29 yanvar 2022-ci ildə “ELGER” Elm-Tədris Mərkəzi Özbəkistanın Andijan və Türkiyənin Qars Dövlət Universitetinin təşkilatçılığı, Türkiyə Azərbaycan Qardaşlıq İctimai Birliyinin dəstəyi ilə “Şərqlə Qərb arasında türk dünyası” adlı XXII Beynəlxalq elmi simpozium keçirmişdir. Simpoziumun plenar iclası youtube kanalı ilə canlı yayınlanmış, plenar iclasdan sonra simpozium öz işini bölmələr üzrə davam etdirmişdir. Plenar iclası giriş sözü ilə açan Türkiyə Qars Universitetinin professoru İlkin Qulusoy iştirakçıları salamlayaraq simpoziumun təşkilinə dəstək göstərən Özbəkistanın Andijan Universitetinin əməkdaşlarına və Türkiyə Azərbaycan Qardaşlıq İctimai Birliyinin Səbail RT-nın sədri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Yeganə Qəhrəmanovaya təşəkkürünü bildirdi. Simpozium iştirakçılarını salamlayan Özbəkistanın Andijan Universitetinin doktoru Mahbuba Temirova və Atatürk Mərkəzinin direktoru,
millət vəkili akademik Nizami Cəfərov belə simpozimların gələcəkdə də keçirilməsinin vacibliyindən, türk dünyasının yaxınlaşması istiqamətində aparılan işlərdən danışdılar. Daha sonra plenar iclas məruzəçilərin çıxışları ilə davam etdi. BDU-nun dosenti, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Arzu Məmmədova “Türk dünyası dünəndən bu günə: tarixi retrospektivdə baxış” mövzusunda məruzəsində türk və Azərbaycan tarixinin əzəmətli səhifələrindən, türklərin bəşər mədəniyyətinə verdiyi töhfələrdən söz açdı. Daha sonra ADPU-nun dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, TAQ Səbail RT-nın sədri Yeganə Qəhrəmanova iştirakçıları həm öz adından, həm də Türkiyə-Azərbaycan Qardaşlıq İB adından salamlayaraq bugünkü beynəlxalq elmi simpoziumun bütün təşkilatçılarına, xüsusilə Türkiyə Qars Universitetinin professoru İlkin Qulusoya və Ellada xanıma öz dərin minnətdarlığımı bildirdi. Belə çoxtərəfli simpozium və elmi konfransların keçirilməsinin, onların mütəmadi xarakter daşımasının əhəmiyyətini vurğulayan Y.Qəhrəmanova bildirdi ki, bu cür tədbirlər türk dünyası alimlərini bir-birinə daha da yaxınlaşdırır, onların dünyagörüş və düşüncə tərzinin, ən əsası ilə elmi axtarışlarının lazımi səmtə yönəlməsinə təsir göstərir. Bu mənada TAQ İB dünyada gedən proseslər fonunda qaçılmaz zərurətə çevrilmiş türk birliyinin daha real və görünər xarakter alması, böyük Turana gedən yola dəstək və təkan vermək məqsədilə yaradılmışdır. Türkiyə Azərbaycan qardaşlığının nümunəsində bütövlükdə türk dünyasının sosial-iqtisadi, elmi-mədəni, idman və digər sahələrdə bir-birilə münasibətlərinin daha sıx və intensiv hala gəlməsinə nail olmaq, dünyanın ən qədim və ilkin mədəniyyəti olan türk mədəniyyətinə, türk tarixinə aid təhrif olunmuş tarixi-elmi faktların düzgün araşdırılması, bu istiqamətdə ayrı-ayrı türk cümhuriyyətlərində elm adamlarının apardığı işlərin əlaqələndirilməsi işinə dəstək olmaq məqsədi daşıyır. Ona görə belə elmi tədbirlərin təşkilinin əhəmiyyətini bir daha vurğulayır, həm Türkiyə, həm Özbəkistan, həm də Azərbaycan tərəfindən təşkilatçıların hər birinə dərin minnətdarlığımı bildirirəm.

Daha sonra Y.Qəhrəmanova dosent Arzu Məmmədovanın türk adı ilə bağlı sovet dövründə aparılan siyasi işlərə münasibətinə əlavə olaraq “türkdilli xalqlar” ifadəsinin siyasi məqsədlə ortaya atıldığını, bu ifadənin “türksoylu xalqlar” və ya “türk cümhuriyyətləri” ifadələri ilə əvəz edilməsinin vacibliyini bildirdi. O qeyd etdi ki, Türkiyə Azərbaycan arasındakı qardaşlıq münasibətləri hamıya məlumdur. 44 günlük Vətən müharibəmizdə isə bu qardaşlıq bir daha ən nümunəvi şəkildə isbat edilmişdir. Bir ictimai birlik kimi digər türk cümhuriyyətləri və xalqlarından da bir-birinə eyni münasibət və dəstəyi görmək arzusundayıq. Bu yaxınlarda sosial şəbəkələrdə gənc bir özbək jurnalistinin türk bilyinə, Qarabağı unutmamağa və unutdurmamağa yönəlmiş çağırışını, yəqin ki, çoxlarınız eşitmisiniz. Biz məhz bu birliyin arzusundayıq, türk dünyasının, türk düşüncə və amalının bütövləşməsi istiqamətində fəaliyyət göstəririk. Fürsətdən istifadə edib dəyərli akademikimiz Nizami Cəfərova da TAQ rəhbərliyi adından öz dərin təşəkkürümü bildirirəm. Onun uzun illərdən bəri türk dünyasının birliyi istiqamətində gördüyü əvəzsiz xidmətləri dəyərləndirməmək olmaz.
Dosent Yeganə Qəhrəmanova “Avesta”, Şumer və Orxon-Yenisey əlifbalarının mənşəyi və genetik bağlılığı” mövzusunda elmi məruzəsi ilə fikirlərini dinləyicilərə çatdırdı. O bildirdi ki, “Avesta” haqqında uzun müddətdən bəri formalaşan yanlış meyilləri təhlil etdikdə açıq-aydın məlum olur ki, bu qədim türk-Azərbaycan abidəsinə qarşı yönəlmiş qərəzli fikirlər bir tərəfdən abidənin yaşının azaldılması, abidənin dili və əlifbası haqqında yanlış məlumatların verilməsi, digər tərəfdənsə onu hörmətdən salan, həqiqətdən kənar, uydurma faktların əlavə edilməsi ilə bağlı olmuşdur.

Tədqiqatçılar şumer dili, “Avesta” və müasir Azərbaycan dili sözləri arasında müqayisələr aparmış, tamamilə məntiqli bir nəticə əldə etmişlər ki, bir zamanlar uydurulmuş “Pəhləvi dilinə yaxın “Avesta dili” heç zaman mövcud olmamışdır. “Avesta” abidəsi dedikdə söhbət “Pəhləvi dilinə yaxın” uydurma bir dildən yox, bu dilin öz sözlərindən gedir ki, həmin dilin sözləri də prototürkcə-protoazərbaycancadır. “Avesta”şünaslar onun yaradıcısı olan Zərdüştün məşhur Troya müharibəsindən azı 6000-7000 il əvvəl yaşadığını, bəzi tədqiqatçıların iddia etdiyi kimi, “Avesta”nın Şumerdən bəhrələndiyini yox, əksinə Şumer mədəniyyətinin məhz şifahi “Avesta” mərhələsinin görüşləri əsasında formalaşdığını təsdiq edirlər. Bu da onu göstərir ki, indiyə qədər “Avesta”nın cəmi 2500 il əvvələ aid olması, pəhləvi əlifbasına yaxın İran dillərinin birində yazılması haqqında fars tədqiqatçılarının uydurmaları məqsədli xarakter daşımış, abidəyə qardaşın bacısı, atanın qızı ilə evlənməsi kimi iyrənc əlavələr etməklə bir yandan onu gözdən salmağa çalışmış, digər tərəfdən də bu böyük abidənin əzəməti qarşısında tab gətirməyərək onu öz adlarına çıxmaqdan çəkinməmişlər. Əslində isə “Avesta”-Şumer-“Dədə Qorqud” ardıcıllığı elmi dəlillər və araşdırmalar əsasında sübut olunmuş, “Avesta”nın İran abidəsi deyil, ən qədim Azərbaycan-türk abidəsi olduğu öz isbatını tapmışdır.

Daha sonra plenar iclasın üçüncü məruzəçisi Azərbaycan Texniki Universitetinin dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, TAQ Səbail RT-nın elm, təhsil, mədəniyyət məsələləri üzrə sədr müavini Afaq Əsgərova iştirakçıları salamlayaraq TAQ İB-nin türk dünyasının birliyi, elm adamlarının bu birliyin daha da güclənməsində rolu məsələlərindən, türklərin tarix boyu qazandıqları uğurlardan, bu uğurların təbliğinin zəruriliyindən danışdı. Sonra Afaq Əsgərova “Türkiyə Azərbaycan ədəbiyyatında qardaşlıq mövzusu” adlı elmi məruzə ilə çıxış etdi.
Plenar iclasdan sonra simpozium öz işini bölmə iclasları ilə davam etdirdi.

Yanvarın 29-da Özbəkistanın Andijan Universitetinin evsahibliyi, Türkiyənin Qars Universiteti və Türkiyə-Azərbaycan Qardaşlıq İctimai Birliyinin birgə iştirakı ilə XXII Beynəlxalq Elmi Simpozium keçirildi. Yüksək səviyyədə təşkil olunmuş simpozimun plenar iclasını açıq elan edən Qars Universitetinin dosenti İlkin Qulusoy iştirakçıları salamlayaraq simpoziuma qatılan iştirakçılara minnətdarlığını bildirdi. Plenar iclasda Özbəkistandan olan təşkilatçı və Atatürk mərkəzinin direktoru, millət vəkili akademik Nizami Cəfərov simpoziumun keçirilməsinin əhəmiyyətini vurğulayaraq günümüzdə belə tədbirlərə xüsusi ehtiyac olduğumu bildirdilər. Daha sonra plenar iclasın əsas məruzəçiləri BDU-nun dosenti Arzu Məmmədova, ADPU-nun dosenti Yeganə Qəhrəmanova və ATU-nun dosenti Afaq Əsgərova məruzə ilə çıxış etdilər.

Yeganə Qəhrəmanova və Afaq Əsgərova məruzəyə başlamazdan əvvəl Türkiyə Azərbaycan Qardaşlıq İB-nin salamını iştirakçılara çatdırıb ümumtürk birliyinin təmin olunmasında alim və elm adamlarının düşüncə və məslək birliyinin əhəmiyyətini, indiyə qədər türk tarixi, elm və mədəniyyəti sahəsində məqsədli şəkildə ortaya atılan saxta fikirlərin araşdırılmasının vacibliyini vurğuladılar.
Youtube vasitəsi ilə canlı yayınlanan plenar iclasından sonra simpozium öz işini bölmələrdə davam etdirdi.

Bu yazını fars dilində bu gün səhər ABŞ-dan əslən Marağalı olan məşhur qəlb cərrahı dr.Şapur Ənsari vətənpərvər alimimiz Səməd Bayramzadəyə göndərmişdir. O da onu Azerbaycan Türkcəsinə çevirib redaksiyamıza göndərib. Saytımızın oxucularının da diqqətini çəkər deyə təqdim edirik:
İranda islahatçılara yaxınlığı ilə tanınan məşhur diplomat və İranlıların Səsi Partiyasının şura rəhbəri doktor Sadiq Xərazinin Təbriz şəhəri haqqında xatirələri:
"Cənab Seyid Məhəmməd Hatəminin prezidentliyi dövründə mən (Sadiq Xərazi) və cənab Hatəmi Davos Sammitinə getmişdik. Bilirsiniz ki, Davos Sammiti dünyanın ən mühüm iqtisadi sammitidir və bu sammitdə dünya dövlətlərinin yüksək siyasi və iqtisadi xadimləri iştirak edirlər.
Bizi bu görüşün kənarında nahara dəvət etdilər. Mənim oturduğum masada İspaniyanın Baş naziri və Microsoft-un prezidenti Bill Qeyts də daxil olmaqla, tanınmış siyasi, iqtisadi və elm xadimləri vardılar. Bill Qeyts və mən yanaşı oturmuşduq. Söhbət zamanı Bill Qeyts məndən soruşdu ki, hansı ölkədənəm.
Mən də cavab verdim ki, İrandanam.
O, mənim hansı şəhərdən olduğumu da soruşdu və mən də cavab verdim.
Bill Qeyts dedi: İranın bir şəhərdən başqa heç bir şəhərini tanımıram!
Soruşdum: O hansı şəhərdir?
Cavab verdi: Təbriz!

Bill Qeyts dedi: Mən Təbrizi yaxşı tanıyıram!
Mən çox təəccübləndim və ondan soruşdum: Necə, niyə Təbriz??
O da sualıma sualla cavab verdi: Görəsən, bu kiçik şəhər necədir?
Məni daha çox maraq bürüdü və yenə soruşdum: Niyə məhz Təbriz?
"Mən çox təəccüblənirəm", deyə Bill Qeyts sözünə davam etdi: Hazırda Microsoft şirkətində işləyən on yeddi, on səkkiz ən yaxşı dünya riyaziyyatçısı var ki, onların hamısı Təbrizdəndirlər! Bütün bu elm dahilərini yetişdirən bu şəhər görəsən, necə bir yerdir??!!
Bill Qeytsin bu maraqlı sözləri məni çox təəccübləndirdi!
Bəli, Təbriz torpağı dünya şöhrətli tarixçilər, alimlər və dahilər yetirib.
O gün gördüm ki, Bill Qeyts Təbriz qapısından İranı, hətta Yaxın Şərqi də tanıyır!
Mən də sizə təklif edirəm ki, bu qürurlu diyar üçün bir Təbrizşünaslıq mərkəzi yaradasınız və Təbriz ensiklopediyasını İslam dünyasına və İran sivilizasiyasına hədiyyə edəsiniz".

Mənim beş bacım vardı. Amma indiyədək nə qədər zəngin bir xəzinəyə sahib olduğumun fərqində deyildim. Böyük bacım Bahar ailə ömrümüzün ilk baharı oldu. Ata ocağımıza uşaq səsi, övlad nəfəsi gətirdi. Beş bacı, iki qardaşın böyüyü oldu. Bizlər böyüdükcə də o müdrikləşdi, yolumuzu aydınlatdı, bəzən taleyimizə işıq tutdu.


Bəs sən neylədin, ikinci bacım-Elmira?! Ailə sarayımızdan bir “kərpic” saldın. Həm də elə saldın ki, onu nə yerinə qoymaq, nə də yerini doldurmaq olar. Ata ocağından pərən-pərən düşmüş qardaş bacıların qürbətlərdə həyatın hər cür ağrı-acısına sinə gərib duruş gətirdiyi bir vaxtda qəfil gedişinlə qəddimizi əydin, hərəmizin ürəyində bir yara açdın. Elə bir yara ki, nə qaysaq bağlayar, nə sarğı tutar.
Sənin ölümünü heç ağlıma belə, gətirmirdim. Gizlicə arzulayırdım ki, döğmalarımın arasından birinci mən gedim və bu bir bəxtəvər gediş olsun. Bacılarım-Bahar, Elmira, Zeynəb, Əzizə, Nəzifə cənazəmin başında halay çəksin. Qardaşım Neyman el-obanın, dost-tanışın başsağlığını qəbul eləsin. Bacım oğlanları-Şahin, Əleyman, Asif, Əşrəf, Aydın, Ayaz, Kamal, Elçin, Əfranla Əfqan tabutumu qaldırsın, qızlarım isə anaları ilə arxamca baxsın. Gəray gözümə torpaq atsın. Beləcə dünyamızla urvatlı vidalaşım…

Amma sən ömrümün xəzanın gətirdin. Əlimi işdən, dizimi təpərdən, gözümü nurdan saldın. Vallah, sənin qədər mənə zülm eləyən olmadı. Hər səhər çayıma göz yaşı qatdın. Ürəyimin yaşamaq eşqini söndürdün. Çünki son vaxtlar ürəyimdən çox keçirdi ki, sizi başıma yığım, o illərə qayıdaq. Od -ocaqlı, yurd-yuvalı günlərimizi xatırlayaq. Çimənyurda, Musuyurduna yaylağa köçdüyümüzü, Meşəbaşına, Kövşənə binə düşdüyümüzü yada salaq. Yığdığınız kəkotunun, çaşırın, əvəliyin, zərisin, yemliyin, cacığın, talalardan topladığınız çiçəklərin ətrindən danışaq. Əksimizi dəryalara daşıyan ayna bulaqlarımızın axarına düşək, Kurud kəndimizin min cür nemətinin həsrətindən köks ötürək. Qış günləri soba üstünə döşədiyiniz kartofdan, bir az da mən şuluq eləyəndə əlinizə keçəni alıb qovarağımı götürməyinizdən deyib, gülək. Bir sözlə, o bəxtəvər- bacılı günlərimə qayıtmaq istəyirdim. Sən məni qabaqladın. Bizi məzarının başına yığdın. Burda peşman-peşman ağlar qoyduğun bacılarımın, balalarının, gəlinlərinin üzünə baxıram. Bilmirəm hansını ovudum, hansının göz yaşın silim…
İndiyə qədər məndən bir şey istəməyən Səriyyə bu gün qarşıma dikilib dayı, anamı ver,- deyir,-mən anamı istəyirəm! Çarəsizlikdən ona qoşulub ağlamaq, hönkürüb ürəyimi boşaltmaq istəyirəm. Amma sənin taleyin o qədər keşməkeşli, dərdlərin o qədər dözülməz olub ki, səni rahatlıqla ağlamaq olmur. Ağlamaq tutanda ürəyim az qalır yerindən çıxa…

Belə məqamlarda adamı dərdin əlindən xatirələr alır. Bizim də acılı-şirinli xatirələrimiz var. Elə lap sənin uşaq vaxtlarından, yaşıdlarınla “Çatı-çatı”, “Axsaq qıçı”, “Top çəmən”, “Beşdaş” oynadığın, oyununuz pozulanda qardaşın ölsün deyən qızlarla saçyolduya çıxdığın günləri xatırlayıram. Yeni ildə Bahar bacımla, Zeynəblə birlikdə bizə “Yolka” bəzəyərdiniz. O vaxtlar indiki kimi zənginlik olmadığından Ardıc ağacına pambıq dolayıb, konfet, şokolad asmaqla gözəlləşdirərdiniz. Neymanla ikimiz xəlvətcə şokolatı soyub içini yeyər, kağızını olduğu kimi asılı saxlayardıq. Bu əməlimizdən “Yolka”nı sökəndə xəbər tutardınız. Növbəti bayramda-“Novruz” ərəfəsində isə bizə səməni cücərdər, yumurta boyayardınız. Beləcə xoşbəxt günlərimiz gəlib keçərdi…

Bir-birindən şirin, bir-birindən əziz olan o günlər geridə qaldı. Böyüdün. Ailə qurdun, ana oldun. Elə bir ana ki, övladların üçün kömür külünə dönəcək qədər yandın. Sovet dövründə bizim tərəflərdə görünməmişdi ki, hansısa valideyn neçə günlük yola çıxıb əsgər yanına getsin. Sən onu da etdin. İki illik ayrılığa dözə bilmədin. 1987-89-cu illər arasında bibimiz oğlu Əbülfəti bələdçi götürüb, Sverdlovsk vilayətinə-Asifin xidmət elədiyi hərbi hissəyə gedərək çəkdiyin bala həsrətinə son qoydun.
Qəribədir ki, ikimiz də martın 20-də doğulmuşuq. Sən ikinci bacı, mən ikinci qardaşam və sən nədənsə həmişə düşünürdün ki, bizi bir-birimizə bağlayan nəsə var. O qədər ibadətə bağlanıb, axirətə köklənmişdin fikirləşirdim ki, ya bacım məni bir qardaşı istəyəcəyindən çox istəyir, ya da bu bir fanatizmdir. Ona görə də hər şeyi İlahi mühakiməyə verir. Amma 2021-ci ilin dekabrında sənin haqlılığına əmin oldum. Belə əmin oldum ki, məni bir anın içində öldürücü həyəcan bürüdü. O cür dəhşətli həyəcanı heç zaman hiss etməmişdim. Nə müharibə bölgəsində, nə də 1988-ci ildə valideynlərimizi Qafandan gətirərkən erməni quldurları üstümə silah çəkəndə. Sən demə məni həyəcan basanda sən haqqa yürüyüb aramızdakı o İlahi bağı qoparırmışsan.
Bəli qopardın, həm də hamı ilə bütün bağları qopardın. İndi əzizlərin, səni sevənlər, tanıyanlar, xətrini əziz tutanlar xəyalınla danışır, səni xatirələrlə anırlar. Qayının oğlu Bəylər onu qollarının üstündə necə layla çalıb yuxuya verdiyindən, Vüqar isə onu oğlanlarından heç ayırmadığından ürək dolusu danışır. Övladların ana qayğını, şəfqətli əl işlərini, güzəranınızın ağır vaxtlarında uşaqlara şərf, əlcək, corab, papaq, palto toxuduğun günləri yada salırlar. Sonbeşiyin Ayazın dostu-Şahinin isə xatirələri qurtarmaq bilmir. Gah qızı Nərgizə, gah ailəsinə, gah da özünə olan analıq münasibətindən söz açır:

“Elmira xala bambaşqa idi,- deyir. Ayazla mənə heç fərq qoymazdı. Hətta bəzən mənə daha çox ərk edər, ona demədiklərini mənə deyər, mənə ürək qızdırardı. Mən də onun qulluğunda anam qədər sevə-sevə durardım, buyruqlarını can-başla yerinə yetirərdim. Əlinin duzunu, bişirdiyi yeməklərin ləzzətini də süfrəsinə qonaq olan hər kəs bilir. Onun bişirdiyi şirniyyatları, pirojkiləri xoşladığımı bildiyindən hər gələndə, iki daşın arasında olsa belə, mənim üçün bir şey bişirər, evə də pay göndərərdi. Həm də bizə üç pay qoyurdu. Birin yoldaşıma, birin anama, birini də qaynanama. Elə bizimkilər də onu o ki var əzizləyirdilər. Çox həssas olduğu üçün çalışırdıq ki, bütün hərəkətlərimiz ürəyincə olsun. Elmira xalanın yeri bizim ailədə hələ çox görünəcək”.
Bacı, xatirələrinlə bağlı söhbətimizi can bacım, sirrim, sirdaşım bacım, zəhmətkeş, cəfakeş bacım, hamının dərdini öz içindən keçirən bacım, tənhalara bacılıq edən mərd bacım, kişi tinətli bacım, süfrəsi boş analara süfrə açan bacım, -deyə- qulaqlarıma çığlayan bir səs pozdu. Uşaqların yerbəyerdən qalxıb qucaqlayanda öyrəndim ki, o səs 40 illik iş yoldaşın, 50 illik sirdaşın, dərddaşın olan Gəncə xanımın səsidir. O da qara xəbərin qanadında gəlib, səfi pozulan bacılarımıza qoşuldu və onu sənin yerinə qoydum. Qoydum ki, yenə 5 bacım olsun. Sənin üçün darıxanda ona zəng eləyim. Elədim də. Səsimi eşidib, adımı duyanda Tamxil, sənə qurban olum,- dedi. Ətim ürpəşdi. İstədim qışqıram, haray çəkəm ki, bacılarım, daha mənə bacın qurban deməyin! Bacı qurbanlığı çox acıymış…
Mənim bacım- Elmira Ziyəddin qızı Hacıyeva Zəngəzur mahalının Kurud kəndində doğulmuşdu. Kənddəki 8 illik məktəbi bitirdikdən sonra ailə qurmuş, bir müddət sonra Rabitə Texnikumunda təhsilini davam etdirmişdir. Bundan sonrasını onun hər sirrinə bələd olan Gəncə bacımdan dinləyək:

“40 ilimiz birgə keçdiyinə görə, aramızda sabahın xeyir, gecən xeyirə sözü olmayıb. Mən 1971-ci ildən Sumqayıt şəhərində Mərkəzi poçtda işləyirdim. Elmira bacım da 1975-ci ildə gəldi. Mən onda briqadir işləyirdim, o da poçtalyon işinə düzəlmişdi. Bildiklərimi ona da öyrətdim. 5-6 ay poçtdaşıma şöbəsində işlədi. Texnikumu bitirəndən sonra əməliyyatçı işlədi. Daha sonra işinə məsuliyyətini və diplomunu nəzərə alıb onu o vaxtlar Stansiya Sumqayıt adlanan qəsəbədəki poçt şöbəsinə müdir təyin elədilər. Orda bir neçə il işlədikdən sonra 9-cu mikrorayonda böyük bir poçtçatdırma şöbəsi yaradıldı. Demək olar ki, şəhərin bütün poçtlarını, poçtalyonlarını ora birləşdirdilər. Bir növü mərkəzləşdirilmiş poçt oldu. Hardasa 150-dən artıq işçisi vardı. Elmira bacımı həmin poçta rəis təyin elədilər. Eyni vaxtda həm oxumaq, həm işləmək, həm də 5 uşaq böyütmək hünər istəyirdi. Belə ağır şəraitinə baxmayaraq çox məsuliyyətli, tələbkar, işinin öhdəsindən gələn idi. Verilən bütün tapşırıqları, iş öhdəliklərini vaxtlı-vaxtında yerinə yetirirdi. Yoldaş olduğumuz illər ərzində kiminsə ona işinə görə irad tutduğunu görmədim. Çünki o qüsurlu iş görməzdi. Sonra həmin şöbə iş prinsipinə, plan tapşırıqlarını ödəməkdə fərqləndiyinə, bir sözlə öncüllüyünə görə onu 1 saylı şöbə elan elədilər. Elə bacımız da pensiyaya çıxana qədər orda işlədi. 25 ildən sonra mən də onun müavini oldum.
Hansı şöbəki geri qalırdı, işləri yaxşı getmirdi bacımı ora göndərirdilər. Gedib 2-3 aya işləri qaydasına qoyub, şöbəni qabaqcıllar sırasına çıxarıb geri dönürdü. Belə gördüm mən onu. İşcilər arasında həmişə birinci olub. Əmək veteranı idi. Dəfələrlə mükafat, fəxri fərman almışdı. Deyim ki, təkcə işin nəticəsini fikirləşirdi yox, işçilərin də qayğısına qalan, kimin nə problemi olsa həll etməyə çalışan gözəl insan, cəfakeş ana idi. Uşaqlarının hamısı gözümün qabağında böyüyüb. Ürəklə deyə bilərəm ki, nə yaxşı xasiyyət varsa Elmira bacımda cəmlənmişdi. Bizim münasibətimiz işçi-müdir münasibəti deyildi. Biz sirdaş idik. Mənim 3 bacım var, onlarla bir o qədər sirdaş olub dərdləşə bilməmişəm. Onunla bütün dərdimizi, sirrimizi bölüşürdük. Ona çox isnişmişdim. Pensiyaya çıxıb işdən ayrılsaq da, bir- birimizdən ayrıla bilmirdik.
O, məni həmişə qoruyurdu. Ayaz Bakıya köçəndə onu da apardı. Ondan sonra görüşə bilmirdik. Bir dəfə 9-cu mikrorayondan əşyaların aparmağa gəlmişdi, mənə zəng elədi. Tez taksi tutub gəldim. Görüşdük, dərdləşdik. Neçə dəfə qapının kandarına çıxıb geri qayıtdım. Heç ayrıla bilmirdik. Bir-birimizə sarılıb ağlaşıb ayrıldıq. Bu son görüşümüz oldu. “Korona” bəlası çıxandan bəri, ancaq telefonla danışırdıq. Mənə deyirdi, heç yana getmə. Vaksin də vurdurmamısan, özünü qoru!
Can bacım, o, məni qorudu, mən onu qoruya bilmədim, qardaş, 50 illik xatirə danışmaqla bitən deyil. Konturun qurtarır. Bircə onu da deyim ki, səndən çox danışırdı. Səninlə nəfəs alırdı, deyirdi ürəyim Tamxilnən döyünür.

Bacı, mən daha çox dinləmək, ürəyinin döyüntülərini duymaq istəyirdim. Amma Gəncə bacım konturun bitər,- deyib ara verdi. Nə deyim? Bütün bacılar belədir. Hamınız qardaşların qəhrin çəkir, özünüzü qurban deyir, amma malına, puluna qıymırsınız.
Xatirələri dinləyə-dinləyə 45 il əvvələ getdim. Hərbi komissarlıqdan çağırış vərəqəsi gəlmişdi. Bir neçə gündən sonra əsgər gedəcəkdim. Anam hazırlıq görürdü, mən yatırdım. Elə təzə yuxuya getmişdim ki, üzümə damcı düşdü. Gözümü açanda gördüm Elmira başımın üstündə durub ağlayır. Onda bir az arıq, çəlimsiz idim. Həmin il məni xidmətə aparmadılar. Sən demə, Elmira atama yalvarıb ki, komissarlığa get, onu heç olmasa bircə il saxlat, bir az muğayat olaq, ətə-qana dolsun!
45 il sonra dumanlı, çiskinli havada bacımı torpağa tapşırıb evə gəlmişdim. Təsvir edə bilməyəcəyim duyğularla, əzgin vəziyyətdə çarpayıya uzandım. Gördüm yenə bacım başımın üstündədir, amma bu dəfə ağlamırdı. Gözlərimi sığallayırdı. Bir xeyli sığal çəkəndən sonra gözümü açdım. Ətrafa baxdım, kimsə gözə dəymirdi…
Elmira, o gündən xəyalın əlimdən tutub məni gəzdirir. Hara getsəm gözümün önündəsən. Baxdığım hər yer, gördüyüm hər şey səni xatırladır. Geyindiyin paltarın heç birinin rəngi yadımda deyil. Səni hər yerdə ağ geyimdə görürəm. Bəlkə havalanmışam, bəlkə dəli olmuşam, bilmirəm. Onu bilirəm ki, dekabrın 22-dən sonra ilk dəfə yanvarın 22-də başımı qaldırıb göy üzünə baxdım. Bircə ulduz görünürdü. O da səni xatırlatdı, sənin kimi ağ geyimdə bərq vurur, göy üzündə cilvələnirdi. Baxmaqdan doymadım. Gözlərimin dəryasında qərq olunca baxdım. Və uşaqlar nəvələrin Billurla Elmiranı inandırdıqları kimi, mən də özümü inandırdım. İnandırdım ki, o göy üzündə gördüyüm sənsən…

Bacı, hər bahar gələndə, hər torpaq oyananda, hər “Novruz” yaxınlaşanda qəbir ziyarətinə gedirdim. Nakam qardaşı ilə həddi buluğa çatmamış balalarını başına yığan atamın ziyarətinə. Baxırdım ki, məndən qabaq biri gəlib. Qarayaşlı Şərəfxanımın, 3 yaşına çatmamış haqqa qanadlanan Məshətimin qəbri üstünə bayram səmənisi qoyub, ətrafını qərənfillərlə bəzəyib. O, sən idin. Gəlişindən, gedişindən bilirdim. Nə mən deyirdim, nə də sən eşitdirirdin. Hər kəs bildiyini özündə saxlayırdı. Budur, yenə “Novruz” yaxınlaşır, yolunu gözləyirlər, yəqinki bu dəfə gələ bilməyəcəksən. Amma əminəm ki, ruhun gələcək, nə vaxt gəldiyini, necə gəlib getdiyini bilən olmayacaq. Mənimlə halallaşmağa gəldiyin kimi…
Son gəlişin çox həzin, çox hüznlü idi. Ağrıdığın üçün heç maskanı da çıxarmadın. Danışmaq da istəmirdin. Həmişə sənə pay qoyanda hay-həşir qoparırdın, bir çöpümüzü, belə, aparmağa qıymırdın. Amma bu dəfə Allah verəndən nə qoydularsa dillənmədin, götürdün. Gedəndə də Allah gözümü kəsməsin,- dedin. Qal dedim,- səhər səni həkimə aparım. Qalmadın. Həmişə səni darvazadan özüm yola salırdım. Bu dəfə getməyini istəmirdim, deyə-qüssə məni basmışdı. Dalınca çıxa bilmədim. Uşaqlar yola saldı və bu son gedişin oldu. Xəstəxanaya getdin. Nigaran olanlara deyirdim,- Elmira mənimlə halallaşmadan getməz, siz narahat olmayın! Amma sonradan anladım ki, sən o gün xəstə halınla elə mənimlə halallaşmağa gəlibmişsən. Payımız da axır payın olduğu üçün xətrimizə dəyməmisən…
Oturub şəkillərinə baxırdım. Həmidənin toyunda qoluma girib çəkdirdiyin son şəkildə o qədər bəxtəvər görünürsən ki. Kaş mən yanında olanda nə qədər bəxtəvər olduğunu sağlığında bilərdim. Bilsəydim səndən heç ayrılmazdım…

Bacı, mənsiz keçən ağır günlərində yanında ola bilmədiyim üçün məni bağışla! Onsuz da özüm bağışlaya bilməyəcəyəm, heç olmasa sən bağışla!
Sən məni bağışla, qurbanın olum,
Dar gündə yanında ola bilmədim.
Səndən əsirgədim, qırılsın qolum,
Qolumu boynuna sala bilmədim.

Qocalmamış tor ələndi gözümə,
Titrəyir əllərim, baxmır sözümə.
Sən gedəndən yer tapmıram özümə,
Bir yer elə gələcəyəm yanına.

Cismimdə canım yox, ruhum da uçub,
Gecələr yatmıram, yuxum da qaçıb.
Qırx günün içində dərdim dil açıb,
Fikir verən yoxdu ah-fəğanına.

Göz yaşımla xatirəni yazıram,
Misra-misra məzarımı qazıram.
Ağ kəfəndə görüşünə hazıram,
Qıyarsanmı Tamxil qıya canına?!
Bilirsən könlümə nə düşüb? İstəyirəm Kurutda-ata evimizdə olaq. Mən nadinclik eliyəm, sən də odun sobasının qırağından maşanı götürüb məni gözdən itənə qədər qovasan. Amma qayıdanda səni evimizdə görəm…
Bacı, bilirəm, ruhun da mənimlədir. Ona görə sənə bir sirr verəcəm. İlk rekviyemi Sumqayıtdakı “Uşaq məzarlığı”nda yazmışdım. Deyəsən mənə yazı qabiliyyəti verənə xoş getməmişdi. İki körpə balamı əlimdən aldı. Sonra əzizlərimi, dostlarımı aldı, mən yenə yazdım. Axırda məni cəzalandırmaq üçün səni əlimdən aldı. Budur, yenə Sumqayıt məzarlığındayam. Bu dəfə səninlə təkbətək, baş-başa. Elə burdaca sənə bir söz verirəm, daha rekviyem yazmayacağam…

Sonuncu sözümü də deyim biləsən ki, sənə görə yüzlərlə bəlkə də minlərlə dost-tanışım, əqidədaşım, el-oba adamı, Bütöv Azərbaycan sevdalısı dərdimə şərik olub. Üzbəüz, telefonla, qəzet, social şəbəkə vasitəsilə mənə başsağlığı verib, səbr diləyiblər. Onlardan bircəsinin adın şəkəcəm, Əntiqənin. Məni özünə qardaş sayan Əntiqə Rəşid bircə kəlmə dedi. Dedi qardaş, “keşkə” Allah sənə o dərdi verməyəydi.
Bacı, bu “keşkə”nin ifadə tərzi mənə madar qardaşını faciəli şəkildə itirmiş bir bacının fəryadı, naləsi kimi gəldi. Heç deyə bilmədim ki, bəli, kaş ki, Allah heç birimizə bu dərdi verməyəydi. Bu dərddən bitməyən həsrət doğur.

Həsrətlə: qardaşın
Tamxil Ziyəddinoğlu

P.S. Fürsətdən istifadə edib dərdimizə şərik olan, bizə başsağlığı verib, səbr diləyən hər kəsə ailəmiz adından minnətdarlığımızı bildiririk. Hər birinizə xeyir işlər arzulayırıq!

Təbrizdə Yaqub Sadiq Camalinin quruluşunda “Koroğlu” tamaşasının afişası asılıb.

"Təbriz-e Bidar" (Oyaq Təbriz) saytının məlumatına görə, "Koroğlu" tamaşasının yazıçısı və rejissoru Yaqub Sadiq Camali media nümayəndələri ilə keçirdiyi mətbuat konfransında deyib: "Bu tamaşa 2000-ci ildə Təbrizdə tanınmış sənətkarların iştirakı ilə səhnəyə qoyuldu və tamaşaçılar tərəfindən böyük maraq və o dərəcədə rəğbətlə qarşılandı ki, səhnədə 58 dəfə ifa edildi".
Bu tamaşanın Naxçıvan Muxtar Respublikasında və Türkiyədə səhnəyə qoyulmasına toxunan Sadiq Camali bildirdi ki, həmin ildə Koroğlu tamaşası Təbrizi ölkənin teatr sahəsində ən populyar şəhərinə çevirdi.
"Koroğlu" tamaşasının müəllifi müsahibəsində əlavə olaraq dedi: “İllər keçəndən sonra biz hiss etdik ki, tamaşanın yenidən nümayişi üçün məkan hazırdır və onu səhnəyə çıxara bilərik”.
O, daha sonra qeyd etdi: "Təbrizdə teatr tamaşaları üçün böyük ixtisaslaşdırılmış zal yoxdur.
İranda teatr iki ilə yaxın idi ki, bağlanmışdı. Teatr və musiqi nümayiş edilən salonlarında bütün sağlamlıq protokollarına əməl olunur, çünki bütün yaxınlarımızın sağlamlığı bizim əsas prioritetimizdir".
"Koroğlu" tamaşasının aktyorlarından Camal Saqinejad bunu belə izah edib: "Korona olmasaydı, məncə, bu tamaşa 3-4 ay səhnədə olacaqdı. Ümid edirik ki, media yenə bizə kömək edəcək ki, insanlar yenə də əsəri yaxşı qarşılasınlar”.
"Koroğlu" tamaşasının xoreoqrafı Pedram Nazer Ədl deyib: “Bu tamaşada biz Azərbaycan xalqına Azərbaycanın tarixini və mədəniyyətini göstərəcəyik. Gözəl milli musiqi, rəqs və məharətli aktyor hərəkətlərindən istifadə etməklə səhnəyə yaxşı bir tamaşa gətirəcəyik".
Rejissorun müşaviri Səidə Hamed sözünə belə davam edib: “Bir çox problemlərə baxmayaraq, biz komanda olaraq 120 tamaşa səhnələşdirə bildik və ümid edirik ki, bu tamaşa ilə mədəniyyətimizi gənc nəslə ötürə biləcəyik”.
Tamaşanın bəstəkarı Qulamrza Mirzəzadə bildirmişdir: Musiqinin hərəkət və rəqsləri tamaşa ilə uzlaşdırılaraq əvvəlki tamaşaya nisbətən yenilənmiş və Koroğlunun musiqisini ifa edərkən biz də tardan, qara neydən, qarmondan bəhrələnmişik".
Tamaşanın digər aktyorlarından Solmaz Haşimi sonda dedi: “Bir neçə ildən sonra professorların və dostların köməyi ilə bu möhtəşəm əsəri səhnəyə çıxara bildik”.

“Koroğlu” tamaşası yanvar ayının 27-dən fevralın 19-a kimi Təbrizin "29 Bəhmən" Mədəniyyət-Bədii Kompleksində səhnəyə qoyulacaq.

Azərbaycanda son sutkada koronavirus (COVID-19) əleyhinə vurulan peyvəndlərin sayı açıqlanıb.

Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan verilən məlumata görə, bir gündə 30 887 vaksin vurulub.

Belə ki, bir gündə birinci mərhələ üzrə vaksinasiya olunanların sayı 2 503, ikinci mərhələ üzrə vaksinasiya olunanların sayı 2 065, buster doza üzrə vaksinasiya olunanların sayı isə 26 319 nəfərdir.

Ölkədə vurulan vaksinlərin ümumi sayı 11 936 475, birinci mərhələ üzrə vaksinasiya olunanların ümumi sayı 5 225 069, ikinci mərhələ üzrə vaksinasiya olunanların sayı 4 738 970, buster doza üzrə vaksinasiya olunanların sayı isə 1 972 436 təşkil edir.

Bütöv.az

Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin sabiq rəisi Zakir Sultanovun cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi başa çatıb.

Bütöv.az APA-ya istinadən xəbər verir ki, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Zeynal Ağayevin sədrliyi ilə keçirilən prosesdə təqsirləndirilən şəxsin vəkili Cavanşir Süleymanov müdafiə çıxışı edib.

Vəkil müvəkkili barəsində hökm qəbul olunarkən onun səmimi peşmanlığı, cinayət otaqlarının ifşa olunmasına kömək göstərməsi və 5 milyon 338 min 615 manat məbləğində dəymiş ziyanın tam ödənilməsini yüngülləşdirici hal kimi nəzərə atmağı təklif edib.

Müdafiəçi qeyd edib ki, bu miqdarda vurulmuş ziyanın tam ödənilməsi Azərbaycanda ilk haldır:
" Dövlət ittihamçısı 12 il azadlıqdan məhrum edilməsini istəyib.Belə alınır ki, dövlətə dəymiş ziyanın ödənilməsi təşviq edilmir, əksinə cəzalandırılır və qanun bu hissədə əməl olunmur, bu isə qanunvericinin göstərişlərini və hüquq-mühafizə orqanlarının onlara əsaslanan iddialarını inamını pozur. Əgər Z. Sultanov yüngülləşdirici hallar nəzərə alınmadan aldadılıb məhkum olunsa, dövlətə nə faydası olacaq və bu, başqalarına necə örnək olacaq?
Bundan başqa Z.Sultanovun büdcəyə ziyanın əlavə ödəməsi barədə vəsatətinə baxmağınızı xahiş edirəm.Qeyd olunanları nəzərə alaraq, Sizdən xahiş edirəm ki, Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 62 və 70-ci maddəsinin müddəalarını Z. Sultanova tətbiq edəsiniz və cəzanın şərti olaraq tətbiq edilməsi barədə qərar çıxarasınız."
Təqsirləndirlilən şəxsin digər vəkili Vüqar Babayev də eyni məzmunlu çıxış edib.

Prosesdə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən məhkəməyə göndərilən məktub elan olunub. Məktubda bildirilib ki, cinayət işi üzrə dəymiş ziyan ödənilib və onların əlavə iddiası yoxdur.
Zakir Sultanov məhkəmədki son sözündə hakimlərdən humanist hökm etməyi xahiş edib.

Prosesdə hökm oxunub. Hökmə əsasən Z. Sultanov cəzasını ciddi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsində çəkməklə 11 il azadlıqdan məhrum edilib.

Qeyd olunub ki, Yapı Kredit Bankda olan 600 min avro və üzərinə həbs qoyulmuş sikkələr və digər qızıl-zinət əşyaları dövlət müfünə müsadirə olunmalıdır.

Xatırladaq ki, prokuror Zakir Sultanova 12 il həbs cəzası istəmişdi.

Sabunçu Rayon Polis İdarəsinin 12-ci Polis Şöbəsinin əməkdaşlarının daxil olmuş əməliyyat məlumatı əsasında həyata keçirdikləri tədbir nəticəsində üzərində qanunsuz olaraq odlu silah-sursat gəzdirən şəxs saxlanılıb.

Bu barədə Daxili İşlər Nazirliyi məlumat yayıb.

Belə ki, Şöbəyə paytaxt sakini, əvvəllər məhkum edilmiş Abuzər Abuzərovda silah olması və satmaq istəməsi barədə əməliyyat məlumatı daxil olub. Həmin şəxs odlu silahı 7000 manata satmaq istəyən zaman saxlanılıb. Onun üzərinə baxış keçirilərkən 1 ədəd “Kalaşnikov” markalı avtomat, 60 ədəd patron və həmin silaha məxsus daraq aşkar edilərək götürülüb. Abuzər Abuzərov “Kalaşnikov” markalı odlu silahı bir müddət əvvəl əldə etdiyini, lakin polisə təhvil verməyərək özündə saxladığını bildirib.

Sabunçu Rayon Polis İdarəsinin 12-ci Polis Şöbəsinin əməkdaşlarının həyata keçirdikləri digər bir əməliyyat nəticəsində isə Balaxanı qəsəbəsində evlərdən silsilə oğurluqlar edən şəxs saxlanılıb. Əməliyyat zamanı paytaxt sakini Əli Əliyev tutularaq istintaqa təqdim edilib. Araşdırma nəticəsində onun Sabunçu rayonunun kənd və qəsəbələrində ümumilikdə 20-yə yaxın evdən oğurluq etdiyi müəyyən edilib. Həmçinin Əli Əliyev saxlanılan zaman ondan narkotik vasitə olan heroin də aşkar edilib.

Hər iki faktla bağlı 12-ci Polis Şöbəsində toplanan materiallar Sabunçu Rayon Polis İdarəsinin İstintaq Şöbəsinə göndərilib. Saxlanılan şəxslərin ətraflarında əməliyyat-istintaq tədbirləri davam etdirilir.



Bütöv.az

Abşeron Rayon Polis İdarəsinin Narkotiklərlə Mübarizə Bölməsinin əməkdaşlarının həyata keçirdikləri əməliyyat-axtarış tədbiri nəticəsində rayonun Xırdalan şəhərində narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə məşğul olan beş nəfər saxlanılıb.

Bu barədə Daxili İşlər Nazirliyi məlumat yayıb.

Əməliyyat zamanı Xırdalan şəhərində yaşayan əvvəllər məhkum olunmuş Sehranə İsgəndərova, Cəmilə Musayeva, Heydər Abbasov, Rəşad Əliyev və Cavid Qurbanov saxlanılıblar.

Araşdırma nəticəsində müəyyən edilib ki, Sehranə İsgəndərova Xırdalan şəhərində narkotik vasitələrin satışı ilə məşğul olan şəxs olub. O, xaricdə yaşayan narkotacirlərdən biri ilə sosial şəbəkələr vasitəsi ilə əlaqə yaradaraq onun ölkə ərazisinə göndərdiyi külli miqdarda heroini Abşeron rayonu ərazisində qəbul edib.

Qadın ifadəsində sosial şəbəkələrdə tanış olduğu xarici ölkə vətəndaşı olan narkotacirin yalan vədlərinə aldandığını deyib.

Daha sonra Sehranə İsgəndərova adları çəkilən şəxslərdən ibarət narkoşəbəkə quraraq Abşeron rayonunda narkotik vasitələrin satışını təşkil edib. Onun Xırdalan şəhərində yerləşən evinə və üzərinə baxış zamanı 2 kiloqram 700 qram heroin və psixotrop maddə metamfetamin aşkar edilib.

Qeyd edək ki, Sehranə İsgəndərovanın yaşadığı evdə narkotik vasitə aludəçiləri üçün tiryəkxana təşkil etdiyi də müəyyən edilib.

Abşeron Rayon Polis İdarəsinin Saray Polis Bölməsinin əməkdaşlarının daxil olmuş əməliyyat məlumatı əsasında həyata keçirdikləri digər tədbir nəticəsində isə Novxanı qəsəbəsində narkotik vasitələrin satışı ilə məşğul olan Vüqar Həsənov saxlanılıb. Onun üzərinə baxış zamanı 9 büküm ümumi çəkisi 50 qram olan heroin və narkotik vasitələrin satışında istifadə etdiyi elektron tərəzi aşkar olunub. Vüqar Həsənovun ətrafında aparılan araşdırmalar zamanı onun Novxanı qəsəbəsində əsasən gənclər və yeniyetmələr arasında narkotik vasitələrin təbliği ilə məşğul olduğu müəyyən edilib.

Faktla bağlı Vüqar Həsənov barəsində Saray Polis Bölməsində toplanan materiallar Abşeron Rayon Polis İdarəsinin İstintaq Şöbəsinə göndərilib.

Sonuncu əməliyyatlar zamanı saxlanılan şəxslərin ətrafında əməliyyat-istintaq tədbirləri davam etdirilir. Narkotik vasitələrin Abşeron rayonu ərazisində qanunsuz dövriyyəsinin qarşısının alınması və bu şəxslərin daxil olduğu şəbəkənin digər üzvlərinin aşkar olunması istiqamətində əməliyyat-axtarış tədbirləri davam etdirilir.



Bütöv.az

Tanınmış mədəniyyət işçisi, teatr xadimi Şaiq Səfərov vəfat edib.

Bu barədə sosial şəbəkələrdə məlumat yayılıb.

Bildirilib ki, Şaiq Səfərov yanvarın 27-də 67 yaşında vəfat edib.

O, müxtəlif illərdə Azərbaycan Teatr Treninq Mərkəzinin direktoru, Akademik Milli Dram Teatrının bədii hissəsinin rəhbəri, Mədəniyyət Nazirliyində sektor müdiri kimi çalışıb.

Bütöv.az