17-06-2022, 08:09
TÜRKLƏR YƏHUDİLƏRİN XİLASKARI KİMİ
Bəşər övladı yarandığı gündən xalqlar biri digərini əzib, işğal edib, özünə tabe etməyə çalışıb və ya əksinə bir xalq digərini başqasının təqibindən, işğalından bəzən isə tamamilə məhv olmaqdan, soyqırımdan xilas edib. Xalqların bir-birini qoruması, müdafiə etməsi adətən ya etnik, ya dini, ya da dil birliyinə görə olur.
Amma haqqında bəs edəcəyimiz Türk-Yəhudi münasibətləri heç bir etnik, dini və ya dil birliyinə deyil, Türk millətinin təbiətcə xeyirxah, humanist olmasından irəli
gəlir. Türklər ilk dəfə yəhudiləri 1492-ci ildə vahid İspan dövləti yarandıqdan sonra, ispanlar orada yaşayan başqa xalqları ilk növbədə müsəlmanları qovduqdan sonra yəhudilərə qarşı amansız təqiblər başlamış, onları demək olar ki, tamam qırmaq istəmişlər, o zaman dünyanın bir nömrəli super dövləti olan Osmanlı dövləti onları soyqrımdan xilas etmiş və hadisələrə fəal müdaxilə etməklə onları imperiya ərazisinə köçürtmüşdür. Hətta bu hadisə 1992-ci il Amerikada Bil Klintonun zamanında yəhudilərin-türklər tərəfindən xilas edilməsinin 500 illiyi təntənəli şəkildə qeyd edilmişdir.
Osmanlı dövləti qurulduqdan və dağılana qədər yəhudilər imperiya ərazisində əmin-amanlıqda, təhlükəsiz bir şəraitdə yaşamışdılar. Növbəti dəfə türklər İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Avropanın faşist rejimlərindən canlarını qutarmaq istiyən yəhudiləri Türkiyənin –Fransadakı səfirliyi vasitəsi ilə mümkün olduğu qədər viza verməklə onları soyqırımdan xilas etmişdir. 1948-ci ilin mayında İsrail dövləti yarananda onu ilk tanıyan (de-yure) dövlətlərdən yeddincisi məhz Türkiyə olmuşdur. Bu gün də yəhudilər Türkiyə dövləti ərazisində heç kimdən seçilmədən, çox yaxşı, rahat yaşayırlar.
Bundan başqa 7-ci əsrin əvvəllərindən 10-cu əsrin sonlarına qədər quzey Qafqazda mövcut olmuş, Xəzər Xaqanlığında da yəhudilərə münasibət əla olmuşdur. Xəzər türkləri mümkün qədər onları ərəblərin təqibindən qorumağa çalışmışlar. Hətda onlar arasında münasibət o qədər yaxşı olmuşdur ki, Xəzər türkləri 790-cı ildə İudaizmi (yəni Yəhudi dinini) qəbul etdilər və müəyyən qədər bizim dağ yəhudilərinin və aşkinazların (Gürcüstanda yaşayan Yəhudilər) etnogenizində iştirak etmişdilər. Bu səbəbdən bu gün yəhudilərin bir qismi türklərlə Aşkinaz yəhudilərinin qohum xalq olduğunu bildirirlər.
Yəhudilərin hər yerdən daha rahat yaşadıqları yer məhz Azərbaycan olmuşdur, Səfəvi imperiyası dağıldıqdan sonra isə Azərbaycanda yaranan feodal özbaşnalığı tüğyan etdiyi bir vaxtda onların yığcam yaşadığı Quba xanlığının Xanı olan Fətəli Xan onları müsəlmanlardan seçməmiş, həmişə himayə etmişdir. Qubada yaşayan yəhudilər (biz onları cuhud adlandırırıq) bu gun də onu rəhmətlə anır, onun yəhudilərə qarşı sözün həqiqi mənasında atalıq qayğısını heç vaxt unutmurlar.Hətta bu haqqda “Qorskiy Yevreyi” kitabının 43-cü səhvəsində geniş məlumat verilib. Belə ki, Qubalı Fətəli Xanın zamanında (1758-1789) Aba-sava Yəhudi kənd sakinləri ilə qonşu Ləzgi kəndliləri arasında torpaq üstündə mübahisə yaranmış, Fətəli xan çox ədalətli davranaraq, məsələni haqlı olaraq yəhudilərin xeyrinə həll etmişdir. Qubalı Fətəli Xan həyatının sonuna qədər yəhudiləri himayə etmiş, kimsənin onları təqib etməsinə, incitməsinə imkan verməmişdir.
Bu gün də yəhudilər Azərbaycanda hər yerdə olduğundan daha rahat yaşayır, öz mədəniyyətlərini inkişaf etdirirlər, özlərinin məktəbləri mədəniyyət mərkəzləri fəaliyyət göstərir, dini ibadətləri üçün isə xeyli sayda sinaqoqları var.
Bütün bunlar əvəzsiz qalmamış, əvəzində yəhudilər də Azərbaycanı və Türkiyəni müsəlman dünyasında ən yaxın tərəftaş, dost ölkələr kimi qəbul edirlər, Azərbaycanı beynəlxalq təşkilatlarda müdafiə edirlər. İkinci Qarabağ müharibəsində də yəhudilər həm xalq olaraq-həm də, dövlət olaraq Azərbaycanın dövlətinin və xalqının yanında oldular. Azərbaycana hər cür siyasi, maddi yardım etdilər. Hətta qələbədə onların da payı var. Sonda onu bildirim ki, bu dünyada heç kəsin nə yaxşılığı, nə də, pisliyi unudulmur və sonunda özünə (özlərinə) qayıdır. Yəhudilərin Azərbaycanda bütün dünyanın hər yerindən fərqli rahat, firavan yaşaması, bir çox hallarda təəccübblə qarşılanır. Eyni zamanda Yəhudi xalqının Azərbaycanı açıq və qəti dəstəkləməsi də bir mənalı qarşılanmır.
Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, yəhudilər Azərbaycan xalqının xoş münasibətini və Osmanlı dövlətinin onları soyqrımından xilas etməsini həmişə nəcibliklə qiymətləndiriblər. Yəhudilər bir xalq və dövlət olaraq ikinci Qarabağ savaşında öz müqəddəs borclarını yerinə yetirməyə çalışdılar və bu işin öhdəsindən layiqincə gəldilər.
Mobil Vəkiloğlu
Politoloq
17-06-2022, 08:03
“Gənclər Davamlı İnkişaf üçün”
Tovuzda “Gənclər Davamlı İnkişaf üçün” layihəsinin açılış mərasimi keçirilib.
“İrəli” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı, Azərbaycan Gənclər Fondunun dəstəyi, Gənclərin İnkişaf və Karyera Mərkəzinin və Azərbaycan Gənc Müəllimlər Assosiasiyasının birgə tərəfdaşlığı ilə “Gənclər Davamlı İnkişaf üçün” layihəsinə start verilib.
Birliyin Mətbuat xidmətindən Butov.az-a bildirilib ki, layihə 3 mərhələdən ibarətdir. Layihənin hazırkı mərhələsində respublikamızın müxtəlif regionlarını təmsil edən 30 nəfər gənc bir həftə müddətində seminar planlaması, region gənclərinin ehtiyaclarının öyrənilməsi, münaqişəli halların effektiv idarə edilməsi və digər mövzularda müxtəlif təlim sessiyalarında iştirak edəcəklər. Həmçinin layihə boyunca gənclərlə işləyən şəxslər qeyri-formal təhsil və onun prinsipləri haqqında yeni məlumatlar əldə edəcək, Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin regionlar üzrə tətbiq mexanizmləri mövzusunda praktiki tapşırıqlar icra edəcəklər.
Layihənin növbəti mərhələlərində isə gənclərin öyrəndikləri bilik və təcrübələri öz yaşadıqları regionlarda təlim və görüş formatında digər gənclərlə bölüşməsi, habelə region gəncləri arasında sorğuların keçirilməsi nəzərdə tutulur. Sorğulardan əldə ediləcək nəticələr vasitəsilə region gənclərinin ehtiyac və problemləri öyrəniləcək, bu istiqamətdə təklif paketi hazırlanacaq.
Qeyd edək ki, “Gənclər Davamlı İnkişaf üçün” layihəsinin əsas məqsədi cəmiyyətdə aktiv vətəndaşlığın təmin olunması, gənclərin yumşaq bacarıqlarının gücləndirilməsi, region gənclərinin inkişafı istiqamətində təşəbbüslərin artması ilə ümumilikdə gənclər şəbəkəsinin inkişafına töhfə verməkdir.
Layihə çərçivəsində ilkin olaraq 23 şəhər və rayondan ümumilikdə 15 min gəncin əhatə olunması hədəflənib.
17-06-2022, 07:57
QHT-də yeni təyinat
İnsan Hüquqları və Qanunların Təbliği İB-də İctimaiyyətlə əlaqələr və mətbuat departamentinin rəhbəri təyin edilib
İyunun 11-də İnsan Hüquqları və Qanunların Təbliği İctimai Birliyininin Ümumi Yığıncağının qərarı ilə Röya İsrafilova qurumun İctimaiyyətlə əlaqələr və mətbuat departamentinin rəhbəri təyin edilib. Qərarda deyilir: “Röya İsrafilova İnsan Hüquqları və Qanunların Təbliği İctimai Birliyininin sədri yanında İctimaiyyətlə əlaqələr və mətbuat departamentinin rəhbəri təyin edilsin”.
Qeyd edək ki, Röya İsrafilova 1991-ci ildə Saatlı rayonunun Nərimankənd kəndində anadan olub. Orta təhsilini həmin kəndin Murad Mehbalıyev adına tam orta məktəbində, ali təhsilini isə Bakı Qızlar Universitetinin jurnalistika fakültəsində alıb.
2017-ci ilin sentyabr ayından AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxanasının İctimaiyyətlə əlaqələr və informasiya şöbəsində mütəxəssis olaraq çalışır. 2018-ci ildə Azərbaycan televiziyasında “MZ Production”nın layihəsi olan “Müasir Azərbaycan Gənci” proqramında, “Yeni Media”, “Qəbələ TV”, “Dialoq TV” və digər internet kanallarında çalışıb. 2019-cu ildə AzTV-nin nəzdində fəaliyyət göstərən “Teleradio Akademiyası”nda ixtisas təhsili alıb.
Hal-hazırda müxtəlif internet kanalları və media orqanları ilə əməkdaşlıq edir.
Subaydır.
16-06-2022, 23:19
Bullinqə qarşı mübarizə istiqamətində yeni layihəyə start verilir
Azərbaycan Gənclər Fondunun dəstəyi, “Sağlam Gəncliyə Doğru” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı, “İrəli” İctimai Birliyinin tərəfdaşlığı ilə “Stop or Stop it” layihəsinə start verilir.
“İrəli” İctimai Birliyinin Mətbuat xidmətindən butov.az-a məlumat verilib ki, layihə çərçivəsində qeydiyyat və müsahibə mərhələsini uğurla başa vurmuş 25 nəfər gənc bullinqlə mübarizə, fizioqnomika, şəxsiyyət kimi formalaşma, “təlimçilər üçün təlim”, “nifrət nitqinə yox” və digər mövzularda müxtəlif təlim sessiyalarına qatılacaqlar.
Həmçinin bildirilib ki, layihənin növbəti mərhələlərində gənclər öyrəndikləri bilik və təcrübələri təlim və görüş formatında digər gənclərlə bölüşəcəklər. Bullinq mövzusunun aktuallığını nəzərə alaraq layihənin həyata keçirilməsi nəticəsində gənclərin bu sahədə öz üzərində işləyərək təlimçi kimi formalaşması təmin ediləcək.
16-06-2022, 17:16
16-06-2022, 16:55
16-06-2022, 16:43
16-06-2022, 16:24
16-06-2022, 15:59
16-06-2022, 15:40
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!