Naxçıvan MR-ın Respublika Xəstəxanası öz unikallığına görə, dünya səhiyyə tarixinə düşməyə haqq qazanıb. Amma burada söhbət müalicə işinin mükəmməlliyindən getmir. Naxçıvanın Respublika xəstəxanası dünyadakı həmcinsləri arasında səhiyyəyə gümrük qaydaları gətirən yeganə sağlamlıq ocağıdır.

Bütöv.az xəbər verir ki, ovqat.com-a Muxtar Respublikadan göndərilən şikayət məktublarından belə anlaşılır.

İddialara görə, Naxçıvan Respublika xəstəxanasında rentgen və laboratoriyaya ayaq basan hər sığortalı xəstədən 5 manat pul alınır. Hər gün həmin şöbələrə 150-160 nəfərin müraciət etdiyini nəzərə alsaq, bu, heç də kiçimsənəcək məbləğ deyil.

Naxçıvanın xəstə vətəndaşlarının problem bununla da bitmir. Redaksiyamızın ünvanına göndərilən şikayət məktublarından bəzi çıxarışları olduğu kimi diqqətinizə çatdırırıq. Şikayətlərin təqdimatından əvvəl bildiririk ki, bu gündən etibarən Ovqat.com saytında “Naxçıvan harayı” rubrikasının yayımına başlayırıq.

Xatırladaq ki, Prezident İlham Əliyev bir neçə gün əvvəl yerli tele-jurnalistlərə verdiyi müsahibədə vətəndaşları qarşılaşdıqları problemləri mütləq ictimailəşdirməyə dəvət etmişdi. O vurğulamışdı ki, Azərbaycanda baş verən özbaşınalıqları media orqanlarından oxuyur və problemləri ortadan qaldırır. Məmurlar üzərində ictimai nəzarəti təmin etmək və Respublika rəhbərliyini ölkənin real vəziyyəti ilə məlumatlandırmaq üçün vətəndaşları aktiv olmağa çağıran ölkə başçısı bildirmişdi: “Mən daim bunu deyirəm, vətəndaşlara müraciət edirəm, biganə qalmayın və nəzarət edin. İctimai nəzarət bir çox məmurları bu cinayət xarakterli işlərdən çəkindirəcək... Deyə bilərəm ki, mən bəzən xoşagəlməz hallar haqqında sizdən öyrənirəm, sizdən bu xəbəri tuturam və dərhal reaksiya verilir. Deyə bilərəm ki, bir çox hallarda mediada olan məlumatlar təsdiqlənir. Elə məlumatlar var ki, onlar qərəzli xarakter daşıyır. Amma məlumatların mütləq əksəriyyəti təsdiqlənir və dərhal ölçü götürülür. Ona görə dövlət məmurları bilməlidirlər, onların işinə təkcə Prezident Administrasiyası yox, həm ictimaiyyət, həm də media nümayəndələri nəzarət edir”.

Biz də Prezidentin bu çağırışını əldə rəhbər tutub Muxtar Respublika əhalisi ilə Azərbaycan rəhbərliyinin arasında körpü yaratmaq məqsədilə “Naxçıvan harayı” rubrikasını yaratmağa qərar verdik. Qarşılaşdığınız problemləri ya birbaşa bizim e-mail ünvanına, ya da təhlükəsizliyinizin təminatı üçün Bakıda və digər rayonlarda yaşayan yaxınlarınız vasitəsilə Baş redaktorumuzun WhatsApp nömrəsinə göndərə bilərsiniz. WhatsApp nömrəmiz: 055 746 40 44.

“Naxçıvan harayı”nın ilk buraxılışını təqdim edirik.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov 18 mart 2020-ci il tarixli Fərmanı ilə bu diyarda icbari tibbi sığorta tətbiq olunur. Bizə göndərilən şikayət məktublarında isə vətəndaşlar bu haqlarından istifadə edə bilmədiklərini vurğulayırlar. Onların bildirdiklərinə görə, xəstəxanalarda sığortalı xəstələri elə get-gələ salırlar ki, sonunda məcbur qalıb pullu xidmətdən istifadə edirlər. Maraqlıdır ki, sığorta adı gələndə işləməyən şöbələr pulu xidməti canla-başla yerinə yetirirlər. Özü də normal qiymətindən bir neçə dəfə baha.

Bildirildiyinə görə, tibbi sığorta Naxçıvanda sözün həqiqi mənasında mənimsəmə vasitəsinə çevrilib: “Hər kəsə tibbi sığorta adıyla 2000-3000 manat yazılır və heç kimə bu pul verilmir. Ümumiyyətlə, tibbi sığorta Muxtar Respublikanın kasıb əhalisinin başında çatlayıb. Halbuki, hər kəs tibbi sığortaya keçmək xəbərini eşidəndə sevinmişdi. Tibbi sığortanın gətirdiyi yeganə dəyişiklik isə qiymət artımında oldu. Əvvəl UZİ-yə 10 manat verilirdisə, indi onun qiyməti rəsmən 30 manata yüksəlib. Əhali əvvəl bu qiymət artımına əhəmiyyət vermirdi. Necə olsa, tibbi sığorta yolu ilə ödənəcəkdi deyə düşünürdü. Lakin, necə deyərlər, sən saydığını say, gör, “xan” nə sayır; indi tibbi sığorta adı çəkiləndə Muxtar Respublikanın xəstəxanalarında heç bir avandanlıq işləmir. İnsanlardan məcburi nəğd ödənişlər tələb olunur. Şikayətçilər dəfələrlə Ali Məclisə getsələr də, onların qarşısına adətən Vasif Talıbovun Birinci müavini Azər Yadulla oğlu Zeynalov çıxır. Azər müəllim isə insanlarla kobud rəftar edib qorxudaraq yola salır. Xəstələr məcburən nəğd ödənişlə müayinə olunurlar. Onlardan həm də tibbi sığorta ödənişi çıxılır. Yəni Naxçıvanın səhiyyə sistemi indiki məzənnə ilə ikiqat, köhnə məzənnə ilə 6 qat qazanır”.

Şikayətçi iddia edir ki, artıq Naxçıvanda hər kəs köhnə səhiyyə sisteminin – “sığortasız günlərin” nostalgiyasını yaşayırlar.

İddialara inansaq, ən acınacaqlı vəziyyət Naxçıvanın Respublika xəstəxasında yaşanır: “Xəstəxananın yeni təyin olunan baş həkimi Bağırov Zəbur David oğlu MR Səhiyyə nazirinin yaxın qohumudur. 2018-ci ildə bu vəzifəyə təyin olunub. Ötən il keçirilən Ali Məclisə seçkilərdə 38 saylı dairəsindən deputat mandatı ilə mükafatlandırılan Zəbur həkim üzərindən az keçməmiş Səhiyyə nazirinin 69 saylı əmr ilə yaradılan Tibbi Şuranın rəhbərliyinə gətirildi. Bir sözlə, Naxçıvanın bütün səhiyyə sisteminin taleyi cəmi 35 yaşı olan bu gənc adama həvalə edilib. O da özünü hakimi-mütləq kimi hiss edib müştəri gözüylə baxdığı xəstələrlə ürəyi istədiyini davranır”.

Naxçıvan səhiyyəsinin həm xəstələrdən, həm sığortadan pul qazanmasının Muxtar Respublikada böyük qalmaqal səbəb olduğu bildirilir: “Səbəb isə sığortadan külli miqdarda pulun ayrılmasıdır. Yəni xəstəxanalarda həkimlər tərəfindən icra olunmayan prosedurlar, bir əməliyyat əvəzinə xəstədə 2-3 cərrahi əməliyyat aparılmış kimi göstərilməsi, sığorta sistemini çöküşə sürükləyir”, - şikayət məktubunda belə deyilir.

İddia olunur ki, ayın axırı həkimlərin hesabına yüklü miqdarda vəsait köçürülür: “Bu hesabla Naxçıvanın ən yaxşı yaşayan təbəqəsi həkimlər olmalıdır. Görəsən belədirmi? Əlbəttə ki, yox!

İndi sizə Respublika xəstəxanasında ənənə halını almış bir halı deyim. Sığorta pulu köçürülən günün səhəri həkimlər (80%) qrup halında sırayla ikinci mərtəbəyə qalxırlar. Baş həkim tərəfindən əvvəlcədən yazılmış siyahıya əsasən, hesablarındakı pulun 30%-ni götürməklə yerdə qalan pulu geri qaytarırlar. Yəni həkimlər heç də qaz vurub, qazan doldurmur. Burada oturduğu yerdə cibi dolan biri varsa o da baş həkim Zəbur Bağırovdur.

Bu cür hər tərəfindən pul yağan bir xəstəxananın borclu olması çox düşündürücü bir haldır.

Yerdə qalan həkimlər (20%) isə normal işlədiyi halda heç bir sığorta əlavəsi almayanlardır. Bunlar baş həkim üçün qazanc mənbəyi sayılmadığından hər dəfə təhqirə, işdən qovulmaq təhdidinə məruz qalırlar.

Xəstəxanada bir də baş həkim tərəfindən "torpaqbasdı" haqqı alınır. Rentgen və laboratoriyaya ayaq basan hər sığortalı xəstədən 5 manat pul toplanır. Gün ərzində bunlardan 150-160 insanın istifadə etdiyini nəzərə alsaq bu məbləğin heç də az olmadığını görərik”.

Respublika xəstəxanasından gələn digər məktublardakı önəmli iddialar isə belədir:

Baş həkimin hərəkətlərində qəribə bir təzad var.Bir müddət əvvəl işçiləri toplayıb “bura qaş ustası gətirmişəm, qaş döydürməlisiniz”, deyən insan indi dırnaq sökdürür.

Artıq iki ilə yaxındır Respublika xəstəxanasında həkim endoskopist kimi çalışan doktorun əslində xəstəxanada heç bir yerdə adı olmadığı aşkarlandı. Həmin yer hal-hazırda vakant yer olaraq qalır. Və ağlımıza gələn ilk şübhə həmin şəxsin ("Paşa dr.") bəlkə də heç həkim belə olmamağıdır.

Amma qeyd etdiyimiz həkimin haqqını da danmayaq. Xəstəxanada çalışmasa da gün ərzində 15-20 sığortalı xəstəni ödənişli olaraq müayinə edib. Yəni kişi qazanc mənbəyidir vəssalam. Bunun qanuni və ya qanunsuz olması isə əhəmiyyət kəsb etmir

Son günlər isə baş həkim fəaliyyətini daha da genişləndirib. Öz həkimlik fəaliyyətinə işçilərin əllərini yoxlamağı da əlavə edib. Qadın işçilərin əlindəki əlcəkləri çıxarıb bir-bir dırnaq yoxlayır. Maraqlıdır əlcəklə işlənən bir yerdə bu yersiz hərəkət nəyə lazımdır?

Abşeron rayonu Qobustan kənd sakini olan bir nəfər Rayon Polis İdarəsinin Qobu Polis Bölməsinə müraciət edərək ötən ilin dekabr ayının 30-da evinin həyətindəki tövlədən ona məxsus 23 baş xırdabuynuzlu heyvanın oğurlandığını bildirib.

Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) Mətbuat Xidmətindən verilən məlumata görə, Qobu Polis Bölməsinin əməkdaşları tərəfindən hadisəni törətməkdə şübhəli bilinən Ağsu rayon sakini Babək Bəyalıyev, Şamaxı rayon sakinləri Vüsal Şıxalıyev və Ramin Ağamalıyev saxlanılıblar.

Onlar ifadələrində oğurladıqları xırdabuynuzlu heyvanları Ramin Ağamalıyevə məxsus yük avtomobili ilə Bərdə rayonuna apardıqlarını və orada satdıqlarını bildiriblər.

Bu şəxslərin ətrafında Qobu Polis Bölməsində əlavə araşdırma aparılan zaman onların bir müddət əvvəl Kürdəmir və Salyan rayonlarında ümumilikdə 30-dan artıq xırdabuynuzlu heyvan oğurladıqları da müəyyən edilib.

Qeyd edək ki, saxlanılan şəxslərdən ikisi - Vüsal Şıxalıyev və Babək Bəyalıyev əvvəllər də xırda və iribuynuzlu heyvan oğurluğu ilə məşğul olduqları üçün məhkum ediliblər.

Aşkar edilən faktlarla bağlı Qobu Polis Bölməsində toplanan materiallar Abşeron Rayon Polis İdarəsinin İstintaq Şöbəsinə göndərilib. Saxlanılan şəxslərin ətrafında əməliyyat-istintaq tədbirləri davam etdirilir.



Bütöv.az

İngiıtərənin "Mançester Yunayted" komandasında futbolçu Kriştianu Ronaldo ilə baş məşqçi Ralf Ranqnik arasında gərginlik yaşanıb.

Bütöv.az xəbər verir ki, hadisə "Mançester Yunayted"in "Brentford"a 3:1 hesabı ilə qalib gəldiyi matçda baş verib.

71-ci dəqiqədə baş məşqçi Ronaldonu əvəzləyib. Ulduz futbolçu meydandan çıxdıqdan sonra Ranqnikə qışqıraraq "Niyə mən? Niyə məni meydandan çıxardın"? deyə qəzəblənib.

Baş məşqçi isə Ronaldonun kiçik zədəsi olduğunu, komandanın mənafeyi naminə belə etdiyini deyib:

"Bu, normal haldır, o da oynamaq və qol vurmaq istəyir. Daha əvvəl kiçik zədəsi olmuşdu. İrəlidə daha bir vacib qarşılaşmamızın olduğunu unutmayaq. Ronaldo məndən əvəzlənmə səbəbini soruşduqda cavab verdim ki, bu qərarı komandanın mənafeyi naminə qəbul etmişəm. Bir neçə ildən sonra özü məşqçi olduqda məni anlayacaq".

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin göstərişinə əsasən, işğaldan azad edilən ərazilərdə xidmət edən hərbi qulluqçuların döyüş hazırlığının yüksəldilməsi və sosial-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində görülən işlər davam edir.

Bu barədə Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb.

Müdafiə nazirinin müavini, Maddi-Texniki Təminat Baş İdarəsinin rəisi general-leytenant Nizam Osmanov Kəlbəcər rayonunda yeni istifadəyə verilən modul tipli infrastrukturla tanış olub.

Bildirilib ki, hərbi qulluqçuların bütün zəruri ehtiyaclarını təmin etmək məqsədilə yataqxana, yeməkxana, ərzaq anbarı, silah otağı, hamam-sanitar qovşağı mövcuddur. Ərazinin fasiləsiz elektrik enerjisi ilə təmin olunması məqsədilə generatorlar quraşdırılıb.

General-leytenant N.Osmanov dövlət sərhədində sərt iqlim şəraitində döyüş növbətçiliyi aparan şəxsi heyətin maddi-texniki təminatı ilə maraqlanıb, onlara xidmətlərində uğurlar arzulayıb.







Bütöv.az

Dövlət Sosial Müdafiə Fondu (DSMF) pensiyaya vaxtından əvvəl çıxmaq istəyən şəxslərə müraciət edib.

Axar.az xəbər verir ki, bu barədə qurumun Sosial Ödənişlərin Təyinatı üzrə Mərkəzi Filialının direktoru Mail Məmmədov məlumat verib.

“Bəzən vətəndaşlar hesab edirlər ki, yaşları tamam olubsa, onlara avtomatik qaydada əmək pensiyası təyin edilməlidir. Ancaq bu, belə deyil. "Əmək pensiyaları haqqında” qanuna əsasən, pensiya kapitalı yığılarsa, avtomatik qaydada pensiya təyinatı olur. Əgər vətəndaş hesab edirsə ki, onun həmin dövrlər ərzində pensiya kapitalı varsa, 25 il və daha çox sığorta stajı varsa, qəbul şöbələrinə, DOST mərkəzlərinə müvafiq sənədlərlə müraciət edə bilər. Ona pensiya çıxmaq hüququnun olub-olmaması araşdırılaraq məlumat veriləcək", - o qeyd edib.

Bütöv.az

Dünya bazarında neft qiymətlərində azalma müşahidə olunur.

WTI markalı neftin mart fyuçersləri 2,03 % ucuzlaşaraq bir bareli 83,81 ABŞ dolları olub.

“Brent” markalı neftin mart fyuçersləri 1,78 % ucuzlaşaraq bir bareli 86,81 ABŞ dolları təşkil edib.

Mənbə: Bloomberg

Bütöv.az

Azərbaycanda son sutkada koronavirus (COVID-19) əleyhinə 26784 vaksin vurulub.

Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan verilən məlumata görə, bir gündə birinci mərhələ üzrə vaksinasiya olunanların sayı 2619, ikinci mərhələ üzrə vaksinasiya olunanların sayı 2651, buster doza üzrə vaksinasiya olunanların sayı isə 21514 nəfərdir.

Ölkədə vurulan vaksinlərin ümumi sayı 11756566, birinci mərhələ üzrə vaksinasiya olunanların ümumi sayı 5208739, ikinci mərhələ üzrə vaksinasiya olunanların sayı 4723586, buster doza üzrə vaksinasiya olunanların sayı isə 1824241 təşkil edir.

Bütöv.az

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev yanvarın 20-də Fransa Prezidenti Kabinetinin kontinental Avropa və Türkiyə üzrə müşaviri xanım İzabel Dümonu və Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaarı qəbul edib.

Bu barədə AZƏRTAC məlumat yayıb.

Bütöv.az

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Tarix İnstitutunun Baş direktoru tarix elmləri doktoru, professor Kərim Şükürov akademiyanın prezidenti Ramiz Mehdiyevin ötən gün Rəyasət Heyətinin iclasında institutla bağlı səsləndirdiyi fikirlərə münasibət bildirib.

Qafqaz.media K.Şükürovun "Report"a açıqlamasını olduğu kimi təqdim edir:

"20 yanvar Ümumxalq Hüzn Günü ərəfəsində AMEA–nın prezidenti akademik Ramiz Mehdiyevin ştat cədvəli üzrə 250-dən çox elmi və texniki personalı olan Tarix İnstitutu, o cümlədən baş direktor kimi mənim haqqımda söylədiyi hüquqi baxımdan ziddiyyətli və həqiqəti əks etdirməyən fikirlərindən çox böyük təəssüf hissi keçirdim.

Ramiz Mehdiyev instituta rəhbərlik etdiyim bir ildən az müddət ərzində bir dəfə də olsun məni dəvət edib institut haqqında müzakirə aparmayıb. Fəsadlarını indi də yaşadığım COVİD-i ağır formada keçirib, hospitalda yatmışam, səlahiyyətlərim vitse-prezidentə verilib. Bir dəfə mənim səhhətimlə maraqlanmayıb. Onun belə bir qeyri-professional və qeyri-humanist idarəçiliyini bir tərəfə qoyuram. O, vəzifəsinə uyğun olaraq heç olmasa, Tarix İnstitutunun 2021-ci il üzrə illik elmi hesabatını belə oxumamışdır.

Onda aydın olardı ki, Tarix İnstitutunda elmi tədqiqat işlərinin və idarəetmənin təkmilləşdirilməsi sahəsində hansı müasir islahatlar həyata keçirilib. Mənim rəhbərliyim dövründə institutda 3-cildlik Respublika tarixi, Vətən müharibəsi-İkinci Qarabağ müharibəsinin tarixi yazılıb, institutun 12 elmi tədqiqat şöbəsi əməkdaşlarının 21 kitabı dövlət satınalmasına uyğun olaraq çapa təqdim olunub. 1993-cü ildən bəri ilk dəfə olaraq institutda Azərbaycan tarixinin yeni konseptual baxış əsasında akademik bircildliyi hazırlanıb, 15 cildlik Azərbaycan tarixi üzrə gərgin iş davam etdirilir. Azərbaycanın tarixi coğrafiyasına dair 1987-ci ildən bəri ilk dəfə fundamental kitab hazırlanır. Mən 44 günlük müharibədən sonra Ermənistanın Azərbaycana qarşı yönəlmiş tarix siyasətinin tənqidinə dair müntəzəm olaraq cavabla çıxış etmişəm, bunlar respublika kütləvi informasiya vasitələrində əks olunub. İnstitutun da təşkilatçılığı ilə doqquz ölkənin alimlərinin iştirakı ilə Qafqaz Albaniyasına dair beynəlxalq konfrans keçirilib.

Azərbaycanın müstəqillik tarixinə dair Ağdamda otuzadək alimin iştirakı ilə daha bir beynəlxalq konfrans təşkil edilib. İştirakçıların Ağdamın işğaldan azad edilmiş ərazilərinə səfəri olub. Tarix institutunda yeddi ixtisas üzrə elmi dərəcə verən dissertasiya şurasının səmərəli fəaliyyəti təşkil olunub. Görülmüş işlərin az bir qismi belədir və lazım gəlsə, mən institutun qeyd etdiyim hesabatını çap etdirəcəyəm ki, geniş ictimaiyyət də həqiqi vəziyyətlə tanış ola bilsin. İndi soruşuram: Ramiz Mehdiyev, Tarix İnstitutunda sizin təxəyyülünüzün məhsulu olan xoşa gəlməyən vəziyyət olsaydı, bu işlər necə həyata keçirilə bilərdi? Acı bir təəssüflə qeyd edirəm ki, AMEA –nın prezidenti milli akademiyaların rəhbərləri üçün səciyyəvi olan intellektual səviyyəli dialoq ilə deyil, məişət səviyyəli intriqalar ilə məşğul olur və onu akademiyanın gündəliyinə çevirir. Mən isə bütün fəaliyyətimi müasir çağırışlara cavab verə bilən modern Tarix İnstitutu yaratmağa həsr etmişəm.

Bu gün, 20 yanvar şəhidlərinin əziz xatirəsini dövlətimiz və xalqımızla birlikdə qeyd edəcəyəm. Sabah, 21 yanvarda bir tərəfdən AMEA prezidentinin Tarix İnstitutu və onun rəhbəri kimi mənim haqqımdakı qeyri-adekvat fikirlərinə etiraz olaraq, digər tərəfdən isə demokratik ənənələri əsas götürərək, nəinki tutduğum vəzifədən, o cümlədən Ramiz Mehdiyevin rəhbərlik etdiyi AMEA sistemindəki bütün işlərimdən istefa haqqında ərizəmi təqdim edəcəyəm".

Bütöv.az

Əsgər İsmayılov,
BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

İsti yay günlərindən biri idi. Zamanın dostluq, aşinalıq süzgəcindən mərdliklə keçən Səyavuş Əlizadə ilə Mərdəkanı qarış-qarış gəzirdik. Xoş xatirəyə çevrilən, yaddaşımızda əbədilik qazanan bu gəzintiyə göy üzündə günəş çıxmazdan qabaq başladıq. Səyavuşun dünənə dayalı, sabaha inamlı sözündən-söhbətindən, sanki nur çilənirdi. Tariximizin, mədəniyyətimizin, incəsənətimizin sözün əsl mənasında keşikçisi olan kolleksiyaçı ilə görüşümüz Mərdəkan qalasında, günəşin batan tellərini izləməklə yekunlaşdı.
İllər bundan öncə, məhz həmin gün Səyavuş Əlizadə mənə böyük sevgilə ərsəyə gətirdiyi "Bakılı belə danışır" kitabını da hədiyyə etdi. Sonra da dostcasına, qardaşcasına: "Ədə, kitabı mütləq oxu, haaa!" - söylədi. Müəllifin bu fikirləri sevgidən doğan istək və tələb idi. Əlbəttə, tələb etməyə də mənəvi haqqı çatırdı, çünki müəllifin kitabının hasilə gəlməsində ömrünün altmış ilini ədəbiyyatımızın tərəqqisi yolunda şam kimi əridən xalq yazıçısı Qılman İlkinin böyük zəhməti, fədakar əməyi olmuşdur.
Səyavuş Əlizadənin o zamankı fikirləri indiki kimi yadımdadır: "Qılman müəllimlə hər görüşümüz yenilik idi, tapıntı idi. Bildiyini sevə-sevə öyrədir, köməyini əsirgəmirdi. İlk kitabımın da baş məsləhətçisi oldu, yorulmadan redaktə etdi". Daha sonra əlavə edərək: "Əsgər, Qılman müəllimin oğlu Ayaz Musayev böyük yazıçımızın şərəfli yolun davam etdirir." - dedi. Və çox keçmədi ki, "Tanıyırsanmı?" - sualını da mənə ünvanladı.
Tale elə gətirdi ki, Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi oldum. Ayaz Musayevin timsalında fakültəmizin digər vicdanlı müəllimlərini yaxından tanıdım. Buna taleyin xoş qisməti, xoş niyyəti... və sadalanacaq yüzlərlə söz birləşməsi tapmaq olar. Odur ki, göydə taleyi yazan Tanrıya, yerdə isə taleyimizdə əvəzsiz rol oynayan müəllimlərimizə min kərəm şükür (!) və min kərəm təşəkkür (!) yetirir, fikirlərimə isə davam edirəm.
Fikir demişkən, Ayaz Musayevin "Dialoq" adlı kitabında xüsusi bir məqam diqqətimi çəkir. Fakültəmizin sadə və səmimi müəllimi Mahmud Mahmudov həmin kitabda "Müəllif haqqında söz" adlı sərlövhə altında yazır: " "Ata yolu" adlı gələcək kitabımın əlyazmasına "Ön söz"ü almaq üçün mərhum yazıçımız, görkəmli sənətkar Qılman İlkinin mənzilinə gəlmişdim". Mahmud müəllimin digər fikirləri də olduqca maraqlı və əhəmiyyətli çəkiyə malikdir: "Ayaz müəllim hər şeydən əvvəl olduqca sadə və təvazökar bir insandır. Hər hansı məsələ üzrə özünü öymək, döşünə döymək onun təbiətinə busbütün "müğayırdır".
Müəllimimiz Mahmud Mahmudovun fikirləri ilə yazının əvvəlində adını çəkdiyim gənc kolleksiyaçı, hələ o zaman ilk kitabı işıq üzü görən əziz dostum Səyavuş Əlizadə düşüncələri arasında yaxınlıq və ortaya çıxan nəticə ondan ibarətdir ki, xalq yazıçısı Qılman İlkin göstərdiyi mənəvi qayğı ilə (burada fiziki zəhmət də var) həm də xalqın övladı olmağı bacarmışdır. İndi bu yüksək keyfiyyətlər: kübarlıq, zadəganlıq, əsilzadəlik özünü Ayaz Musayevdə göstərir.
Jurnalistika fakültəsinə qədəm qoyduğum ilk dərs günü yadımdadır. Ayaz müəllim yuxarı kurslara dərs tədris edirdi. Auditoriyanın qapısı isə açıq idi. Demək olar çox dərslər yekunlaşmışdı. Fakültədə az adam var idi. Mən isə dəhlizdə var-gəl edirdim: kitabım auditoriyaların birində qalmışdı. Sabahkı dərsə hazır olmalıydım. Narahat və nigaran halıma Könül Niftəliyeva və Ayaz Musayev biganə qalmadılar. O zaman müəllimlərimin mənəvi böyüklüyünü gördüm. Ayaz müəllimin sadəliyi və istiqanlığı isə tələbə qəlbinə o vaxtdan yol tapdı... Böyük M.S.Ordubadi əbəs yerə deməyib ki, "qədəmlərini tanıdığın yerlərə qoy".
Ənənələrə sadiqlik, müasirliyə açıqlıq Ayaz müəllimin təbiətindədir. O, mütərəqqi insan, zamanla ayaqlaşan ziyalıdır. Bütün bunlar onun yaradıcılığında da özünü göstərir. Vaxtilə dəyərli yazıçımız Qılman İlkin "Bakı və bakılılar" əsərində paytaxt Bakı ilə bərabər onun kəndlərini, tarixini, camaatını, bir sözlə keçmişini və çağdaşlığını qələmə alır. Yazıçının "Sən Bakını tanıyırsanmı?" adlı kitabı isə tarixi qaynaq baxımından olduqca əhəmiyyətlidir. Burada Bakının bilinməyən tərəfləri, sirli məqamları yazıçı məharəti ilə oxucuya çatdırılır. Qılman İlkin yaradıcılığı, kitabları cəmiyyətimiz - biz gənclər üçün qoyub getdiyi mənəvi vəsiyyətdir, mənəvi qidadır.

Bu gün texnologiyanın yüksək inkişafının nəticəsi olaraq, hər birimiz həm də sosial şəbəkənin bir üzvünə çevrilmişik. Ənənəvi münasibətlər həm də onlayn məcraya "daşınıb". Beləliklə, ənənəvi dostluğun onlayn davamını yaşayırıq. Bu yaşam tərzi fərqli və maraqlıdır. Kübar insanlar burada da öz yüksək mədəniyyəti ilə seçilirlər.

Ən böyük sosial şəbəkə olan FB istifadəçi sayına görə də seçilir. Adi həyatda olduğu kimi, burada da müəllimlərimizlə dostluq edirik. Ayaz müəllim dövrün müasir tələbini ziyalı baxışı, maarifyönlü istiqamətdə davam etdirərək, burada da gənclərə müəllimlik etməyi bacarır. Onun sosial şəbəkə üzərindən Azərbaycan tarixini və Bakının müasirliyini əks etdirən fotoşəkilləri, müdrik deyimləri olduqca sevilir və rəğbətlə qarşılanır. Və bunun nəticəsi olaraq, "Fikirlərə Bürünmüş Sətirlər" kitabı ərsəyə gəlir. Hətta deyərdim ki, bu kitabın sətirləri ətirlidir. Bu kitab həm də bir tələbənin, yəni mənim stolüstü vəsaitimə çevrilib.
Ayaz Musayevin işıq üzü görən kitabına ön sözü Ustad Cahangir Məmmədli yazıb. Və bu kitabı "ağıllı kitab" adlandırıb. Redaktoru isə dosent Mahmud Mahmudovdur. Müəllimlərimdən sonra bu kitab haqqında fikir bildirmək isə bir tələbə üçün məsuliyyətli və şərəflidir. Onu da qeyd edim ki, kitabda dünənlə bu gün arasında sıx vəhdət halını almış, müasir qiyafə "geyinmiş" fikirlər də var. Qədim xalqın bəzi deyimləri müəllifin diliylə müasirlik qazanmış, çağdaş çağımızda çay kimi çağlayıb, oxucu qəlbinə yol tapa, cığır aça bilmişdir.
Bəşəriyyəti adını dilimizə gətirmək istəmədiyimiz məlum virus bürüyəndə və dünyaya "Evdə qal, sağlam qal" sos siqnalı veriləndə Ayaz Musayev sosial şəbəkə vasitəsilə maraqlı sətirlərə imza atdı. Fikirlərin bir çoxunu kitabda oxuyuruq: "İnternetsiz dünya adama dar görünür", "Ey distant rejimində keçən həyat, sən nə qəribəsən!"
El dilində belə bir deyim var: "Mart çıxdı, dərd çıxdı". Ümumbəşəri virus da ölkəmizə məhz mart ayında "gəldi". O zaman yuxarıda çəkdiyimiz el məsəlinə Ayaz müəllim maraqlı yanaşma sərgilədi: "Mart mərd çıxdı, amma dərd naxələf çıxdı". Görünən də odur ki, naxələf virus hələ də bəşəriyyət üzərindən sovuşmayıb.
Kitabda tərbiyəvi əhəmiyyətə malik çoxsaylı sətirləri görmək olar: "Fikriniz haradadırsa, özünüz də oradasınız. Odur ki, həmişə yaxşı yerlərdə olmağa çalışın". Yaxud: "Feysbukdakı dostları mənə göstər, sənin kim olduğunu deyim". Bu fikirlərdə əxlaq, mədəniyyət yükü vardır. "Heç kim bu dünyaya əbəs yerə gəlmir. Hər bir insanın öz missiyası var" - deyən Ayaz Musayev hər kəsi düzgün əməl sahibi olmağa, yaxşı işlər görməyə, qəlbində xeyirxahlıq toxumunu cücərtməyə çağırır. Bu deyim isə müəllifin dilindən bəşəri səslənir: "Xeyirxahlıq və mərhəmətə nə məhdudiyyət? Təki istək olsun!" Ayaz müəllimin bu qəbildən olan digər deyimlərinə də nəzər salaq: "Özgə bostanına daş atmayın. Həmin daş bumeranq kimi özünüzə qayıda bilər.", "Balta unudar, amma ağac yaddan çıxarmaz!", "Xoş o kəslərə ki, yaxşılıqdan başqa əllərindən bir iş gəlmir."
"Siz dünyada öz bacarığınızdan istifadə edə biləcək yeganə insansınız" - cümləsi isə bəşər insanını qəflət yuxusundan oyadır, onun yadına ən ali varlıq olduğunu salır. Həqiqətən də bacarıq saf əmələ, düzgün tərbiyəyə, vicdana söykənməlidir. Hələ o zaman Sədi Şirazi deyirdi:
Biliyin olsa da bir ümman qədər,
Nadansan əməlin olmasa əgər.
Ayaz Musayevin bu fikirləri isə dediklərimizə ən tutarlı cavabdır: "İnsaniyyət olmayan yerdə heç nə yoxdur!"
Ayaz müəllimin "Fikirlərə Bürünmüş Sətirlər" kitabında diqqətimi çəkən ifadə belədir: "Mədəniyyət əncir yarpağı ilə başlayır. Əncir yarpağı götürüldükdə mədəniyyət məhv olub gedir." Bu deyimin fəlsəfi qatını açmaq olduqca çətindir. Odur ki, mənəvi tərəfinə toxunaq. Bütün ağacların çiçək açdığını görürük, amma əncir ağacında bu mənzərə elə də gözə çarpmır. Təbii ki, əncir ağacı da çiçək açır. Ancaq bu çiçəklər içi boş meyvələrin daxilində gizlənir. Bu da Tanrının bir möcüzəsidir. Narın dilimləri arasında olan pərdənin özü də Yaradanın möcüzəsidir. Bunu bədii şəkildə həm də mədəniyyət, əxlaq pərdəsi də adlandırmaq olar. Əncir yarpağı da ilk bəşər övladının abır-həya pərdəsi olub. Əncir çiçəyinin gizli açılması kimi, insan bədəninin də məhrəm qatlarının açılmaması, gizli qalması lazımdır.
Meyvə adı çəkmişkən yadıma ağ şanı, qara şanı, Kəhrəba üzümü, ənciri... ilə məşhur olan Bakı düşür. Və bir də əməlləri, gördüyü işlərilə xalqın qəlbində müqəddəslik qazanmış insanlar. Böyüklərdən eşitdiyim, bəlkə də oxuduğum bu olmuş hadisə isə düşünürəm ki, oxuculara, bunu bilməyənlərə də maraqlı olacaq. Azərbaycan milli burjuaziyasının ən parlaq simalarından olan, böyük xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev ömrünün sonlarını Mərdəkandakı bağ evində keçirirdi. O zaman hələ uşaq olan Qılman İlkin və dostları hər kəs kimi dənizə çimməyə gedərdi. Onların yolu, məhz Tağıyevin evlərinin yanından keçərdi. Tağıyev dəfələrlə o uşaqları bağına meyvə yeməyə dəvət edibdir. Tağıyev hər amalı, əfkarı, məqamı ilə xalqına atalıq etməyi bacarıb. Ayaz Musayevin haqqında danışdığımız kitabında müəllifin Tağıyev haqqında olduqca müdrik kəlamı yer alır: "Hər varlanan hacı - Zeynalabdin olmaz!"
"Yubiley - çoxlu insan, gözəl nitqlər, gül dəstələri... Amma sən hələ sağsan." - müəllifin bu ifadəsində kinayə var: insana vaxtında dəyər verilməsinə hesablanıb. Sətirlərə qüvvət olaraq yada qüdrətli şairimiz Cabir Novruzun "Sağlığında qiymət verin insanlara" şeiri düşür:
Bir arzum var, ay adamlar, qoyun deyim,
Sağlığında qiymət verin insanlara,
Yaxşılara sağlığında yaxşı deyin,
Sağlığında yaman deyin yamanlara.
Bu dəfə yamanın "ay aman" - diləməsi də onu məğlubiyyətdən, kapitulyasiya aktını imzalamaqdan qurtara bilmədi. Orta məktəbdə oxuyanda Qılman İlkinin "İntiqam" hekayəsini oxumuşdum. Sonralar həmin hekayənin filminə də baxdım. Qarabağ mövzusunda yazılan hekayədə namuslu Azərbaycan qadını erməni terrorçusundan intiqamını alır. Bu səhnə məni uşaq olmağıma baxmayaraq ruhlandırmışdır. Vətən torpaqlarının azadlığına inamımı artırmışdı. Tanrıya şükürlər olsun ki, zaman yetişdi. Haqq öz yerini tapdı. Ayaz Musayevin müdrik fikirləri kimi: "Qarabağ savaşı: 30 il duruş, bir gün vuruş!"

Bütöv.az