16-03-2025, 19:13
Ərazi bütövlüyünü və suverenliyini təmin edən Azərbaycan Respublikasının “Konstitusiya və Suverenlik İli”
Azərbaycan torpaqlarının erməni işğalından azad edilməsi və Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün bərpası zərurəti ilə şərtlənən 44 günlük Vətən Müharibəsi praktiki olaraq BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnaməsinin tələblərini yerinə yetirdi. Sonra Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədinin delimitasiyası və demarkasiyası ilə bağlı ilk addımlar atıldı. Cənubi Qafqaz regionunda sülh və sabitliyin bərqərar olması naminə dövlət sərhədlərinin qarşılıqlı tanınması haqqında müvafiq sülh sazişinin imzalanması ilə bu proses başa çatdırılmalı idi.
2023-cü ilin sentyabr ayında Azərbaycan öz suverenliyini və ərazi bütövlüyünü tam bərpa etdi. Sentyabrın 19-da Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində genişmiqyaslı təxribatların qarşısının alınması, Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqlarının tərksilah edilməsi və Azərbaycanda konstitusiya quruluşunun bərpası məqsədilə bu ərazilərdə 24 saatdan az davam edən antiterror əməliyyatına başlanıldı. Əməliyyat nəticəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Azərbaycan Respublikasının suverenliyini tam bərpa etdi. Erməni silahlı birləşmələri və qanunsuz silahlı birləşmələr Qarabağ bölgəsində silahı yerə qoyub, döyüş mövqelərini və hərbi postlarını tərk etdilər.
Bu, təkcə Cənubi Qafqaz və milli təhlükəsizlik kontekstində deyil, həm də Azərbaycanın iqtisadiyyatının gələcəyini və xalqının rifahını müəyyən edən infrastrukturun, energetikanın, nəqliyyat kommunikasiyalarının, ticarətin gələcək inkişafı üçün həyati əhəmiyyət kəsb edirdi.
Azərbaycanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünün bərpasında mühüm nailiyyətlərdən iri infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsinə, beynəlxalq forumlarda nüfuzlu iştiraka və onların işinə töhfə verməyə qədər uzun bir yol keçmişdir.
Azərbaycanın suverenliyi konsepsiyası ədalətli, müasir, güclü, sabit hökuməti nəzərdə tutur ki, onun formalaşmasında ilk tədbirlərdən biri “sosial müqavilə”nin yaradılmasıdır. Liberal nəzəriyyənin tərəfdarları “ictimai müqavilə” anlayışı dedikdə Konstitusiyanı nəzərdə tuturlar. Müstəqil siyasət yeritmək bacarığının əsasında məhz bu dayanır və ona əməl olunması, həyata keçirilməsi dövlətin uğurunu təmin etməyə hesablanmış hüquqi alətdir.
1995-ci il mayın 2-də Milli Məclisin qərarı ilə Azərbaycanın yeni Konstitusiyasının layihəsinin hazırlanması üzrə Komissiyanın tərkibi təsdiq edildi. Onun tərkibinə tanınmış ictimai-siyasi xadimlər, alimlər, hüquqşünaslar daxil idi. Ümumimilli lider Heydər Əliyev komissiyanın sədri seçildi. Çox qısa müddət ərzində inkişaf etmiş ölkələrdə konstitusiya quruculuğu təcrübəsi öyrənilmiş və təhlil edilmişdir. Sonra hazır layihə ictimai müzakirəyə təqdim olunmuşdur. Konstitusiya 1995-ci il noyabrın 12-də referendumda qəbul edilmişdir. 2002-ci il avqustun 24-də və 2009-cu il martın 18-də ölkənin Əsas Qanununa əlavə və dəyişikliklər olunmuşdur .
Müstəqillik əldə etdiyi dövrdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü pozulmuşdur. Ölkənin 20 faizdən çoxu - Qarabağın dağlıq hissəsi və ona bitişik yeddi rayon işğal edilmişdir. 30 il ərzində bu ərazilərin Ermənistan Respublikası tərəfindən işğalı nəticəsində konstitusiya quruluşu və qanunauyğunluq təmin edilə bilməmişdir.
2023-cü ildə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyi tam bərpa olunduqdan sonra dövlətin bütün ərazisində Konstitusiyası təmin olunub və Prezident İlham Əliyevin 2024-cü il 19 sentyabr tarixli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Suverenliyi Günü təsis edilib.
Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilər üzərində qanuni suverenliyini tanıyan müasir dünya beynəlxalq hüququn təntənəsi mümkünlüyünü dərk etdi və Cənubi Qafqazda yeni reallıqları qəbul etdi. Bütün bunlar regionun geosiyasi mənzərəsini dəyişdi, Azərbaycanı liderliyə gətirdi. Azərbaycan ilə Türkiyə, Rusiya və regionun digər ölkələri arasında güclü ikitərəfli münasibətlərin inkişafı üçün yeni ilkin şərtlər yaranmışdır. Regiondankənar, qlobal oyunçular anladılar ki, Cənubi Qafqazla əlaqələri Azərbaycanla inkişaf etdirmədən qurmaq mümkün deyil.
Dünyanın 120-yə yaxın ölkəsini birləşdirən Qoşulmama Hərəkatına Azərbaycanın sədrliyi bu təşkilatı canlandırdı və bu, ölkənin əksər dövlətlər arasında nüfuzunu kəskin şəkildə artırdı.
Azərbaycanın uğurları və artan nüfuzu ölkənin “İslam səkkizliyi”nə – D-8-ə qoşulma ehtimalına gətirib çıxarıb ki, bu da indi D-9 adlandırılacaq. Bu, həm İslam dünyasında, həm də Türk Dövlətləri Təşkilatında dövlətin əhəmiyyətinin artmasının müəyyənedici məqamlarından biridir. Xatırladaq ki, D-9 dünya müsəlmanlarının 60 faizini təmsil edən böyük və təmsilçi təşkilat kimi mövqedədir.
İlin ən böyük və ən mühüm hadisəsi 2024-cü ilin noyabr ayında Bakıda BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının - COP29-un Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasının uğurla keçirilməsi oldu.
“Konstitusiya və Suverenlik İli” Azərbaycanın irimiqyaslı nailiyyətlərinin inkişaf etdirilməsi, regional liderliyinin və dünya siyasətində nüfuzunun gücləndirilməsi ili kimi nəzərdə tutulub.
Qarayeva Çiçək Əhməd qızı
ADPU-nun nəzdində
Azərbaycan Dövlət Pedoqoji
Kollecinin müəllimi
15-03-2025, 20:16
Milyonlarla rəng yalnız üç rəngdən yaranır: Gözümüzdəki möcüzə
Gündəlik həyatda rastlaşdığımız rənglər bizə adi görünə bilər. Qırmızı gül, yaşıl yarpaq, mavi səma – hamısı təbiətin bizə təqdim etdiyi rəng palitrasının bir hissəsidir. Amma maraqlıdır ki, əslində insan gözü milyonlarla rəngi görsə də, onların hamısı cəmi üç əsas rəngin – qırmızı, yaşıl və mavi işığın kombinasiyasından yaranır.
Bu fenomen həm insan görmə sisteminin, həm də müasir texnologiyaların əsas prinsipidir. Televizor, telefon, kompüter ekranlarında gördüyümüz bütün rənglər də eyni qaydada – bu üç rəngin müxtəlif intensivliklərdə qarışması ilə əldə olunur. Yəni, biz ətrafımızı tam rəngarəng görsək də, bu rənglərin hamısı sadəcə üç rəngin birləşməsindən ibarətdir.
İnsan gözü işığı qəbul edən xüsusi hüceyrələr – konus hüceyrələri vasitəsilə rəngləri ayırd edir. Bu hüceyrələr əsasən üç növdür və onların hər biri müəyyən dalğa uzunluğundakı işığa həssasdır: biri qırmızı, biri yaşıl, digəri isə mavi dalğaları qəbul edir. Gördüyümüz bütün digər rənglər məhz bu üç hüceyrənin eyni anda fərqli nisbətlərdə aktivləşməsi nəticəsində yaranır. Məsələn, gözümüz eyni anda həm qırmızı, həm də yaşıl dalğaları qəbul edərsə, biz sarı rəng görürük. Əgər üçü də eyni dərəcədə aktivləşərsə, ağ rəng alınır.
Bəzi insanlar üçün bu mexanizm tam işləməyə bilər. Dünyada təxminən 8% kişi və 0.5% qadın rəng korluğundan (daltonizm) əziyyət çəkir. Bu, əsasən qırmızı və yaşıl rənglərin fərqləndirilməsində çətinlik yaradır. Rəng korluğu olan insanlar üçün xüsusi eynəklər hazırlanıb ki, bu da onların rəngləri daha dəqiq görməsinə kömək edir.
İnsan gözü əsas üç rəng reseptoruna sahib olsa da, bəzi heyvanlar fərqli sayda reseptorlara malikdir. Məsələn, itlər və pişiklər iki əsas rəng reseptoruna sahibdir və əsasən mavi və sarı tonları ayırd edə bilirlər. Onlar insanlarla müqayisədə daha solğun bir dünya görürlər. Quşlar və kəpənəklər isə dörd reseptor sisteminə malikdir və hətta ultrabənövşəyi (UV) işığı belə görə bilirlər.
Müasir texnologiyada rənglərin yaradılması iki əsas prinsipə əsaslanır. Rənglərin əlavə edilməsi prinsipi (RGB – Red, Green, Blue) televizor, telefon və kompüter ekranlarında istifadə olunur və rənglər işıq mənbələri vasitəsilə üst-üstə düşərək yeni rənglər yaradır. Rənglərin çıxarılması prinsipi (CMY – Cyan, Magenta, Yellow) isə çap və boyalarda tətbiq edilir və burada rənglər bir-birinin üzərinə düşdükdə müəyyən dalğaları udaraq yeni rənglər formalaşdırır.
Rənglər sadəcə vizual element deyil, onlar insan psixologiyasına və davranışına da ciddi təsir göstərir. İsti rənglər (qırmızı, narıncı, sarı) enerji və həyəcan hissi yaradır, market və restoranlarda diqqəti cəlb etmək üçün istifadə olunur. Soyuq rənglər (mavi, yaşıl, bənövşəyi) isə sakitlik və rahatlıq hissi oyadır və xəstəxana, ofis kimi yerlərdə üstünlük verilir. Mavi etibarlılıq və sakitlik hissi yaradır, buna görə də banklar və sosial şəbəkələr bu rəngi seçir. Qırmızı isə diqqət cəlb edir və iştahanı artırır, bu səbəbdən fast-food restoranlarında daha çox istifadə olunur.
Qədim dövrlərdə bəzi rənglər çox nadir və bahalı idi. Məsələn, purpur (bənövşəyi) rəngi almaq üçün dəniz molyusklarından xüsusi boya əldə edilirdi və bu, yalnız aristokratlar və krallar üçün əlçatan idi. Çində sarı rəng imperatorlara aid idi və adi insanlar onu geyinə bilmirdi. Orta əsrlərdə bəzi rənglər mistik və dini mənalar daşıyırdı. Məsələn, qara yas və kədər rəmzi idi, ağ isə saflıq və paklıq mənasını ifadə edirdi.
Xəstəxana interyerlərində açıq yaşıl və mavi rənglərdən istifadə edilir, çünki bu rənglər insanı sakitləşdirir və stres səviyyəsini azaldır. Müasir ekran texnologiyalarında insan gözünün təbii rəng qavrayışına uyğun görüntü yaratmaq üçün RGB sistemi tətbiq olunur.
Texnologiya nə qədər inkişaf etsə də, insan gözü hələ də ən müasir ekranlardan daha geniş rəng spektrini ayırd edə bilir. Buna görə də yeni ekran texnologiyaları – HDR (High Dynamic Range), geniş rəng diapazonu və digər innovativ həllər – məhz insan gözünün gördüyü rəng zənginliyini tam imitasiya etmək üçün yaradılır.
İnsan gözünün bu üstünlüyü həm də onun adaptasiya qabiliyyətindən irəli gəlir. Məsələn, qaranlıqdan işıqlı mühitə keçəndə gözlərimiz bir müddət alışmalı olur, çünki konus hüceyrələri fərqli işıq səviyyələrinə uyğunlaşır. Bu xüsusiyyət hələ ki, heç bir texnologiyada tam şəkildə tətbiq oluna bilmir.
Rənglər həyatımızın ayrılmaz hissəsidir, amma onların yaranma mexanizmi çox sadə prinsiplərə əsaslanır. Biz ətrafımızı milyonlarla rəngdə görsək də, bu rənglərin hamısı yalnız üç əsas rəngin – qırmızı, yaşıl və mavinin müxtəlif kombinasiyalarından ibarətdir. Bu prinsip həm insan görmə sistemində, həm də müasir texnologiyalarda tətbiq edilir.
Növbəti dəfə telefon ekranına baxanda və ya göy qurşağını izləyəndə düşün – gördüyün bütün rənglər sadəcə üç əsas rəngin birləşməsindən yaranır!
Gültac Mehdizadə,
BDU Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi
14-03-2025, 14:24
Ballıcaya köç edən ailələrə mənzillərin açarı təqdim edilib- FOTO
Bu gün “Böyük Qayıdış” proqramı çərçivəsində Xocalı rayonunun Ballıca kəndinə 98 nəfərdən ibarət 24 ailənin növbəti köçü baş tutub.
Xankəndi şəhərində, Ağdərə və Xocalı rayonlarında Bərpa, Tikinti və İdarəetmə xidmətinin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən verilən məlumata görə, ölkənin müxtəlif şəhər və rayonlarından yola salınan keçmiş məcburi köçkünləri doğma ata-baba yurdlarında Xankəndi şəhərində, Ağdərə və Xocalı rayonlarında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəliyinin əməkdaşları qarşılayıb. Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin və mətbuat nümayəndələrinin iştirakı ilə onlara mənzillərin açarı təqdim edilib və ailələr yeni evlərində yerləşiblər.Bununla da bugünədək Xocalı rayonunun Ballıca kəndinə ümumilikdə 136 ailə, 660 nəfər köçürülüb.
13-03-2025, 21:20
Təbrik edirik!
Azərbaycanın qələbələr dövrünü yaşadığı bir zamanda dünyaya göz açan qızım Əsma doğum günün mübarək! 18 mart Türk dünyası üçün müstəsna hadisə olan Çanaqqala zəfəri günü doğulan Əsma Vəkiloğlu bizə həmişə qələbə sevinci yaşatsın! 2 yaşın mübarək Qızım!
Atan Səməd Vəkilov
“Bütöv Azərbaycan” qəzetinin kollektivi də təbriklərə qoşulur. Səməd müəllimin övladına ən xoş arzularını bildirir. Arzu edir ki, Əsma bala dinc dünyada, əmin-amanlıq şəraitində böyüsün! Açıq səma altında arzularına doğru gülərüzlə boy atsın!
12-03-2025, 11:23
Sumqayıt təxribatının günahsız qurbanı
XX əsrin 80-90-cı illərində əzəli-əbədi Azərbaycan torpağı olan Qarabağın Ermənistana verilməsi kimi bir bədnam planının mövcudluğu artıq hər kəsə məlum idi. Bu bədnam planın həyata keçirilməsində mühüm başlanğıc nöqtələrindən biri 1988-ci ilin fevralında baş verən Sumqayıt hadisələri oldu. SSRİ-nin xüsusi xidmət orqanlarının planlaşdırdığı və təxribatçı erməni qrupları tərəfindən icra edilən bu hadisələr etnik münaqişənin qızışdırılmasına xidmət edirdi. Məqsəd Azərbaycan və erməni xalqlarının birgə yaşayışının qeyri-mümkünlüyünü “sübut” edərək, Qərbi Azərbaycanda yaşayan yüz minlərlə azərbaycanlının deportasiyasına və eyni zamanda Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsinə zəmin yaratmaq idi. Keçmiş SSRİ rəhbərliyinin, özəlliklə Mixail Qorbaçovun bu planın içində və başında olduğu inkarolunmazdır. Sumqayıt hadisələrinin təşkilində məqsədlərdən biri də azərbaycanlıların zorakı və qəddar obrazını formalaşdıraraq, dünya ictimaiyyətində Ermənistanın iddialarına haqq qazandırmaq idi. Lakin təxribat nəticəsində qətlə yetirilən Azərbaycan vətəndaşları uzun müddət diqqətdən kənarda saxlanıldı və hadisələrin mahiyyəti qəsdən təhrif edildi. Bu hadisələr zamanı günahsız qurbanlardan biri də Əhməd Əhmədov idi. Onun ailəsi qonşuluqda yaşayan erməni qadınını üç gün evlərində qoruyaraq təxribata düşməməsi üçün sığınacaq vermişdi. Lakin nəticədə, məhz bu ailə təxribatın qurbanına çevrildi.
Belə günahsız qurbanlardan biri də 21 yaşlı Taleh İsmayılov oldu. Sumqayıt məhkəməsinin hökmü ilə heç bir əsas olmadan 15 il azadlıqdan məhrum edilən bu gənc, totalitar bir rejimin qərəzli və siyasi motivli qərarlarının qurbanı idi. Taleh İsmayılov kim idi? Taleh Saleh oğlu İsmayılov 14 sentyabr 1967-ci ildə Sumqayıt şəhərində anadan olub. Atası Saleh Şəkər oğlu İsmayılov və anası Çimnaz Miri qızı Abbasova əslən Lerik rayonunun Çayrut kəndindəndirlər. Ailə 1955-ci ildə Sumqayıta köçmüş və burada məskunlaşmışdır. Onların bu evlilikdən 8 övladı dünyaya gəlib. Taleh İsmayılov Sumqayıtda 14 saylı orta məktəbin 8-ci sinfini bitirdikdən sonra 49 saylı Texniki Peşə Məktəbində təmirçi-çilingər ixtisası üzrə təhsil alıb. Daha sonra SSRİ Silahlı Qüvvələrində hərbi xidmətini başa vuraraq Sumqayıta qayıdıb və uşaq yaşlarından məşğul olduğu cüdo idman növü ilə yenidən məşğul olmağa başlayıb. Hadisələrə Taleh İsmayılovun qardaşı İsrafil İsmayılov işıq salır: “1988-ci il fevral-mart ayları həm xalqımız, həm də bizim ailəmiz üçün çox ağır dövr idi. O vaxt Sumqayıtda mitinqlər keçirilirdi. Taleh də bu mitinqlərdə iştirak edirdi, lakin bu, onun Sumqayıt hadisələri ilə əlaqəli olması demək deyildi.
Fevralın sonlarında baş verən təxribatdan bir neçə gün sonra, 8 martda Taleh həbs edildi. 11 mart tarixinə qədər onun harada saxlandığı barədə heç bir məlumat ala bilmədik. 3 gündən sonra evimizə zəng vurub dedilər ki, Taleh Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin (DTK) təcridxanasındadır. Bu üç gün ərzində qardaşıma o qədər işgəncə vermişdilər ki, o, etmədiyi cinayəti boynuna almağa məcbur olmuşdu. Lakin məhkəmədə Taleh açıq şəkildə bildirdi ki, onun bu hadisələrlə heç bir əlaqəsi yoxdur.” Məhkəmə zamanı, öncədən hazırlanmış bir erməni qadın Talehin üzünə duraraq, guya onun ərini öldürdüyünü iddia etdi. Lakin Talehin sadə sualı qarşısında qadın tərəddüd etdi: “Mənim sənin ərini öldürdüyümü harada görmüsən?” Qadın isə sövq-təbii cavab verdi: “Xeyr, görməmişəm.” Bütün bu ziddiyyətlərə və iddiaların sübutsuzluğuna baxmayaraq, məhkəmə Taleh İsmayılovu 15 il müddətinə azadlıqdan məhrum etdi. Öncə cəzasının beş ilini Şuşa həbsxanasında, 10 ilini isə Bakıda çəkməsi nəzərdə tutulsa da, sonradan o, Gürcüstana göndərildi. Atası Saleh İsmayılov SSRİ və Azərbaycan rəhbərliyinə, hüquq-mühafizə orqanlarına dəfələrlə müraciət edərək oğlunun Azərbaycana ekstradisiya olunmasına çalışsa da, bu tələblər nəticəsiz qaldı. Taleh İsmayılov Gürcüstanda iki il həbs həyatı yaşadı. Həbs zamanı aldığı ağır xəsarətlərin nəticəsində, 9 sentyabr 1990-cı ildə Tiflis şəhərində yerləşən cəzaçəkmə müəssisəsində dünyasını dəyişdi. Onun nəşi Azərbaycana gətirildi və Sumqayıtda, Corat qəbiristanlığında dəfn edildi.
Azərbaycan dövləti Sumqayıt hadisələrinin obyektiv araşdırılması və bu təxribatın əsl mahiyyətinin ortaya çıxarılması üçün ciddi addımlar atır. Prezident İlham Əliyevin göstərişi ilə Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğunda Sumqayıt təxribatı ilə bağlı başlanmış cinayət işinin istintaqı yenidən aparılır və hazırda istintaq davam edir.
Səməd VƏKİLOV
Araşdırmaçı-hüquqşünas
11-03-2025, 21:19
Xankəndidə bayram tonqalları yandırıldı- FOTO
Bu gün Xankəndi şəhərində Novruz çərşənbələrinin üçüncüsü - Yel çərşənbəsi qeyd olunub.
Xankəndi şəhərində, Ağdərə və Xocalı rayonlarında Bərpa, Tikinti və İdarəetmə Xidmətinin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən verilən məlumata görə, xalqımızın ən əziz bayramlarından olan Novruz bayramı ilə əlaqədar, Xankəndi şəhərində Yel çərşənbəsi tonqalı alovlandırılıb. Şəhərin mərkəzində yandırılan tonqalın ətrafına ictimaiyyət nümayəndələri, rayon sakinləri, tələbələr, orta məktəb şagirdləri toplaşıb.
[/center]Yel çərşənbəsi münasibəti ilə bir çox küçələrdə və həyətlərdə tonqallar qalanıb. Rayon mərkəzində qurulmuş bayram tonqalı ətrafında uşaqlar və gənclər rəqs edib, mahnı oxuyublar.
Qeyd edək ki, martın 18-də meydanda bayram konserti olacaq.
7-03-2025, 20:44
QHT Şəhid anaları və xanımlarını Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibəti ilə təbrik etdi
Bu gün “Uşaqların Gələcəyi Naminə” İctimai Birliyi Yasamal, Xəzər və Binəqədi rayonlarında yaşayan şəhid anaları və xanımlarını 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə təbrik edib.
Qadınlar Günü, qadınların cəmiyyətdəki yerini və əhəmiyyətini qeyd etməklə yanaşı, həyatın müxtəlif sahələrindəki fədakarlıq və qəhrəmanlıqlarını da vurğulamaq üçün böyük bir əhəmiyyətə malikdir. İctimai birliyin sədri Könül Quliyeva QHT.AZ- a verdiyi açıqlamada bildirib ki, təşkilatın sədr müavini və Sosial İnteqrasiya Departamentinin rəhbəri Zeynəb Dilbazinin təşkilatçılığı ilə şəhid anaları və xanımlarına bayram münasibətilə hədiyyələr təqdim olunub. Zeynəb xanımın hazırda Hollandiyada olması səbəbi ilə onun adından təqdim olunan hədiyyələr könüllülər tərəfindən şəhid ailələrinə çatdırılıb.
Təşkilatın sədri Könül Quliyeva vurğulayıb ki, şəhid ailələrindəki qadınlar, bir ana, bacı və həyat yoldaşı olaraq cəmiyyətin ən dəyərli varlıqlarıdır. Onlar, təkcə öz övladlarını böyütməkdə deyil, həm də Vətən uğrunda canlarından keçmiş şəhidlərimizin yoldaşları və anaları olaraq mübarizə aparan, fədakar qadınlardır. Bu qadınlar, hər gün böyütdükləri övladlarına Vətən sevgisini, vətənpərvərlik hissini aşılayır və onlara öz əzmi ilə güc verir. Şəhid analarının fədakarlığı və qəhrəmanlığı, hər zaman gələcək nəsillərə örnək olacaq. Onların böyütdüyü övladlar Vətən uğrunda canlarını fəda edərək, əsl vətənpərvərlik nümunəsi göstərdilər və göstərməyə davam edirlər:
"Şəhid ailələrinin qadınları yalnız öz ailələrinə deyil, bütün cəmiyyətə örnək olurlar. Onların həyatdakı mübarizliyi, özlərinə olan inamları, əzmləri və qəhrəmanlıqları, xalqımızın azadlığına verdikləri töhfələr heç zaman unudulmayacaq. Hər bir şəhidin ailəsindəki qadın, təkcə şəhidin anası və ya həyat yoldaşı deyil, həm də cəmiyyətin gələcəyini formalaşdıran bir rəhbərdir".
“Biz fəaliyyətimiz boyunca hər zaman şəhid ailələrinin yanında olmağa çalışmışıq”
Təşkilatın sədri fəaliyyətləri boyunca həmişə şəhid ailələrinin yanında olduqlarını və bu dəfə də 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə şəhid ailələrindəki xanımları diqqətdə saxlamağı özlərinə borc bildiklərini bildirib:
“Bu qadınların göstərdikləri zəhmət və fədakarlıq, yalnız şəxsi həyatlarına deyil, bütövlükdə millətimizin inkişafına və tərəqqisinə töhfə verir. Bizim üçün şəhid ailələrinə dəstək olmaq, onlara qayğı göstərmək və bu qadınların hər zaman yanında olmaq çox vacibdir. “Uşaqların Gələcəyi Naminə” İctimai Birliyi hər zaman şəhid ailələrinin həyatlarını asanlaşdırmağa və onlara dəstək verməyə davam edəcək. Bayramlar, xüsusilə 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü kimi xüsusi günlər, bu qadınların dəyərini anlamaq, onlara təşəkkür etmək və əhəmiyyətlərini qeyd etmək üçün əvəzsiz fürsətlərdir. Bu gün, həmin qadınların fədakarlığına, əzmkarlığına və cəmiyyətə verdikləri töhfələrə hörmət etmək və onlara minnətdarlığımızı bildirmək zamanıdır” – deyə Könül Quliyeva qeyd edib.
Pərvanə Fərhadqızı
4-03-2025, 21:34
Xankəndidə bayram ab-havası: Tonqal yandırılıb- FOTO
İşğaldan azad edilən bütün ərazilərdə olduğu kimi, Xankəndi şəhərində də həyat öz axınına düşüb.
Xankəndi şəhərində, Ağdərə və Xocalı rayonlarında Bərpa Tikinti və İdarəetmə Xidmətinin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən verilən xəbərə görə, uzun illərdən sonra Xankəndi şəhərində insanlar bu gün öz adət-ənənələrinə uyğun olaraq doğma torpaqlarında Od çərşənbəsini qeyd edirlər. Axşam saatlarında şəhərin girişində bayram tonqalı yandırılıb. Sakinlər tonqal ətrafına toplaşaraq, od çərşənbəsini birlikdə qeyd ediblər. Bayram tonqalı uşaqlar üçün daha maraqlı olub. İnsanlar tonqalın üzərindən hoppanaraq öz niyyətlərini dilə gətiriblər.Qeyd edək ki, işğaldan azad olunan ərazilərdə bayramlar xüsusilə qeyd olunur. Xankəndi şəhərində də Novruz bayramı münasibətilə böyük konsert proqramı təşkil ediləcək.
4-03-2025, 12:35
Xalqına Vurğun Səməd...
Son zamanlar Səməd Vurğun şəxsiyyəti, yaradıcılığı ilə bağlı müzakirələr yenidən ədəbi gündəmdədir. Xalq şairinin irsinə və özünə yönəlmiş neqativ məqamlara şairin öz ədəbi irsi tutarlı cavabdır. Səməd Vurğun bütün yönləri ilə xalqına, öz türk kökünə bağlı bir şəxsiyyət olub. Səməd Vurğunun Sovet dövründə yazılmış elmi araşdırmalarda qeyd edildiyi kimi “marksizm-leninizm estetikasına söykənən”, “sovet həqiqətini əks etdirən” ilk baxışdan sırf kommunist ideologiyasını təbliğ edən əsər təsiri bağışlayan “Komsomol” poemasının belə alt qatları, misraları arasından bu vətən, türklük sevgisi süzülərkən ona qarşı bu gün bu qədər neqativ yanaşma sərgilənməsi rəvadırmı?
İncələyək görək, ilk baxışda ən qatı sovet ideoloji əsəri kimi görünən "Komsomol" poeması “kommunizm” mifinin minlərlə variasiyalarından biridirmi, yoxsa özünəməxsus, unikal bədii nümunədir? Məlum olduğu kimi Sovet ədəbiyyatında millilik, fərdilik kimi keyfiyyətlər inkar edilir, beynəlmiləlçilik, ümumilik, kütləvilik təbliğ olunurdu. 30-cu illərdə milli-dini dəyərlərdən imtina edilir, türkçülük, islamçılıq ideyalarının cüzi təsirinin hiss olunduğu əsərlər qadağan edilir, onların müəllifləri isə repressiya edilirdi. “Türk” sözünün tabuya çevrildiyi, rus dilinin geniş təbliğ edildiyi zaman Səməd Vurğun “Komsomol” (poemanın adının sovet dövründə, xüsusilə 30-cu illərdə daşıdığı məna çalarlarına xüsusi diqqət!) poemasında yazırdı:
Nədən söyləməsin ana dililə
Öz odlu nitqini yoldaş komissar?
Türkcə danışmasın sevgilisilə.....
Bu mənhus adətdə böyüklükmü var?
Məndən inciməsin yoldaş komissar!
Qeyd etdiyimiz dövrdə bu misraları yazmaq sənətkardan böyük cəsarət tələb edirdi. Yenə həmin əsərdə şair Humaydan bəhs edərkən maraqlı milli-etnoqrafik məqamlara toxunur. Belə ki, əsərdə Sovet dönəmində qadağan edilmiş “Novruz” bayramı ilə əlaqəli inanclar, mərasimlər təsvir edilmişdir.
Səməd Vurğunun böyüklüyü məhz bu cür məqamlarda, ölüm qorxusu ehtimalı altında sətiraltı da belə olsa öz fikrini gələcək nəsillərə çatdırmaq cəsarətində zühur edir. Ədəbiyyatda, tarixdə, istənilən kontekstdə müəyyən açıqlamalarla gündəmə gəlmək, "ulduz" olmaq olar. Lakin unutmayaq ki, bu gün alqışlanan "ulduz" u sabah həmin alqış sahibləri etirazla kürsüdən salacaqlar. Lakin Səməd Vurğun kimi bu gün də öz fəth etdiyi zirvədə olan şəxsiyyət və yazar "ulduz" yox, əfsanədir... Əfsanəni isə istənilən kontekstdən şərh etmək olar, amma danmaq və o zirvədən endirmək olmaz...
Elnarə Qaragözova,
AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
3-03-2025, 12:38
QHT yeni layihəyə start verir
Azərbaycan Respublikasında 2025-ci ilin “Konstitusiya və Suverenlik İli” elan edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 28 dekabr 2024-cü il tarixli Sərəncamını nəzərə alaraq əsas fəaliyyət istiqaməti uşaq hüquqlarının təmin olunması, onların pozulmuş hüquq və azadlıqlarının bərpa edilməsi, həmçinin təhsilə olan maraqlarının artırılması ilə bağlı mövcud problemlərin həllinə dəstək göstərilməsini daim diqqətdə saxlayan “Uşaqların Gələcəyi Naminə” İctimai Birliyi “Biri vardı, biri yox: nağıldan gerçəkliyə” layihəsinə start verir.
Layihə respublikanın paytaxtı və bölgələrində yerləşən 20-yə yaxın dövlət və özəl uşaq bağçalarını əhatə etməklə cari ilin sonuna kimi davam edəcəkdir. Chevik.az platformasında yayımlanacaq layihənin əsas məqsədi gələcəyimiz olan uşaqlara xüsusi diqqət və qayğı ilə yanaşmaq, onların təlim və tərbiyəsi ilə bağlı aktual problemlərin həllinə hərtərəfli köməklik göstərməkdir. Bu məqsədlə layihə çərçivəsində uşaq bağçalarının müdiriyyəti və kollektivi, müəllim və tərbiyəçilər, eləcə də valideynlər arasında genişmiqyaslı sorğuların keçirilməsi və müşahidələrin aparılması, əldə edilmiş nəticələrin təhlili və ümumiləşdirilməsi, uşaq bağçalarının fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması istiqamətində təkliflərin hazırlanması və müvafiq qurumlara təqdim edilməsi nəzərdə tutulub. Müasir dövrdə azyaşlı uşaqların idrak fəaliyyətinin formalaşmasında, milli-mənəvi dəyərlər və əxlaqi keyfiyyətlər çərçivəsində tərbiyə olunmasında, onların məktəb həyatına hərtərəfli hazırlığının təmin edilməsində uşaq bağçalarının mühüm rol oynadığını nəzərə alaraq, anket sorğusunda respondentlərə bağçalarda təlim və tərbiyə prosesinin təşkili və keyfiyyəti, bağça təhsilinin durumu, pedaqoji kadrların, eləcə də texniki heyətin kəmiyyət və keyfiyyət baxımından fəaliyyəti, uşaqların əqli inkişafı və fiziki sağlamlığının təmin edilməsi, sosiallaşması və ətraf mühitə adaptasiyası, məktəb həyatına hazırlığı və ünsiyyət bacarıqlarının inkişafı istiqamətində atılan addımlar, onların qidalanması və məişət problemlərinin həlli ilə bağlı görülən işlər, eləcə də valideynlərin bağçada həyata keçirilən təlim-tərbiyə prosesinə münasibəti kimi bir sıra mühüm məsələlərə aydınlıq gətirə biləcək suallarla müraciət ediləcəkdir.
İctimai birliyin rəhbərliyi və üzvlərinin layihə çərçivəsində sorğu keçiriləcək uşaq bağçalarında pedaqoji kollektiv və texniki heyətlə, uşaqlar və onların valideynləri ilə görüşləri və söhbətlərinin keçirilməsi də planlaşdırılır. Sorğu nəticəsində əldə edilmiş məlumatlar təcrübəli pedaqoqların, psixoloqlar və sosial işçilərin iştirakı ilə təhlil edilib ümumiləşdirildikdən sonra QHT tərəfindən müvafiq qurumlara təkliflər paketi təqdim ediləcəkdir.
Layihənin icrası dövründə “Uşaqların Gələcəyi Naminə” İctimai Birliyi müxtəlif dövlət qurumları və özəl təşkilatlar, media nümayəndələri və vətəndaş cəmiyyətinin digər üzvləri ilə sıx əməkdaşlıq etməyə hazırdır.
“Sağlam və savadlı, ağıllı və tərbiyəli gələcək nəslin yetişdirilməsində səylərimizi birləşdirməliyik... Yaşa dolduqca, uşaqlıq illəri bizə nağıl kimi görünür. Danışılan, dinlənilən nağıl kimi yox, yaşanan nağıl kimi... Gəlin əl-ələ verib bu nağılı övladlarımız üçün gerçəkliyə çevirək” – deyən layihə rəhbəri, QHT sədri Könül Quliyeva növbəti mərhələdə uşaq bağçaları ilə orta məktəblər arasında sıx əməkdaşlığın inkişafı istiqamətində də maraqlı və faydalı tədbirlərin təşkilini vacib hesab edir: “Uşaqlara qayğılı münasibət xalqımızın əsrlər boyu qoruyub yaşatdığı milli-mənəvi dəyərlərdən biri, dövlətimizin uşaq siyasətinin təməl daşıdır. Onların müdafiəsi, davamlı olaraq hər birimizin diqqəti və qayğısı ilə əhatə olunması məsələsi bütün dövrlərdə istər dövlətimizin, istərsə də cəmiyyətimizin başlıca vəzifələrindən biri olmuşdur. Uşaqlar həyatda ən böyük ümid bəslədiyimiz, ən çox sevdiyimiz varlıqlardır. Onların azad və müstəqil ölkədə xoşbəxt gələcəyinin təmin edilməsində, sağlam və ağıllı, nəcib və ləyaqətli övlad, xalqına və dövlətinə sadiq vətəndaş kimi yetişdirilməsində ailə ilə yanaşı, təlim-tərbiyə müəssisələri, uşaq bağçaları və məktəblər yaxından iştirak edir, gənc nəslin formalaşması işinə ayrı-ayrılıqda öz töhfəsini verir, bu nəcib işdə bir-birini tamamlayırlar. Unutmayaq ki, təbiətin ali məxluqu olan insanın ömür yolu uşaqlıq dövründən başlayır. Uşaq - mənəvi paklığın və saflığın bariz nümunəsidir. İnsan kapitalının ilkin mənbəyidir. Hər bir uşağa diqqət və qayğı ilə yanaşmaq, onu həssaslıqla böyüdüb bəsləmək, hüquq və azadlıqlarını təmin etmək və layiqli vətəndaş kimi yetişdirmək hər birimizin borcudur”.
Sorğu
Saytımızda hansı mövzulara daha çox yer verilməsini istəyirsiniz?
Son buraxılışımız
Facebook səhifəmiz
Reklam
Hava
Valyuta
Reklam
Sayğac
Ən çox baxılanlar
Köşə
Xəbər lenti
Foto
Bütöv.az
Video
"Vətən Qəhrəmanları" Şəhid İlyas Nəsirov
All rights reserved ©2012 Butov.az
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!
Created by: Daraaz.net Wep Developer By DaDaSHoV
MATERİLLARDAN İSTİFADƏ EDİLƏRKĦƏN PORTALIMIZA İSTİNAD ZƏRURİDİR!!!