İranın paytaxtının köçürülməsi yenidən gündəmə gəlib

İranın paytaxtının Tehran şəhərindən köçürülməsi məsələsi yenidən gündəmə gəlib.
İran hökumətinin sözçüsü Fatma Mühaciraninin bununla bağlı bir neçə gün öncə verdiyi aşıqlama ölkədə geniş rezonans doğurub.
Nəticədə Fatma Mühaciraninin bu gün yenidən jurnalistlərə açıqlama verməyə məcbur olaraq, onun adından yayılan məlumatı təkzib edib. O, paytaxtın Mehran şəhərinə köçürüləcəyi ilə bağlı iddialara münasibət bildirib.
"Mən paytaxtın Mehrana köçürüləcəyini deməmişdim, yalnız iki şuranın yaradıldığını bildirmişəm. Bu şuralardan biri mövcud paytaxtın problemlərini, digəri isə dəniz yönümlü iqtisadiyyatın problemlərini - xüsusilə Mehrandakı güclü tərəfləri araşdırır. Bu açıqlamalardan paytaxtın Mehrana köçürüləcəyi qənaətinə gəlmək olmaz”, - deyə F.Mühacirani jurnalistləri qınayıb.
Hökumət sözçüsü daha sonra əlavə edib: "Bu açıqlamalar yalnız araşdırmanın davam etdiyini göstərir. Əvvəllər də qeyd etdiyim kimi, bu məsələ ilə bağlı universitetlərin, ekspertlərin və elitanın fikirlərini eşitməyə hazırıq".
F.Mühacirani hazırkı paytaxtın məhdud yaşayış sahələrinə malik olduğuna işarə edərək, vurğulayıb:
"Bunlara su problemi və Əlborz dağ silsiləsinin vəziyyəti kimi məsələlər daxildir. Dağların bəzi yerlərində demək olar ki, zirvəsinə qədər evlər tikilib.
Paytaxtın köçürülməsi məsələsinin köhnə məsələ olduğunu xatırladan Mühacirani, təxminən 30 ildir bu mövzuda araşdırmalar aparıldığını bildirərək, "dünyada bu mövzuda müxtəlif təcrübələr var. Lakin mənim açıqlamalarımdan çıxarıılan nəticələr doğru deyil”.

Qarabağın işğalına son qoyulması sülhün təmini üçün çox əhəmiyyətli idi

Qarabağın işğalına son verilməsi həqiqətən də bölgədəki davamlı sülhün təmini baxımından inanılmaz dərəcədə əhəmiyyətli bir mərhələ idi. Artıq bölgədə yaranan sülhün davamlı hala gətirilməsi, rəsmi hal alması vacibdir. Qafqazda son 100 ildə qeyri-sabitliyin hökm sürməsi heç birimizin lehinə olmadı. İndiki sabitliyi davam etdirmək mümkündür və bunun üçün tarixi fürsət yaranıb.
Bu sözləri Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan AZƏRTAC-ın sualını cavablandırarkən bildirib.
”Prezident İlham Əliyevin bu baxımdan qərarlı liderliyini təqdir edirik. Azərbaycan Prezidentinin həm ölkəsini, həm də bölgəni inkişaf etdirmək baxımından atmaq istədiyi addımlar mühüm əhəmiyyət daşıyır”, - deyən nazir bölgədə davamlı sülh istiqamətində artıq imzaların atılması üçün qalan bir neçə maddənin də tamamlanmasının lazım olduğunu bildirib və bu il bunun başa çatacağına ümid etdiyini deyib.

ABŞ-dəki yanğına görə 1 nəfər tutuldu

Los-Anceles polisi bölgədə baş verən meşə yanğınlarının insan müdaxiləsi nəticəsində başladığını düşünür.
Bu barədə polisin yüksək rütbəli zabiti "Sean Deans News Nation"a bildirib.
Onun sözlərinə görə bir nəfər bu şübhə ilə saxlanılıb.
Qeyd edək ki, Kennett hazırda Kaliforniyada yanan beş ərazidən biridir. bölgə prokuroru Nathan Hochman deyib ki, yanğın törədəni ömürlük həbs cəzası gözləyir.

36 yaşlı hakim qəfil dünyasını dəyişdi

Qax Rayon Məhkəməsinin hakimi qəfil vəfat edib.
Məhkəmə hakimi 1989-cu il təvəllüdlü Kərimov Taleh Etibar oğlu bu gün səhər saatlarında dünyasını dəyişib.
Bildirilib ki, T.Kərimovun səhhəti yaşadığı evdə pisləşib. Hadisə yerinə həkim briqadası çağırılsa da, onun həyatını xilas etmək mümkün olmayıb.
Qeyd edək ki, Mingəçevir şəhər sakini olan T.Kərimov ötən ilin may ayında Qax Rayon Məhkəməsinin hakimi vəzifəsinə təyin olunmuşdu.

Bir kəndin əhvalatı
(Esse)
Seyidlər kimdir?
Seyid ərəb sözü olub, əfəndi, rəis, öndər mənasını verir.
Həzrəti Məhəmmədin (s.a.v.) kiçik nəvəsi Həzrəti Hüseyn və onun nəslindən gələnlərə seyid deyilir. Həzrəti Məhəmmədin nəsli qızı Həzrəti Fatimə ilə çoxaldı. Həzrəti Həsən və Həzrəti Hüseyn Həzrəti Fatimə ilə Həzrəti Əlinin oğullarıdır. Həzrəti Həsənin nəslindən gələnlərə şərif deyilir. Seyid ilə şəriflərə peyğəmbərimizin uşaqları mənasına gələn “Övladi-Rəsul” deyilir.
Peyğəmbər əfəndimiz cümə gününə “günlərin seyidi”, Həzrəti Həsən və Həzrəti Hüseynə “Cənnət gənclərinin seyidləri” adını vermişdir.
İslam dövlətlərində həmin dövrlərdə peyğəmbərimizin nəslindən gələnlərə böyük hörmət göstərilirdi. Osmanlı sultanlarının şərif və seyidlərə xüsusi sevgi və hörmətləri vardı. Belə ki, Türkiyədə seyid və şəriflərin işlərinə baxan ayrı təşkilat vardı. Onların haqları qorunurdu. Onlara layiq olmayan işlərdə işləmələrinə, bu nəsildən olan qadınların başqa nəsillərlə evlənmələrinə icazə verilmirdi.
Şəriflər başlarına ağ sarğı, seyidlər isə yaşıl sarğı sarıyırdılar. Bununla onları tanımaq mümkün olurdu.
Seyid və şəriflərin rahat yaşamaları üçün hər cürə xidmət göstərilirdi. Onlar vergilərdən azad olunmuşdular. Onlara dövlət təqaüd verirdi. Onları əsgərliyə aparmırdılar. Mərasimlərdə onlar dövlət adamlarından qabaqda gedirdilər. Onların etdiyi dualar məqbul sayılırdı.
“Əhli-Beyt” Həzrəti Peyğəmbərimizin ailəsi və onun nəsilləri mənasına gəlir. Müsəlmanların nəzərində “Əhli-Beytə” aid olanlar müstəsna bir mövqeyə sahib olmuşlar. Onları sayıb-sevmək vacib bir iş kimi qəbul olunmuşdur.
Kərbəlada olan hadisələrdən sonra sağ qalmış Zeynalabidin əvvəlcə Şama gəlir. Sonra Mədinəyə gedir. Bir müddətdən sonra bəzi seyidlər Bağdada gedirlər. Bəziləri isə Şam şəhərində qalırlar. Seyidlərin hörmətə sahib olmaları hakim dairələrin xoşuna gəlmirdi. Onlar fikirləşirdilər ki, seyidlər güclənər, hakimiyyəti ələ ala bilərlər. Onların Bağdadda qalması üçün əngəllər törədilirdi. Bu məqsədlə onların bir hissəsi Xorasana köçür, bir hissəsi isə Türkiyəyə pənah aparır.
Afurca seyidlər məskənidir
Çox gözəl mənzərəsi var kəndimizin. Uca Allah öz qadir əllərilə yaratmışdır kəndimizdəki bu mənzərələri. Kəndin girəcəyindəki məşhur “Təngə dərəsi” xüsusi gözəlliyi ilə insanı valeh edir. Kəndin yuxarısındakı Ağ qaya, Qilit yaylağı necə də möhtəşəm görünür! Qilit yaylağında olan qırx dənə bulağın suyu bir-birinə qarışıb axır, Qırmızı qayanın üstündən tökülərək şəlalə əmələ gətirmişdir. Bu şəlaləyə babalarımız “Suatan” adı vermişlər. Yetmiş beş metr hündürlükdən tökülən bu şəlalə hamını valeh edir.
“Afurca” adının mənası hündürlükdən tökülən su deməkdir. Kənd payız fəslində daha gözəl görünür. Kəndin evləri yaşıllıqlara qərq olmuşdur. Dağların başına elə bil ağaclardan çələng hörülüb. Payızda isə bu yaşıllıqlar sarı, qırmızı, bənövşəyi, mavi, çəhrayı rənglərlə əvəz olunur. Kənd rəngbərəng dona bürünür.
Kəndin aşağısından axan Vəlvələ çayı yaz yağışları yağanda aşıb-daşır, qabağına çıxan hər şeyi – ağacları, iri daşları götürüb aparır. Şəlalənin suyu da Vəlvələ çayına qarışır.
“Təngə” adının mənası dar yer deməkdir. Keçmiş zamanlarda buradan keçməyə yol yox idi. Adamlar bu dağdan o tərəfə piyada, suyun içi ilə, çayın axınına qarşı keçərək gedirdilər. Gediş-gəliş olduqca çətin idi. Çox sonralar – Sovet höküməti dövründə dağ çapılaraq yol salınmışdır. Dağın olduqca gözəl görünüşü var. Sal daşlardan “hörülmüş” bu dağ elə bil ki, iki laya ayrılıb. Sağ və sol tərəflərdə çox hündür qayalar var, onlar xüsusi, əzəmətli görünüşü ilə ilk baxışda insanları qorxutsa da, sonradan buna öyrəşirlər. Təngə dağından salınan yol Afurca kəndinin qabaq tərəfindən keçərək Qonaqkənd qəsəbəsinə və ətraf kəndlərə gedir. Bu yol ilə Şamaxı rayonuna da getmək mümkündür. Kəndin aşağı tərəfində nisbətən düz, geniş bir yerdə iki türbə vardır. Burada bizim seyid babalarımız basdırılıb. Sonradan qəbirlər üzərində türbələr tikilmişdir.
Afurca kəndi qədim zamanlardan müqəddəs kənd sayılmışdır və bu gün də öz müqəddəsliyini qoruyub saxlayır. Əhalisi isə hörmət sahibi olmuşlar.
Yadımdadır, hələ uşaq ikən görürdüm ki, yoldan keçən adamlar maşınlarını saxlayıb üzlərini kəndə tərəf tutur, babalarımıza salam verir, dua oxuyur, sonra yollarına davam edirdilər. İşi çətinə düşənlər, sağlamlığı zəif olanlar bura ziyarətə gəlir, babalarımızdan kömək istəyir, öz arzularına çatırlar.
Sovet dövləti qurulanda Afurcanın əhalisi sıxışdırılmış, ruhanilər sürgünə göndərilmişlər. Kəndin məscidi sökülmüş, onun daşları ilə klub tikmişlər. Həmin dövrdə camaat qorxudan namaz qıla, ibadətlə məşğul ola bilmirdilər. Evlərində olan dini kitabları vaxtı ilə babamızın namaz qıldığı yerə aparıb tökmüşdülər.
Qəbiristanlığın qapısı bağlanmışdı. Camaatı türbələrin yanına buraxmırdılar. Sonradan vəziyyət yaxşılaşdı. Adamlar azad yaşamağa başladılar.
Mən seyid babalarımız haqqında bəzi məlumatları kəndin yaşlı adamlarından öyrəndim. Onlar haqqında bu yazını yazmağı özümə borc bildim. Çünki indiki və gələcək nəsillər öz babalarını tanımalı, nəsilləri haqqında məlumat əldə etməlidirlər. Belə olduqda, insan daha da saflaşır, onda yaşamaq arzusu daha da güclənir. Belə insan rəhmli olur, başqalarına öz köməyini əsirgəmir. Gözəl fikirləri olan bir insan həm daxili, həm də xarici gözəlliyə sahib olur. Pis fikirlər, nifrət ondan uzaqlaşır. Axırda o, hər yerdə yaxşı insan kimi tanınır. Tərbiyəli, mədəniyyətli bir insana çevrilir. Belə insan cəmiyyətimiz, xalqımız üçün çox dəyərlidir.
Tarix unudulmur
XII əsr. Suriya. Şam şəhəri. Hal-hazırda bu şəhər Dəməşq adlanır. Dəməşq sözünün mənası ərəb dilindən “təşəbbüs” mənasını verir. Hələ qədim zamanlarda bəzi mənbələrdə bu Ərəb ölkəsini“ başı bəlalı ölkə”də adlandırırdılar. Tez-tez səlcuqlar, səlibçilər, Misir məmlükləri, monqollar Suriyaya hücum edib, ölkəni dağıtmışdılar. Əhali aclıq içində yaşayırdı. 1187-ci ildə Səlahəddin Əyyubi ətrafına könüllüləri toplayıb onları silahlandırdı. İşğalçılar ölkədən qovuldu. Lakin ölkə xarabalığa çevrilmişdi; evlər dağıdılmış, əhali qırılmışdı. Sağ qalanlar çadırlarda, uçuq evlərdə yaşayırdı. Aclıq, dilənçilik hökm sürürdü. Belə bir yerdə yaşamaq çox çətin idi. Barada çayı Şam şəhərini iki yerə bölmüşdü. Çayın hər iki sahilində dağılmış yaşayış evləri vardı. Şəhər Qasyon dağının ətəklərində yerləşirdi. Ölkədə mədrəsələr, məscidlər dağıdılmışdı. İnsanlar işləyib çörək pulu qazanmaq üçün heç bir iş yeri tapa bilmirdi.
Şam şəhərinin yoxsullar məhəlləsində üstü qamışla örtülmüş bir evdə bir ata ilə oğlu yaşayırdı. Ev çiy kərpicdən tikilmişdi. Yağış yağanda burada yaşamaq çox çətin olurdu. Ana bir il idi ki, həyatdan getmişdi. Ata və oğul mədrəsədə dərs keçirdilər. Hər ikisi yüksək savada malik idi. Həm dini, həm də dünyəvi elmləri çox yaxşı bilirdilər. Lakin yoxsulluqdan, aclıqdan adamlar uşaqlarını dərsə göndərə bilmirdilər. Buna görə də mədrəsələr bağlanmışdı.
Çox vaxt ata və oğul evdə oturub ibadətlə məşğul olurdular. Ata Quran oxuyur, oğul qulaq asırdı. Sonra ata Seyidşah oğlu Məhəmmədə mənsub olduqları nəsil haqqında söhbət edirdi. Ata və oğul yeddinci imam Musa Əl Kazımın nəslindən idilər. Peyğəmbərimizdən sonra şəcərədə yeddinci yerdə Musa Əl Kazım dururdu. Ata və oğul özlərində İlahi tərəfindən verilmiş kəraməti hiss edirdilər. Buna görə də insanlara kömək etmək, xidmət göstərmək onların arzusu idi. Şamdan “Əhli-Beyt” ailələrinin hamısı köçmüşdü. Bircə ata və oğlu qalmışdı.
Bir gün ata və oğul bütün gecəni söhbət elədilər. Belə qərara gəldilər ki, Şamdan köçüb uzaq bir yerə getsinlər. Oğul atadan soruşdu ki, biz getdiyimiz yerdə nə işlə məşğul olacağıq? Ata dedi ki, biz orada mədrəsə açarıq. Uşaqlara, böyüklərə savad, elm öyrədərik. Artıq qərar qəti idi. Səhər tezdən yuxudan durdular. Əvvəlcə qəbiristanlığa getdilər. Ananın və bütün qohum-qardaşın qəbirlərini ziyarət etdilər. Sonra oradan qayıdıb azuqə və paltarlarını götürüb piyada yola düşdülər. Yol olduqca çətin və məşəqqətli idi. O vaxt nəqliyyat ancaq at, öküz, dəvə idi; onların sahibləri adamları bir şəhərdən digərinə aparırdılar.
Ata və oğul əvvəlcə at arabası ilə yola düşdülər. Bir neçə günə Türkiyəyə çatdılar. Türkiyədə onları böyük hörmətlə qarşıladılar. Onlara təklif etdilər ki, qalıb burada yaşasınlar. Lakin ata oğluna dedi ki, bizim gedəcəyimiz yer mənim gözlərimin qarışısındadır. Mən həmin yeri görürəm. Biz oraya çatmalıyıq.
Onları böyük hörmətlə Türkiyədən yola saldılar. Bir neçə günə onlar Azərbaycanın Naxçıvan vilayətinə çatdılar. Bir neçə gün burada qaldılar. Camaat onlara qonaqpərvərlik göstərib evlərində saxladılar, onları azuqə ilə təmin etdilər. Bir neçə gündən sonra onları atlarla yola saldılar. Günlərlə yol gəlib Azərbaycanın Quba bölgəsinə çatdılar. Burada bir neçə gün qalıb istirahət etdilər. Hər yerdə onlara hörmət edirdilər. Ata oğluna bildirdi ki, biz dağlara tərəf getməliyik.
Onlar səhər tezdən yola düşdülər. Dağlara tərəf hərəkət edib Təngə dağına çatdılar. Dağın dibində oturub istirahət etdilər. Sonra çırmalanıb çayın o biri tərəfinə keçdilər. Oradan çox məsafə gedib Afurca kəndinin qarşısında dayandılar. Ata oğluna dedi ki, gözlərimin qabağına gələn kənd bu kənddir. Biz bütün ömrümüzü bu kənddə yaşamalıyıq.
Onlar yoxuş yol ilə gedərək kəndə çatdılar. Kənddə onları çox yaxşı qarşıladılar. Kəndin ağsaqqalı Həsən kişi bu kənddə hörmət sahibi idi. Hamıya kömək edirdi. Həm şadlıq, həm də yas məclisləri onun köməyi ilə həyata keçirilirdi. O, kəndə başçılıq edirdi. Kənddə məscid tikdirmişdi. İmkansız ailələrə öz kömək əlini uzadırdı. Ata və oğul onun yanına gedib bu kənddə yaşamaq istədiklərini bildirdilər. Onlara müvəqqəti yaşamaq üçün ev verdilər. Sonra kəndin aşağısında onlar üçün yer ayırdılar. Kənd camatının köməyi ilə onlar üçün ev tikdilər. Kənddə mədrəsə tikintisinə başlanıldı. Az vaxtda bura hazır odlu. Onların hər ikisi məktəbdə işləyirdi. Kənd uşaqlarına savad öyrədirdilər. Onlar dini elmlərlə yanaşı, dünyəvi elmləri də tədris edirdilər. Az vaxtda dil də öyrəndilər. Bu kənddə türk dili ilə yanaşı, tat dilində də danışırdılar.
Həmin vaxtda seyid Məhəmmədin artıq iyirmi yaşı vardı. Evlənmək yaşı çatmışdı. Seyidşah ata Həsən kişinin evinə elçi getdi. Onun kiçik qızını oğlu üçün aldı. Toy mağarı quruldu. Həsən kişinin qızı seyid Məhəmmədin həyat yoldaşı oldu. Bu, hamını sevindirirdi. Kənd peyğəmbər nəslindən olan bir ailə ilə qohum olmuşdu. Onlar şad və xoşbəxt yaşadılar. İllər keçdi. Seyidşah baba həyatdan getdi. Onu evlərindən bir az aralıda basdırdılar. Seyid Məhəmməd yaşa doldu. Onu bu kənddə seyid Kələ Ağa adlandırırdılar – mənası Böyük Ağa deməkdir. Onların üç oğlu var idi. Böyüyünün adı Ələddin, ortancılın adı Qələmi, kiçiyinin adı Canqardaş idi. Onlar da atalarından dərs almışdılar. Olduqca savadlı idilər. Onlar bölgənin başqa yerlərində yaşayıb mədrəsələrdə dərs deyirdilər. Ələddin Xırt kəndində, Qələmi Xınalıq kəndində, Canqardaş isə Küçeyi kəndində fəaliyyət göstərirdi. Elə indi də onların türbələri həmin kəndlərdədir.
Seyid Məhəmməd babamızın böyük kəramətləri vardı. Bu kəramətləri ilə hamını heyrətə gətirirdi. O, bu kəramətlərdən əhalinin xoşbəxt yaşamağı üçün istifadə edirdi. Kənd ağsaqqalları danışırdılar ki, bir dəfə babamız ilə qayınatası Həsən kişi arasında narazılıq yaranır. Babamız kənddən köçmək istəyir. O, yola düşüb gedir. Bütün qoyun sürüləri, mal naxırları onun ardınca getməyə başlayır. Bunu görən Həsən kişi tez onu geri qaytarır.
Babamız namaz qılmaq üçün hər həftənin cümə günü atla Dərbənd şəhərinə gedir. Həmişə həyat yoldaşına deyir ki, mən bir günə Dərbənd şəhərinə gedib Böyük Cümə məscidində namaz qılıram. Axşam namazına evə çatıram. Həyat yoldaşı ona deyir ki, sənin bu işində mənim də köməyim var. Mən sənin paltarını təmiz yuyuram, xörəyini təmiz hazırlayıram.
Bir dəfə nənəmiz xörək bişirirmiş, qazanın altından quru mal təzəyini keçirir. Həmin gün babamız vaxtında evə gəlib çata bilmir. Təngə dağının dibində axşam namazını qılır. İndi həmin yerdə onun nişangahı qorunub saxlanılır.
Kəndin yuxarısında “Çiləxana” adlanan bir yer var. Camaat buranı da ziyarət edir. “Çiləxana”nın yuxarısında babamızın namaz qıldığı bir namazgah vardı. Təbiət tərəfindən daşlar baş-başa durub otaq əmələ gətirmişdir. Babamız burada namaz qılıb Allaha ibadət edirmiş.
“Çiləxana”nın aşağı tərəfində “Buzxana” adlanan bir bulaq var. Deyilənə görə, babamız çomağını yerə vurub bulaq yaratmışdır. Bununla kəndin suya olan ehtiyacını təmin etmişdir. Kəndin aşağı başında iri bir daş var. Daşın ortasında bir çuxur var. Deyilənə görə, babamız dincini almaq üçün dirsəyini bu daşın üzərinə qoymuş, ona görə çuxur əmələ gəlmişdir.
Namazgahdan üst tərəfdə bir oyuq vardır. Yayın ən isti vaxtlarında burada buz olur. Ağır xəstələr üçün buradan buz çıxarıb aparırlar. Bununla da xəstələr sağalıb, şəfa tapırlar. Buranı da öz kəraməti ilə babamız yaratmışdır.
İllər keçdi. Babamız həyatdan getdi. Onu da atasının yanında dəfn etdilər.
Həmin vaxtlarda kəndin qəbiristanlığı kəndin yuxarısında idi. Babamız orada dəfn olunduqdan sonra kənddə rəhmətə gedənləri orada dəfn etdilər. Böyük bir qəbiristanlıq yarandı.
Ata və oğulun qəbirləri üzərində tübələr tikildi. Həmin müqəddəs yer Seyidşah, seyid Kələ Ağa qəbristanlığı adlanır. Xalq bu müqəddəs yeri sevir, bu yerə hörmətlə yanaşır. Belə müqəddəslər heç vaxt unudulmur, ürəklərdə yaşayır.
İllər keçdi. Afurca kəndində əhali çoxaldı. Ətrafdakı torpaqlara köçüb yeni kəndlər saldılar. Sonra isə ölkənin başqa bölgələrinə köçüb yurd saldılar. Seyidlərin bir çoxu Türkiyəyə köçdü.
1859-cu ildə Şeyx Şamil vuruşmanı dayandırdı. Onun “naib”lərindən biri Afurca seyidi idi. Buna görə seyidlərə qarşı inamsızlıq əmələ gəldi. Onları bir növ təhlükə gözləyirdi. 1860-cı ildə bir neçə ailə məsləhətləşib Türkiyəyə köçdülər. Bu köç 1900-cu illərə kimi davam etdi. Bir qrup Afurca seyidi Türkiyədə Niksarın Yarbaşı kəndində, digər bir qrup Malatya bölgəsinin Hamidiyə kəndində, başqa bir qrup isə Samsunda yerləşmişdi. Lakin onlar bir yerdə yaşamaq istəyirdilər. Buna görə Afurcadan köçmüş seyid İsa Əfəndi Sultan Əbdüləzizin yanına gedir, onun tərəfindən qəbul olunur. Sultan Əbdüləziz onun seyid olmağını yoxlamaq qərarına gəlir. Seyid İsa Əfəndi sarayın bağında olarkən sultan əmr edir ki, onun üzərinə bir aslan buraxsınlar. Aslan seyid İsa Əfəndinin ayaqlarını yalayır.
Sultan ikinci bir sınaq keçirir. Pilləkənin altında Quran kitabını gizlədirlər. Seyid İsa Əfəndi pilləkənə çıxmamış durur. Deyir ki, yox, gələ bilmərəm, yolumun üzərində sizdən də böyük “padşah” var. Quran kitabını götürürlər, o, yuxarı çıxır.
Sutlan onu tanımaq üçün otuz səkkiz dənə sual hazırlatmışdı. O, sualların hamısına dürüst cavab verir. Sultan Əbdüləziz ona xüsusi bir sənəd verir. Bu sənədə görə seyidlər Osmanlı torpaqlarının istədikləri yerində özlərinə kənd sala bilərdilər.
1883-cü ildə indiki İrşadiyyə kəndinin əsası qoyuldu. Kənd əvvəlcə Afurca adlandırılmışdı. Sonra onu Seyidlər adlandırdılar. İndiki zamanda dövlət qurumları tərəfindən rəsmi olaraq İrşadiyyə adlandırılmışdır. Seyidlər elə bir yer seçmişdilər ki, eyni ilə bizim Afurcanın mənzərələrini xatırladır. İrşadiyyədə yaşayan seyidlər arasında alimlər, sənətkarlar, dövlət məmurları yetişmişdir.
Qonşu kəndlərdən İrşadiyyə kəndinə seyidləri ziyarət etmək üçün çox adamlar gəlirlər. Onların xeyir-dualarını dinləmək üçün bu kəndə pənah gətirirlər.
Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra yollar açıldı. Birinci dəfə 1992-ci ildə onlardan iki nəfər öz qohum-qardaşlarını tapmaq, babalarının qəbirlərini ziyarət etmək üçün Afurca kəndinə gəldilər. Çox sevinirdilər. Bu sevinc göz yaşları ilə müşayiət olunurdu. Onların ardınca Türkiyədən bir çox adamlar ziyarətə gəldilər. İndinin özündə də əlaqələr daha da genişlənir.
Həyat davam edir. Tarix unudulmur. Nəsillər yaşayır, yaradır. Öz müqəddəs əcdadlarını heç vaxt unutmurlar.

Azərbaycanda qəbiristanlıqdan oğurluq

Göygölün Topalhəsənli kənd qəbiristanlığında tez-tez oğurluq hadisələri baş verir.
Bu barədə kənd sakinləri bildirirlər.
Sakinlər deyirlər ki, oğrular indi də qəbirlərin üzərindəki mərmərdən hazırlanmış güldanları oğurlayırlar.
Məsələdən xəbər tutan sakinlər dərhal polisə məlumat veriblər. Ancaq onların nigarançılığı tək bununla da bitmir.
Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) Mətbuat Xidmətinin əməkdaşı Eşqin Qasımov bildirib ki, müraciətlərlə bağlı Göygöl Rayon Polis Şöbəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilib. Araşdırmalar zamanı məlum olub ki, rayon sakini, əvvəllər dəfələrlə məhkum olunmuş 37 yaşlı Həsrət Fərəcov 2024 və 2025-ci illər ərzində rayon ərazisindəki bir neçə qəbiristanlıqdan mərmər gülqabılarını oğurlayıb. Həsrət Fərəcov polis əməkdaşları tərəfindən şübhəli şəxs qismində saxlanılıb.
Faktla bağlı araşdırmalar davam etdirilir.

İsrail HƏMAS-ın komandirlərini öldürdü

İsrail Müdafiə Qüvvələri HƏMAS hərəkatının Sabra batalyonunun komandirinin öldürüldüyünü açıqlayıb.
Bu barədə İsrail ordusunun teleqram kanalında məlumat verilib.
Bildirilir ki, öldürülən Usama Abu Namos Qəzza zolağının şimalındakı Netzarim dəhlizində İsrail əsgərlərinə hücumlara rəhbərlik edib.
İsrail Silahlı Qüvvələri onun müavini Mahmud Əl-Tərqin də məhv edildiyini açıqlayıb. Ordunun mətbuat xidmətinin məlumatına görə, Əl Tark “Netzarim dəhlizi ərazisində İsrail əsgərləri tərəfindən mülki əhaliyə qarşı terror hücumlarının planlaşdırılması və həyata keçirilməsinə” cavabdeh olub. Bundan əlavə, HƏMAS-ın daha iki ağır rütbəli komandirinin öldürüldüyü bildirilir.

Naxçıvanda qəza: şəhərdə su kəsildi

Naxçıvan şəhərinin Cəlil Məmmədquluzadə küçəsindən keçən, diametri 355 millimetr olan əsas magistral su xəttində qəza baş verib.
Qəzaya səbəb kimi borunun uzun müddət istismar edilməsi ehtimal olunur. Nəticədə şəhərin əksər ərazisinə suyun verilişi müvəqqəti olaraq dayandırılıb. Hazırda Naxçıvan Sukanal İdarəsinin əməkdaşları hadisə yerində təmir işləri aparırlar.

Plastik əməliyyatlarla bağlı yerli protokollar mövcud deyil - RƏSMİ

Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən bir sıra ixtisas sahələri üzrə klinik protokolların hazırlanması üzərində iş gedir. Hazırda plastik cərrahi əməliyyatlarını tənzimləyən ayrıca yerli protokollar mövcud deyil.
Bu barədə Səhiyyə Nazirliyindən bildirilib.
İcra olunan əməliyyatlar müvafiq beynəlxalq plastik cərrahiyə standartlarının protokollarına uyğun həyata keçirilir: "Məlumat üçün bildirmək istərdik ki, hazırda Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən bir sıra ixtisas sahələri üzrə klinik protokolların hazırlanması üzərində iş gedir. Plastik cərrahiyyə də bu sahələrdəndir".
Səhiyyə Nazirliyi ilk növbədə kosmetologiya və plastik cərrahiyyə sahəsi ilə yalnız ali tibb təhsili olan şəxslərin məşğul olmasına icazə verildiyini diqqətə çatdırıb: "Kosmetologiya sahəsində kosmetoloji xidmətləri yalnız həkim-dermatoveneroloqlar həyata keçirə bilər.
Plastik cərrahiyyə sahəsinə gəldikdə isə, bu yüksək peşəkarlıq və uzunmüddətli hazırlıq tələb edən ixtisas növüdür. Bu sahə "Təhsil haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa və "Rezidentura təhsilinin məzmunu və təşkili Qaydaları"na uyğun olaraq "Plastik cərrahiyyə" ixtisası üzrə rezidentura təhsili almış şəxslər tərəfindən həyata keçirilə bilər. Yəni, Azərbaycan Respublikası ərazisində plastik cərrahiyyə üzrə tibbi xidmətlər (əməliyyatlar) yalnız bu hazırlıq dərəcəsinə yiyəlinmiş (diplom almış) şəxslər tərəfindən icra oluna bilər.
Kosmetoloqlar (həmçinin, tibbi kosmetoloq və həkim-dermatoloqlar) heç bir halda plastik cərrahi iş üzrə tibbi xidmət göstərə bilməzlər. Bu fəaliyyəti yalnız "plastik cərrah" ixtisası üzrə praktik tibb fəaliyyəti ilə məşğul olmaq hüququnu təsdiq edən sertifikasiya şəhadətnaməsinə malik mütəxəssislər göstərə bilərlər".
Nazirlikdən bildirilib ki, plastik cərrahiyyə əməliyyatları müvafiq əsasnamə ilə səlahiyyətləri olan dövlət tibb müəssisələri, həmçinin plastik cərrahi iş üzrə ambulator və stasionar tibbi xidmətlərə malik lisenziyası olan özəl tibb müəssisələri göstərə bilər: "Əlbəttə ki, bu müəssisələrdə müvafiq stasionar anestezioloji-reanimatoloji xidmət və aidiyyəti üzrə digər xidmətlər və təchizatın olması şərtdir. Plastik cərrahiyə sahəsində tibbi fəaliyyətin həyata keçirilməsi üçün tələblər digər cərrahi müdaxilələr kimi "Tibb müəssisələrində sanitariya-epidemioloji tələblərə dair Qaydalar"la tənzimlənir. Hazırda Səhiyyə Nazirliyində bu qaydanın da tibb elminin müasir tələblərin uyğunlaşdırılması sahəsində işlər davam edir".
Nazirlik onu da diqqətə çatdırıb ki, plastik, rekonstruktiv və estetik cərrahlardan başqa digər cərrah mütəxəssislər müstəsna hallar (təcili və təxirəsalınmaz hallar) istisna olmaqla, bu növ əməliyyatları icra edə bilməz: Müvafiq sahələr üzrə hər bir plastik cərrah yalnız öz ixtisasına uyğun olan əməliyyatlar icra edə bilər, məsələn, lor yalnız renoplastika, oftalmoloq bleforaplastika əməliyyatını icra edə bilər və s".
Nazirlik ümumi cərrah, lor-cərrah və ya üz-çənə cərrahiyyəsi, kosmetologiya ixtisasları üzrə bəzi əməliyyatlar xaric plastik cərrahiyyə əməliyyatlarını yalnız plastik cərrahların icra edə biləcəyini açıqlayıb: "Hər bir ixtisas üzrə Rezidentura Təhsil Proqramı var ki, bu proqramda da həkimin icra edəcəyi cərrahi əməliyyatların siyahısı təsdiq edilib, yəni həm ümumi cərrahların, həm də plastik cərrahların rezidenturanı bitirdikdən sonra icra etmək hüquqları olan əməliyyatlar siyahısı bəllidir. Bu rezidentura təhsili ilə bağlı bütün digər ixtisaslara da aiddir.
Bundan başqa hazırda Səhiyyə Nazirliyində bütün tibb ixtisasları üzrə peşə standartları hazırlanır ki, bu sənəddə artıq nəinki cərrahi əməliyyatlar, həmçinin ambulator yardım üzrə də ixtisas həkiminin konkret diaqnozlar istiqamətində icra etməli olduqları profilaktik tədbirlər, müayinə, müalicə və reabilitasiya ilə bağlı konkret siyahılar öz əksini tapacaq.
Şəxsin biometrik identifikasiya xüsusiyyətləri "Biometrik informasiya haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu" ilə tənzimlənir. Bu qanunda biometrik göstəricilərin bilərək, məqsədyönlü dəyişdirilməsi qanun pozuntusu hesab olunur".
Rezidentura tətbiq edildikdən sonra isə 11 nəfərə plastik cərrah ixtisası verildiyi bildirilib.
Plastik cərrahiyə ilə bağlı mediada reklam olunan tibb mütəxəssisləri və onlara aid müxtəlif fərqləndirici "adlar"a Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən nəzarət mexanizmi mövcud olmadığı da diqqətə çatdırılıb: "Nazirliyə daxil olan şikayətlər aidiyyəti üzrə baxılır və zərurət olduğu təqdirdə, araşdırma, plandankənar yoxlama şəklində nəzarət tədbirləri həyata keçirilir.
Tibb fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslərin diplomlarının yoxlanılması Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən davamlı şəkildə aparılır və belə hallar dəfələrlə aşkar edilərək hüquq mühafizə orqanlarına təqdim edilib. Qeyd edək ki, qeyri-qanuni tibb fəaliyyəti ilə bağlı yoxlamalar yalnız diplomların həqiqiliyini yoxlanılması ilə məhdudlaşmır. Səhiyyə Nazirliyi bu istiqamətdə tədbirləri davam etdirir".
Nazirlik yoxlamaların aparılması zamanı rast gəlinən çətinliklər haqqında da məlumat verib: "Hazırda sahibkarlıq sahəsində yoxlamaların "Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi haqqında" Qanuna uyğun həyata keçirilir. Səhiyyə Nazirliyinin nümayəndələri planlı yoxlamalar üçün tibb müəssisəsinə gəlməzdən bir necə gün əvvəldən bu barədə tibb müəssisəsinə məlumat verirlər. Yoxlamanın aparılacağı haqqında məlumatı olan sahibkar müəssisədə qeyri-qanuni fəaliyyətlərini ört-basdır etmək üçün zaman əldə edir. Plandankənar (növbədənkənar) yoxlamalar zamanı da "Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların vahid məlumat reyestrinin forması və aparılması qaydası haqqında Əsasnamə"yə uyğun olaraq xüsusi prosedur qaydaya əməl olunmalı, Reyestrdə qeydiyyat aparılmalıdır. Təbii ki, bu zaman sahibkarın qanunsuz və ya keyfiyyətsiz fəaliyyətini ört-basdır etməyə şərait yaranır. Məqsədəuyğun olardı ki, tibb xidmətləri və əczaçılıq sahəsində sahibkarlıq sahəsində yoxlamaların aparılması qanunvericiliyinə yenidən baxılsın. Təbii ki, sahibkarlığın inkişafı vacib sahədir, lakin vətəndaşımızın sağlamlığı və həyatı daha vacibdir".
Nazirlikdən o da bildirilib ki, plastik cərrahlar etik davranış qaydalarını və mənəvi dəyərləri üstün tutaraq, pasiyentləri düzgün istiqamətdə məlumatlandırmalı, müayinə və müalicə etməlidir: "Əhalinin sağlamlığının qorunması haqqında" Qanuna əsasən vətəndaşlara tibbi yardımın göstərilməsi, müalicə və müdaxiləsi, sağlamlığına dair məlumat almaq, müalicədən imtina və ya könüllü razılıq verilməsi və digər münasibətlər tənzimlənir. Plastik cərrahlar etik davranış qaydalarını və mənəvi dəyərləri üstün tutaraq, pasiyentləri düzgün istiqamətdə məlumatlandırmalı, müayinə və müalicə etməlidir. Buraya zəruri olmayan və mümkün qədər cərrahi müdaxilə olmadan ötüşməli hallar da daxildir.
Təbii ki, media, sosial şəbəkələr və s. vasitəsilə cəmiyyətdə təbliğ edilən bəzi paradiqmalar insanlarda emosional narahatlıq yaradır. Nəticə olaraq, insanlar öz xarici görünüşlərini dəyişmək üçün yollar axtarırlar. Bu siyahıda heç bir tibbi əsası olmayan pəhrizlər, müxtəlif bioloji aktiv əlavələrdən (BAD) istifadə və ən radikal üsul olan cərrahi müdaxilələr də var. Tibbi deontologiya prinsiplərinə uyğun olaraq, yalnız plastik cərrah deyil, bütün tibb işçiləri xəstəyə bu və ya digər tibbi proseduru tətbiq etməzdən öncə prosedur haqqında, onun təsiri, mümkün ağırlaşmaları və yan təsirləri haqqında məlumat verməlidirlər. Plastik cərrahi əməliyyatlara gəldikdə isə, plastik cərrahiyyənin əsas məqsədi ilk növbədə anadangəlmə qüsurlar, müxtəlif travmalar və ya yanıqlardan sonra insan bədənində yaranan qüsurlar və ya deformasiyaların aradan qaldırılmasıdır. Bu əməliyyatlar insanların həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədini daşıyır. Plastik cərrahiyyənin bir hissəsi olan estetik cərrahiyyənin böyük qismi isə, təəssüf ki, hazırda daha çox insanların dərisində yaşla bağlı fizioloji dəyişikliklərin aradan qaldırılması, bədən hissələrinin şəkilləndirilməsi, "gözəllik etalonlarına" uyğunlaşdırılması və bu kimi əməliyyatları əhatə edir. Yəni, əslində hər hansı bir tibbi göstəriş olmadan cərrahi müdaxilə tətbiq edilir.
Hüquqi baxımdan buna hər hansı qadağa yoxdur, lakin əhali arasında gözəllik, təbiilik və insanların özünəməxsusluğunun vacibliyi haqqında yalnız həkimlər deyil, bütün cəmiyyət institutlarının iştirakı ilə maarifləndirmə aparılmalıdır. Burada medianın da rolu vacibdir".

Overçuk Ermənistanı hədələdi

Rusiya Ermənistanda Avropa İttifaqına daxil olmaq haqqında qanun layihəsinin müzakirəsini ölkənin Aİİ-dən çıxması istiqamətində ilk addım kimi qiymətləndirir.
Bunu Rusiya baş nazirinin müavini Aleksey Overçuk deyib.
O qeyd edib ki, Ermənistanda Aİ-yə üzvlük prosesinin başlanmasına dair qanun layihəsinin müzakirəsinə başlanması İrəvanın Aİİ-dən çıxmaq niyyətinin siqnalı kimi şərh olunur və əlavə edib ki, Rusiya bu vəziyyəti nəzərə alaraq iqtisadi siyasətini Ermənistana uyğunlaşdıracaq. .
Eyni zamanda, Overçuk vurğulayıb ki, bu, Ermənistanın suveren seçimidir və respublikanın belə qərarlar qəbul etmək hüququ var.