Mənzər Niyarlı yazır: "Balalarınıza oxuyun"


NOVRUZGÜLÜ
(Hekayə)

Biri vardı, biri yoxdu, meşənin lap yaxınlığında Həmişəbahar adlı ananın Novruzgülü adlı bir qızı vardı. Mavi donlu, mavi ləçəkli bu qız heç vaxt evdən küçəyə çıxmazmış. O nə qışı, nə payızı, nə də yay fəslini xoşlayardu. Qışda üşüyər, payızda saralıb solar, yayda isə yanıb külə dönərdi... Novruzgülü ancaq bahar fəslini sevərdi. Həmişəbahar ana qızını dilə tutardı ki, həyətə çıxsın, həyətdə gəzsin, ancaq onu yola gətirə bilməzmiş. Elə ki, ağaclar tumurcuqlanmaq, torpaq yaşıl məxməri libasını geyinmək istəyirdi, Novruzgülü mavi ləçəklərini saçına düzüb həyətə çıxardı. Günün şüası Novruzgülünün gözlərini qamaşdırardı. Novruzgülü başını qaldırıb açıq səmaya baxa bilməzdi. Yerdə göyərməkdə olan kolların, daşların arasında gizlənərdi və tez-tez də həsrətlə uzaqda görünən yaşıl dağlara baxardı. Elə istəyirdi ki, o dağlara dırmaşsın. Eşitmişdi kı, onun rəfıqələri ömründə görmədiyi Bənövşəylə Lalə o dağlarda məskən salır. Bir gün Novruzgülü yenə də həyətə çıxdı və hərlənə-hərlənə fikirləşirdi ki, Həmişəbahar anasından icazə alıb o dağlara gedə bilər, ya yox. Birdən gördü ki, uzaqdan qara qanadlarını yanlara açaraq ona sarı bir quş uçur. Bu Qaranquş idi. Baharın gəlişini el-obaya xəbər verən Qaranquş. Qaranquş gülümsünə-gülümsünə gəlib Novruzgülünün ləçəyinə qondu.
- Salam, mənim əziz bacım, Novruzgülü. Qədəmlərin mübarək, Həmişə bu çöllərin, bu dağların ətəyində görünəsən.
- Salam, qardaşım Qaranquş. Baharın ilk müjdəçisi.
Novruzgülü sevinə-sevinə Qaranquşun üzündən öpdü.
- İsti diyarlardan nə vaxt qayıtmısan?
- Bu gün gəlmişəm. Qış öz bəd ayağını çəkib gedən kimi yola düzəidim. Qaranquşla Novruzgülü xeyli söhbət elədilər, Novruzgülü elə
gözəl ətir saçırdı ki, yer-göy bu ətirdən məst olmuşdu. Novruzgülü Qaranquşla söhbət etsə də, fikri dağlarda qalmışdı. Qaranquş hiss etdi ki, Novrüzgülü nəsə həyəcanlıdır.
- Mənim gözəl, mavi ləçəkli bacım, niyə belə narahatsan?
Novruzgülü ah çəkdi!
- Qaraləçəkli, şümal boylu qardaşım, o uca dağlarm həsrətindəyəm. Elə istəyirəm ki, o dağlara çıxam. Mənim Həmişəbahar anam həmişə deyərdi ki, sənin Laləylə Bənövşə bacın o dağlarda yaşayır. Mənsə onları heç vaxt görməmişəm. Deyilənə görə, Lalə bacım qırmızı ləçəkli, qaraxallı göyçək bir qızdı. Həmişə dodaqlarından gülüş əskik olmur. Bənövşə bacımsa boynu bükük gəzir. Özü də heç kəsə yovuşub eləmir. Bilmirəm, onu kimsə küsdürüb. Görən, mən o dağlara çıxsam, onları görə bilərəmmi?
Qaranquş kədərli-kədərli dilləndi:
- İnanmıram, bacım. Onlar sən buraları tərk edəndən sonra dağlarda görünürlər. Bənövşə bacıyla Lalə bacı mülayim, isti havanı xoşlayırlar. Sənin isə istiyə davamın yoxdur. Ona görə də siz heç vaxt bir-birinizi görə bilməyəcəksiniz. Novruzgülü daha da kədərləndi və Qaranquşa dedi: - Apar, qardaşım, məni, apar o dağlara. Onların gəzdiyi yerləri heç olmasa mən də görüm. Qaranquş Novruzgülünü qanadlarına alıb dağlara sarı üz tutdu. Gəlib dağa çatdılar. Sonra Qaranquş dedi:
- Mən gedirəm, bacı. Əlvida!
Novruzgülü təəccüblə Qaranquşa baxdı.
- Hara belə, qardaşım Qaranquş?
Qaranquş Novruzgülünün ləçəklərini sığallayıb dedi:
- Mənim o qədər işim var ki. Meşəyə tələsirəm. Gedim baharın gəlişini onlara da xəbər verim. Qoy meşəmiz də öz yaşıl libasını geyinsin. Qaranquş Novruzgülünün ləçəklərindən bir də öpüb onunla vidalaşdı. Yaşıl otlardan don geyinmək istəyən dağlar Novruzgülünü çoxdan gözləyirdi. Buralar necə gözəl idi. Novruzgülü elə ayağını dağlara basdığını görür. Dağların ətəyində yerləşən kənd elə bil Novruzgülünün gəlməyini gözləyirdi. Kənd bayram əhvali-ruhiyyəsindəydi. Çayların şırıltısı, əriyən buzların şaqqıltısı, şəlalənin zümzüməsi aləmi bürüdü. Analar həyətdə aş qazanları asırdılar. Uşaqlar üzlərində sevinc həyətdə oynayırdılar. Axı anaları onlara təzə paltar almış, çoxlu yumurta boyamış, şəkərbura, paxlava bişirmişdi, nimçələrdə səməni göyərtmişdilər, hələ axşam şər qarışanda eviərində xonça bəzəyib şam yandıracaqdılar. Atalar həyətdə əllərində bel yer şumlayır, ağac əkirdilər. Novruzgülünü ilk görən uşaqlar oldu. Sonra bütün kənd xəbər tutdu ki, Novruzgülü dağlarda məskən salıb. Uşaqlar dağlara axışdı:
- Xoş gəlmisən! Qədəmlərin mübarək, Novruzgülü! - dedilər. – Novruzgülü utana-utana mavi ləçəklərini aşağı salıb öz-özünə fikirləşdi: “Görəsən uşaqlar məni görüb niyə sevinirlər?” Sonra utana-utana ləçəklərinə sığal çəkib soruşdu: - Mən neyləmişəm ki, məni görüb sevinirsiniz, ay uşaqlar – Uşaqlar halqa vurub Novruzgülünün başına yığışaraq yallı gedı-gedə: - Sən bizə - deyə qışqırışdılar, - Baharı gətirmisən, Novruzgülü, gül-çiçəyi gətirmisən.