UNUTMAYIN TƏVƏKKÜL GORUSLUNU


Təvəkkül (Goruslu) Məmməd oğlu Məmmədov 1962- ci ildə, iyulun 1-də Zəngəzur bölgəsinin Gorus rayonunun Ağbulaq kəndində anadan olub. 1984- cü ildə Azərbaycan Neft Kimya institutunu mühəndis- mexanik ixtisası üzərə bitirib.
Təyinat müddətini indikı Sankt-peterburqda işləmiş, sonra vətənə dönmüşdür.
“Xaraba kəndim”, “Bu sevgi bir əbədiyyət”, “Gözlərinə qısılaydım” , “Məni misralarda qələm assa da” ,“Ömrüm, Çiçəyim”, “Qisas yağmuru”, “Kağıza şeirimin qanı tökülür” kitablarının müəllifidir. AYB üzvüdür, “Qızıl qələm” və “ARAZ” ədəbi-bədii media mükafatı laureatıdır.

AMEA- nın Ədəbiyyat İnstitutunun Müasir ədəbi tənqid şöbəsinin müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor Vaqif Yusifli yazır:
UNUTMAYIN TƏVƏKKÜL GORUSLUNU
Təvəkkül Goruslu Zəngəzur bölgəsinin Gorus rayonunun Ağbulaq kəndində dünyaya gəlib. Bu il onun 60 yaşı tamam olur. Amma o, bu yaşını öz doğma kəndində keçirəcəkmi?
Könlümüz, ruhumuz Ağbulaq deyir,
Gedib ocağına od alaq deyir,
Şurnuxu gözləyir, Qurddalaq deyir,
Şamsıza girmədik Gorus, ay Gorus,
Cismini sarmadıq, Gorus, ay Gorus!
O şairdir və «şair olan qəm də yeyir». Təvəkkül Goruslu da şeirlərində doğma kəndi Ağbulağı, Gorusu tez-tez xatırlayır.
HƏSRƏT ŞAİRDİR O!
Onun bundan əvvəl çap olunan yeddi şeirlər kitabında da Ağbulaq həsrətinin ifadəsini görürük. Hətta birinci kitabının adı «Xaraba kəndim» adlanır. Onun keçirdiyi hisslər təbiidir, insan doğulduğu, göz açdığı kəndindən, evindən-eşiyindən cavankən ayrılıb yaşı altmışa çatana qədər bu həsrətin alovunda yana-yana qovrulursa, onu dərk edək, anlayaq və bu həsrət təkcə Təvəkkül Goruslunun yox, həm də bizim içimizdən keçir.
Təvəkkül Goruslunun şeirləri mənə qəlbi Vətən məhəbbəti ilə çırpınan bir şairin duyğularını, bu duyğuların şeirlərə necə çevrildiyini bəyan etdi. Bizim hamımızın qəlbində o duyğular yaşayır, amma şairlər bunları poeziya dililə ifadə edir. Təvəkkül Goruslu son iyirmi ildə, ondan da əvvəl keçirdiyimiz, yaşadığımız hissləri şeirə gətirir. Hamı böyük intizar içindəydi, işğal olunmuş torpaqlarımız, şəhərlərimiz, kəndlərimiz bizi gözləyirdi. Və o gün gəldi, Azərbaycan oğulları Ali Baş Komandanın əmri ilə silaha sarıldılar və 44 günə düşmən işğalına son qoyuldu. Bir vaxt gələr Təvəkkül Goruslunun Ağbulaq kəndi də qovuşar ana Azərbaycana!
Hər 44 gecəni, 44 gündüzü,
Adlayıb dağları, meşəni, düzü,
İgidlər tutdular verilən sözü,
Bu gün yaddaş günü, anım günüdür!

Köksündən torpağa qarışan qanla,
Şəhidlər yüksəlib hər keçən anla,
Qovuşmuş, can olmuş Azərbaycanla,
Bu gün yaddaş günü, anım günüdür!
Bu poetik misralar bəyan edir ki, Vətənpərvər şairdir o! Mən Təvəkkülün şeirlərini mövzulara bölüb təhlil etmək fikrində deyiləm. Onun hər bir şeiri təbiilikdən, səmimiyyətdən və poeziyadan yoğrulub. O, bir şair ömrü yaşayır.
İllər ötüşdükcə dəyişir zaman,
Ömür qum saatı…quma yox güman!
Ruh da ki, bədəndə bir ilğım, duman,
Misrada qocalır bir şair ömrü!

Ürəyə yükləyib kədəri, qəmi,
Şeirdi əkdiyi, biçdiyi zəmi,
Vərəqi çevrilən kitablar kimi,
Gün-gündən azalır bir şair ömrü!

Xəyalı ulduzda, gündə, aydadı,
İlhamı dağlarda, düzdə, çaydadı,
Sevgisi bu cahan, dünya boydadı,
Eşqindən güc alır bir şair ömrü!
Təvəkkül Goruslu məhz belə bir şair ömrü yaşayır.. Onun şair ilhamı doğma kəndi üçün həsrət notlarından tutmuş Qarabağa, Vətən yolunda, azadlıq uğrunda şəhid olmuş oğullarımızın xatirəsinə, üçrəngli müqəddəs bayrağımızın vəsfinə qədər dönür, dolaşır. Öz ifadəsiylə desək, kağıza şeirinin qanı tökülür. Milli-mənəvi dəyərlərimiz uğrunda da döyüşür Təvəkkül Goruslu.
Onun şeirlərində payızın təsvirinə də tez-tez rast gəlirik. İnsan öz ömrünün «ekvator» xəttini keçəndə payızı daha çox sevir. Çünki onun ömrü də payıza oxşayır. Payız bütün fəsilləri özündə əks etdirir, əvvəli baharı xatırladır, sonra yayı, sonra öz payız ömrünü yaşayır və sonda qışa doğru yol alır. Təvəkkül Goruslu bir şeirində payızın rəsmini çəkir, onu sözlərinin rənginə boyayır payızı. Amma o, payızla insan ömrü arasında bir bənzəyiş görür:
Açılmış kitabdı, varaq-varaqdı,
Varaqda titrəyir payız özü də.
Dərdləri üst-üstə yarpaq-yarpaqdı,
Yarpaqda titrəyir payız özü də.
Şəhid anasıdı, baxışı nəmli,
Titrəyən kamandı, sədası bəmli,
Məhzun bir bulaqdı, gözləri nəmli,
Bulaqda titrəyir payız özü də.

Buludu səmada yellənən ələk,
Günəşi niqabla keçinən mələk,
Qanadın gərincə, əsincə külək,
Budaqda titrəyir payız özü də.
Bu şeir Təvəkkül Goruslunun ən seçimli təbiət şeirlərindən biridir, desəm, yanılmaram.
TƏBİƏT ŞAİRİDİR O!
Təvəkkül Goruslu yaşadığı həyatın, gerçəkliyin müxtəlif hadisələrinə də öz münasibətini bildirir və şairlərin ictimai-siyasi hadisələrə həssaslıqla yanaşdığını bir daha sübut edir. O, Qarabağ hadisələrindən söz açır, məkrli ermənizmi ifşa edir, dünyada baş verən hadisələrə də münasibətini bildirir, yaşadığı cəmiyyətdə və mühitdə haqsızlıq görürsə susmur. Bəzən nəsihətə də keçir, yaşının hökmü ilə gəncliyə tövsiyələrini də əsirgəmir. Amma onun əksər şeirlərində İnsan amili ön plandadır. Şeirlərinin lirik qəhrəmanı onun özüdür, desəm, yanılmaram. Özü də hər bir şeirində kövrəklik, həssaslıq notları ilə üzləşirik. Özü də bir şeirində deyir ki: «»Allahım, sən məni kövrək yaratdın!». Bəzən isə kövrəklik həddini aşır, haqsızlığa üsyan edir:
Yalançı dilində «Allah» kəlməsi,
Qardaşı qardaşdan edirsə xəbis,
Ürək bulandırır üzə gülməsi,
Yeganə adı var, o da ki İblis!
Nəhayət, onun sevgi şeirləri barədə bir neçə kəlmə. Sevgi elə bir duyğudur ki, o, insanı həmişə cavan saxlayır. İnsan yaşa dolanda bu sevgi hissləri heç də korşalmır rəngini itirmir müşahidə etmişəm ki, insan yaşa dolanda daha çox sevir, ya keçmiş sevgi dolu günləri bir işıqlı xatirə kimi qəlbinə dolur, ya da təzədən sevir. Təvəkkül Goruslunun bir sevgi şeirindən misal gətirəcəyəm:
Sevgidən, sevdadan bəhs etmə mənə,
Gözümün önündə sevgi rəsmi var.
Elə vurulmuşam, aşiqəm sənə,
Məcnunun, Kərəmin yalnız ismi var,
Bu kövrək, həzin poetik misralar pıçıldayır:
MƏHƏBBƏT ŞAİRİDİ O!
Onun ən yaxşı sevgi şeirlərindən biri «Öpsün ləçək ləçəyi»dir. Bu şeirdə də Təvəkkül Goruslu gözəl bənzətmələrlə diqqəti cəlb edir:
Sevgi bir kəpənəkmi,
Qondu qəlbim tacına.
Ürək gülmü, çiçəkmi
Əllə düşdü ovcuma.
Kəpənəkli budağın.
Olaq gülü, çiçəyi.
Qucsun yarpaq yarpağı
Öpsün ləçək ləçəyi.
Mən Təvəkkül Gorusluya yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram.
Redaksiyadan: İyulun 1-də qəzetimizin təəssübkeşi və daimi oxucusu, şair Təvəkkül Goruslunun 60 yaşı tamam olur. Biz də şair qardaşımzı yubileyi münasibətilə təbrik edir, ona sağlam ömür və yeni yaradıcılıq uğurları arzulayır, bir neçə şeirini oxucularımızın diqqətinə çatdırırıq. Redaksiya heyəti adından hörmətlə: Tamxil Ziyəddinoğlu

CAN SƏNƏ TÜRK BAYRAĞI
Ax, necə qürurluyam, görüncə səni gendən,
Azərbaycan vətənsə, Anadolu da vətən.
Türkün başı üstündə əbədi dalğalan sən,
Sinən üstdə al rəngin, azadlıq, uğur rəmzi,
Can sənə Türk bayrağı, can sənə qürur rəmzi!

Ax, necə də parlaqdı üstündə ay, yıldızın,
Sənlə fəxarət duyur hər oğulun, hər qızın,
İstiqlal, istiqbaldır Tanrıdan tale yazın,
Sinən üstdə al rəngin azadlıq, uğur rəmzi,
Can sənə Türk bayrağı, can sənə qürur rəmzi!

Ax, necə zövq alıram bayraqlar yarışından,
Köksüm körük kimidi vüqarlı duruşundan,
Ellər dastanlar qoşdu vuruşdan, barışından,
Sinən üstdə al rəngin azadlıq, uğur rəmzi,
Can sənə Türk bayrağı, can sənə qürur rəmzi!

Sən türkün simvolusan, öndə dalğalan, dayan,
Bütün türk bayraqları yanında, sənə həyan,
Göydə "Türk yıldızları" olsun daim parlayan,
Sinən üstdə al rəngin azadlıq, uğur rəmzi,
Can sənə Türk bayrağı, can sənə qürur rəmzi!

Mən sənlə vüqarlıyam, mən sənlə qürurluyam,
Bir Allahım bilir ki, necə də onurluyam,
Mən mənən Sibiriya Kiprlə sınırlıyam,
Sinən üstdə al rəngin azadlıq, uğur rəmzi,
Can sənə Türk bayrağı, can sənə qürur rəmzi!

Burda üçrəngli bayraq göy qurşağı, göy üzü,
Orda sənlə tikildi göylərə türkün üzü,
Şəninə qurban dedim hər sətiri, hər sözü,
Sinən üstdə al rəngin azadlıq, qürur rəmzi,
Can sənə Türk bayrağı, can sənə türkün rəmzi!

NURU ALTMIŞIN

İndi də altmışın qapısındayam,
Əlim tutqacında, özüm müntəzir.
Dindirmə, urfani havasındayam,
Ruhumu şeirə etmişəm nəzir!

Qədərim himindən, kökündən ağır,
Bir kimsə çəkəmməz mən çəkənləri.
Keçmişdən yaddaşa ümmanlar sığır,
Sahilin çığnayır lal təkanları.

Tərifin deyimmi, ömür nə demək?
Olumla ölümün etdiyi vuruş!
Cisminlə ruhuna verdikcə əmək,
Ruhun da cismində gətirər duruş.

Adamı yaşadar iman dediyin,
Günahlar ömürün sərt dolanbacı.
İnsansan, halalsa tapıb yediyin,
Canına nuş olar, olsa da acı...

Goruslu demə ki, yalın eyləyib,
Saçına əl çəkib qoru altmışın.
Bax illər kölgəni qalın eyləyib,
Üzündə, gözündə nuru altmışın!

TOY DA ÇALDIRSAN
Yüzlə ötüşürdü keçən illərim,
İndisə radarlar altmışdı deyir.
Şükür ki, sükanı tutur əllərim,
İn şə Allah, yoluma çıxacaq xeyir.
Deyirlər çətindi yetmişlə getmək,
Ağrısı, azarı cərimə istər.
Qəti qadağandır başqasın ötmək,
Çarığın deşilər, olarsan müstər.
Sən hələ səksəndən, doxsandan danış,
Sükanın yerini əsa doldurur.
Çəkilir əqrəba, həm də dost- tanış,
Yol-iriz gözlərin nurun soldurur.
Ayağın dirəyib həyat gedişin
Oğulsan Goruslu yüzə qaldırsan.
Bu dünya vallahi pozmaz gərdişin,
Yasında lap belə toy da çaldırsan.

MƏZAR ALAR
Baxıb-baxıb dünyaya,
Güzgüsün əyri gördüm.
Gözümə ləl göründü,
Yerində şeiri gördüm.
Kasıbın qarnı acdı,
Varlının şüuru ac.
Heç biri doyan deyil,
İstərsən yüz qapı aç.
Sən də doydur beynini,
Nəfsin tox olsun, amma,
Gözdən salma əynini,
O yetirər tamama.
Qədəri nur olanın,
Gözü, könlü tox olar.
Qədəri gor olanı,
Sərvətsiz məzar ALAR!


TANIMADINMI
Sən kimsən söyləyib soranım mənim,
Eşqiylə könlümü saranım mənim,
Qəlb olub köksümdə vuranım mənim,
Sevdanın qulunu tanımadınmı?
Sevgidən biçmisən misranı, sözü,
Manqal ürəyimin alışdı közü,
Yuxusuz, " yol çəkən " dolanan, gözü
Yollarda qalanı tanımadınmı?
Ay mənim sevdalım, vücudu zərif,
Sözlər də gücsüzdü, eyləsin tərif,
Hüsnünü bilibən qurani- şərif,
İtaət qılanı tanımadınmı?
Könlün yuvasından düşüncə pərən,
Ömür çiçəyimi mən oldum dərən.
Əlimi götürüb əlinə verən,
Tanrının qolunu tanımadınmı?

BƏŞƏR
Nəhəng ağacdı dünya,
Buludlar yarpaqları.
Ulduz-ulduz çiçəklər
Bəzəyir budaqların.
Qürub edincə günəş,
Buludları saraldır.
Yetişən qaranlıqlar,
Göy üzünü daraldır.
Sıxılınca üfüqlər,
Toparlanır ulduzlar.
Durna kimi səmada,
Qaratlanır ulduzlar.
Saymaq olmur, sayı yox,
Ölçüləri müxtəlif.
Gözəllikdə tayı yox,
Çiçəklərə müxalif.
Tanrı tale saatın
Qurunca yerə düşər.
İlahi bir ağacın,
Meyvəsimi bu bəşər?

VAR
Dünyanın əzəldən iki rəngi var,
Gündüzü bəyazdır, gecəsi qara.
Amma ki, işığın yüz ahəngi var,
Nuruyla aləmə biçir zərxara.
Dünyanın əzəldən iki halı var,
Biri xeyirdirsə, biri də şərdi.
Amma ki, hər kəsin öz amalı var,
Birində çöplükdü, birində zərdi.
Dünyanın əzəldən iki yönü var,
Gələnlər ağlayar, gedəni gülməz.
Arxası ləpirli, izsiz önü var,
Arxa xatirədi, önünü bilməz.
Dünyanın əzəldən iki cinsi var,
Biri kişidirsə, biri də qadın.
Əməllə bilinər içdə hansı var,
Həm hörmət qazanar qorusa adın.
Dünyanın əzəldən iki sayı var,
Biri mənfidirsə, biri də müsbət.
Həm onun, həm bunun özcə tayı var,
Ortada qalmaqsa başqa müsibət!
Dünyanın əzəldən iki dadı var,
Biri nifrətdirsə, biri məhəbbət.
Nifrət səmum kimi ömrü qurudar,
Məhəbbət həyatda ən böyük sərvət.
Dünyanın əzəldən iki anı var,
Biri bədbəxtlikdi, biri xoşbəxtlik.
Anlar ötərisə sərbəst yanı var,
Desinlər insandı köçən rəhmətlik.
Dünyanın əzəldən iki üzü var,
Göy üzü, yer üzü - bütöv kainat.
Ruhumuz göylərə, cismimiz yerə,
Bax burdan başlayıb bitir bu həyat.

BU BOZ DÜNYADA
Tutub ətəyindən boz xəyalların,
Bozarıb yaşadıq bu boz dünyada.
Dalınca qaçdıqca cah- cəlalların,
Kar olduq, kor olduq bu toz dünyada.
Duymadıq varlığın səssizliyini,
Görmədik əbədi var olanları.
Dünya da dərd etməz sənsizliyini,
Köçüncə unudar kar olanları.
Pəncərə önündən baxdığın dünya,
Əbədi dünyana pəncərə qoymaz.
Ləllərin üstünə taxdığın dünya,
Ləlli də, ləlsiz də aparar, doymaz.
Goruslu deyildir sözün hakimi,
Söyləmir Tanrıdan vəkil seçilib.
Bəs onda çalışmaq ölümsüz kimi,
Zehniyyət quluna hardan biçilib?

DAMCI İZİ VAR
Təbrikim mərmərə döşənən çiçək,
Əksinə yapışan nəmli dodaqlar!
Qol açıb nisgildən üşənən çiçək,
Göylərdən sallanan ruhun qucaqlar!
Səma da uzadıb matəm çadırın,
Analar gününə sədəqəsimi?
Kimsəyə əyilməz haqqı Qadirin,
Üfüqlər imanın hədəqəsimi?
Yanında yer etsə ayağın ucun,
Bu canım əbədi rahatlıq tapar.
Ruhumu özüylə aparıb köçün,
Cismimdə həsrətdən tutanlar qopar!
Oğlundu, ay ana, yanına gələn,
Tanrıdan görüşün geci, tezi var.
Əzizim, ay anam, göz yaşım silən,
İndi sinən üstdə damcı izi var!

QUYLAMASINMI
Baxırlar, görürlər qapqara rəngdə,
İmanlı əmələ saxta deyirlər.
Qarpızı çıxardıb bürünc səhəngdən,
Hövsələn basginən, toxta deyirlər.
Başları koldadı, quyruqlarını,
Gizlədə bilmirlər, aylbdan- ayıb.
Əli qalınların buyruqlarını ,
Anında edirlər, aylbdan-ayıb!
Dondurub ilhamın heyrətdən ruhum,
Bağrının üstünə daş etməsinmi?
Donunu geyməsin nifrətdən ruhum,
Qələmi bunlara tuş etməsinmi?
Yazsınmı kağlza təəssüflərin,
Qələmi qəzaya hoylamasınmı?
Çəkib də saxtakar təbəssümlərin,
Bir qara dördlüyə quylamasınmı?…



NİGARANDI
Düşünmə ki, ürəyinin səhrası,
Məcnunsuzdur, gəzəni yox sərgərdan.
Nə olsun ki, gülümsəyir çöhrəsi,
Şair eşqdən nigarandı nigaran!
Siyah həsrət məskən edib ürəyi,
Axşam əsir, səhər susur küləyi.
Qarğıdıqca dara çəkir fələyi,
Şair eşqdən nigarandı nigaran!
Fəqət doğru, barxanları qum deyil,
Qanla çağlar, altı üstü nəm deyil,
Qəmi yüksək, elə belə qəm deyil,
Şair eşqdən nigarandı nigaran!
Məcnun xəyal gəzər xəyal səhralar,
Diqqət çəkməz Aişələr, Zəhralar,
Göz yaşından xəyal səhra nəhr olar,
Şair eşqdən nigarandı nigaran!

ƏTİR SAÇILDI
Nə gözəl açılıb puçurun ağzı,
Bir dodaq bahardı, bir dodaq yazdı.
Həm ordan duyulur həyatın məğzi,
Bir dodaq oğlandı, bir dodaq qızdı.
Yaradan yaratmış nə gözəl dəhan,
Boyasın təbiət əliylə çəkmiş.
Budağa qonubdu ufacıq cahan,
Cahanlar içində hər biri təkmiş.
Baxdıqca, duyduqca gözüdolusu,
Könlümün budağı göz- göz açıldı.
Goruslu gözəllik, həyat dəlisi,
Ruhuna bir başqa ətir saçıldı.

DARIXMAĞIN
Qapıdasa qışdan ötə yaz darıxır,
Darıxmaqdan həm də alır həzz darıxır,
Goruslu da elə bilmə az darıxır,
Aşiqidi indi həm də darıxmağın.
Darıxmaqsa dərdə salan hər yazarı,
O fərqlidir, həm də sevir intizarı,
Dəyişibdi həm baxışı, həm nəzəri,
Aşiqidi indi həm də darıxmağın.
Üzülməyə, darıxmağa könül verib,
Çiçəyindən çələng hörüb, dəstə dərib,
Yağış yuyub, yel qurudub, günə sərib,
Aşiqidi indi həm də darıxmağın.

VARMI
Elə bir yerdəyəm dörd yanım bomboş,
Zamanmı keyflidir, dövranmı sərxoş,
Cismim qov kimidi, ruhum əliboş,
Həyatın ortası, mərkəzi varmı?
Düşüncə özümün, bir qədər də yad,
Əski xatirələr lent kimi bərbad,
Hissim, duyğularım eyləmir fəryad,
Hiss ölçən, ruh çəkən tərəzi varmı?
Bu nə həyatdır ki, ətalət içrə,
Bu cana, bu ruha olubdu hücrə,
Simurq qanadında eyləyib hicrət,
Getməli bir behişt ərazi varmı?

DƏYMƏ
Elə bil manqalam, közlə pörtmüşəm,
Dünəndən yüz məzar üstü örtmüşəm.
Tanrımı yanılıb...deyir dördmüşəm,
Üçüm sənin olsun, birimə dəymə!
Üfləyib o yandan azar- bezarı,.
Əzrayil salmasın burdan güzarı,
Allahım, itibdi sayı məzarın,
Seçim sənin olsun, dirimə dəymə!
Bəlkə düşünürsən, qışda güləm mən,
Ocağım sönübdü, daşda küləm mən?
Ay canım, Goruslu Təvəkküləm mən,
Özümə toxunma, şeirimə dəymə!)

SANIR
Dərya, dəniz dalğalarla qovrulsa,
Dərddaşımdı, təlatümlə oyanır.
Baxın dağa, zirvəsində qar varsa,
Qardaşımdı, əzəmətlə dayanır.
Bu dünyanı tərk eylədi neçəsi,
Çoxu bundan sonra hələ köçəsi,
Gün keçincə gəlir yenə gecəsi,
Sirdaşımdı, siyah rəngə boyanır.
Görürsənmi gün gətirən günəşi,
Həyat verir kainata atəşi.
O olmasa sürüyəmməz yer nəşin,
Od daşımdı, qayğı ilə hey yanır.
İnsan oğlu ömr eyləyir cəbr ilə,
Mütləqdir ki, sonu gəlir qəbr ilə,
Yükü ağır, yolun yortur səbr ilə,
Adaşımdı, dərddən, qəmdən usanır.
Tanrıyasa insanların sevgisi,
Vecə gəlməz dərdin, qəmin təpgisi.
Təvəkkülün varsa şair yetkisi,
Yaddaşımdı, bütün bunu eşq sanır.

NƏDƏN
Ayazmı gətirir saçın bəyazı,
Qışamı dönübdü ömrünün yazı,
Unutdun qəmzəni, unutdun nazı,
Təbəssüm üzünə yad gəlir , nədən?
İçində ağrı var , üzün buz kimi,
Elə bil seyr edir məhkum hakimi.
Qul olsan dəyişməz talenin hökmü,
Təbəssüm üzünə yad gəlir, nədən?
Dilbərdi, mələkdi qadın deyilən,
Nə güclər önündə oldu əyilən.
Kipriklər nəm çəkmiş, qaşlar düyülən,
Təbəssüm üzünə yad gəlir, nədən?
Bəşərin gözüdü qadın əzəldən,
Hüsnünə don geymiş şeir, qəzəldən,
De, şair nə üzlə yazsın gözəldən,
Təbəssüm üzünə yad gəlir , nədən?

GƏTİRSİN
Qarşıdan yeni gün, yeni il gəlir,
Hər şeyin yenisi könlü dindirir.
Köhnə il təqvimdən adını silir,
Masadan, divardan alıb endirir.
Xəstəlik qayğılar köhnədə qalsın,
Təzə könüllərə sevinc gətirsin.
Toy- büsat, şadlıqlar səhnədə qalsın,
Qəm, kədır nəhayət izin itirsin.
Yarasın sarısın yaralı Vətən,
Xaraba yurd yerim cənnətə dönsün.
Birləşsin hələ də paralı vətən,
Yanan ürəklərin atəşi sönsün.
Xocalı, Xankəndi altına girsin,
Kölgəsin sallasın üçrəngli bayraq.
Dostlar da, düşmən də hər yandan görsün,
Asılmış müzəffər çələngli bayraq.
Var olsun millətim, Azərbaycanın,
Xalqları qardaşlar çiyin- çlyinə.
Hər biri uğrunda verincə canın,
Qələbə kiteli geydi əyninə.
Uğurlar gətirsin gələn yeni il,
Ölkəmdə asayiş bərqərar olsun.
Komando qalxınca, vurunca təbil,
Terrorçu çətəsi cəm firar olsun.
Şəhidlər qanına hopan torpağım,
Hər daşda, qayada güllər bitirsin.
Küləklər əyməsin zərif yarpağın,
Ruhlara təravət, qeyrət gətirsin.
Ədalət keşiyi çəkən Turanım,
Birləşib zülümə versin nəhayət.
Qürurla, onurla keçsin hər anım,
Təzə il gətirsin yeni fəxarət!

QAR YAĞIŞI
Kəpənək- kəpənək fırlanan qarın,
Sonucda, torpaqdır, yerdir hədəfi.
Torpağın sinəsi istidir hələ,
Soyucaq bərq vurar bəyaz, sədəfi.
Pəncərə önündən qarın yağmasın,
Seyr etmək bir başqa əhval yaradır.
Düşüncə anidən ərisə belə,
Göy otlar yolüstdə bax, sırsıradır.
Elə bil bir sürü kəpənək uçur,
Külək də çalışır yerə qonmasın.
Torpaq da minlərcə ağzını açır,
Nəfəslə isidir, üzü donmasın.
Əlimi uzatdım, əlimə düşən,
Dənəcik can verdi, əlimə hopub.
Yoxsa tələsirdi yerlə görüşə,
Bəlkə də sevindi əlimi tapıb.

Zəfər tarixinin qəhrəmanları ilə möhtəşəm görüş

2022-cil il 18 iyun tarixdə 44 günlük zəfər tarixini yazan Laçın rayonunun Minkəndli qəhrəmanları ilə möhtəşəm görüş keçirildi. 41 nəfər Minkənd kəndinin sakinlərindən 44 günlük Vətən Müharibəsində iştirak edən döyüşçülərdən 29 nəfəri Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə medallarla təltif olunmuşdur.
Müəllifi olduğum “Zəfər Tarixinin Qəhrəmanları” kitabını da tədbirdə qəhrəmanlara təqdim elədik. Xatırladım ki, “Zəfər Tarixinin Qəhrəmanları” kitabında görüşünə gəldiyimiz hər bir qəhrəman haqqında geniş məqalə var. Həmçinin kitabda Minkənddən olan birinci Qarabağ savaşında şəhid olmuş 17 nəfər və həmin illər qızğın döyüşlərdə şücaət göstərmiş 43 nəfər döyüşçü, Laçının ermənilər tərəfindən vandalizmə məruz qalmış tarixi abidələri haqqında yazılar yer almaqdadır.
Tədbiri kəndimizin ziyalısı, uzun illər ŞƏHİD Bayram Məmmədov adına orta məktəbin direktoru və Minkənd icra nümayəndəliyinə rəhbərlik eləmiş Əsəd İsmayılov açaraq, şəhidlərimizin ruhuna ehtiramla 1 dəqiqəlik sükut elan elədi. Tədbirdə çıxış edən Millət vəkili Mahir Abbas Qarabağda aparılan quruculuq işlərindən söz açaraq, böyük qayıdışın tezliklə baş tutacağını əminliklə ifadə etdi. Qazilərimizlə qürur duyduğunu , onlarla görüşdən məmnun olduğunu bildirdi.
Yeni Azərbaycan partiyası Laçın rayon təşkilatının sədrii İlqar İlyasov da tədbirdə çıxış edərək bir daha torpaqlarımızı işğaldan azad edən döyüşçülərə Laçın rayon YAP kollektivi adından təşəkkürünü bildirdi. Tədbirdə Səfər Səfərov, tarix elmləri doktoru Ələmdar Şahverdiyev, ŞƏHİD Bayram Məmmədov adına Minkənd tam orta məktəbinin direktoru İlqar Şahverdiyev, Fəxrəddin Əliyev, Abdulla Səfərov, Yusif Əliyev, Varaşil Məmmədov, Vidadi Şahsuvarov və seyid Mirələm çıxış etdilər. Bu tədbirdə qazilərimizin ataları Xanoğlan, Əfəndi, Seyfəddin, Cəmil, Allahverdi, şəhid İsrafil Hümbətovun oğlu Vasif, Nəsir də ürək sözlərini söylədilər. Əliabbas müllimin kövrək çıxışı xüsusi ilə yaddaqalan oldu. İş adamı Hafiz Rüstəmov əsgərlərimizlə qürur duyduğunu ifadə etdi.
Tədbirdə çıxış edən Yasamal rayon YAP-ın sədr müavini, “İnsan Hüquqları Müdafiəsi və Ekologiyanın Qorunması” mərkəzinin sədri Elşən Ağayev, Millət Vəkili Mahir Abbas və Minkənd ziyalıları fəxri fərmanları qazilərə təqdim etdilər.
Görüşün sonunda Minkənd kəndinin ziyalıları qazilərlə xatirə şəkili çəkdirdi. Bu görüşdə hər kəs qürurlu idi. Torpağı vətən edənlərlə bir arada olmaqdan şərəf duyduq.
Subut Mehdiyev

Bakının nəzarətində yaşamaq istəyirik – Zabux icması

Laçın yoluna alternativ yol çəkildikdən sonra Ermənistan hökuməti bütün əhalini Zabux kəndindən çıxaracaq. Bundan sonra bu ərazilər Azərbaycanın nəzarətinə keçəcək. Bunu Zabux kənd bələdiyyəsinin “rəhbəri” Andranik Çaşunyan deyib.
“Amma əhali buranı tərk etmək istəmir. Bakının nəzarəti altında yaşamaq daha yaxşıdır. Biz siyasəti başa düşmürük, televizora da baxmırıq. Biz dinc cəmiyyətdə yaşamalıyıq. İrəvan hətta bizə pul təklif edir, evlərimizə qiymət deyir, amma biz kənddə qalacağıq”, - o bildirib.

Bakı Forumunun iştirakçıları Qarabağda

IX Qlobal Bakı Forumunun iştirakçıları iyunun 19-da Qarabağ İqtisadi Rayonuna - Füzuli və Şuşa şəhərlərinə səfər ediblər. Azərbaycanın Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarının yenidən qurulması və inkişafına baxış, eləcə də ərazilərin minalardan təmizlənməsi ilə tanışlıq məqsədilə həyata keçirilən səfərdə qonaqları yerli və xarici media nümayəndələri müşayiət edirlər.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin himayəsi altında və Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Qlobal dünya nizamına təhdidlər” mövzusunda beynəlxalq məsələlərin müzakirə edildiyi IX Qlobal Bakı Forumu iyunun 16-da işə başlayıb.

Ömür bitdi, amma, həsrət bitmədi

Əziz dostlar, bu gün haqqında qısa da olsa, söhbət açacağım şəxs elimizin ən gözəl ziyalılarından olan Davud Hüseynovdur. Davud müəllim, bu yaxın vaxtlarda Haqqın rəhmətinə qovuşdu. Əgər yaşasaydı 70 yaşı olacaqdı.
Davud müəllim, Vətənimizin dilbər guşələrindən olan Zəngəzur mahalının Qafan rayonunun Pürülü kəndində dünyaya göz açmışdı. Zəngəzurun füsünkar təbiətinə qəlbən bağlı olan Davud müəllim, daim o, yerlərin həsrətiylə yaşayırdı.
İlahi rəhmətdən Davud müəllimin qismətinə iki gözəl pay düşmüşdü. Bunlardan biri gözəl səs, ikincisi isə gözəl şeyriyyat idi.
Bunların vasitəsi ilə Davud müəllim, Zəngəzurun bənzərsiz gözəlliyini çox gözəl tərənnüm edirdi. Gözəl şeirləri ilə sanki, o, yerlərin bir təsvirini çəkirdi. Öz ata- baba yurduna ürəkdən bağlı olan Davud müəllim, ömrünün sonuna qədər o, yerlərə qayıtmaq arzusu ilə yaşadı. Davud müəllim, gözəl pedaqoq və gözəl şair idi. O, elin xeyir- şərində, toy- düyünündə həmişə fəal iştirak edən bir ziyalı idi.
Xüsusilə, toylarda gözəl səsi, şirin avazı ilə iştirakçıların zövqünü oxşayırdı. Onun haqqında xatirələr bitməz- tükənməzdir. Lakin, bununla kifayətlənməyi məsləhət bildik.
Davud müəllimin xatirəsinə həsr etdiyim bir şeiri sizinlə paylaşmaq istədim:

Davud müəllimin əziz xatirəsinə

Ömür bitdi, amma, həsrət bitmədi
O, yerlərə sevgi səndə nə qədər,
Çox üzürdü səni həsrət, qəm-kədər.
Doğma yurddan düşdük qaçqın, dərbədər,

Ömür bitdi, amma, həsrət bitmədi.
Hanı Xustub, hanı Ərməz, Qazangöl,
Görmədim mən elə dağlar, elə çöl,
O, yerlərdə açan çiçək, nə də gül,

Ömür bitdi, amma, həsrət bitmədi.
O, dağlara vardı sonsuz həvəsin,
Yayılardı şirin səsin, nəfəsin.
Qəlbindəsən cəmi dostun, hər kəsin,
Ömür bitdi, amma həsrət bitmədi.

Səndən sonra qalıb sözün-söhbətin,
Unudulmaz həm də doğru ülfətin.
Yaşayırıq biz də Vətən həsrətin,
Ömür bitdi, amma həsrət bitmədi.

Nələr görüb üzü, sanma yenidi,
Sədad, dünya sonu puçdu, fanidi.
Gələn əcəl həm də tezdi, anidi,
Ömür bitdi, amma, həsrət bitmədi.

Sədayət Sədad

QHT-nin 30 illiyi qeyd edilib

Sumqayıt Regional Mədəniyyət İdarəsinin Qubadlı Rayon Mərkəzi Kitabxanasında (MKS) “Zəngəzur” Cəmiyyətləri İctimai Birliyinin yaradılmasının 30 illiyinə həsr olunmuş dəyirmi masa keçirilib.
Tədbirdə çıxış edən Mərkəzi Kitabxana Sisteminin direktoru Müşgünaz Muradova, Mədəniyyət işçiləri həmkarlar ittifaqı Qubadlı rayon təşkilatının sədri Yaqub Vəliyev və başqalarının çıxışlarında ölkəmizdə qeyri-hökumət təşkilatlarının fəaliyyətinə yaradılan münbit şəraitdən bəhs edilib, ölkəmizin ilk QHT-dən olan İctimai Birliyin qurucusu və ilk sədri Kamran Hüseynovun xatirəsi anılıb.
Qeyd olunub ki, son illər Birlik Azərbaycan, Çexiya və Türkiyədə 11 layihə icra edib, Fəxri fərmanlara layiq görülüb, 15 adda kitab buraxdırıb. 2013-cü ildən Birliyin zengezur.com saytı fəaliyyətdədir. Birliyin Sisian, Gorus, Qafan, Meğri, Laçın, Zəngilan, Qubadlı, Kəlbəcər, Cəbrayıl rayon və Türkiyə nümayəndəliyi var. Birlik hazırda icra etdiyi “Şərqi Zəngəzura qayıdışa mənəvi dəstək” layihəsi çərçivəsində 3 adda - “Şərqi Zəngəzur”, ”Qardaşlığın zəfəri” və “Şəhidlər” kitablarını nəşr edib respublikamızın təhsil, mədəniyyət obyektlərinə, kitabxanalara, yerli icra strukturlarına, QHT və KİV-ə paylayıb.
Sonda İctimai Birliyin nəşr etdirdiyi və MKS-a hədiyyə edilən kitabların sərgisi və təqdimatı olub.

QHT Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “Şərqi Zəngəzur” kitabı nəşr olunub

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə "Zəngəzur" Cəmiyyətləri İctimai Birliyinin həyata keçirdiyi “Şərqi Zəngəzura qayıdışa mənəvi dəstək” layihəsi çərçivəsində tarix üzrə fəlsəfə doktoru, yazıçı publisist Hacı Nərimanoğlunun “Şərqi Zəngəzur” kitabı nəşr olunub.
Müəllif və layihə rəhbəri H.Nərimanoğlu deyir: ötən ilin ən mühüm ictimai-siyasi hadisələrindən biri Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin “Azərbaycan Respublikasında iqtisadi rayonların yeni bölgüsü haqqında” 7 iyul 2021-ci il tarixli Fərmanı ilə işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə Qarabağ iqtisadi rayonu (Xankəndi şəhəri, Ağcabədi, Ağdam, Bərdə, Füzuli, Xocalı, Xocavənd, Şuşa və Tərtər rayonları) və “Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonu”nun (Cəbrayıl, Kəlbəcər, Qubadlı, Laçın və Zəngilan rayonları) yaradılması oldu.
“Füyuzat” nəşriyyatında yeni çapdan çıxan kitabda keçmiş məcburi köçkün vətəndaşlarımızın doğma dədə-baba yurdlarına qayıdışına mənəvi dəstək nəşrdə əsas məqsəd, ümdə qayə olaraq qırmızı xətt kimi keçir.
220 səhifəlik rəngli nəşrdə dövlətimizin başçısı, Ali Baş Komandan İlham Əliyev və Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın Şərqi Zəngəzur bölgəsinə səfərləri, fəaliyyət proqramlı çıxışlarında qarşıya qoyduğu vəzifələrə həsr olunmuş materiallar xüsusi yer tutur.
Kitabda 2020-ci ilin 44 günlük Vətən müharibəsində müzəffər ordumuzun misilsiz qəhrəmanlığı sayəsində işğaldan azad edilmiş Şərqi Zəngəzur bölgəsinə daxil olan bu rayonların hər birinin uzaq və yaxın keçmişi, iqtisadi potensialı, təbii sərvətləri, I və II Qarabağ müharibəsi tarixi ayrı-ayrı oçerklərdə əks olunub. Zəngəzur mahalının tarixi keçmişi, hazırda işğaldan azad edilmiş bölgələrdə aparılan geniş miqyaslı tikinti, quruculuq işləri, mənfur düşmənin murdar ayaq izlərinin itirilməsi, məhv edilmiş mülki, sosial obyekt və infrastrukturlarının yenidən dirçəlişi, Şərqi Zəngəzurun gələcək mənzərəsi, inkişaf perspektivləri kitabda sənədlər, foto-informasiya, analitik təhlillərlə qələmə alınıb. Müəllifin Vətən müharibəsinin ilk günündən başlayaraq yazdığı, KİV-də yayılan hərbi-vətənpərvərlik motivli məqalələrinin bir hissəsi də kitaba daxil edilib.
Filologiya elmləri doktoru, professor Əliağa Cəfərovun redaktorluğu və ön sözü ilə buraxılan nəşr Şərqi Zəngəzur bölgəsinin tarixinə və bu gününə həsr olunmuş ilk elmi, publisistik kitabdır.
Kitabın nüsxələri işğaldan azad edilmiş rayonlar ilk sırada olmaqla, respublikamızın təhsil, mədəniyyət obyektlərinə, kitabxanalara, yerli icra strukturlarına paylanır.

QHT Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “Şəhidlər” kitabı nəşr edilib

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə yardımı ilə "Zəngəzur" Cəmiyyətləri İctimai Birliyinin həyata keçirdiyi “Şərqi Zəngəzura qayıdışa mənəvi dəstək” layihəsi çərçivəsində nəşr edilən publisist Hacı Nərimanoğlunun “Şəhidlər” kitabında 2020-ci il 44 günlük Vətən müharibəsində Şərqi Zəngəzur bölgəsinə daxil olan Cəbrayıl, Kəlbəcər, Qubadlı, Laçın və Zəngilan rayonlarının 100-dən çox şəhidinin ömür, döyüş yolu fotoları ilə birlikdə “Şəhidlərimizi tanıyaq və tanıdaq” bölməsində əks olunub.
“Şəhid ailələrinə qayğı dövlətimizin siyasətində prioritetdir” başlıqlı ön sözdə dövlətimizin bu kateqoriyadan olan insanlara ardıcıl diqqət və qayğısı, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliiyevanın şəhid ailələri və qazilərlə çoxsaylı görüşlərinə dair məlumatlar, fotolar verilib.
Rəngli formatda nəfis tərtibatda çıxan kitaba müəllifin “Şəhidlik - ən uca, müqəddəs məqamdır” adlı məqaləsi, ”Şəhidlər anısına, doğmalar acısına” silsiləsindən esseləri, “44 günlük Şərəf, Qürur, Zəfər Tariximiz”in rəsmi gündəliyi, “Bu Zəfər Sizindir, Şəhidlər!” və “Danışan fotolar...” foto-qalereya da daxil edilib.
Şəhidliyə, Şəhid adının müqəddəsliyinə həsr edilən bu kitab canı, qanı ilə xalqımıza, dövlətimizə qələbə sevinci, qürur, fəxarət, başucalığı bəxş edən Şəhidlərimizə, əziz ailələrinə hər birimizin, vətəndaş cəmiyyəti təsisatlarının vəfa, ehtiram borcunun təzahürüdür.
Torpaq, Vətən, Bayraq məhəbbəti, mərdik duyğuları, igidlik, şücaətləri ilə Qarabağ, Zəngəzur ellərimizi yağı tapdağından xilas edib Azərbaycana qovuşduran Müzəffər Ordumuzun Şəhid və Qazilərinə, Vətənimizin keşiyində məğrur dayanan əsgər və zabitlərimizə əbədi sevginin əksi olan kitabın nüsxələri nəşrdə adı keçən şəhidlərin ailələrinə, ali, orta məktəblərə, muzey, kitabxanalara, QHT və KİV-ə təqdim olunacaqdır.
"Zəngəzur" Cəmiyyətləri İctimai Birliyi

Prezidentdən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı açıqlama

Zəngəzur dəhlizi üzərindən Azərbaycandan Naxçıvan Muxtar Respublikasına, oradan isə Türkiyəyə və İrana yeni xəttin çəkilişi indi artıq planlarımızdadır və mən demişdim ki, Zəngəzur dəhlizi təkcə dəmir yolu, avtomobil yolu, hava nəqliyyatlı üçün deyil, eyni zamanda, enerji növlərinin bu dəhliz üzərindən ixrac edilməsi ilə bağlı Zəngəzur dəhlizi öz rolunu oynayacaq və Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasını elektrik enerjisi ilə təmin etmək üçün və oradan xarici bazarlara çıxmaq üçün və Türkiyədən sonra Avropaya çıxmaq üçün yeni bir xəttimiz olacaq. Bunu Prezident İlham Əliyev Azərtac-a müsahibəsində deyib:
"Bir xətt Gürcüstan-Türkiyə üzərindən keçir və ikinci xətt oradan keçməlidir. Bunun üzərində biz işləyirik və artan ixracımız həm önəmimizi artıracaq, geosiyasi önəmimizi artıracaq, eyni zamanda, bizə əlavə valyuta gətirəcək. Biz təkcə neftdən, qazdan yox, eyni zamanda, elektrik enerjisindən də valyuta qazanacağıq və ölkəmiz daha da firavan yaşayacaq. Ona görə bütün bu layihələr bizim planlarımızdadır."

NƏCİB İNSAN
Ta uşaq vaxtlarımızdan eşitdiyimiz alın yazısı deyilən bir yazı var. Hardan başlayar, harda bitər kimsə bilməz. Amma hər kəs yaşadığı həyatda, keçdiyi ömür yolunda yaxşımı, pismi özünəməxsus bir iz qoyub gedir. Mən yazı-pozu adamı deyiləm. Amma elə bir əzizimi itirmişəm ki, istəyirəm onu hamı tanısın, onun necə bir insan, necə qohum, necə simsar olduğunu hər kəs bilsin.
Haqqında söz açmaq istədiyim şəxs Azərbaycanın Zəngəzur mahalının Qafan rayonunun Gığı kəndində dünyaya gələn Zahid Vəliyəddin oğlu Quliyevdir. Zahid ilk təhsilini doğulduğu Gığı kənd orta məktəbində alıb. 1975-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra Bakı Politexnik Texnikumuna qəbul olunub. Texnikumun Avtonəqliyyat fakültəsini bitirsə də diplomundan heç zaman istifadə eləməyib. Düzünü deyim ki, o vəzifə, karyera dalınca qaçan deyildi. Sadə bir sürücü həyatını heç nəyə dəyişmədi. 1980-ci ildə Gülbəsdi xanımla ailə həyatı qurub. Gülnar, Vüsalə və Zaur adında üç övladları var. Demək olar ki, 40 ilə yaxın Zahidin bütün ömrü, həyatı mənim gözlərim önündə olub. Ağır günlərinin də, xoş günlərinin də şahidi olmuşam.
1983-cü ildə Pedaqoji İnstituta daxil olanda Bakıda qalacaq yerim yox idi. Zahid bir dayım oğlu kimi məni evində saxladı, himayədarlıq elədi, mənə arxa-dayaq oldu, oxutdu. Onun yaratdığı mühitin, göstərdiyi qayğının sayəsində heç bir çətinlik çəkmədim. Başqa qayğım qalmadığı üçün bütün fikrimi təhsilə verdim, nəticədə institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirdim. Tələbə olduğum 1983-87-ci illərdə o, hətta mənim müəyyən çətinliyi olan tələbə yoldaşlarıma da əl tutar, köməklik edərdi. Onun nə qədər mərd, xeyirxah adam olduğunu evində qalıb təhsil alan, işləyən gənclər yaxşı xatırlayırlar.
Bəlkə kənardan baxanda elə görünmür, amma onunla ünsiyyətdə olanlar, yol yoldaşı, iş yoldaşı olanlar yaxşı bilirlər ki, xalqımıza məxsus xeyirxahlıq, qonaqpərvərlik, humanistlik, səxavət, başqasının halına yanmaq kimi yüksək insani keyfiyyətlərin hamısı Zahiddə cəmlənmişdi. Belə saf, sağlam əqidəyə, yüksək mənəvi dəyərlərə yiyələnmiş birinin bizi bu qədər tez tərk etməsi məni çox yandırır. Düzdür, yoldaşım Fəxrəddin ondan daha cavan rəhmətə gedib. Qəribədir ki, Fəxrəddin də, atası Vəliyəddin dayım da 54 yaşlarında haqqa qovuşublar. Hər ikisi də avqust ayında. Amma Zahidin mənim həyatımda yeri bir ayrıdır. Mənə qayından çox qardaş olub. Bəkə qardaşdan da ötə olub. Elə qardaşım Əliağanı da qanadının altına çəkib. Evində saxlayıb, oxudub. Mənim ağsaqqalım olub, toyumu eləyib. Ev-eşik, oğul-uşaq sahibi olmuşam. Uşaqlarıma çox mehriban əmi olub. Mənim iki uşağımı öz uşaqlarından heç ayırmayıb. Bəlkə də oğluma atalarının adını qoyduqları üçün Vəliyəddini daha çox əzizləyib.
İndiki dövrə nə var ki?! Hamı Bakıda ev eşik sahibi olub. Sovet hökumətinin vaxtında Bakıda heç qeydiyyata düşmək olmurdu. Belə bir vaxtda Zahid Bakıda çoxlarına ümidgah, gedəcək yeri, güvənc yeri oldu. Mən tanıdıqlarımdan sinif yoldaşı, Gığılı Şahlar Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunu qutarınca- 6 il Zahidin evində qalıb. Əmisi oğlu Şahin Quliyev, Valeh Səfərov və adını çəkmədiyim neçələri tələbəlik illərini onun evində, süfrəsinin başında keçiriblər. Bir dəfə də olsun nə ailəsinin, nə özünün sifət turşutduğunu görən olmayıb. Üç övladının üçünü də özü kimi saf, mehriban, qohumcanlı öyrəib.
Dünyanın düz vaxtında, əli isti olanda heç kəsə fərq qoymadan, istəyənə bacardığı qədər köməkliyini göstərirdi. Amma son vaxtlar çox xəstə olurdu, heç özünə fikir vermirdi. Müalicəsini vaxtlı vaxtında almırdı. O xəstə canı ilə də rahatlıq tapmırdı. Evinin yaxınlığındakı zibilliyi təmizləyib yerində müxtəlif gül kollları, dekorativ ağaclar əkərək zibilxananı gülüstana çevirmişdi. Yoldan keçənlər də ruhunu rahatlatmaq üçün o balaca guşədə ayaq saxlayır, güllərin ətrindən ciyərlərinə çəkirdilər. Bir dəfə də uşaqlıq dostu Tamxil Ziyəddinoğlu Zahidin balaca “Gülüstan”ına baş çəkmişdi. Elə Zahidlə bağlı xatirələrini də orda danışmışdı:

Zahidin 45 ildən sonra sinif yoldaşları ilə görüşü
Soldan Zahid, İradə, Fatma, Sara, Tacirə Xürrəm, ikinci cərgədə Şikarı, Tofik, Tamxil, Ələmşah, Ramiz, Rza və Əlsahib
“Gığı kəndi demək olar ki, o ətrafdakı 18 türk kəndinin mərkəzi idi. Qonşu kəndlərin uşaqları 9-10-cu sinifləri Gığı kənd orta məktəbində oxuyurdular. Gığılı oğlanların bir xasiyyəti də vardı. İlk dərs günlərində qonşu kəndlərdən gələn oğlanları “dişlərinə vurardılar”. Qorxanı alapapaq edər, qorxmayanla dostlaşardılar. Məni sınamaq da Zahid, Tariyel və Səhyəddinin bəxtinə düşmüşdü. Təfsilatın deməyim, amma üçü də mənimlə dostlaşmışdı. Əslində Zahidlə bizim dədə-baba dostluğumuz da varmış. Hər ikimizin ata-babamız repressiya qurbanı olub. Amma bütün bunları öz dostluğumuz möhkəmlənəndən sonra öyrənmişik.
Bizim Kurud kəndi Gığıdan çox uzaq olduğu üçün qışda gedib-gəlmək olmurdu. Yataqxanada qalıb yalnız bazar günlərini evdə keçirərdik. 10-cu sinifdə oxuyurdum. Qış günü idi. Həftə sonu olduğundan çörəyim qalmamışdı. Kəndin mərkəzindəki ərzaq dükanına gedib çörək istədim. Dükanda da çörək qalmamışdı. Yataqxanaya əli boş qayıtdım. Gecənin bir vaxtı pəncərəmiz döyüldü. Hamı bir nəfər kimi pəncərəyə baxdı, kimsə görünmürdü. Peçin qırağından bir odun götürüb bayıra çıxdım. Odunu pəncərənin qabağında çöməlmiş qaraltıya endirmək istəyəndə qışqırdı: “Əmioğlu, mənəm vurma!” Baxdım ki, Zahiddir.
Sən demə mənim mağazada çörək tapmamağımı eşidib, evə gedib. Bir beçə kəsib, anası Qəmər xala kartofla beçəni qızardıb, üstünə də bir büküm təndir çörəyi qoyub, mənə göndərib. Qardaşım gətirməyinə gətirib, amma orda da zarafatından qalmayıb. Yoxlayırmış ki, görə Kirs- Kurud uşaqlarından kim qorxur, kim qorxmur. Zahidin şıltaq təbiətini, nadinc gəncliyini, deyib gülən xasiyyətini görənlər onun nə qədər həssas bir qəlbə, nə qədər humanist heysiyyətə, nə qədər incə duyğulara sahib olduğunu çətin bilərlər. Amma o elə bir ürək sahibi idi ki, onu dərk eləmək, onunla dost, sirdaş olmaq üçün gərək ürəyinə yol tapardın. Onu da hər adam bacarmazdı.”
Təəsüf olsun ki, 2022-ci il yanvarın 4-də bu gözəl insanı itirdik. Az qalır qırx gün ola, hələ də Zahidin ölümünü qəbul edə bilmirəm. Ha çalışıram onunla bağlı xatirələrimi qeyd eləyəm, amma heç özümü toparlaya bilmirəm. Uşaqlarımı, özümü o qədər çox istəyirdi ki, onun varlığında heç nədən qayğılanmırdım. Bilirdim ki, arxam-dayağım var, ehtibarlı sökənəcəyim var.
Son vaxtlar vətən, yurd həsrəti onu için-için yeyirdi, yandırıb yaxırdı. Elə bircə Zəngəzur dağlarına çatmaq, atası Vəliyəddin dayımın məzarını ziyarət etmək istəyirdi. Bu müqəddəs arzusu arzu olaraq qaldı. Xoş niyyətli arzuları da özü kimi haqqa qovuşdu. İnanıram ki, Zahid onu tanıyanların xatirəsində daim xoş əməl sahibi və xeyirxah insan kimi qalacaq!

Zahid şəhidlərimiz üçün yaratdığı guşədə
Ölüm sevinməsin qoy !
Ömrünü vermir bada,
El qədrini canından daha əziz bilənlər
Şirin bir xatirətək qalacaqdır dünyada,
Sevərək yaşayanlar, sevilərək ölənlər... !
Həcər Mircəfərova