüm şərait yaratdı.
Daha bir önəmli məqam da ondan ibarət idi ki, polkovnik – leytenant Ramiz Qasımov o gün hədəfləri sıradan çıxarmaq üçün havaya nəzərdə tutulduğu vaxtdan 20 dəqiqə tez qalxmışdı.
... Həmin gün polkovnik - leytenant Ramiz Qasımov uğurlu əməliyyatdan sonra bazaya geri dönürdü. Helikopter Tərtər rayonunun Azad Qaraqoyunlu kəndi istiqamətində olan zaman düşmənin Hərbi Hava Qüvvələrinin Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunlarının (HHM) bölmələri tərəfindən vuruldu. Nəticədə helikopter sürətlə hündürlüyünü itirməyə başladı və idarəolunmaz həddə çatdı. Bu zaman R.Qasımov bortda olan digər iki nəfər heyət üzvünə “atılma” əmrini verdi. Özü isə “Mİ -17” hücum helikopterinin min beş yüz nəfər əhalinin yaşadığı Azad Qaraqoyunlu kəndinin yaşayış evlərinin üstünə düşməməsi üçün onu xüsusi ustalıqla boş sahəyə yönəldə bildi və nəticədə helikopter yaşayış məntəqəsindən uzağa,- boş əraziyə istiqamətləndi. Cəsur pilot son anda paraşütlə atılsa da, ağır zərbə aldı. Havada ikən düşmənin intensiv atəşinə məruz qaldığından paraşüt dəlik-deşik olmuş, Ramiz Qasımovun bir qolu qoparaq sallaq vəziyyətdə qalmışdı.
Kənd adamları vəziyyəti həyəcanla izləyir, hadisə yerinə doğru hərəkət edirdilər. Lakin hər şey çox gec idi. Bununla belə camaat cəsur pilotu döyüş zonasından uzaqlaşdırsalar da, Ramiz Qasımov qan itirmişdi. Əli adlı bir mülki vətəndaş onu şəxsi maşını – “Niva”sı ilə təcili olaraq Bərdə rayon xəstəxanasına çatdıra bildi. Xaliq həkim ilk tibbi yardım etsə də, bu yetərli deyildi. Bundan sonra onu Silahlı Qüvvələrin Baş Hospitalına apardılar.
Polkovnik – leytenant Ramiz Qasımov uzun müddət koma vəziyyətində qaldıqdan sonra oktyabrın 22-də gözlərini əbədi yumdu. O, II Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsində xüsusi xidmətlərinə və işğal olunmuş ərazilərin azad olunması zamanı düşmənin məhv edilməsi üzrə qarşıya qoyulmuş döyüş tapşırığını yerinə yetirən zaman göstərdiyi qəhrəmanlıq nümunəsinə görə, həmçinin hərbi qulluq vəzifəsini yerinə yetirən zaman igidlik və mərdlik nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Ramiz Vaqif oğlu Qasımov (ölümündən sonra) “Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı” adı, “Vətən uğrunda” və “Ağdamın azad olunmasına görə” medallarıyla təltif olunmuşdur.
R.Qasımov ailəli idi. Həyat yoldaşı Günel, övladları Gülanə, Gülay və babasının adını daşıyan Vaqif bu gün “Vətən sağ olsun !” deyib ulu Yaradana dua edirlər.
... Ali Qəhrəmanlığa – Şəhidlik zirvəsinə ucaldı polkovnik-leytenant Ramiz Qasımov. Əbədi olaraq Tanrı dərgahında, gül bağçalarında nur içində uyuyur Şəhidim.

Sabir Arazlı Özgün