İlham Əliyev iki nazirə yeni vəzifə verdi

Prezident İlham Əliyev Türk İnvestisiya Fondunun Rəhbərlər Şurasında Azərbaycanın təmsil edilməsi ilə bağlı bəzi məsələlər haqqında sərəncam imzalayıb.
Sərəncama əsasən, Türk İnvestisiya Fondunun Rəhbərlər Şurasında Azərbaycandan Rəhbər iqtisadiyyat naziri (Mikayıl Cabbarov), alternativ Rəhbər isə maliyyə naziri (Samir Şərifov) təyin edilib.
Onlara həmin Fondda Azərbaycanı təmsil etmək səlahiyyəti verilib.

Tariximizin varlıq qaynağı: Naxçıvan


Türk dünyasının qədim yaşayış məskəni olan Naxçıvan dövlətçilik ənənələrimizin pərvəriş tapdığı, şanlı tariximizin formalaşdığı, ən nəhayət müasir və müstəqil Azərbaycanın pərvərişləndiyi tarixi diyardır. Atabəylər dövlətinin paytaxtı, Səfəvilər dövründə bəylərbəyliyi, eyni zamanda xanlıq kimi, həmçinin də Çar Rusiyasının tərkibində Naxçıvan mahalı olaraq öz dövlətçilik ənənələrini daim yaşatmış, mənəvi gücünü heç vaxt itirməmişdir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 23 aylıq fəaliyyəti dövründə daşnaklar İrəvan, Qarabağ və Naxçıvan bölgələrində əliyalın azərbaycanlı əhaliyə divan tuturdu. Bununla belə, erməni silahlı quldur dəstələri qədim Azərbaycan torpağı - Naxçıvana olan ərazi iddialarından əl çəkmirdilər. Hər çirkin vəchlə çalışırdılar ki, bu ərazi Ermənistana birləşdirilsin. Ancaq Naxçıvan əhalisinin mərdliyi, həmçinin Əmir bəy Nərimanbəyovun başçılıq etdiyi Araz-Türk Respublikasının möhtəşəm fəaliyyətinin nəticəsi olaraq düşmənin çirkin niyyəti baş tutmadı. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra da ermənilər Naxçıvana olan sərsəm iddialarından əl çəkmədi. Bu dəfə Xalq Ədliyyə Komissarı olan Behbud ağa Şahtaxtinski Naxçıvanın Ermənistana verilməsi təşəbbüsünün əleyhinə çıxış edərək, apardığı haqq mübarizəsində bir addım belə geri çəkilmədi.
Şahtaxtinskinin RSFSR Xalq Komissarlar Sovetinin sədri V. Leninə yazdığı məktublar, referendumda əhalinin doxsan faizinin Navçıvanın Azərbaycan tərkibində qalmasına səs verməsi həmin dövrün olduqca çətin və taleyüklü məsələsi idi. Behbud ağa Şahtaxtinskinin Moskva və Qars kimi əhəmiyyətli müqavilələr zamanı fəal iştirakı isə danılmaz və qürurlu həqiqət səlnaməsini təşkil edir. Yeri gəlmişkən qeyd etməliyik ki, müasir və müstəqil Azərbaycanın memarı Heydər Əliyev Qars müqaviləsinin tarixi və həyati əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirmişdir. Qədirbilən Naxçıvan xalqı hər zaman dəyərli övladlarını uca tutmuş, milli dəyərlərinə sadiq qalmışdır. Naxçıvan Muxtar Respublikasında Behbud ağa Şahtaxtinskinin xalq qarşısında xidmətlərini nəzərə alaraq 2011-ci ildə görkəmli dövlət xadiminin 130 illik yubileyi keçirilmişdir.
Tarixin yadigarı olan qədim Naxçıvan əsrlər boyu əzəli sakinlərinin mərdliyi, tarixi şəxsiyyətlərinin şücaəti hesabına öz varlığını ləyaqətlə qorumuşdur. Ulu Rəhbər Heydər Əliyevin hər iki hakimiyyəti dövründə Naxçıvan da daxil olmaqla, məmləkətimizin həm tarixində, həm də taleyində yeni səhifələr açılmış, yurdun səmaları üzərindən qara buludlar çəkilmişdir. Heydər Əliyev siyasi fəaliyyətinin bütün dönəmlərində xalqın yanında oldu. Naxçıvanın mərd insanları ilə baş tutan tarixi görüşlərin birində isə Heydər Əliyev böyük qürurla: "Naxçıvan Azərbaycan xalqı üçün dahi insanlar yetirib: - söyləmişdir. Bu böyük həqiqətin ən böyük reallığı, gerçəkliyi isə Heydər Əliyevin özüdür. Çünki Ümummilli Lider nəinki Naxçıvan və Azərbaycan üçün, eləcə də dünya tarixində öz çəkisi olan tarixi bir şəxsiyyət idi.
Dahilərdən biri deyir ki, dünya tarixində ən böyük hünər və qəhrəmanlıqlar vətən naminə edilib. Bu mənada Ulu Öndər öz xalqını, Vətənini boşluğa düşməyə, yadların küləyində sovrulmağa qoymadı. Məlum ki, Heydər Əliyev 1987 - ci ildə Sovet İttifaqı rəhbərliyindən məqsədli şəkildə uzaqlaşdırıldı. Buna baxmayaraq Heydər Əliyev Sovet hakimiyyətini, ona rəhbərlik edən işbazların xain əməllərini ifşa edir, çəkinmədən haqq sözünü deyirdi. Talehin və tarixin gedişatı Ulu Öndəri mərdlər, ərənlər diyarı Naxçıvana gətirdi. "İnsana yalnız əməllərinə deyil, səylərinə görə də qiymət verilməlidir”.
İllərin çətinliyi, dövrün ağırlığı, sapı özümüzdən olan baltaların xain əməlləri, xaricdən edilən basqılara baxmayaraq, Ulu Öndər Heydər Əliyev yenə də bütün əməlləri, cəhdlərilə Azərbaycana müstəqillik qazandırmaq, xalqı azadlığa çıxarmaqdan ibarət oldu. O zamanlar bəzi sapı özümüzdən olan xainlər və ermənilər Heydər Əliyevin Naxçıvanda olan büstünü dağıtmaq istədilər. Ancaq Naxçıvan - Nehrəm camaatı büst qarşısında günlərlə növbə çəkərək, bu xain əməlin qarşısını aldılar. Nehrəm 1989 - cu ilin soyuq dekabr ayında, həm də ən qaynar mərkəzə çevrildi. Beləki, blokada şəraitində yaşayan Naxçıvan camaatı heç bir kömək görmədən, bir-birindən didərgin düşən Güney və Qüzey Azərbaycanın qovuşmasına vəsilə oldu. Cənubi Azərbaycanla bizi ayıran tikanlı məftillər naxçıvanlıların mərdliyi, əhdlərindən dönməzliyi sayəsində söküldü, uzun illərin həsrətinə son qoyuldu. Sovet hakimiyyətinin qılıncının iti kəsdiyi bir vaxtda Naxçıvan MSSR-in deputatı Heydər Əliyevin qətiyyətilə Naxçıvan "Sovet Sosialist" ifadəsindən imtina etdi: Ali Sovet ifadəsini Ali Məclis birləşməsi əvəzlədi. Ən qürurverici məqam Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin üçrəngli bayrağının Naxçıvan Ali Məclisində dalğalanması oldu. Çox keçmədi ki, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi 1991-ci il dekabrın 31-ni altı bəndlik qərarla “Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü” olaraq elan etdi.
Otuz ildir ki, dünya azərbaycanlılarının ürəyi Naxçıvanda eyni anda döyünür. Həmin dönəmdə tarixin daş yaddaşında bütövləşən tarixi hadisə baş verdi. Bu, iblisin ümidsizləşməsi, dostun sonsuz qürur yaşayacağı Araz çayı üzərində inşa edilmiş "Ümid körpüsünün" açılışı idi. Həmin gündə Heydər Əliyev körpünün tarixi əhəmiyyəti haqqında demişdir: “Belə bir körpü tikmək bizim bir azərbaycanlı kimi, şəxsən mənim on illərlə qəlbimdə olan arzu idi. Bu fikir mənim qəlbimdə on illərlə yaşayırdı. Mən özümü xoşbəxt hesab edirəm ki, gördüyüm bütün başqa işlərlə bərabər, o ümid, həsrət körpüsünün qısa müddətdə tikilməsinin, yaranmasının təşəbbüskarı oldum”.
Böyük qətiyyətlə deyə bilərik ki, Naxçıvan diyarı milli ruhun oyanışı, azərbaycançılıq ideologiyasının möhkəmləndiyi, varlıq qaynağı olan ümidimizin və ən nəhayət bugünki müasir və müstəqil Azərbaycanın yaranma rüşeymi olaraq, hər bir azərbaycanlının müqəddəs yurd yerinə çevrildi. Millətlə dövlət arasında olan sarsılmaz bağlılığa, milli ruha görə Heydər Əliyev böyüklüyünə minnətdarıq. Çünki 30 il bundan öncə Naxçıvanda dalğalanan Azərbaycan bayrağı bu gün işğaldan azad olunmuş Vətən torpaqlarının ən uca zirvəsində dalğalanır.


Nərmin ZAHİDLİ

BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

Kanalda batan yeniyetmənin cəsədi tapıldı

Aprelin 20-də Ceyranbatan su kanalının Sumqayıt şəhərinin “Stansiya Sumqayıt” adlanan ərazisindən keçən hissəsində batan yeniyetmənin cəsədi tapılıb.
Bu barədə Fövqəladə Hallar Nazirliyi məlumat yayıb.
Bildirilib ki, aprelin 20-də sözügedən ərazidə batan 2011-ci il təvəllüdlü Əliyev İbrahim Samir oğlunun cəsədi Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Xüsusi Riskli Xilasetmə Xidmətinin dalğıcları tərəfindən suda tapılıb çıxarılaraq aidiyyəti üzrə təhvil verilib.

Keçmişdə yatanlar bu gün oyanır

(Kimliyindən, ideologiyasından vaz keçməyən şəxsiyyət Əhməd bəy Ağaoğlunun qeydləri ...)

Oxuduğum - 3-cü sinifdə 45 şagirddən yalnız 1 nəfər türk idi. Qalanları xaçpərsət idi. Tanıdığım, alışdığım erməni uşaqları olduğundan yeni mühitdə özümü o qədər də yad hiss etmirdim. Mənə qəribə görünən məktəbin özü və müəllimlər idi. O vaxta qədər getdiyim gördüyüm məktəbdə şagirdlər bir-birinin yanında diz üstə oturur yalnız bir müəllim əlində çubuq hər kəsin dərsini ayrı-ayrılıqda verib bütün sinifə nəzarət edirdi. İndi gəldiyim məktəb isə ona heç bənzəmirdi. Burada şagirdləri düzülmüş skamyada iki-iki oturdurdular və hamının dərsi eyni idi. Müəllim isə kürsüdən şagirdlərə sual verib hər şeyi nəzarətində saxlayırdı. Sonra burada bütün dərsləri bir müəllim verməzdi, hər saatda yeni bir dərs başlanar, sinifə yeni bir müəllim gələrdi. Fərqli dərslər keçirilirdi. Bundan başqa müəllimlərin öz aralarında fərqləri də diqqətimi çəkdi. Müsəlman məktəblərində müəllimlər səbirsiz, üst-başı səliqəsiz, dağınıq, pərişan, görünüşləri miskin idisə, buradakılar isə canlı, təmiz və nizam-intizamlı idi. İki məktəb arasında oxuduğum bu fərqliliklər məndə ruh düşkünlüyü yaratdı və şüurumda cavab tapa bilmədiyim bu sual yarandı: Niyə?
Bu fərqliliyin səbəbi nə idi? Bu gün də Azərbaycanın məktəb və universitetlərində rus və ingilis bölmələri fəaliyyət göstərir. Mənə də maraqlı olan bu sualdır: Valideynlər övladlarını niyə məhz bu bölmələrə qoyurlar?
100 il keçsə də o gündən bu günə dəyişikliklər var, amma vizual olaraq - partalar, dərs metodları. Sistemdə bəzi yeniliklər var, ancaq o dövrün ab-havası hələ də hiss olunur. Bu dövrdə də bəzi, hətta bir çox şagird “filan müəllimin dərsi bitsəydi canımız dincələrdi” deyir. Dərsdən qaçmaq istəyir. Yolda gedən zaman saymazlıq edir və s. Bəs ingilis və rus bölməsini fərqli edən nədir?
Fikrimcə, müəllimlərin uşaqlara sərbəst fərqli düşünmə imkanı yaratması əsas şərtdir. İnsanlar davamlı eyni işləri gördükdə istər-istəməz sıxılırlar. Adicə iş yerlərində böyüklər belə işi görən zaman ən azı yeni sənəd və ya problemlə qarşılaşdıqda fərqli versiyalara əl atırlar. Eyni ilə dərslərdə az da olsa fərqli cəhətdən izah, göstəriş və ya yeni nələrsə irəli sürülməklə maraq yaratmaq olar.

Əhməd bəy Ağaoğlunun qeydləri... "Gürcü əsilzadələri bütünlüklə hərbi sahəyə meyil göstərdiklərinə rus sarayında yüksək məqamlarda yer tutmağı bacarırdılar. Ziyalı gürcü burjuaziyası və fəhləsi isə rus burjuaziyası və fəhləsi ilə bir yerdə olmağı üstün tuturdular. Daşnaq və qınçaq mərkəzləri qurmuşdular. Tiflis bu mərkəzin canlı yeri idi". O dövrdə ermənilər məktəbə gedib ziyalı olaraq daşnaq və qınçaq mərkəzləri qurublar. Bizim müsəlmanlar isə çarın sadiq bəndələri olaraq qalıb heç bir tərpəniş etməyiblər. Baxın elə budur bizim məsələlər...


Südabə MƏMMƏDOVA

BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi

Fransa regionda sülhə xidmət etməyən yanaşma ortaya qoyur - Spiker

Fransa regionda sülhə xidmət etməyən, yeni münaqişənin alovlanmasına hesablanmış yanaşma ortaya qoyur.
Bunu Milli Məclisin sədri Sahibə Qafarova Monteneqro Prezidenti Yakov Milatoviç ilə görüşündə Fransanın regionda gərginliyi artırmaq məqsədi daşıyan addımları barədə danışarkən deyib.
Spiker həmçinin bəzi beynəlxalq təşkilatlarda Azərbaycana qarşı müşahidə olunan qərəzli kampaniyaları və təzyiqləri də tənqid edib və ölkəsinin öz yolu ilə getdiyini bildirib.

Ruhumuzun ehtiyacından doğan görüş

Ruhumuzun ehtiyacından doğan görüş
Bugünkü cümlələrim həm fərəhlidir, həm qürurlu, bir az utandığından yanağı qızaran qız uşağıtək, bir az imtahanqabağı həyəcanlanan tələbətəkdir. Bəli, cümlələrim öz mənbəyini uca dağlardan götürən çaya da bənzəyir. Axı o mənbələr çox ucadan boylanır. Uca dedim həm qəlbimdə insani xüsusiyyətləri ilə yer alan, həm də çağdaş ədəbiyyatımızda sözünü demiş yazarlar yadıma düşdü. Hansı ki, "Sirli güzgü" kitabımı o sevimli yazarın "Qırmızı ləçəklər" romanından təsirlənib yazmışdım. Kitabı sadə xarakteri və imzası ilə hədiyyə etməsi məsuliyyətimi daha çox artırırdı. Bəli, söhbət Varis bəydən gedir. Onun ismi yetər, əlavə cümlələrə ehtiyac yoxdur.
Bəli, bu nəsrdə inkişafımı sürətləndirən əsas amil idi. Axı poeziya da var, hələ sıxılanda ürəyimi ovundurduğum qiraət də var…Bu yolda sıradan olmamaq var. Mükəmməl yazar xanım, dosta, məni anlayana, arada danlayana, sözləri ilə ruhuma naxış vurana da ehtiyacım olacaqdı. Allah arzumu gerçəyə çevirib Təranə Dəmirlə məni rastlaşdırmışdı. İlk gördüyüm andan ruhumun parçası hiss etmişdim, bəlkə də, bəziləri onu soyuqqanlı kimi qələmə verə bilər, amma o xanım məni ilk görəndə elə sarılmışdı ki…


O sarılmağın sehri indi də qəlbimi sarıb. Onun poeziyasının gücü qollarıma güc verib, ruhuma təsəlli…Hər zaman Ədəbiyyatdan damla olduğumu söyləmişəm, amma adlarını çəkdiyim yazarlar yalandan ümid verib "Qara Ədəbiyyatı" təbliğ etmirlər. Deməli, Əbülfəzqızında nə isə görüblər. Özümü tərifləmək istəmirəm. Təranə xanımın yazılarındakı səmimilik mənim cümlələrimin canına hopub.
U. Şekspir demiş ki: "Sadəlikdən, səmimilikdən uzaq olan şeirlər yağlanmamış təkərlərin cırıltısından daha çox əsəbləri pozur."
Təranə xanımın, Varis bəyin çox "oxunulmasının" əsas səbəblərindən biri elə oxucu ilə arasında o səmimiyyət körpüsünü inşa etmələrindədir. Gənc yazarlara nümunə olmaq asan deyil, amma bəzi yazarlarımız öz daxili bənzərsizliyi və istedadı ilə bunu başarıblar. Elə Təranə xanımın oxucularla görüşünə təşrif buyurub oxucuları valeh edən İbrahim İlyaslı, Qəşəm Nəcəfzadə bu yazarlara nümunədir.

Xırdalan şəhərində yerləşən "Kitab evində" Azərbaycan YaIçılar Birliyinin üvləri Təranə Dəmir və Fəxrəddin Teyyubun oxucularla görüşü zamanı gözəl poeziya dəqiqələri keçdi. Çox sevindirici haldır ki, həmin gün şairləri elə çağdaş ədəbiyyatımızda öz imzaları ilə tanınan şairlərimiz də tək buraxmadılar. Görüşdə sevilən şairimiz İbrahim İlyaslı, Qəşəm Nəcəfzadə, Elvin İntiqamoğlu, Azərbaycan radiosunun əməkdaşı, baş redaktor Dilşad Mirzəyeva, jurnalist Vaqif Nəcəf, şair Rizvan Nəsiboğlu, Qəzənfər Məsimoğlu, politoloq Hüseyn Naibov, Mübariz Süleymanlı və başqaları iştirak ediblər.



Möhtəşəm ədəbi görüş 3 saat davam edib. Təranə Dəmir və Fəxrəddin Teyyuba oxucular və tədbirin aparıcısı- bəndəniz müxtəlif suallar verib və ətraflı cavablar alıblar. Şairlərin hər birinin ifasında gözəl şeirlər səsləndirilib. Tədbirdə gənc yazarlardan Fərqanə Səfərli və Murad Vəlixanov da iştirak edib. Təranə Dəmirin "balaca fanatı" Əli Aslanlı "Vətən" şeirini səsləndirib. Sonda isə məkanın rəhbəri, filoloq Rzaqulu Məmmədov şairlərə təşəkkürünü bildirərək kitab oxumağı sevdirmək və gənc nəslə mütaliənin vacibliyini anlatmaq üçün bu məkanı istifadəyə verdiyini söyləyib.
Ədəbiyyat saatı yekunlaşanda isə yorulmaq bilməyən şairlər və oxucular zamanın tez keçdiyini söyləyərək xoş xatirələrlə məkanı tərk ediblər, amma “Kitab evi"nin divarları daş yaddaşına olanları həkk etmişdir.
Ədəbiyyatla keçən zamana ruhumuzun ehtiyacı var, axı Ədəbiyyat elə həyatın özüdür.




Ülviyyə ƏBÜLFƏZQIZI

Sabahın hava proqnozu

Aprelin 28-də gözlənilən hava şəraiti açıqlanıb.
Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən verilən xəbərə görə, Bakıda və Abşeron yarımadasında havanın yağmursuz keçəcəyi gözlənilir.
Mülayim cənub küləyi əsəcək.
Havanın temperaturu gecə 14-18° isti, gündüz 26-31° isti olacaq. Atmosfer təzyiqi normadan yüksək 765 mm civə sütunu olacaq. Nisbi rütubət gecə 60-70 %, gündüz 30-40 % olacaq.
Azərbaycanın rayonlarında hava şəraitinin əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir. Gecə və səhər bəzi dağlıq ərazilərdə arabir duman olacaq. Mülayim şərq küləyi əsəcək.
Havanın temperaturu gecə 12-17° isti, gündüz 27-32° isti, dağlarda gecə 7-12° isti, gündüz 18-23° isti olacaq.

İTV-yə yeni direktor müavini təyin olundu

Günel Osmanova İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkətinin Baş direktorunun müavini təyin edilib.
Bu barədə İTV-dən məlumat verilib.
Bildirilib ki, şirkətin Baş direktoru Balakişi Qasımov İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkəti Yayım Şurasının iclasında bununla bağlı təklif irəli sürüb və məqsədəuyğun sayılıb.
Qeyd edək ki, G.Osmanova bu təyinatadək şirkətin Mərkəzi Aparatının rəhbəri vəzifəsində çalışıb.

Yol kənarındakı qanunsuz tikililər söküldü - VİDEO

Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyi tərəfindən səlahiyyətlərinə uyğun olaraq respublika ərazisində qanunsuz tikintilərlə bağlı müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi davam etdirilir.
Bu barədə nazirlikdən məlumat verilib.
Bildirilib ki, bu çərçivədə, Gəncə-Samux avtomobil yolunun Gəncə şəhəri ərazisindən keçən hissəsində yol kənarında qanunsuz tikinti işlərinin aparılması faktı aşkar edilib.
"FHN-in Tikintidə Təhlükəsizliyə Nəzarət Dövlət Agentliyi tərəfindən Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin nümayəndələrinin iştirakı ilə həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində qanunsuz tikili sökülüb"- deyə məlumatda bildirilib.

Sizi çox sevirik, İslam müəllim!…

Tanınmış ədəbiyyatşünas alim, tədqiqatçı, pedaqoq, şair, publisist, dəyərli ziyalı, filologiya elmləri doktoru, prof. İslam Qəriblinin bu günlərdə 70 yaşı tamam olur. 70 illik yubileyini AMEA-nin Nizami adına Ədəbiyyat İnstitunun Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri kimi qarşılayan, sadə kənd müəllimliyindən alimliyə qədər şərəfli həyat yolu keçən İslam Qəriblinin pedaqoji, bədii, elmi, pulisistik fəaliyyəti əsl həyat məktəbidir, bu məktəbi araşdırmağa, bu məktəbdən öyrənməyə dəyər və ən əsası, şair Cabir Novruz demişkən: “Sağlığında qiymət verin insanlara, Yaxşılara sağlığında yaxşı deyin”…
İslam Qəriblinin şəxsiyyətini bir ifadəyə sığışdırmaq olar-gərəkli adam! Harda oxumasından, işləməsindən asılı olmayaraq daim seçilə, sevilə bilib, özünəməxsus iz qoymağı bacarıb İslam Qəribli. Niyə məhz müəllimlik peşəsinə könül vermişdi-bu seçimi kənd uşağının öz müəllimlərinə olan sevgisimi doğurmuşdu, müəllimlərinə olan hörmətdənmi qaynaqlanmışdı, bu peşəyə olan ehtiyacdanmı-nədənini, niyəsini İslam müəllimdən heç vaxt soruşmamışam, cavabını da bilmirəm. Amma bildiyim bir həqiqət var ki, həyatda təsadüfi heç nə yoxdur və İslam Qəriblinin müəllimlik peşəsini seçməsi taleyin xoş qisməti, uca yaradanın ona lütfüdür bəlkə... Həyat göstərdi ki, müəllimlik prof. İslam Qəribli üçün həyati ehtiyaclarını ödəyən peşə, “çörək ağacı”ndan çox, ruhən, qəlbən bağlandığı könül işi oldu, gəncliyindən ahıllıq çağlarına qədər cəmiyyətlə özü arasında hörmət, ehtiram, sevgi körpüsünə çevrildi. “Dünyada hər şeyə dəyər vermək mümkündür, lakin müəllimin əməyinə əsla dəyər verilə bilməz” deyiminin məsuliyyətini sevimli müəllimim haqqında yazanda bir daha hiss etdiyimdən bu ağırlığı ürəkdən gələn saf, səmimi hisslərimin təmizliyində əritmək istəyirəm…
... ADPU-nun filologiya fakültəsinin fərqlənmə diplomlu məzunu pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olduğu illər ərzində çalışdığı bütün pedaqoji kollektivlərdə sevilən, seçilən biri olmağı bacardı. Biləsuvar, Lerik rayonlarının ucqar kənd məktəblərində tədrisdə yeni öyrənmə metodlarını, şagirdlərə fərqli yanaşma tərzini ortaya qoymaqla, fənnini ürəkdən tədris etməklə yetirmələrinin yaddaşında əsl müəllim kimi iz qoymağı bacardı. Aylar, illər keçdikcə İslam müəllimin yetirmələrinə, ilahi seçimi olan müəllimliyə, ədəbiyyata-poeziyaya olan sonsuz sevgisi ürəkləri isitdi, öyrətmənə, öyrənməyə olan sevgiyə döndü, həyat yolunu nurlandırdı, onu cəmiyyətin nurlu ziyalısına çevirdi nur, işıq topası kimi özünə qayıtdı.
Bilmirəm, bu yanaşmamda nə qədər haqlıyam- İslam Qəriblinin 1990-cı ilin dekabrından AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstituna dəvət olunması ilə Azərbaycanda ədəbiyyatşünaslıq elmi nə qədər qazandısa, pedaqoji sahə bir o qədər itirdi…hər şeydən əvvəl, kənd uşaqları dərsə yeni nəfəs gətirən sevimli müəllimlərindən uzaq düşdülər. Düzdür, sonralar İslam müəllim bu boşluğu doldurmaq üçün orta məktəblər üçün dərsliklər yazdı, kitablar nəşr etdirdi, amma gedişindən yaranan boşluğu doldura bilmədi…Niyə? İllər öncə Lerikin dağ kəndlərində təhsilin problemləri ilə bağlı TV üçün araşdırma material hazırlayanda bu sualın cavabını aldım. Çəkiliş zamanı kənd sakinlərinin gileylə dedikləri indiki kimi yadımdadır, çünki bu gileyin konkret ünvanı vardı- İslam Qəribli kimi peşəkar pedaqoqların gedişi uşaqlarımız, kənd məktəbləri üçün böyük itkidir və belə nurlu insanları nəyin bahasına olursa olsun mütləq kənddə saxlamaq lazımdır! Vaxtı ilə çalışdığı kənddə sakinlərin illər sonra da İslam müəllimi hörmətlə xatırlamasına həsəd aparmışdım və ürəyimdə onu kənd üçün gərəkli hesab edən insanları qoyub getdiyinə görə qınamışdım da. Amma illər sonra, İslam müəllimin dissertantı olanda bu qınağımda haqlı olmadığımı gördüm. Tam səmimiliyi ilə deyirəm- bu gediş lazımlı idi, vacib idi, hələ bəlkə bir az da gecikmişdi! Çünki bu gün Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında prof. İslam Qəribli əvəzolunmaz imzadır, öz dəsti-xətti olan böyük araşdırmaçı alimdir, tələbələrin mühazirələrini sevə-sevə dinlədiyi gözəl müəllimdir!
Və İslam müəllimin həyat yolu bir daha göstərdi ki, peşəsinə qəlbən bağlanan, işini bilən, əqidəsi, amalı gözəl olan insan olduğu hər yeri gözəlləşdirir, hər yerdə gərəkli olmağı bacarır. Elə təkcə buna görə İslam Qəriblinin doğulduğu, çalışdığı dağ kəndlərini qoyub paytaxta gəlişini itki kimi yox, uğur kimi dəyərləndirmək lazımdır. Bu zəhmətkeş alimin elmə gəlişi Azərbaycanın ədəbiyyatşünaslıq elmində xüsusi səhifə açdı-mübaliğəsiz, filansız! İslam Qəribli 35 ildən çoxdur ki, yorulmadan, usanmadan ədəbiyyat tarximizə baş vurur, o taylı, bu taylı Azərbaycan ədəbiyyatının açılmayan səhifələrini tədqiq edir, ədəbi qaynaqları səbrlə araşdırır, yeni fikirlərini ortaya qoyur, heç kimi təkrarlamır, öz yolu, öz cığırı ilə ədəbiyyatşünaslıq elminin zirvələrinə doğru yol alır. Təkcə bir faktı vurğulamaq kifayətdir ki, Məhəmməd Hadinin həyatının, elmi, bədii irsinin köklü araşdırılması professor Əziz Mirəhmədovdan sonra İslam Qəriblinin adı ilə bağlıdır. İslam müəllim bütün yaradıcılıq gücünü sərf edərək Azərbaycan ədəbiyyatının ən talesiz şairi Məhəmməd Hadinin həyat və yaradıcılıq yolunu ilmə-ilmə çözərək “M.Hadinin İnsanların tarixi faciələri, yaxud əlvahi-intibah” poeması” mövzusunda namizədlik (1990), “M.Hadinin ədəbi-bədii irsi Azərbaycan dövrü mətbuatında (1905-1920)” mövzusunda (2013) doktorluq dissertasiyalarını müdafiə edib. Akademik Bəkir Nəbiyevin İslam Qəriblinin “Məhəmməd Hadi və mətbuat (1905-1920)” monoqrafiyasını “Hadişünaslığa yeni töhfə” adlandırması təqdiqatçının böyük zəhmətinə verilən dəyərdir. Prof. İ. Qəribli M. Hadi ilə bağlı araşdırmalarını bu gün də eyni həvəs və bu nakam ədibin ruhuna məhəbbətlə davam etdirir. Onun “Məhəmməd Hadi: Həyatı və yaradıcılığı” adlı son monoqrafiyası XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı və ictimai fikir tarixinin görkəmli nümayəndələrindən biri, milli Azərbaycan romantizminin yaradıcılarından olan Məhəmməd Hadinin həyat və yaradıcılıq yolunun tədqiqinə dair ən sanballı tədqiqat hesab olunur. Tədqiqatda M.Hadinin ömür yolu, 1905-1920-ci illərdəki Azərbaycan və Türkiyə dövri mətbuatı ilə əlaqələri, “Həyat” qəzetindən başlayaraq “Azərbaycan” qəzetinə qədər müxtəlif təmayüllü iyirmidən yuxarı mətbuat orqanında , sağlığında və ölümündən sonra kitablarında çıxan 400-dən yuxarı bədii ,elmi, publisistik və tərcümə əsərləri sistemli şəkildə araşdırılaraq onların elmi-filoloji təhlili aparılır. Geniş oxucu kütləsinin əsasən şair kimi tanıdığı M.Hadi yaradıcılığından yeni monoqrafiyada həm də nasir, alim,publisist,tərcüməçi kimi bəhs olunur, əsərlərinin mövzu, forma,məzmun,ideya və sənətkarlıq məsələləri ətraflı şəkildə şərh olunur. Professor İslam Qəribli həm də M.Hadinin yeni çapdan çıxmış II cildlik “Seçilmiş əsərləri” nin də tərtibatçısı, məsul redaktoru, toplayanı, ərəb qrafikasından transliterasiya edib çapa hazırlayanı, şərhlərin müəllifidir. Xatırladaq ki, 2020-ci ildəki elmi araşdırmalarına, tədqiqatlarına görə prof. İ. Qəribli "İlin alimi" seçilib.
...Bu günlərdə feyzbuk sosial şəbəkəsində bir sorğu-paylaşım diqqətimi çəkdi-ali məktəb tələbələri ən çox sevdikləri müəllimlərlə bağlı müzakirədə yaddsaşlarında iz qoymuş sevimli müəllimlərini xatırlayır, barələrində yazırdılar. Və tələbələrin sevdikləri, seçdikləri müəllimlərin içində prof. İslam Qəriblinin adı ön sıralarda idi. Vaxtı ilə dərs dediyi ali təhsil ocaqlarında tələbə və magistrantların onun haqında yazdıqları səmimi, xoş sözləri oxumaq istər-istəməz insanda gözəl ovqat, əhval-ruhiyyə yaradır, müəllimlik peşəsinin necə uca olduğunu bir daha sübut edir. Qeyd edim ki, prof. İ. Qəribli Lənkəran Dövlət Universitetinin də sevilən müəllimlərdən olub. Son illərdə İslam müəllim AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitunda çalışdığı şöbədə işinin çoxluğundan LDU-da mühazirələrini davam etdirə bilməsə də bu ali təhsil ocağında gənc alim kadrlarının, mütəxəssislərin hazırlanmasında köməyini əsirgəmir, elmi rəhbəri olduğu dissertant və doktorantlara elmi araşdırmalarında dəstək olur.
Sözsüz ki,70 illk yubileyi ilə bağlı filologiya elmləri doktoru, prof. İslam Qəribli haqqında çoxsaylı yazılar yazılacaq, elmi, publisistik, ədəbi, pedaqoji fəaliyyəti çox rakurslardan araşdırılacaq, tədqiq ediləcək. Mənim baxış bucağımdan sevimli müəllimim, dəyərli tədqiqatçı alim İslam Qəribli həm də gözəl şairdir, həssas, kövrək, ürəkdən gələn saf, səmimi hisslərini bəzək- düzəksiz əks etdirən , öz deyim tərzi olan lirik şair. Elə şair ki, illər öncə yazdıqları bu gün də əvvəlki təravətindədir, oxunur, sevilir. Baxmayaraq ki, İslam müəllim heç vaxt şairlik iddiasında olmayıb və yazdıqlarını da uzun müddətdən sonra ədəbiyyatşünas dostlarının məsləhəti ilə “Gecimiş görüş” adı ilə 2012-ci ildə çap etdirib:
O ötən günlərim bir iztirabdır,
Saçıma ələnən qırovdur, qardır.
O qədər intizar çəkmişəm ki, mən,
Ürəyim həsrətdən qabar-qabardır. Və bu həsrət şairi dağlara, daşlara da doğmalaşdırıb:
Mən səni o qədər səsləmişəm ki,
Dağlar da öyrəşib bu səsə indi...
İslam Qəriblinin gəldiyi ilahi məntiq budur-məhəbbət, sevgi heç vaxt unudulmur, insanı bir ömür boyu səssiz-səmirsiz,izsiz təqib edir, son nəfəsinədək ruhuna hopur:
Ulu Tanrı, bəlkə, məni eşidə bir gün,
Dünya böyük, bu dünyada nə yaxşı varsan.
Unutmasan, əgər sənin yadında varsa,
Mənim sözüm: “Sən arzumun arzularısan!
İnsanı yaşadan ümidlərdir, ümidin qırıldığı nöqtədə insan da yox olur, cismani olmasa da mənən, ruhən dağılır, qırılır:
Bir içim sevinc ver, bir qətrə ümid,
Həkk edim mən onu bəbəklərimə.
Sən ümid ver mənə, bir ovuc ümid,
Bir ovuc ömrümə bir ümman olsun.
Bağlayım bir dəstə gül çələngitək,
Asım yatağımın baş tərəfindən.
Qoy həmin çələngdən yuxularıma
Gülüş çilənsin,
Ümidsiz günümə ümid ələnsin!
İslam Qəribli olduqca məhsuldar alim, tədqiqatçı olduğundan müəllifi olduğu, redaktə etdiyi kitabların, məqalələrin dəqiq sayını yazmaqda çətinlik çəkirəm. Təqribi də olsa deyə bilərəm ki, çapdan çıxmış elmi əsərlərinin sayı 200-dən artıqdır, 20-dən artıq kitabın müəllifidir, onlarla kitabın redaktoru olub və zəhmətkeş alim bu gün də qələmini yerə qoymur, daim yazır, yaradır, yeni araşdırmaları ilə ədəbiyyatşünaslıq elmimizi zənginləşdirir.
Nə qədər böyükmüş səndəki ürək,
Sən elə arxasan, millətə gərək,
Yanmısan odlara sinə gərərək,
Belə tanımışam, belə mən səni!
Bu sətirlər İslam Qəriblinin müəlliminə həsr etdiyi şeirdəndir. Biz də sizi belə tanıdıq, sevdik, İslam müəllim! Yaxşı müəllim tanrının bəndəsinə lütfüdür. Müəllimə olan sevgi yaradana olan sevgi qədər möhtəşəmdir, alidir. Siz də bu sevgini haqq edən gözəl müəllim, ziyalı, alimsiniz. Doğum günündə-70 illik yubleyində sizə nə arzu edə bilərik? Uzun, sağlıqlı, mənalı ömür. Millətə gərəkli, dürüst, səmimi insan-Sizi çox sevirik, öyünürük, qürur duyuruq!70 illik yubileyiniz mübarək!

Esmira İSMAYILOVA,
Lənkəran Dövlət Universitetinin mətbuat xidmətinin rəhbəri